Fotogrametrik Çalışmalar

Gerçek (True) Ortofoto Ve Coğrafi Veri Üretimi İşi

TEKNİK ŞARTNAME

NİSAN 2014

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam, Yetki ve Sorumluluk, Yükümlülük 3

İKİNCİ BÖLÜMTanımlar, Kısaltmalar, Standartlar, Koordinat Sistemi 4-10

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMJeodezik Çalışmalar 11-14

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMFotogrametrik Çalışmalar 15-22

BEŞİNCİ BÖLÜMSayısal Yüzey Modeli ve Gerçek (True) Ortofoto Üretimi 23-25 ALTINCI BÖLÜMBina Katmanı ve Yol Orta Çizgilerinin Üretimi 26-27

YEDİNCİ BÖLÜM Çizim İşleri 28-29

SEKİZİNCİ BÖLÜM Kontrol İşleri 30-31

EKLER LİSTESİ 32-39

ÖZEL ŞARTLAR 40-41

Teknik Şartname© Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, 2014

Her hakkı mahfuzdur. Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün izni olmaksızın çoğaltılamaz, kullanılamaz

2

TEKNİK ŞARTNAME

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Yetki ve Sorumluluk, Yükümlülük

Madde 1 Amaç Bu şartnamenin amacı, Türkiye genelinde yerleşim alanlarında (il, ilçe ve belde) bina envanterinin çıkartılması, şehir içi ulaşım ağı verisini elde edilmesi (yol orta çizgisi), her türlü planlama, projelendirme ve konumsal uygulamalarda kullanılmak üzere 1/1000 ölçekli renkli ve yapay renkli gerçek ortofoto ve coğrafi veri (konuma bağlı veri) üretilmesinde uygulanacak teknik esasların belirlenmesidir.

Madde 2 Kapsam Bu şartname, Türkiye genelinde yerleşim alanlarında (il, ilçe ve belde) bina envanterinin çıkartılması, şehir içi ulaşım ağı verisini elde edilmesi (yol orta çizgisi), her türlü planlama, projelendirme ve konumsal uygulamalarda kullanılmak üzere 1/1000 ölçekli renkli ve yapay renkli gerçek ortofoto ve coğrafi veri (konuma bağlı veri) üretilmesine ilişkin teknik esasları kapsar.

Madde 3 Yetki ve sorumluluk Büyük ölçekli coğrafi bilgilerin ve haritaların; kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişilerce üretilmesi veya ürettirilmesi durumlarında, proje kapsamında olsa bile, yetki ve sorumluluk bir Jeodezi ve Fotogrametri (Harita, Harita ve Kadastro ve Geomatik) Mühendisi tarafından üstlenilir.

Madde 4 Yükümlülük Türkiye genelinde yerleşim alanlarında (il, ilçe ve belde) 1/1000 ölçekli renkli ve yapay renkli gerçek ortofoto ve coğrafi veri (konuma bağlı veri) üretimi bu şartname esaslarına göre üretim yapılır.

Madde 5 SüreçlerBu şartname kapsamında Türkiye genelinde yerleşim alanlarında (il, ilçe ve belde) 1/1000 ölçekli renkli ve yapay renkli gerçek ortofoto ve coğrafi veri (konuma bağlı veri) üretimi projesi;

Yer kontrol noktalarının tesisi, ölçümü ve işaretlenmesi, Havadan sayısal hava kameraları ile görüntü alımı, Fotogrametrik nirengi çalışmaları, Sayısal Yüzey Modeli Üretimi, Renkli ve yapay renkli Sayısal Gerçek Ortofoto Harita Üretimi, Bina katmanlarının üretimi, Yol orta çizgilerinin üretimi, Üretilen verilerin sayısal ortamda ve basılı olarak teslim edilmesi, Üretim süreçlerine ilişkin raporlama ve dokümantasyon

süreçlerine ve bu süreçlere ilişkin kontrol ve teknik esasları kapsar.



3

İKİNCİ BÖLÜM

Tanımlar, Kısaltmalar, Standartlar, Koordinat Sistemi

Madde 6 TanımlarBu Şartnamede geçen;

İşveren : Doğal Afet Sigortaları Kurumunu,

Teknik Koordinatör: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünü,

Yüklenici : Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi,

Coğrafî (konuma bağlı) bilgi: Yer yuvarına bağlı bir koordinat sisteminde tanımlanan konum ve bu konumla doğrudan veya dolaylı olarak ilişkilendirilen bilgiyi,

Sayısal Harita: Yeryüzündeki nokta ve nokta kümelerinden oluşan çizgilerin koordinatları, özel işaretleri ve ilgili diğer bilgileri ile bilgisayar ortamında saklanan, gerektiğinde bilgisayar ekranında görüntülenebilen harita türü. Yer Kontrol Noktası: Arazide tesis edilen koordinatları ve/veya yüksekliği jeodezik yöntemlerle belirlenen noktaların genel adını, Yer Örnekleme Aralığı (YÖA) : Çerçeve kayıt yapan sayısal hava kameralarda elde edilen görüntüdeki bir pikselin arazideki karşılığı. GSD (“Ground Sample Distance”)

Fotogrametrik Nirengi: Proje alanında sınırlı sayıdaki yer kontrol noktalarına dayanarak ve gerekli ölçme ve hesaplamalar ile fotoğrafların dış yöneltme elemanlarının bulunması işlemi ya da stereo-modellerin tek tek mutlak yöneltmelerini yapabilmek için gerekli olan kontrol noktalarının koordinatlarının elde edilmesi için yapılan çalışmalar.

Stereo-sayısallaştırma: Mutlak yöneltmesi yapılmış bir üçboyutlu modelden harita üzerinde gösterilecek ayrıntıların sayısallaştırılması. Sayısal stereo-değerlendirme, fotogrametrik yöntemle üç boyutlu sayısallaştırma.

Bütünleme: Stereo-sayısallaştırma sırasında, fotoğraflarda, çeşitli nedenlerle görülemediği için sayısallaştırılamayan ayrıntıların arazide ölçmeler yapılarak haritanın eksikliklerinin tamamlanması, sokak ve önemli yapıların adlarının belirlenerek bu bilgilerin haritalara eklenmesi. Bu bütünleme işlemi, çatı paylarının düşülerek zemin noktalarının bulunması işlemlerini içermez.

Ortofoto: eğiklik dönüklük ve diferansiyel alanlarda yükseklik etkileri giderilmiş, ölçeklenmiş, bir haritanın geometrik niteliklerine sahip yeniden örneklenmiş bir fotoğraf, görüntü olarak tanımlanabilir.



4

http://www.itusozluk.com/goster.php/istekli

Ortofoto Harita: çizgi haritalar gibi belirli bir pafta bölümlemesine göre üretilmiş, mevkii cadde sokak isimleri eklenmiş ortofoto olarak tanımlanabilir.

Ortofoto mozaik: Birden fazla ortofotonun bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş tek bir görüntüdür.

Sayısal Yükseklik Modeli (SYM): Arazinin yükseklik bilgisinin kullanılan ortak bir düşey datumda X ve Y yönünde düzenli aralıklarla sayısal gösterimidir. SYM genelde bitki örtüsü ve insan yapısı objeler olmadan çıplak yer yüzeyine ilişkin yükseklik bilgilerini ifade eder.

Sayısal Arazi Modeli (SAM): Faklı şekillerde tanımlanmakla birlikte bazı ülkelerde SAM SYM ile eş anlamlı kullanılmaktadır ve arazi yüzeyini ifade eden rasgele dağılmış Z leri ifade etmektedir. SAM genellikle arazi yüzeyinin belirgin topoğrafik özelliklerinin düzensiz olarak dağılmış noktalar ve arazinin su ayrım ve su toplama çizgilerinin (break lines) arazinin gerçek şeklinin daha iyi bir biçimde sayısal olarak sunulmuş biçimidir.

Sayısal Yüzey Modeli (YM): SAM ve SYM ile benzerdir, farkı yükseklik bilgilerinin bina, ağaç, kule ve diğer objelerin yüzeyine ilişkin olmasıdır.

Dış Yöneltme Elemanları: Fotoğraf çekim noktalarının (izdüşüm merkezlerinin) üç koordinatı ile fotoğrafın üç eksen çevresindeki dönüklük açıları: X0,Y0,Z0, , ,

Mutlak Yöneltme Elemanları: Karşılıklı yöneltilmesi yapılan bir stereo-modelin, arazi koordinat sistemine dönüştürülebilmesi için gerekli olan yedi parametre: 1 ölçek ( ), 3 öteleme (X0, Y0, Z0), 3 dönüklük ( ,,)

Sayısal Fotogrametri: Sayısal fotoğraflar ile çalışan fotogrametri.

Hava İşareti: Hava fotoğraflarının çekiminden önce, yer kontrol noktalarına ve diğer önemli olan noktalara, fotoğraflarda görünecek biçimde ve büyüklükte yapılan işaretler.

Hava İşareti Görüş Konisi: Tepesi hava işaretinde olan, fotoğraf çekiminde kullanılacak kameranın görüş açısına denk düşen bir tepe açısına sahip koni.

Görüntü Yürümesi: Hava fotoğraflarının çekimi sırasında, objektifin açık olduğu poz süresi içinde, uçağın hareketi nedeni ile, noktalara karşı çizgilerin oluşması ile ortaya çıkan ve görüntü netliğinin bozulması ile sonuçlanan durum. Resim yürümesi.

Kamera Kalibrasyon Raporu: Hava kameralarının iç yöneltme elemanları, çerçeve işaretlerinin koordinatları, distorsiyon hataları ve optik çözünürlük gibi kullanıcı için önemli bilgileri içeren kamera kimlik belgesi.

Güneşin Yükseklik Açısı: Güneşin ufuk düzleminden olan yüksekliği. Güneşin başucu açısını 90º ye tamamlayan açı.



5

GPS Denetimli Uçuş Sistemi: Uçakta bulunan bir GPS alıcısı, işleyicisi ve görüntüleyicisi ile tasarlanan uçuş planına uygun fotoğraf çekimini gerçekleştiren sistem. Navigasyon GPS’i.

Radyometrik Çözünürlük: Tarayıcının gri düzeylerini ölçme yeteneği, gri skalasının genişliği. 8 bit’lik bir çözünürlük 256 gri düzeyine karşılık gelir.

Ortalama Hata, Standart Sapma: En küçük kareler dengelemesi sonucu elde edilen düzeltmelerden ya da artık hatalardan hesaplanan ölçüt. Düzeltmelerin karelerinin toplamının fazla ölçü sayısına bölünerek ve karekökü alınarak bulunacak büyüklük. Bir geometrik büyüklüğün ölçülen değeri ile verilen değer arasındaki farklardan da benzer şekilde hesaplanacak büyüklük,

Artık Hata: Koordinat dönüşümü ya da En Küçük Kareler uygulaması sonucu verilen koordinat değerleri ile dengelenmiş değerler arasındaki fark, kalıntı hata.

Maksimum Artık Hata: Artık hatalar kümesindeki en büyük değer.

Fotogrametrik Blok: Paralel uçuş kolonlarından %20-%60 aralığında yan ve %60-%80 aralığında ileri bindirmeli olarak çekilmiş fotogrametrik nirengi ölçmeleri ve blok dengeleme ile aynı anda tüm dış yöneltme elemanları elde edilen fotoğraflar topluluğu.

Kolon: Aynı uçuş çizgisinden çekilmiş en az %60 boyuna bindirmeli fotoğraflar ya da modeller topluluğu.

Çapraz Kolon : Uçuş çizgilerine dik ya da çapraz durumda düzenlenmiş uçuş kolonları. Paralel kolonlar kümesini kesen paralel olmayan tüm diğer kolonlar.

Kinematik GPS: Hareket eden araçlar ile, Hava fotogrametrisinde, uçaktaki GPS algılayıcıları ile fotoğraf çekim anındaki koordinatları kaydeden sistem.

GPS / INS Sistemi: Dış yöneltme elemanlarının doğrudan belirlenmesi amacı ile uçakta bulunan kinematik GPS ve INS (‘’Inertial Navigation System’’) yada IMU (‘’Inertial Measurement Unit’’)’ den oluşan sistem.

