-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Fotometria Systemu Wileńskiegow Obserwatorium Watykańskim
Robert Janusz SJ†‡
†Akademia Ignatianum, ul. Kopernika 26, 31–501 Kraków
‡Vatican Observatory, V-00120 Città del Vaticano
Instytut Fizyki, Katedra Astronomii, Uniwersytet Pedagogiczny w
Krakowie, 21 IV 2015, 1100
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 1 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Robert Janusz: C.V.
Mgr. fizyki na UniwersytecieJagiellońskim.Koś. lic. filozofii na
WydzialeFilozoficznym TowarzystwaJezusowego w Krakowie.Bak.
teologii na Pontificia FacoltàTeologica, San Luigi a
Napoli,Włochy.Dr. filozofii na Papieskiej AkademiiTeologicznej
[UPJP2].Adiunkt w Akademii Ignatianum.Adjunct Scholar,
VaticanObservatory.
Zainteresowania: filozofia natury,informatyka, astronomia,
podstawy fizyki.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 2 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Planetoidy296968 Ignatianum & 95851 StromVil
Epoch 2013 Nov. 4.0 TT = JDT 2456600.5 MPCM 214.95228 (2000.0) P
Qn 0.22910073 Peri. 238.32510 +0.25405361 +0.96499320
T=2457233.61769 JDTa 2.6451587 Node 46.54018 -0.85422161
+0.25546340 q=2.2547457e 0.1475953 Incl. 5.14979 -0.45361018
+0.05938502P 4.30 H 16.6 G 0.15 U 0From 65 observations at 8
oppositions, 1994-2012, mean residual 0".48.Discovery date : 2010
03 12Discovery site : MoletaiDiscoverer(s) : Černis, K.,
Zdanavičius, J.
http://www.minorplanetcenter.net/iau/MPEph/MPEph.html
Data Koordynaty Delta r magod Ziemi od Słońca
2014.02.18 10:27:22.8 +17:49:06 1.901 2.883 20.02015.06.23
18:23:25.9 -30:08:56 1.247 2.258 19.22019.05.03 15:05:14.2
-17:18:49 1.397 2.400 19.5
RFI XIX/2(2013), 178n.
Asteroidę „Stromvil” odkry-li: Kazimieras Černis & Ju-stas
[& Kazimieras] Zdana-vičius (Obserwatorium Mo-lėtai koło
Kulionys, Litwa,26 III 2003).
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 3 / 56
http://www.minorplanetcenter.net/iau/MPEph/MPEph.html
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Spis treści...1 Historia Obserwatorium Watykańskiego
Astronomia papieżyW Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo
...2 Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo
& VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic
działalności
...3 System Wileński w Specola Vaticana
...4 Filtry, obserwacje, redukcja, analiza…Charakterystyka
Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje na teleskopie
VATTAnaliza danych
...5 Literatura
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 4 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży
Astronomia Papieży (ok. 1580–1935)
Reforma kalendarza słonecznego: korekta 10 dni (pominięcie 5–14
X1582) + nowa reguła lat przestępnych (podzielne przez 4 ale nie
przez100, z wyjątkiem podzielnych przez 400, np. 1600:
przestępne).Chodziło o zachowanie równonocy wiosennej (21
III).[idea A. Giglio, oprac. Ch. Clavius SJ, GB: 1752].
Wieża Wiatrów, ok. 1580 Grzegorz XIII
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 5 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży
Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...
1786 (Pius VI, Pius VII, Leon XII, Grzegorz XVI)— ok. 1850 (Pius
IX);dyrektor (ks. diecezjalny): Calandrelli;dyrektorzy (jezuici):
Dumouchel, 1824 ca; De Vico, 1839; Secchi 1848.[Kasata SJ:
1773–1814; rozbiory: 1772, 1793, 1795]
Wieża Calandrelli na KolegiumRzymskim Kościół św. Ignacego
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 6 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży
Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...
Obserwatorium Watykańskie Luigi Gilii, 1789–1820(Pius VI, Pius
VII, Leon XII);Obserwatorium Campidoglio, ok. 1820(Leon XII);Nowe
Obserwatorium Kolegium Rzymskiego, ok. 1850–1879(Pius IX);dyrektor:
Angelo Secchi SJ (1818–1878): spektroskopia,klasyfikacja
gwiazd;Obserwatorium Watykańskie, Leon XIII, 1891 (Ut
Mysticam)(Pius X, Benedykt XV, Pius XI);dyrektor: Denza, Rodriguez,
Hagen SJ, Stein SJ;teleskopy: „Carta del Cielo”, 1891 (Leon XIII);
„Visuale Merz”,1910 (Pius X);
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 7 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży
Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...
