FysioPraxis | november 2017 10 FYSIOTHERAPIE IN HET UMC Patient and family centered care, Centrum Gezond Gewicht en een online platform klinische fysiotherapie. De fysiotherapeuten van de afdeling Fysiotherapie van het Erasmus MC bewegen zich op deze en vele andere terreinen. Specialisten in het ziekenhuis hebben hen inmiddels als onderzoekers ontdekt. Ze hebben veel expertise in specialistische zorg opgebouwd. Ondertussen verrijst aan de overkant een nieuw gebouw, vol technische snufjes voor online monitoring. Tekst: Mieke van Dalen Een groep medewerkers van de afdeling Fysiotherapie zit al klaar in een kamer in het Erasmus MC als ik na een flinke wandeling door de lange gangen arriveer. Ze ver- tellen graag over hun werk in het Rotterdamse academi- sche ziekenhuis. Afdelingshoofd Eric Benda legt uit hoe de organisatie in elkaar zit. De afdeling is organisatorisch een onderdeel van de afdeling orthopedie, en is onderver- deeld in een vakgroep voor volwassenen waar Annemiek Kneppers de coördinator van is, en een vakgroep voor kinderen, gecoördineerd door Annelies Hartman. “Zouden wij allemaal op een dag bij elkaar zijn, dan zijn we met ongeveer 40 mensen”, aldus Benda. Aanvragen De fysiotherapeuten werken voor alle specialismen in het ziekenhuis. “Iedere in het ziekenhuis werkende specialist mag ons vragen om een consult fysiotherapie te doen. Bijna alle specialismen zijn bij ons bekend. Grote verwijzers intern zijn chirurgie, neurochirurgie, kindergeneeskunde, kinderchirurgie, longziekten en oncologie. We worden veel gevraagd.” Er komen dagelijks aanvragen binnen vanuit de klinieken. Behalve postoperatieve zijn er ook preope- ratieve consulten. Die beperken zich grotendeels tot het Sophia Kinderziekenhuis. “Per week worden bijvoorbeeld twee kinderen voor een scoliose-operatie opgenomen, en die worden altijd ‘pre-ok’ gezien”, aldus Hartman. “Dan komen ze een dag in huis, en een consult fysiotherapie is daar een onderdeel van.” Dan wordt er van alles bekeken: “Hoe functioneert het kind op dat moment, is het ambu- Fysiotherapie in het Erasmus Medisch Centrum ‘Dicht bij het vuur’ lant of rolstoelafhankelijk, wat is het activiteitenniveau en zijn er pulmonale problemen?” De kinderen krijgen ook te horen wat ze na de operatie kunnen verwachten. “Ook leer je ze soms bepaalde vaardigheden aan,” vertelt Leontien Duyster, “bijvoorbeeld hoe je uit bed komt na een scoliose-operatie, of hoe je sputum kunt mobiliseren. Dan hebben ze dat alvast in een rustige setting kunnen oefenen, zodat het na de operatie gemakkelijker gaat.” Hetzelfde geldt voor leren kruklopen voor de operatie. “Die preoperatieve consulten zijn voor ons heel plezierig”, vertelt Hartman. “Wij zitten in een driehoek met kind en ouders, dus dan heb je vaak de ouders ook alvast gezien. Ik denk dat dat meerwaarde heeft.” Bij de volwassenen werkt het anders. Daar worden veel minder preoperatieve intakes gedaan. Kneppers: “De arts bepaalt postoperatief of er een indicatie voor fysiotherapie is.” Benda licht toe dat dit met de wijze van financiering van de afdeling te maken heeft. “De specialist moet ons ‘inhuren’ voor zijn of haar kliniek of polikliniek. Die betaalt daarvoor uit het eigen budget, en dan wordt er niet altijd voor gekozen om de fysiotherapeut preklinisch in te schakelen.” Adviserende rol Dat neemt niet weg dat er over het algemeen multidisci- plinair gewerkt wordt. “We staan in nauw contact met de verwijzers, we bespreken waar we knelpunten zien en hoe we die kunnen oplossen”, aldus Hartman. “Dus je bent als onderdeel van het multidisciplinaire team bij de patiënt betrokken.” Duyster voegt toe: “Er zijn bijvoorbeeld ook korte lijnen met de verpleging of je overlegt met de pijn- consulent. Hun input kan bijdragen aan het eventueel bij- stellen van je behandelplan.” Niet alleen klinisch wordt er multidisciplinair gewerkt. Ook in de poliklinieken wordt met een multidisciplinair team specialistische zorg geboden. “We draaien hier geen poli- kliniek voor bijvoorbeeld een totale knieprothese, maar alleen voor specialistische aandoeningen