Otomatik Fotogrametrik Nirengi Yöntemi : Program denetiminde fotogrametrik nirengi ölçmelerinin operatör karışması olmaksızın ya da çok az yardımla yapılması, çerçeve işaretlerinin bulunarak ölçülmesi, fotoğrafların, modellerin ve kolonların ortak alanlarındaki bağlama noktalarının otomatik seçilmesi ve diğer fotoğraflarda bulunması ve koordinatlarının otomatik ölçülmesi yöntemi. Bu görevlerin bir bölümü operatör tarafından yapılıyorsa bu yaklaşım Yarı Otomatik Fotogrametrik Nirengi Yöntemi olarak adlandırılmıştır.

İç Yöneltme : Çerçeve işaretlerinin koordinatlarının ölçülmesi, bu işaretler ile tanımlanmış fotoğraf koordinat sistemine dönüşüm parametrelerinin bulunması.Afin Dönüşüm : Koordinatların birbirinden bağımsız olarak alındığı ve her koordinat için üç dönüşüm parametresi bulunan toplam altı parametreli iki boyutlu dönüşüm.



6

Karşılıklı Yöneltme : Bir çift fotoğrafın on iki dış yöneltme elemanından uygun beşini kullanarak karşılıklı izdüşüm ışınlarının kesiştirilmesi, düşey paralaksların yok edilmesi.

Model Bağlama Noktası : Komşu iki stereomodelin ortak alanında bulunan ve bu iki modeli birbirine bağlayan nokta.

Kolon Bağlama Noktası : Komşu iki kolonu, ya da çapraz kolonlar ile paralel kolonları birbirine bağlayan nokta.

Eşleştirme : Kare ya da dikdörtgen biçimindeki piksel kümesinin oluşturduğu görüntü parçasının diğer fotoğraflarda karşılıklarının, eşlerinin bulunması, otomatik olarak yatay ve düşey paralaksların korelasyon vb algoritmalar ile giderilmesi.

Işın Desteleri Yöntemi: Düzeltmelerin getirildiği ölçü değerleri olarak fotoğraf koordinatlarının alındığı blok dengeleme yöntemi. Işın Demetleri Yöntemi.

Ek Parametreler Yöntemi: Fotoğraflarda giderilemeye sistematik hataların etkisini yok etmek amacıyla, yeni bilinmeyen ek katsayılarla uygulanan blok dengeleme yöntemi. “Self Calibration” Yöntemi.

Duyarlık : Ölçü grubunun iç tutarlılığı, ölçülerin birbirine yakınlığını tanımlayan bir nitelik.

Doğruluk : Ölçülerin gerçek ya da gerçek olduğu varsayılan değere yakınlık ve uzaklığını tanımlayan bir nitelik.

Düşey Paralaks : Karşılıklı izdüşüm ışınlarının kesiştirilmesi sırasında ilgili yatay düzlemde oluşan göz bazına dik yöndeki farklılık. Karşılıklı yöneltmede stereoskopik görüşün sağlanabilmesi için yok edilen düşey yöndeki farklılık. Kesintisiz Veri Tabanı : Proje alanındaki tüm grafik verileri içine alan geniş bir veri tabanı. Bu veri tabanında idari bölge, pafta vb yapay sınırlar bulunmaz.,

İfade eder.

Madde 7 KısaltmalarBu Şartnamede geçen kısaltmalar aşağıda verilmiştir:

GPS (Global Positioning System): Global Konum Belirleme Sistemi

GNSS : GPS, GLONASS, Galileo ve benzeri küresel konumlama uydu sistemlerinin genel adı (Global Navigation Satellite System) IMU: İnersiyal Ölçme Donanımı (Inertial Measurement Unit)

INS: İnersiyal Konumlama Sistemi (Inertial Navigation System)

ITRF(International Terrestrial Reference Frame): Uluslararası Yersel Referans Ağı

ITRF96: 1996 yılında güncellenmiş ITRF Teknik Şartname

© Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, 2014Her hakkı mahfuzdur. Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün izni olmaksızın çoğaltılamaz, kullanılamaz

7

ETRF(European Terrestrial Reference Frame): AvrupaYersel Referans AğıGRS80 (Geodetic Reference System): Uluslararası Jeodezi ve Jeofizik Birliğinin 1979 yılında benimsediği aşağıda parametreleri verilen eş potansiyelli elipsoit ile tanımlanan Jeodezik Referans Sistemi 1980a = 6378137.0 m , J2 = 0.00108263f = 1 / 298.257222101, ω = 7292115 x 10-11 rad s-1, GM = 398600.5 x 109 m3 s-2

TUTGA: Türkiye Ulusal Temel GPS AğıTUTGA99A: Güncellenmiş Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı 1999 (TUTGA-99)

TUSAGA: Türkiye Ulusal Sabit GPS Ağı

TUDKA: Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı

TUDKA99: 1999 yılında güncelleştirilen TUDKA

TG99A: Güncellenmiş Türkiye Jeoidi 1999 (TG99A)

TUSAGA-AKTİF : Türkiye Ulusal Sabit Aktif GPS Ağı

ED50: 1950 Avrupa Datumu: Hayford elipsoidine dayalı, parametreleri

a = 6378388.0 m, f =1/297.0 dir.

UTM: Universal Transversal Mercator

BÖHHBÜY: Bakanlar Kurulunca 23/6/2005 tarihinde kararlaştırılan 2005/9070 karar sayılı Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği.

RINEX: Alıcıdan Bağımsız Değişim Formatı

SYM: Sayısal Yükseklik Modeli

SAM: Sayısal Arazi Modeli

YM: Sayısal Yüzey Modeli

UVDF: Ulusal Veri Değişim Formatı

3B: Üç boyutlu

CAD: Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided Design)

Μm: Mikrometre

NOTAM: Havacılık bildirisi (Notice To Airmen)

ha: Hektar

km2: Kilometrekare

HBB: Harita Bilgi Bankası

HHBTKY: Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma YönetmeliğiMadde 8 Standartlar

8.1. Proje kapsamında üretilecek sayısal veriler ve bilgiler öncelikle bu şartname hükümlerini ve eklerini, bu şartnamede bulunmayan konularda " Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği "nin (BÖHHBÜY) ilgili maddelerini,



8

açıklık bulunmayan konularda ise Teknik Koordinatör tarafından verilecek talimatları sağlayacaktır.

8.2. Yüklenici, seçilen yöntem, kullanılan donanım ve malzemeler ile çalıştırılacak elemanlar açısından bu şartname ve eklerinde belirtilen standartları ve doğruluk ölçütlerini sağlayacak şekilde seçmekle yükümlüdür.

8.3. Teknik Koordinatör ve yüklenici arasındaki her türlü bilgi ve belge teslimi Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği adreste olacaktır.

8.4. Yüklenici, sözleşmenin imzalanmasını izleyen 15 gün içinde, “Öneri İş Programı Zamanlamasını” hazırlayarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunacaktır. Öneri İş programının hazırlanması öncesinde Teknik Koordinatör’ün görüşü alınacaktır.

8.5. Yüklenici Yasa ve Yönetmeliklerden kaynaklanan gizlilik kurallarına ve Taraflar arasında ____________ tarihinde imzalanan Gizlilik Sözleşmesi hükümlerine uymak zorundadır.

8.6. Teslim edilecek belgeler, iş yapım süresince ve tamamlandıktan sonra teslim edilmek üzere, basılı olarak teslim edilecek belgeler ve sayısal ortamda teslim edilecek belgeler (vektörel veriler, raster veriler, sayısal ortamdaki raporlar ve ascii dosyalar vb.) şeklinde teslim edilecektir. Yüklenici, bu şartnamede yer alan iş adımları sonucunda üretilen ara ürünler dahil bütün verileri teslim edilecek belgeler başlığındaki maddelere ek olarak Teknik Koordinatör’ün talep etmesi durumunda vermekle yükümlüdür. Teknik Koordinatör, teslim edilecek sayısal verilerin formatında değişiklik yapma hakkına sahiptir.

8.7. İş süreci içinde, BÖHHBÜY ya da, bu ihale ile ilgili diğer teknik düzenlemelerde değişiklik olması durumunda, bu değişikliklerden Teknik Koordinatör’ün değerlendirmesi ile uygulanabilir görülen hususlar bu iş için de uygulanabilecektir.

8.8. Proje sürecinde yapılan çalışmalarda elde edilen ara ürünlerle ilgili verileri Teknik Koordinatör/’den isteyebilecektir.

8.9. Proje ile ilgili bilgi ve belgelerin asılları, kopyaları ya da manyetik ortamdaki kayıtları Teknik Koordinatör’ün veya İşveren’in izni olmaksızın, başka kişi ve kurumlara verilmeyecek, çoğaltılmayacak, başka iş ve amaçlar için kullanılmayacaktır.8.10. Üretilecek haritalarda, askeri yasak bölgelere rastlayan alanlarda, Yasa ve Yönetmeliklerden kaynaklanan gizlilik kurallarına uyulacak; kışla, bina ve tesislere ilişkin planimetrik detaylar yer almayacak ve isimlendirme yapılmayacaktır.

8.11. Uçuşlar sırasında Teknik Koordinatör/ tarafından görevlendirilecek müşahitin tüm masrafları Yüklenici tarafından karşılanacaktır.



9

8.12. Her bir proje alanı meta verileri CBSGM Geoportal’ına kaydedilecektir.

Madde 9 Koordinat Sistemi

9.1. Bu şartname kapsamında üretilecek her türlü koordinat ,büyük ölçekli sayısal harita ve sayısal ortofoto haritalar, en son güncellenmiş TUTGA’ya bağlı, GRS80 elipsoidi, ITRF96 Datumu, Universal Transversal Mercator (UTM) izdüşümünde üç derecelik dilim esasına göre belirlenir. Koordinat hesap işlemlerinde gözlem epoğu kullanılır. Sonuç bilgi ve belgelerin arşivlenmesi ile çizim işleri ve ortofotolar 2005.00 referans epoğu, jeodezik hesaplamaların yapılmasından önce daha güncel bir referans epoğunun yayınlanması durumunda daha güncel olan referans epoğunda yapılacaktır. Jeodezik hesaplamalardan sonra daha güncel bir referans epoğu yayınlanırsa, bu yeni referans epoğuyla dönüşüm ilişkisi sağlanacaktır.



10

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Jeodezik Çalışmalar

Madde 10 Yer Kontrol Noktaları (YKN)

Yer kontrol noktaları (YKN) ağının yer seçimi, tesis, işaretleme ve GNSS tekniği ile ölçümü, ölçümlerinin değerlendirilmesi ve Helmert ortometrik yüksekliklerinin belirlenmesi jeodezik çalışmalar kapsamında yapılacaktır.

Madde 11 YKN Ağının Tasarımı

Proje kapsamında proje alanında tasarlanan fotogrametrik bloklarda yeterli sayıda ve uygun dağılmış yer kontrol noktaları BÖHHBÜY ve Ekleri, idari ve teknik şartname gerekleri ve Teknik Koordinatör’ün istek ve taleplerine uygun tasarlanmalı ve Teknik Koordinatör’ün onayına sunulmalıdır. Hava fotoğraflarının çekimi sırasında Kinematik GNSS yöntemi kullanılacak olması nedeniyle yer kontrol noktalarının tasarımı buna uygun olarak yapılmalıdır. Ölçülerin değerlendirilmesi sonunda jeodezik koordinatların standart sapmaları σ= σ 3.0 cm ve σ h 5.0 cm olacak şekilde ağ tasarımı yapılmalıdır. Teknik Şartname, Ekleri uygun olarak tasarlanan yer kontrol noktaları ağı için uygun ölçekte tasarım kanavası ve Google Earth kml dosyası hazırlanarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır ve Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır. Nokta numaraları BÖHHBÜY esaslarına göre verilecektir.

Madde 12 YKN Ağının Tesisi

12.1. Ağı oluşturan noktalar hava işaretleri şeklinde tesis edilecektir (Ek 1). Belirlenen ve tesis edilen bütün noktalar BÖHHBÜY’nin ilgili maddeleri uyarınca röperlenecektir.

12.2. Hava işaretleri merkezdeki dairenin çapı 20 cm, bu daireden 10 cm uzağındaki dikdörtgen şeklindeki kanatların eni 15 cm boyu ile 30 cm olacak şekilde hazırlanmalıdır.