Watykan (jedna z pierwszych fot. logniczych)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 8 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009)
„Spektrum” Obserwatorium Watykańskiego: Grzegorz XIII
(1501–1585),A. Secchi SJ (1818–1878), Leon XIII (1810–1903), Pius
XI (1857–1939)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 9 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Papieże: Pius XI, Pius XII, Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł I,
JanPaweł II, Benedykt XVI;dyrektorzy (SJ): Stein, O’Connel,
Trainor, Coyne, Funes;teleskopy: „Visuale Zeiss”, podwójny
astrograf Zeiss, 1935(Pius XI);laboratorium astrofizyczne:
Gatterer, Junkes, Salpeter, ok.1935–1980;teleskopy w Ogrodach Willi
Papieskich:— „Carta del Cielo” w Castel Gandolfo, 1942 (Pius XII);—
Schmidt, 1957 (Pius XII);Obserwatorium Watykańskie w Tucson, AZ,
USA, 1980 (VORG),1993 (Jan Paweł II):— Vatican Advanced Technology
Telescope (1995 początekobserwacji).
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 10 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Teleskopy w Ogrodach Papieskich, Castel Gandolfo
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 11 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Siostry zakonne przy pracy naukowej
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 12 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Uciekinierzy wojenni
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 13 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Papież Paweł VI w Obserwatorium
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 14 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Papież Paweł VI w Obserwatorium
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 15 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Skała z Księżyca w Laboratorium Meteorytów
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 16 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Flaga Watykanu „z Księżyca”
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 17 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Szkoła Astronomii w Watykanie
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 18 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Szkoła Astronomii dla biskupów
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 19 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel
Gandolfo
W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...
Pałac Papieski, Castel Gandolfo
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 20 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo &
VORG (1980) & VATT (1993)
Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)Vatican
Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology
Telescope
Dyrektor George V. Coyne SJ
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 21 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo &
VORG (1980) & VATT (1993)
Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993) ...Vatican
Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology
Telescope
Mt. Graham, Arizona, USA
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 22 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo &
VORG (1980) & VATT (1993)
Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993) ...Vatican
Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology
Telescope
VATT, Mt. Graham, Arizona, USA
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 23 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana W Willi Papieskiej
Willa Papieska, Castel Gandolfo (2009–)
Nowa siedziba w zrekonstruowanym i zaadaptowanym byłym
klasztorzeSióstr Bazylianek (obok Albano); Rok Astronomii;—
papieże: Benedykt XVI, Franciszek;— dyrektor: Funes SJ;
Posiłek w nowym miejscu
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 24 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalnościPublikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 25 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 26 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 27 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 28 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 29 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 30 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności
Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 31 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Związki między obserwatoriamiJezuici w Wilnie (i Krakowie)
Obserwatorium w Wilnie:
projekt 1742: Tomasz Żebrowski SJ(1714–1758);wsparcie:
ElżbietaOgińska-Puzynina (1700–1768);rozpoczęcie budowy:
1753;rozkwit: dyr. MarcinOdlanicki-Poczobut SJ(1728–1810).
Pojezuickie dziedzictwo w Krakowie:
1773 — kasata jezuitów i powstanieKomisji Edukacji
Narodowej;1781 — z inicjatywy JanaŚniadeckiego
(1756–1830)pojezuicki budynek jest przerabianyna obserwatorium
astronomiczneoraz1783 — powstaje OgródBotaniczny.
[Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, XVIII]
[…]I ja astronomiji słuchałem dwa lataW Wilnie, gdzie Puzynina,
mądra i bogataPani, oddała dochód z wioski dwiestu chłopówNa
zakupienie różnych szkieł i teleskopów;Ksiądz Poczobut, człek
sławny, był obserwatoremI całej Akademiji naonczas
rektorem,Przecież w końcu katedrę i teleskop rzucił,Do klasztoru,
do cichej celi swej powróciłI tam umarł przykładnie. Znam się też z
Śniadeckim,Który jest mądrym bardzo człekiem, chociaż świeckim.Owoż
astronomowie planetę, kometę,Uważają tak jako mieszczanie
karetę;[…]
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 32 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich latWprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
1976 [Dust Ring]: G.V. Coyne (UoAz), F.J. Vrba (UoAz) — jeszcze
poza VO
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 33 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
1976 [Dark Cloud]: F.J. Vrba (USNO), G.V. Coyne & S. Tapia
(UoAz)— jeszcze poza VO
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 34 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
1976 [Photometric System]: Straižys i G.G.D. Philip — jeszcze
poza VO
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 35 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
1978: [Dark Cloud]: F.J Vrba (USNO), G.V. Coyne & S. Taptia
(UoAz)— jeszcze poza VO
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 36 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
Problematyka badań i jej rozwój zmierzały m.in. do wyboru
fotometriii optymalnego systemu. Dokumenty Obserwatorium ukazują tę
ewolucję (inneprojekty, np. meteoryty, spektroskopia, kosmologia
itd. są tu pominięte).