die niet in een ander ziekenhuis gewaarborgd zijn”, aldus Kneppers. Zo worden op de longpoli patiënten die een longtransplantatie moeten ondergaan, in de jaren daarvoor al begeleid om in een zo goed mogelijke conditie te blijven. “We hebben daarin vooral een adviserende rol. We geven adviezen mee voor de behandelend fysiotherapeut in de eerste lijn om ervoor te zorgen dat de patiënt zo goed mogelijk getraind In deze serie verschenen eerder: Deel 1 UMCG FysioPraxis 10-2016, pag. 14-16 Deel 2 UMCU FysioPraxis 01-2017, pag. 26-27 Deel 3 MUMC+ FysioPraxis 02-2017, pag. 10-13 Deel 4 LUMC FysioPraxis 04-2017, pag. 18-21 Deel 5 Rad- boud UMC FysioPraxis 05-2017, pag. 18-21 Erasmus Medisch Centrum De vroegste voorloper van het Erasmus MC is het Rotterdamsche of Coolsingelziekenhuis, verwoest in mei 1940. In 1961 wordt het Dijkzigt Ziekenhuis in gebruik genomen. In 1971 fuseren het Dijkzigt en het in 1863 opgerichte Sophia Kinderziekenhuis. Het Sophia verhuist in 1993 naar het Hobokencomplex, waar de medische faculteit en het Dijkzigt Ziekenhuis al gevestigd zijn. Het Erasmus MC, waarin het Sophia en het oncologisch instituut Daniel den Hoed zijn onder- gebracht, ontstaat in 2002. Hier werken zo’n 14.000 mensen, die, mochten zij fysieke klachten hebben, binnen enkele dagen terecht kunnen op de medewerkerspoli van de afdeling Fysiotherapie.
4
Embed
Fysiotherapie in het Erasmus Medisch Centrum …het Dijkzigt Ziekenhuis al gevestigd zijn. Het Erasmus MC, waarin het Sophia en het oncologisch instituut Daniel den Hoed zijn onder
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
FysioPraxis | november 2017
10 F Y S I O T H E R A P I E I N H E T U M C
Patient and family centered care, Centrum Gezond Gewicht en een online platform klinische fysiotherapie.
De fysiotherapeuten van de afdeling Fysiotherapie van het Erasmus MC bewegen zich op deze en vele
andere terreinen. Specialisten in het ziekenhuis hebben hen inmiddels als onderzoekers ontdekt. Ze hebben
veel expertise in specialistische zorg opgebouwd. Ondertussen verrijst aan de overkant een nieuw gebouw,
vol technische snufjes voor online monitoring.
Tekst: Mieke van Dalen
Een groep medewerkers van de afdeling Fysiotherapie zit
al klaar in een kamer in het Erasmus MC als ik na een
flinke wandeling door de lange gangen arriveer. Ze ver-
tellen graag over hun werk in het Rotterdamse academi-
sche ziekenhuis. Afdelingshoofd Eric Benda legt uit hoe
de organisatie in elkaar zit. De afdeling is organisatorisch
een onderdeel van de afdeling orthopedie, en is onderver-
deeld in een vakgroep voor volwassenen waar Annemiek
Kneppers de coördinator van is, en een vakgroep voor
kinderen, gecoördineerd door Annelies Hartman. “Zouden
wij allemaal op een dag bij elkaar zijn, dan zijn we met
ongeveer 40 mensen”, aldus Benda.
Aanvragen
De fysiotherapeuten werken voor alle specialismen in het
ziekenhuis. “Iedere in het ziekenhuis werkende specialist
mag ons vragen om een consult fysiotherapie te doen.
Bijna alle specialismen zijn bij ons bekend. Grote verwijzers
intern zijn chirurgie, neurochirurgie, kindergeneeskunde,
kinderchirurgie, longziekten en oncologie. We worden veel
gevraagd.” Er komen dagelijks aanvragen binnen vanuit
de klinieken. Behalve postoperatieve zijn er ook preope-
ratieve consulten. Die beperken zich grotendeels tot het
Sophia Kinderziekenhuis. “Per week worden bijvoorbeeld
twee kinderen voor een scoliose-operatie opgenomen, en
die worden altijd ‘pre-ok’ gezien”, aldus Hartman. “Dan
komen ze een dag in huis, en een consult fysiotherapie is
daar een onderdeel van.” Dan wordt er van alles bekeken:
“Hoe functioneert het kind op dat moment, is het ambu-
Fysiotherapie in het Erasmus Medisch Centrum
‘Dicht bij het vuur’
lant of rolstoelafhankelijk, wat is het activiteitenniveau en
zijn er pulmonale problemen?” De kinderen krijgen ook te
horen wat ze na de operatie kunnen verwachten. “Ook
leer je ze soms bepaalde vaardigheden aan,” vertelt
Leontien Duyster, “bijvoorbeeld hoe je uit bed komt na
een scoliose-operatie, of hoe je sputum kunt mobiliseren.