12.3. Bu işaretler yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır: Boya malzemesi olarak, yapılaşmamış arazide taş blokaj üzerine,

yapılaşmış arazide ise, her türlü yapı yüzeyleri üzerine yol çizgi boyası veya farklı renklerde olması durumunda yağlı boya kullanılmalıdır.

Hava işaretleri gökyüzü görüşü açık alanlara yapılmalı, işaretler en az 60° lik bir görüş açısına sahip olmalı, bu görüş konisi içinde bina ağaç gibi herhangi bir engel bulunmamalı ve engel bulunması durumunda engel yüksekliğinin 1.5 katı ötesine işaretleme yapılmalıdır.

Yer kontrol noktalarının ölçümünden en az üç gün öncesinde tüm işaretler tamamlanmalı, hava fotoğrafı alınıncaya kadar tüm işaretlerin fotoğraflarda görünülebilirliği sağlanmalı ve yapılacak periyodik kontroller ile bu işaretlerin bozulanları yenilenmelidir.



11

Çeşitli nedenlerle yapılacak revizyon uçuşlarından önce de, bu bölgelerdeki işaretlerin eksiksiz olarak zamanında yeniden işaretlenmesi sağlanacak ve bedeli yükleniciye ait olacaktır.

Tüm işaretli noktalar 1/10000 ölçekli haritalara işaretlenerek bir kanava düzenlenecek ve bu kanavalar 1/50000 ya da 1/100000 ölçekli çıktı olarak çizdirilecek ve uçuştan 15 gün öncesinden başlayarak Teknik Koordinatör tarafından sondaj yapılarak denetlenecektir.

Madde 13 YKN Ağının Ölçümü ve Değerlendirilmesi

13.1. Yer kontrol noktalarının ölçümünde Madde 11’de verilen jeodezik koordinat doğruluğunu veren GNSS ölçme yöntemi tercih edilmelidir. Proje alanının konumuna ve diğer değişen koşullara göre aşağıda açıklanan yöntemlerden biri veya her ikisi ya da gerekli doğruluğu sağlayacak başka yöntem kullanılabilir. Tercih edilen ölçme yöntemi ölçme yöntemi gerekçeleriyle birlikte Teknik Koordinatör’ün onayına sunulmalıdır.

13.2. Statik GPS Ölçme Yöntemi ile ölçüde çift frekanslı en az 6 uydudan eş zamanlı kayıt yapabilen jeodezik GNSS alıcıları kullanılmalıdır. Ölçülerde aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

Uydu sayısı en az dört, Kayıt aralığı 15 saniye veya daha az olmalı, Uydu yüksekliği en az 100 olmalı, Kayıt süresi 5 km’ye kadar bazlarda 20 dakika, 5 km’den büyük

bazlarda her bir km için 3 dakika ilâve süreler ile en fazla 10 km’ye kadar bazlar ölçülebilir.

Yer kontrol noktalarının ölçme epoğundaki koordinatları (, , h) ve standart sapmaları (,,h), proje alanında bulunan TUTGA ve/veya TUSAGA-Aktif ve bu proje kapsamında BÖHHBÜ Yönetmeliğine göre ölçülerek koordinatları hesaplanan AGA (C1) noktalarının ölçme epoğundaki koordinatları değişmez alınarak dengelemeli olarak belirlenmelidir.

Her oturumda, ölçü yapılan noktalarda ölçme-kayıt karnesi düzenlenmelidir.

13.3. Kinematik GPS Ölçme Yöntemi ile Yer kontrol noktalarının ölçümünde RTK ölçme yöntemi de kullanılabilir. RTK ölçü yönteminde TUSAGA-Aktif (CORS-TR) veya ürettiği verinin standardı, doğruluğu ve güvenilirliği BÖHHBÜ Yönetmeliği Madde 43’e göre garanti altına alınan sabit istasyonlar kullanılabilir.

13.4. Sabit istasyonla dayalı olarak yer kontrol noktalarının koordinatlarının belirlenmesinde aşağıdaki koşulları sağlayacak şekilde bir oturumda en az üç kez tekrarlı ve farklı zamanlarda en az iki GNSS oturumu yapılmalıdır. Tekrarlı ölçülerin ortalama koordinat değerinden farkı yatayda 1 cm ve düşeyde 2 cm ‘yi geçmemelidir. Verilen tolerans değerini aşan ölçüler tekrarlı ölçü kümesinden çıkartılarak kalan uyuşumlu ölçü değerlerinin ortalaması alınmalıdır. Uyuşumlu ölçü değerlerinin sayısı üçten az ise ölçüler farklı bir uydu konfigürasyonunda yenilenmelidir.



12

Düzeltme Verileri Alınırken Kullanılabilecek Teknik: VRS, FKP veya MAC

Belirsizlik Çözümü: Sabitlenmiş, Uydu sayısı: En az beş adet, Uydu yükseklik açısı: En az 10o, Veri toplama aralığı: Bir saniye, Gözlem süresi: Her tekrarlı ölçümde en az 10 epok, Oturumlar arası zaman: En az bir saat, Her oturumda, ölçü yapılan noktalarda ölçme-kayıt karnesi

düzenlenmelidir.

Madde 14 YKN Yüksekliklerinin Belirlenmesi

14.1. Yer kontrol noktalarının yükseklikleri GNSS nivelmanı yöntemi ile belirlenecektir. GNSS ile bulunan elipsoit yüksekliğinden Helmert ortometrik yüksekliklere dönüşüm için güncel Türkiye Jeoit Modeli kontrol edilerek ve/veya iyileştirilerek kullanılmalıdır.

14.2. Jeoit modelinin proje alanında kontrolü/iyileştirilmesi için 200 km2 ye kadar en az dört (4) nokta ve buna ek olarak her 200 km2 ye bir nokta olacak şekilde uygun dağılmış noktalar belirlenir. Bu noktalar C1 derece doğrulukta ölçülür ve Ulusal Düşey Kontrol Ağına geometrik nivelman ile bağlantısı yapılarak Helmert ortometrik yükseklikleri belirlenir. Geometrik nivelman işleminde BÖHHÜ Yönetmeliğinde ana nivelman noktaları ve ağı için ön görülen ölçme, değerlendirme ve kontrol kriterleri uygulanmalıdır. Yüksekliği bilinen noktalar arasındaki Helmert ortometrik yükseklik farkı ile GNSS ve jeoit modelinden bulunacak Helmert ortometrik yükseklik farkı arasındaki fark;

H mm 12 mm S km olmalıdır. Burada S, km biriminde nivelman yolunun uzunluğudur. Noktaların Helmert ortometrik yüksekliklerinin hesaplanmasında;

Helmert ortometrik ve elipsoit yüksekliği bilinen dayanak noktalarında; N=h-H eşitliği ile hesaplanan jeoit yükseklikleri ile jeoit modelinden elde edilen jeoit yükseklikleri arasındaki farklar uygun bir yüzey ile modellenmelidir,

Jeoit düzeltmesi (N) tüm noktalarda belirlenmeli ve Helmert ortometrik yüksekliği H=h-(Jeoit modeli+N) eşitliğiyle doğrudan hesaplanmalıdır.

Madde 15 ITRFyy ED-50 Dönüşüm Parametrelerinin Belirlenmesi

Tüm Proje Alanı içerisinde ITRFyy ED50 dönüşüm parametrelerini belirlenmesine / iyileştirilmesine yönelik olarak klasik RTK ölçme yöntemi kullanılacaktır. ED50 koordinatları bilinen noktalar baz istasyonu olacak şekilde tasarlanarak yer kontrol noktalarında RTK ölçüsü yapılacaktır. RTK ölçüleri birbirinden bağımsız olarak üç tekrarlı şekilde yapılmalıdır. ED50 koordinatı bilinen noktalara ilişkin bilgiler Teknik Koordinatör tarafından sağlanacaktır. Tekrarlı ölçülerin ortalama koordinat değerinden farkı yatayda 1 cm ve düşeyde 2 cm ‘yi geçmemelidir. Verilen tolerans değerini aşan ölçüler tekrarlı ölçü kümesinden çıkartılarak kalan uyuşumlu ölçü



13

değerlerinin ortalaması alınmalıdır. Uyuşumlu ölçü değerlerinin sayısı ikiden az ise ölçüler farklı bir uydu konfigürasyonunda yenilenmelidir. Bu işlem için:

Uydu sayısı: En az beş adet olmalıdır, Uydu yükseklik açısı: En az 10o olmalıdır, Veri toplama aralığı: Bir saniye olmalıdır, Gözlem süresi: Her tekrarlı ölçümde en az 10 epok olmalıdır.



14

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Fotogrametrik Çalışmalar

Madde 16 Temel yaklaşım ve genel ilkeler

16.1. Fotoğrafların çekiminde yüksek nitelikli sayısal (dijital) çerçeve (frame) hava kameraları kullanılacaktır. Yüksek nitelikli kayıt yapan sayısal hava kameralarında, alt çerçeveler ile elde edilen görüntülerin (“sub-image”) birleştirilmesi sonucu elde edilen görüntünün boyutu pankromatik bantta 7500x11500 piksel ya da daha büyük olacaktır. Bu özellikleri taşıyan ve kullanılması önerilen hava kamerası teknik bilgileri ile birlikte yüklenici tarafından Teknik Koordinatör’e yazılı olarak teklif edilecek ve Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır. Orta düzeyde çözünürlüğe (medium format) sahip sayısal kameralar fotoğraf çekiminde kullanılmayacaktır. Fotoğraf çekiminde kullanılan sayısal hava kamerası 12 bitlik radyometrik çözünürlüğe sahip görüntü alımına imkan vermelidir ve görüntü yürümesini önleyici işleve sahip TDI (“Time Delay and Integration”) sistemine sahip olmalıdır.

16.2. Sayısal hava kamerası ile elde edilen görüntülerin yer örnekleme aralığı (GSD) 10 cm ± 2 cm’yi geçmeyecektir. Yer örnekleme aralığındaki maksimum değişim Elde edilen görüntülerin geometrik doğruluğu ise 2 mikrometreyi geçmemelidir. Sayısal kamera ile elde edilecek görüntü ölçeği, bindirme oranları (boyuna ve enine bindirme) ve bu parametrelere bağlı olarak uçuş yüksekliği, kullanılacak objektif yada objektiflerin odak uzaklığına, yer ayırma gücüne ve kameranın teknik özelliklerine göre yüklenici tarafından Teknik Koordinatör’e teklif edilecek ve Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır. Teknik Koordinatör’e sunulacak teklife sayısal kameranın kalibrasyon raporu, kameraya ilişkin diğer teknik bilgilerde eklenecektir. Sayısal kamera ile elde edilen ham görüntülerin işlenmesi sonucunda (“post process”) yüksek çözünürlüklü renkli (mavi, yeşil, kırmızı) ve yapay renkli (yeşil, kırmızı, kızıl ötesi) görüntüler oluşturulacaktır.

16.3. Dijital kameralarda “doğrudan yer referanslandırma sistemi (GPS/IMU)” tekniklerinin kullanılması ve kinematik GPS desteğinden yararlanılması benimsenmiştir.

16.4. Sonuç ürünler, ulusal veri standartları ile uyumlu yine ulusal semboller/özel işaretler kataloglarına uygun, ulusal pafta sisteminde yüksek çözünürlüklü sayısal yüzey modeli, gerçek (true) ortofoto haritalar, bina katmanı ve yol orta çizgileri bilgileridir.

16.5. Harita Genel Komutanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla Yüklenici tarafından yapılacak yazışmalar neticesinde uçuş izni alınmasının ardından veri alımı için uçuş gerçekleştirilecektir.

16.6. Uçuş izninden ve/veya meteorolojik hava şartlarından dolayı oluşacak mücbir sebeplerden meydana gelecek gecikmeler sonucu işin bir kısmına veya tamamına



15

ait süre, resmi kurumlardan elde edilecek belgelerle yapılacak yazılı başvuru ve işin niteliğine göre, Teknik Koordinatör tarafından en az gecikilen süre kadar uzatılır.

16.7. Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma Yönetmeliği’nin Madde-9 b/3 nolu bendine göre yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları uçuşa ilişkin veriler, izinsiz yurt dışına çıkarılamaz.