[An.Rep. 1980, pp. 363n]G.V. Coyne, F.J. Vrba USNO, S. Tapia
(UoAz) — “A study ofthree years duration of massive dark clouds as
the matrix for starformation”.Papal Palace: plan (nearing
completition) basement + flors (2,4,5).
[An.Rep. 1981, pp. 367n]Richard P. Boyle SJ, a member of the
staff of the SV (ManilaObservatory, Boston College, Air Force
Cambridge ResearchLaboratories, Bedford, Massachusetts).
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 37 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
System Wileński w Specola Vaticana
Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu
Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego
Każdy ma do czynienia z fotometrią?
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 38 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
Charakterystyka Systemu Wileńskiego
Wileński System Fotometryczny, składający się z optymalnego
układukolorowych filtrów średniopasmowych, pozwala wyznaczyć:
temperaturę gwiazd;jasność;metaliczność;niektóre typy
nieregularności;poczerwienienie od materii międzygwiezdnej.
Pozwala także:obserwować słabsze gwiazdy, niedostępne metodom
spektralnym;otrzymać ilościowe wartości parametrów gwiazdowych;na
matematyczną analizę wyników;opracowanie ciasnych pól
gwiezdnych.
[V. Straižys, p. 189]: McCarthy, Philip, Coyne (1979).R. Janusz
SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 39 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
Klasyfikacja gwiazdSystem StromVil = Strömgren + Vilnius
Odpowiedniość Systemu Wileńskiego ↔ i Systemu StromVil.Pozwala
na klasyfikację (prawie) wszystkich gwiazd dostępnychobserwacjom
naziemnym.Czasem pięć magnitud pozwala na pełną klasyfikację, z
określeniempoczerwienienia (gdy zna się przybliżony typ
gwiazdowy).Wszystkie magnitudy pozwalają na pełną klasyfikację
(prawie)dowolnej gwiazdy (o dowolnym, znanym spektrum).
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 40 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
1986: [Fotografia & CCD] R.P. Boyle (VO), F. Smriglio
(UoRome),V. Straižys (Vilnius), K. Nandy (ROE)
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 41 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
Ważniejsze założenia Systemu Wileńskiego
filtry racje separacja[nm] λ ∆ klas jasności
U 345 40 Balmer 1/2P 374 26 Balmer Jump B-A-FX 405 22 Balmer
1/2Y 466 26 ekstynkcjaZ 516 21 molekularne G-K-MV 544 26
kalibracjaS 656 20 H-α
U, X: obejmują skok Balmerowski z obu stron (klasy-fikacja
temperaturowa gwiazd młodego typu).P: na skoku (separacja klas
jasności dla B-A-F).Y: przecięcie (435.5) przybliżonych linii
ekstynkcji(z pasma 300–800).Z: Pasmo molekularne (Mg I, MgH)
separacja klas ja-sności dla G-K-M.V: zgodność z klasycznym UBV.S:
H-α (Balmer-α): emisja/absorbcja itd. n3 → n2.
Normalizacja dla gwiazd typu O:0 = UP = PX = XY = YZ = ZV =
VS.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 42 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
Rzeczywisty pomiar filtrów wileńskich w VOPołożenie filtrów na
widmach: α-Lyr i gwiazd K5
filter U P X Y Z V Sλ [nm] 345 374 405 466 544 516 656±∆ 40 26
22 26 21 21 20
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 43 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu
Wileńskiego
Klasyfikacja gwiazdWyznaczanie niektórych wielkości
astrofizycznych
Transformacja mierzonych „kolorów” Ci do „standardów”:
(Ci − V)std = c0 + c1(Y − V)instr + (Ci − V)instr.
Eliminacja poczerwienienia — wyliczenie parametrów Q(zwykle
QUYV, QPYV, QXYV, QZVYV, QVSYV; ale także: QUPY, QUXY,QPYZ, QXYZ,
QXZV, QXZS, QYZV):
Qαβγδ = (α− β)−Eα−βEγ−δ
· (γ − δ).
Minimalizacja „odległości” δ(Q):
δ =
√√√√√√n∑i(∆Qi)2
n , ∆Q = (Qstar − Qintr)|SpCl .
