Top Banner
- i - BI  rbbpþac;kar  eTA RbCaFibetyü  tameKalKM ni tGhi gSa CIn sab vi Tüasæ anGal'bW tGaM gsþ aj The Albert Einstein Institution 
144

From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

Apr 14, 2018

Download

Documents

Soksan Hing
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 1/144

- i -

BI 

rbbpþac;kar  eTA 

RbCaFibetyü  tameKalKMni tGhi gSa

CIn sab vi Tüasæ anGal'bW tGaMgsþaj The Albert Einstein Institution 

Page 2: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 2/144

- ii -

rUbztRkbmux 

- xagelI ; elak cn buWK ‘  Jon Bugge’ ©JonBugge - xageRkam ; elak Exm suvNÑara ©ExmsuvNÑara 

rUbztRkbeRkay - elak nIk evsþÚv&r ‘  Nick Westover ’ ©NickWestover 

Page 3: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 3/144

- iii -

CUncMeJHmitþ r¨ ug Qun

Page 4: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 4/144

- iv -

Page 5: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 5/144

- v -

ebskkmµ

viTüasßanGal;bWtGaMgsþaj

ebskkmµ énvi Tüasæ anGal´bW tGaMgsþaj KWCYyeZV IeGaymankarrIkcMerIndlkarsi kSaTUlMTUlay ni gkareRbIR:sGMeBIGhi gSaCayuTÆsaRsþ  ~gkaredaH

RsayTMnas´nanaelIEpndIenH .vi Tüasæ anenHebþC\a ÷

•  karJrRbCaZi betyü esrIPaB•  RbqaMgnw gkarCi HCan GMeBIpþackar  karsMlabmnusSrg<al  ni g•  bnæ ykarBw gEpÁ keTAelIGMeBIhigSa ~gviZankarnana .

ebskkmµ enH sMerc:neTAtamviZankarbIya¨g ÷•  karCYyelIkTw kci tþkarRsavRCav karsi kSaGMBIvi ZankarsMrab´

skmµ PaBGhi gSa  ni gkareRbIR:svi ZankarenHBImun>~gTMnas RKbEbbyag .

•  karEckcaylTÆplénkarRsavRCavenH eTAsaZarNCn tam ry; karpSBVpSay snñ  isIT ni gRbB&nÆB&t( man ehIyni g•  karBi eRKaH pþl´eyabl´ dlRkumTaMgLayEdlmanTMnas´ 

GMBIplEdleKTTYl:nBIyuTÆsaRsþénkareRbIGMeBIGhigSa .

Page 6: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 6/144

- vi -

GV I>TaMgGs´enA~ges[vePAenH sæi tenA~gevTi kasaZarN;KWeKGaccMlgeRbIR:s´:n edayBu McaM:c´mankarGnuJ¦atBIelak CIn sab ß 

Gñ kbkERb . Rbsi nebIelakGñkcMlgvK<NamYy~ges[vePAenHsUmemtþabJ¢ akRbPBedImeGay:nc|as´las´ . sUmGrKuN . 

e:HBum¬elIkTImYy Ex ósPa qñaM 2002e:HBum¬elIkTIBIr Ex mi zuna qñaM 2003

es[vePA ²BIrbbpþac´ kareTARbCaZi betyü³ :nRtUveKecjpSayCaelIkdMbUgbgÁ s enATIRkug:gkk ~gqñaM1993 edayRkumKN;kmµ kar 

sMrabksaglTÆ iRbCaZi betyüeLIgvi jenA~gRbeTsPUma~gshkarCamYyTsSnavdþ IjÚveG[ra¨ ‘ The New Era Journal’ ‘ Khit Pyaing’.

taMgBIeBlenaHmk eK:nbkERbes[vePAenHecjCaR:MbIPasay¨agti c ehIyeK:npSBVpSayenA~gRbeTssW eb[ «NРÚensI u ni géz

RBmTaMgbNþaRbeTsmYycMnYneT[t .enHCaelIkTImYy Edles[vePAenHecjpSayCaPasaExµ r e:HBum¬Extula 2005 . 

The Albert Einstein Institution

427 Newbury StreetBoston, MA 02115-1801, USA

Tel: USA+617-247-4882

Fax: USA+617-247-4035

E-mail: [email protected] 

Website: www.aeinstein.org 

ISBN 1-880813-09-2  (PasaGg´eKøs’ ISBN 1-880813-13-0  (PasaExµ r )

Page 7: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 7/144

- vii -

BIrbbpþac;kar  eTARbCaFibetyü 

tameKalKMni tGhi gSa 

Page 8: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 8/144

- viii -

Page 9: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 9/144

- ix -

matikaerOg

kMNt´GñkbkERb xiii

GarmÖkza xvi

CMBUkTI 1RbQmmuxnw grbbpþackar 1

bJØaEdlenAmanbnþ 3esrIPaBtamry;GMeBIhi gSa  5rdðRbhar kare:Heqñat GñkeRsacRsg´BIbreTs 7karTTYls<alkarBit 10

CMBUkTI 2

eRKaHzñakénkarcrca 13KuNsm|tþ i ni gkarxUcxaténki c© crca 14 karcuHj¨mtamkarcrca 15GMNac ni gyutþ i Zm( enA~gki c© crca 17karylRBmrbs´BYkpþackar 18 

etIsnþ i PaBEbbNa 

20mUlehtusMrabesckþ Isg¹wm 20

CMBUkTI 3eBlNaGMNacnwgmkdl´ 23

er]geRBgni TanGMBIm© assVa 23

Page 10: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 10/144

- x -

RbPBcaM:cnanaénGMNacneya:y 25mNÐlTaMgLayénGMNacRbCaZi betyü 29 

CMBUkTI 

4 rbbpþackarmancMNucexSay 33karsMKalrkemIlEkgeCIgGaKIl 33cMNucexSayrbs´rbbpþackar 34 karvayRbhareTAelIcMNucexSayénrbbpþac´kar 36

CMBUkTI 5kareRbIR:sGMNac 39 

dMeNIrénkarts)UGhi gSa 40GavuZni gvi n&yGhi gSa 41karebIkcMh PaBsMgat´ ni g«ri yabzRtw mRtUv 45

karERbRbYlRKwHGMNac 46ynþkarbYny¨agsMrabkarERbRbYl 47«TÆi BlRbCaZibetyüénneya:yerIbRmH 49 PaBsµúKsµajénkarts) UGhi gSa 51

CMBUkTI 

6esckþ IRtUvkareGaymanEpnkaryuTÆsaRsþ 53karer[bcMCaEpnkarCak´Esþg 54 óbsK<~gkarer[bcMEpnkar 55JküeBcn¾ bYnsMxan´>~gkareZV IEpnkaryuTÆsaRsþ 59 

Page 11: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 11/144

- xi -

CMBUkTI 7karer[bcMCayuTÆsaRsþ 63

kareRCIserIsneya:y 65

karer[bcMEpnkaredIm|IlTÆ i RbCaZibetyü 66CMnYyBIeRkA 67karer[bcMyuTÆsaRsþcMbg 68 karer[bcMEpnkaryuTÆsaRsþsMrab´yuTÆnakar 71karpSBVpSayKMni tmineZV Ishkar 74 karbRg,abnigvi ZankarTb´Tl´ 75

karRbkanEpnkaryuTÆsaRsþeGayx¢ab´ 76

CMBUkTI 8 karGnuvtþn¾neya:yerIbRmH 79 

karts) UsRmaMg 80

kartTl´Cani mi tþrUb 81karEbgEckkarTTYlxusRtUv 83kartMrgeTArkGMNacBYkpþackar 84 karERbRbYlyuTÆsaRsþ 87

CMBUkTI 

9 karbMEbkrbbpþackar 89 karBRgIkesrIPaB 91karbMEbkrbbpþac´kar 93karkan´kab´C&yCMnHedaykarTTYlxusRtUv 95

Page 12: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 12/144

- xii -

CMBUkTI 10kic© karCamUldðansMrabRbCaZi betyürwgbu wg 97

karKMramkMEhgBIrbbpþackarzµ  I 98 

karTbs,at´rdð Rbhar 99 karRJgrdð ZmµnuJ¦ 100neya:ykarJrCati tamRbCaZibetyü 101karTTYlxusRtUvd* lÁ RbesIr 102

óbsm¬ &nÆ - meZüa:yénskmµPaBGhi gSa 105GMBIGñ kni BnÆ 121

GMBIGñkbkERb 123

Page 13: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 13/144

- xiii -

kMNt;GñkbkERb 

eKalbMNgZMénki c© karbkERbsMrYlenH nw g:nsMercdUcR:zñ a RbsinebIkare:HBum¬pSBVpSayes[vePArbselaksaRsþacarü  CIn sab  ²BIrbbpþackar eTARbCaZi betyü³CaPasaExµ r GacCYyCMrujelIkTw kci tþ eGaymankarRtw Hri HBi carNaeGay:nmW  ugmatGMBIEpnkaryuTÆsaRsþ ni gskmµ PaBGhi gSa  EdlGac 

CYyTajRbeTsNamYyeGayecjputBIPaBRkIRketakyak ni gkarcuHjm .karEvkEjkRbEkkKñ aza RbeTsNamYymandMeNIrkareTAmux ß  zy 

eRkayRbEhlCaBu MsUvsMxaneT . karBitenaHKW RbCaBlrdðRbeTsRkIRkRtUv qøgkatkarQW cabEdlmi ncaM:c  .  karrgTuk¡evTnaEdlRbCaBlrdð :nRTaMRT KYrEtCakarkRnþak´das´sµ artIeGayP\ak´rlw k  sMrabRbeTsRkIRkTaMgLay  .

RBw tþ i karN¾ nanaEdlmanekIteLIgenA~gRbeTsRkIRk  hakdUcCaBu Mmanlk¡N;eKarB eyaKyl´ ßGaNi tGasUrdlRbCaBlrdðeLIy .Rbvtþi saRsþRbeTsRkIRkxøHeJreBjeTAeday ²bdi vtþn¾ ³ EdlTTYl 

braC&y  . sacer]gdEdl>ecHEtekItmaneLIg manEttYÉkeTEdlpøasbþ Úr  .mtiri HKnxøHGaccatTukBYkGñ kdw knaMTaMgenaH zaCaGPi CnmYyRkumEdlrvlEt deNþ ImKñ akaccg, Útk:¨l´TItak´nic  ‘ Titanic’ . BYkeKmanci tþrIkrayenAeBl eXIjBYkemdw knaMcasrltrlay   ehIyeKxi txMeZV IEbbNa edIm|Iku MeGayKURbECgrbs´eKmanOkaskøayeTACaGñ kTTYlGMNacbnþenAézá mux . Gñ kTaMgenHhak´ dUcCarvlxøaMgNas~gkareZV Iy¨agNa eGayeK:nenAkanGMNacyUrGEgVgCaCageZV I GVIedIm|IrMedaHRbCaBlrdð eGayeKcputBIPaBRkIRketaky¨ak  Tuk¡evTna ehIynigBIkardw knaMEdlxVHRbsi TÆPaB .

Page 14: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 14/144

- xiv -

eKGaceRb[beZ[bRbCaBlrdð eTAkEg,b~gqñaMgTw kRtCak´  EdleKkMBugEtbg,at´ePø IgdaMBIeRkam . kEg,benHRbEhlCakMBugEtsMrbsMrYlxøÜneTAtam kMedATw k  EdlecHEtekIneLIgbnþ i cmþg> . TIbMput karsMrbsMrYledIm|IrsenH

nw geZV IkEg,bqÁi nsøab´ 

erIxø ÜnelatecjBITwkBuHBu MrYc eTaHbICaeBlenaH 

eKcgrs´ EbbNak* eday   .  Rbsi nebIeKRtUvkaróTahrN¾ CakEsþgsMrabeRKaHzñ ak´enHeKBu McaM:csMLw gemIlÉNaEvgqáayhYsBIRbeTscM:eT  .  buEnþeKRbEhlCaemIlBu MeXIjeT  eRJHRbeTscM:¨:nrlay:t´rUbragrYcyUrNas´eTAehIy .

RbEhlCaeBlevlaEdlRbCaBlrdðRtUveZV IkarrMedaHxø ÜnÉg  Qb´Bw gEpÁ kelIGñkÉeT[t:nmkdlehIy . dUcEdlelaksaRsþacarü   CIn  sab 

:nRsgyksMdIeTAdak´~ges[vePAenHza ²esrIPaBminEmn:nedayesrI gayRsYl³ . elak:nesñICaTUeTAza ²RbCaBlrdð nw gRtUvEter[nGMBIreb[b qk'ykesrIPaBenH edayxøÜnÉg³ ‘TMB&rTI 103’ .

eKeXIjmanktþaelIkTw kcitþ sMrabeGayRbCaBlrdð RkIRkeZV Iy¨agenHni grgVanCaeRcInrg´caM Rbsi nebIRbCaCati enHmaneCaKC&y   .  RbeTsRkIRkxøH

mandIZø IEdlmanCIrCati   Tw kbw g  TenøJseBj nigcMnYnBlrdðti c~gmYyKILÚEmRtkaer¨ . TaMgenHCaZnZanZmµ Cati  ni gekrþ¥ mrtk   EdlrgcaMEtkarRKb´RKgd*lÁ mYy . Gñkesdð saRsþEdlmanÉkeTsxagkat´bnæ yPaBRkIRk   elak saRsþcarü   eCvRhV I  sas´  ‘ Jeffrey Sachs’  :neC]Cakza RbeTsRkIRkxøHmanKuNsm|tþ i CaeRcIn EdlGaceZV IeGayRbCaBlrdð TaMgGs´ manCIvPaBrs 

enACamnusS~gPaBézøzñ  Úr  

~gEpñ kGnuvtþn¾ vi j 

es[vePAenH:npþlnUvKMni tCaeRcInGMBIreb[bts)UykesrIPaB  EdlRbCaBlrdðRtUvkary¨agxøaMgkøa  edIm|IcUl rYm~gki c©karTaMgLay   Edlman«TÆ iBleTAelICIvPaBrsenA   Caer[gral'ézá  rbseK   ni gRbeyaCn¾ Cati   .  es[vePAenHGacCYyeZV IeGaykarGssg¹w mkøay eTACamansg¹w m ni geZV IeGayesckþ Isg¹w mkøayCakarBi t .

Page 15: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 15/144

- xv -

karpSBVpSayes[vePAenHCaPasaExµ r:necjrYc edaysarEtmnusS mYycMnYn .  elaksaRsþacarü  CIn sab  :nktRtaKMni tCaeRcInTuk~ges[vePA EdlGacCYyeGayRbCaBlrdð Bi PBelakkankabvasnaxø ÜnÉgvi jmþg  .  elak 

GaZ&r GI uEdlsþaj‘ Arthur Edelstein

’ énsklvi Tüal&ykalIhV &rja¨ enA bW rKø I  ‘ Berkeley’ :nTakTg ehIypþleGay` nUvOkasmYyEdl`Bu MGac bdiesZ:n  edIm|ICYypSBVpSayKMni t   elak  CIn sab  CaPasaExµ r   . karbk ERbCaPasaExµ renH:nTTYlplRbeyaCn¾ CaeRcIn BIcMeNHGkSrsaRsþd* eRCA RCH rbsRBHPi k¡ úmYyGg< elak  lI skþa elak  mYg Naert ni g shkarImYycMnYneT[t Edl:nCYyeZV IkarBi nitüJküeBcn¾ XøaeXøagy¨aghµ t´ct´ .

Gñ kCMnYykar`:nTTYlra¨brgxagkarvayGtæ bT  ni ger[bcMeGayecjCarUbPaBes[vePA  . mi tþP&RkþmYycMnYnenA~gRsukni gbreTs :nCYyelIkTwkci tþ ni gpþl'CaZnZansMrab´e:HBum¬es[vePAenH  .  Gñ kCMnYyTaMgenaH  suTÆEtCaGñ kEdl bþ ÚrpþaceTAelIlTÆ i RbCaZi betyü  ni gsiTÆimnusStamskmµ PaBGhigSa . `sUm GrKuNyagRCaleRCA cMeJHRBHetCKuN nigGs´elakGñkxagelITaMgGs´

Edl:nCYyeRCamERCgRKbRCugeRCay   edIm|IeGayes[vePAenHecjCarUbrag  . eTaHbICayagNak* eday   kMhusTaMgLayEdlmanenA~ges[vePAenH  sæi tenA ~gkarTTYlxusRtUvrbs´ EtmñakÉgTaMgRsug .

`sUmcat'Tuksñ aédbkERbenHCakarEzøgGMNrKuNd* sþ Ücesþ IgmYy   cMeJHPri ya ni gkUn`TaMgBIr Edl:nKaMRTKMni tni gskmµPaB`Cani c©  edayKµ an

lk¡xNÐ .

smaCi kRBw TÆsPa Gw  ug b)unGag GñkbkERb raCZanIPñMeBj ézáTI 11 Ex kJ¦a qñ aM 2005

Page 16: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 16/144

- xvi -

Page 17: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 17/144

Page 18: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 18/144

- xviii -

kan´EtxøaMgeLIg . BIGñkRsukTIebEdl:nRbyuTÆRbqaMgnw gkarQøanJnrbs´ BYkci nkumµ  úynIsþ ni g BYkrusSI úEdl:neCaKC&yeTAelIrdð Rbharrbs´RkumRCul ni ym~gExsIhaqñaM1991 ehIynigBYkézEdl:nraraMg edaysnþ i vi ZI mi n

eGayrbbeyaZavi lRtLbmkvi j `:ner[nsURtbEnæ mGMBIkarecjlk¡N;sahavsnSwm>énrbbpþac´kar .smanci tþGaNitGasUr ni gkMhw gBuHeJrcMeJHGMeBI IsahaveXareXA 

CamYyni gkaresá  IcsresIrdlvIrPaBd*nw ghñ  énbursRsþId* køahanEdlmi nKYr eGayeC]:n kan´EtmankMri txøaMgeLIg  enAeBleKeZVIdMeNIreTAdl´TIkEnøgekIt ehtu . KW CaTIkEnøgEdlenAEtmaneRKaHzñ ak´ buEnþGñkkøahanTaMgenaHenAEt 

Rkajts) UteTAeT[t  . TIkEnøgTaMgenaHmanCaGaT¥  RbeTs:Nama¨  enAeRkam karRKbRKgrbseQµ aH NUrIGI uh<a ( Noriega) , dMbnvI ulnIGI us (Vilnius) lIZUGaen[(Lithuania)  eRkamkarCi HCanrbssUev[t , TIZøaeZ[nNami n (Tiananmen Square) énTIRkugebkaMg (Beijing)  EdleK:neXIjmha:tukmµ d* Gs© arü   edIm|IesrIPaBni gkareTAdl´énkgrzeRkaH  Edl:nbJ© b´raRtIenaHy¨ageXareXAÇ TIsñ ak´kar 

~géRBénRkumRbCaZi betyü   enAmaN&rpø &r (Manerplaw) ~gtMbn²rMedaHPUma³ .CYnkal `:neTAdlTIkEnøgEdlGñ kTaMgenaH:nbUCaCIvi t dUcCadgeKamTUrTsSn¾  ni gTIkEnøgkb´exµ acenAvi lnIGI usÇ sYnsaZarN;enATIRkugrIh<a (Riga) CaTIkEnøgEdleK:jsMlabmnusSmYycMnYnÇ mNÐlEhVra¨ra (Ferrara) enAEpñ kxageCIgRbeTsGI utalI CaTIkEnøgEdlBYkhVasI us tMer[b 

BYkGñ kRbqaMgCaCYr munnwg:jrHsMlabecal ehIynigTIkbexµ acd* samJ¦ mYy enAmaN&rpø&r EdleJreBjeTAedaysBGñkts) Uekµ g> . karBi td*  GaeNacGaZ&mmYyenaHKW  rbbpþac´karnImYy>EtgEtbnSl´TuknUvkar:tbg´ CIvi t ni gkarxUcxatEbbenH .

karkgVl´ nigbTBiesaZn¾TaMgenaH :nnaMeGaymanesckþIsg¹wm d* mW  ugma¨tza  karbeJ¢{srbbpþackarenHRbEhlCaGaceZV IeTA:nÇ  ni gkarts) U 

Page 19: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 19/144

- xix -

d* eCaKC&yRbqaMgnw grbbpþackar GacsMerc:nedayBu McaM:csMlabKñ aeday rg<aleTAvi jeTAmkÇ ehIyza eKGacrMlMrbbpþackar ehIyraraMgmineGay rbbpþackarzµ  ImYyeT[t elcecjBIKMnrepHTaMgenaH:n .

`:nl|geZV Ivi PaKyaghµ tct 

GMBIvi Zankard* manRbsi TÆPaBbMput  

edIm|I ruHerIrbbpþac´kar eGay:neCaKC&y edayBu McaM:c´bg,eGaymankarxUcxat xøaMg tamry;kareZV IeGaymankar:t´bg´CIvitnigkarQW cab´ . ~gkareZVIEbb enH `:nBw gEpÁ keTAelIkarsi kSarab´qñ aMrbs´ GMBIrbbpþackarnana clnaRbqaMg bdivtþn¾  KMnitneya:y   RbB&nÆRKbRKgrdð  nigCaBi ess  GMBIkarRbyuTÆts) UGhigSad* Cak´Esþg .

es[vePAenH KW CalTÆplénkarsi kSarbs´ . `dw gc|asza sñ aédenHBuMTan´:nlÁ suRki t «tex© aHenaHeLIy  . buEnþlTÆplenH  RbEhlCaGac pþlnUvkarENnaMxøH>  edIm|ICaCMnYydlkarKi tni gkarer[bcMEpnkar   ~gkarbeg, It eGayecjCaclnarMedaHmYy EdlmanzamBlni gRbsi TÆPaBxøaMgkøa .

CakarcaM:c´ nigeyageTAtamkareRCIserIsd*hµt´ct´ xøwmsarén

karsi kSavi PaK~ges[vePAenH nwgepþateTAelIbJØaCaTUeTA EdlJk'B&nÆnw gkareZV IyagNa edIm|IrMlMrbbpþac´kar ehIyni gbeJ¢{skuMeGayrbbpþackarzµI mYyeT[tmkCMnYs:n . `Bu MmansmtæPaBRKbRKan´sMrabeZV IkarviPaK ni geZV I sMeNIeGay:nBisþar   sMrabRbeTsNamYyCakEsþgenaHeLIy  . buEnþesckþ I sg¹w mrbs`enaHKW   karvi PaKsi kSaCaTUeTAEbbenH  RbEhlCaGacmanRbeyaCn¾  

dlmnusS~gRbeTsCaeRcIn 

EdlkMBugEtRbQmmuxtTl´nw grbbpþackarCak Esþg . Gñ kTaMgenaHRtUvBi nitüzø w gEzøgxø w msar   énkarvi PaK~ges[vePAenH sMrab krNIBi essrbs´eK ehIysMercza etIeKGacelIkyk  ßk*Ekécñ sMeNIsMxan´>NamYy~ges[vePAenHdl´kMritNaEdr sMrabkarts) UrMedaHrbseK .

`mankarCab´CMJkKuNCaeRcIn~gkarsresres[vePAenH . elak RbUs EcgXIn (Bruce Jenkins) Gñ kCMnYykar`:nCYy`CaeRcIn elIsBI 

Page 20: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 20/144

- xx -

karsµ an ~gkarrkeXIjkMhusnana ~ges[vePAenH ni gkareGayeyabl´ ~gkarBnül'KMnitBi :k>eGaygayRsYlyl' CaBiess KMni tEdlJk'B&nÆ nw gyuTÆsaRsþ .

`k* sUmGrKuNpgEdr  

cMeJHelak  

esÞhV i n 

kUDI(Stephen Coady) 

Edl:nCYyEksMrYlJküeBcn¾ nigGk¡raviruTÆ . bNÐit RKwsþÚhV&r RKUl&r  (Christopher Kruegler ) ni gelak rUbW t ehlvI (Robert Helvey) :npþl nUvkarri HKnni geyabl´sMxan´>CaeRcIn . elakRsIbNРit  ehsi l  mahV W sun(Hazel McFerson) ni gelakRsIbNРit:RTIsu Iya pakmi n(Patricia Parkman)

:npþl´eGay` nUvB&t(manGMBIkarts) U~gTIVbGaRhVi k ni gGaemri kxagt|Úg .

zV IebIkarsi kSarbs´`enH:nTTYlplRbeyaCn¾CaeRcInBIkarKaMRTd* RbesIrTaMgenHkþ I karvi PaK  ni gesckþ Isnñi dð anTaMgLay~ges[vePAenH KW CakarTTYlxus RtUvrbs´ TaMgRsug .

enA~gkarvi PaKrbs`enH Bu MmancMNucNamYy  Edl`snµ tza kartTl RbqaMgempþac´karTaMgLayCakargayRsYl nigKµankarxUcxatenaHeLIy   .

karts) URKb´RbePTEtgEtmanbJØasµ  úKsµ aj nigxUcxatxøHCani c©  . karRbyuTÆ RbqaMgnw gBYkpþackar nw gnaMmknUvkarxUcxatBM uxan . b¨ uEnþesckþ Isg¹w mrbs `enaHKW karvi PaK~ges[vePAenH nw gCMrujeGayGñ kdwknaMkarRbqaMgTaMgLay Ki tKUrGMBIyuTÆsaRsþ EdlGacCYyeGaykMlaMgrbseKkan´EtmanRbsi TÆPaBCamYyKñanw gkarbnæykarxUcxat .

eKmi nKYrbkRsaykarvi PaK~ges[vePAenHza enAeBlEdlrbbpþackar mYy:ndYlrlM bJØaÉeT[tnw gRtUvcbEdrenaHeT . karrlMdYlénrbbmYy mi nEmnnaMmknUvrbbzµ  ImYyd* lÁ enaHeLIy   .  karenHRKanEtebIkpøÚveTArkkic© kar d* lM:k ni gkarxñHExñgd*yUrGEgVgeT[t  edIm|Isæ abnaeGaymanTMnak´TMngsg<m ki c© esdðkic© ni gneya:y d* Rtw mRtUv ehIyni gbM:tecalnUvPaBGyutþ i Zm(  ni gkarCi HCanÉeT[t   .  `sg¹w mza  karvi PaKd* xø I~ges[vePAenH  GMBIreb[bkMcat 

Page 21: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 21/144

- xxi -

rbbpþackar nw gGacmanplRbeyaCn¾ ~gkrNITaMgLayNa EdlmnusS rsenAeRkamkarCi HCan´ ehIyEdlGñ kTaMgenaHmanbMNgcg:nesrIPaB .

CI n sab 

ézá TI6 Extula qñaM1993vi Tüasæ anGalbW tGaMgsþajGKarelx 427 pøÚvjÚvb&rrI RkugbUsþ ún rdðma¨saCUsi t 02115-1801

Page 22: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 22/144

- 1 -1

 CMBUkTI1 

karRbQmmuxnwgrbbpþac;kar 

Gsry;eBleRcInqñ aMknøgeTAzµ  I>enH rbbpþackarmYycMnYn EdlmanRbPB~gRsuk ni geRkARsuk :ndYlrlM enAeBlEdlCYbRbQmmuxCamYy nw gRbCaBlrdð   Edlmansµ artIrw gbu w g ni gkarRbmUlKñaCaRkum  . rbbpþackar xøHTaMgenaHhakdUcCamanPaBmaMmYn EdlKµ annrNaGacb¨HJl:n buEnþTI bMputBu MmanlTÆPaBRbQmmuxtTl´nw gRbCaBlrdð EdlshkarKña erIbRmH

bdiesZmi neZV ItambJ¢ a xagEpñkneya:y esdðki c© nigxagsg<mki c© .taMgBIqñaM1980 rbbpþackarmYycMnYn:ndYlrlM enAcMeJHmuxkarerI 

bRmHGhi gSa rbsRbCaBlrdð  enARbeTseGsþ Úen[‘ Estonia’ Latev[‘ Latvia’lIZUGaen[‘ Lithuania’ bULÚj‘ Poland’ GaLW mg´xagekIt‘ East Germany’eqkUsø ÚvaKI‘ Czechoslovakia’ søÚeven[‘ Slovenia’ ma¨dah<as,a‘ Madagascar ’

malI‘ Mali’ bUlIev[‘ Bolivia’ ni ghV IlIB¬ In‘ Philippines’  . karRbqaMgGhi gSa:nCMrujeGaymanclnaeTArklTÆi RbCaZi betyüeTAmux enA~gRbeTs   en:l ‘  Nepal’ sMeb[‘ Zambia’  kUerxagt|Úg‘ South Korea’  QIlI‘ Chile’  GahSgTIn‘ Argentina’  éhTI‘ Haiti’  eRbsI ul‘ Brazil’ GU )rUh<ay ‘ Uruguay’ maLavI ‘ Malawi’ b) ulh<arI‘ Bulgaria’ hugRKI‘ Hungary’ esSer¨‘ Zaire’ nIehSrI 

‘  Nigeria

’ ni gtMbn´epSg>énGtItshPaBsUev[t  

‘edIrtYyagsMxan´ 

~gkareZV I 

Page 23: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 23/144

- 2 -2

eGayBYkRCulni ymbraC&y~gkarb unbgeZV Irdð Rbhar  ~gExsIha qñ aM1991’ .elIsBIenHeTAeT[t neya:yerIbRmH1 BIsMNakBlrdð k* :nekIt 

eLIg~gRbeTsci n PUma TIeb  ~gry;eBlb¨ unµ anqñ aMzµ  I>enHEdr  . zV IebIkarts) U 

TaMgenaHBu M:nnaMmknUvkarbJ© b´rbbpþackarßk* karkankab´k*eday k* karts) UTaMgenaH:nbgØajeGayshKmn¾ GnþrCati eXIj PaBsahavénrbbCi HCan´ ehIy:npþleGayBlrdð TaMgenaH nUvbTBiesaZn¾ d*mantMél   sMrabkarts) U EbbenH .

kardYlrlMénrbbpþackarénRbeTsTaMgb¨ unµ anxagelIenH c|asCaBu M :nlubbM:tnUvbJØaTaMgLayEdlmanenA~gsg<mTaMgenaHeLIy   ÷ PaBRkIRk 

óRki dð kmµ   ki c© karrdð :lEdlBu MmanRbsi TÆPaB  ni gkarbMpø i cbMpøajZmµ Cati   Edl Caer]y> CasñaédénrbbeXareXATaMgenaH .  buEnþkardYlrlMénrbbTaMgenaH:neZV IeGayGñkrgeRKaHrYcBIkarCi HCan´ mankarZUres|Iy ehIyebIkpø ÚveGay mankarksagsg<mTaMgenaHeLIgvi j CamYynw gneya:yRbCaZi betyü  esrIPaBbuK<l ni gyutþ i Zm( sg<m .

1 elak  rUbW t  EhlvI ‘ Robert Helvey’ :neRbIJküenHCaelIkdMbUg . ²neya:yerIbRmH ¨ KW Cakarts)UGhi gSa  ‘:tukmµ  karmi neZVIshkar  nigkareZV IGnþraKmn¾’  EdleK Gnuvtþn¾yagskmµ  y¨agman; sMrabeKalbMNgneya:y . JküenHeK:neRbICadMbUg edIm|IbM:t´karyl´RcLM ni gkaryl´xusEdlekIteLIgBIkarcat´Tukkarts) U Ghi gSaCamYynw g ²GMeBIGhi gSa   ~gn&ysasna sIlZm(   ni gkarni ymsnþ i PaB  . ² karerIbRmH ¨ mann&yza KWCakartTlnw gGaC\aZreday eRKagTuk  tamry;karmineKarB edaymi ncuHjm . ²neya:yerIbRmH ¨  er[brab´GMBIsPaBkar EdleKeZV Iskmµ PaB ‘neya:y’ CamYynw geKalbMNg  ‘GMNacneya:y’. eKeRbIJküenH CaGaT¥   sMraber[brabGMBIskmµ PaBrbsRbCaBlrdð   edIm|IdeNþ ImykBIrbbpþackar   nUvkarRKbRKgsæ ab&nrdð :l   tamry;karvayRbhareday«tQbQreTAelIRbPBGMNac   ehIy ni geRbIR:s´karer[bcMEpnkaryuTÆsaRsþ ni gkardak´Gnuvtþn¾  . enA~ges[vePAenH Jkü ²neya:yerIbRmH ¨ ²karRbqaMgGhigSa ¨ ni g ²karts) UGhigSa ¨ mann&ydUcKña zV IebIJküTaMgBIrcugeRkay  CaTUeTA 

ni yayGMBIkarts) U edIm|IeKalbMNgTUlMTUlay  

‘bJØasg<m esdðkic©  

ci tþsaRsþ 

CaedIm’ 

.

Page 24: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 24/144

- 3 -3

bBaðaEdlenAmanbnþCakarBi t eK:nseg,teXIjmancrnþeTArklTÆ i RbCaZibetyü ni g

esrIPaBenA~gBi PBelak   ~gb unµ anTsvtSknøgeTAenH  .  eyageTAtamGg<kar RhV Idumehas (Freedom House) Edl:ncgRkgCaer[gralqñaM nUvkarsi kSaGnþrCatimYy GMBIRbePTénsiTÆ i neya:yni gesrIPaBsI uvi l cMnYnRbeTsTUeTA ~gelak EdleKGaccatTukzaman ²esrIPaB ¨ :nekIneLIgCaeRcIn ~gry;eBl  30qñ aMknøgeTAenH2 ÷

esrPaBeBjelj esrPaBxøH KµanesrIPaB1974 41 48 632004 89 54 49 

buEnþ crnþd*lÁ enH :nCYbRbTHnwgkarraMgsÞHxøH edaysarenAman

Blrdð mYycMnYnZMeT[t  

EdlkMBugrsenAeRkamGMNacpþackar  

mkTlnw gExmkraqñaM1993 31PaKryénRbCaBlrdð Bi PBelakEdlmanTaMgGs 5ç450lannak´ :nrsenA~gRbeTsni gEdndI EdleKkMNt´za ²Kµ anesrIPaB³3 KW CaTI kEnøgEdleKraraMgyagtw gEtgmi neGaymansi TÆ i neya:y  ni gesrIPaB sI uvi l  .~gqñaM2004 RbeTs EdndIcMnYn 49kEnøgenA~gRbePT ²Kµ anesrIPaB³ :nsæ  i tenAeRkamGMNacpþackareyaZa  ‘dUcCaenARbeTsPUma  ni gs) Udan [Sudan]’rbbraCani ympþackar   ‘dUcCa  RbeTssUDIGaerbI uy¨a  [Saudi Arabia] en:l 

2  RhV Idumehas   (Freedom House)  esrI PaB~gBiPBelak ; karRsg'sæ iti RbcaMqñaM GM BI si TÆ i neya:y nigesrI PaBsIuvi l ‘jÚvy"k  [New York ] RhV Idumehas qñ aM2004’ .