Madde 17 Uçuş planı

17.1. Uçuş plânları 1/25000 ölçekli haritalar üzerinde ve sayısal ortamda düzenlenir ve uçuş çizgileri doğu-batı ya da kuzey-güney doğrultusunda ve olabildiğince paftaların orta çizgileri ile çakışacak şekilde düzenlenir.

17.2. Zorunlu durumlarda uçuş çizgileri çapraz doğrultuda da olabilir. Sahillerde ve kinematik GPS uygulamalarında destek görevi yapacak çapraz yönde ve normal kolonlara dik yönde ek kolonlar oluşturulur.

17.3. Uçuş plânlarında, yapılacak haritaların pafta sınırları, uçuş çizgileri, uçuş yükseklikleri gösterilir. Sayısal uçuş plânlarında ise fotoğraf çekimi noktalarının yaklaşık X,Y,Z koordinatları bulunur.

17.4. Topoğrafik durum nedeni ile ortaya çıkabilecek bindirme sorunları uçuş plânının hazırlandığı altlık üzerinde denetlenerek gerekli önlemler alınır ve uçuş plânlarında düzeltmeler yapılır.

17.5. Uçuş planları; 10 cm (±1 cm) yer örnekleme aralığı (GSD), %80 boyuna bindirme (±5), %60 enine binmeyi (±5) sağlayacak şekilde 3 boyutlu olarak sayısal ortamda yapılacaktır.

17.6. Uçuş planı hem sayısal hem çizgisel olarak uçuştan önce Teknik Koordinatör’e sunulup Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır.

17.7. Hazırlanan uçuş planları uçuş yönetim sistemi kullanılarak planlandığı şekilde gerçekleştirilecek ve gerekli görüldüğü takdirde Teknik Koordinatör uçuşta gözlemci bulundurabilecektir.

17.8. Uçuş planları 3 nüsha halinde jeodezik alt yapının oluşturulması çalışmalarına başlanmadan önce Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir. Uçuş planları, Teknik Koordinatörce onaylandıktan sonra kesinlik kazanacaktır.

Madde 18 Havadan sayısal hava kameraları ile görüntü alımı

18.1. Uçuş görevi, hazırlanan uçuş planlarına uygun olarak Nisan ile Eylül ayları arasında bulutsuz bir havada, yerel öğle zamanından yaklaşık iki saat önceki ve sonraki zaman aralığında gerçekleştirilecektir.



16

18.2. Görüntü alımı sırasında güneşin yükseklik açısı 30º den daha büyük olmalıdır. Uçuş için uygun olan mevsim şartları dışında, mücbir sebeplerde, Teknik Koordinatörün onayı alınarak fotoğraf çekimi yapılabilir.

18.3.Uçuş plânlarının plânlanan biçimde gerçekleştirilmesi için GPS denetimli, uçuş sisteminden yararlanılacaktır. Görüntü alımı sırasında kinematik GPS-IMU (“Inertial measurement Unit”) ya da GPS-INS (Inertial Navigation System) sistemi kullanılarak dış yöneltme elemanları doğrudan belirlenecektir ve fotogrametrik nirengi işlemlerinde kullanılacaktır.

18.4. Görüntü alım noktalarının planlanan durumdan farkları 50 m’ yi geçmemelidir. Kamera ekseninin düşey doğrultudan sapmaları da 5 gradı geçmemelidir. Sonradan herhangi nedenle ek uçuşlar gerekli olmuşsa ya da farklı tarihlerde uçulan komşu blokların doğu batı kenarlarında yeni ve eski uçuş çizgilerinin birleştiği yerlerde en az iki stereo-modellik bindirmeler olmalıdır. Farklı tarihlerde (maksimum 15 gün) uçulan fotoğraf bloklarının kuzey - güney kenarındaki birer kolon yaklaşık %100 bindirmeli olarak tekrar uçulmalıdır.

18.5. Havadan görüntü alımı PAN, RGB, NIR bantları kullanılarak yapılacaktır. Alımı yapılan hava görüntülerinin teknik şartnamede belirtilen özellikleri sağlamaması durumunda; Teknik Koordinatör görüntü alımının tamamının veya bir kısmının tekrarını talep edebilecektir.

18.6. Yapılacak Uçuş işleri BÖHHBÜY’ nin ilgili maddelerinde belirtilen uçuş planlarının ve hava işaretlerinin uçuşa hazır tutanağının Teknik Koordinatör tarafından onaylanmasından sonra, meteorolojik koşullar ile NOTAM (Uçuş İzni) şartları da gözetilerek Yüklenici tarafından yapılacaktır.

18.7. Görüntü alımı için gerekli olan tüm izinler (Notam, uçak konaklama vb.) Yüklenici tarafından alınacaktır. Ayrıca uçuşa ilişkin tüm giderler (Notam, uçak konaklama vb.) yüklenici tarafından karşılanacaktır.

18.8. Çekilen görüntülerin fotoğraf kenar bilgilerini içeren “log” dosyaları oluşturulacaktır. Dijital görüntüler stereo-model çalışmaları için orijinal formatta (.tiff ve .jpeg) 12 bitlik radyometrik çözünürlüğe sahip olarak Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir. Bu bilgiler görüntü üzerinde olamayacak ayrıca *.log olarak sayısal ortamda olacaktır ve kart baskı yapılmayacaktır. “log” dosyasında bulunması gereken bilgiler;

Yüklenicinin kimliği, Proje numarası ve/veya bölge adı, Görüntü numarası, Yıl, ay ve gün olarak fotoğraf çekim tarihi/tarihleri, Deniz seviyesinde veya araziden itibaren uçuş yüksekliği, Yaklaşık görüntü ölçeği, Objektif esas uzaklığı veya kalibre edilmiş odak uzaklığı, Çekim saati, Üzerinde birden fazla proje veya bölge varsa bunların tümü

yazılacaktır, Uçuş numarası ve fotoğraf ölçeği,



17

Kamera türü.

Madde 19 Havadan alınan sayısal (dijital) görüntülerin arşivlenmesi

19.1. Sayısal hava kamerası ile alım yapıldıktan sonra elde edilen orijinal ham görüntüler (pankromatik, multispektral bantların tamamı) ve bu görüntülerin işlenmesi sonucunda elde edilen üretimde kullanılacak sonuç görüntüler ve tüm sayısal bilgiler Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

19.2. Görüntülerin tesliminden önce görüntü formatları ve teslim edilecek görüntüler ve sayısal veriler Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır. Teknik Koordinatör’ün onayı ile onaylanan formattaki görüntüler ve sayısal veriler teslim edecektir. Teknik Koordinatör projenin ilerleyen aşamalarında format değişikliği yapabilir ve görüntülerin işlenmesi aşamasındaki tüm ara görüntülerin teslimini talep edebilir.

19.3. Orijinal görüntüler görüntü işleme aşamaları ve uçuş kanavasındaki sıraya göre kolon ve görüntü numaraları esasına uygun ayrılmış olarak fotogrametrik bloklara yada Teknik Koordinatör’ün talep edeceği idari sınırlar esasına göre düzenlenecektir. Düzenlenmiş bu görüntüler, Teknik Koordinatör’e yüksek depolama özelliği olan sayısal ortamlarda(HDD) üç kayıt olarak teslim edilecektir.

Madde 20 GPS/IMU verilerinin değerlendirilmesi

20.1. Kinematik GPS/IMU sistemi ile kaydedilen konum ve dönüklük verilerinin değerlendirilmesinde ilk önce Kinematik GPS ile elde edilen fotoğraf çekim anındaki konum verileri değerlendirilecektir. Bu amaçla Kinematik GPS verileri değerlendirilecektir. Uçuştan sonra indirilen hassas GPS uydu yörünge parametreleri kullanılarak öncelikle GPS tamsayı belirsizliği özel algoritma ile belirlenip GPS verileri işlenecektir.

20.2. Bu şartname kapsamında öngörülen konum ve yükseklik doğruluğunun gerçekleştirilebilmesi için sabit istasyon olarak belirli aralıklarla yerde sabit istasyonlardan çift frekanslı GPS alıcıları ile veri toplanacaktır. TUSAGA-Aktif Sisteminden elde edilen GPS verileri ve sabit istasyondan toplanan veriler birlikte değerlendirilirken uçaktaki kinematik GPS alıcısı ile toplanan veriler ile sabit istasyonlar arasındaki mesafeler kontrol edilecektir. İhtiyaç olması halinde sabit istasyonlardan elde edilen GPS veriler ile uçaktaki GPS verilerinin işlenmesinde ağ çözümü kullanılarak uçaktaki kinematik GPS ile elde edilen fotoğraf çekim anındaki konum verilerinin yüksek doğrulukla elde edilmesi sağlanacaktır.

20.3. Fotoğraf çekimi anında, GPS anteni merkezi, IMU sistemi merkezi ve kamera izdüşüm merkezi birbirinden farklı konumda olması nedeniyle bu algılama sistemleri arasındaki ofset vektörü belirlenecektir.

20.4. Kinematik GPS anten merkezi, IMU ile dönüklüklerin belirlendiği IMU koordinat merkezi ve kamera izdüşüm merkezi olmak üzere 3 farklı koordinat sistemi arasındaki konum ve dönüklük verileri boresight kalibrasyonu denilen özel



18

kalibrasyon yöntemi ile hassas bir şekilde belirlenecek ve Teknik Koordinatör’ün onayı ile belirli aralıklarla tekrarlanarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır.

20.5. GPS verilerinin işlenmesi ile fotoğraf çekim anına ilişkin konum verilerinin belirlenmesi sonrasında IMU sistemi ile elde edilen dönüklük verileri değerlendirilecektir.

20.6. Değerlendirme işlemi sırasında Yüklenici tarafından Kinematik GPS ve IMU’ya ilişkin veriler karesel ortalama hataları kontrol edilecek ve kontrol sonuçlarına ilişkin ilgili grafik ve karesel ortalama hatalar Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır. Teknik Koordinatör GPS/IMU verilerinin değerlendirilmesine ilişkin her türlü veriyi Yükleniciden isteyebilir. GPS/IMU verilerinin toplanmaması ya da projenin doğruluk kriterlerinin sağlanamaması durumunda Teknik Koordinatör görüntü alımının yenilenmesini talep edebilir.

20.7. Kinematik GPS ve IMU verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonrasında sayısal kamera izdüşüm merkezinin fotoğraf çekim anındaki konum ve dönük verilerinden oluşan dış yöneltme parametreleri (X0,Y0,Z0, ,, κ) hesaplanacaktır.

20.8. Kinematik GPS/IMU sistemi ile kaydedilen konum ve dönüklük verilerinin değerlendirilmesinde kullanılan tüm veriler ve sonuç ürünler çekilen fotoğraf numaraları ile eşleştirilerek Teknik Koordinatör’e sayısal ortamda (HDD) üç kayıt olarak teslim edilecektir. Teknik Koordinatör ihtiyaç hissetmesi durumunda tüm verileri Yükleniciden talep edebilir.

Madde 21 Fotogrametrik nirengi

21.1. Proje alanı, arazi yapısına, yer kontrol noktalarının konumuna bağlı olarak mümkün olduğu kadar kare ya da düzgün dikdörtgen biçimli alt bloklara ayrılacaktır. Yer kontrol noktalarının dağılımı ve sıklığı, kinematik GPS tekniğine uygun olacaktır.

21.2. Komşu bloklar arasında, uçuş yönünde en az 1 kolonluk, buna dik doğrultuda da 2-3 modellik ortak alan ve bu ortak alanda yer kontrol noktaları bulunacaktır.

21.3. Fotoğraf bloklarının tasarımı uçuş planı aşamasında yapılarak Teknik Koordinatör’ün onayı sunulacaktır. Uçuş sonrasında blokların büyüklüğü ve şeklinin değişmesi durumunda Teknik Koordinatör’ün tekrar onayına sunulacaktır.

21.4. Kinematik GPS ve IMU verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonrasında belirlenen dış yöneltme parametreleri (X0,Y0,Z0, ,,κ) fotogrametrik nirengi dengelemesi sırasında yaklaşık değer olarak kullanılacaktır.

Madde 22 Fotogrametrik nirengi ölçmeleri



19

22.1. Fotogrametrik nirengi ölçmeleri, kullanılan fotogrametrik sistemin sağladığı olanaklara göre tam otomatik, yarı otomatik yapılabileceği gibi doğrudan operatör tarafından da yapılabilir.

