FİNANSAL HESAPLAR RAPORU VERİ YÖNETİŞİMİ VE İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2020-IV
FİNANSAL
HESAPLAR
RAPORU VERİ YÖNETİŞİMİ VE İSTATİSTİK
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2020-IV
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 1
Özet
Sektörlere ilişkin finansal bilançolara göre, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin net finansal
değerinde bir önceki döneme göre gayrı safi yurtiçi hasılaya (GSYİH) oranla 3,3 puan iyileşme kaydedilmiştir.
Dönem sonu itibarıyla sektörlerin toplam finansal varlıkları 21,4 trilyon TL, yükümlülükleri ise 24,5 trilyon TL
düzeyinde gerçekleşmiştir.
Aynı dönemde, hanehalkının ve finansal olmayan kuruluşların borçlarının GSYİH’ye oranı sırasıyla %17
ve %72 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranlara göre Türkiye, hem hanehalkı hem de şirketler kategorisinde
borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer almaktadır.
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 2
İçindekiler
Özet ....................................................................................................................... 1
Değerlendirmeler ................................................................................................ 3
Kimden-Kime (Mevduat ve Krediler) .................................................................. 6
Hanehalkı ............................................................................................................. 7
Finansal Olmayan Kuruluşlar ............................................................................. 9
Yerleşik Sektörlerin Toplam Borcu .................................................................. 11
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 3
Değerlendirmeler
Tablo 1: Net Finansal Değerin Sektörler İtibarıyla Dağılımı (Milyar TL)1,2
Toplam
Ekonomi
Finansal
Olmayan
Kuruluşlar
Finansal
Kuruluşlar
Genel
Yönetim Hanehalkı
Dünyanın
Geri Kalanı
Finansal
Varlıklar 21.410 8.855 8.578 1.196 2.781 1.541
Yükümlülükler 24.487 12.265 8.752 2.509 961 4.935
Net Finansal
Değer -3.077 -3.410 -174 -1.313 1.820 3.396
Kaynak: TCMB
2020 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla, yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançoları incelendiğinde, toplam
ekonominin finansal borçlu pozisyonunda olduğu, hanehalkı ve dünyanın geri kalanının yurt içi sektörlerden
alacaklı, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetimin ise diğer sektörlere borçlu pozisyonda olduğu
gözlenmiştir. Finansal kuruluşlar sektörü ise finansal aracılık rolü gereği dengeye yakın bir net finansal
değer yaratmıştır. (Tablo 1, Grafik 1)
Grafik 1: Net Finansal Değerin (Stok) GSYH’ye Oranı, Sektörler İtibarıyla (%)2
Kaynak: TCMB, TÜİK Son Gözlem: 2020-IV
1 Metodoloji gereği, parasal altının karşı sektörü bulunmadığı için toplam yurt içi ekonominin net finansal değeri ile
dünyanın geri kalanının net finansal değeri arasında söz konusu tutar kadar fark olmaktadır. Dünyanın geri kalanı,
Uluslararası Yatırım Pozisyonu İstatistikleri ile uyumlu olacak şekilde, yurt dışı yerleşiklik ilkesi çerçevesinde
raporlanmıştır. 2 Hanehalkı sektörü, hanehalkına hizmet veren kar amacı olmayan kuruluşları da kapsamaktadır.
-%150
-%100
-%50
%0
%50
%100
%150
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
-I
20
15
-II
20
15
-III
20
15
-IV
20
16
-I
20
16
-II
20
16
-III
20
16
-IV
20
17
-I
20
17
-II
20
17
-III
20
17
-IV
20
18
-I
20
18
-II
20
18
-III
20
18
-IV
20
19
-I
20
19
-II
20
19
-III
20
19
-IV
20
20
-I
20
20
-II
20
20
-III
20
20
-IV
Finansal Olmayan Kuruluşlar Dünyanın Geri Kalanı
Hanehalkı Genel Yönetim
Finansal Kuruluşlar Toplam Ekonomi
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 4
Grafik 2: Net Borç Verme\ Borç Alma (İşlem), GSYH’ye Oran, Sektörler İtibarıyla (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK Son Gözlem:2020-IV
Sektörlerde gerçekleşen net finansal işlemler incelendiğinde, bir önceki çeyrekte GSYH’nin %6,4’ü ile net
borç alan konumunda olan toplam ekonomi 2020 yılı dördüncü çeyreğinde GSYH’nin %1,4’ü oranında net
borç vermiştir. Bu orana sektörlerin katkısı incelendiğinde, finansal kuruluşların GSYH’nin %4,6’sı ile bu
dönemde en fazla borç alan sektör olduğu, bunu yaklaşık %1 ile genel yönetimin izlediği, finansal olmayan
kuruluşların ve hanehalkının ise sırasıyla GSYH’nin % 4.1’i ve %2,9’u oranında net borç verdiği gözlenmiştir
(Grafik 2).
Grafik 3: Sektörler İtibarıyla Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin GSYH’ye Oranı (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK Son Gözlem: 2020-IV
-%25
-%20
-%15
-%10
-%5
%0
%5
%10
%15
%20
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
-I
20
15
-II
20
15
-III
20
15
-IV
20
16
-I
20
16
-II
20
16
-III
20
16
-IV
20
17
-I
20
17
-II
20
17
-III
20
17
-IV
20
18
-I
20
18
-II
20
18
-III
20
18
-IV
20
19
-I
20
19
-II
20
19
-III
20
19
-IV
20
20
-I
20
20
-II
20
20
-III
20
20
-IV
Finansal Kuruluşlar HanehalkıFinansal Olmayan Kuruluşlar Genel Yönetim
Toplam Ekonomi
Net borç verme
Net borç alma
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
20
10
20
12
20
14
20
15
-II
20
15
-IV
20
16
-II
20
16
-IV
20
17
-II
20
17
-IV
20
18
-II
20
18
-IV
20
19
-II
20
19
-IV
20
20
-II
20
20
-IV
Finansal Olmayan Kuruluşlar Finansal Kuruluşlar Hanehalkı Genel Yönetim
Finansal
Varlıklar
Yükümlülükler
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 5
Sektörlerin son dönem itibarıyla finansal varlık ve yükümlülük dağılımı incelendiğinde, finansal olmayan
kuruluşların hem varlık tarafında, hem de yükümlülük tarafında en büyük sektör olduğu görülmektedir
(Grafik 3).