RhVIdumehas esrI PaB~gBiPBelak 1993 TMB&rTI 

4 . 

Page 25: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 25/144

- 4 -4 

[ Nepal] ni gb) Uzan [Bhutan]’ KNbkSneya:ypþackar ‘dUcCaRbeTscinni gkUerxageCIg’ BYkQøanJnbreTs   ‘dUcCaenATIeb’ ßk* sæ  i tenA~gsæanPaBGnþrkal .

~geBlbc©  úb|nñ enH RbeTsCaeRcInsæ  i tenA~gdMNak'karEdlmankarERbRbYlyagxøaMg xagesdð kic© neya:y ni gsg<m . zVIebIcMnYnRbeTs EdlmanesrIPaBeBjelj :nekIneLIg~gry;eBl30qñ aMknøgeTAenHkþ I k* enAmaneRKaHzñ akeRcIneT[t edaysarRbCaCati CaeRcIn ~gdMNak'karEdl mankarERbRbYlxøaMgenH nw gvi vtþn¾zyeRkayeTArkrbbpþackarEdlmanrUbPaBzµ  I . RkumeyaZa BYkbuK<lEdlmanmhi cäta Gñ kCabeqñ at ni gKNbkS 

neya:y   nw gxMxñ HExñ gdak´bg¡ MeGayeKÉeT[teZV ItambMNgrbs´xøÜn  . kareZV I rdð Rbhar CaRBw tþ i karN¾ Edlnw gekItmaneLIgCaZmµ ta . eKnw genAEtrMelaP si TÆ i mnusS ni gsi TÆ i neya:yrbsRbCaBlrdð mYycMnYnZMteTAeT[t .

KW CasMNagGaRkk EdlGtItkalenAEttamCab´CamYyeyIg . bJØarbbpþackarmankMri teRCANas´ . RbCaBlrdð ~gRbeTsCaeRcIn:nqøgkat´ 

bTBiesaZn¾ rab´TsvtS ßk* stvtSénkarCi HCan´ EdlmanRbPB~gRsukßk* BIbreTs . Caer]y> PaBcuHj¨medaymintva¨eTAGñ kkan´GMNac :nkøay eTACakarZmµ ta . enA~gkrNIRCulhYsehtu sæ ab&nsg<m  neya:y  esdð ki c©  ßk*sasna  Edlsæi tenAeRkAkarRKb´RKgrbsrdð   :nRtUveKeZV IeGaycuHexSay dakCacMNuH  ßk* CMnYsedaysæ ab&nzµ  I  Edlrdð ni gKNbkSkan´GMNaceRbIR:s 

edIm|IRKbRKgsg<mTaMgmUl  

RbCaBlrdð:nRtUveKbMEbkeGayeTACaGg<PaBtUc> ‘køayeTACamnusSÉekamYyRkumd* ZM’ EdlBuMGaceZV IkarCamYyKñ a edIm|I eGay:nesrIPaB nigeGaymanTMnukTukci tþKñ aeTAvijeTAmk ßk* eZVIkarGV ImYy ekItedaymhaCnxøÜnÉg .

eKGacTsSn¾ Tayplvi:kénkarbMEbkenH:ny¨agc|as´las´ .RbCaBlrdð RtUvcuHexSay xVHkarTukci tþxøÜnÉg ehIyKµ ansmtæ PaBnw gts) U 

Page 26: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 26/144

- 5 -5

RbqaMg . Caer]y> RbCaBlrdð mankarP&yxøac  mi nh)anni yay sUm|ICamYy RKYsarni gmi tþPkþ i  GMBIkarEdleKsÁ b´rbbpþackar ni gkarEdleKeRskXøancg:nesrIPaB . Caee]y> Gñ kTaMgenaHmi nh)anKi tKUreGayEmnETn GMBI 

karRbqaMgCasaZarN;eLIy  

. eKnaMKñaecaTsYrza etIKMni tRbqaMgenHnw gmanRbeyaCn¾ GI V / emø ¨aHehIy eKnw gTTYlyk karrgTuk¡evTnaEdlKµ ann&y ni gGnaKtmYyEdlKµansg¹w m .

sPaBkarN¾~grbbpþac´karbc©  úb|nñ  RbEhlCayabyW  unCagBIeBl mun . ~gGtItkal  Gñ kxøHRbEhlCa:nsakl|geZVIkarRbqaMg . karRbqaMgrbs´mhaCn nig:tukmµ Edlmanry;eBlxø I :nekItmaneLIg . Tw kcitþ 

RbEhlCaBuHkeRJ¢alekø{vkøamYyry;eBl . eBlxøHeT[t buK<lmñ ak>nigRkumtUc>GaceZVIskmµ PaBd*køahan b¨uEnþBuM:npþl´CaplZMduM eRkABIbgØajeKalkarN¾  ßk* RKanEtCakarerIbRmH . eTaHbICabuBVehtuTaMgLayézøzøaEbb Nak*eday skmµPaBRbqaMgTaMgenaH Caer]y> mi nRKbRKan´ edIm|IbM:t karP&yxøacrbsBlrdð  nigbM:tTMlab´eKarBtambJ¢ aeK EdlCaktþacaM:c 

edIm|IrMlMrbbpþackar  . KYreGayGaNitGasUr skmµ PaBTaMgenaH RbEhlCa:nRtw mEtbeg, InkarQW cab  ni gkar:tbgCIvi t   mi nEmnCakarnaMeTArkC&yCMnHßk*esckþ Isg¹w mTalEtesaH .

esrIPaBtamry³GMeBIhigSaetIeKRtUveZV IyagNa ~gkal;eTs;EbbenH / meZüa:yCak´Esþg

nana hak´dUcCaBu M:nkar . óbsK<xagrdðZmµ nuJ¦nigc|ab´ karvi ni cä&yrbs´tulakar ni gmti saZarNCn CaZmµtaRtUv:nBYkpþackarbMePøcecal . eK Gacyl:nGMBIkarsnñ  i dð anEdlmanCaer]y>za ~gkartbteTAnw gGMeBIeXar eXA kareZV ITaruNkmµ kar:txø ÜnmnusS ni gXatkmµ nana manEtGMeBIhi gSa

Page 27: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 27/144

- 6 -6

eT EdlGacbJ© b´rbbpþackar:n . CYnkal GñkrgeRKaHEdlekþARkhay :ner[bcMeZV IkarRbyuTÆRbqaMgBYkpþackareXareXA edayeRbImeZüa:yeyaZani ghi gSaEdleKGacRbmUl:n  eTaHbIC&yCMnHmankMri tti ctYcEbbNak* eday   .

Gñ kTaMgenH 

Caer]y> 

cUlRbyuTÆyagkøahan 

suxci tþrgeRKaH 

ni glHbg´CIvit  

.CYnkal eKTTYl:neCaKC&yEdlKYreGayktsMKal´ b¨ uEnþeKkRmnw gQñ H:nesrIPaBNas . karbHe:rtamGMeBIhigSa Gacnw gnaMeGaymankarsg,t sg, i nd* eXareXAkanEtxøaMg EdlCaehtueZV IeGayRbCaBlrdð Gssg¹w mCagmuneTAeT[t .

buEnþeTaHbICameZüa:yhi gSamanlk¡N;lÁ RbesIrEbbNak*eday  eK 

dw gGMBIcMNucmYyy¨agc|aslas´ . tamry;kardak´ CM en]eTAelImeZüa:y higSa   eK:neRCIserI sykkarts)  UmYyRbePT EdlBYkCi HCan´ maneRb[besÞ I r RKb´ eBlevla . BYkpþackarmanmeZüa:yRKbRKan´ edIm|IGnuvtþGMeBIhi gSaeGay:nxøaMgkøa . eTaHbICaBYkRbCaZi betyüGacbnþmeZüa:yEbbenH ~gry;eBlxø IßyUryagNak*eday   TIbMput  eKBu MGaceC[sputBIkarBi td* CUrctGMBI 

kareRbIkMlaMgeyaZaenaHeT . BYkpþackarmaneRb[bxageRK]gGavuZeyaZaRKabrMesv kardw kCJ¢  Ún ni gkMlaMgT&B esÞ IrRKbkal;eTs; . eTaHCamanesckþ IkøahanEbbNak* eday   BYkRbCaZi betyüBu MGacRbkYt  ‘esÞ IrRKbkrNI’tamEbbenH:neLIy .

enAeBlEdleKTTYls<alza karbHe:rtamkMlaMgeyaZaZmµ taBu M 

manPaBCakEsþg GñkRbqaMgxøHEbreTAKaMRTsRg<amqµkéRB . buEnþsRg<amqµ k´ éRBkRmpþl´plRbeyaCn¾  dlRbCaBlrdð EdleKCiHCan´ ßk* Gñ kKaMRTlTÆ i  RbCaZi betyü . sRg<améRBBu MGacpþl´nUvkaredaHRsayeGayc|aslas´eTCaBi ess   enAeBlEdlkarxUcxat~gcMeNamRbCaBlrdð GacmankMritZá nZá r  .meZüa:yenHKµankarZanamineGaybraC&yenaHeLIy zV IebIeKmanRTw sþ IKaMRTni gkarEvkEjkyuTÆsaRsþ ehIyCYnkalmanTaMgkarKaMRTBIsMNakGnþrCati  

Page 28: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 28/144

- 7 -7

eT[tpgk*eday  . Caer]y> karts) UtaméRBenH RtUvkareBlevlayUrGEgVg .RbCaBlrdðeRcInEtRtUvxÞatecjBITIlMenA CamYynw gkarrgeRKaHQW cab«t óbma edaysarEtBYkkan´GMNacpþac´kar .

eTaHbI:neCaKC&yk* eday karts) UsRg<améRB Caer]y> naMmknUv plvi:k~gry;eBlEvgqáay  . Pøam>enaH rbbEdleKvayRbhar nw gkan EtpþackareLIg ~gkartbtrbs´eK . Rbsi nebIBYkT&BéRB:nTTYleCaKC&y enATIbMput rbbzµ  IEdlelcecjeLIg eRcInEtpþackarCagrbbmun edaysar buBVehtuBIr  . TImYy KW kMlaMgT&Bmankan´EteRcIn tamkarrYmbJ©  ÚlKñ a rvagBYkeyaZaéRBnigBYkeyaZacas´ . TIBIr enAeBlts) U ÉkraCPaBénsæab&n

sg<mnana:nRtUvcuHexSay ßk*xUcxat . Gg<karTaMgenH mantYnaTIy¨agsMxan~gkarer[bcM  ni gBRgw gsg<mRbCaZi betyü emø ¨aHehIy   eKmi nRtUveGay cuHexSayeT . BYkGñ kRbqaMgnw grbbpþackar  KYrEtriHrkmeZüa:yepSgeT[t  .

rdæRbhar kare)aHeqñat GñkeRsacRsg;BIbreTs rdð RbhareyaZaRbqaMgnw grbbpþackarhakdUcCameZüa:ymYy  Edl gayRsYl  ni gqab´bMput sMrab´rMlMrbbeXareXA . buEnþmeZüa:yenH manbJØaZM>mYycMnYn . sMxanCagenHeTAeT[t  rdðRbharrkSaTukdEdl  nUvkarEck GMNacmi nRtwmRtUvbc©  úb|nñ  rvagRbCaBlrdð  ni gBYkzµ  IEdlRKb´RKgrdð :l ni gkgkMlaMgeyaZarbs´eK . kardkykbuK<lNamñak´ ßmnusSmYyRkumecjBItMENgRKbRKg RbEhlRKanEtCakarGnuJ¦ateGayRkummYyeT[t mkcUl CMnYsEtb¨ ueNÑaH . CaRTw sþ I  Rkumzµ  IenHhak´dUcCaman«riyabz  ‘Gakb|ki ri ya’ZUrCagBYkmun  ni gRbEhlCaGnuJ¦ateGaymankMENTMrgtamlTÆ i RbCaZi betyü mYykMrit . buEnþ karBi tRbEhlCapÞ úyBIenHeTAvij .

eRkayBI:nBRgw gCMhreKehIy   Rkumzµ  IGackøayeTACaeXareXA   ehIy 

Page 29: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 29/144

Page 30: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 30/144

- 9 -9 

mi ncg´ ehIyk* Bu MGacts) U ~gry;eBlxø I BIeRJHGñkTaMgenaHKµ anCMen]eTAelI smtæ PaBrbsxø ÜnÉg  ~gkarRbQmmuxtTl´nw grbbpþackard* eXareXA   ehIy eKmindwgeZV IyagNa edIm|ICYyxø ÜnÉgekIt .

dUecñ H eKGacyl:nza mnusSCaeRcIn:ndakesckþ Isg¹w meTAelI Gñ kdéT ~gkarrMedaHenH . kMlaMgBIeRkAenH manCaGaT¥ GacCa²mti saZarN Cn³ Gg<karshRbCaCati RbeTsNamYy ßk* kardakTNÐkmµ xagesdð ki c©  ni gneya:yBIsMNakGnþrCati .

rUbPaBEbbenHhak´dUcCaeZV IeGayeKRsYlGarmµ N¾  buEnþkarrMBw gelI Gñ kCYyBIeRkAenH manbJØaeRcIn . karTukci tþEbbenHGacxusRsLH . Ca

Zmµ ta Kµ anbreTsNamkeRsacRsg´eT ehIyRbsi nebImanbreTsNamYy cUlmkeZV IGnþraKmn¾ Emn eKBu MGacTukci tþelIbreTsenaH:neLIy .

eKRtUvbJ¢ akGMBIkarBi tCak´Esþg EdleKmincgdw g» Jk'B&nÆeTAnw gkarBw gEpÁ kelIGnþraKmn¾ breTs dUcxageRkamenH ÷

•  Caer]y> BYkbreTsnw gGt´eGan ßk* CYyrbbpþac´kar edIm|I 

eGay:nplRbeyaCn¾ eKxagesdðki c© ßneya:y .•  BYkbreTsk* Gace:HbgecalBYkGñ kEdleKCiHCan´ edIm|I 

plRbeyaCn¾ Gaz( kM:MgmYyepSgeT[t   CaCagrkSaJküsnüaza CYyeZV IkarrMedaH .

•  BYkbreTsxøHnw gRbqaMgtTl´rbbpþackar ~gkrNIEdleK 

cgRtYtRtaRbeTsxagEpñkesdð ki c©  neya:y ßk* kMlaMgeyaZa .•  BYkbreTsGaccUlrYmyagskmµ  edIm|IeKalbMNglÁRtw m 

RtUv Et~gkrNINaEdlclnats) U~gRsuk :neZV IeGay rbbpþackarepþ Imreg<aHregI <rYceTAehIy tamry;kareZV IeGay GnþrCati cab´Garmµ N¾ eTAelIPaBeXareXArbsrbbenaH .

Page 31: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 31/144

- 10 -10

CaZmµ ta rbbpþackarekItmaneLIg edaysarkarEbgEckGMNacépÞ ~genA~gRsuk . RbCaBlrdð ni gsg<mmanlk¡N;Tn´exSay EdlBu MGac bg,beg, ItCabJØadlrbbpþackar:n . zVIebIrbbpþac´karGac:ncMeNjßk* 

cuHTn´exSay  

edaysarGMeBIrbs´GnþrCati  

CIvi trbs´eKsæ  itelIktþa~gRsukesÞ Ir EtTaMgRsug . buEnþkardaksMJZGnþrCati Gac:nplRbeyaCn¾eRcIn enA eBlEdleKKaMRTclnats)U~gRsuk  EdlmankMlaMgxøaMg . óTahrN¾  kareZV I Bhi karesdð ki c© GnþrCati  karpþacskmµ PaBGnþrCati GV ImYy  kardkTUt  karbeNþjecjBIGg<karGnþrCati nana karez,aleTasBIRkumnanaénGg<karshRbCaCati  ßk* GMeBINamYyEbbenH GacCaCMnYyy¨agxøaMg . b¨ uEnþ Rbsi nebIKµ anclna

ts) UépÞ~geGay:nxøaMgkøaeTenaH GMeBIbreTsEbbenH k* RbEhlCaKµ anEdr .

karTTYlsÁal;karBit kareZV Iesckþ Isnñi dð anKW CakarlM:k . enAeBlEdleKcgrMlMrbb 

pþackar  

eGay:nsMercdUcR:zña 

CamYynw gkarxUcxaty¨agti cbMputenaH eK mankatBVkic©bYn EdlRtUveZVIPøam> ÷•  eKRtUvBRgw gclnaRbCaBlrdð Edlsæ  i tenAeRkamkarCi HCan´

eGaymanTw kci tþmW  ugmat  karTukci tþelIxø ÜnÉg  ni geTBekaslü xagkarts) U .

•  eKRtUvBRgw gÉkraCPaBénsæ ab&nnanarbs´RbCaBlrdð Edl sæ  itenAeRkamkarCi HCan´ .

•  eKRtUvbeg, IteGaymanRkumRbqaMgépÞ~gEdlxøaMgkøa .•  eKRtUver[bcMeGaymanEpnkaryuTÆsaRsþcMbgsMrabkarrMedaH

nigGnuvtþEpnkarenHy¨agbu inRbsb´ .

Page 32: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 32/144

- 11 -11

karts) UrMedaHKW CaeBlsMrabkarBw gJkelIxø ÜnÉg ehIyni gkarBRgw gépÞ~grbs´Rkumts) U . dUcEdlelak  qal  sÞ ÜtpaeNl ‘ Charles Steward

Parnell’  :nERskRbkas enAeBleKeZVIyuTÆnakarkUdkmµ RbqaMgnw gézøQñ  Ül 

pÞH enARbeTsGayLi n ‘ Ireland

’ ~gqñ aM1879 ni g1880 ÷²karBw gJkelIrdðaPi:lCakar«tRbeyaCn¾ çççGs´elakGñkRtUvrMBwgEteTAelIkartaMgcitþrbsGselakGñkçççsUmCYyxøÜnÉg  edayQrCamYyKñaçççBRgw gKñ aÉgEdlTnexSayçççRbmUlpþ ú MKña er[bcMxø Ünççç ehIyGselakGñ k RtUvQñ HçççenAeBlEdlGselakGñ ktMrUveGayeKedaHRsaybJØaenH  eBlenaHeTIbbJØaenHRtUveKedaHRsay:n³ .

enAcMeJHmuxkgkMlaMgEdlBwgEpÁ kelIxøÜnÉg EdlmanyuTÆnakarlÁ  skmµ PaBEdleJreBjeTAedayesckþ Ikøahanni gvi n&y rbbpþackarnw gRtUv dYlrlMenATIbMput . buEnþlk¡xNÐTaMgbYnxagelI KW Cakargarti cbMputEdl eKRtUvbMeBj .4  

karBi eRKaHxagelIenHbJ¢ akza  karrMedaHBIrbbpþackarenATIbMput  sæ  i t 

enAelIsmtæ PaBRbCaBlrdð~gkarrMedaHxø ÜnÉg  .  krNIeCaKC&yénneya:y erIbRmH ßk*karts)UGhi gSaedIm|IplRbeyaCn¾neya:yxagelIenH mann&y za eKmanmeZüa:ysMrabeGayRbCaBlrdð rMedaHxø ÜnÉg b¨ uEnþeKBu MTan:nyk meZüa:yenaHeTABRgIkeRbIR:s´ . eyIgnw gBi ni tüemIlmeZüa:yenH eGay :nBisþar  ~gCMBUkxageRkay  . b uEnþCadMbUg eyIgKYrviPaKGMBIviZIcrca Edl 

eKzaGacCameZüa:ymYysMrabruHerIrbbpþackar .

4  :"RTIk  sasShV Il GUehKh<aZI (Patrick Sarsfield O'Hegarty)Ç Rbvtþi saRsþénRbeTs GayLi n (  Ireland  ) eRkamshB& nÆÇ 1880-1922 Ç Lúndun (London) ; emZUn (Methuen) 

TMB&rTI 

490-491 

Page 33: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 33/144

- 12 -12

Page 34: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 34/144

- 13 -13

 CMBUkTI2

eRKaHfñak;énkarcrca

enAeBleKRbQmmuxnw gbJØa ~gkartTl´CamYyrbbpþackar  ‘dUcCa~gCMBUkTI 1’ Gñ kxøHGacvi lRtLbeTArkkarcuHjm  edayesá{msá at . Gñ kxøHeT[t edayemIlBu MeXIjzaeKGacsMerc:nlTÆ i RbCaZi betyü Gacsnñ  i dð anzaeKRtUvEtTTYlykGV IEdlhakdUcCa  rbbpþackarGci éRnþy¾ CamYynw gesckþ Isg¹w m eTAelI ²karpSHpSa³ ²karsMrbsMrYl³ nig ²karcrca³ EdleKRbEhlCa

GaceRsacRsglk¡N;lÁ xøH ehIybJ© b´GMeBIeXareXA . Rbsi nebIeKemIl esI> edayKµanmeZüa:yCakEsþgÉNaepSgeT[t karKi tEbbenH hakdUc CasmrmüEdr .

karts) UEmnETnRbqaMgnw grbbpþackareXareXA mi nEmnmanlk¡N;gayRsYleT . dUecñHehtuGI V:nCaeKRtUvedIrtampøÚvenHCacaM:c / ehtuGI V:n

CaeKRKbKña mineyaKyl´ rkmeZüa:yCYbKñ a crcarkpø Úv edIm|IbJ© b´rbb pþackarsnSw m>  / ehtuGVI:nCaBYkRbCaZi betyü minGacGMJvnaveGayBYk pþackarmanci tþmnusSZm(  ehIyBnüleGayGñ kTaMgenaHbnæ ykarCi HCan´rbs´eKbnþ i cmþg> ehIyTIbMput QaneTArkkarGnuvtþn¾ lTÆi RbCaZi betyü  /

CYnkaleKBnülza karBi tmi nEmnmanenAEtm¡ageT . BYkRbCaZi betyü 

RbEhlCaylRcLMGMBIBYkpþackar  

EdlRbEhlCaeZV IGMeBICi HCanTaMgenaH 

eday 

Page 35: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 35/144

- 14 -14 

suqnÞ; ~gkal;eTs;d* lM:klMbinEmn . ßk*Gñ kxøHylza BYkpþackarnw gsb|aycitþdkxø ÜnecjBIsæankarN¾ d* lM:kEdlRbeTseBIbRbTH Rbsi nebI eK:nTTYlkarelIkTwkcitþ ßk* plRbeyaCn¾ GI VmYy  . eKEvkEjkza eKGac 

eGayBYkpþackar nUvkaredaHRsay²Qñ H-QñH³mYy EdlKUbdi bkSTaMgGs´:ncMeNjer[g>xø Ün . eKGacBnülza eRKaHzñ ak´ ni gkarQW cabénkarts)U bnþ  RbEhlmi nEmnCakarcaM:c  Rbsi nebIBYkRbqaMgylRBmedaHRsayTMnas edaysnþ i vi ZItamkarcrca ‘EdlGñ kCMnajkar ßk*rdðaPi:lmYyeT[tGacCYy :n’ . etIkarenHmi nRbesIrCagkarts) Ud* lM:klMbin tamry;karts) UGhigSaßk*sRg<ameyaZaeTß  /

KuNsm,tþi nigcMNucexSayénkic©crcakarcrcaCaóbkrN¾ d* manRbeyaCn¾mYy   ~gkaredaHRsaybJØaTMnas 

RbePTxøH ehIyeKmi nRtUvTatecal ~gkrNINaEdlsmrmü . ~gsæan

karN¾ Edlmi nJk´B&nÆeTAnw gbJØaCamUldð an 

EdleKGacpSHpSa:n kic©crcaGacCameZüa:ysMxan edIm|IedaHRsayTMnas . kUdkmµ rbskmµ krEdlTamTar eLIgR:kEx CaóTahrN¾ d* lÁ sMrabcrcaedaHRsayTMnas´ . dMeNaHRsay EdlGacelcecjBIkarcrcaenH KWkarRBmeRB[gKñaykkMri teLIgR:kExmYy EdlenAcenøaHkMritEdlKUcrcaTaMgBIrTamTar . buEnþTMnas´kargarCamYynwgshCIB  manlk¡N;xusBITMnas´JkB&nÆnw gvtþmanbnþénrbbpþackareXareXA ßk* karbeg, IteGaymanesrIPaBneya:y .

enAeBlEdleKRtUvedaHRsaybJØasMxan´ JkB&nÆeTAnw geKalkarN¾  sasna  esrIPaBmnusS  ßk* GnaKtTaMgmUlénkarGPi vD¿sg<m kic© crcaBu MGac pþl´nUvdMeNaHRsay EdlCaTIeBjcitþsMrab´KUPaKITaMgsgxagenaHeLIy .cMeJHbJØaCaRKw HxøH eKBu MKYrTTYlykkarsMrbsMrYleT . manEtkarpøasbþ Úr 

Page 36: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 36/144

- 15 -15

GMNaceTAeGayBYkRbCaZi betyüeT EdlGackarJrbJØaEdlCaRKw H . karpøas bþ ÚrenH nwgekItmaneLIgtamry;karts) U BuMEmnki c© crcaeT . b" uEnþkarenHminEmnmann&yza eKmi nKYreRbIki c© crcaenaHeLIy  . cMNucsMxan´enATIenH KW za

ki c© crcaminEmnCameZüa:yCakEsþg edIm|IrMlMrbbpþackarEdlxøaMgkøa ~gkrNIEdlRkumRbCaZi betyüBu MmankMlaMgRbqaMgd* sV itsVajenaHeT .CYnkal  kic©crcaRbEhlmi nEmnCaCMerIsmYyeT[tpg . BYkpþackar 

EdlkþabGMNacyagx¢ ab  RbEhlCami nRBmcrcaCamYynw gPaKIGñ kRbCaZi betyü eLIy   . ßmYyk* enAeBlEdlki c© crca:ncabepþ Im   Gñ kcrcaxagRbCaZi betyü RbEhlCaRtUv:txø Ün ehIy:t´dMNw gsUnüQw gEtmþg .

karcuHj:mtamkarcrcabuK<lni gRkumTaMgLayEdlRbqaMgnw grbbpþackar ehIyKaMRTki c© crca

Caer]y> EtgmanehtupllÁ Rtw mRtUv . CaBiess enAeBlEdlkarts) U 

tamsRg<am:nekItmaneLIgrabqñaM RbqaMgnw grbbpþackareXareXA ehIyBuM :nC&yCMnHpþacRB&Rt eKGacyl:nza Gñ kTaMgenaH eTaHCamanExSbnÞat neya:ylMeG[geTAxagNak* eday k* cg:nsnþ i PaBEdr . ~gkrNIenHkarcrcanw gkøayeTACabJØaenA~gcMeNamGñ kRbCaZi betyü CaBi ess  enAeBl EdlBYkpþackarmankMlaMgeyaZaxøaMgelIslb´ ehIyRkumts)UBu MGacRTaMRTkarvi nasxUcxatteTAeT[t:n . enAeBlenaH eKnw gmancMNgy¨agxøaMgkøariHrkmeZüa:yepSgeT[t EdlGacCYyeRsacRsg´eKalbMNgrbs´Rkum RbCaZi betyü RsbKñanw gkarbJ© bnUvGMeBIhigSaeTAvi jeTAmk .

karpþl´snþiPaBBIrbbpþac´kar tamry;kic©crcaCamYynwgRkum RbCaZi betyü  kMrnw g:nedaysuTÆci tþNas . ~gkrNIenH GMeBIhi gSaGac cbPøam Rbsi nebIempþackarbJ© bsRg<amRbqaMgnw gRbCaBlrdð edayÉkÉg  .

Page 37: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 37/144

- 16 -16

BYkenHGacepþImKMni t edayBu McaM:cmankarcrca er[bcMeGaymankareKarBPaBézøzñÚr nigsiTÆ imnusSeLIgvi j edaHElgGñ keTasneya:y bJ© b´kareZV ITaruNkmµ pÁ akskmµ PaBeyaZa dkxø ÜnecjBIrgVgrdð aPi :l ehIyEzøgsu MeTas 

eTARbCaBlrdð .~gkrNIEdlrbbpþackarmankMlaMgxøaMgkøa ehIykarts)UenAEtrMxaneKteTAeT[t BYkpþac´karRbEhlCacgcrcaCamYynw gRkumRbqaMg edIm|IeGay RkumenHcuHj¨m ~grUbPaBzaCakarsag²snþ iPaB³ . karGMJvnaveGaymankarcrca GacCakarKYreGaycabGarmµ N¾ b¨ uEnþeRKaHzñ ak´Zánnw gGacelcecjeLIg enA~gbnÞbcrca .

pÞ úyeTAvi j enAeBlRkumRbqaMgmankMlaMgxøaMgkøa ehIyrbbpþackar sæ  i tenAeRkamkarKMramkMEhgEmnETn  BYkpþackarRbEhlCasu MeZV Ikarcrca  edIm|I eRsacRsgGMNacnigRTBüsm|tþ ieGay:neRcIn eTAtamkarEdlGaceZV IeTA :n . ~gkrNIenH BYkRbCaZi betyüBuMKYrCYyempþac´kareGaysMerctam bMNgrbs´eKenaHeT .

RkumGñ kRbCaZi betyü KYrEtRbugRby&tñGnÞak´ Edlempþackarer[bcM dak´cUleTA~gkmµ vi ZIcrca . karsu MeGaymanki c© crca enAeBlEdlJk´B&nÆnwgbJØaRKwHxagesrIPaBneya:y RbEhlRKan´EtCakarxMxñHExñgrbs´BYk pþackar  edIm|IlYgelameGayBYkRbCaZibetyü  cuHcajedaysnþ ivi ZI enAeBl EdlGMeBIhi gSarbs´rbbpþackarenAEtmanCabnþeTAeT[t   . enA~gTMnasEbb 

enH 

tYnaTId*smrmüEtmYyénkic© crca RbEhlCaGacekItmaneLIg~gvK<bJ© b énkarts)Uyagbþ Úrpþac´ enAeBlEdlGMNacrbsBYkpþackar:nRtUvxUcexÞcxÞ IehIyBYkenHcrcariHrkpø ÚveTAkan´RBlanynþehaH edIm|Isuvtæ  i PaBpÞalxøÜn .

Page 38: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 38/144

- 17 -17

GMNac nigyutþiFm’enAkñúgkic©crcaRbsinebIkarvi ni cä &yEbbxagelIenH enAEtmanlk¡N;minsUvtw gEtg

RbqaMgnw gkarcrcaeTenaH RbEhlCaeKKYrEtbnæymenasec© tnarevIrvay eTA elIplRbeyaCn¾énki c© crcaenHxøHehIy . eKRtUvEtKi tKUreGay:nhµ t´ct za etIeKRtUvGnuvtþki c© crcaenHEbbNa /

²kic© crca³Bu MEmnmann&yza KUPaKIGg< úycuH ~glk¡N;esµ  IPaBKñ aehIyBi eRKaHKñ a  edIm|IedaHRsaybJØaEdlnaMeGaymanTMnasrvageKTaMgBIrnak enaHeT . eKRtUvcgcaMGMBIkarBi tBIryag . TImYy  GV IEdlnw gsMercenATIbJ© b 

dakcUleTA~gki c© RBmeRB[g Bu MEmnGaRs&yeTAelIPaBsmrmüRtw mRtUvéneyabl nigeKalbMNgNaenaHeT . TIBIr GI VEdlnw gmanenA~gkic© RBmeRB[genH KW  GaRs&yeTAelIkMlaMgénPaKInImYy> .

eKRtUvKi tdlsMNYrBi :k>mYycMnYn . etIPaKInImYy>GaceZV IGV IxøH enA ézáeRkay   edIm|IeGay:nsMercdUceKalbMNg Rbsi nebIeKBu M:neCaKC&y   Bu M

RBmeRB[gKñ aenAelItucrca 

etIPaKInImYy>GaceZV IGI VxøH 

eRkayBImanki c© RBmeRB[grYcehIy   Rbsi nebIeKmi neKarBtamJküsnüa  ehIyeRbIkMlaMg:y sMerctam eKalbMNgrbs´eK zV IebIeKmanki c© RBmeRB[grYceTAehIyk* eday  /

karylRBmKñ aEdleK:nsMerctamkarcrca  mi nEmnsæ  i tenAelIkarEvk EjkzaGVIxusGV IRtUvenaHeT . zV IebIktþaTaMgenaH nw gRtUveKykeTABieRKaHCajw k jab lTÆplEmnETnénkarcrca  elcecjBIkaryleXIjGMBIkMlaMger[gxø ÜnénKUPaKITaMgBIr . etIRkumGñkRbCaZi betyüGaceZV IGV IxøH edIm|IkuMeGayKUcrcabdi esZkarTamTaryagti cbMputrbseK   /  etIBYkpþackarGaceZV IGV IxøH  edIm|IeGay :nenAkan´GMNacdEdl ehIybnSabkMlaMgBYkRbCaZibetyü   / eKGac ni yaymüageT[tza Rbsi nebIeK:nkic© RBmeRB[gmYy ki c©RBmeRB[genH eRcInEtCalTÆplénkarvaytMélrbs´PaKImYyGMBIsmtæ PaBkMlaMgénPaKImYyeT[t 

Page 39: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 39/144

- 18 -18 

kareRb[beZ[bkMlaMgrbs´KUPaKITaMgBIr rYcehIyeTIbeKKitGMBIkarEdleKGac bJ© b´karts)UedaycMhenH .

eKk* RtUvEtRby&tñGMBIGV IEdlPaKITaMgBIrsuxcitþlHbg´ecal   edIm|IeGay 

:nsMercki c©RBmeRB[gmYy  

. ~gki c© crcaEdlmaneCaKC&y  

eKEtgeXIjmankarsMrbsMrYl bnæysar;sMxan'éneyabl´EdleKmanxusKñ a . PaKInImYy>:nTTYlmYycMENkénGV IEdleKcg:n ehIylHbgeKalbMNgrbs´eKmYy cMENk .