22.2. Karşılıklı yöneltme en az 8 nokta ile gerçekleştirilir. Yöneltme sonunda bulunacak ortalama hatalar 5 mikrometreyi, hiçbir noktada 8 mikrometreyi geçmemelidir.

22.3. Modellerin ve kolonların birbirine bağlanması için ikisi modelin kenarında biri ortasında olmak üzere en az üç bağlama noktası alınır.

22.4. Çapraz ve dik kolonlar, her modelde en az dört nokta olmak üzere, bağlantı noktaları ile ilgili kolonlara bağlanır.

22.5. Fotogrametrik nirengi ölçümünün otomatik görüntü korelasyonu ile yapılması durumunda ölçülen bağlantı noktalarının görüntü üzerinde iyi bir dağılım göstermesi diğer bir değişle bağlantı noktasının “Von Gruber bölgesi”ne düşmesi sağlanacaktır. İyi bir dokuya sahip olmayan görüntülerde, bağlantı nokta dağılımının iyi olmasını sağlamak için elle ölçme yöntemi ile desteklenecektir. Her görüntüde en az 18 bağlantı noktasının olması için, görüntüdeki her 9 bölgeye en az 2 nokta düşmesi sağlanacaktır. Görüntünün üst ve alt kenarında ölçülen bağlantı noktalarının üst ve alt kolonlarda da ölçülmesi sağlanacaktır. Yukarıda ifade edilen blok içi durumlara ilave olarak, yeterli sayıda bağlantı noktasının ardışık blokların bindirme bölgesinde yer alması sağlanacaktır ve bu amaçla sınırda bulunan kolonların bağlamaları yapılacaktır.

Madde 23 Fotogrametrik nirengi dengelemesi

Her blok, önce biri birinden bağımsız olarak dengelenecek ve;a) Kullanılacak blok dengeleme yazılımı, kaba ve sistematik hataları otomatik olarak test ve irdeleme niteliğine sahip olacaktır.b) Atmosferik kırılma, yer küreselliği, ve objektif distorsiyon hatası gibi sistematik hatalar dengeleme aşamasında giderilecektir.c) Işın demetleriyle dengelemede, ek parametre sayısı uygun biçimde seçilerek Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır.d) Biri birinden bağımsız olarak dengelenen blokların ortak noktalarının koordinatları arasındaki aykırılıklar konum koordinatlarında 0.5xGSD’yi, yükseklikte ise uçuş yüksekliğinin %0.01’ini geçmemelidir. Bu durumda, Fotogrametrik Noktalarının iki blokta bulunan koordinatlarının ortalamaları alınarak tek anlamlı duruma getirilmesi sağlanacaktır. e) Dengeleme sonucunda, bağlantı noktalarına getirilecek düzeltmelerden hesaplanacak karesel ortalama hata, konum koordinatlarında ± 0.5xGSD; yükseklikte ± 0.00005xh (h= uçuş yüksekliği) değerini aşmayacaktır. Kalıntı hataları ise, bu değerlerin üç katından daha büyük olmayacaktır.f) Ölçülmekte olan bir fotogrametrik blok’a komşu olan bloklarda fotogrametrik nirengi ölçümü yapılmış ise, ölçülen blok ile ölçülmüş blok’un komşu kolon bağlamaları yapılacaktır. h) Blok dengeleme hesabı çıktısında;



20

1. Dengelemeye giren yer kontrol noktalarının ve fotogrametrik noktaların ölçü değerleri, dengelenmiş arazi koordinatları, konum ve yükseklik için karesel ortalama hataları ve hata analizleri,

2. Proje alanındaki tüm noktaların koordinat özetleri,3. Dengelemedeki iterasyon sayısı, iterasyon ölçütü,4. Ayıklanan noktaların numarası ve sayısı,5. Her model için yöneltme bilgileri ve yöneltme elemanları karesel ortalama

hataları,bulunacaktır.i) Üretim sırasında ya da sonrasında yapılacak denetimler sonucunda, blok geometrisine göre yer kontrol noktalarının artık hataları ve dağılımları, model ya da kolon bağlamalarında vb. konularda eksiklikler tespit edilmesi durumunda Yüklenici gerekli önlemleri alıp bu eksiklikleri giderir. Bu eksik ve hatalı fotogrametrik nirengi sonuçları kullanılarak üretilen sayısal yüzey modeli, renkli ya da yapay renkli ortofotolar vb. proje kapsamında üretilen diğer ürünler de yeniden üretilir.

Madde 24 Fotogrametrik nirengi ile ilgili teslim edilecek belgeler

24.1. Blok dengelemesi sonuçları her blok için bir raporla açıklanacaktır. Bu raporda ölçü ve dengeleme yöntemi, her blok ile ilgili gerekli bilgiler bulunacaktır. Bu raporun ekinde blok dengeleme hesabı çıktısı verilecektir. Blok dengeleme hesabı sonuçları ve çıktısında;

a) Dengelemeye giren yer kontrol noktalarının ve fotogrametrik noktaların ölçü değerleri, dengelenmiş arazi koordinatları, konum ve yükseklik için karesel ortalama hataları ve hata analizleri,

b) Proje alanındaki tüm noktaların koordinat özetleri,c) Dengelemedeki iterasyon sayısı, iterasyon ölçütü,d) Ayıklanan noktaların numarası ve sayısı,e) Her fotoğraf için dış yöneltme elemanları ve dönüklük matrisi elemanları, f) Her model için yöneltme bilgileri ve yöneltme elemanları karesel ortalama

hataları, bulunacaktır.

24.2. Her blok için hazırlanacak rapor, blok dengeleme hesabı çıktısı basılmış olarak ve indeks harita uygun ölçekte hazırlanmış çıktı olarak ve manyetik ortamda sayısal olarak birer nüsha Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

24.3. İndeks haritada; bloktaki tüm modellerin kapladığı alanlar, komşu modellerle ve kolonlarla bindirmeli kısımları kolayca görülebilecek şekilde uygun bir ölçekte gösterilecektir. Altta çizilecek minyatür bir grafikte, o bloğun proje alanındaki yeri ve komşu bloklar gösterilecektir. Her blok için teslim edilecek indeks harita da;

a) izdüşüm merkezleri, uçuş çizgileri, b) fotoğraf sınırları, pafta sınırları, c) yer kontrol noktaları, diğer işaretli noktalar ve blok bağlama noktaları

gösterilecektir.24.4. Teknik Koordinatör’ün onayı sonrasında yapılacak son teslimde; her blok için hazırlanmış rapor, blok dengeleme hesabı çıktısı basılmış olarak ve indeks harita uygun ölçekte hazırlanmış çıktı olarak ve 3 kopya halinde 3 adet harici diske, veri kaybı olmaksızın kayıt edilerek Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.



21

24.4. Sayısal hava kamerası ile elde edilen görüntüler numaralandırılacaktır. Her görüntü için hazırlanacak etiket dosyasında (log vb.), proje bilgileri, fotoğraf çekim tarihi, yaklaşık ölçek, uçuş ve kamera bilgileri vb. bilgiler bulunacaktır. Teslim edilecek etiket dosyası, ham görüntüler, renkli ve yapay renkli görüntülerde aynı numaralandırma sistemi kullanılacaktır.

24.5. Sayısal hava kameralar ile elde edilen ham görüntüler, (alt çerçeveler ile elde edilen görüntülerin (“sub-image”) birleştirilmesi sonucu oluşturulan her bant için ayrı ayrı pankromatik ve kırmızı, yeşil, mavi ve yakın kızıl ötesi banttaki görüntüler) ve ham görüntülerin işlenmesi sonucunda elde edilen renkli ve yapay renkli görüntüler Teknik Koordinatör’e orijinal tif formatında ayrıca Teknik Koordinatör’e isteyeceği bir formatta, 3 kopya halinde 3 adet harici diske, veri kaybı olmaksızın kayıt edilerek Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir. Teknik Koordinatör’ün talep etmesi durumunda Yüklenici sayısal hava kamerası ile elde edilen her türlü ham, ara kademede elde edilen görüntüler ve sonuç görüntüleri Teknik Koordinatör’e teslim edecektir.

24.6 Fotogrametrik nirengi sonuçlarının Teknik Koordinatör tarafından onaylanmasından sonra diğer üretim aşamalarına geçilecektir.



22

BEŞİNCİ BÖLÜM

Sayısal Yüzey Modeli ve Gerçek (True) Ortofoto Üretimi

Madde 25 Sayısal yüzey modeli (YM) üretimine ilişkin esaslar

25.1. Sayısal yüzey modeli üretimi için yoğun görüntü eşleme (Dense Image Matching) yada “Semi Global Matching” olarak isimlendirilen yöntemleri esas alan sayısal hava fotoğrafları üzerinde çalışan görüntü eşleme yöntemleri kullanılacaktır. Bu görüntü eşleme işlemleri için kullanılacak yazılımın çoklu işlemciler üzerinde çalışabilmesi, bindirmeli çekilmiş 100 den fazla sayısal görüntüyü aynı anda işleyebilmesi ve stereo görüntü çiftindeki her bir piksel için görüntü işleme işlemini gerçekleştirmesi ve teknik şartnamede öngörülen yer örnekleme aralığında nokta bulutunu üretebilmesi gerekmektedir.

25.2. Yüklenici tarafından görüntü eşleme işleminde kullanılacak yazılım Teknik Koordinatör/‘e önerilecek ve yapılacak gerekli test işlemleri sonucunda Teknik Koordinatör’ün onayı ile kesinleştirilip sayısal yüzey modeli üretiminde kullanılacaktır.

25.3. Teknik Koordinatör tüm gerekli yazılımları ve sayısal yüzey modeli üretimi için kullanılacak yazılımı kendi bünyesinde ya da başka bir kamu kurumunda bulunan çoklu işlemciler ürerine kurulması ve veri güvenliği gerekçesi ile üretimin burada yapılmasını talep edebilir.

25.4. Yoğun görüntü eşleme yöntemi ile üretilecek sayısal yüzey modelini görüntü formatında (geotif), ascii formatta ve nokta bulutu olarak (las formatında) YÖA=10 cm nokta sıklığında üretilip Teknik Koordinatör’e teslim edilecek ve true ortofoto üretiminde kullanılacaktır.

25.5. Yüklenici bir önceki maddede tanımlanan formatlardaki sayısal yüzey modelini 1/1000 ölçekli pafta bölümlemesi esasına göre YÖA=10 cm nokta sıklığında ve Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği nokta sıklıklarında üretilip Teknik Koordinatör’e teslim edecektir. Teknik Koordinatör belirleyeceği büyüklüklerde YÖA aralığında ya da bir veya birden çok farklı geniş aralıklarda (örneğin 20 cm ve 50 cm aralıklı) proje alanlarına ilişkin sayısal yüzey modeline ilişkin mozaiklerin üretilip teslim edilmesini isteyebilir.

25.6. Yoğun nokta görüntü eşleme yaklaşımında görüntü kalitesi ya da farklı sebeplerle görüntü eşlemenin gerçekleşmediği ya da yanlış eşlemelerin gerçekleştiği alanlar düzeltilecektir. İhtiyaç olması durumunda bu alanlar içi stereo model üzerinde stereo sayısallaştırma ile nokta toplanacak ve enterpolasyon ve filtreleme işlemleri ile bu alanlardaki hatalar düzeltilecektir sayısal yüzey modeli öngörülen nokta sıklığında üretilecektir.



23

Madde 26 Renkli ve yapay renkli Sayısal Gerçek Ortofoto ve Ortofoto Mozaik üretimine ilişkin esaslar

26.1. Renkli ve yapay renkli (clour infrared) sayısal gerçek ortofotolar, sayısal hava kamerası ile kaydedilen görüntüler, fotogrametrik nirengi dengelemesi sonucunda elde edilen dış yöneltme elemanları, üretile sayısal yüzey modelleri ve sayısal hava kamerasına ilişkin kamera kalibrasyon bilgileri kullanılarak YÖA=10 cm olacak şekilde 1/1000 ölçekli pafta bölümlemesi esasına göre üretilecektir.