Dan hebben ze dat alvast in een rustige setting kunnen
oefenen, zodat het na de operatie gemakkelijker gaat.”
Hetzelfde geldt voor leren kruklopen voor de operatie.
“Die preoperatieve consulten zijn voor ons heel plezierig”,
vertelt Hartman. “Wij zitten in een driehoek met kind en
ouders, dus dan heb je vaak de ouders ook alvast gezien.
Ik denk dat dat meerwaarde heeft.” Bij de volwassenen
werkt het anders. Daar worden veel minder preoperatieve
intakes gedaan. Kneppers: “De arts bepaalt postoperatief
of er een indicatie voor fysiotherapie is.” Benda licht toe
dat dit met de wijze van financiering van de afdeling te
maken heeft. “De specialist moet ons ‘inhuren’ voor zijn
of haar kliniek of polikliniek. Die betaalt daarvoor uit het
eigen budget, en dan wordt er niet altijd voor gekozen om
de fysiotherapeut preklinisch in te schakelen.”
Adviserende rol
Dat neemt niet weg dat er over het algemeen multidisci-
plinair gewerkt wordt. “We staan in nauw contact met de
verwijzers, we bespreken waar we knelpunten zien en hoe
we die kunnen oplossen”, aldus Hartman. “Dus je bent
als onderdeel van het multidisciplinaire team bij de patiënt
betrokken.” Duyster voegt toe: “Er zijn bijvoorbeeld ook
korte lijnen met de verpleging of je overlegt met de pijn-
consulent. Hun input kan bijdragen aan het eventueel bij-
stellen van je behandelplan.”
Niet alleen klinisch wordt er multidisciplinair gewerkt. Ook
in de poliklinieken wordt met een multidisciplinair team
specialistische zorg geboden. “We draaien hier geen poli-
kliniek voor bijvoorbeeld een totale knieprothese, maar
alleen voor specialistische aandoeningen die niet in een
ander ziekenhuis gewaarborgd zijn”, aldus Kneppers. Zo
worden op de longpoli patiënten die een longtransplantatie
moeten ondergaan, in de jaren daarvoor al begeleid om
in een zo goed mogelijke conditie te blijven. “We hebben
daarin vooral een adviserende rol. We geven adviezen mee
voor de behandelend fysiotherapeut in de eerste lijn om
ervoor te zorgen dat de patiënt zo goed mogelijk getraind
In deze serie
verschenen
eerder:
Deel 1 UMCG
FysioPraxis
10-2016,
pag. 14-16
Deel 2 UMCU
FysioPraxis
01-2017,
pag. 26-27
Deel 3 MUMC+
FysioPraxis
02-2017,
pag. 10-13
Deel 4 LUMC
FysioPraxis
04-2017,
pag. 18-21
Deel 5 Rad-
boud UMC
FysioPraxis
05-2017,
pag. 18-21
Erasmus Medisch CentrumDe vroegste voorloper van het Erasmus MC is het Rotterdamsche of
Coolsingelziekenhuis, verwoest in mei 1940. In 1961 wordt het Dijkzigt
Ziekenhuis in gebruik genomen. In 1971 fuseren het Dijkzigt en het
in 1863 opgerichte Sophia Kinderziekenhuis. Het Sophia verhuist
in 1993 naar het Hobokencomplex, waar de medische faculteit en
het Dijkzigt Ziekenhuis al gevestigd zijn. Het Erasmus MC, waarin
het Sophia en het oncologisch instituut Daniel den Hoed zijn onder-
gebracht, ontstaat in 2002. Hier werken zo’n 14.000 mensen, die,
mochten zij fysieke klachten hebben, binnen enkele dagen terecht
kunnen op de medewerkerspoli van de afdeling Fysiotherapie.
FysioPraxis | november 2017
11
blijft.” Ook de kinderfysiotherapeuten zijn bij verschillende
multidisciplinaire poli’s betrokken. Hartman: “De vraag is
vaak of het motorisch niveau van een kind vergelijkbaar is
met dat van de leeftijdsgenoten. Hetzelfde geldt voor het
inspanningsniveau. We hebben ook een aantal poli’s waar
kinderen met relatief zeldzame aandoeningen komen.
Hierin hebben we een bijzondere expertise opgebouwd.
Wat ik heel aantrekkelijk vind van werken in het Sophia,
is dat je de gelegenheid krijgt deze kinderen in grotere
aantallen te zien, zodat je kennis toeneemt en je ook de
ouders beter kunt voorlichten. Het is fijn om ouders te
kunnen zeggen dat wat zij vertellen, heel herkenbaar voor
je is.” Ook door de langetermijn-follow-up in een acade-
misch ziekenhuis krijg je een beter inzicht in hoe het leven
van een kind verder gaat, vindt Hartman.