~gkrNIEdleKRbTHnw grbbpþackard* xøaMgkøa  etIkMlaMgKaMRTRbCaZi betyü RtUvlHbgGV IxøH eGayeTABYkpþackar  / etIeKalbMNgBYkpþackarGV IxøH Edl 

kMlaMgRbCaZi betyünw gTTYlyk  / etIBYkRbCaZi betyünw geGayeTABYkpþackar ‘CaKNbkSneya:y ßCaRkumemT&B’ nUvtYnaTICaGci éRnþy¾ smRsbtamrdð  Zmµ nuJ¦ enA~grdð aPi :lzµ  IEdrßeT / etIkareZV IEbbenH manlk¡N;RbCaZi betyü Rtg´NaeTA  /

Rbsi nebIeKsnµ tza kic©crcamandMeNIrlÁ RbesIr eKRtUvecaTsYrCa

caM:cza  etIeKnwg:nsnþ i PaBEbbNaEdr   /  etICIvPaBrsenAnw g:nlÁRbesIr ßk*yab´yu W nCagmun Rbsi nebIBYkRbCaZi betyüepþ Im ßk*bnþkarts) U /

karyl;RBmrbs;BYkpþac;kar  BYkpþac´karRbEhlCamanmUlehtu nigeKalbMNgmYycMnYn Edl 

CMrujeGaymankarCi HCaneK ÷ GMNac buNüs&kþ i RTBüsm|tþ i  karEkTMrg´ sg<mCaedIm  . eKRtUvEtcgcaMza eKnw g:tbg´nUvmUlehtu ni geKalbMNgTaMgenaH Rbsi nebIeK:tbg´karRtYtRtarbs´eK . dUecñ H ~gkarcrca BYk pþackar nw gxi txMEzrkSaeKalbMNgrbs´eKTaMgenH .

eTaHCaBYkpþackarsnüaEbbNa enA~gki c© RBmeRB[g eKmi nKYrePøcza

Page 40: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 40/144

- 19 -19 

BYkpþac´karGacsnüaGIVTaMgGs´ edIm|IeGayKUbdibkSyl´RBmbnÞn´«riyabzrYcehIyeTIbeKrMelaPTaMgkMeral eTAelIkic© RBmeRB[genaHEtmþg .

Rbsi nebIBYkRbCaZi betyüyl´RBmpÁ akkarts) URbqaMg edIm|IeGay:n

ZUres|IyBIkarCi HCan eKRbEhlCaxkci tþyagxøaMgCaBu Mxan . karpÁ akkarts) U kRmbnæ ykarCi HCanNas´ .enAeRkayeBlEdlkMlaMgRbqaMgépÞ~g ni gGnþrCatidkxø ÜnzyehIy 

enaH BYkpþackarRbEhlCabeg,InkarCi HCan´ ni gGMeBIhi gSaeGayxøaMgCagmun .kardYlrlMénkarts) UrbsRbCaBlrdð  Caer]y>  KW CakardkykecjnUvkMlaMgTb´Tl´ EdlZøab´EtKabmi neGayBYkpþackarRbRBw tþGMeBIeXareXAxøaMgeBk .

eBlenaH BYkpþackar nw gcat´viZankarkMcat´Gñ kNak* :ntamcMNgci tþ .elak RKi sñaLal´ RsI uzaranI  ‘ Krishnalal Shridharani’5 :nsresrza ÷²BYkpþackarmanGMNaceZV ITuk¡ enARtgEtkEnøgNa EdleyIgKµ ankMlaMgTb´ Tl´³ .

karts) Uedaymi ncrca KW CakarcaM:c´sMrabkarpøasbþ Úr enA~gTMnas 

EdlJkB&nÆbJØaRKw H . esÞ IrEtRKbkrNI karts) URtUvEtbnþ edIm|IdkBYkpþackar ecjBIGMNaceGayTalEt:n . C&yCMnH Caer]y> mi nGaRs&yeTAelIkarcrcaeT b¨ uEnþsæ  itenAelIkarbu i nRbsb´ ~gkareRbImeZüa:yEdlmanRbsi TÆPaB .KMnitts) Urbs´eyIg EdleyIgnw gBi ni tüBieRKaHyagBisþarbnþ iceT[tenH KW neya:yerIbRmH ßk* karts) UGhi gSa EdlCameZüa:yd* xøaMgkøabMput sMrab´ 

Gñ kTaMgLayNaEdlts) UedIm|IesrIPaB .

5RKisñaLal´  RsI uzaranI  ‘ Krishnalal Shridharani’ sRg<amedayKµanhi gSa  ; karsi kSaGM BI  meZüa:yelak   KnÆ I   ( Gandhi ) ni geCaKC&y Ç  jÚvy"k  ( New York );harxt   eRbs (Harcourt Brace) 1939 ni ge:HBum¬eLIgvijenARkugjÚvy"k ni gLúndun; h<ali n bu "pø IssI ug(Garland Publishing

)

qñaM 

1972 TMB&rTI 

260 . 

Page 41: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 41/144

- 20 -20

etIsnþiPaBEbbNaRbsinebIBYkpþac'kar ni gBYkRbCaZibetyüniyayGMBIsnþ i PaB eKRtUv 

Ki teGay:nlÁ  itlÁ n' edaysarkarenHTak'TgnwgeRKaHzñ ak' . Gñ kEdleRbI Jkü  ²snþ i PaB³ mi nEmnmann&yza Gñ kenaHcg':nsnþ i PaBEdlRbkbeday esrIPaB  nigyutþ i Zm( enaHeLIy   . karcuHj"meTAtamkarsg,t'sg, i nd* eXareXA ni genAsá at'esá  {m enAcMeJHmuxBYkpþac'karkacsahavEdl:neZV ITaruNkmµ  dl'Blrdðrab'mW  unnak' mi nEmnCasnþ i PaBeT . Gu IEtørEtgGMJvnaveGaymansnþi PaB Edlmann&yza eKRtUvcuHj"meTAtambMNgrbs'xøÜn . snþ i PaBrbs' 

BYkpþac'kar  Caer]y> minxusBIsnþ iPaBenA~gKuk  ßenA:qaexµ acenaHeLIy .enAmaneRKaHzñ ak'epSg>eT[t . BYkGñkcrcaEdlmaneKalbMNglÁ RtwmRtUv CYnkal  yl'RcLM GMBIeKalbMNgénki c© crca ni gdMeNIrkarki c©crca .  elIs BIenHeTAeT[t BYkGñ kcrcaRbCaZi betyü ßk* BYkÉkeTsbreTsxagki c© crcaEdlsuxci tþCYy~gkarcrca ~geBlmYyrMeBcenaH GacCYypþl'dl'BYkpþac'kar 

nUvPaBRtw mRtUvtamc|ab'Cati ni gGnþrCati EdlBYkpþac'kar:n:t'bg' 

edaysar karrMelaPkan'kab'rdð  karrMelaPelIsi TÆ i mnusS  ni gGMeBIeXareXAnana . Rbsi nebIeKKµ anPaBRtw mRtUvtamc|ab'EdleKRtUvkary"agxøaMgeTenaH BYkpþac'karminGacbnþkarRKb'RKgrdð edayKµ anTIbJ© b'enaHeLIy . dUecñ H BYkEdlKaMRTsnþ i PaB mi nKYrpþl'PaBRtw mRtUvtamc|ab' eTABYkenaHeT .

mUlehtusMrab;esckþIsgÇwm dUcEdl:nviPaKBImunrYcehIy BYkGñ kdw knaMRkumRbqaMg RbEhlCa

bg¡ Mci tþ gakeTArkki c© crca edaysarkarGs'sg¹w meTAelIkarts) URbCaZi betyü  .b" uEnþ eKGacEkGarmµ N¾ Gs'kMlaMgGs´Tw kci tþenaH:n . rbbpþac'karmi nGac 

Page 42: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 42/144

- 21 -21

enAbnþKµ anTIbJ© b':neLIy  . Blrdð Edlrs'enAeRkamrbbpþac'kar  mi ncaM:c' enAEtTn'exSayenaHeT ehIyBYkpþac'kark*minRtUveKGnuJ¦ateGayenAkþab'GMNacrhUt:nEdr  . elakGarIsþ Út (Aristotle) :nkt'sMKal'CayUrNas' 

mkehIyza ÷ ²ççç rbbpþac'karmanGayuxøICagsæab&nnanaÉeT[tTaMgGs'çççTIbMputrbbpþac'karrs'enAmi n:nyUreT³ .6 rbbpþac'karCMnan'zµ  Ik* manlk¡N;Tn'exSayenHEdr . eKGaceZV IeGaycMNucexSayTaMgenHkan´EtexSayeLIgehIyeBlenaH GMNacBYkpþac'karnw gRtUvEbkexÞcxÞ I . ‘enA~gCMBUkTI 4 eyIgnw gBi nitüemIlcMNucexSayTaMgenHeGay:nBi sþar .’

RbvtþisaRsþzµI>enH:nbgØajeGayeKeXIjBIPaBTn'exSayrbs'rbb 

pþac'kar ehIybJ¢ ak'za BYkenHGacdYlrlM~gry;eBld*xøI . enAeBlEdl eKRtUvkareBl  10qñaM BIqñaM1980 eTA1990 edIm|ITMlak'rbbpþac'karkumµ  únIsþ enARbeTsb"ULÚj(Poland)Ç rbbpþackarGalø W m"g'xagekIt (East Germany) ni geqkUsø Úva"KI(Czechoslovakia) :ndYlrlM ~gry;eBlEtb" unµ anGaTi tübueNÑaH .~gRbeTsEGlsava"d&r (El Savador ) ni gh< Úetma"La (Guatemala) ~gqñ aM1944 

karts) URbqaMgnw gBYkpþac'kareyaZaRtUvkarEt  2GaTi tü . rbbeyaZad* xøaMgkøaénRBHecAGZi raCsah¾ énRbeTsGI ur"g'(Iran) :nRtUvcuHexSayEtb" unµ anExb"ueNÑaH  .rbbpþac'karma"rkUs (Marcos)  énRbeTshV IlIB¬ In(The Philippines) :ndYl rlM enAcMeJHmuxkMlaMgRbCaBlrdð ~gry;eBlEtb" unµ anGaTi tü~gqñ aM1986- rdðaPi :lGaemrik:nedaHédlHbg'ecalRbZanaZi btIma"rkUsPøam enAeBl 

EdleKeXIjkMlaMgRkumRbqaMgelcecjeLIgxøaMg . karl|geZV IrdðRbharBI sMNak'BYktw gEtg ~gshPaBsUev[t~gExsIhaqñ aM1981 :nRtUvneya:y 

6 GarIsþÚt (Aristotle)Ç neya:y Ç ERbsMrYleday  tçGçsI unEkør  (T.A. Sinclair )Ç (hamn'sVt [Harmond Sworth] mI udlesc  [Middlesex]Ç RbeTsGg'eKøsÇ ni g :l'TIm&r  [Baltimore]Ç ma"rIELn [Maryland] ; epnKUevn b) uk [Penguin Books] qñ aM 1975 [1962]’Ç 

es[vePATI 

5 CMBUkTI 

12 TMB&rTI 

231 ni gTI 

232 . 

Page 43: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 43/144

- 22 -22

erIbRmHxÞb'Cab'~gry;eBlEtb"unµanézáb¨ ueNÑaH . taMgBIeBlenaHmk rdð nanaCaeRcIn  EdlshPaBsUev[t:nRKb'RKgCayUrNas'mkehIyenaH k*:negIb eLIg ehIyk* :nÉkraCü~grvagb" unµ anézá  GaTitü ni gExEtb" ueNÑaH .

KMni tcas'mYyEdlza 

meZüa:yhi gSaEtgEtmanRbsi TÆPaBqab'rh&s ehIymeZüa:yGhi gSaEtgEtRtUvkareBlyUrGEgVg KW Cakaryl'RcLM . zV IebI eKRbEhlCaRtUvkareBlevlaeRcIn sMrab'karERbRbYl~gsæankarN¾ ni gsg<m karRbyuTÆEmnETnRbqaMgrbbpþac'kar CYnkal GacekIteLIg~gry;eBld* xøI tamry;karts)UGhigSa .

kic© crcami nEmnCaRckedIrEtmYy   eRkABIkarbg,sRg<amy"aghinehac 

ni gkarGs'sg¹w mcuHj"menaHeLIy  . óTahrN¾ xagelI nig~gCMBUkTI 1 :nbgØajeGayeXIjza eKenAmanmeZüa:ymYyeT[tsMrab'GñkTaMgLayNaEdlcg':nsnþ iPaB  ni g  esrIPaB ÷ karerIbRmHneya:y .

Page 44: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 44/144

- 23 -23

 CMBUkTI3 

eBlNaGMNacnwgmkdl;

karsMerc:nsg<mmYyEdlmanesrIPaBni gsnþ i PaB  mi nEmnCakargay RsYleT . karenHtMrUveGaymaneTBekaslüd* eRCARCH xagyuTÆvi ZI karer[bcM CaGg<kar ni gEpnkar . sMxan´bMput karenHtMrUveGaymanGMNac . BYk RbCaZibetyüBu MGacmansg¹wmza nw grMlMrbbpþackar ehIyer[bcMeGaymanesrIPaBneya:y   RbsinebIeKBu MGaceRbIR:sGMNacrbsxøÜnÉgpÞal´ eday 

Rbsi TÆPaB .b¨ uEnþ etIeKGaceZV IkarenH:n tamEbbbTNaeTA  / etIGMNacRbePTNaEdlRkumRbCaZi betyüRbqaMgGacRbmUlpþ ú M EdlmankMri tRKb´RKansMrab´rMlMrbbpþackar ni gbNþajeyaZa-b¨ Ulisd* TUlMTUlayrbseK  / cMelIyeTA nw gsMNYrenH sæ  i tenAelIkaryl´GMBIGMNacneya:y   EdleKeRcInEtePøc  .

karecHdw gGMBIGMNacneya:yenH 

mi nEmnCakarlM:kTal´EtesaH 

karBit CamUldðanxøH manlk¡N;samJ¦ ehIygayyl´CaTIbMput .

erOgeRBgniTanGMBIm©as;sVaer]geRBgni Tanci nmYyEdler[ber[gedayelak  lIv   CI‘ Liu-Ji’ ~g

Page 45: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 45/144

- 24 -24 

stvtSTI 14  :nbJ¢ akyagRKbRKan GMBIkarmi nylnUvGV ICaGMNacneya:y  .7 enA~grbbskþ i PUmi mYyénrC¢ kalCU‘ Chu’ manburscMNasmñ ak´ man

CIvi trs´enA:nedaysarkarci J©  w msVamYycMnYnEdlbMerIKat´ . Gñ kRsukehA 

Katza ²CUkug‘  ju gong

’³ ‘m© assVa’ .Caer[gralRBw k CUkugekaHRbCu MsVaTaMgGs´ ehIybJ¢ aeGaysVaEdl casCageK  dw knaMsVaTaMgLayeTAeLIgPñ  M edIm|IRbmUlEpøeQInana . bTbJ¢aenaHKW  sVanImYy>RtUvEtRbKleGayeTAtacas´enHcMnYn  10PaKryénGV IEdl BYkvaRbmUl:n . sVaNaEdlmi nGnuvtþtambJ¢aenHeT nw gRtUvrMJtya¨geXareXA . sVaTaMgenaH:nTTYlrgeRKaHy¨agQW cab´ b¨ uEnþBuMh)anrG) UrTaM .

ézá mYy kUnsVamYy:nsYreTAsVaÉeT[tza ²etItacasenHCaGñ kdaM edImeQITaMgenaHEmneT /³ sVaÉeT[ttbza ²mi nEmneT ! edImeQITaMgenaHduHtamZmµ Cati ³ . kUnsVaenaH:nsYrteTAeT[tza ²ehtuGI V:nCaeyIgmi nGacebHEpøeQITaMgenaH edayKµ ankarGnuJ¦atBItaenH /³ . sVaÉeT[ttbza²:nÇ eyIgGaceZV I:n³ . kUnsVak* sYrCabnþeT[t ²ebIdUecñH ehtuGV I:nCa

eyIgKYrBw gEpÁ keTAelItaenH / ehtuGVI:nCaeyIgTaMgGsKñ aRtUvEtbMerIKat /³ .enAmuneBlkUnsVaenHni yaycb´ sVaÉeT[tTaMgGs´k* P\ak´xøÜneRBIt .dlyb´ggw t enAeBldw gzatacasedklg´lkeTAehIyenaH BYk 

sVak*naMKñaruHerI ehIyrMlMRTugEdltacasdak´Xu MsVaTaMgenaH . vanaMKñ aRbmUl EpøeQITaMgGs EdlCUkugrkSaTuk~gXøaMg ehIynaMKñartcUléRBrhUt  . enATI 

bMput tacask*:nsøab´:tbg´CIvi t edaysarkarGtXøan .

7 er]genHEdlmancMNgeCIgedImza ²karRtYtRtaedayyuTÆvi ZI³ Rsg'ecjBIyUlIhSI (Yu-li-zi) 

ni BnÆedaylIvCI (Liu-Ji) qñ aM1311-1375  bkERbedaysI udnIét   EdlrkSa si TÆ i RKb'y"ag  .yUlIhSICaeQµ aHEkøgkøayrbs'lIvCI.GtæbTERbsMrYlenHe:HBum¬pSayCaelIkdMbUg ~gRBw tþ i b&Rt eQµaH ²kardak'TNÐkmµGhi gSa  ; dM Nw gBI vi Tüasæan Gal´ bW t  GaM gsþaj ‘xaMRbI ud ma"saQUsi t’

ExS  

4 elx 

3 ‘rdUvRtCak' qñaM1992-1993’ TMB&rTI 

3 . 

Page 46: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 46/144

- 25 -25

elak  yU lIsuI‘ Yu-li-zi’ :neBalza ²GñkxøHenA~gelakenH RtYt RtamnusS  edayeRbIyuTÆviZIbMPaneK mineyageTAelIeKalkarN¾Rtw mRtUveT .etIGñkTaMgenaHmi ndUctam© assVaenHeTß   / Gñ kTaMgenaHmi ndw gGMBIkaryl´RcLM

rbs´xøÜnÉg 

. dUecñ H enAeBlNaEdlRkumGñkEdlRtUveKe:kP\akxø ÜneLIgyuTÆvi ZIbMPanrbs´eKk* GsmanRbsi TÆPaBPøam .³

RbPBcaM)ac;nanaénGMNacneya)ay eKalkarN¾ enHKW gayRsYlyl´ . BYkpþackarRtUvkarCMnYyBIGñ k 

EdleKRtYtRta . RbsinebIKµ anCMnYyenHeT eKk*Bu MGacRKbRKg nigbnþRbPBénGMNacneya:yrbs´eKeLIy .

RbPBnanaénGMNacneya:ymanCaGaT¥ ÷•  GMNacGaC\aZr  KW CaCMen]~gcMeNamRbCaBlrdð za rbbenH

manPaBRsbc|ab´ ehIyzaeKmankatBVkic©   eKarBtambJ¢a

rbsGñkRKb´RKg .•  ZnZanmnusS  KW CacMnYn ni gsar;sMxanénmnusS  ni gRkumTaMg

Lay  EdleKarB eZVIshkar  ßk* pþlCMnYydlGñkRtYtRta .•  eTBekaslü  nigcM eNHdw g  EdlrbbenHRtUvkar edIm|IGnuvtþ 

viZankarNamYy ehIyEdlpþleGayedaybuK<l ni gRkum mnusS EdleZV Ishkar .

•  ktþaGrUbI y¾ KW CaktþaJk´B&nÆeTAnw gcitþsaRsþ ni gmenaKmviC¢ aEdlCMrujeGaymnusSeZV ItambJ¢a ni gCYyRTRTgGñ kRtYtRta .

•  sm|tþ i ZnZan KW CakMri tEdlGñ kRKbRKg GacRtYtRta ni geRbI R:sdIZø I ZnZanZmµ Cati  ZnZanhi rJ¦vtæ  ú RbB&nÆesdð kic©  ehIyni g óbkrN¾ sMrab´karTak´Tg nigkardw kCJ¢  Ún .

Page 47: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 47/144

- 26 -26

•  kardak´ eTas KW CakardakTNÐkmµ tamkarKMram ßk* Gnuvtþ mW  ugmat´ eTAelIGñ kEdlmineZV ItambJ¢a nigmi neZV Ishkar edIm|IeGaymankarcuHj¨m nigshRbti btþ i karEdlrbbenH

RtUvkar  

edIm|Irs´ ni gedIm|IGnuvtþvi Zankarrbs´eK .buEnþRbPBTaMgenH GaRs&yeTAelIkarTTYlykrbbenH  eTAelIkarcuHj¨m  ni gkareZV ItambJ¢ arbs´RbCaBlrdð   ehIynigeTAelIshRbti btþ ikarrbs´ RbCaBlrdð ni gsæ ab&nnana~gsg<m   . eKBu MGacZanaeGaymanlk¡N;TaMgGsenHrhUteTA:neT .

shRbti btþ i kar kareZV ItambJ¢ani gkarKaMRT nw gBRgw gRbPBGMNac 

EdleKRtUvkar ehIynw gBRgIkGMNacénrdðaPi :lNamYy .pÞúyeTAvij karQb´shRbtibtþikarCamYyBYkpþac´kar BIsMNak´

RbCaBlrdð ni gsæ ab&nnana nw gbnæ yßk* RbEhlCapþacRbPBénGMNac   Edl Gñ kRKbRKgBw gEpÁ k . Rbsi nebIKµanRbPBGMNacTaMgenaHeT GMNacrbs RkumRtYtRtanw gcuHexSay ehIyTIbMputnwgrlayedaysV &yRbvtþ i .

CaZmµ ta BYkpþac´karqab´ejac eTAelIskmµ PaB ni gKMni tnanaEdl KMramkMEhgdllTÆPaBénkarcatEcgeRscEtci tþrbseK   . dUecñ H  BYkpþackar nw gKMramkMEhg dakTNÐkmµCnTaMgLayNa EdleZVIkUdkmµ  ßmi nshkar  .b¨ uEnþ karenHmi nEmncbEtRtw menHeT . karCi HCan ßk* GMeBIeXareXA mi nc|as CaGaceZV IeGaymankarcuHjm  ßk* shkareLIgvijBIsMNakGñkP\ak´rlw k   edIm|I 

eGayrbbenHmandMeNIrkareTAmuxeT[teLIy .eTaHbI ImankarCi HCanyagNak* eday  Rbsi nebIeKGacbnæ y  ßk* pþacRbPBénGMNacTaMgenH:nyUr lTÆpldMbUg Gacbg,eGaymanPaBRsBi cRsBi l mi nc|aslas ni gPaBRcbUkRcbl~grbbpþackar   . GV IEdlnw gekItmanyagc|asCabnþeT[tenaH KW karcuHzyGMNacrbsBYkpþackar  . eRkaymk  karBüÜr RbPBGMNacGaceZVIeGayrbbpþackarKaMg Kµ andMeNIrkar ehIy~gkrNItw g

Page 48: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 48/144

- 27 -27

EtgEmnETn rbbpþackarnw gRtUvdYlrlM . GMNacrbsBYkpþackarnw grlt´ qab´ßk*el]n k* GaRs&yeTAelIkarbgÁ t´RbPBGMNac .

dUecñH kMriténesrIPaBßk* GMeBIpþac´karenAeRkamrdð aPi:lNamYy PaK 

eRcInGaRs&yeTAelIkartaMgcitþrbs´RbCaBlrdð  zaetIeKcg´:nesrIPaBdl kMritNa ehIyzaetIeKmancMNg´ nigsmtæPaBkMritNa edIm|ItTlnwgBYk pþackarEdlcgCi HCaneK .

pÞ úynw geyablCaTUeTA rbbpþackarBw gJkeTAelIRbCaBlrdð  ni gsg<mEdleKkankab . dUcEdlGñ kR:C\neya:y  xal  dW c‘ Karl W Deutsch’:nkt´sMKalenA~gqñaM1953 ÷

²GMNacpþackarmankMri txøaMg EtenA~gkrNINaEdleKmi ncaM:ceRbI R:sGMNaceGayjw kjab . Rbsi nebIeKeRbIGMNacpþackarenaHCaRbcaMRbqaMgnw gRbCaBlrdð   eKRbEhlCami nGacsæ  i tenA~gGMNac:nyUreT  .  edaysar rbbpþac´karTaMgenHRtUvkarGMNac sMrabRKbRKgRbCaBlrdðeRcInCagRbePTrdðaPi:lÉeT[t rbbEbbenHRtUvkary"agxøaMg eGaymanTMlab´eZV ItambJ¢ a

eK ~gcMeNamRbCaBlrdð . elIsBIenHeTAeT[t eKRtUvEtBwgEpÁkeTAelIkarKaMRTd* skmµ y¨agehacNas´ BIsMNakRkumRbCaBlrdðmYycMnYnZM ~gkrNIEdleKRtUvkar . 8  

elak  cn GUsÞIn ‘ John Austin’ GñkR:C\xagc|ab´CatiGg´eKøsenA stvtSTI  19   :ner[brabGMBIsæ ankarN¾   EdlrbbpþackartTlnw gRbCaBlrdð  

Edlmi nsb|ayci tþ 

elak  

GUsÞIn:nBnül´za 

Rbsi nebIRbCaBlrdð PaKeRcIntaMgcitþza nw grMlMrdð aPi:l  ehIysuxcitþRTaMRTkarsg,tsg, i n edIm|IsMerckar 

8   xaldW c  (Karl W. Deutsch)  ²sñameRbHenA~gzµ ³  enA~ges[vePAcgRkgeday   xal  eRhVdW rIk  (Carl J. Friedrich)  pþac´ karni ym   ‘xaMRbIud ma"saQUsi t eragBum¬sakl vi Tüal&yhavad (Harvard, 1952) TMB&rTI 313-314 .

Page 49: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 49/144

Page 50: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 50/144

- 29 -29 

Rta .11 karts) UGhi gSa:nRtUvRbCaBlrdð ykeTAeRbIR:s´ ~geBlxus>Kñ a CaTUeTA~gTV IbGasI u GaRhV ik Gaemri k GURsþalI ekaH:sI uhV i kTaMgLay ni gTI VbGW r¨ ub .

dUecñHktþasMxan'3 EdlkMNt'za etIeKGacRKb'RKg ßmi nRKb'RKgGMNacrdð aPi :l:ndl'kMri tNa KW ÷1-  kMriténTw kcitþ RbCaBlrdð~gkarcg'dak'sMJZeTAelIGMNacrdð 2-  kMri t kM laM g sæ ab&n ni gGg<karÉkraCnana rbs'Blrdð Edlcg' 

dkRbPBGMNacecj ~geBlRsbKñ a ni g3-  kMrit lTÆPaB   RbCaBlrdðEdlGacdkkaryl'RBm nigCMnYy 

rbs'eKBIrdðaPi :l .

mNÐlTaMgLayénGMNacRbCaFibetyü lk¡N;mYyénsg<mRbCaZi betyü  KW vtþmanénGg<karßRkumeRkArdð aPi :l 

EdlÉkraCdac'ecjBIrdð . Gg<karTaMgenH manCaGaT¥ RkumRKYsar sæ ab&nsasna  smaKmvb|Zm( kø w bkILa vi Tüasæ anesdð kic©  shCIB smaKmni sSi t KNbkSneya:y PUmi smaKmGñkrs'enACi txagKñ a køw bsYnc|ar Gg<kar siTÆ imnusS RkumePøg sg<mGkSrsi l|¾  nigRkumÉeT[t> . Gg<karTaMgenHmansar;sMxan'~gkarbMerIeKalbMNgxø ÜnÉg  ehIyni gCYybMeBjesckþ IRtUvkar rbs´sg<mEdr .

elIsBIenHeTAeT[t Gg<karTaMgenHmansar;sMxanxagneya:y .

11 sUmGanes[vePA   CIn  sab   (Gene Sharp)Ç neya:yénskmµPaBGhi gSa  bUsþ ún (Boston)  ; ptT&r   saCi n (Porter Sargent)  qñaM  1973  TMB&rTI  75 ehIyni ges[vePA ÉeT[tEdlmanóTahrN¾ CaRbvtþ isaRsþCaeRcIn .

Page 51: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 51/144

- 30 -30

eKpþl'CamUldðanßevTi ka EdlRbCaBlrdðGacbeJ©j«TÆ iBl eTAelITisedA éndMeNIrvivtþn¾ rbs´sg<mTaMgmUl   ehIytTl'nwgGg<karßrdð aPi :lNa  Edl eKeXIjza :neZV IGV Ib"HJl' edayGyutþ i Zm( eTAelIplRbeyaCn¾ skmµ PaB

ni geKalbMNgrbs'eK  

. BYkrs'enAÉeka Edlmi nEmnCasmaCi kénRkumNamYyenaH  eRcInEtBu MGacman«TÆ i BlGI VxøaMgkøaeTAelIsg<m kM uzaeLIydl'rdð aPi :l ehIyc|as'CaKµ anGanuPaBGV IeTAelIrbbpþac'karesaHeLIy .

dUecñ H  Rbsi nebIBYkpþac'karGacdkTukPaBsVy&tni gesrIPaBrbs'Gg<kar TaMgLayenH RbCaBlrdð k* :t'bg'CMnYytamenaHEdr  . RbsinebIGg<karTaMgenHZøak'eTA~gkNþab´édrbs´rdðGMNac ßk*RtUvCMnYsedayGg<karepSgEdl 

eKGacRtYt:n rbbpþackarGaceRbIGg<karTaMgenH eGayeTACi HCan'smaCik nana ni gEpñkNamYyénsg<menaH .

b" uEnþ Rbsi nebIeKGacrkSaßk* Tak'Tajykmkvi jnUvsV &yPaB ni gesrIPaBénsæ ab&nÉkraCsI uvi lTaMgenaH ‘eGaysæi tenAeRkAkarRtYtRtarbs'rdðaPi:l’sæab&nTaMgenaHnw gmanRbeyaCn¾ y"agxøaMgdl'karGnuvtþn¾ neya:yerIbRmH .

lk¡N;rYmmYyEdlman~góTahrN¾  GMBIkrNIrbbpþac'karEdl:nZøakcuHexSay  KW karGnuvtþn¾ d* køahannigRsuHKñanUvneya:yerIbRmH  edayRbCaBlrdð  ni gsæ ab&nnanarbs'eK .

dUcEdlbJ¢ak'rYcmkehIy   mNÐlGMNacTaMgenHCasæ ab&nRKwH  Edl RbCaBlrdð eRbIR:s'  edIm|Idak'sMJZßk* Tb'Tl'nw gkarRtYtRtapþac'kar   .  enA 

~geBlGnaKt mNÐlTaMgenHnw gkøayeTACaEpñkmYyénrcnasm¬&nÆcMbgEdl eKBMuGackat'ecal:n  sMrab'sg<mesrImYy   edIm|Ikarts) UrMedaHeGay:neCaK C&y .

RbsinebIrbbpþac'kar:nTTYlC&yCMnH ~gkarrMlMßk* RtYtRtaGg<kar ÉkraCTaMgenaH BYkGñkRbyuTÆts) URtUvEtbeg, ItRkumsg<m ni gsæ ab&nÉkraCzµI>ßk* eZV Iy"agNaTak'TajGg<karEdlenAesssl' eGaycUlmkenAeRkamkarkan' 

Page 52: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 52/144

- 31 -31

kab'tamEbbRbCaZi betyüvi j . ~gOkasbdi vtþn¾ enARbeTshugRKI (Hungary) qñ aM1956-1957  RkumRbw kSaRbCaZibetyüCaeRcIn  :nelcecjeLIg  ehIy :nTaMgcab'édKñ aer[bcMCaRbB&nÆshB&nÆénsæ ab&nnanapg . ~gRbeTsb" ULÚj

enAcugTsvtS1980 

BYkkmµ kr:nrkSaTuksaxashCIB²sUlIdarIZI³  (Solidarity 

samK<I) mYycMnYnxusc|ab' ehIy~gkrNIxøH :nkþab'ykshCIBCapø Úvkar rbs'BYkkumµ  úynIsþ:neT[tpg . karlUtlas'xagsæab&nEbbenH Gacman«TÆ iBlneya:yd*sMxan'>CaeRcIn .

CakarBitNas'  TaMgenHBM uEmnmann&yza kareZV IeGayexSaynw grMlM rbbpþac'kar CakargayRsYleT ßzakarl|gNamYynwgsuTÆEt:neCaKC&y 

enaHeLIy . karenHc|as'CaBMuEmnmann&yza karts) Unw gRbRBwtþeTAeday Kµ ankarxUcxat BIeRJHGñ kTaMgLayEdlenAEtbMerIBYkpþac'karnw gvayRbhar bkmkvij  ~gkarRbw gERbgrbs'eK   edIm|Ibg¡ MeGayRbCaBlrdðepþ ImeZVIshkar ni geZV ItambJ¢aeKeLIgvij .

b"uEnþ karyl' eXI jeRCARCHGM BI GM NacxagelI enH mann& yzakar:k'  

Ebkénrbbpþac' kar  KW CaRBw tþ i karN¾ EdlGacekI teLI g  .   CaBi ess  rbbpþac'kar manlk¡N;c|as'las'mYycMnYn EdleZV IeGayrbbenHTn'exSay enAcMeJHmuxneya:yerIbRmHmYyEdleKGnuvtþy"agbi  unRbsb´ . eyIgnw gBi ni tüEvk Ejklk¡N;TaMgenaHeGay:nBi sþar .