26.2. Renkli ve yapay renkli (clour infrared) sayısal gerçek ortofotoların üretimi sırasında raster görüntülerin yataylanmasında geometrik düzeltmeler piksel bazında yapılacaktır. Radyometrik düzeltmeler ise bilineer veya bikübik enterpolasyon yöntemlerinden biriyle yapılacaktır.

26.3. Radyometrik düzeltmelerden sonra oluşacak raster renkli ve yapay renkli (clour infrared) sayısal gerçek ortogörüntülerde, fotogrametrik yorumlamayı engelleyici görüntü, renk ve ton bozuklukları olmayacaktır.

26.4. Renkli ve yapay renkli (clour infrared) sayısal gerçek ortofotolarda özellikle binalar, köprüler vb. gibi yerden yüksek objelerdeki perspektif (rölyef) hatalar giderilecektir. Bu işlem gerçekleştirilirken gerçek ortogörüntülerde boşluk ve yırtılmaların bulunmayacaktır. Renkli ve yapay renkli gerçek ortogörüntüdeki bina çatı kenarlarının düzgün bir biçimde olması zik zak ya da tırtıklı yapıların bulunmaması sağlanacaktır.

26.5. Renkli gerçek ortogörüntüler, sayısal hava kamerası ile elde edilen yüksek çözünürlüklü mavi yeşil ve kırmızı bantlar kullanılarak arazinin doğal renklerini yansıtacak şekilde üretilecektir. Yapay renkli (colour infrared) gerçek ortogörüntüler ise sayısal hava kamerası ile elde edilen yüksek çözünürlüklü yeşil, kırmızı ve yakın kızılötesi bantlar kullanılarak üretilecektir.

26.6. Renkli ve yapay renkli (clour infrared) sayısal gerçek ortogörüntüde kesinlikle renk ve ton farklılıklarının bulunmaması sağlanacaktır. Benzer durum ağaçlık ve ormanlık alanlar içinde geçerlidir.

26.7. Renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofotoların her bir 1/1.000 ölçekli harita pafta ismine göre, şartnamede belirtilen koordinat sisteminde koordinatlandırılmış - Georeferenced tif ve Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği sıkıştırma formatında/formatlarında olacaktır. 1/1.000 ölçekli renkli sayısal ortofoto haritaların dosya adları 1/1.000 lik pafta isimleri esas alınarak verilecektir.

26.8. Üretilen renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofotolar kullanılarak koordinatlandırılmış .sid ve .ecw formatında ve Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği uygun dörtgenlerde, her bir fotogrametrik bloğa, il ve ilçeye ait bütün renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofto mozaikler YÖA=10 cm, YÖA=30 cm ve YÖA=50 cm olacak şekilde üretilecektir.

26.9. Renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofotolarda;



24

a) 1/1.000 ölçekli renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofoto paftaları içerisine giren bütün yer kontrol noktaları ve ortofoto çıktıları üzerinde ve sayısal dosyalar içerisinde, bu şartname hükümleri Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği esaslara göre, uygun sembol ve işaretlerle gösterilecektir.

b) Editlenmiş ve kalite kontrolü yapılmış sayısal yüzey modeli dosyaları bundan önceki maddelerdeki formatlarla ek olarak sayısal ortamda pafta adı ile isimlendirilmiş .dgn formatında da teslim edecektir.

c) Renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofoto üretiminde kullanılan komşu gerçek ortogörüntülerin birleşim yerlerini içeren vektör dosyalar (seam-line) sayısal ortamda vektör olarak pafta adı ile isimlendirilmiş dgn formatında teslim edilecektir. Pafta çerçevesi, kenar bilgileri, pafta çerisindeki yazı bilgileri ve yer kontrol noktalarını içeren .dgn ve .ort uzantılı çizim dosyaları ve sonuç ürün olarak ortogörüntüler üzerine bindirilmiş ortofoto haritalar çıktı alınabilir, 1/1000 ölçekli pdf dosyası olarak Teknik Koordinatör’e ayrıca teslim edilecektir.

d) Üretilen sayısal yüzey modeli ile renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofotolar Microstation (dgn ve dxf) ve ArcInfo programı ile açılabilir formatta olacak şekilde üretilecek ve harita projeksiyon bilgileri tanımlanacaktır. Sayısal yüzey modeli, renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofotolar bu programlarda açıldığında üst üste çakışmalıdır.



25

ALTINCI BÖLÜM

Bina Katmanı ve Yol Orta Çizgilerinin Üretimi

Madde 27 Bina katmanı üretimi

27.1. Harita ölçeğinde 5 mm2’den daha büyük olan sabit bina ve yapılar çatı ana çizgileri esas alınarak renkli sayısal gerçek ortogörüntüler üzerinden sayısallaştırılır. Daha küçük binalar genelleştirilebilir. Harabeler, kısmen tahrip olmuş ve inşaat halindeki binalar ve bunun gibi diğer yapılar ana çizgileriyle gösterilirler.

27.2. Bina katmanı ve yol orta çizgileri için Yüklenici tarafından Detay ve Öznitelik Kataloğu hazırlanacak ve Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır.

27.3. Bina katmanına kapalı alan (poligon) olarak çizilen tüm binalar dahil edilecektir. Teknik Koordinatör’ün uygun gördüğü şekilde tablo yapısı oluşturulacaktır. Bina katmanı oluşturulurken veri kaybı olmamasına, pafta kenarlaşmasından dolayı oluşabilecek çift kayıtların elimine edilmesine dikkat edilecektir.

27.4. Spor alanları, camiler vb. gibi kompleks yapılarda öznitelik bilgileri aynı olan unsurlar birleştirilecek (yapıdaki minare, kubbe gibi detay özelliklerini koruyacak bir yöntemle), aynı kompleks içinde olan farklı amaçlar için kullanılan, öznitelik bilgileri farklı her detay ayrı ayrı tutulacaktır.

27.5. Bina katmanına ait veriler, ilçe bazında mdb uzantılı geodatabase veri tabanında ve Teknik Koordinatör’ün uygun göreceği diğer formatlarda olacaktır.

27.6. Bina katmanında birbirine komşu iki kapalı alan özelliğinin ortak çizgisi tek olmalıdır (aksi takdirde birbirine komşu iki kapalı alanın kesişimi CBS ortamında yeni bir kapalı alan oluşturacaktır ve bunun gibi durumlar sebebi ile oluşacak yeni kapalı alanların oluşması engellenecektir) .

27.7. Bina katmanındaki veriler CBS ye temel altlık olacağından grafik nesneler ve birbirleri arasındaki mekânsal ilişkiler doğru tanımlanmalıdır. Her bir özelliğin mutlaka bir kimlik kodu (grafik grup, subtype vb.) olmalıdır. Verilecek bu kimlik kodlarının BÖHHBÜY deki sembol kodlarına karşılık gelecek şekilde oluşturulması durumunda işaret kütüphanesindeki tüm grafik işaretlerin farklı işaret kütüphaneleri ile uyumu sağlanmış olacaktır.

Madde 28 Yol Orta Çizgilerinin Üretimi

28.1. Harita ölçeğinde 2 mm’den daha geniş olan yollar ve taşınmazların 30 m’den uzun giriş ve çıkış yolları ve izlerini içeren yol orta çizgileri çizgi tipinde (line) renkli sayısal gerçek ortogörüntüler üzerinden sayısallaştırılacaktır.

28.2. Yol orta çizgileri için Yüklenici tarafından uygun tablo yapısı hazırlanarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır. Yol orta çizgileri için öz nitelik bilgileri grafik veri ile ilişkilendirilecektir.



26

28.3. Yol orta çizgilerine ait veriler, ilçe bazında mdb uzantılı geodatabase veri tabanında ve Teknik Koordinatör’ün uygun göreceği diğer formatlarda olacaktır.

28.4. Yol orta çizgilerine ait veriler topoloji kurallarına uygun veri üretilmelidir;a) Kesişmesi gereken yerde çizginin uzayıp gitmesi,b) Kıymıklar,c) Kapanmayan çizgiler,d) Ardışık grafik özelliklerin kenarlarının birleşmemesi gibi hatalardan

arındırılmalı, bunun için gerekli kontrol mekanizmaları kurulmalıdır.

28.5. Yerleşim bölgelerindeki yol orta çizgileri Teknik Koordinatör’ün belirleyeceği yol özelliklerine (sert satıh, toprak, vb.) uygun olarak çizilmelidir.

28.6. Üretilen yol orta çizgileri ağ (network) analize uygun olarak üretilecektir. Yol orta çizgileri belirlenirken söz konusu yol üzerinden çıkış alan diğer yollara ve yolun farklı idari sınırlarla kesiştiği noktalara kırıklar atılacaktır. Alt yol, üst yol, köprü gibi doğal olarak diğer yollarla aynı seviyede kesişmeyen yolların çakıştığı noktalarda (idari sınırlar ile kesiştiği noktalar hariç) kırık atılmayacaktır. Yol orta çizgileriyle idari sınırların (ilçe, mahalle, köy) çakıştığı yerlerde, yol orta çizgileriyle idari sınır çizgileri aynı kırık noktalar kullanılarak üst üste çizilecektir. 28.7. Yol orta çizgilerine ait veriler CBS ye temel altlık olacağından grafik nesneler ve birbirleri arasındaki mekânsal ilişkiler doğru tanımlanmalıdır.



27

YEDİNCİ BÖLÜM

Çizim İşleri

Madde 29 Pafta bölümleme ve adlandırma

Pafta bölümlemesinde, 1/1000 ölçekli ülke standart topoğrafik haritaların pafta bölümlemesi esas alınır.

Madde 30 Pafta altlığı

Renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofoto haritalar 1200 dpi çözünürlükte parlak fotoğraf altlıklara (High Gloss Photo Paper) çizilebilecek özellikte pdf dosyaları hazırlanacaktır.

Madde 31 Pafta boyutlarıPafta altlığı boyutları; 1/1000 ölçeği için 70cm x 90cm dir.

Madde 32 Pafta kontrolüPaftalar, kontrol ve kabulü yapan Teknik Koordinatör’ün Kontrol Mühendisince imzalanır ve Teknik Koordinatör’ün yetkilisince de onaylanır. Tüm bu işlemler elektronik imza kullanılarak yaptırılabilir.

Madde 33 Pafta kenar bilgileriPafta kenar bilgileri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir.

a) Pafta çizim alanını belirleyen kenar çizgileri paftanın kuzey-güney kenarlarında ve doğu-batı kenarlarında olabildiğince eşit boşluk kalacak biçimde belirlenir. Kareler ağı 100 mm aralıklarla çizilir.

b) Pafta kenar çizgileri, dolu doğru parçası olarak kareler ağı kesim noktaları 5 mm'lik artı işaretleri biçiminde 0.1 mm ortalama hata ile 0.18 mm kalınlığında çizilecektir. Hata hiçbir zaman 0.3 mm'yi aşamaz.

Pafta kenarlaşma hatası, kareler ağı boyunda en çok 0.3 mm nin altında kalmalıdır.

c) Pafta numaraları, paftaların üst kenar çizgisine paralel ve 10 mm yukarısına, pafta üst kenar çizgisini ortalayacak şekilde 7 mm yükseklikli dik harflerle yazılır.

d) Komşu pafta numaraları, 3 mm yükseklik harf ve rakamlar ile komşu olduğu pafta kenar çizgisine paralel, 3 mm dışında ve pafta kenar çizgisine ortalayacak biçimde yazılır.

e) Kareler ağının kesişme noktalarının koordinat değerleri okuma yönü büyüme doğrultusunda olmak üzere (X) değerleri paftanın sol kenar boşluğunda, (Y) değerleri paftanın alt kenar boşluğunda ve eksenlerine dik yönde 2.5 mm yükseklikte dik rakamlarla yazılır.

f) Paftanın sol üstüne çizilecek 30 mm x 40 mm boyutunda komşu pafta indeksi gösterilir ve paftanın adı yazılır.

Madde 34 Pafta ÇizimiPafta çizim dosyası (pdf) aşağıdaki esaslara göre hazırlanır.



28

a) Tüm noktalar hesaplanan koordinat değerlerine göre paftaya konur. b) Çizimde nokta konum doğruluğu 0.2 mm'den daha iyi olmalıdır.c) Çizimler pafta kenar çizgilerine kadar yapılır, çizim kontrolü yapıldıktan

sonra kesin çizim dosyası pdf olarak hazırlanır.