Duyster: ‘Je krijgt de kans om je werk wetenschappelijk te onderbouwen. Dat is belangrijk voor het vak fysiotherapie’
Centrum Gezond GewichtFysiotherapeut Arlette Rusman is betrokken bij het Centrum Gezond
Gewicht, een multidisciplinaire aanpak van ernstig overgewicht.
Het programma is geïnitieerd door internist prof. dr. Liesbeth van
Rossum en kinderarts-endocrinoloog dr. Erica van den Akker. Op dit
moment zijn er weinig opties voor patiënten met obesitas: bariatri-
sche chirurgie of niet-vergoede zorg. De bedoeling is een programma
op maat aan te bieden. Rusman: “We bieden onder andere een leef-
stijlprogramma aan waarin ik samenwerk met een psycholoog en
een diëtist. We begeleiden mensen anderhalf jaar lang, in een vari-
erende frequentie die na verloop van tijd afneemt. Het programma
is vooral gericht op het verbeteren van de algehele gezondheid door
het maken van bewuste keuzes. Bijkomend voordeel is dat de patiënt
gewicht verliest.”
Uiteindelijk moet het programma landelijk uitgerold worden. Benda:
“De zorgverzekeraars zijn al heel lang met Van Rossum in gesprek, we
hopen het programma in de reguliere zorg te krijgen. Maar zover is het
nog niet.” Moors: “Er ligt ook een lijn naar het Sophia. Door fysiothe-
rapeut, diëtist en arts wordt bekeken wat een kind met obesitas nodig
heeft. Dat wordt in de eerste lijn uitgezet. Het gaat om kinderen bij
wie eerdere interventies niet gewerkt hebben. Als er een genetische
afwijking blijkt te zijn, dan kunnen het kind en de familie daarmee om
leren gaan.” Dat is niet makkelijk. “Het kind moet leren omgaan met
afkeuring vanuit de omgeving. Zeker als je weet dat het probleem niet
makkelijk beïnvloedbaar is, is dat nogal wat”, aldus Hartman.
Meer informatie over het Centrum Gezond Gewicht: erasmusmc.nl/centrumgezondgewicht.
Bekijk ook de uitzending van EenVandaag van 19 augustus 2017.
V.l.n.r.: Arlette Rusman, Eric Benda, Leontien Duyster (zittend), Annemiek Kneppers, Annelies Hartman (zittend), Suzan Moors, Henri Hurkmans
Fo
to:
Mie
ke v
an
Dale
n
FysioPraxis | november 2017
die deze hebben op jouw fysiotherapeutische behande-
ling, daar bouw je weer expertise mee op. Dat is een groot
voordeel. Ook de dynamiek van de kliniek vind ik ontzet-
tend leuk.”
Nieuwbouw en renovatie
Aan de overkant wordt een nieuw ziekenhuis voor de vol-
wassenen gebouwd, dat in mei 2018 opgeleverd wordt.
In de nieuwbouw vind je alleen eenpersoonskamers, de
twee- en vierpersoonskamers in het huidige gebouw tref
je er niet meer aan. Benda: “Daardoor zullen de werkpro-
cessen veranderen; je hebt veel meer privacy op de kamer
en je kunt beter oefenen op de kamer. Er komt ook ruimte
voor rooming in; de partner of familieleden van de patiënt
komen dichter op het zorgproces te zitten. In de patiën-
tenkamer is straks een goed digitaal platform aanwezig,
waarmee we ook online oefeningen kunnen aanbieden,
toegesneden op de patiënt.” Het Sophia Kinderziekenhuis
wordt op termijn ook ingrijpend gerenoveerd.
Een nieuwe ontwikkeling binnen het Erasmus MC die met
de nieuwbouw en de verbouwing hand-in-hand gaat, is
de familie van de patiënt meer betrokken te houden bij
de zorg en bij de keuzes die daarbij gemaakt worden,
ofwel patient and family centered care. “Dit is een kern-
punt bij de renovatie van dit huis”, aldus Benda. Moors:
“Na de verbouwing van het Sophia kunnen beide ouders
blijven slapen bij het kind, nu is er slechts plaats voor één
Met andere universitaire centra vindt regelmatig overleg
plaats. “Vanuit de kinderreumatologie heb ik drie keer per
jaar een landelijk overleg”, aldus Suzan Moors. Hartman:
“Als je weet dat in een ander universitair centrum kinderen
met een bepaalde aandoening al gezien worden, dan
informeer je bij je collega’s hoe het consult er bij hen inhou-
delijk uitziet. De kinderfysiotherapeuten in de academische
centra kennen elkaar wel, het is een relatief kleine wereld.”
Driepoot
Naast patiëntenzorg zijn onderwijs en onderzoek belang-