Page 53: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 53/144

- 32 -32

Page 54: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 54/144

- 33 -33

 

CMBUkTI4

rbbpþac;karmancMNucexSay 

Caer]y>  rbbpþac'karmanrUbPaBCarbbmi nexSay   . Pñak'garsMgat' 

eyaZa b" Ulis kMlaMgeyaZa Kuk mnI ÞrTaruNkmµ ni gRkumRbharCIvi t sæi t enAeRkamkarRKb'RKgrbs'mnusSd*manGMNacmYycMnYntUc  . BYkpþac'kar Caer]y> eRbIR:s'RTBüsm|tþ i Cati manCaGaT¥ luykak' ZnZanZmµ Cati ni gkMlaMgpli tkmµ y"agx¢Hx¢ay ni gedIm|IbMeBjbMNgxøÜnÉg .

~gkareRb[beZ[b kMlaMgRbqaMgRbCaZi betyü Caer]y> hak'dUc 

CaexSaysMebImNas' Kµ anRbsi TÆPaB  ehIyKµ anGMNacGV ITaMgGs' . karyl' eXIjGMBIPaBxøaMgkøa tTl'nw gPaB«tGMNacEbbenH eZVIeGaykarRbqaMgBMuGac manRbsiTÆPaB .

b"uEnþsac'er]genHenAminTan'cb'sBVRKb'eT .

karsMKal;rkemIlEkgeCIgGaKIl  (Achilles) er]geRBgmYy~gGkSrsi l|¾ Rkik (Greece)buraN :nbJ©aMgy"agbi  un

Rbsb' eGayeKeXIjcMNucexSayénGV IEdleKzami nTan'exSay . GaKIlCaGñ kcM:MgmYyrUbEdll|IeQµ aHza Kµ annrNaGaceZV I V IeGayeKrbYs ehIyBMumandavNamYyGacmutEs|keK:neLIy   .  kalenACaTark   mþayrbs'GaKIl:n

Page 55: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 55/144

- 34 -34 

ykkUneTAmuCTwk~gTenøTi BVmYyeQµ aHsÞ Ik (Styx) Edl:neZV IeGayEs|ksV i t kab'mi nmut   . b" uEnþeKenAmanbJØamYy   . edaysarmþayRtUvkan'EkgeCIgkUneBlmuCTw k   edIm|IkM ueGayrsat'tamcrnþTw k   Tw kTenøTi BVenaHBM u:nRCabcUleTA 

karJrRtg'kEnøgEkgeCIgenHeT . enAeBlEdlGaKIleBjv&y eKhak'dUc CabursEdlKµ anGavuZsRtUvNaGaceZV IeGayrbYs:neLIy . b" uEnþ enA~gsRg<amRbqaMgnwgTIRkugRty  (Troy) edayeZV ItambJ¢ arbs'mnusSmñ ak' 'Edldw gGMBIcMNucexSayenH TahansRtUvmYyrUb:n:j'RBYjtRmg'eTArkEkgeCIgGaKIlEdlKµanGI VkarBar   EdlCakEnøgEtmYyEdlGaceZI VeGayGaKIlrbYs   .rbYsenH:neZV IeGayGaKIl:t'bg'CIvi t . rhUtmkTl'ézá enH BaküGg'eKøs "Achilles’ heel" ‘EkgeCIgGaKIl’ :nRtUveKeRbI enAeBleKni yayGMBIcMNuc exSayrbs'mnusS Epnkar ßk*sæab&nNamYy EdleKKµ anmeZüa:ykarBar RbsinebIKUsRtUvvayRbharcMkEnøgenaH .

eKGacGnuvtþeKalkarN¾dUcKñ aenH eTAelIrbbpþac' 'kareXareXATaMgLay   .  eKGacQñHrbbenH:nedayqab'rh&s   ehIyxUcxatti c   RbsinebIeK 

dw gc|as'GMBIcMNucexSay ehIyepþatkarvayRbhareTAelIEtcMNucexSayTaMgenaH .

cMNucexSayrbs;rbbpþac;kar cMNucexSayrbbpþac'karmanCaGaT¥ dUcteTA ;1-  karbnæ y  ßkarpÁ akshRbti btþ i kar BIsMNak'mnusS Rkum ni g

sæab&nTaMgLay EdleKRtUvkaredIm|IeGayRbB&nÆTaMgmUlmandMeNIrkar .

2-  esckþ IRtUvkarß«TÆi BlénEpnkarcas'  GacraraMgmineGayeK GnuvtþEpnkarzµ  IEdlmi nsI usgVak'Kñ a .

Page 56: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 56/144

- 35 -35

3-  RbB&nÆkargarGackøayeTACaTMlab´ eZV IeGaykarERbRbYleTAtam sæankarN¾ zµ  I> Bu M:nqab'rh&s .

4-  buK<li k  ni gZnZanEdl:nEbgEckeTAtamkargarbc©  úb|nñ ehIy 

enaHBu MGacpøas'bþÚrPøam> eTAtamesckþ IRtUvkarzµ  I> .5-  Gñ kenAeRkambg<ab'  Edlxøacp<ab'ci tþecAhVaynaymi n:n  RbEhl Caminh)aneZV Ir:ykarN¾ Bit ßk* eGayB&t( manRKb' 'sBV Edl BYkpþac'karRtUvkar edIm|IsMercci tþeGay:nRtw mRtUv .

6-  menaKmvi C¢aGaccuHexSay ehIyCMen]ni gni mi tþrUbénrbbmYy RbEhlCaRtUvreg<aHreg< I .

7-  RbsinebImenaKmvi C¢ aNamYymankMritxøaMg ehIyman«TÆ iBleTA elIGI VEdleKyl'za CakarBi t karRbkan'x¢ab'ykmenaKmvi C¢ aenH GacraraMgmi neGayeKcab'Garmµ N¾ eTAelIsæankarN¾  ni gesckþ IRtUvkarCak'Esþg .

8-  RbsiTÆPaB nigsmtæ PaBénrdð :lEdlcuHexSay  ßbTbJ¢aRtYt 

RtahYsehtu GaceZVIeGayEpnkar ni gkarGnuvtþn¾ nanaBu MmanRbsiTÆPaB .9-  TMnas'épÞ~g karRbkYtRbECg nigkarRbTUsþraypÞal'xø Ün Gacnw g

eZI VeGaymankarxUcxat ßk* sÞHkic© Rbti btþ ikarénrbbpþac'kar .10- bJ¦v&nþnignisiSt   GacrMeCIbrMCYl~gkareqøIytbeTAtamsæan

karN¾ karKabsg,t' nigkarbRg,ab .11- saZarNCn  bnÞab'BImYyry;eBl GacmanGarmµN¾ElgrvIrvl' mankarsgS&y ni gGacRbTUsþraynw grbbenH .

12- TMnas'xagCatisasn¾   vNÑ;  vb|Zm( ni gtMbn' GacmankMri tkan' EtxøaMgeLIg .

13- fananuRkmGMNacénrbbpþac'kar   EtgEtmi nsUvmansæ  i rPaB  ehIy 

Page 57: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 57/144

- 36 -36

CYnkal  sæirPaBenHGacmankMritxøaMg . buK<lnImYy> minenA kan' 'tMENgdEdl> b"uEnþGaceLIgcuH ßk* RtUveKdkecjEtmþgehIyCMnYsedayGñ kepSgeT[t .

14- Epñ kxøHénRkumb" Uli s ßk* kmøaMgeyaZa RbEhlCaGaccat'kar edIm|IsMerceKalbMNgpÞal'xø Ün eTaHbICaRtUvRbqaMgnw grbbpþac'kar k*eday manCaGaT¥ kareZIVrdð RbharCaedIm .

15-  RbsinebIrbbpþac'karenHzµIezµ ag eKRtUvkareBlevla edIm|IBRgw gxøÜneGay:nmaMmYn .

16-  edaysarbJØamaneRcIn ehIyGñksMerckarmantic Epnkar 

neya:ynana ni gkarGnuvtþn¾ xus RbEhlCaekIteLIgCajw k jab' .

17- RbsinebIeKcg'eC[svagBIeRKaHzñ ak'EbbenH  ehIyrMElkkarRtYt Rta ni gkarsMercci tþeGayeTAGñ kdéTxageRkam karRtYtRtaelI GMNackMBUlRbEhlCaRtUvcuHGn'exSayeTAtamenaHEdr .

karvayRbhareTAelIcMNucexSayénrbbpþac;kar CamYynw gkardw gGMBIcMNucexSay   Edlrbbpþac'karc|as'Caman  Rkum 

RbCaZi betyüRbqaMgGacriHrkmeZüa:ybMe:g ²EkgeCIgGaKIl³ edIm|IeGay RbB&nÆpþackarmankarEkERbxøaMg ßk* bMEbkrMlayRbB&nÆenaHEtmþg .

dUecñH eKGacmanesckþ Isnñi dð and* c|aslasmYy  ÷ zV IebIeKmanrUbPaBxøaMgkøa rbbpþackarTaMgGssuTÆEtmancMNucexSaymYycMnYn karxVHRbsi TÆPaBépÞ~g karRbkYtQñ anIsbuK<l karxVHRbsi TÆPaBCasæab&n ni gTMnas´Kñ a~gcMeNamEpñkepSg>énrdð :l  . cMNucexSayTaMgenH ~gry;eBlmYy Gac eZV IeGayrbbpþackarmi nsUvmanRbsiTÆPaB ehIyrgeRKaHBIkarERbRbYl nigBI 

Page 58: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 58/144

- 37 -37

karts) U EdleKer[bcMeLIgy"agc|aslas . rbbpþac'karc|asCaBuMGac :neCaKC&yeTAelIGV I>TaMgGs  EdleKcg:nenaHeLIy  . óTahrN¾  maneBl xøH sUm|IEtJkübJ¢apÞalrbs´GI uEtør   k*RtUveKpÁi bTukecalEdr BIeRJHGñkEdl 

enAxageRkam:nbdi esZ minRBmykeTAGnuvtþ . eBlxøH rbbpþackar RbEhlCa GacdYlrlMyagqab´rh&s dUcEdleyIg:nseg,teXIjrYcmk ehIy .

karenHminEmnmann&yza  eKGacrMlMrbbpþackar:n  edayKµ aneRKaHzñ ak´nigkarxUcxateT . viZankarnImYy>edIm|IesrIPaB nw gmaneRKaHzñ ak ehIy ni gkarQWcab´ RBmTaMgRtUvkareBlevlapgEdr . ehIyKµ anvi ZankarNa

mYy  EdlGacZanaeGay:neCaKC&yd* qabrh&sRKbkal;eTs;enaHeLIy .b¨ uEnþ RbePTénkarts) UEdlepþateTAelIcMNucexSayénrbbpþackar EdleK dw gc|asenaH Gac:nTTYleCaKC&y CagKMeragts) UNaEdlRbQmmuxtTl CamYycMNucxøaMgénrbbpþackar . sMNYrenAeBlenHKW etIeKGaceZV Ikarts) U enHtamEbbNa  /  

Page 59: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 59/144

- 38 -38 

Page 60: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 60/144

- 39 -39 

 CMBUkTI5  

kareRbIR)as;GMNac 

enA~gCMBUkTI  1 eyIg:nkt´sMKal´za karts) UtamkMlaMgeyaZaRbqaMgnw grbbpþackar  Bu M:nvayRbhareTAcMkEnøgNaEdlrbbenHexSay  b¨ uEnþ enARtg´kEnøgEdlrbbenHxøaMgCaTIbMputeTAvi j . enAeBlEdleKeRCIserIs eTARbkYttamkMlaMgT&B karp<tp<g´eRK]gGavuZ bec© keTsxageRbIGavuZCaedIm clnaRbqaMghak´dUcCa:ndakxøÜnÉgeGaycaj´eRb[beKrYceTAehIy  . rbb 

pþackarc|as´CaGacRbmUlpþú MZnZanEbbenH :neRcInCagBYkRbqaMgesÞ IrRKb kal;eTs; . eyIgk*:nBi eRKaHehIyEdr GMBIeRKaHzñ akénkarBw gEpÁ keTAelI kMlaMgbreTs sMrab´karrMedaHenH . enA~gCMBUkTI 2 eyIg:nBi ni tüemIl bJØaTaMgLay EdlJkB&nÆeTAnw gbJØaBw gEpÁ keTAelIki c© crca edIm|IkMcat rbbpþac´kar .

dUecñ H etIeKGacenAmanmeZüa:yNaeT[t EdlGacpþl´eGayRkum RbCaZi betyüRbqaMg  nUvPaBmaneRb[b ehIyni gCYyeGayeKbMe:gcMNuc exSayénrbbpþackar   / etIbec©keTsEbbNaEdlGacGnuvtþRTw sþ IénGMNac neya:y EdleyIgBi eRKaHenA~gCMBUkTI 3 / CMerIsepSgmYy KW neya:y erIbRmH .

neya:yerIbRmHmanlk¡N;dUcteTA  ÷

Page 61: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 61/144

Page 62: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 62/144

- 41 -41

karrMlMecalGV I>TaMgGs' .karts)UGhi gSamanPaBsµ  úKsµ ajxøaMgCag ehIymanvi ZIts) UeRcInEbb 

CagkareRbIGMeBIhi gSa . ~gkarts) UenH eKeRbIGavuZxagci tþsaRsþ sg<mki c©  

esdð ki c©  

ni gneya:y edaymankarcUlrYmBIsMNakRbCaBlrdð ni gsæab&nepSg>~gsg<m   .  eK:ns<al´viZITaMgenH  zaCa:tukmµ RbqaMg  kUdkmµ   karmi neZV IshRbtibtþ ikar  Bhi kar  karminsb|aycitþ  ehIyni gGMNacRbCaBlrdð  .dUcEdl:nkt´sMKalBImunrYcehIy rdðaPi :lTaMgGsGacRKbRKg:n Et enAeBlNaEdleK:nTTYlCMnYyBIRbPBGMNacepSg>rbseK EdleKRtUvkar ehIyEdlecjBIshRbti btþ i kar karcuHjm nigkareZV ItambJ¢ aBIsMNak 

RbCaBlrdð  ni gsæ ab&nnanaénsg<m . neya:yerIbRmH mindUckareRbI hi gSaeT KW CaGavuZEtmYysMrab´kat´pþacRbPBGMNacrbbpþac'karTaMgenaH .

GavuFnigvin½yGhigSa

kMhusmYyEdlyuTÆnakarneya:yerIbRmHBImun>:neZV I 

KW karBw gEpÁ k eTAelIEtviZImYy  ßBIr dUcCa kUdkmµ ni g:tukmµ ZM> . karBi t viZImaneRcInRbePTsMrab'Gñker[bcMyuTÆnakarRbqaMg ykeTAGnuvtþtamRtUvkar .

eK:ndw gc|as'GMBIvi ZIRbmaN   200Ebb   ehIyenAmaneRcIneT[t   .vi ZITaMgenHEckecjCa bIRkumZM> ÷ :tukmµ RbqaMgni gkarBnül'ENnaM karmi neZV IshRbtibtþ ikar ni gkareZV IGnþraKmn¾ . viZI:tukmµ RbqaMg ni gkarBnül' ENnaMedayGhi gSa KW kareZV I:tukmµ Cani mi tþrUb manCaGaT¥  karedIrCak|Ün ni gkarRbmUlpþ ú MKñaedaysáat'esá{m ‘manRbmaN   54vi ZI’ . karmi neZV Ishkar manbIRbePT ÷ k’ mi nshkarsg<mki c©  ‘16vi ZI’Ç x’ minshkaresdð kic© manCaGaT¥  Bhi kar  ‘26vi ZI’ ni gkUdkmµ  ‘23vi ZI’Ç ni g K’ mi nshkar   neya:y ‘38vi ZI’  .  GnþraKmn¾Ghi gSatamEbbcitþsaRsþ  ragkay   sg<mkic©   esdð ki c©  

Page 63: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 63/144

Page 64: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 64/144

- 43 -43

eZV I dUcCa karedIrEckxitb&NÑ kare:HBum¬pSayedaysMgat´ karGtGahar karGg<úycuHenAtampøÚv   .  mnusSxøHBi:keZV Iskmµ PaBEbbenH  elIkElgEt ~gkal;eTs;Bi essEmnETn .

vi ZIts)UGhigSaxøHeT[t tMrUveGaymnusSmñabnþeZVIki c© karepSg>CaZmµ tab¨ uEnþtamEbbbTepSgeT[t  . óTahrN¾  eKGacnaMKñ acUleZV IkardUcZmµ ta eday mi neZV IkUdkmµ  buEnþ  edayectna eKnaMKñ aeZV IkaryW t>  ßk* mi nsUveGaymanRbsiTÆPaBdUcZmµta . eKnaMKñaeZV I ²xus³edayectna eRcInCageBlmun> .xøHeT[tGackøayeTACa²QW ³  ehIy²minGac³eTAeZV Ikar~geBlNamYy ßk* eKGacbdi esZmi neZV Ikar   .  eKGacnaMKñ aeTAsURtZm( ~gRBHvihar   enAeBlEdl 

kareZV IEbbenH mi nRtw mEtbJ¢akGMBICMen]xagsasnaeT EtCaCMen]xagneya:y eT[t . eKGaceZV Iskmµ PaBedIm|IkarJrBYkekµ g>eGayputBIkareXasnarbs´rbbpþackar tamkarer[nsURtenApÞH ßk* tamsalaer[nlYclak´ . eKGac bdi esZmi ncUlCasmaCi kénGg<karEdlrbbpþac'kar²esñ  I³  ßk*tMrUv   ehIyEdl eKmincUledayesµ aHsµ  &RK~geBlmun> . PaBRbhakRbEhlKñ aénvi ZITaMg

enH eTAnw gskmµ PaBZmµtarbs´RbCaBlrdð ehIynigkarERbRbYlbnþi cbnþ ÜcBI CIvPaBsBVdgrbs´eK GaceZVIeGaykarcUlrYm~gskmµ PaBrMedaHRbCaCati  EbbenH kanEtgayRsYleLIgsMrab´GñkTaMgenaH .

edaysarkarts) UGhi gSa ni gGMeBIhi gSa manPaBxusKñayagxøaMg~gkarGnuvtþn¾ sUm|IEtGMeBIhi gSabnþ i c ~gOkasyuTÆnakarneya:yerIbRmH k*  

Gacbeg, IteGaymanplvi :kEdr BIeRJHGMeBIhi gSaEtbnþ icenH GaceZV IeGay karts) UEkERb eTACaRbePTEdlBYkpþackarmaneRb[bCagd* xøaMgkøa ‘sRg<am eyaZa’  .  vin&yGhi gSa KW Caktþad* sMxansMrabC&yCMnH  ehIyeKRtUvEtRbkan´ eGayx¢ ab´ zV IebIBYkpþackarnigPñ akgarrbseKeRbIGMeBIeXareXA júHjg´eGay manhigSaEbbNak*eday .

karRbkan´ykvi n&yGhi gSaeGayCab  ~gkartTl´CamYynw gKUbdi bkS 

Page 65: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 65/144

- 44 -44 

higSa  nw gsMrYleGayynþkarbYnyagsMrab´karpøasbþ Úr   ~gkarts)UGhi gSaeGaymandMeNIrkareTAmux:n ‘vi PaKxageRkam’ . vin&yGhi gSa k* mansar;sMxanxøaMgNasEdrenA~gdMeNIrkarneya:yCUCi sU )‘ Jiu-Jitsu’  .  enA~g

dMeNIrkarenH GMeBIeXareXAyagc|asRkELténrbbpþackar RbqaMgnw gBYk Ghi gSa nw gnaMeGaymanplvi :kbkRtLbeTABYkpþackarvi j eZV IeGaymankarmi nsb|ayci tþépÞ~génBYkpþac´kar ni gnaMeGaykarKaMRTBYkGhigSamankMri tkan´EtxøaMgeLIg ~gcMeNamRbCaBlrdð EdlZøabKaMRTrbbpþackarenaH.

buEnþ enA~gkrNIxøHeT[t eKRbEhlCami nGaceC[seGayputBIGMeBI hi gSamYykMri ttUc RbqaMgnw grbbpþackar . Garmµ N¾ mYremAni gkarsÁ brbb 

enH GacnaMeGaymanGMeBIhi gSapÞúHeLIg . ßRkumxøHénBYkts)URbEhlCamincglHbgecalGMeBIhi gSa zV IebIeKylGMBIsar;sMxanénkarts) UGhi gSak* eday  .~gkrNITaMgenH  eKBu McaM:clHbg´ecalneya:yerIbRmHenaHeT  . buEnþCakarcaM:c´ eKRtUvEbgEckskmµ PaBhi gSa eGaydacecjqá ayBIskmµPaBGhigSa . eKKYreZV IEbbenHtamEpñ kPUmi saRsþ RkumepSg> karkMNt´eBl 

evla nigtambJØanImYy> . Rbsi nebImindUecñaHeT GMeBIhi gSaGacmanpl vi :ky¨agxøaMgeTAelIkareRbIR:sneya:yerIbRmH EdlCaóbkrN¾ d* xøaMgkøasMrab'QaneTArkeCaKC&yeGay:neRcInCag .

Rbvtþ isaRsþ:nbgØajeGayeXIjza enAeBleKKi teRKagTukCamunzanw gmankar:tbg´CIvi tni grbYsenA~gneya:yerIbRmH karxUcxatTaMgenaH

mankMritticCagqáayBIkarxUcxat~gsRg<ameyaZa . elIsBIenHeTAeT[t karts) UEbbenH Bu M:nnaMeTArkkarkab´sMlab´Kña ni gGMeBIeXareXA edayKµ anTIbJ© b´enaHeLIy .

karts) UGhi gSatMrUveGayman ehIyeRcInEteZV IeGayman karQb ‘ß karTb´s,at’ xøacrdð aPi:lni gskmµPaBCi HCanhi gSa . karQbxøac   ß karTb´s,atkarP&yxøac  KWCaktþasMxan´~gkarrMlMGMNacBYkpþackar Edlman

Page 66: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 66/144

- 45 -45

eTAelIRbCaBlrdð TUeTA .

karebIkcMh PaBsMgat; nig\riyabfRtwmRtUv PaBsMgat kare:kR:s  ehIyni gkarXubXi tKñaCasMgat´ :nbeg, It 

CabJØad* lMM:ksMrabclnaEdleRbIskmµ PaBGhi gSa  .  Caer]y>  eKmi nGac lakeGayCi t mi neGayb¨ Uli s ni gPñakgarsMgat´dw gGMBIeKalbMNg nigEpnkareT . tamkaryl´eXIjrbs´clnats)U PaBsMgat´mi nRKanEtCab\sKl´énkarP&yxøaceT EtCaktþaEdlCYybEnæ meTAelIkarP&yxøac Edl 

eZV IeGayxUcsµ artIts) U  ehIybnæ ycMnYnmnusSEdlGaccUlrYm~gskmµ PaBNamYy . PaBsMgat´enHk* GacCYybEnæmeTAelIkarsgS&y nigkarecaTRbkan Kñ a Caer]y> minsmehtusmpl ~gcMeNamclnats) U GMBIzaetInrNaCaPñ akgarsMgat´esu IbkarN¾ eGayKUbdibkS . karenHRbEhlCaGacb¨HJl dllTÆPaBrbs´clnats) U ~gkarRbkan´x¢abnUvGMeBIGhi gSa . pÞúyeTAvi j

karebIkcMheGayeKdw gGMBIeKalbMNgni gEpnkarénkarts) U minRtw mEtmanpllÁ eTAvi jeT b¨ uEnþnw gCYyeGayeKeXIjza EmnETneTA  clnats) UmankMlaMgxøaMgkøaCaTIbMput  . tamkarBi t  bJØaenHsµ  úKsµ ajCagGV IEdleK:nni yayxagelI ehIymanskmµ PaBts) UmYycMnYnZM EdltMrUveGaymankarlak:Mg . eK RtUvkareGaymankarvi PaKd* eRCARCHmYy ~gcMeNamGñ kTaMgLayNaEdlyl dw gc|as´ GMBIzamBlénkarts) UGhi gSa ehIynigmeZüa:yrbsBYkpþackar sMrab'kartamdanesI ubGeg,t enA~gsæ ankarN¾ Bi essNamYy .

kare:HBum¬pSBVpSayCasMgat  kareRbIR:svi TüúpSaysMelgeRkAc|ab ehIynigkarRbmUlykB&t(mansMgatGMBIRbtibtþikarrbs´rbbpþac´kar   KWCaskmµPaBmYy~gcMeNamskmµPaBBiessmYycMnYntUc EdltMrUveGaymanPaBsMgat´CaTIbMput .

Page 67: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 67/144

- 46 -46

karRbkan´x¢ ab´nUv«ri yabzRtw mRtUv ~gskmµ PaBGhi gSa KW CakarcaM :c~gRKbdMNak'karénTMnas  . ktþaxøH dUcCa  karminP&yxøac  ni gkarRbkan x¢ ab´nUvvi n&yGhi gSa KW CakarcaM:cRKbeBlevla . eKRtUvcgcaMza Caer]y>

eKRtUvkarcMnYnmnusSyageRcIn edIm|IEkERbGI VmYy . b¨ uEnþ eKGacRbmUlGñ k EdleKTukci tþeGay:neRcInEbbenH Ettamry;karRbkanx¢ ab´nUv«riyabzx¬gx¬sRtwmRtUv ~gclnats)U .

karERbRbYlRKwHGMNac Gñ kyuTÆsaRsþRtUvEtcgcaMza enA~gTMnas´EdleKGnuvtþneya:yerI 

bRmH  TIlants) UmankarERbRbYlmi nQb´Qr   edaysarKUbdibkSnw geZV I skmµ PaBtbtKñ aeTAvijeTAmk «tQb'Qr . Kµ anGI VEdlsæ  itenAnw gz,l enaHeT . TMnakTMngGMNacrvagPaKITaMgBIr nw gmankarERbRbYly¨agqab´ rh&sCani c© . karenHekItmaneLIg edaysarBYkRbqaMgenAEtbnþkarTb´Tl´ 

edayGhigSa zV IebIPaKIm¡ageT[tecHEtbRg,abCiHCan'EbbNak*eday .karERbRbYlénkMritGMNacrbsPaKIRbkYtTaMgsgxag enA~gkal;eTs;TMnas´EbbenH RbEhlCaxøaMgCagehIyel]nCagTMnas'hi gSa ehIy nw gCMrujeGayecjCalTÆplEbøk> Edlmann&yxø w msarneya:yeRcIn  .edaysarkarERbRbYlTaMgenH skmµ PaBBi essNamYyrbs´Rkumts)U  RbEhl CamanplEvgqáay  EdlGaceZV IeGayPaKINamYy  kanEtmaMeLIgßk* cuHexSay .

elIsBIenHeTAeT[t tamry;skmµ PaBrbseK RkumGhi gSaRbEhlCanw gman«TÆ i BlxøaMgeTAelIkarekIneLIg  ßk* cuHzyénkMlaMgbdi bkS   .  óTahrN¾  Rkumts) UGhigSad*manvi n&yni gesckþIkøahan ~gkarRbQmmuxGMeBIeXareXA rbs´BYkpþackar GaceZV IeGaykgTahanni gGñ kKaMRTBYkpþackar manGarmµ N¾  mi nRsYl mi nsb|ayci tþ ehIyGackøayeTACaRkumEdlBYkpþackarElgTuk 

Page 68: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 68/144

- 47 -47

ci tþ:n ehIyenA~gkrNIxøaMgEmnETn GacnaMeGaymankarbHe:répÞ~g .karRbqaMgEbbenH k* GacnaMmknUvkarpþnÞaeTaskan'EtxøaMgeTAelIrbbpþackar BIsMNakGnþrCati Edr . elIsBIenHeTAeT[t karGnuvtþn¾ neya:yerIbRmH

d*eQø{sév  

d*manvi n&y  

GacCMrujeGaymankarcUlrYm~gclnats) Ukan´Et eRcIneLIg> BIsMNakGñ kEdlCaZmµ taKaMRTBYkpþac´kar   ßk* CaTUeTA enACaGBüaRkwt~gTMnas´enH .

ynþkarbYny:agsMrab;karERbRbYl karts) UGhi gSanaMmknUvkarERbRbYlbYny¨ag  .  ynþkarTImYy:nekIt 

maneLIg b¨uEnþy¨agkRm . enAeBlEdlTwkcitþsmaCikénRkumpþac´karBuHkeRJ¢al edaysareKeXIjTuk¡evTnaBIkarCi HCan´eTAelIBYkRbqaMgGhi gSad*  køahan ßk* eKERbcitþyl'za buBVehtuénkarts) Umanlk¡N;Rtw mRtUv Gñ kTaMgenaHGacnw gTTYlyk:nnUveKalbMNgrbsRkumts) U  .  ynþkarenHmaneQµ aH

ehAza 

karbþ ÚrRkum . zV IebIkrNIénkarbþ ÚrRkum  

eTArkkarts) UGhi gSa :nekIt maneLIg  RBw tþ i karN¾ enHkRmNas  ehIyenA~gTMnasCaeRcIn karenHmi nekIt maneLIgeT ßk* ekItmaneLIgEtbnþi cbnþ Ücb¨ ueNÑaH .

GV IEdlekIteLIgCajw kjy KW karts) UGhi gSa:npøasbþ ÚrsæankarN¾  TMnas´ ni gsg<mdl´kMri tmYyEdlBYkpþackar Bu MGaceZVIGV IeTAtamcMNgci tþdUc eBlmun  .  enHKW Cakarpøasbþ ÚrJkB&nÆnw gGMNacénPaKITaMgBIrEdlbeg, IteGay manynþkarTaMgbIeT[t   ÷ kareyaKyl karbg¡ MedayGhi gSa ni gkarEbkEx\k  .etIynþkarNamYynw gekItmaneLIgenaH GaRs&yeTAelIkarERbRbYlénTMnak´TMngGMNac EdleZV IeGayBYkRbCaZi betyümaneRb[b .

Rbsi nebIbJØaCak´EsþgNamYyminEmnCabJØasMxanNasNaeTenaHBYkpþackarmi ncatTukkarTamTarrbs´RkumRbqaMg enA~gyuTÆnakard*mankMri t 

Page 69: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 69/144

Page 70: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 70/144

- 49 -49 

BYkpþackarBu MGacRKbRKgeK:nTalEtesaH .  rdð:lrbsBYkpþackarbdi esZ mi nRBmeZV ItambJ¢ azñakdw knaM . Tahan ni gbUli srbsBYkpþackarnaMKñabHe:r . RbCaBlrdð ßGñkEdlZøabKaMRTrbbpþackar RbkasminTTYls<al´

BYkdw knaMpþac´kar edayGHGagza BYkenHBu Mmansi TÆ i RKbRKgTalEtesaH .dUecñ H CMnYy  ni gkareZV ItambJ¢ aBImunk* GsmaneTAEdr  .  ynþkarTIbYnénkarERb RbYl   karEbkEx\k   énRbB&nÆpþac´karmanlk¡N;eBjelj EdleZV IeGayrbb pþackarKµ anTaMgkMlaMgsMrabcuHjm  . rbbenH:nmkdleBldYlrlMEbkEx\k  .

~gkarer[bcMeGaymanyuTÆsaRsþsMrabkarrMedaH eKKYrEtcgcaMynþkar TaMgbYnenH . CYnkalynþkarTaMgenHcabdMeNIrkaredayÉkÉg . buEnþ 

kareRCIserIsykynþkarmYyßeRcIn mkeZV ICaeKalsMrab´karpøasbþÚrenA~gTMnas  nw gGaceZV IeGayeKmanlTÆPaBer[bcMCayuTÆsaRsþBi ess   sMrabGnuvtþ  .kareRCIserIsykynþkarNamYy nw gGaRs&yeTAelIktþaCaeRcIn manCaGaT¥ kMri tGMNacénRkumTaMgLayEdlRbkYtKñ a «ri yabz ehIyni geKalbMNgénRkumEdleZVIkarts) UGhigSa .

\Ti§BlRbCaFibetyüénneya)ayerIbRmHpÞ úyeTAnw gGMeBIhi gSa EdlBRgw gGMNacmnusSEtmYyRkum kareRbI 

meZüa:yts) UGhi gSa nw geZV IeGaysg<mneya:y  manlk¡N;RbCaZi betyü  .Epñ kmYyén«TÆi BlRbCaZi betyüenH manlk¡N; Edlmi nGnuJ¦at 

eGaymanGMeBIeXareXA . KWza pÞúyeTAnwgmeZüa:yeyaZa meZüa:y Ghi gSaenH  Bu M:npþlnUvóbkrN¾ sMrabCi HCanGñ kenAeRkambJ¢ arbsKN;dw knaM EdleKGacbgV i leGayRbqaMgnw gRbCaBlrdð  edIm|IbegI ,tßbnþrbbpþackar enaHeT. BYkGñkdwknaMclnaneya:yerIbRmH GaceRbI«TÆi Blni gdak´sMJZ eTAelIGñ kedIrtam b¨ uEnþeKmi nGaccabGñ kTaMgenaHeTAdak´Kuk ßRbharCIvit 

Page 71: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 71/144

- 50 -50

enAeBlEdleKCMTas´ ßk*eKeRCIsykemdw knaMÉeT[tenaHeLIy .Epñ kmYyeT[tén«TÆi BlRbCaZibetyüenHKW manlk¡N;vi C¢man . KW 

mann&yza karts) UGhi gSanw gpþldlRbCaBlrdðnUvmeZüa:yts) UmYy Edl 

eKGacykeTAeRbIedIm|IkarJresrIPaBrbs´eK  

tTlnw grbbpþackarNamYy .xageRkamenH KW Ca«TÆ iBlRbCaZi betyülÁ mYycMnYnénkarts) UGhi gSa ÷•  bTBi esaZn¾ ~gkarts)UGhi gSanaMeGayRbCaBlrdðmankarTukci tþ 

eTAelIxø ÜnÉg ~gkartTlCamYynw g karKMramnigsmtæ PaBbRg,abTaMghi gSa .