29

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Kontrol İşleri

Madde 35 Kontrol işleri sorumluluğu

Büyük ölçekli mekânsal (coğrafî) bilgilerin ve orijinal temel haritalarının üretiminin kontrolü, Jeodezi ve Fotogrametri (Harita, Harita ve Kadastro, Geomatik) Mühendislerinin sorumluluğunda yapılır.

Madde 36 Kontrol yaklaşımı

Ölçü ve değerlendirmelere dayalı kontroller örnekleme yöntemi ile yapılacaktır. Örnekleme oranı %10’u geçmeyecek şekilde tarafından saptanacaktır. Kartografik kontrolde üretilen Renkli ve yapay renkli Teknik Koordinatör sayısal gerçek ortofoto haritaların kontrolünde haritaların tamamı denetlenecektir.

Madde 37 Yüklenicinin kontrol işlemlerindeki sorumluluğu

Yüklenici, kontrol işlerinin yürütülmesinde, kontrol grubuna her türlü kolaylık ve desteği sağlayacak; arazi kontrolleri süresince kontrol grubunun iş bölgesine ve iş bölgesi içindeki her türlü ulaşım ve konaklama ihtiyaçlarını sağlayacaktır. Kontrol süresince kullanılmak üzere ekipman ve personeli temin edecektir. Teknik şartname kapsamında temin edilen aletler ve araçlar, proje tamamlandığında, Yükleniciye iade edilecektir. Alet ve cihazların, bakım, onarımı ve kalibrasyonu Yükleniciye ait olacaktır.

Madde 38 Üretim kontrolü

Üretim kontrolü aşağıdaki esaslara göre yapılır: a) Üretimlerin kontrolünde;

1) Yer kontrol noktaların röper ve tesislerinin uygunluğunun kontrolü,2) Yer kontrol noktalarının tesisi, ölçümü ve işaretlenmesinin kontrolü,3) Jeodezik ölçülerin doğruluğunun kontrolü, 4) Koordinat ve yüksekliklerin doğruluğunun kontrolü,5) Uçuş planlarının kontrolü6) Havadan sayısal hava kameraları ile görüntü alımının kontrolü,7) Fotogrametrik nirengi çalışmalarının kontrolü,8) Sayısal Yüzey Modeli üretiminin kontrolü,9) Renkli ve yapay renkli sayısal gerçek ortofoto harita üretiminin

kontrolü,10) Bina katmanları ve Yol orta çizgilerinin üretiminin kontrolü,11) Sayısal ortamda ve basılı olarak teslim edilen ürünlerin tamlığı ve

formatlarının kontrolü yapılır.

b) Kontrolde, en az üretimdeki nitelikte ve incelikte olan aletler, ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılır.



30

c) Kontrol çalışmalarının sonucu, kontrol ölçülerini, hesaplarını, karşılaştırmaları ve değerlendirmeleri içeren bir teknik raporla belgelenir.d) Kontrol işleri, proje zaman plânına göre, her çalışma aşamasının gerçekleştirilmesi esnasında ya da bitimini takiben yapılır.

Madde 39 Çizimin kontrolü

Çizimin amacına uygunluğu, pafta açımı ile yazı, çizgi ve sembollerin uygunluğu kontrol edilir.

Madde 40 Kesit kontrolü

Kesit kontrolü paftalarda, sayısal yüzey modeli üzerinde çıplak yer yüzeyinin net bir biçimde göründüğü alanlarda yüksekliği bilinen iki kontrol noktası arasında aşağıdaki şekilde kesitler alınarak yapılır.

a) Harita alanı içinde uygun dağılımda ve değişik eğimli yerlerde kesitler alınır.

b) Kesit doğrultusu üzerinde, arazi eğimine bağlı olarak 5 m, 20 m aralıklarla noktalar alınarak bunlara, nivelman ya da elektronik aletlerle yükseklik taşınır.

c) Bu noktaların ölçülen ve sayısal yüzey modelinden enterpolasyonla bulunan yükseklikleri arasındaki farkların %90’ı 33 cm den, %10’u da 50 cm den fazla olamaz.

Madde 41 Yönetim toplantıları

Teknik Koordinatör’ün yazılı ya da sözlü isteği üzerine Teknik Koordinatör ve Yüklenici ilgililerinin katılımı ile proje yönetim toplantıları yapılabilir. Bu toplantılarda, projenin gerçekleştirilmesinde karşılaşılan teknik ve idari sorunlar ve görüşülerek oluşturulan kararlar, katılımcıların imzası ile tutanağa bağlanır. Toplantı tutanakları ile karara bağlanan hususların öngörülen süre ve şekilde gerçekleşmemesi hallerinde cezai müeyyideler uygulanır.



31

EK 1 : Denetim ve Raporlama

Tüm denetimler Teknik Şartnamede belirtilen kapsamda, kalitede ve metotlarla Yüklenici tarafından gerçekleştirilecektir.

Teknik Koordinatör, işin herhangi bir aşamasında Yüklenicinin ve taşeronun çalışmalarını denetleyebilir, uygulanacak yöntem, kullanılacak sistem ve malzeme konusunda ayrıntılı rapor isteyebilir.

Teknik tamlık değerlendirmesinde temel yaklaşım

Proje kapsamında üretilecek ve sağlanacak her türlü ölçü, bilgi, belge, donanım ve materyalin teknik tamlığı ve uygunluğu; amaçlanan sonuç ürünün teknik tamlığı ve uygunluğu kesinleşmedikçe kesinlik kazanmış olmayacaktır.

Yazılımların üretici firması (veya Yüklenici) projede otomatik olarak üretilecek her türlü ürünün tamlığından ve doğruluğundan sorumludur. Ortaya çıkabilecek hataların proje zamanı içinde ek bir bedele gerek kalmadan düzeltilmesini garanti edecektir.

Teknik tamlığa karar yetkisi

Proje kapsamında yüklenici tarafından gerçekleştirilecek her türlü iş ve işlemin, elde edilecek sonuç ürünün; sağlanacak donanım ve kullanılacak materyalin teknik tamlığını belirleme yetkisi Teknik Koordinatör’e ve Teknik Koordinatör adına görev yapan Yükleniciye aittir. Teknik Koordinatör gerekli gördüğü durumlarda teknik tamlığa karar vermek amacı ile Yükleniciye bu konuda rapor düzenletebilir.

Faaliyetlerin Raporlanması

Yüklenici, projenin her aşamasında Teknik Koordinatör’e rapor verecektir. Bu raporla; yapılan işler, gelinen aşama, varsa problemler ve bir sonraki aşamanın iş planlaması verilecektir. Yüklenici projeye ilişkin alt faaliyetlerin bitmesi durumunda o alt faaliyete ilişkin faaliyet bitirme raporunu da ayrıca teslim edecektir.

İşin yapımı aşamalarında düzenlenecek tüm belgeler Teknik Koordinatör’ün uygun gördüğü formatta hazırlanarak teslim edilecektir

Yükleniciye dış kuruluşlarla ilişkide destek bilgi ve belge sağlamaProje ile ilgili olarak, uçuş ve çalışma izinlerinin alınması ve diğer konularda, başka kuruluşlarla olabilecek iş ve işlemlerinde Yükleniciye mümkün olan destek verilecek ve Teknik Koordinatör’de mevcut bilgi ve belgelerden gerekli olanlar iş akışına paralel olarak kendisine sağlanacaktır.

Faaliyetlerin Raporlanması ve Teslim Edilecek BelgelerYüklenici, projenin her aşamasında Teknik Koordinatör’e rapor verecektir. Bu raporla; yapılan işler, gelinen aşama, varsa problemler ve bir sonraki aşamanın iş planlaması verilecektir. Yüklenici projeye ilişkin alt faaliyetlerin bitmesi durumunda o alt faaliyete ilişkin faaliyet bitirme raporunu da ayrıca teslim edecektir.



32

İşin yapımı aşamalarında düzenlenecek tüm belgeler Teknik Koordinatör’ün uygun gördüğü formatta hazırlanarak teslim edilecektir.

Faaliyet Raporu 1 (Ön Rapor)

Proje alanına ait fotogrametrik blokları ve yer kontrol noktalarını gösterir 1/10000 ya da uygun ölçekli yer seçim kanavası Teknik Koordinatör’e baskı ve sayısal ortamda teslim edilir. Proje alanı fotogrametrik alt bloklara ayrılırken Teknik Koordinatör’ün onayı alınır. Teknik Koordinatör tarafından onaylanmadan Yer Kontrol Noktaları’nın arazide tesisine başlanmayacaktır.

Bağımsız olarak gözlenen GPS vektörlerinin gösterildiği ağ kanavası 1/25000 ya da uygun ölçekte çizilerek Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir. Yüksekliklerin belirlenmesi amacı ile yapılacak çalışmalar için nivelman kanavası hazırlanacaktır. Kontrol noktalarında yapılacak ölçmeleri zaman, alıcı, ölçü süresi ve nokta numaralarına göre gösteren bir taslak ölçü planı Teknik Koordinatör tarafından onaylanmadan ölçüye başlanmayacaktır.

Faaliyet Raporu 2 (Hava İşaretleri Yapım Raporu)

Yüklenici tarafından hava işaretleri yapım raporu hazırlanarak, uçuştan önce Teknik Koordinatör’e sunulacaktır. Bu raporda yer kontrol noktaları ve fotogrametrik noktalara ait hava işareti adedi, şekli, kullanılan malzemelere ait bilgiler (boyanın cinsi, rengi vb.) bulunacaktır. Hava işaretleri yapım raporu Teknik Koordinatör’e teslim edildikten sonra havadan görüntü alımı çalışmaları yapılacaktır.

Faaliyet Raporu 3 (Havadan Görüntü Alımı Raporu)

Üretilecek ortofotoların pafta sınırları, uçuş çizgileri, uçuş yüksekliklerinin gösterildiği Uçuş plânları uygun ölçekte çıktı alınarak Teknik Koordinatör’e sunulur. Sayısal uçuş plânlarında ise bu bilgilerin yanında fotoğraf çekimi noktalarının yaklaşık X,Y,Z koordinatları bulunur. Uçuş planlarının Teknik Koordinatör tarafından onaylanmasından sonra Yüklenici havadan görüntü alım çalışmalarını yapacaktır.

Faaliyet Raporu 4 (Yer Kontrol Noktalarının Ölçümü)

GPS gözlemleri esnasında her bir noktada nokta no, nokta adı, zemin tesisi türü, anten yüksekliği, ölçü başlama ve bitiş zamanları ve benzeri bilgileri içeren Ölçü-kayıt çizelgeleri düzenlenir. Değerlendirmelere geçilmeden önce Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

GPS gözlemleri değerlendirmeye başlamadan önce Alıcı formatında ve Rinex formatına dönüştürülmüş ham datalar (anten yükseklikleri ve nirengi numaralarının doğru şekilde son haliyle getirilmesi) manyetik ortamda Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

Ölçülen baz vektörlerine ilişkin proses sonuçları ile duyarlık bilgileri, serbest ağ dengelemesi öncesi yapılan lup kapanma sonuçları, ITRF96 datumu dengeleme hesabı sonuçları, başlangıç epokundaki dengeli koordinatlar (kartezyen, coğrafi ve grid), TUTGA nokta hızlarından enterpole ile bulunan kontrol noktalarına ilişkin hız hesapları Teknik Koordinatör’e yazıcı çıktısı ve manyetik ortamda verilecektir. Farmatlar Teknik Koordinatör tarafından belirlenecek şekilde olacaktır.



33

Yüksekliklerin belirlenmesine yönelik tüm bilgi ve belgeler ile noktalara ilişkin hesaplanan ortometrik yükseklikler yazıcı çıktısı ve manyetik ortamda belirlenen formatta Teknik Koordinatör’e verilecektir.