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 44 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Grupa robocza
Grupa robocza współpracująca z VO
Vatican Observatory:— Richard P. Boyle — Robert Janusz.Vilnius
Observatory, Molėtai Observatory (Litwa):— Vytautas Straižys —
Algirdas Kazlauskas — VygandasLaugalys — Stanislava Bartašiūtė —
Kazimieras Černis —Kazimieras & Justas Zdanavičius…Casleo
Observatory (Argentyna):— Olga Pintado.Rome University „La
Sapienza”, Loiano Observatory (Włochy):— Filippo Smriglio.Union
College, Schenectady (USA, NY):— A.G. Davis Philip.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 45 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Grupa robocza
Grupa roboczaFotometria w Systemie Wileńskim
Foto Mix
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 46 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Obserwacje na teleskopie
VATT
Obserwacje na teleskopie VATT1994/5…
Początkowo pożyczane: filtry, kamery…Pierwsze dane CCD
fotometryczne (UBV): Marzec (24) 1996.Regularne obserwacje
fotometryczne: Grudzień (20) 1998…
(Fazy projektu ;)Entuzjazm.Rozczarowanie.Panika.Poszukiwanie
winnego.Skazanie niewinnego.Owoce i honory dla tych, którzy nie
brali udziału.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 47 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Analiza danychIRAF STSDAS, DS9, Topcat, Aladin + SQLite, Perl,
Python, XPA, XML, Git
Fotometria aperturowa:Command Log [Specola, 2002];organizacja
zbioru danych;Command Phot [Molėtai, 2007].
Fotometria profilowa (PSF).Transformacja z korektą
Flat-Fieldu.Kolejny Workshop w Krakowie [Wrzesień (8–12)
2008].Klasyfikacja gwiazd (zdolna do optymalizacji) [2010]:
w wewnętrznych ramach Systemu Wileńskiego;w zbiorze gwiazd
sklasyfikowanych (opublikowanych).
Workshop w Molėtai [2013]:obserwacje „szczątkowe” (z niepełnym
zestawem filtrów);obserwacje „bez standardów”
(tie-in);optymalizacja „zera” transformacji „w klasyfikacji”.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 48 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Viraf SystemJeden z pierwszych GUI do analizy danych
Viraf System
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 49 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Aplikacja do klasyfikacji gwiazdSerwer www
The rjvclass: klasyfikacja gwiazd
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 50 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Wyniki klasyfikacjiPrzeglądarka www
The rjvclass: wyniki i odsyłacze
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 51 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Odsyłacz do CDS
Odsyłacz do bazy CDS
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 52 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych
Podsumowanie
Obserwacje „obiektukalibracyjnego” (M67,M29).Obserwacje
badawcze:„krótkie”, „długie”,„bardzo długie”.Problemy: brak
filtrów,brak standardów,korekta „flatu”, korekta„zera”.Otrzymanie:
fotometriiaperturowej, profilowej;klasyfikacja;
obliczenieparametrówastrofizycznych.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 53 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Literatura
...1 Historia Obserwatorium WatykańskiegoAstronomia papieżyW
Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo
...2 Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo
& VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic
działalności
...3 System Wileński w Specola Vaticana
...4 Filtry, obserwacje, redukcja, analiza…Charakterystyka
Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje na teleskopie
VATTAnaliza danych
...5 Literatura
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 54 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Literatura
Literatura
[An.Rep. 1979],George V. Coyne, S.J. and Juan Casanovas,
S.J.,Vatican Observatory Publications. Annual Report 1979, Vol.
1,No. 18.[An.Rep. 1980],George V. Coyne, S.J.,Vatican Observatory
Publications. Annual Report 1980, Vol. 1,No. 19.[An.Rep.
1981],George V. Coyne, S.J.,Vatican Observatory Publications.
Annual Report 1981, Vol. 1,No. 20.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 55 / 56
-
..........
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
.....
.....
......
.....
......
.....
.....
.
Literatura
Literatura ...
[V. Straižys],V. Straižys,“Problems and Prospects of Multicolor
Stellar Photometry”,. [in:]Specola Vaticana, Ricerche Astronomiche,
Vol. 9, Special No.,Spectral Classification of the Fututre,
International AstonomicalUnion Colloquium 47 commemorating the
100th anniversary of thedeath of Angelo Sechi, S.J., edited by
M.F.McCarthy, S.J.,A.G.D. Philip, G.V.Coyne, S.J. Specola Vaticana,
Città delVaticano 1979.
R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 56 / 56
Historia Obserwatorium WatykańskiegoAstronomia papieżyW Pałacu
Papieskim w Castel Gandolfo
Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo &
VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic
działalności
System Wileński w Specola VaticanaFiltry, obserwacje, redukcja,
analiza…Charakterystyka Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje
na teleskopie VATTAnaliza danych
Literatura