•  karts)UGhigSapþl´nUvmeZüa:ysMrab´karmineZVIshkarni gkar 

erIbRmH EdlRbCaBlrdð GaceRbI sMrab'Tb´Tl´nw gkarRtYtRta edayKµ anRbCaZibetyü BIsMNak´rbbpþac´karNamYy .

•  enAcMeJHmuxkarRKb´RKgtamkarCi HCan´ eKGaceRbIkarts)UGhigSa sMrab´hat´er[nGnuvtþesrIPaBRbCaZi betyü   dUcCaesrIPaBxagkarni yay  esrIPaBxagkarpSBVpSay Gg<karÉkraC

nigesrIPaBénkarRbCu MKñ a .•  dUcEdl:nEvkEjkBIelI karts) UGhi gSaGacCaCMnYyyagxøaMg

dlkarrs´ranmanCIvi t   karbeg, IteLIgvi j ni gkarBRgw génRkum ÉkraC ni gsæab&nnanaénsg<mmnusS   .  TaMgenHsuTÆEt manplRbeyaCn¾ sMrab´lTÆ i RbCaZi betyü   edaysarktþaTaMg

enH 

manlTÆPaBRbmUlpþ ú MGMNacRbCaBlrdð ehIydakkMri teTA elIGMNacrbsBYkNaEdlcgkøayeTACaBYkpþackar .•  karts) UGhigSaGacpþlCameZüa:y   EdlRbCaBlrdðGaceRbI 

edIm|IbeJ© jGMNacRbqaMgnw gkarCiHCan´ tamry;skmµPaBb¨UlisnigeyaZaénrdðaPi:lpþackar .

•  karts)UGhigSaGacpþl´CaviZankarepSg> EdlRbCaBlrdð  

Page 72: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 72/144

Page 73: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 73/144

- 52 -52

Page 74: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 74/144

Page 75: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 75/144

- 54 -54 

karenHCaer]y>manKuNvi btþ i mYycMnYn . Cajw kjab´ Rkumts)URbCaZi betyü Bu M:nKi tKUreGay:ndi tdl´ GMBIkartbtd* eXareXAénrbbpþackareT emøaHehIy eKrgeRKaHyagdMNM ehIykarts)Uk* rlMeTAEdr . CYnkal karEdl 

Kµ anEpnkareRKagTukCamunrbsBYkRbCaZibetyü  

:nbNþaleGaykarsMerc ci tþsMxan>ekIteLIgCayzaehtu EdlnaMeTArkplvi :ky¨agxøaMg . sUm|IEt enAeBlEdlrbbCiHCan´:nRtUvdYlrlM karEdlKµ ankarer[bcMCaEpnkarGMBIEbbbTbþ ÚreTArklTÆ i RbCaZi betyü   :nnaMeTAeGayrbbpþackarzµ  ImYyeT[tekIt maneLIg .

karerobcMCaEpnkarCak;EsþgenAeBlGnaKt  skmµ PaBRbCaBlrdð EdlKµ ankareRKagTuk   nw gc|as 

CaedIrtYsMxan´~gkarbHe:rRbqaMgnw grbbpþackar  . b¨ uEnþ «LÚvenHeKGacKi t KUr  GMBImeZüa:ynanaEdlmanRbsi TÆPaBCaTIbMputedIm|IrMlMrbbpþackar  vi PaK 

emIleBlevlaEdlsæankarN¾ neya:yni gGarmµ N¾ RbCaBlrdð nw geLIgdl´kMri t nigeRCIserIsreb[bepþ ImyuTÆnakar   . eKRtUvkareGaymankarKi tKUrd* hµ t´ct  edayEpÁkeTAelIkarvaytM élsæankarN¾ Cak´Esþg  ni gGMBIlTÆPaBrbs´RbCaBlrdð edIm|IeRCIserIsykmeZüa:yNaEdlsmRsbeTAtam kal;eTs; ehIymanRbsi TÆPaBkarts)UykesrIPaB .

RbsinebIeKcg:nsMercGV ImYy eKKYrEter[bcMCaKMeragkarzaetIeKRtUv eZV Iskmµ PaBGV IxøH . RbsinebIeKalbMNgenaHsMxandlkMritNa plvi :k énbraC&yk*Zá n´Zár ehIykarer[bcMCaEpnkark* mansar;sMxan´ eTAtamkMri t enaHEdr   . karer[bcMEpnkaryuTÆsaRsþ nw gCYyeGayeKeRbIR:sZnZanEdleKGacRbmUl:n  edaymanRbsi TÆPaBCaTIbMput   .  enHKW CaplRbeyaCn¾  Bit CaBi ess  sMrabclnaRbCaZibetyü EdlmankarxVHxatZnZan ehIy 

Page 76: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 76/144

- 55 -55

ni geRKaHzñ ak´EdlGñ kKaMRTRtUvRbQmmux ~gkarrMlMrbbpþackard* xøaMgkøa .pÞ úyeTAvi j rbbpþackarCaZmµ tamanRTBüsm|tþ i kMlaMgCaRkum ehIyniglTÆPaBeRcIn~gkareRbIGMeBIeXareXA .

²karer[bcMCaEpnkaryuTÆsaRsþ³ 

TIenH mann&yza karKi tKUrer[bcM Caskmµ PaBmYycMnYn EdlGacEkERbsæankarN¾ bc©  úb|nñ  eTArksæ ankarN¾  GnaKtEdleKcg:n . sMrab'karBi PakSaenAeBlenH karenHmann&yzaBI rbbpþackareTAGnaKtRbB&nÆRbCaZi betyü   .  EpnkaredIm|IsMercnUveKalbMNgenH CaZmµ ta mankarer[byuTÆnakarCaeRcIn EdlnwgRtUvGnuvtþtamlMdab lMeday ehIyni gkarer[bcMCaskmµ PaBnanaÉeT[t sMrab´BRgw gRbCaBlrdð  

ni gsg<mEdleKCi HCan´ ehIyni gedIm|IeZVIeGayrbbpþackarcuHexSay  . cUrkt´ sMKalza eKalbMNgenAeBlenH minEmnRKanEtrMlMrbbpþackarbc©  úb|nñ eTKW manEzmTaMgkarer[bcMeGaymanRbB&nÆRbCaZi betyüpgEdr . yuTÆsaRsþ cMbgmYyEdldakkMriteKaledA   Rtw mEtrMlMrbbpþackarbc©úb|nñ GacmaneRKaHzñ ak´ edaysarrbbpþackarmYyzµ  IGacekItmaneLIg eRkayBIrbbpþac'karcas' 

dYlrlM .

]bsKÁkñúgkarerobcMEpnkar Gñ kKaMRTesrIPaBxøHenA~gBiPBelakenH Bu M:neRbIR:ssmtæPaB

rbs´eKeGayeBjelj  edIm|IedaHRsaybJØa  zaetIeKGacsMerc:nkarrMedaHtamEbbNa . Gñ kTaMgenaHkRm nwgylGMBIsar;sMxanCaTIbMputénkarer[b cMEpnkaryuTÆsaRsþedayRbugRby&tñ  munnw geKecjeZV Iskmµ PaB . dUecñHehIy :nCaeKesÞ IrEtBu M:ner[bcMEpnkaryuTÆsaRsþenHTal´EtesaH .

ehtuGVI:nCamnusSEdlmankaryleXIjEvgqá ay ~gkarTamTar esrIPaBneya:ymkCUnRbCaBlrdð  kRmer[bcMeGaymanEpnkaryuTÆsaRsþ 

Page 77: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 77/144

- 56 -56

edIm|IsMerctameKaledA   / KW CakarKYreGaysþay  Cajw kjy mnusSCaeRcInelIslubenA~gRkumRbCaZi betyüRbqaMg  Bu M:nylc|asGMBIesckþ IRtUvkar eGaymankarer[bcMEpnkaryuTÆsaRsþ  ßk* Bu MmanTMlaber[nsURtxagkarKi ttam 

k|ÜnyuTÆsaRsþ 

. enHKW Caki c© karlM:k . edaysarBYkpþackartamrukKYnCadrab nigedaysarkarTTYlxusRtUvd* elIslubCaer[graleBlevla Gñkdwk naMRkumts) U Caer]y> Bu MmansuvtæiPaB ßeBlevla  edIm|IbNþúHbNþalkarKi t tamk|ÜnyuTÆsaRsþenHeT . emøa¨HehIyTMlabZmµ tarbs´eKenaH KW RKanEt beJ© jRbtikmµ eTAelIGI VEdlrbbpþackarp©  úgepþ Im  . krNIenH RkumRbqaMgEtgEtsæi tenA~gsæ anPaBkarJr rkSaTuknUvesrIPaBEdl:nsMercrYcehIy ßk*  

GacTbbnæ yel|}nénkarRtYtRtarbs´BYkpþackar ßk*bg,begI ,tCabJØasMrab´ Epnkarzµ  I> Edlrbbpþac´kardakGnuvtþ .

buK<lenARkumxøHeT[t RbEhlCami nylGMBIesckþ IRtUvkareGaymanEpnkarEvgqá ayTUlMTUlaymYy  sMrabclnarMedaHenHeT . eKmanKMni ty¨aggayRsYlza  Rbsi nebIeKRKanEtRbkaneGayx¢ abnUveKalbMNgrbseK   ehIy 

RTaMts)UeGay:nyUrbnþ iceTA  eKnw g:nTTYleCaKC&ytamEbbNamYy  . Gñ k xøHeT[tsnµ tza RbsinebIeKRKanEtrs´enAeTAtameKalkarN¾  nigótþmKti rbs´eK enAcMeJHmuxkarlM:kTaMgLay eK:neZV IGI V>TaMgGs´ EdleKGac eZV I:nrYceTAehIy . karGnuvtþn¾ eKalbMNgmnusSZm( nigkaresµaHRtgeTA elIótþmKti   KW CakarKYreGaysresIrEmnehIy b¨ uEnþenAmankarxVHxatxøaMg

NassMrabkarbJ© b´rbbpþackar ni gkarTTYl:nesrIPaB .BYkGñ kRbqaMgnwgrbbpþackarepSgeT[t RbEhlCayly¨aggayzaRbsi nebIeKeRbIGMeBIhi gSaeGay:nRKbRKan´ esrIPaBnw gmkdl  .  buEnþ  dUc Edl:nkt´sMKalrYcmkehIy kareRbIGMeBIhi gSa mi nEmnCakarZanaeGay maneCaKC&yeT . CaCagkarrMedaH meZüa:yhi gSaGacnaMeTArkbraC&y esaknadkmµ d* segVK ßk*plvi :kTaMgBIr . ~gkrNICaeRcIn rbbpþackar 

Page 78: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 78/144

- 57 -57

manlTÆPaBeRcInsMrabkarts)Uhi gSa ehIyBYkRbCaZi betyükRmmaneRb[b elIBYkpþackarxagkMlaMgeyaZaNas´ .

enAmanskmµ CnmYycMnYneT[t   EdleZV Iskmµ PaBeTAtamGV IEdleKman

Garmµ N¾ zaeKKYreZV I 

. buEnþmeZüa:yTaMgenH minRtw mEtbJ¢ akeGayeKeXIjGMBIkareGaytMéleTAelIxøÜnÉghYsehtueBkeTenaH KW EzmTaMgBu M:npþlnUv karENnaMNamYy sMrab´er[bcMeGaymanKMeragkarcMbg edIm|IrMedaH .

skmµ PaBEdlsæ  i tenAelI²KMni tlÁ ³rbsbuK<lNamñ akenaH  k* mankMri t ti ctYcEdr . GV IEdleKRtUvkar KWskmµ PaBEdlBw gEpÁ keTAelIkarKi tKUry¨aghµ t´ct GMBI²CMhanbnþbnÞab´TaMgLay³ EdleKRtUvkaredIm|IrMlMrbbpþackar  .

RbsinebIKµ ankarvi PaKtamyuTÆsaRsþ  Gñ kdw knaMkarts) U Caer]y>  mi ndw gzaetI CMhanbnþbnÞabenaHKYrCaGVIeT BIeRJHeKBu M:nKi tKUreGay:nhµ t´ct´ GMBI CMh)anbnþbnÞab´c|aslas sMrabeTArkeCaKC&y . karEbkR:C\a ni gKMni t lÁ >suTÆEtCaktþasMxan´ buEnþeKRtUveRbIktþaTaMgenaH edIm|ICMrujeGaysæanPaByuTÆsaRsþkMlaMgRbCaZibetyümandMeNIrkareTAmux .

edayeKdw gyagc|asGMBIskmµ PaBCaeRcInEdleKGacGnuvtþRbqaMgnw grbbpþackar ehIyedaysareKminGacsMercza eKepþ ImeZV IGV IenAeBlNaenaHGñ kxøHeGayeyablza  ²catkareZV Iskmµ PaBTaMgGs~geBlCamYyKñ a³ . KMni t enHRbEhlCamanRbeyaCn¾ b¨ uEnþeKBu MGacGnuvtþ:neT CaBi ess Rbsi nebI clnats)UenaHenATn´exSay  . elIsBIenHeTAeT[t viZankarEbbenH BuM:n

pþlnUvkarENnaMGMBITIkEnøgEdleKepþ Im  

Epñ kEdleKKYrepþatkarxMxñ HExñ g 

ehIy ni greb[beRbIR:sZnZanEdleKmi nsUvman .buK<lni gRkumÉeT[tRbEhlCayl´ GMBIkarcaM:c´eGaymanEpnkar 

xøH b¨ uEnþGñ kTaMgenaHKi t:nRtw mEtEpnkarry;eBlxø I ßyuTÆvi ZIeKal  . eKRbEhl Caminylza  Epnkarry;eBlEvgCakarcaM:c  ßCakareKGaceZV I:neLIy   .CYnkal   eKRbEhlCaminGacKi t   ehIyvi PaKeTAtamk|ÜnyuTÆsaRsþ beNþay 

Page 79: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 79/144

- 58 -58 

eGayxYrk|aleKrMxanCajw kjabedaybJØaminsMxan´ ehIyCabrvl´nw gtbt eTAnw gGMeBIKUbdi bkS   CaCageZV Iskmµ PaBp©  úgepþ Im   .  edaysareKcMNayzamBl eRcIneBk eTAelIskmµ PaBry;eBlxø I Gñkdw knaMTaMgenaH Caer]y> Bu M:n

BicarNari Hrkvi ZankarCaCMerIsÉeT[t EdlGactMrgkarxñ HExñ gCaTUeTA edIm|I eGayqabeTAdlTIedAenaHeLIy .krNIÉeT[tEdlGacekIteLIgEdrenaH KW clnaRbCaZi betyüxøH mi n

eZV IEpnkaryuTÆsaRsþBisþaredIm|IrMlMrbbpþac´kareT eKsuxci tþepþatGarmµN¾ eTA elIbJØaPøam> edaysarbuBVehtuepSgeT[t . ~gci tþrbs´eK eKBu MmanCMen]za karxMxñHExñ grbs´eKGacbJ© brbbpþac´kar:neLIy  . dUecñHehIy karer[b 

cMCaEpnkarsMrab´eKalbMNgenH  :nRtUveKcatTukza Cakarbg¡ateBl ßk*  CakarBu MmanRbeyaCn¾  . GñkEdlts) UedIm|IesrIPaB tTlnw grbbpþackar eyareXA Caer]y> eBIbRbTHnw gkMlaMgeyaZanigb¨ Uli sd* sMebIm EdleZV I eGayeKyl´za BYkpþackarGaceZV IGV ITaMgGstamcMNg´ . edayeKxVHesckþ I sg¹w mBi tR:kd GñkTaMgenaH enAEttTlRbqaMgrbbpþackar edaysarbuBV 

ehtusIlZm(  ßRbvtþ i saRsþ . zV IebIeKmi nTTYlsarPaBk*eday   RbEhlCaeK Bu MEdlTTYls<al~gxø ÜneKpÞalza  skmµ PaBTaMgLayhakdUcCaKµ ansg¹w m   .dUecñHehIy cMeJHGñkTaMgenH karer[bcMEpnkaryuTÆsaRsþBi sþarsMrabeBl Evgqá ay Bu Mmann&yxø w msarGI VeT .

karBu M:neZV IEpnkaryuTÆsaRsþenH Caer]y> pþlnUvplvi :kd*ZánZá r   ÷

kMlaMgeKcuHexSay skmµ PaBeKBu MmanRbsi TÆPaB zamBlxatbgeTAelIbJØatUctac eKmi neRbIPaBmaneRb[b eBlsæankarN¾huceGay ehIykareZV I Bli kmµ NamYyBu M:nplRbeyaCn¾ . Rbsi nebIBYkRbCaZi betyümi neZV IEpnkar tamyuTÆsaRsþeTenaH  eKRbEhlCaBuMGacsMercbMNgrbs´eK:neLIy   . 

kareRCIserIsykskmµ PaBcMruHmYycMnYn EdlKµ anEpnkareGay:nRtw mRtUv  nw gmi nCYyCMrujeGaykarxñ HExñ gts) UmandMeNIreTAmuxekIteLIy . pÞ úyeTAvi j

Page 80: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 80/144

- 59 -59 

karenHRbEhlCabeNþayeGayrbbpþackarbeg, InkarRtYtRtani gGMNacrbs' eKeTAvi jeT .

KW CakarKYreGaysþay BIeRJHkarEdleKkRmer[bcMeGaymanCaEpnkar 

sMrabrMedaH 

eGay:nBi sþarRtw mRtUv  

:nCYyeZV IeGayrbbpþac'karbgØajrUbPaBmaMTaMCagkarBi tEmnETn . BYkenHGacmanCIvi trsenArab´qñaM ßk*rabTsvtS elIsBIry;eBlEdleKKYrnw grs´ .

BaküeBcn_bYnsMxan;²kñúgkareFVIEpnkaryuT§saRsþedIm|ICYyeGayeyIgKittamk|ÜnyuTÆsaRsþ karyl'eGayc|as' 'GMBI 

ni ymn&yénBaküCamUldð anbYn KW CakarcaM:c' .yuTÆsaRsþcMbg ; KW CaeKalKMnit EdledIrtYCaktþaTMnak'TMng nig

cat'EcgGMBIkareRbIR:s'ZnZan EdlRkummYymanTaMgGs' ‘esdðkic© mnusS Tw kcitþ  neya:y   ni gGg<PaBnanaCaedIm’  sMrab'sMedAeTArkkarsMercbMNg

enA~gTMnas'mYy .yuTÆsaRsþcMbg CamYynw gkarykci tþTukdak'eTAelIeKalbMNgrbs' Rkum  ni gZnZan sMerceRCIserIsykvi Zankar  ‘dUcCa kareZV IsRg<ameyaZatam EbbsamJ¦Zmµ ta  ßk* Cakarts) UGhi gSa’  sMrabGnuvtþ~gkaredaHRsayTMnas'  .~gkareZV IEpnkaryuTÆsaRsþcMbgenH Gñ kdw knaMRkumts)U RtUvvaytémøni geZV I Epnkarza etIeKnw gdak'sMJZ ni g«TÆi BlEbbNaeTAelIKUbdi bkS . elIs BIenHeTAeT[t   yuTÆsaRsþcMbg  manrYmTaMgkarsMercci tþGMBIkal;eTs;smRsb ni gkarkMNt'eBlevla sMrab'epþ ImyuTÆnakardMbUg ni gbnþbnÞab' .

yuTÆsaRsþcMbger[bcMCaRKw H sMrab'eRCIserIsyuTÆsaRsþxø I>bEnæ meT[t sMrab'karts) U . yuTÆsaRsþcMbgk* sMercEdr GMBIkarEbgEckki c© kareTARkum NamYy nigEbgEckZnZaneGayeKykeTAeRbIR:s'sMrab'karts) UenH .

Page 81: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 81/144

- 60 -60

  yuTÆsaRsþ ;  KW CaKMnitGMBIreb[bykeCaKC&ysMrab'eKalbMNgNamYy   enA~gki c© ts) U tamkarGnuvtþn¾ ~grgVg'yuTÆsaRsþcMbg  EdleKeRCIserIs  .yuTÆsaRsþmankarJkB&nÆeTAnw gkarsMercci tþ  zaetIeKKYrebIkkarRbyuTÆNamYy 

EdrßeT 

enAeBlNa 

tamvi ZIEbbNa ehIyni greb[beZV IeGaymanRbsi TÆPaBCaGti bri ma ~gkarts) UedIm|IGV ImYyenATIbJ© b' . eK:neRb[beZ[byuTÆsaRsþ eTAnwgKMnitrbs'si l|krenA~gxYrk|al ÉEpnkaryuTÆsaRsþ CaKMnUsrbs' sæ abtükrenAelIRkdas .12 

yuTÆsaRsþGacrabbJ©  Úlkarxñ HExñ gbeg, IteGaymansæ ankarN¾ yuTÆsaRsþ d*manRbeyaCn¾ rhUtdl'kMritmYyEdlKUbdibkSGacemIleXIjy"agc|as'za

kartTl'KñaedaycMh nw gnaMeGayeKbraC&y emø "aHehIy eKcuHcajedayBuM caM:c'ttaMg . RbsinebIeKenAEtcg´tTl´ sæankaryuTÆsaRsþd*lÁ enaH nw gc|asCaCYyeGayGñ kRbqaMgQñ H~gkarts) U . yuTÆsaRsþk* Jk'B&nÆpgEdrCamYynw gkareZI Vy"agNa edIm|IykC&yCMnHEdleK:nTTYlehIyenaH eTAeRbI R:s'CabnþeT[t .

sMrabdMeNIrénkarts) U  EpnkaryuTÆsaRsþ  KW CaKMni tRKw HGMBIreb[bBRgIk bMEbkecjCayuTÆnakar nigGMBIzaetIEpñ knImYy>TaMgenaH cUlrYmsI usgVak'Kñ aEbbNa edIm|ICMrujeTArkkarsMerceKalbMNgrYm . karenHTak'TgeTAnw gkarbi  unRbsb'~gkarcat'taMgRkumskmµ  eGayGnuvtþRbti btþ i kartUc>Cabnþ .kareZV IEpnkaryuTÆsaRsþEdllÁ  RtUvKi tKUrGMBIesckþ IRtUvkar edIm|IeCaKC&y 

~gkarGnuvtþn¾meZüa:yNamYy~gkarts) U . meZüa:ynImYy>manesckþ I RtUvkarxusBIKñ a . b"uEnþ karRKan'EtbMeBj²esckþIRtUvkar³ enHBu MTan'RKb'RKan' eT edIm|IeGayc|as'za:neCaKC&y  . eKRtUvkarmanktþaepSg>eT[tCabEnæ m .

~gkarer[bcMCayuTÆsaRsþ BYkRbCaZi betyü RtUvkMNteKalbMNg

12 

rUbW t  

hi lvI u  (

Robert Helvey)

 Tak'TgedaypÞal'ézá19ExsIhaqñaM1993 

Page 82: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 82/144

- 61 -61

nanaeGayc|as'las' ehIysMercza etIeKnw gvas'kMri tRbsiTÆPaBénkarxMxñ HExñ gedIm|IeCaKC&yenaH tamEbbNa . kareZV IEbbenH nw gGnuJ¦ateGayGñk yuTÆsaRsþdw gc|as'GMBIGV IEdleKRtUvkar   edIm|IsMerceKalbMNgnImYy> . kartMrUv 

eGaymanPaBc|as'las'EbbenH 

k* Caktþad* sMxan'~gkarer[bcMEpnkar yuTÆvi ZI enaHEdr .eKeRbIyuTÆvi ZInigviZankar  ~gkarGnuvtþn¾ yuTÆsaRsþ . yuTÆvi ZI  Tak'Tg

eTAnw gkareRbIR:s'kMlaMgRkumy"agbi  unRbsb'  edIm|ITak'TajykeRb[b   enA~gsæankarN¾ tUcNamYy   . yuTÆvi ZI  KWCaskmµPaBxø ImYy   EdleKeRbIsMrab'eGay :nsMerceKalbMNgtUcmYy . kareRCIserIsykyuTÆvi ZINamYy GaRs&y 

eTAelIKMnitza etIeKGaceRbIR:s'ZnZanEdleKmanEbbNa edIm|IeGaymanRbsiTÆPaB ~gdMNak'kard* xø INamYy ~gkarGnuvtþn¾ yuTÆsaRsþenH . edIm|I eGaymanRbsi TÆPaBx¬s'  eKRtUveRCIserIsyuTÆvi ZI  ni ger[nreb[bGnuvtþNaEdl GacCYyeGayeKsMerc:n nUveKalbMNgyuTÆsaRsþ . plEdl:nBIyuTÆvi ZI Edlmi nCYyeGayeK:neCaKC&y~geKalbMNgyuTÆsaRsþ  RbEhlCa  enATI 

bMput køayeTACakarxatbg'zamBlRkum .dUecñ H yuTÆvi ZIJk'B&nÆnw gskmµ PaBd* xøIEdlRsbeTAnw gyuTÆsaRsþTUeTA k*dUcCa yuTÆsaRsþEdlsmRsbeTAnw gyuTÆsaRsþcMbgEdr . yuTÆviZIEtgEt P¢ab'eTAnwgkarRbyuTÆpÞal' enAeBlEdlyuTÆsaRsþrYmbJ©ÚlTaMgKMnitTUlMTUlay  .  eKyl'za yuTÆvi ZIRKan´EtCaEpñkmYyényuTÆsaRsþTUeTAsMrab'sRg<am 

ßk*CavK<mYyényuTÆnakarNamYyEtb¨ ueNÑaH 

eRb[beZ[beTAnw gyuTÆsaRsþ eK eRbIyuTÆvi ZIsMrab'eBlxø ICag ßk* ~gEpñ ktUcCag ‘TIkEnøg sæ ab&nNamYy CaedIm’ßk*CamYymnusStic ßk* sMrab'sMercvtæ  úbMNgbnÞabbnSM . enA~gskmµ PaBGhi gSa  karxusKñ arvageKalbMNgrbs'yuTÆvi ZI  ni geKalbMNgrbs'yuTÆsaRsþ RbEhlCaGacGaRs&yelIkarsMercza  etIskmµPaBEdleKeRCIserIsmaneKalbMNgtUcßZM .

Page 83: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 83/144

- 62 -62

eKeRCIserIskarvayRbharedayeRbIyuTÆviZI  edIm|ICYyeGay:nsMerc eKalbMNgyuTÆsaRsþ . karRbyuTÆedayeRbIyuTÆviZI KW CaóbkrN¾ rbs'Gñk yuTÆsaRsþsMrab'beg, IteGaymansæ anPaBlÁ RbesIr sMrab'karvayRbharpþac' 

RB&RteTAelIbdi bkS  

dUecñ H 

GñkEdlTTYlxusRtUvxager[bcMEpnkar  

ni gGnuvtþ yuTÆvi ZI RtUvEtmaneTBekaslüxagkarvaytémøsæankarN¾ ehIyeRCIserIs vi Zankard* smRsbCaTIbMputsMrab'yuTÆnakar . Gñ kTaMgLayÉeT[tEdlcUl rYm~gRbtibtþ ikar RtUvTTYlkarbNþ úHbNþalGMBIkarGnuvtþn¾EbbbT EdleK eRCIserIs ni gvi ZankarTaMgenaH .

vi Zankar  ; ni yayGMBIGavuZ ßk* óbkrN¾ sMrab'skmµ PaBNamYy .

~gkrNIEbbbT  sMrab'karts) UGhi gSa  óbkrN¾ TaMgenaHmanCaGaT¥   skmµ PaBmYycMnYn ‘dUcCa EbbbTCaeRcInénkareZV IkUdkmµ Bhi kar karmineZV Ishkar neya:y’ Edl:ner[brab'~gCMBUkTI 5 . ‘sUmemIlóbsm& ¬nÆ’ .

karer[bcMeGaymanEpnkaryuTÆsaRsþmYy EdlmankarTTYlxusRtUv ni gmanRbsi TÆPaB GaRs&yeTAelIkarKi tKUryaghµ t´ct~gkareRCIserIsyk 

yuTÆsaRsþcMbg yuTÆsaRsþ yuTÆvi ZI ni gvi Zankar .emer[nsMxan'énkarBiPakSaEvkEjkenH KWeKRtUveRbIbJ¦a~gkareZVIEpnkaryuTÆsaRsþ  edIm|IerIbRmHecjBIrbbpþac'kar   .  karEdleKBu M:neZV IEpnkar tamEbbQøasév   GacnaMeTArkmhnþray   enAeBlEdlkareRbIR:s'R:C\ad*  manRbsi TÆPaB  ~gkarer[bcMCapø ÚvtamyuTÆsaRsþedayeRbIR:s'ZnZanEdleK 

mand*bi  unRbsb' 

nwgCMrujeGaysg<mQaneTArkesrIPaB 

ni gRbCaZi betyü  

.

Page 84: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 84/144

Page 85: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 85/144

- 64 -64 

rdðaPi:l   eyaZa  vb|Zm(   sg<m   neya:y   ci tþsaRsþ  esdð kic©   ehIynigGnþrCati  .  eKGacer[bcMCayuTÆsaRsþ:nsMrabEtkrNIts)U  ehIyni gmUldðanénkarts) UEdlmanlk¡N;c|aslas´ .

CakarsMxan´ 

dMbUgGñkdw knaMRbCaZibetyü  

ni gGñ keZVIEpnkaryuTÆsaRsþRtUvvi PaKGMBIeKalbMNgnana ni gsar;sMxanénbuBVehtu . etIeKalbMNgTaMgenH  smRsb   ehIytMrUveGaymankarts) Ud* xøaMgkøaEmnß   /  karsMercGMBI eKalbMNgEmnETnénkarts) U KWCakarcaM:c´ . eyIg:nEvkEjkrYcehIy za karrMlMrbbpþackar  ßk* karbeNþjempþackarbc©  úb|nñ  ecjBIGMNacBu MRKb´RKan´eT . eKalbMNgénkarts) UEbbenH RtUvmankarbeg,IteGaymansg<m 

esrI Rsbnw geKalkarN¾ rdð aPi :lRbCaZibetyümYy . karyl´c|asGMBI cMNucenH nw gmanGanuPaBeTAelIkarer[bcMCayuTÆsaRsþcMbg ni gyuTÆsaRsþ CabnþbnÞabÉeT[t .

CaBi ess GñkeZV IEpnkaryuTÆsaRsþ RtUveqø IysMnYrsMxan´> dUcCa ÷•  etIóbsK<GV IEdlraraMgmi neGayeK:nTTYlesrIPaB /•  etIktþaGV IxøHEdlnw gCYyeGay:nTTYlesrIPaB /•  etIrbbpþackarmancMNucxøaMgNaxøH /•  etIcMNucexSayrbsrbbpþackarmanGVIxøH /•  etIcMNucexSayénRbPBGMNacrbbpþackarmandlkMri tNaEdr  /•  etIcMNucxøaMgénRkumRbCaZi betyü ni gRbCaBlrdðCaTUeTAman

GV IxøH 

/•  etIRkumRbCaZi betyümancMNucexSayGV IxøH  /  ehIyeKedaHRsay 

cMNucexSayTaMgenaHEbbNaeTA  /•  etIPaKIÉeT[tmanCMhryagNaEdr   / PaKIÉeT[tenHBu MTanJkB&nÆ 

nw gTMnaseT  b¨ uEnþeKRbEhlCa:nCYy   ßk* RbEhlCaCYyrbb pþackar  ßk* clnaRbCaZi betyü  . Rbsi nebIdUecñHEmn  etIeKGac 

Page 86: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 86/144

- 65 -65

CYytamEbbNaEdr  /

kareRCIserIsmeFüa)ay enA~gyuTÆsaRsþcMbg GñkeZV IEpnkarRtUveRCIserIsykmeZüa:yts) U 

sMxan´> sMrabeRbIR:s~gTMnas´ . eKRtUvvi PaKemIlKuNsm|tþ i nigkarxVHxaténCMerIsTaMgLaysMrab´karts)U manCaGaT¥ karc|aMgtTl´tamkMlaMgeyaZa kareZV IsRg<amqµ k´éRB neya:yerIbRmH ßk* meZüa:yÉeT[t .

~gkareRCIserIsenH Gñ keZV IyuTÆsaRsþRtUvBi carNasMnYrxøHdUcxageRkam  ÷

etIBYkRbCaZi betyümansmtæPaBeRbImeZüa:yenHEdrßeT  / etImeZüa:y EdleRCIserIsenH  nwgeRbIkMlaMgRbCaBlrdðEdleKCiHCan´EdrßeT  / etImeZüa:yenH epþateTAelIcMNucexSayénrbbpþackar ßk* CakarvayRbhar eTAelIcMNucxøaMgrbs´eK   / etImeZüa:yTaMgenaH nwgCYyeGayRkum RbCaZi betyümankarTukci tþelIxøÜnÉgkan´EtxøaMg ßk*meZüa:yTaMgenaHtMrUv 

eGaymankarBwgEpÁkeTAelIPaKITIbI 

ßk*CMnYyBIbreTs  

/ etIkareRbIR:s´meZüa:yEdleRCIserIsenaH  manRbvtþi bTBi esaZn¾ EbbNaxøH  ~gkarrMlM rbbpþackar  / etImeZüa:yTaMgenaH nw gbeg, Inßk* bnæ ykarxUcxat  ni gmhnþray EdlGacekItmaneLIg  ~gkarRbqaMgtTlenAézá muxEdrßeT  /  Rbsi nebIeKsnµ t za  eK:neCaKC&y~gkarrMlMrbbpþackar   etImeZüa:yts) UEdleK:neRCIs erIs nw gman«TÆ iBlEbbNaeTAelIRbePTrdð aPi :lzµ  I Edlnw gelcecjBI karts) U  / eKRtUvEteC[svagskmµPaBRbePTNamYy EdlBu MmanRbeyaCn¾  enA~gyuTÆsaRsþcMbgEdleKer[bcMeLIg .