Faaliyet Raporu 5 (Jeodezik Son Rapor)

Yüklenici işin yapımı aşamalarındaki mevcut durum ile faaliyetleri içeren ve irdeleyen, yapım aşamalarını ve şekillerini belirten detaylı bir sonuç raporu hazırlayacaktır. Bu raporda ve eklerinde;

Proje alanını gösteren 1 / 25000 ölçekli pafta indeksi

Kontrol noktaları röper krokileri (Nokta protokolleri),

Kontrol noktaları ve fotogrametrik bloklara ait kanava (1/10000 ölçekli),

GPS ölçü planı

RINEX formatta ham ölçüler

GPS ağı ölçülen baz vektörleri,

Serbest ağ dengeleme sonuçları,

ITRF96 datumu dayalı dengeleme sonuçları,

2005.0 Epok’undaki koordinat özet çizelge ve hız bileşenleri ,

Yapım, kontrol ve onay raporları.

Çalışmalarda kullanılan personel ve GPS ekipmanlarının listesi,

Kullanılan yazılımlar,

Çalışma bölgesi için tespit edilen yerel jeoit ile ilgili açıklamalar vb. bilgi ve belgeler yer alacaktır.

Faaliyet Raporu 6 (Uçuş Raporu)

Havadan görüntü alımı, çekilen resimlerin görüne bilirlik process’leri işlerine ait rapor, kullanılan hava kamerasına ait bilgiler, gerçekleştirilen uçuş sonuçlarının irdelenmesi.(Uçuş kolonları, enine-boyuna bindirme oranları, kolonlar arası açıklık olup olmadığına dair bilgiler), sayısal kameradan alınan resimlerin işlenmesi sonucunda görünebilir resimlerin sayısal bilgileri- adedi, vb. bilgilerin bulunduğu bir uçuş raporu Teknik Koordinatör’e teslim edilir.

Kabul edilen bütün fotoğrafların relatif konumlarını gösteren bir indeks harita hem sayısal hem çizgisel olarak hazırlanarak Teknik Koordinatör’e verilecektir. İndeks haritada aşağıdaki bilgiler bulunacaktır:

Uçuş çizgileri ve fotoğrafların pafta ile ilişkileri, Proje alanı sınırları, Fotoğraf çekimi zamanları, İndeks haritanın ölçeği, Fotoğraf ölçeği,



34

Kameranın cinsi ve objektifinin odak uzaklığı, Yüklenici ismi, Yaklaşık coğrafi veya grid koordinat çizgileri, Her paftanın iki kenarındaki resimlere ait uçuş ve film numaraları ve bunların

değiştiği yerler, Fotoğraf numaraları.

Faaliyet Raporu 7 (Process Raporu)Yüklenici, GPS/IMU process işlemlerinin yapılması esnasında kullanılan TUSAGA-Aktif ve/veya diğer jeodezik noktalara ait bilgiler ve process zamanlarının bulunduğu bir rapor hazırlayacaktır. Bu rapor ile birlikte görüntülerin işlenmesi sonrasındaki resim numaraları ile eşleşmiş, koordinat sistemi bilgilerinin yer aldığı, dengelemeleri yapılmış GPS/IMU bilgilerini txt formatında Teknik Koordinatör’e teslim edecektir.

Ham görüntülerin uçuş sonrasında büroda manyetik ortamlara alınması aşamasından itibaren işlenmiş görüntülerin tamamlanmasına kadar olan çalışmaların bulunduğu bir zaman tablosu (kopyalama tarihi, process başlama ve bitirme tarihleri vb) hazırlanacaktır. Görüntülerin işlenmesi için oluşturulacak LUT tablosu/tabloları ile birlikte görüntüler işlenecektir. LUT tabloları ile birlikte sayısal görüntüler stereo model çalışmaları için orijinal formatta (.tiff ve .jpeg ) Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

Faaliyet Raporu 8 (Fotogrametrik Nirengi ve Değerlendirme Raporu)Fotogrametrik nirengi çalışmaları raporu hazırlanacak olup; bu rapor kapsamında blok numarası, bloktaki pafta adedi, resim adedi, yer kontrol noktası sayısı, dengelemede kullanılan yazılım ve yöntem, resim ve yer kontrol noktalarının dengeleme öncesi (a priori) ve dengeleme sonrası (a postriori) ölçütleri, birim ölçünün karesel ortalama hatası, bağlama noktalarının hangi yöntemle ölçüldüğü, dengelemede kullanılmayan yer kontrol noktalarının numarası ve nedeni, ek parametre sayısı, denetleme noktalarından hesaplanan karesel ortalama hatalar bulunacaktır.

Faaliyet Raporu 9 (Fotogrametrik Blok Bazında SYM, Ortofoto ve Mozaikleme Raporu)

Fotogrametrik bloktaki; SYM, Ortofoto ve Mozaik üretiminde kullanılan yazılımlar, veri toplama stratejisi ve yapısı, eşyükseklik eğrilerinin türetim biçimi, 1/1000 ölçekli pafta adedi, üretim yapılan toplam alan tanımlanması yapılacaktır. Bu bilgiler bir rapor halinde Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

Faaliyet Raporu 10 (Proje Sonuç Raporu)Proje alanındaki tüm fotogrametrik blokların özet bilgileri ve fotogrametrik blokların ortak alanında bulunan noktaların karşılaştırma değerleri bulunur.

Proje Tanıtım Kitabı



35

Proje tanıtım kitabında projenin tüm aşamaları, yapım metodolojileri, faaliyet raporları, kontrol raporları yer alacaktır. Projenin tamamlanmasını müteakip geçici kabul aşamasından önce Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

Sayısal formatta teslim edilecek tüm ürünler aşağıdaki yapıda hazırlanacaktır. Bu yapı gerekli görüldüğü durumda Teknik Koordinatör tarafından yeniden düzenlenebilir.

Jeodezik Veriler Yer kontrol noktaları kanavası, pafta lejandı ve fotogrametrik bloklarla birlikte

GPS Dengeleme raporları

Nivelman dengeleme raporları



36

Yüzey modeli dengeleme raporları

Dönüşüm parametre hesapları

Yer kontrol noktaları Konum ve Yükseklik koordinatları

Havadan Görüntü Alımı Verileri

Kullanılan kameranın kalibrasyon raporu

Uçuş planı (uçuştan 15 gün önce)

Uçuş raporu

o Yüklenicinin kimliği, o Proje numarası ve/veya bölge adı,o Resim numarası,o Yıl, ay ve gün olarak fotoğraf çekim tarihi/tarihleri,o Deniz seviyesinde veya araziden itibaren uçuş yüksekliği,o Yaklaşık resim ölçeği,o Objektif esas uzaklığı veya kalibre edilmiş odak uzaklığı,o Çekim saati,o Üzerinde birden fazla proje veya bölge varsa bunların tümü

yazılacaktır,o Uçuş numarası ve fotoğraf ölçeği,o Kamera türü.

Ham görüntü dosyaları

Ham GPS/IMU dosyaları

İşlenmiş GörüntülerProcess işleminden sonra

LUT dosyaları

Görüntü dosyaları (.tiff)

GPS/IMU dosyaları (resim numaraları ile eşleşmiş)

Fotogrametrik nirengi ile ilgili teslim edilecek belgelerİş yapım sürecinde teslim edilecek belgeler aşağıdaki listede sıralanmış biçimde Teknik Koordinatör’e teslim edilecektir.

Yer kontrol noktaları, paftalar ve fotoğrafların kapladığı alanın gösterildiği indeks harita

Dengeleme sonucunda elde edilen Dış Yöneltme Parametreleri, PATB formatında



37

EK 2 : Kapsama Alanları



38

EK 3 : İş Kalemleri



39

ÖZEL ŞARTLAR Projenin gerçekleştirilmesinde uygulanacak yöntemler, yararlanılacak

malzeme, donanım, yazılımlar ve standartlar, 1/1.000 ölçekli ulusal haritalarda aranan tüm teknik nitelikleri ve standartları sağlaması esas olacaktır.

Yüklenici, seçilen yöntem, kullanılan donanım ve malzemeler ile çalıştırılacak elemanlar açısından bu şartname ve eklerinde değinilen standartları ve doğruluk ölçütlerini sağlayacak şekilde seçmek ve belirlemekle yükümlüdür.

Teknik Koordinatör ve Yüklenici arasındaki her türlü bilgi ve belge teslimi Teknik Koordinatör’ün gösterdiği adreste olacaktır.

Yüklenici, sözleşmenin imzasını izleyen onbeş gün içinde bu şartnamede belirtilen çalışmaları ve zamanlamasını gösteren “Öneri İş Programı”nı hazırlayarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunacaktır. Öneri iş programının hazırlanması öncesinde Teknik Koordinatör’ün görüşü alınacaktır.

Yüklenici Yasa ve Yönetmeliklerden kaynaklanan gizlilik kurallarına ve ve Taraflar arasında ____________ tarihinde imzalanan Gizlilik Sözleşmesi hükümlerine uymak zorundadır. Proje kapsamındaki çalışmaların tümü Türkiye’de, Projenin Fotogrametrik kontrolleri Ankara’da gerçekleştirilecektir.

Bu teknik şartnamede bulunmayan hususlar için, BÖHHBÜY ve Kadastral Harita Üretimi ve Kontrolü Yönergesi ilgili maddeleri uygulanacaktır. Burada da açık bulunmayan konularda Teknik Koordinatör’ün vereceği kararlar uygulanacaktır. İş süreci içinde, BÖHHBÜY ya da, bu ihale ile ilgili diğer teknik düzenlemelerde değişiklik olması durumunda, bu değişikliklerden Teknik Koordinatör’ün değerlendirmesi ile uygulanabilir görülen hususlar bu iş için de uygulanabilecektir.

Proje sürecinde yapılan çalışmalarla elde edilen ara ürünlerle ilgili verileri Teknik Koordinatör Yükleniciden isteyebilecektir.

Proje ile ilgili bilgi ve belgelerin (hava görüntüleri dahil) asıl ya da kopyaları Teknik Koordinatör’ün veya İşveren’in izni olmaksızın, başka kişi ve kurumlara verilmeyecek, çoğaltılmayacak, başka iş ve amaçlar için kullanılmayacaktır.

Resmi meteorolojik kayıtlarla çalışmalara olanak vermediği belirlenen ve çalışmalarda kamu kuruluşları ile ilgili görevlerin zamanında yerine getirilmemesinden; güvenlik nedenlerinden kaynaklanan (belgelenmiş) çalışma kayıpları, yüklenicinin talebi ve Teknik Koordinatör’ün takdiri ile ek sürelendirme için göz önünde bulundurulabilecektir.

Teknik Koordinatör; çalışma izinlerinin alınmasında, işin tamamlanabilmesi için gerekli tüm talimatların verilmesinde, bilgilerin aktarılması ve koordinasyonunun sağlanmasında, düzeltilmiş pafta örneği, katmanlar, kenar bilgileri ve test verilerinin kontrol edilerek zamanında Yükleniciye iletilmesinde Yükleniciye destek olacaktır.

İşlerin tamamının hedeflenen tamamlanma tarihi, uçuş ve görüntü işleme süresi dahil Başlama Tarihinden 500 takvim günü sonrasıdır. Bu süreye T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan “kış süresi” ile onay ve kontrolde geçen süreler dahildir. Ancak Uçuş süresince görüntü alımına uygun olmayan hava koşulları ve Yüklenici ya da taşeronun eksikliklerinden kaynaklanmayan NOTAM kısıtları nedeniyle uçuş yapılamayan günler dahil



40

değildir. Hava koşullarını belirten meteoroloji raporu ilgili bölgenin havaalanındaki meteoroloji müdürlüğünden günlük olarak alınacaktır.

Fotogrametrik nirengi işleminin tamamlanmasından sonra sayısal yüzey ve yükseklik modeli üretimine başlanacak ve Teknik Koordinatör tarafından belirlenen bölgesel önceliklere göre devam edilecektir.

Üretilecek haritalarda, askeri yasak bölgelere rastlayan alanlarda, kışla, bina ve tesislere ilişkin isimlendirme yapılmayacaktır.

Askeri yasak bölgelerdeki uçuşlarda müşahit bulundurulması gereken durumlarda, görevlendirilen müşahidin tüm masrafları Yüklenici tarafından karşılanacaktır.

Proje kapsamında görüntü alımı sırasında ortaya çıkacak NOTAM ücretlerinin ilgili kuruma yatırılması, gerekli durumlarda oksijen tüpü tedarik edilmesi gibi harç ve ödemeler Yüklenici tarafından karşılanacaktır.



41

Fotogrametrik Çalışmalar

Documents