~gCMBUkmun> eyIg:nEvkEjkza neya:yerIbRmHpþl´nUvkarmaneRb[by¨agxøaMg  eTAelImeZüa:yts) UÉeT[t  . BYkGñkyuTÆsaRsþRtUvBi ni tüemIl sæ ankarN¾ TMnasrbseKehIysMerc   zaetI  neya:yerIbRmHnw gpþlnUvcMelIy 

Page 87: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 87/144

Page 88: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 88/144

- 67 -67

RKgtamkarsg,t´sg, i n:nedaygay . karERbRbYléntulüPaBGMNacEbb enH enATIbMput nwgRbEhlCaeZV IeGaymankarksagsg<mRbCaZibetyümYy EdlrwgmaM .

CMnYyBIeRkA CaEpñ kmYyénkarer[bcMyuTÆsaRsþcMbg karvi PaKeTAelItYnaTIénRkum 

ts) Uxag~g nigsMJZBIxageRkA edIm|IrMlMrbbpþackar KW CakarcaM:c´ . ~gkarEvkEjkenH eyIg:nBnül´rYcehIyza kMlaMgsMxan´énkarts)URtUvEt 

ecjBIépÞ~g . RbsinebIeK:nCMnYyGnþrCati CMnYyenaHnwgCMrujeGay karts) UépÞ~g mankMri txøaMgbEnæmeTAtamenaHEdr .

edIm|ICakarbEnæ md* KYrsmmYy eKGaceZV Ikarxñ HExñ gRbmUlpþ ú Mmti GnþrCati eGayRbqaMgnw grbbpþac´kar   enA~gbuBVehtumnusSZm(  sIlZm(  ßk* sasna .eKGacxñ HExñ geGaymankardakTNÐkmµ eTAelIrbbpþackar   xagkarTUt neya:y 

ni gesdðkic© BIsMNakrdðaPi :lnanani gGg<karGnþrCati . TNÐkmµ TaMgenaHGacmanRTg´RTayCaesdðki c© karQb´pþleRK]gsJVvuZeyaZa karbnæ ykMri t TTYls<al´xagkarTUt ßk* pþaccMNgTUtTaMgRsug karhamXatmineGaymanCMnYyesdð ki c© ni gkareZVIvi nieyaKenA~gRbeTspþac´kar karbeNþjrdð aPi:l pþackarBIGg<karGnþrCati nana  ni gBIEpñ kepSg>énGg<karshRbCaCati   .  elIs BIenH eKGacpþlCMnYyGnþrCati  dUcCa karRTRTgxagluykak ni gTUrKmnaKmn¾  eTAeGayBYkRbCaZi betyüedaypÞal' .

Page 89: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 89/144

- 68 -68 

karerobcMyuT§saRsþcMbgbnÞab´BIkarviPaKemIlsæankarN¾ kareRCIserIsmeZüa:y ehIyni g

karsMercGMBItYnaTIrbs´CMnYybreTsrYcehIy Gñker[bcMyuTÆsaRsþcMbg nw gRJgGMBIEbbbT EdleKnw geRbI~gkarts) U . Epnkard* TUlMTUlayenH nw gni yaytaMgBI IsæankarN¾ bc©  úb|nñ   eTAdl´karrMedaH  ni gRbB&nÆRbCaZi betyü~geBlGnaKt . ~gkarer[bcMyuTÆsaRsþcMbgenH GñkeZVIEpnkarRtUvEtsYrxøÜnÉgnUvsMnYrmYycMnYn . sMnYrTaMgb¨ unµ anxageRkamenH ‘manlk¡N;minTUeTA dUcsMnYrBImun’  TakTgnwgkarBicarNaEdleKRtUvkar ~gkarer[bcMyuTÆsaRsþ

cMbg edIm|Ikarts) Utamry;neya:yerIbRmH .

•  etIeBlNaeTAEdllÁ RbesIrsMrabeKepþ Imkarts) UEdlnw gmanry;eBl yUrGEgVg /

•  etIRbCaBlrdð EdleKCi HCan  GacBRgw gkarTukci tþelIxø ÜnÉg  ni gRbmUl 

pþ ú MkMlaMgRKbRKan´ 

edIm|IeZV Iskmµ PaBtTlnw grbbpþackar  

y¨agehac Nask* mankMri tbnþ i cbnþ ÜcCaelIkdMbUgEdrßeT /•  etIeKGactMeLIglTÆPaBrbsRbCaBlrdð tamEbbNa  sMrab'karGnuvtþn¾  

meZüa:ymi neZV Ishkar  ni gerIbRmH  eTAtamdMeNIrkareBlevla nigbTBi esaZn¾  /

•  etIeKalbMNgényuTÆnakarxøI> CabnþbnÞab´ manGVIxøH sMrab´RKbRKgsg<mtamEbbRbCaZi betyü ni graraMgrbbpþackar  /

•  etIeKmansæ ab&nÉkraC EdlrYcBIkNþab´édrbbpþac´kar ehIyEdl eKGaceRbI~gkarts)UedIm|IesrIPaBEdrßeT /

•  etIsæab&nEbbNamYyenA~gsg<m EdleKGacrMedaHecjBIkarRtYt RtarbsBYkpþackar  ßk* zaetIsæ ab&nEbbNaEdleKRtUvbeg, ItCazµ  I  edIm|I

Page 90: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 90/144

- 69 -69 

bMeBjesckþ IRtUvkar ehIyni gbeg, IteGaymanbri yakasRbCaZi betyü eTaHbICarbbpþackarenAEtmanCabnþ /

•  etIeKGacBRgw gkMlaMgépÞ~génRkumGñ kts) UtamEbbNa /• 

etIeKGacbNþ úHbNþalGñkcUlrYmskmµ PaBtamEbbNa 

/•  etIeKRtUvkarZnZanEbbNaxøH ‘luykak  eRK]gsmÖar;CaedIm’ sMrab´ karts) UBIedImdlcb /

•  etIeKGaceRbIni mi tþrUbEbbNamYy   EdlmanRbsiTÆPaBCageKbMput  ~gkarRbmUlpþ úMRbCaBlrdð  /

•  etIeKGaceZV IeGayRbPBénGMNacrbbpþackarcuHexSaybnþ i cmþg>  rhUt 

dlGsEtmþg tammeZüa:yRbePTNa ni g~gdMNak'karNaxøH /•  etIRtUveZV IEbbNa edIm|IeGayRbCaBlrdð EdlegIbRbqaMgtTl´ Gac 

RkajeZV IkarerIbRmHpg ehIyni gRbkan´x¢ ab´nUvvi n&yGhi gSapg /•  etIsg<mGacbnþkargar edIm|IbMeBjesckþ IRtUvkarCamUldðanrbs´eK 

enA~gdMNak'karénTMnas´tamEbbNa /•  enAeBlEdlC&yCMnHkMBugQanmkdl  etIRkumts) URbCaZi betyüGac bnþkarksagsæ ab&nCamUldð an  eGaysg<meRkayrbbpþackartamEbb 

Na edIm|IeZV IeGaykarqøgBIrbbmYyeTArbbmYy:nrlUn /

eKRtUvEtcgcaMza manEpnkareRcIn EdleKGacer[bcMGnuvtþeLIg edIm|I 

erIbRmHBIrbbpþackar . karts) UnImYy> edIm|IrMlMrbbpþackarni ger[bcMCaRbB&nÆRbCaZi betyü nw gmanlk¡N;xus>Kñ a . Bu Mmansæ ankarN¾ BIrdUcKñ aebHbi TenaHeLIy . rbbpþac´karnImYy> nw gmanlk¡N;BiessxøH ehIy smtæPaBrbs´Blrdð EdlTamTaresrIPaB k* manlk¡N;xusKñaEdr . GñkeZV IEpnkaryuTÆsaRsþcMbgedIm|Ikarts) Utamneya:yerIbRmH RtUvmankaryldw geGay:nc|as´ mi nRtw mEtGMBIsæ ankarN¾ TMnas´NamYyCaBi esseT KW eKRtUv 

Page 91: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 91/144

Page 92: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 92/144

- 71 -71

eBlEdleK:neZV Ikarvi PaKd* hµ tct´eLIgvij ehIyer[bcM ni gGnum&tEpnkar yuTÆsaRsþcMbgzµIEdlRtw mRtUv .

karerobcMEpnkaryuT§saRsþsMrab;yuT§nakar eTaHbICayuTÆsaRsþcMbgEdleK:ner[bcMehIyenaH manlk¡N;lÁ  

RbesIrGacrMlMrbbpþackar  ni gelIktMekIgRbCaZi betyü:nk* eday k* yuTÆsaRsþ cMbgEtmYyminGacGnuvtþedayxø ÜnÉgeT . eKRtUver[bcMeGaymanyuTÆsaRsþ CakEsþg edIm|Ier[bcMCayuTÆnakarsMxan´> ~gkareZV IeGayGMNacBYkpþackar 

cuHexSay . yuTÆsaRsþTaMgenH nw gmanrYmbJ©  Úl nigbMPøW eGaymanyuTÆviZImYycMnYn EdleKer[bcMeLIg edIm|IvayRbhareGay:nxøaMgeTAelIrbbpþackar  .eKRtUvEteRCIserIsyuTÆviZI ni gmeZüa:yCakEsþgTaMgLay eGay:nhµtct edIm|IeGayyuTÆvi ZITaMgenaH sMerc:nnUveKalbMNgényuTÆsaRsþNamYy .enA~gCMBUkenH eyIgnw gBi eRKaHEtGMBIkMrityuTÆsaRsþ .

Gñ kyuTÆsaRsþEdleZV IEpnkarsMrab´yuTÆnakarsMxan> k* dUcCaGñker[b cMEpnkaryuTÆsaRsþcMbgEdr RtUvmankaryl´eXIjeGayc|aslasGMBI lk¡N;nigEbbbTénRbti btþ ikar EdleKeRCIserIssMrab´karts) U . dUc emT&BEdlRtUvylGMBIrcnasm¬ &nÆénkgkMlaMg yuTÆvi ZI lk¡N;BRgayT&BeRK]gsJVvuZ niglk¡N;PUmisaRsþCaedIm edIm|Ier[bcMCayuTÆsaRsþeyaZaGñ ker[bcMEpnkarsMrab´neya:yerIbRmH k* RtUvyleGayc|asGMBIRbePT nigeKalkarN¾ yuTÆsaRsþénkarts) UGhi gSaEdr . buEnþeTaHCayagenHkþ I kar ecHdw gGMBIkarts) UGhi gSa karykcitþTukdakeTAelIesckþIesñITaMgLayenA~ges[vePAenH ehIynigcMelIyeTAelIsMnYrTaMgLayEdlecaTsYrenATIenH Bu MEmnCakarbeg, It:nyuTÆsaRsþedayÉkÉgeT  .  karer[bcMCayuTÆsaRsþedIm|Ikar ts) U enAEttMrUveGaymanKMni técñ RbDitEdlRbkbedaykardw gyl´c|aslas 

Page 93: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 93/144

Page 94: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 94/144

- 73 -73

R:smeZüa:yNa  edIm|IeZV IkarsMerccitþnana  ni gkarTak´TgKña ehIypþlCakarENnaMdlGñ kts) UTaMgLay ni gRbCaBlrdðCaTUeTA enAeBlEdleKkMBugts) U /

• karpSBVpSayB&t(manGMBIkarts) U eTAeGayRbCaBlrdð eTAkgkMlaMgrbbpþackar ehIyni gRbB&nÆB&t( manGnþrCati . r:ykarN¾  ni gkarGHGagGV ImYyKYrEtmanlk¡N;Bi tCakEsþgCanic©  . karni yay bMepø Is nigkarGHGagedayKµ anmUldð an nwgeZV IeGayCMen]eTAelIRkum ts) UcuHexSay .

•  EpnkarnanasMrabskmµPaBBRgwgkarTukci tþxøÜnÉg  karGbrM  esdðki c©  

nigneya:y edIm|IbMeBjesckþ IRtUvkarrbsRkumts) U enAeBltTl´ Kñ amkdl . KMeragkarTaMgenHGacGnuvtþ  edayGñ kEdlBu MmankarJk´B&nÆedaypÞalCamYynw gskmµ PaBTaMgLayénRkumts) U .

•  karsMercGMBIRbePTCMnYybreTs EdleKRtUvkar~gkarKaMRTyuTÆnakar NamYy  ßk* karts) UrMedaHCaTUeTA  .  etIeKGacRbmUlCMnYyBIeRkAeGay 

manRbsiTÆPaBxøaMg tamEbbNa ehIyeRbIR:stamEbbNa edIm|I ku MeGaykarts) UépÞ~gBw gEpÁ keTAelIktþaBIeRkAEdlmi nc|aslas  /  eK RtUvRbugRby&tñ  zaetIRkumxageRkANamYyEdlGacCaCMnYyRtw mRtUv c|aslas  dUcCa  Gg<kareRkArdð aPi:l ‘clnasg<m   Rkumsasnaßneya:y   RkumshCIBCaedIm’ rdðaPi:lbreTsnana  ßk* Gg<kar 

shRbCaCati ni gGg<PaBepSg>rbseK .elIsBIenHeTAeT[t  Gñ ker[bcMkarts) U  RtUveGaymanvi ZankarrkSasNþab Zñ ab´ ni gbMeBjesckþIRtUvkarxagTMnak´TMngsg<mrbskgkMlaMgxøÜn enAeBl eZV Ikarts) U tTlnw gkarRtYtRtarbs´BYkpþackar . karenHmi nRKan´Etbeg, It eGaymanrcnasm¬ &nÆRbCaZi betyüÉkraCCaCMerIsepSg>eT[t   ni gbMeBjesckþ I RtUvkarEmnETneT KWnw gCYybnæytémøénkarGHGagNamYy Edlza eKRtUv 

Page 95: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 95/144

- 74 -74 

eZV IkarbRg,aby¨ageXareXA   edIm|Iku MeGaymanPaBRcbUkRcbl´ ni gsæ ankarN¾ Kµ anc|ab´TMlab´ ‘EdlBYkpþackarni ymeRbI’ .

karpSBVpSayKMnitmineFVIshkar edIm|IeGay:nneya:yerIbRmHd* eCaKC&ymYyRbqaMgnw gGMeBIpþac´kar 

karylc|asrbs´RbCaBlrdð GMBIKMni tmi neZV Ishkar   KW CakarsMxan  .  dUc Edl:nbgØaj~ger]g²m© as´sVa³‘sUmGanCMBUkTI 3’ eKGacylGMBIeKal KMnitenHyaggayRsYl   ; RbsinebIeKmancMnYnGñkeRkambg<ab´RKb´RKanEdl 

bdi esZ  mi nRBmeZV IshkareGay:nyUr RbqaMgnw gkarCi HCan´ RbB&nÆpþackar nw gRtUvcuHexSay ehIyTIbMputRtUvEtdYlrlM .

Gñ kEdlrsenAeRkamrbbpþackarRbEhlCa:ndw g»GMBIKMnitenH BI RbPBepSg> . eTaHCay¨agNak* eday kMlaMgRbCaZi betyüKYrEter[bcM pSBVpSay eZV Iya¨gNaeGayRbCaBlrdðTTYlykeKalKMni tmi neZV Ishkar 

enH 

eKKYrEtpSBVpSayer]g²m© as´sVa³ 

ßk*er]gNaÉeT[tEdlmanlMnaMxø w m sardUcKñ aenH  ~gcMeNamsg<mmnusS   .  eKGacgayyler]gni TanEbbenH  .enAeBlEdleKTTYl:nnUvKMni tmi nshkarCaTUeTAenHehIy   RbCaBlrdð nw gGacylGMBIxøw msarénkarGMJvnav su MeGayeKGnuvtþkarmi neZVIshkarCamYy nw gBYkpþac´kar . GñkTaMgenaHGacmanKMni tp©úgepþ ImCaRbePTepSg>énkarmineZVIshkar enA~gsæ ankarN¾ zµ  I> .

zV IebIkarpSBVpSayKMnit   B&t( man  ni gbJ¢ akarepSg>sMrabkarts) U  mankarlM:k enA~grbbpþackar Caer]y> Gñ kRbCaZi betyüGaceZV Ikic© karTaMgenH:n . sUm|IEtenAeRkamrbbNasI u‘  Nazi’ ni gkumµ  úynIsþ BYkts) UenAEtmanlTÆPaBTak´Tg mi nRtw mEtKñ aÉgÉeT[t>eT KW Tak´TgTaMgRkumsaZarNCnTUlMTUlay  tamry;kare:HBum¬pSaykaEst  xi tb&NÑ  es[vePA   edaylYclak 

Page 96: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 96/144

- 75 -75

ehIybunµ anqñaMeRkayenH eKGacecjpSayCaExSGatsMelg nigrUbPaBEzm eT[tpg .

edaysareK:neZV IEpnkaryuTÆsaRsþTukCamunenaH  eKGacer[bcM  ehIy 

pSBVpSaykarENnaMTUeTAd*manRbsi TÆPaB 

sMrabkarts) U . karENnaMTaMgenHGacni yayGMBIbJØa ni gsæanPaBnana EdlRbCaBlrdð KYreZVIkarRbqaMgni gQb´eZV Ishkar ehIyni greb[beZV Iskmµ PaBTaMgenaH . dUecñH eTaHbICakarTak´TgBIRkumGñkdw knaMRbCaZi betyü:nRtUveKkatpþac´ ehIyeKBu MGac:nTTYlkarENnaMc|aslasNamYyCabnþeT[tk* eday RbCaBlrdð nwg:ndw greb[bcat´karGMBIbJØasMxan´>rYceRsceTAehIy . karENnaMTaMgenHnw gman

bJ©  ÚlpgEdr   nUvreb[bBi nitüemIl²karENnaMRkumts) U³EkøgkøayNamYy   Edl GacecjBImCÄdð anb¨ Uli s EdleKer[bcMeLIg edIm|Ibeg, ItCakarjúHjgeGay Rkumts) Utbtxus .

karb®gáabnigviFankarTb;Tl;Gñ ker[bcMyuTÆsaRsþRtUvviPaKemIlkareqøIytb ni gkarCi HCanEdlGac ekItmaneLIg CaBi ess kMri thi gSaénrbbpþackareTAelIskmµ PaBnanarbs Rkumts) URbCaZibetyü . CacaM:c´ eKRtUvsMercGMBIreb[bTb´Tl´ tbt  ßk*  eC[svagkarbRg,abEdlkan´EtxøaMg edaymi ncuHjm . eyageTAtamyuTÆvi ZI sMrabkal;eTs;nImYy>  eKRtUvecjesckþ IRBmand* smrmüeTARbCaBlrdð   ni gGñ krYmts) U GMBIGMeBIbRg,abbEnæ mBIsMNakBYkpþackar edIm|IeGayGñkTaMgenaHdw gGMBIeRKaHzñak´énkarcUlrYm~gkarts) U . Rbsi nebIkarbRg,abmankMri txøaMgkøa eKKYrer[bcMeGaymanCMnYyeBTüenARbcaMkarsMrab´Gñkts) UEdlrgrbYs .

eday:nKi tTukCamunGMBIkarbRg,ab Gñ kyuTÆsaRsþRtUvKi tKUrGMBIkareRbI yuTÆvi ZI  ni gmeZüa:ynana EdlGacCYyeGay:nsMercvtæ  úbMNgényuTÆnakar 

Page 97: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 97/144

- 76 -76

ßk* karrMedaH  Edlnw geC[svagßk* mankarbRg,abd* ti cCaTIbMput   . óTahrN¾  kardEgØk|Ün:tukmµ tampø Úvzñ lRbqaMgnw grbbpþackartw grw  ug  RbEhlCaeZV IeGay mankarrMeCIbrMCYlci tþ b¨ uEnþGMeBIenH k* GacnaMmknUvkar:tbg´Ci vi t:tukrrab´ 

Jnnak´Edr . eTaHCay¨agenHk* eday karxUcxaty¨agxøaMgrbs´BYk:tukr ~gkrNIenH RbEhlCaBu M:nbEnæ mkarKabsg,tbEnæ m eTAelIrbbpþackar CaCagkarenApÞH kareZV IkUdkmµ  ni gGMeBImi neZV IshkarBIsMNakmRnþ Irdðkar JseBjRsukenaHeT .

RbsinebIeKRtUvkareGaymanskmµPaBbg,ehtu  EdlGacnaMeGaymankarxUcxatxøaMg enA~geKalbMNgyuTÆsaRsþNamYyenaH eKRtUvEtKi tKUr 

eGay:nhµ tctGMBIplvi :k ni gplcMeNjBIskmµPaBenH . etIRbCaBlrdð  ni gRkumGñ kts) Unw gRbkanvi n&y ni g«ri yabz Ghi gSaenA~gkarts) UEbbenH:nEdrßeT /  etIeKGacTbTlnw gkarbg,ehtueGaymanGMeBIhi gSa:nEdrßeT /Gñ ker[bcMRtUveZV IEpnkarGMBImeZüa:yEdleKGacGnuvtþ edIm|IrkSavi n&yGhi gSani grkSakarts)U  enAcMeJHmuxGMeBIeXareXA   . etIeKGaccatvi Zankarnana

dUcCa  karRbkassnüa  esckþ IEzøgkarN¾neya:y   xi tþb&NÑGMBIvi n&y   reb[b dw knaM:tukmµ  kareZV IBhi karBIsMNakmnusSni gRkumEdlKaMRThi gSa :nEdr ßeT  / emdw knaMTaMgLayKYrEtcgcaMCani c© GMBIvtþmanén²BYkPñakgarbg,ehtu³Edlmanebskkmµ júHjgeGayBYk:tukreRbIGMeBIhigSa .

karRbkan;EpnkaryuT§saRsþeGayx¢ab;enAeBlEdleKmanEpnkaryuTÆsaRsþd*lÁrYcehIyenaH BYkkMlaMg

RbCaZi betyüBu MKYrEbkGarmµN¾  edaysarEtkarpøas´bþ Úrbnþ i cbnþ ÜcrbsBYk pþackarEdlGaceZV IeGayeKcggakerBIyuTÆsaRsþcMbg ni gyuTÆsaRsþsMrab´ yuTÆnakarBiessNamYyeT . kargakerenHnw geZV IeGayeKepþatGarmµ N¾ eTA 

Page 98: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 98/144

- 77 -77

elIskmµ PaBZM>énbJØami nsMxaneTAvi j . eKmi nKYrbeNþayeGayTw kcitþ~geBlPøam>enaH ‘dUcCakarrMeCIbrMCYlci tþedaysarGMeBIeXareXAzµ  I>rbsBYk pþackar’  bEgVrGarmµ N¾ rbsRkumeGayXøatecjBIyuTÆsaRsþcMbg  ni gyuTÆsaRsþ 

yuTÆnakareT . GMeBIeXareXAEdlBYkpþackarRbRBw tþeLIg RbEhlCaedIm|Ibg,ehtu eGaykMlaMgRbCaZibetyülHbg´ecalEpnkarEdleK:ner[bcM d* lÁTukrYcmkehIy ehIyEbreTAeRbIGMeBIhigSa edIm|IeGayBYkpþackar:nC&yCMnHkan´EtgayRsYl . Rbsi nebIeKylzakarEvkEjkCamUldðanmanlk¡N;smrmüehIy muxgarrbs´RkumKaMRTRbCaZi betyü KW cabGnuvtþBI dMNak'karmYyeTAdMNak'karmYy . CakarBi t karERbRbYlxagyuTÆvi ZI ni g

eKalbMNgtUc> nw gGacekIteLIg ehIyGñ kdw knaMBUEkEtgEteRt[mxøÜnCani c©  edIm|ITajykplRbeyaCn¾eTAtamkal;eTs;  . eKmi nKYrylRcLMGMBIkarEk éxTaMgenH CamYynwgeKalbMNgTaMgLayényuTÆsaRsþcMbg ni geKalbMNgénvK<yuTÆnakarNamYy   . karGnuvtþn¾ edayRbugRby&tñnUvyuTÆsaRsþcMbg  ni gyuTÆsaRsþnanasMrab´yuTÆnakarNamYyEdleK:nsRmaMg nw gCYyy¨agxøaMg

eGay:neCaKC&y .

Page 99: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 99/144

- 78 -78 

Page 100: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 100/144

Page 101: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 101/144

- 80 -80

~gkarKi tKUrGMBIyuTÆnakarCak'Esþg edIm|IGnuvtþyuTÆsaRsþcMbg Gñk yuTÆsaRsþneya:yerIbRmHRtYvEtBi carNaza etIyuTÆnakar~gdMNak'kardMbUgdMNak'karkNþal   nigdMNak'karcugeRkayénkarts) Ud*Evgqá ay   manlk¡N;

xusKñ aEbbNa .

karts‘UsRmaMgenA~gdMNakkardMbUgénkarts) U yuTÆnakarepSg>EdlmaneKalbMNg

CakEsþgxus>Kñ a Gacmansar;sMxanNas . yuTÆnakarsRmaMgTaMgenaHGac 

ekItmaneLIgCabnþbnÞabKñ a . CYnkal yuTÆnakarBIrßbImanry;kalCanKñ a  .enA~gkarer[bcMyuTÆnakaredIm|I²karts)UsRmaMg³  CacaM:c´ eKRtUv 

bJ¢akGMBIbJØa ßk* karQW cab´NamYy EdlCanimitþrUbénkarCi HCanCaTUeTA rbs´rbbpþackar   . bJØaTaMgenHGacCaTi sedAd* lÁRbesIr   edIm|IeZV IyuTÆnakar eGay:nsMerceKalbMNgtUc> ényuTÆsaRsþcMbgTaMgmUl .

karsMerc:nnUveKalbMNgyuTÆsaRsþtUc>TaMgenH 

RtUvBw gEpÁ keTAelI smtæPaBbc©  úb|nñ   ßk* GnaKténkMlaMgRbCaZibetyü   . karenHnw gCYyeGay maneCaKC&ymYycMnYn EdlCakarelIkTw kci tþ ni gCYyeGaymankarbEgVr GMNacbnþ icmþg>eTARkumts) U ~gry;eBlyUr .

yuTÆsaRsþts) UsRmaMgTaMgLayKYrEtepþateTAelIbJØasg<mki c©   esdð ki c©  ßneya:yNamYyd*c|aslas´ . eKGaceRCIserIsbJØaTaMgenHCaeKal ~gyuTÆsaRsþsRmaMg edIm|ICMrujEpñ kxøHénRbB&nÆsg<mni gneya:y eGayput BIkarRKb´RKgrbsempþackar   edIm|ITajykmkvi jnUvkarRKbRKgEpñ kxøH  Edl bc©  úb|nñenH sæi tenA~gkNþabédempþackar ßk* eZV Imi neGayempþackar:neCaKC&ytameKalbMNgNamYy . Rbsi nebIeKGaceZV IeTA:n yuTÆnakar énkarts) UsRmaMg KYrEtvayRbhareGaycMcMNucexSaymYyßeRcInrbsrbb 

Page 102: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 102/144

- 81 -81

pþackar  dUcEdl:nEvkEjkBImunrYcehIy  . dUecñ H BYkRbCaZi betyüGacbeg, It eGaymanGanuPaBy¨agxøaMgbMput CamYynw gsmtæPaB kMlaMgEdleKman .

BIedImdMbUgPøam> BYkGñ kyuTÆsaRsþRtUvEter[bcMEpnkareGay:n y¨ag

ehacNas´ yuTÆsaRsþsMrab´yuTÆnakarelIkTImYy . etIeKalbMNgtUc>rbs´eKmanGV IxøH  / etIeKalbMNgtUc>TaMgenaHGacCYysMercyuTÆsaRsþcMbgEdleK:ner[bcMrYcehIytamEbbbTNa  / Rbsi nebIGaceZVIeTA:n eKKYr er[bcM  yagehacNas  eGaymanTMrgTUeTAényuTÆsaRsþTaMgLaysMrab´yuTÆnakarelIkTIBIr ehIyRbEhlCaelIkTIbIpgEdr . yuTÆsaRsþTaMgGs nw gRtUvCaEpñ kmYyénkarGnuvtþn¾ yuTÆsaRsþcMbgEdleK:neRCIserIs   ehIyGnuvtþ 

eTAtamkarENnaMCaTUeTA .

kartTl;CanimitþrUb enAeBleKepþ ImyuTÆnakarzµ  I edIm|IeZVIeGayrbbpþackarTnexSay  skmµ PaB

neya:yelIkTImYyRbEhlCamanTMhMtUc . eKKYrer[bcMskmµ PaBTaMgenHedIm|Il|gemIlsti Garmµ N¾ rbs´RbCaBlrdð  ehIyer[bcMGñkTaMgenaHsMrab´ karts) U EdlecHEtman tamry;karmineZV Ishkar ni gneya:yerIbRmH .

skmµ PaBdMbUgRbEhlmanRTgRTayCakarRbqaMgCani mi tþrUb ßmYy k* RbEhlCaskmµ PaBCani mi tþrUbénkarmi neZV Ishkar~gry;eBlxøI . Rbsi nebIcMnYnmnusS   EdlcUlrYm~gskmµ PaBenH mantictYc skmµ PaBelIkdMbUgenH Gacmanlk¡N;samJ¦ dUcCakaryk:c'p,aeTAdak´kEnøgni mi tþmYyEdl mansar;sMxan . pÞ úyeTAvij Rbsi nebIcMnYnmnusSEdlcUlrYm~gskmµ PaBmancMnYneRcIn  eKGacmUlmat'Kñ apÁ akGV I>EdleKkMBugeZV IcMnYn5naTI ßk* sæi t enA~gkaresá  {msá at'cMnYnb¨ unµ annaTI . enA~gsæankarN¾ epSgeT[t mnusS mYycMnYnGaceZV IkUdkmµ GtGahar karRbmUlpþ úMKñasµ  w gsµ aZ¥sURtZm( enATIkEnøg

Page 103: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 103/144

- 82 -82

Edlmansar;sMxan  BYkni sSi teZV IBhi karmi ncUlzñ akry;eBlxø ImYy   ßk* karcUl eTAGg< úyRbqaMg~gkari yal&ysMxan´NamYy  mYyry;eBl . enAeRkamrbb pþackar skmµ PaBNaxøaMgCagenHRbEhlCaTTYlkarbRg,aby¨agxøaMgkøa .

GMeBICani mitþrUbmYycMnYneT[t dUcCa karcUleTAkan´kabenAmuxvimanempþackar ßk*TIcat´karrbs´b¨ UlisRbEhlCamaneRKaHzñ ak´xøaMg dUecñHehIy eKminKYrGnuvtþEbbenH sMrabepþ ImyuTÆnakardMbUgeLIy . skmµ PaBRbqaMgCani mi tþrUbenAeBledImdMbUg  Caer]y>  EtgTak´TajeGaymankarcabGarmµN¾ BImCÄdðanCati  ßGnþrCati dUcCakareZV I:tukmµ ZMenAtampø ÚvZM> enARbeTsPUma~gqñ aM1988 ßk* karcUlkan´kab´ ni gkUdkmµ GtGaharrbsBYkni sSi tenATIZøa

eZ[Nami n ‘ Tiananmen Square’ enATIRkugeb¨kaMg qñaM1989 . karxUcxat y¨agdMNM~gcMeNamBYk:tukr~gkrNITaMgBIrenH :ncgÁ  úlbgØajGMBIkar RbugRby&tñ EdlBYkeZV IyuTÆsaRsþRtUvEtman~gkarer[bcMyuTÆnakar . zV IebIeK eXIjmanGanuPaBxagsIlZm( nigcitþsaRsþy¨agxøaMgkøay¨agNak*eday skmµ PaBEtÉkÉgEtmþgEbbenH mi nGacrMlMrbbpþackar:neT BIeRJHGMeBI 

enH enAEtmanlk¡N;Cani mi tþrUbenAeLIy ehIyBu MGacEkERbGMNacrbb pþackar:neT .CaZmµ ta eKBu MGackatpþacRbPBGMNacrbsempþac´kar:nTaMgGs 

ehIyyagqabrh&s enA~gvK<dMbUgénkarts) UenaHeLIy . karenHtMrUveGay RbCaBlrdðesÞ IrEtTaMgGs´ ehIynigsæ ab&nTaMgLayénsg<mmnusS EdlBI 

munmkZøabEtsþab´bg<ab´ eGaybdi esZecalrbbpþackarTaMgRsug ehIy RbqaMgtTl´Pøam> tamry;karminshkary¨agdacxat  . eKBu MTan´eXIjmanehtukarN¾ EbbenHekIteLIgeT ehIyKW CakarEdleKGac:neCaKC&y eday lM:kCaTIbMput  . dUecñ H ~gkrNICaeRcInÉeT[t yuTÆnakarneya:yerIbRmHmi nshkary"agqab'rh&smYy KW CayuTÆsaRsþEdlxVHkarBi tCak´Esþg sMrab´ ebIkyuTÆnakarRbqaMgnw grbbpþackar .

Page 104: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 104/144

- 83 -83

 

karEbgEckkarTTYlxusRtUv enA~gyuTÆnakarts) URbqaMg Caer]y> bnÞ úkénkarts)UZøakeTAelIEpñk 

mYy   ßk* eRcInénRbCaBlrdð   .  ~gyuTÆnakarbnþbnÞab´EdlmaneKalbMNgepSg> bnÞ úkénkarts) URtUvepÞreTARkumRbCaBlrdð NamYy . óTahrN¾ BYk ni sSi tGaceZV IkUdkmµGMBIbJØaGbrMÇ  Gñ kdwknaMni gGñ kmanCMen]sasna  Gacepþat eTAelIesrIPaBxagCMen]Ç  Gñ keZV IkarenAsæ anIyrzePI øgGacRbqaMg tamkareKarBbTbJ¢ ani rP&yy¨agmZü&txøaMgeBkeTA   rhUtTalEtRbB&nÆrzePI øgmandMeNIrkar 

yW ty¨avÇ BYkGñ kkaEstRbEhlCaGactTlnw gkarRtYtBi ni tütw gEtg tam karTukRbeLaHcMhecalelITMB&rkaEst EdlCaZmµ ta eKe:HBum¬Gtæ bTEdl rbbpþackarhamXatÇ ßmYyk* Pñ akgarb Uli secHEtrkcabmi n:nsmaCi kRkum ts) URbCaZi betyüNamñak' Edlempþackarcgcabxø Ün . yuTÆnakarts) UbNþak eTAtambJØa ni gRkumRbCaBlrdð nw gGnuJ¦ateGaymCÄdð anRbCaBlrdð xøH

manOkassMrak enAeBlEdlkarts)UecHEtbnþeTAmux .karts) UsRmaMgmansar;sMxan´CaBiess  edI m|I karJr   vtþman ni gPaBsVy&ténsæ ab&nni gRkumsg<mki c©  esdð kic©  ni gneya:yEdlÉkraC  ehIy Edlsæi tenAeRkAkarRtYtRtarbs´rbbpþackar dUcEdleyIg:nBieRKaHBImunrYc ehIy . mCÄmNÐlGMNacTaMgenHpþlnUvmUldð anEdlRbCaBlrdð GaceRbIR:s´ daksMJZ ßk* CYyTb´Tlnw gkarRtYtRtapþackar . ~gkarts) UenHRkumTaMgenHRbEhlCa sæ  itenA~gcMeNameKaledATImYysMrab´vayRbhar rbs´rbbpþackar .

Page 105: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 105/144

- 84 -84 

kartMrg;eTArkGMNacBYkpþac;kar enAeBlEdlkarts) UeBlEvgqáaymandMeNIrkarputBIdMNak'kardMbUg

cUleTAdldMNak'karbnÞab  GñkyuTÆsaRsþRtUvEtvi PaKemIl   zaetIeKGacbnæ y RbPBGMNacrbsempþackarRtg´NaeT[t . eKalbMNgenaH KW kareRbI meZüa:ymineZVIshkarrbs´RbCaBlrdð eTAbeg,IteGaymansæankarN¾ yuTÆsaRsþ ²cMeNj³ sMrabkMlaMgRbCaZibetyü .

enAeBlEdlRkumts) URbCaZi betyüekInkMlaMgkan´EtxøaMgeLIg Gñ k yuTÆsaRsþnw ger[bcMeGaymankarminshkar nigkarerIbRmHkanEtxøaMgeLIg

edIm|Ikat´pþacRbPBGMNacrbbpþac´kar CamYynw gbMNgeZV IeGaymankarraMgsÞHneya:y ehIyenATIbJ© b´ rbbpþackarnw grlayedayÉg .

eKRtUver[bcMedayRbugRby&tñGMBIEbbbT EdlkMlaMgRbCaZi betyü eRbI ~gkareZV IeGaycuHexSaykarKaMRT EdlRbCaBlrdðni gRkumnanaZøabpþl´ eTAeGayrbbpþackar . etIkarKaMRTTaMgenH nw gcuHexSaytamkarebIkeGay 

eKeXIjnUvGMeBIeXareXArbsrbbenHÇ tamry;karbgØajeGayeKeXIjnUv plvi :kesdð ki c© d* mhnþrayénneya:yBYkempþackarÇ  ßk* tamry;karyl eXIjzµImYyzarbbpþackarnw gRtUvbJ© b  / y¨agehacNas´ eKRtUvBnül ENnaMyagNa eGayGñ kKaMRTempþac´kar køayeTACaBYkGBüaRkw tenA~gral´skmµ PaBrbseK ßRbesIrCagenHeTAeT[t køayeTACaGñkKaMRTy¨agskmµ énclnaedIm|IRbCaZibetyü .

enAeBleKer[bcMEpnkar ni gGnuvtþneya:yerIbRmH ni gminshkar CakarcaM:c´bMput eKRtUvykcitþTukdak´eTAelIGñkKaMRT nigGñkCMnYykar sMxan>rbs´BYkpþackar EdlmanCaGaT¥  BYkGñ kCMnit KNbkSneya:y b¨ Ulis ehIyni gmRnþ Irdð:l CaBi ess BYkeyaZa .

eKRtUvBini tüemIlGMBIkMri ténkaresµ aHRtgrbs´BYkeyaZa TaMgkUnni g

Page 106: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 106/144

- 85 -85

nayTahan eTAelIrbbpþackareGay:nc|aslas´ ehIysMerczaetIBYk eyaZamancMhßcMNucexSayenARtgNa EdlGanuPaBkMlaMgRbCaZi betyü cUlRCYtRCab:n . etIkUnTahanCaeRcInminsb|aycitþ edaysareKcab 

bg¡ Mxø ÜneGaycUleZV ITahanEmnEdrßeT 

/ etIkUnTahan ni gemTahanTaMgenaHGacdkxøÜnecjBIrbbpþackar edaysarehtuplpÞalxø Ün RKYsar ni gneya:y EmnEdrßeT / etIktþaNaxøHEdlGaceZV IeGaykUnTahan ni gem TahanTaMgenaH cuHexSay   enAcMeJHmuxkareRC[tERCkrbsBYkRbCaZi betyü   .

enA~gdMNakkardMbUgénkarts) UrMedaH eKKYrEter[bcMeGaymanyuTÆsaRsþ BiessmYy edIm|ITak´TgCamYyBYkTahan ni grdð:lrbsempþackar  . tam 

ry;kareRbIJkü rUbPaBCani mitþrUb ni gskmµ PaBnana kMlaMgRbCaZibetyü GaceGayBYkTahanTaMgenaHdw gza  karts) UrMedaHnw gmansPaBsVahab  bþ Úrpþac ni gmanH  .  eKKYreGayBYkTahanTaMgenaHyl´za  karts) Umanlk¡N;Bi ess EdleKtakEtgeLIg edIm|IeZV IeGayrbbpþackarexSay  mi nEmnedIm|IKMramkMEhgdl´CIvitGñ kTaMgenaHeT . karxi txMxñHExñ gTaMgenH maneKalbMNgeZV IeGay 

BYkTahanrbs´empþac´karZøakTwkci tþ  ehIyenATIbMput dkkaresµ aHRtgni gkar eKarBtambJ¢ a  ehIyEbrmkKaMRTclnaRbCaZi betyüvij  .  eKGacer[bcM CayuTÆsaRsþRbhakRbEhlKñ aenHEdr  sMrabRkumb¨ Uli s  ni gmRnþ Irdð :l .

b¨ uEnþeKmi nKYrbkRsayza karl|gTakTajrksmanci tþ ehIyTI bMput karmi neZV ItambJ¢a~gcMeNamkgkMlaMgBYkpþackar CakarelIkTwkcitþ 

eGayBYkeyaZabJ© b´rbbpþac´kar eGayqabrh&stamvi ZankareyaZaenaHeT . kareZV IEbbenH RbEhlCaBuMGacCYyeGaymanRbCaZi betyüBitR:kd:neLIy   edaysar  dUcEdleyIg:nBi carNarYcehIy kareZV IrdðRbharmanlTÆPaBti cNas´ ~gkareZV IeGaymantulüPaBGMNac rvagRkumRbCaBlrdð ni gGñkkanGMNac   . dUecñ HehIy CakarcaM:c´ eKRtUveZVIEpnkarGMBIreb[b Tak´TajeGaynayTahanEdlmansmanci tþ  ylza  eKminRtUvkarrdð Rbhar 

Page 107: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 107/144

- 86 -86

ßk*sRg<amsI uvilRbqaMgnw grbbpþackarenaHeLIy .nayTahanEdlmansmanci tþ GacedIrtYyagsMxan´ ~gkarts) U 

RbCaZibetyü dUcCakarlatRtdagkarxkcitþ ni gkarminshkar~grgVg 

eyaZa karelIkTwkci tþeGayeZV IkargarKµanRbsiTÆPaBedayectna ehIynigkarmi neZV ItambJ¢ aBIelIy¨agesá  {msá at´ ehIynigKaMRTkarbdiesZmi necjbRg,abBYkts)U . buK<li keyaZa RbEhlCaGacpþlCMnYyGhigSaxøHeTABYk RbCaZibetyü manCaGaT¥  ebIkRckeGayeKrt´eKcxø Ünedaysuvtæ  iPaB pþl'B&t( mansMgat´ es|{gGahar zñ aMeBTü CaedIm .

eyaZaKW CaRbPBGMNacy¨agsMxanmYysMrabBYkpþackar BIeRJHBYk 

enHGaceRbIkgeyaZa Edlmanvi n&yni geRK]gsJVvuZ  eTAvayRbhar  dakTNÐkmµ  eTAelIRbCaBlrdð  Edlmi neZVItambJ¢aeK . GñkyuTÆsaRsþneya:yerI bRmH KYrcgcaMza  karbM Ebkrbbpþac´ kar  KW CakarlM :kNas  ßk* eZV I mi nekI t Rbsi n ebI BYkb¨  Uli s  mRnþI rdð:l ni geyaZaenAEtKaM RTrbbpþac´ kareBjTM hw g ehIy eZV I tambJ¢aBYkenH . dUecñ H yuTÆsaRsþsMrabeZV Ivi TÆgSna bMEbkkaresµ aHRtg´ 

rbs´kMlaMgBYkpþac´kar RtUvmanGaTiPaBy¨agx¬s´ sMrab´GñkyuTÆsaRsþRbCaZi betyü .kMlaMgRbCaZi betyüKYrcgcaMza karmi nsb|aycitþ nigkarmi neKarB

tambJ¢ a ~gcMeNameyaZani gb¨ Ulis KW CaeRKaHzñ ak´sMrabsmaCikénRkum TaMgenaH . BYkTahannigb Uli sdw gza karmi neZV ItambJ¢aem nigkarbHe:r 

~gCYr  

nw gTTYleTasCaTMgn´ 

. kMlaMgRbCaZi betyüminKYrsuMeGayBYkTahanni gnayTahanbHe:rPøam>eT . pÞ úyeTAvi j Rbsi nebIeKmanExSry;TakTgeKKYrBnüleGayGñ kTaMgenaHylc|asza  manEbbbTeRcInNas  sMrablak´ bM:Mgkarmi neZV ItambJ¢ a EdleKGaccabGnuvtþCaelIkdMbUg . óTahrN¾  BYkbUli s ni gTahanGaceZV ItambJ¢ aeTAbRg,abBYkts) UedayKµ anRbsiTÆPaBÇeKrkBu MeXIjGñ kEdlempþackarcg´cabxø ÜnÇ eKGacRBmanGñ kts) UeGaydw gCa

Page 108: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 108/144

- 87 -87

munGMBIKMeragkarbRg,abNamYy  karcabxø Ün ßk* karni reTsNamYyÇ ehIynigmi npþlB&t( mansMxan´>eTAeGayembJ¢ akar . nayTahanEdlminsb|ay ci tþ GaceZV ICaePøc  mi nbJ©  ÚnbnþeTAeRkam bJ¢akarsMrab´karbRg,abNamYy  .

BYkTahanGac:j'kaMePø IgeGayputk|alBYk:tukr . Rbhak'RbEhlKñaenHEdr mRnþ Irdð :lGac:t'sMNM uer]g ni gJkübJ¢aepSg> eZV IkaredayKµ anRbsi TÆPaB ni geZV ICamanCMgWRtUvsMrakenApÞHrhUtdl'eBlCasHes|Iy .

karERbRbYlyuT§saRsþGñ kyuTÆsaRsþneya:yerIbRmHni  w gRtUvBi nitüvaytMélCani c© eTAelI 

dMeNIrkarni glTÆplyuTÆsaRsþcMbg ni gyuTÆsaRsþényuTÆnakarTaMgLay .karts) UGacmandMeNIrkarmi nlÁ RbesIr   xusGV IEdleK:neRKagTuk   .  kñ  úgkrNI EbbenH eKRtUvBinitüemIlkarERbRbYlkñ  úgyuTÆsaRsþEbbNaEdleKRtUvkar .etIeKGaceZV IGV IxøH edIm|IBRgw gkMlaMgts) U ehIycab'ykkarts)UEdlmaneRb[b 

eLIgvi j 

/ ~gsæanPaBEbbenH 

eKRtUvEtrkemIlbJØaeGayeXIj ehIyviPaK tamyuTÆsaRsþmþgeT[t . eKRbEhlCaRtUvepÞrkarTTYlxusRtUveTARkumepSgRbmUlpþM úRbPBGMNacbEnæ m ehIyni ger[bcMeGaymanskmµ PaBCaCMerIszµI .enAeBlEdleKeZV Iki c© karTaMgenHrYcral'ehIy   eKKYrGnuvtþEpnkarzµ  IenaHPøam   .

pÞúyeTAvij Rbsi nebIdMeNIrkarts) UenHmanPaBlÁ RbesIrCagGV IEdl eK:neRKagTuk ehIyrbbpþac'karkMBugEtreg<aHreg< I muneBlevlaEdleK :nkMNt' etIkMlaMgRbCaZibetyüGacTajykplRbeyaCn¾ Edl:nelIs BIkareRKagTukenaH eTAeRbIR:s'EbbNa edIm|IeZV IeGayrbbpþac'karKaMgElgmandMeNIrkarEtmþg /  eyIgnw gBi ni tüvi PaKsMnYrenHenA~gCMBUkCabnþxagmux  . 

Page 109: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 109/144

- 88 -88 

Page 110: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 110/144

- 89 -89 

 CMBUkTI9  

karbMEbkrbbpþac;kar 

«TiÆBléneCaKC&yCabnþbnÞab´ényuTÆnakarGhigSaEdleK:nGnuvtþy¨aghµ t´ct nwgBRgw gkarts) U ehIyer[bcMBRgIkEpñkTaMgLayénsg<m Edl rbbpþac'karBMuGacRKb'RKg:n . yuTÆnakarTaMgenaHnwgpþl'Edr nUvbTBi esaZn¾ sMxan'>  GMBIreb[bbdi esZmi neZV Ishkar   ehIyni greb[beZV Ineya:y erIbRmH  .  bTBi esaZn¾ enHnw gCaCMnYykary"agRbesIr   enAeBlEdlkarerIbRmH

mi neZV Ishkar raldalkan'EtZMeLIg> .dUcEdleyIg:nBi eRKaH~gCMBUkTI3 kareZV Itambg<ab' shRbti btþ i kar ni gkarcuHj"m   CaktþasMxan'  sMrab'eZV IeGayBYkpþac'karmanGMNac   . Rbsi nebI Kµ ankarJkB&nÆnw gRbPBGMNacTaMgenaHeT GMNacBYkpþac'karnw gcuHexSay ehIyenATIbMputnw gRtUvrlay . dUecñ HkardkykkarKaMRTTaMgenaHecj KW Ca

skmµ PaBcMbg edIm|IbMEbkrbbpþac'kar . eyIgKYrEtBi ni tüeLIgvi j GMBIEbb bTneya:yerIbRmHEdlGacmanGanuPaBeTAelIRbPBGMNacTaMgenaH .skmµ PaBTaMgLayEdlCanimitþrUbénkarerIbRmHnigkarbdiesZ KW Ca

meZüa:ymYycMnYn~gcMeNammeZüa:yCaeRcIn sMrab´eZVIeGayexSaynUv GM NacGaC\aZrxagneya:y  ni gPaBsmrmü EdlCaPaBRtw mRtUvtamc|ab' rbs'rbbpþac'kar . enAeBlEdlGMNacrbbenHkan'EtxøaMg rbbenHk* nw g

Page 111: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 111/144

- 90 -90

:nTTYlkareZVItambJ¢ a ni gshkarkan'EtxøaMgEdr . eKRtUvbeJ© jkarmi nsb|aycitþ tamkareZV Iskmµ PaBd* c|as'las' edIm|IKMramkMEhgrbbpþac'kar enH . eKRtUvdkykecjnUvshkarni gkareZV ItambJ¢ a edIm|Ikat'pþac'RbPB

epSg>ÉeT[ténGMNacrbbpþac'kar .RbPBGMNacsMxan'TI2 KW RbPBZnZanmnusS   -  cMnYn ni gKuNsm|tþ i  énmnusSni gRkumTaMgLay Edlsþab'tambJ¢a eZV IshkarCamYy ßk*CYyGñk RKb'RKgrdð . Rbsi nebImYyPaKZMénRbCaBlrdð minRBmeZV Ishkar rbbenHnw gmanbJØaZM . óTahrN¾  ;  Rbsi nebImRnþ Irdð karElgeZV IkareGaymanRbsiTÆPaBdUcmun ßk*eKcenApÞH sæab&nrdð :lnw gTTYlkarb"HJlCaxøaMg .

Rbhak'RbEhlKñ aenHEdr Rbsi nebImnusS  ni gRkumEdlmi neZV Ishkar manrYmbJ©ÚlTaMgGñkEdlZøab''BImunpþl´dl´rbbpþac´karnUv cMeNHdwg nig CM najkar  empþac'karnw geXIjza lTÆPaBeK~gkareZVIGV IeRscEtcMNg'ci tþ nw gRtUvcuHzyexSayCaxøaMg . sUm|IEtlTÆPaBeKsMrab'eZV IkarsMerccitþeGay :nRsYl niger[bcMEpnkareGaymanRbsi TÆPaB RbEhlCaRtUvcuHGn'Edr .

RbsinebIGanuPaBpø Úvci tþni gmenaKmn¾ vi C¢a EdleKehAzaktþaGrUbI y¾  EdlCaZmµ taCMrujeGayeKeZV ItambJ¢ ani gCYyBYkpþac'kar RtUveKeZV IeGaycuHexSay   ßk* Gs'Etmþg RbCaBlrdð c|as'CanaMKñaElgeKarB ehIyQb'eZV I shkar .

karEdlBYkpþac'karmanZnZansM Par;  k*CakarJkB&nÆedaypÞal'eTA 

GMNacrbs'eKEdr . Rbsi nebIkarRKb'RKgZnZanhi rJ¦vtæ  ú RbB&nÆesdð kic©  dIZø I ZnZanZmµ Cati  kardw kCJ¢  Ún ni gmeZüa:yTak'TgepSg> sæ  i tenA~gkNþab'édGñkts) U RbPBGMNacd* sMxan'mYyenHrbs'BYkpþackar nw gcuHexSay ßk*:t'bg'  . kUdkmµ  Bhi kar ni gkarekIneLIgénPaBsVy&t~gesdð ki c©  TMnak'TMngnw gkardw kCJ¢  Ún nw geZV IeGayrbbenHTn'exSay .

dUcEdl:nBi eRKaHBImunrYcehIy lTÆPaBBYkpþackar~gkarKMram 

Page 112: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 112/144

Page 113: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 113/144

- 92 -92

pþackar   .  enAeBlEdlrbbpþackareZV IGnþraKmn¾   edIm|IpÁ ak²karBRgIkesrIPaB³enH eKGacGnuvtþkarts) UGhi gSa edIm|IkarJrTIvalzµ  IEdleKeTIbTTYl:nehIyrbbpþackarnwgRbQmmuxeTAnw grNsi rSmYyeT[ténkarts) U .

TIbMput karrYmbJ¢  ÚlKñ arvagkarRbqaMgni gkarksagsæ ab&nsg<m Gac naMeGaymanesrIPaBCabeNþaHGanñ  naMeTArkkardYlrlMénrbbpþac´kar ehIy ni gkarcattaMgCapøÚvkareGaymanRbB&nÆRbCaZi betyü   . eKmi nGacbdi esZ karvivtþn¾ EbbenH:n BIeRJHtulüPaBGMNacenA~gsg<menH :nERbRbYl y¨agxøaMgNaseTAehIy .

RbeTsb¨ ULÚjenATsvtS1970ni g1980 :npþlCaóTahrN¾ y¨ag

c|asGMBIkarTamTarbnþ icmþg>rbsBYkts) U yktYnaTI ni gsæ ab&nrbs´sg<m   .RBHvi harkatUli k:nTTYlkartameZV I:b   b¨ uEnþBu MEdlsæ  i tenAeRkamkarRKbRKgeBjeljrbsBYkkumµ  úynIsþeT . enA~gqñaM1976 BYkbJ¦v&nþ ni gkmµ kr:nrYmKñ abeg,ItCaRkumtUc> dUcCa KN;kmµ karkarJrkmµ kr edIm|IKaMRT nigCMrujKMni tneya:yrbseK . karbeg,IteGaymanshCIBkmµ kreQµ aHza

²sUlIdarIZI³ ‘ Solidarity [samK<I]’ edIm|IeZV IkUdkmµ eGaymanRbsi TÆPaB :nbg¡ MeGayGaC\aZrTTYls<altampøÚvc|abenA~gqñaM1980 . BYkksi kr ni sSit ni gRkumÉeT[tCaeRcInk* :ner[bcMbeg, ItCaGg<karÉkraCrbs´eKEdr  .  enAeBl EdlBYkkumµ  úynIsþdw gza  RkumTaMgenH:nEkERbGMNacCakEsþg  Gg<kar²samK< I³k*:nRtUveKhamXat´lubecj ehIyBYkkumµ  úynIsþk* eRbIreb[bRKb´RKgtam 

c|abeyaZa .sUm|IEtenAeRkamrbbc|ab´GaC\aswk   Edlmankarcab´dak´Kuk nigkartameZV I:byagxøaMg  sæ ab&nÉkraCzµ  I>~gsg<menAEtmandMeNIrkareTAmux  .óTahrN¾  kaEst ni gTsSnavdþIlYclakrab´LÚ enAEtecjpSBVpSay .eragBum¬xusc|abe:HBum¬es[vePArabryk|al ~gmYyqñ aM> enAeBlEdlGñ k ni BnÆl|Il|aj  eZVIBhikar  mi nsresreGaykareXasnarbs´BYkkumµ  úynIsþ nig

Page 114: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 114/144

- 93 -93

eragBum¬rdð . skmµ PaBRbhak´RbEhlKñaenH k* :nekItmaneLIg~gEpñk ÉeT[ténsg<mEdr .

enAeRkamrbbeyaZarbs´elak qarUsi ls< I‘ Jaruselski’ rdð aPi :l 

eyaZakumµ  úynIsþ ~gdMNakkarmYy :nRtUveKcatTukza Gachkelat:nRtw mEtEpñkxagelIénsg<mb"ueNÑaH . mRnþ IrdðkarenAkan´kabGKarkari yal&y rdðaPi:l  . rbbenHGacCi HCansg<m:n tamry;kardakTNÐkmµ karcab´xø ÜnGñ kRbqaMg kardakKuk karrw bGUsykmasI une:HBum¬ nigskmµ PaBCi HCan ÉeT[t> . b¨ uEnþrbbpþackarenHenAEtBuMGacRtYtRtasg<m:n . taMgBIeBl enaHmk eKrgcaMEteBlevla Edlsg<mGacrMlMrbbenaHTaMgRsug .

sUm|IEtenAeBlrbbpþackarkan´kab´tMENgrdðaPi :lTaMgLay CYnkal eKGacer[bcMeGaymanrdð aPi :l²TnÞw m³RbCaZi betyü . rdð aPi:l TnÞw menHnw gmandMeNIrkarkan´EtxøaMgeLIg Cardð aPi :lRbkYt Edl:nTTYl karesµ aHRtg´ kareKarB ni gshkarBIsMNakRbCaBlrdð ni gsæ ab&nsg<m .bnÞab´mk rbbpþackarnw g:tbg´lk¡N;Cardð aPi :lkanEteRcIneLIg> .

enATIbMput rdð aPi :lTnÞ wmRbCaZibetyü RbEhlCaGaccUlCMnYsrbb pþackareBjelj EdlCaEpñkmYyénkarEkERbeTArkRbB&nÆRbCaZi betyü .dMeNIrkarCabnþeT[tenaH KWeKnw gGnum&tykrdð Zmµ nuJ¦mYy ehIyer[bcMeGay mankare:Heqñat EdlCadMNakkarmYyeT[t  ~gGnþrkalenH .

karbMEbkrbbpþac;kar enAeBlEdlsæ ab&nsg<mkMBugEtEkERb clnaerIbRmHni gmi nshkar 

GacmankMritkanEtxøaMgeLIg . GñkyuTÆsaRsþRbCaZibetyüKYrEtKi tTukeGay ehIyza eKnw geTAdl´eBlevlaEdlkMlaMgRbCaZibetyüGacmandMeNIrkar hYsBIkarts)UedaysRmaMg ehIyeKGacepþ ImeGaymankarerIbRmHBIsMNak 

Page 115: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 115/144

Page 116: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 116/144

- 95 -95

 

karkan;kab;C½yCMnHedaykarTTYlxusRtUv Gñ keZV IEpnkarsMrab´yuTÆsaRsþcMbgKYrEtKi tKUrTukCamun GMBIEbbbT

EdlGacekIteLIg ni gGI VEdleKcg´:n JkB&nÆeTAnw gkarbJ© bkarts) Ueday eCaKC&y   edIm|IeZV IyagNaeC[svagku MeGayrbbpþackarzµ  ImYyeT[tekIteLIg:nehIyni gBRgw gkarer[bcMCabnþeT[t eGaymanRbB&nÆRbCaZi betyüsæ  itesær .

BYkRbCaZi betyüKYrEtKi tKUrza etIeKnw gRKbRKgkarERbRbYlBIrbb pþackareTArdð aPi :lbeNþaHGasnñ   tamEbbbTNa  enAeBlcbkarts) U  .  enA 

eBlenaH  eKcg:nrdð aPi :lmYyEdlmandMeNIrkarPøam> . b¨ uEnþ  rdð aPi :l enHminEmnCardðaPi:lcasEdlmanbuK<li kzµ  IenaHeT . CakarcaM:c´ eK RtUvKi tKUrza etIeKRtUvlbecalEpñ kNamYyénrdðaPi :lcas´ ‘dUcCaEpñ k b¨ Uli sneya:y’ Edlmanlk¡N;RbqaMgnw glTÆ i RbCaZi betyü ehIyzaetIeKnw gTukEpñ kNa EdleKGaceZV IeGaymanlk¡N;RbCaZibetyübEnæmeT[t 

enAeBleRkay . karTukcMh mineGaymanrdðaPi:lTalEtesaH nw gGac ebIkpø ÚveGaymankarRCYlRcbl´ ßk* rbbpþackarzµ  ImYy .eKKYrEtKi tsMercTukCamun GMBIkarRKbRKgBYkmRnþ ICanx¬sénrbbpþackar 

enAeBlEdlGMNacBYkenH RtUvEbkx©ay . óTahrN¾ etIeKnw gkat´eTas BYkpþackarEdrßeT / etIeKnw gGnuJ¦ateGayBYkenHcakecjBIRbeTsrhUteTA ßy¨agNa  / etIeKmanCMerIsNaepSgeT[t EdlsI usgVakKñaCamYynw gneya:yerIbRmH CamYynwgesckþ IRtUvkar  sMrab'ksagRbeTseLIgvij ehIy ni gkarksaglTÆ i RbCaZi betyüeRkayC&yCMnH  / eKRtUveC[svagkarbgØ ÚrQam EdlGacmanplvi :kxøaMg eTAelIkarer[bcMeGaymanRbB&nÆRbCaZi betyü~geBlGnaKt .

eKKYrEter[bcMEpnkarCakEsþgmYycMnYnTukCaeRsc edIm|Ieq¬aHeTArk 

Page 117: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 117/144

- 96 -96

RbCaZi betyü enAeBlEdlrbbpþackarkMBugcuHexSay   ßk*rlM . Epnkar TaMgenH nw gCYybeJ¢  {smi neGayRkumNamYyeT[t eqø {tqk´ykGMNactam kareZV Irdð Rbhar  . eKk* RtUvkarpgEdrnUvEpnkarer[bcMeGaymansæ ab&nrdð aPi :l 

smRsbeTAnw grdð Zmµ nuJ¦RbCaZi betyü  

EdlGnuJ¦ateGaymanesrIPaBbuK<l ni gesrIPaBneya:yeBjelj . eKmi nKYrbeNþayeGaykarERbRbYlEdl eKQñ H:ny¨aglM:k :tbgeTAvi j edaysarkarxVHEpnkarenaHeT .

enAeBlEdlRbQmmuxCamYynw gRbCaBlrdð Edlyldw gGMBIGMNac xø Ünkan´EtxøaMgeLIg ehIyni gkarrIkcMerInénRkumni gsæ ab&nÉkraCRbCaZibetyü ‘CaktþaBIrEdlrbbpþac´karRtYtRtaminekIt’ BYkpþac´karnwgyl´c|as´za

karpSgeRBgrbs´eKnw gRtUvbraC&y . karbJÄb´skmµPaBTaMgLayenA~gsg<m kareZV IkUdkmµ TUeTA karsMgMenApÞHmi neTAeZV Ikar karedIrdEgØk|ÜnRbqaMgßk* skmµPaBÉeT[t  nw geZV IeGayGg<karrbsempþackarTaMgLay cuHTn´exSay kan´EtxøaMg . CalTÆplénkarerIbRmH ni gkarmi neZV IshkarEdleKGnuvtþ eLIg edaymankarcUlrYmBImhaCn BYkpþackarnw gGs´GMNac ehIyGñk 

RbCaZi betyünw g:neCaKC&y  edaymi ncaM:c´eRbIGMeBIhi gSa . rbbpþackar nw grlayenAcMeJHmuxRbCaBlrdðEdlerIbRmH .karxi txMxñHExñgTaMgb¨ unµ an nw gmi nGac:neCaKC&yRKbeBlevlaeT

CaBi ess mi nEmnCakargayRsYl ehIykRmnwg:neCaKC&yeGay:nqab rh&sNas´ . eKKYrcgcaMza karQñ HnigkarcajsRg<ameyaZamancMnYn

esµIKña 

. buEnþneya:yerIbRmHpþlnUvlTÆPaBEmnETnsMrab´eCaKC&y  

. dUc Edl:nkt´sMKalBImunmkehIy eKGacBRgw glTÆPaBenH tamkarbeg,It eGaymanyuTÆsaRsþcMbgRbkbedayKtibNРi t   eZV IEpnkaryuTÆsaRsþedayhµ t´ct´ karxi txMRbw gERbgeZV Ikargar ni gkarts) URbkbedayesckþ Ikøahanni gvi n&y  .

Page 118: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 118/144

- 97 -97

 

CMBUkTI10

kic©karCamUldæansMrab;RbCaFibetyürwgbwug

EmnehIy kardYlrlMénrbbpþac'kar KW CabuBVehtusMrab'karGbGr saTry"agxøaMgkøamYy   .  RbCaBlrdð Edl:nrgTuk¡evTnay"agyUr ehIy:nts) UedayeRKaHzñak'pgenaH smnw gmaneBlsb|ayrIkray sMrakkMsanþ 

ehIyni gmankarTTYls<al'Capø Úvkar . eKKYrEtmanemaTnPaBelIxø ÜnÉgni gGñ kÉeT[t Edl:nts) UCamYyKñ arhUt:nesrIPaBneya:y . Gñ kts) UTaMgGs' Bu M:nrs'ranmanCIvi tmkdl'ézá C&yCMnHenHeT . GñkenArs' ni gGñk:t' bg'CIvitnwgRtUveKcgcaMCavIrCn Edl:nCYyer[bcMeGaymanesrIPaBCaRbvtþ i  saRsþ~gRbeTsrbs'eK .

b"uEnþKYreGaysþay BIeRBaHeBlenH minEmnCaeBlEdleKKYrbnæ y karRbugRby&tñ  . sUm|IEt~gkal;eTs;Edlrbbpþac'karEbkx© ayedaysar neya:yerIbRmHk*eday eKk* RtUvmankarRbugRby&tñ edIm|IbeJ©  {smi neGay manrbbCi HCan'mYyzµ  IelcecjBIkarRcbUkRcbl' eRkayBIkardYlrlMénrbb pþac'karcas' . BYkGñ kdw knaMkMlaMgRbCaZi betyü KYrEter[bcMTukCamunsMrab'karqøgeTArklTÆ iRbCaZibetyüedaysNþab'Zñab' . eKnwgRtUvedaHdUr 

Page 119: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 119/144

- 98 -98 

rcnasm¬&nÆrbbpþac'kar . eKRtUvbeg, IteGaymanmUldð anrdð ZmµnuJ¦ ni gc|ab' ehIynigxñ atRtw mRtUv sMrab'RbCaZibetyürw gbw  ugmYyEdleKnw gksag .

eKmi nKYryl'za eRkayBIkardYlrlMénrbbpþac'kar sg<md* lÁ mYynw g

elcecjeLIgPøamenaHeT . karEbkx©at'x©ayénrbbpþac'kar KW RKan'EtCadMNak'kardMbUgsMrab'ebIkkarxitxMBRgw gsg<m ni gbMeBjesckþ IRtUvkarrbs' mnusSeGay:nsmrmü enAeRkambri yakasmYy EdlmanesrIPaBCagmunEtb" ueNÑaH . bJØaneya:y  esdðkic© ni gsg<mki c© d* Zán'Zá rnw genAmanbnþrab' qñaMeTAeT[t  EdlCakartMrUveGaymankarshkarBImnusS ni gRkumTaMgGs' ~gkarrkdMeNaHRsay . RbB&nÆneya:yzµ  IKYrEtpþl'OkaseGaymnusSTaMgBYg

EdlmanKMni t nigmeZüa:yepSg>Kñ a eTAbnþkargarsæ abna nigEpnkar GPivD¿n¾ edIm|IedaHRsaybJØaTaMgLay~geBlGnaKt .

karKMramkMEhgBIrbbpþac;karfµI

elak  

GarIsþ Út (Aristotle)

:nRBmanCayUrmkehIyza ²çççrbbpþac'kar k* GacERbkøayeTACarbbpþac'karpgEdrççç³ .14  Psþ útagRbvtþ isaRsþCaeRcInBIRbeTs:raMg ‘BYkhSakU:Mg [Jacobins] ni gNab" UeLGug [Napoleon]’Ç rusSI ú ‘BYkbulesvIk [Bolsheviks]’Ç GI ur"g´ ‘Gsay"atUløas [Ayatollah]’ nigPUma‘BYkeyaZasøk [SLORC]’ ehIyni gTIepSgeT[t EdlmanGñ kxøHni gRkumxøHyl'za kardYlrlMénrbbCi HCan'mYy RKan'EtCaOkaseGayeKcUlCMnYseZV ICam© as'zµIEtb" ueNÑaH . eKRbEhlCamanbuBVehtuepSg>Kña b"uEnþlTÆpl enaH KW manlk¡N;Rbhak'RbEhlKña . rbbpþac'karzµ  IenH RbEhlCaGac kan'Etsahav ehIyRtYtRtardðtw grw gCagrbbcas'eTAeT[t .

CYnkal munnwgrbbpþac'kardYlrlM smaCi kénrbbcas'RbEhl 

14  

GarIsþ Út ‘ Aristotle)

 neya:y PaK  

5 CMBUkTI 

12 TMB&rTI 

233 . 

Page 120: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 120/144

- 99 -99 

Cal|g²kat'mux³karts) U tamry;rdð RbharEdleKer[bcMeLIg edIm|Iqk'yk eCaKC&yBIkarts) Uneya:yerIbRmHrbs'RbCaBlrdð  . eKGacGHGagza eK :nrMlMrbbpþac'kar   b" uEnþEmnETneTA   eKeqø{tykOkastubEtgrbbcas'  eGay 

manCarUbPaBzµ  IEtb"ueNÑaH .

karTb;sáat;rdæRbhar eKmanmeZüa:ymYycMnYn  EdlGaceZV IeGayrdðRbharRbqaMgnw gsg<m 

rMedaHzµ  I  TTYlbraC&y   .  CYnkal   kardw gCamunGMBIkMlaMgkarBarenH  Gacman

lk¡N;RKb'RKan'  edIm|IraraMgmineGaymankarl|gEbbenH  .  karer[bcMCamunGacCYyeGaymankareC[svag .15 

eRkayBIrdðRbhar:ncab'epþImPøam   BYkbHe:reyaZazµ  IRtUvkarPaBRtw m RtUvtamc|ab' KWkarTTYls<al'za eKmansi TÆi neya:ynigsi TÆ iRtwmRtUv edIm|IRKb'RKgrdð . dUecñH eKalkarN¾ CaRKw HsMrab'karBarRbqaMgnw grdðRbhar KW  

karbdi esZmi neGayPaBRtw mRtUvtamc|abeTABYkbHe:reyaZaenH .BYkbHe:reyaZaenHRtUvkarpgEdreGayBYkGñ kdw knaMsI uvi lni gRbCaBl rdðKaMRT sæ  i t~gPaBRcbUkRcbl' ßk*esá  {msá at´ . BYkbHe:reyaZaRtUvkar shkarBIsMNak'BYkGñ kCMnajkar TIRbw kSa mRnþ Irdð:l ni gecARkm edIm|I BRgw gkarRtYtRtaeTAelIsg<mTaMgmUl . BYkbHe:rk*RtUvkareGaymnusSCaeRcIn Edlkan'kab'RbB&nÆneya:y  sæ ab&nsg<mnana esdð kic© b" Uli s nigeyaZa cuHj"medaysáat'esá{m ehIybnþkargarrbs'eKCaZmµta eTAtambTbJ¢a ni gEpnkarrbs'BYkbHe:r .

eKalkarN¾ CaRKw HTI 2sMrab'karBar RbqaMgnw grdð Rbhar KW kartTl'

15  B&t( manbEnæ mGMBIkarts) URbqaMgnw grdð Rbhar sUmGan  CIn  sab  karRbqaMgnwgrdðRbhar  

‘bUsþ ún ma"saQUsi t  

; vi Tüasæ anGal'bW t  

GaMgsþaj qñ aM 

2003’ 

Page 121: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 121/144

- 100 -100

CamYynwgBYkbHe:reyaZa edayeRbIkarerIbRmH ni gminshkar . eKRtUvEt bdi esZmi neGayshkarni gCMnYyEdlBYkenHRtUvkar   .  CacaM:c'  eKGaceRbI meZüa:yts) UEdleK:neRbIRbqaMgrbbpþac'karrYceTAehIy sMrabtTl'nw g

karKMramkMEhgzµ  I 

b" uEnþeKRtUvGnuvtþPøamCabnÞan' 

Rbsi nebIKµ anPaBRtw mRtUvtam c|ab'ni gshkareTenaH  rdð RbharRbEhlCasøab'  edaykarbgÁ txagneya:y ehIyOkassMrab'ksagsg<mRbCaZi betyü k*GacmaneLIgvijEdr . 

karRBagrdæFmµnuBaØRbB&nÆRbCaZi betyüzµ  I tMrUveGaymanrdð ZmµnuJ¦mYy Edlbeg, IteGay 

manRbB&nÆEdleKcg':nsMrab'rdð aPi :lRbCaZibetyü   .  rdð Zmµ nuj¦KYrkMNt' GMBIeKalbMNgénrdð aPi :l   ni gdak'kMri tdl'GMNacrbs'rdð aPi :l   meZüa:y ni geBlevlasMrab'kare:HeqñateRCIserIsRkumGñkeZVIc|ab'ni gmRnþ Irdðkar siTÆi  CamUldðanénRbCaBlrdð ehIynigkarJkB&nÆrvagrdð aPi :lCati  ni gRbB&nÆ 

RKb'RKgzñak'xageRkamÉeT[t> .cMeBaHkarRKb'RKgCati   Rbsi nebIeKcg'eGaymanRbCaZi betyü   eKRtUv EtmankarEbgEckGMNaceGayc|as'las' rvagnIti bJ¦tiþ  ‘RkumGñ keZV Ic|ab'’nItiRbti btþi ‘RkumGñ kykc|ab'eTAGnuvtþ’ ni gtulakar  ‘RkumGñ kkat'kþ I’ . eK KYrEtbJ¢ÚlkarkMNt'y"agtw gEtg eTAelIskmµ PaBrbs'b" Uli s Pñ ak'garesI ub karN¾ sMgat'  eyaZa  edIm|IhamXat'mi neGayRkumTaMgenHmankarlUkLMtampø Úv c|ab'NamYyeTA~gvi s&yneya:y .

edIm|IkarBarlTÆ i RbCaZi betyü ni geC[svagcrnþni gmeZüa:ypþac'kar rdðZmµ nuJ¦KYrEter[bcMeGaymanCaRbB&nÆshB&nÆ EdlrkSaTukbuBVsi TÆ iCaeRcInsMrab'rdð aPi :lRbcaMtMbn'rdð epSg> nigkarRKb'RKgRsTab'eRkam . enA~gsæ ankarN¾ xøH  eKGacBi ni tüemIlRbB&nÆRbeTssV Is   EdlGnuJ¦ateGaytMbn'tUc>

Page 122: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 122/144

Page 123: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 123/144

Page 124: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 124/144

- 103 -103

buBVsi TÆ i énrdðaPi :lRbcaMtMbn´ rdð   ni gRsTabeRkam   ni gsæ ab&neRkArdð aPi :l   .CMerIsTaMgenHk* pþlEdrnUvmeZüa:ysMrabeGaymnusSmñ a  ni gRkumepSg>  sMEdgkarmi nsb|ayci tþyagxøaMgNamYy edaysnþ i vi ZI eTAelIbJØad* sMxanTaMgLay 

EdlCYnkalGacCMrujRkumRbqaMgeGayeTArkePrvkmµ ßk* sRg<amqµ kéRB .KMnitTaMgLay~gkarBinitüviPaKGMBIneya:yerIbRmH ßk*karts)U Ghi gSaenH KW sMrabCYyGñk ßRkumTaMgLayNa EdlmanbMNgbM:tkarCiHCaneTAelIRbCaBlrdð  ehIyni ger[bcMeGaymanRbB&nÆRbCaZi betyürw gbu w gEdleKarBesrIPaBmnusS ni gskmµ PaBrbs´RbCaBlrdð   edIm|IeZV IeGaysg<m mandMeNIreC]nel]neTAmux .

eKmanesckþ Isnñ  i dð ansMxan´>bI EdlelcecjBIKMnitTaMgenaH ÷•  karrMedaHBIrbbpþackarCakarEdleKGaceZV IeTA:n•  edIm|IsMerckarenH  eKRtUveGaymankarRti Hri HedayRbugRby&tñ  

nigEpnkaryuTÆsaRsþ ehIy •  eKRtUveGaymankartamdanedayhµ tct karxMxñ HExñ geZV Ikargar 

nigkarts) URbkbedayvi n&y .JküEdleKZøab´niyayza ²esrIPaBminEmn:nmkedayesrIgay RsYl³ KW CaJküBit . Kµ ankMlaMgBIeRkANamYy nw geGaydlRbCaBlrdð  Edlsæi tenAeRkamkarCiHCan´ nUvesrIPaBEdleKcg:nCaxøaMgenaHeLIy .RbCaBlrdð nw gRtUvEter[nsURtGMBIreb[b   EdleKGacqkykesrIPaBenH  eday 

xø ÜnÉg . karenHminGacgayRsYleT .RbsinebIRbCaBlrdðGacyl:nGMBIGV IEdleKRtUvkar edIm|IrMedaHxø ÜneKenaH eKGacer[bcMCaEpnkarskmµPaB EdlenATIbMput tamry;karRbw gERbgy¨agxøaMg nw gGacnaMmknUvesrIPaBrbs´eK . bnÞab'mk CamYynw gkarRby&tñRbEyg eKGacksagCaRbB&nÆRbCaZi betyümYy ehIyer[bcMkic© karBarRbB&nÆenaHeGayKgvgSpgEdr . esrIPaBEdlQñ H:ntamkarts) U 

Page 125: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 125/144

- 104 -104 

EbbenH Gacmanlk¡N;rw gbu w g . esrIPaBEbbenH nw gGacsæ  itesæ r:n eday sarmanGñkEdlbþ Úrpþac'eTAelIki c© karBar ni gBRgIkBRgw gesrIPaBenHeGayenA CabnþeTAeT[t .

Page 126: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 126/144

- 105 -105

]bsm<½n§

meFüa)ayénskmµPaBGhigSameFüa)aysMrab;karRbqaMgnwgkarENnaMedayGhigSa17 

karsMEdgCapøvkar 1 sunÞrkzasaZarN;2 sMbuRtRbqaMg ßk* KaMRT3 esckþ IRbkasrbs'Gg<kar ni gsæ ab&nnana4 esckþ IEzøgkarN¾EdlmancuHhtæ elxa

5 karRbkasGMBIkarekItTuk¡minsuxci tþ 

ni gskmµ PaBeTAGnaKt 6 kareZVIjti  þCaRkumtUcßZM 

TMnak'TMngCamYysaZarNCn 7 Baküesøak rUbKMnUr ni grUbsJ¦a8 bda pÞaMgpSay ni gTMnak'TMngtamrUbPaB9 xi tþb&NÑ niges[vePA 

10 sarB&t( man nigTsSnavdIþ 

17  bJ¢  IenH CamYyni gni ymn&yni góTahrN¾ Cak'Esþg Rsg'ecjes[vePA   CIn  sab  neya:yénskmµPaBGhigSa   PaKTI2  meZüa:yskmµPaBGhi gSa   bUssþ ún  ma"saQUsi t   ; ptT&r  saCi n qñ aM 1973 . 

Page 127: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 127/144

Page 128: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 128/144

- 107 -107

karsg,t'sg,nelIbuK <l31 ²karlg³ BYkmRnþ Irdðkar ‘meZüa:ymYyEdleKedIrtamBYkmRnþ I 

rdðkar   ehIyrMlwkBYkenH  GMBIGMeBIGsIlZm( rbseK~gkartam 

bRg,abclnaGV ImYy . CY YnkaleKnaMKñ aedIrtammRnþ ITaMgenaHRKb TIkEnøg edIm|IrMlw kGMBIkarsV i tsVajrbs´RbCaBlrdð’32 karrukKYnmRnþI  ‘pÞúynwgkar²lg³  EdleKeZV IeLIgedaysáat'esá{m 

ni gézøzñ  Úr ~gkrNIenH eKni yaycMGkbJÄW mRnþIrdðkarEdleZV Itam bJ¢aBIelI ’

33 kareRbIPaBsñ  i TÆsñ al   ‘pÞ úyBIkareZV IBhi kareKnaMKñ aeTAbgØajkarsñ  i TÆ 

sñ al cMeJHBYkTahan ni gb¨ Uli s edIm|IBnülGñ kTaMgenaHeGay yl´GMBIbuBVehturbs´eK’

34 karsURtZm( sµ  wgsµ aZ¥  

el¡annigePøg 

35 qakkMEbøg ni gkarelgesIc 36 karsMEdgel¡an ni gePøg37 ceRm[g

karedIrdEgØ 

38 karedIrCak|Ün39 karedIrCaRkum 40 k|Ünsasna41 kareZV IdMeNIreTAtMbn´NamYyedIm|IsMEdgkareKarB42 k|Ünm" UtU 

Page 129: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 129/144

- 108 -108 

karrMl wkviJ ¦aNk¡nÆGñksøab ' 43 karkan'Tuk¡neya:y 44 karsMEdgeZV ICaBiZIbUCasB

45 BiZIbUCasBEdlmanlk¡N;Ca:tukmµ  

‘~gsæankarN¾neya:y minsæ  itesæ rmYy   eBleZV IbuNüsB CaBiess   enAeBldEgØk|ÜnsBGñ kEdlRtUveKeZV IXat~gkarts) U  eKykOkasenHeTAsMEdgkarRbqaMgni gkardak´eTas’

46 kareKarBsBenATI:¨qa

karRbCusaZarN; 47 ki c© RbCu M edIm|IRbqaMgßk*KaMRT48 karRbCu MRbqaMg49 karRbCu MRbqaMgedaylak:MgeKalbMNg ‘KW Caki c© RbCu MEdlRKan 

EtmanrUbPaBza CakarRbCu MEdlmankarGnuJ¦atBIrbbpþackar’

50 kic©RbCuMRbqaMgtamreb[bbeRg[n  ‘kic©RbCuMEbbenHmanlk¡N;RbhakRbEhlnw gki c© RbCu MeZV I:tukmµ  b¨ uEnþenA~gOkasenH  eKmanvaKµ  i nEdlsuTÆEtCaGñkÉkeTsenA~gbJØa EdlJk'B&nÆ’

kardkxønnigkarbdiesZ 

51 karedIrecj52 karenAesá  {msá at' 53 karbdi esZmi nTTYlyss&kþ i  54 karEbrxñ gdak'mnusSßRkumNamYy 

Page 130: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 130/144

- 109 -109 

 

meFüa)ayminshkarkñúgsgÁm 

karbMePøcbuK <lNamYy 55 Bhi karBiess 56 Bhi karsg<m EdleKeRCIserIsTi sedA 57 Bhi kartamEbblIsI uRsþata‘ Lysistrata) ‘KW CakarEdlPriyanaMKña

mi nrYmrkSCamYysVamI’

58 karkat'kal´ ‘beNþjecjBIRkumsasnaNamYy’59 Bhi kartamEbbsasna  ‘karsMercBüÜrkmµviZIbYgsYg~gRBHvi har  ßvtþGaram’

karminshkar~gBiZI~gsg<m TMen[mTMlab' n igs æab&n60 karBüÜrskmµ PaBsg<m ßk* kILa61 Bhi karmi ncUlrYm~gki c© karsg<m 62 kUdkmµ rbs'ni si  St 63 karminsþab'bg<ab'~gsg<m 64 kardkecjBIsæ ab&nsg<m 

kardkxønecjBIRbB&nÆsg<m 65 karenA~gpÞHmi neTAeZV Ikar 66 karmi neZVIkarshkaredaypÞal'xø Ün67 karrt'ecjrbs'BYkkmµkr 68 kareTArkTICMrksuvtæi PaB

Page 131: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 131/144

Page 132: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 132/144

Page 133: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 133/144

- 112 -112

 

meFüa)ayminshkaresdækic©¬2¦ kUdkmµ

 kUdkmµCanimitþrUb 97 kUdkmµ RbqaMg98 karedIrecjBIkargarPøam>

kUdkmµksikmµ 99 kUdkmµ ksikr 

100 kUdkmµ kmµ krERscMkar 

kUdkmµrbs'RkumBiess 

101 karbdiesZmineZV Ikarrbs'kmµ krEdleKbg¡ M 102 kUdkmµ Gñ keTas 103 kUdkmµsib|kr ‘KWCakUdkmµ rbs´RkumGñkeZVIkarenA~grbrsib|kmµ  

NamYy ßk* enA~gRkumhagTMni j ~gtMbn´NamYy’104 kUdkmµ BYkGñkvi C¢aCIv;

kUdkmµósSahkmµZmµta 105 kUdkmµ enAtamRKw sæanCMnYj106 kUdkmµ eTAtamósSahkmµ nImYy>107 ósSahkmµ edaysmancitþ 

Page 134: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 134/144

- 113 -113

kUdkmµedaykMNt´ 108 kUdkmµ Zmµta ‘~gkUdkmµ EbbenH kmµ krnaMKñ aQbmþgmñakCabnþbnÞab 

Kña ßk* eTArkkargarepSg rhUtTalEtnieyaCk:ndw gGMBIkarekIt 

Tuk¡minsuxci tþ ni gkarTamTarrbs´kmµkr’109 kUdkmµ edaycMeJH  ‘kUdkmµ enHmanlk¡N;dUckUdkmµ Zmµ ta  b¨ uEnþ BYkshCIBeZV IkUdkmµ enA~gRkumh) unEtmYy EdlCakareZV IeGay Rkumh) unenHcajeRb[bRkumh) unRbkYtÉeT[t’

110 kUdkmµ BnüW tkargar 111 kUdkmµ EdlkMNtkargareTAtamk|ÜnsuTÆsaZ 

112 karR:bnieyaCkzaQW eZV Ikarmi nekIt 113 kUdkmµ tamkarsu MlaElg114 kUdkmµ EdlmankMrit 115 kUdkmµ edayCMerIs 

kUdkmµTakTgnwgósSahkmµeRcIn 116 kUdkmµ EdlkøayeTACaTUeTA ‘KW CakareZV IkUdkmµ enA~gósSahkmµ  mYycMnYn edaysarmanbJØaCaTUeTA’

117 kUdkmµ TUeTA   ‘KW CakUdkmµ Edlmanlk¡N;TUlMTUlay   edIm|IeZV IeGay CIvPaBesdð kic© enA~gtMbn´NamYyCabKaMg’

karrYmbJ©lkUdkmµn igkarbiTskmµPaBesdðkic© 118 kUdkmµ hazul ‘ Hartal’ ‘karbi ThagTMni j’119 karbJÄbskmµ PaBesdð kic©  

Page 135: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 135/144

- 114 -114 

 meFüa)ayénkarmineFVIshkar 

karbdiesZGMNacGaC\aZr 120 pÁ ak ßk*kardkecjPaBesµ aHRtg 121 karbdiesZmi neGaymankarKaMRTBIsaZarNCn122 sMeNrni gesckþ IEzøgkarN¾ CMrujeGaymankarRbqaMg

karminshkarrbsRbCaBlrdðCamYyrdðaPi:l 123 Bhi karenA~gnIti bJ¦tþi ‘rdð sPa RBw TÆsPa’124 Bhi karmi ncUleZVIkare:Heqñ at 125 Bhi karminTTYlkargarrdðkar 126 Bhi karmi nTak´TgnwgRksYgrdð aPi :lnana127 kardkecjBIsæ ab&nGbrMrbs´rdð aPi :l 128 Bhi karmi nTak´TgnwgGg<karNaEdlrdðaPi :lKaMRT129 bdiesZmi npþlCMnYydl´GñkEdlGnuvtþc|ab´ dUcCab¨ Uli sCaedIm 130 dkhUtykpøakrUbsJ¦asMKalepSg>rbsxø Ün  EdleKZøabdakCYy 

ENnaMsaZarNCn

131 bdi esZminTTYlmRnþ IraCkarEdleKcattaMg132 bdi esZminRBmrMlaysæab&nbc©  úb|nñ  

CMer IseRkABIkareZVtambg<ab ´ 133 kareZV Itambg<ab´TaMgeTIsTal´ ßk* yW ty¨av 

Page 136: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 136/144

- 115 -115

134 karmineZV Itambg<ab´ enAeBlEdlKµanGñ ktamXøaMemIl 135 karmineZV Itambg<ab´ BIsMNak´RbCaBlrdð 136 karmi neZVItambg<ab´EdleKEkøgmineGaydw g

137 karRbEkkmi nRBmbMEbkkic© RbCu M 138 karGg< úyenAmYykEnøg139 karmi nshkar~gkarcUleZV ITahan nigkarni reTs 140 karlakxø Ün eKcxø Ün ßk* eRbIb&NÑsMKalxø ÜnEkøgkøay 141 karmi neKarBtamc|abEdlKµ anlk¡N;Rtw mRtUv 

skmµPaBedaymRnþrdðaPi:l 142 karRbEkkminTTYlCMnYyBIGñ kCMnYykarrdðaPi :l 143 eZV IeGayraMgsÞHExSbJ¢ a ni gB&t( man144 karbeg, ItóbsK<eGayyWtyav 145 karmineZV Ishkarrdð :lCaTUeTA 

146 karmineZV IshkarCamYytulakar 147 kareZV IkaredayKµ anRbsi TÆPaB  ni gkarmi nshkarxøHrbsBYkGnuvtþ c|ab 

148 karbHe:r 

skmµPaBrdðaP i:lenA~gRsuk 149 kareC[svag ßk*BnüaeBl Jk´B&nÆnw gkarGnuvtþn¾ c|ab 150 karmi nshkarrbsGg<PaBrdð aPi :l EdlJkB&nÆnwgGñke:Heqñ at 

skmPaBrdðaPi:lelIépÞGnþrCati 151 karpøasbþ ÚrbuK<li kTUt 

Page 137: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 137/144

- 116 -116

152 BnüaeBl ßk*lubecalkmµ vi ZIkarTUt 153 karmi nRBmsMercTTYls<al´tamkarTUt 154 karpþaccMNgTUt 

155 kardkxø ÜnecjBIGg<karGnþrCatinana156 karbdiesZmi neGaysmaCi kPaB~gGg<karGnþrCatiNamYy 157 karbeNþjecjBIGg<karGnþrCati NamYy 

meFüa)ayénGnþraKmn_GhigSa

GnþraKmn¾tampøvcit þ 158 karsMdi lxøÜn  ‘KW CakarsMEdgmti NamYytamkarsMdi lxø Ün  eGay 

QW cabrgTuk¡tamragkay  dUcCakarsMdi lxø ÜneRkamkMedARBHGaTi tü’159 tMNmsIlZm(   ‘KW CaEbbbTeZV IGnþraKmn¾ tampø Úvcitþ . ~gGMeBIenH 

eKbdi esZmØ ÚbGahar edIm|IsMercnUveKalbMNgsg<mßneya:y NamYy’k- tMNmmi nTTYlsMJZsIlZm(  x- kUdkmµ GtGahar K-  tMNmtamEbbsatüaRkahV I‘ Satyagraphi’ ‘tamsasnahi NРڠEdlmhatµ HKnÆ IGnuvtþ’

160 karkateTasbRJ© as  ‘~gkrNIenH eKbþ ÚrtYnaTIrvagGyüakar ni gkUnkþ I~gkarkat´eTasNamYy . BYkkUnkþ Inw gkøayeTACaGyüakar ehIyeKbEgVreGayeTACa:tukmµRbqaMgnw gGV ImYyeTAvij’

161 karrMxanGhi gSa

Page 138: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 138/144

- 117 -117

GnþraKmn¾edaykayvikar 162 karGg< úyenAmYykEnøg163 karQrenAmYykEnøg ‘~gkrNIenH eKnaMKñ aQry¨agsáatesá  {m 

edaymansNþabZñ ab´ enAkEnøglksMbuRtNamYy ßTVarcUl kEnøgNamYyCaedIm edIm|ITi jsMbuRt ßcUlkEnøgenaH enAeBl eKmi nRBmlk´sMbuRt ßk* hamXatmi neGaycUl’

164 karCi HyanCMni HsaZarN;xuskEnøgkMNt´ ‘eKeRbImeZüa:yenHCaTUeTAenA~gshrdðGaemrik  ~gTsvtS1960 RbqaMgnw gkarEbgEckkEnøgGg< úy  sMrabBYkEs|ks ni gBYkEs|kexµ A enAtamyan

CMni HsaZarN;’165 kargUtTwkelIeqñrEdleKhamXat´ ‘enA~gRbeTsxøH eK:nEbg

EckeqñrsMrab´RbCaBlrdðsmuRTeTAtamBN( sm|úrEs|k’166 karkan´kab´TIkEnøg  ‘RkumGñkRbqaMgcUleTA~gTIkEnøgmYyEdl 

manni mi tþrUbsMxan´  JkB&nÆnw gkarekItTuk¡mi nsuxci tþrbs´eK   dUcCa

kari yal&yGñ kEdleKRbqaMg . eKnw gRkajenATIenaHmYyry;eBl EdleKeRcInEtkMNt´TukCamun’167 karcUlbYgsYg~gRBHviharEdleKhamXat ‘enAkEnøgxøH BIedIm 

eKEbgEck   TIkEnøgsasnaeTAtamBN( sm|úr   kEnøgxøHeT[t   eKEbgEckvtþGarameTAtamKNbkSneya:y’

168 karcUllukluyedayGhi gSa169 karcUllukluytamGakasedayGhi gSa170 karcUlQøanJnedayGhi gSa171 karni yaykatßCaneKedayGhi gSa172 karbeg, ItóbsK<edayGhi gSa173 karcUlkan´kab´edayGhigSa

Page 139: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 139/144

- 118 -118 

 

GnþraKmn¾xagsg<m 174 karer[bcMeGaymanlMnaMsg<mzµ  I 

175 kardakCMnYykareGayeRcInhYs 176 kareZVIeGaydMeNIrkaryW tya¨v ‘krNIenHeRcInEtJk´B&nÆeTAnw gbJØasg<m ßk* CMnYj’

177 karrMxanGg<RbCuM ‘KW CaRbePTBi essénkareZV IGnþraKmn¾ Ghi gSa enA eBlEdleKrMxankic©RbCuM karbYgsYg~gvtþGaram ßk*karRbCuM

epSg>eT[t’178 karelgel¡ancMGk ‘CaRbePTmYyeT[ténkareZV IGnþraKmn¾ sg<m EdlJkB&nÆeTAnw gkarsMEdgel¡an ßk* karsMEdgGV ImYy edIm|IrMxankarEzøgsunÞrkza sik¡asalaCaedIm’

179 sæ ab&nsg<mCaCMerIsepSgeT[t 180 RbB&nÆTMnak´TMngepSgeT[t 

GnþraKmn¾esdðk ic© 181 kUdkmµ bRJ© as ‘KW Cakarbeg,IteGayman«TÆ iBlxagci tþsaRsþ .

~gkrNIenH kmµ kreZV Ikarkan´EtxøaMgeLIg ehIyelIseBlevlaedayBu M:nkMérbEnæ m . eKeZV IenHedIm|ITamTareGayeLIgR:kEx

ehIynieyaCkBi :kbdi esZ .’182 kUdkmµ enAnw gkEnøg ‘~gkrNIenH kmµkrpÁ akkargar buEnþRkaj

mi neTApÞH ehIybdi esZmi nRBmecjBIkEnøgeZV Ikar rhUtdl´eK :nsMercdUcbMNg’

183 karrw bGUsdIedayGhi gSa

184 karrw gTTw gtTl´nwgkarXatXaMg ‘enHKW CaTMnas´GnþrCati Edl 

Page 140: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 140/144

- 119 -119 

RbeTsnImYy>RbEhlCacgdaksMJZneya:y tamkarraraMgmineGayGIv¨an´sMxan´EbbNamYy cUlRbeTsNa mYyeT[t .karrw gTTw g nigkarraraMgenH mineRbIkarKMramkMEhg ßk* kMlaMg

eyaZa 

KW CameZüa:yGnþraKmn¾ xagesdð ki c© mYy  

EdlRbeTsmYy eT[tGaccUlmkKaMRTRbeTsEdlkMBugrgeRKaH .’185 R:kEkøgkøayedaysarktþaneya:y 186 karTi jem¨A ‘karenHKW CakarGnþraKmn¾ mYyEbbEdlJkB&nÆnwg

karem¨ATi jTMni jGV ImYy   enA~gpSarGnþrCati edIm|IkuMeGayTMni jenHZøak´~gkNþabédsRtUv’

187 karrw bGUsykRTBüsm|tþ i  188 karlk«v¨an~gtMélezak>189 karrksIuedayCMerIs 190 pSarCMerIsÉeT[t 191 RbB&nÆdw kCJ¢ÚnÉeT[t 

192 sæab&nesdði kic© CMerIsÉeT[t 

GnþraKmn¾neya:y 193 bEnæmRbB&nÆrdð :leGayelIskMri t 194 karebIkmuxPñakgarsMgat´

195 karcgeGayeKdakKuk 196 karmi neKarBtamc|abEdl²GBüaRkw t³  ‘CaZmµ ta  eKnaMKñ ami neKarBc|ab EdleKylzamanlk¡N;GsIlZm(  ßxus  . b uEnþ~gkrNI enH eKnaMKñ amineKarBc|ab´EdleKylza mi nEmnCac|abxusß GsIlZm( GV IeT .’

197 karbnþkargaredayminshkar ‘~gkrNIenH mRnþ Irdð :lenAEt 

Page 141: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 141/144

Page 142: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 142/144

- 121 -121

 

GMBIGñkniBn§

elak   CIn  sab bc©  úb|nñCaGñksi kSaCanx¬sénviTüasæanGalbW t GajEsþn  enATIRkugb) Usþ ún ‘ Boston’ énrdðma¨saQUsi t  ‘ Massachusetts’ .elakmanbri J¦ab&Rt ni gmhabri J¦ab&Rt BIsklviTüal&yrdðGUéhy¨ U‘ Ohio’ni gbriJ¦ab&RtbNРit   Epñ kRTwsþ Ineya:y BIsklvi Tüal&yGksVW t (Oxford)

‘RbeTsGg´eKøs’  .  elakk* :nTTYlEdrnUvsJ¦abR&tbNРitkitþ i ysxagc|ab BImhavi Tüal&yma¨nhattan´‘ Manhattan’ ni gbNРi txagkic© bMerImnusSZm( BI mhaviTüal&yrIev[r‘ Rivier ’ . elakCasaRsþacarü‘cUlni vtþn¾ ’énmuxvi C¢ avi TüasaRsþneya:y enAsklvi Tüal&yma¨saQUest daemat‘ Massachusetts

Dartmouth’ . elakk* :nbeRg[nEdr enAsklvi Tüal&yGUsø Ú‘ Oslo’

sklvi Tüal&yma¨saQUest~gRkugb) Usþ ún ehIyCaGñ kRsavRCavCi t 30qñ aM enAmCÄmNÐlsMrabbJØaGnþrCati énsklvi Tüal&yhavW t  ‘ Harvard’ . es[vePA Edlelak:nsresrCaPasaGgeKøsmanCaGaT¥   neya:yénskmµPaB Ghi gSa   ‘1973’Ç  KnÆ I   CaGñkyuTÆsaRsþneya:y   ‘1979’Ç  GM Nacsg<m nigesrI PaBneya:y  ‘1980’Ç karmineZV IeGayeKRtYtGW r¨  ub:n   ‘1985’ÇehIyni g ki c©karJrEdlecjBI raRsþ  ; RbB& nÆGavuZeRkaysm& yeyaZa  ‘1990’ . elakkMBugEter[bcMes[vePAsMxanmYyeT[t   ‘2003’ karts)  U Ghi gSa ; karGnuvtþn¾ stvtSTI 20 ni gplGnaKtstvtSTI 21  . sñ aédrbs´elak:nRtUveKbkERbsMrYleTACag 30Pasa .

Page 143: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 143/144

- 122 -122

 

Page 144: From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

7/30/2019 From Dictatorship to Democracy, Khmer Version

http://slidepdf.com/reader/full/from-dictatorship-to-democracy-khmer-version 144/144

 

GMBIGñkbkERb 

Gw  ug  b) unGag  bc©  úb|nñ enHCasmaCi kRBw TÆsPaénRBHraCaNacRkkm¬ úCa  .elakmanbriJ¦ab&RtxagesdðsaRsþ ‘ BEc’ BIsklvi Tüal&yeCmXuK  ‘ James

Cook ’ ni gmhabri J¦ab&RtxagRKbRKgCMnYj‘ MBA’ BIsaklvi Tüal&yXV Insø i n‘ Queensland’  énRbeTsGURsþalI  . ~grvagCag20qañMknøgeTAenH elak 

manviC¢aCIv; ni gbTBi esaZn¾ kargarCaKNenyükrsaZarN; TIRbwkSaCMnYjni g :nc|abGnuJ¦atBIGaC\aZrGURsþalI eGayRbkbrbrCaTIRbw kSaxagcat´ EcgluykaksaZarNCn  .  ~gTsvtS1990  elak:nbeRg[nmuxvi C¢aRbvtþ i  saRsþ nigvb|Zm( -Gri yZm( Exµr enAsklvi Tüal&ybec© keTsGarGi mGayZI ‘ RMIT University of Technology’ enA~gTIRkugEm¨lb)n . elakZøab´ eZV ICanaykénkmµ viZIvi TüúCaPasaExµ r RbcaMTIRkugEmlbYnénRbB&nÆpSayB&t( manBiessRbeTsGRsalI ‘SBS’ . elak: e: BmpSayTsS avdI ²Gk aM