Grafik 4: Finansal Araç Dağılımı-Toplam Ekonomi, GSYH’ye Oranı* (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK Son Gözlem: 2020-IV
(*)Parasal altın ve SDR dâhil edilmemiştir.
2020 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla varlıklarda para ve mevduat ile diğer alacaklar; yükümlülüklerde ise
sırasıyla krediler ile hisse senedi ve özkaynaklar kalemleri en ağırlıklı araçlar olarak gözlenmektedir (Grafik
4).
-600
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
-I
20
15
-II
20
15
-III
20
15
-IV
20
16
-I
20
16
-II
20
16
-III
20
16
-IV
20
17
-I
20
17
-II
20
17
-III
20
17
-IV
20
18
-I
20
18
-II
20
18
-III
20
18
-IV
20
19
-I
20
19
-II
20
19
-III
20
19
-IV
20
20
-I
20
20
-II
20
20
-III
20
20
-IV
Para ve Mevduat Diğer Alacaklar/Borçlar
Krediler Hisse Senetleri ve Özkaynaklar
Borçlanma Senetleri Sigorta ve Emeklilik Sözleşmeleri
Finansal Türevler
Finansal
Varlıklar
Yükümlülükler
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 6
Kimden-Kime (Mevduat ve Krediler)
Mevduat ve kredi kalemleri için derlenen kimden-kime matrisleri ışığında ekonomik sektörler arası ilişkiler
aşağıda incelenmiştir.
Kredilerin kimden-kime matrisleri incelendiğinde, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine
göre sektörler arası bağlantılarda önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. En büyük bağlantı, finansal olmayan
kuruluşlar ile parasal ve finansal kuruluşlar arasında gerçekleşmiş, parasal ve finansal kuruluşlar toplamda
4.102 milyar TL tutarında kredi kullandırmış, bunun 2.661 milyar TL’lik kısmını finansal olmayan kuruluşlara
ve 855 milyar TL’lik kısmını hanehalkına vermiştir. Yurt içi sektörler tarafından dünyanın geri kalanından
1.448 milyar TL’lik kredi kullanılmış, bunun 736 milyar TL’lik kısmını finansal olmayan kuruluşlar, 497 milyar
TL’lik kısmını ise parasal ve finansal kuruluşlar kullanmıştır (Grafik 5).
2020 yılı dördüncü çeyreğinde, açılan toplam 5.951 milyar TL’lik mevduatın 5.257 milyar TL’lik kısmı parasal
ve finansal kuruluşlarda, 694 milyar TL’lik kısmı ise dünyanın geri kalanında açılmıştır. Parasal ve finansal
kuruluşlarda açılan mevduatın büyük bölümü hanehalkına (1.964 milyar TL), diğer parasal ve finansal
kuruluşlara (1.122 milyar TL) ve finansal olmayan kuruluşlara (1.014 milyar TL) aittir. Dünyanın geri
kalanında açılan mevduatın önemli bir bölümü ise (564 milyar TL) parasal ve finansal kuruluşlar tarafından
açılmıştır (Grafik 6).
Grafik 5: Krediler, Kimden-Kime (Milyar TL)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV
Grafik 6: Mevduat, Kimden-Kime (Milyar TL)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV
0
1000
2000
3000
4000
5000
FOK PFK DFK GY HH DGK FOK PFK DFK GY HH DGK
Finansal Olmayan Kuruluşlar (FOK) Hanehalkı (HH) Parasal ve Finansal Kuruluşlar (PFK)
Diğer Finansal Kuruluşlar (DFK) Genel Yönetim (GY) Dünyanın Geri Kalanı (DGK)
2019-IV 2020-IV
Borçlu
Sektörler
Alacaklı
Sektörler
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
PFK DGK PFK DGK
Hanehalkı (HH) Finansal Olmayan Kuruluşlar (FOK)
Parasal ve Finansal Kuruluşlar (PFK) Dünyanın Geri Kalanı (DGK)
Diğer Finansal Kuruluşlar (DFK) Genel Yönetim (GY)
2019-IV 2020-IV
Borçlu
Sektörler
Alacaklı
Sektörler
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 7
Hanehalkı
Hanehalkı finansal varlıkları; 2020 yılı dördüncü çeyreklik döneminde bir önceki döneme göre 80 milyar TL
artış göstermiş, bu artışın 8 milyar TL’si değerleme, 72 milyar TL’si ise işlem kaynaklı olarak gerçekleşmiştir
(Grafik 7). Hanehalkı yükümlülükleri aynı dönemde bir önceki döneme göre 26 milyar TL artış göstermiş, bu
artışın tamamına yakını işlem kaynaklı olarak gerçekleşmiştir (Grafik 8).
Grafik 7: Finansal Varlıklar, Akım (Milyar TL) Grafik 8: Yükümlülükler, Akım (Milyar TL)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV
2020 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla, hanehalkının finansal araç dağılımında önemli bir değişiklik
gözlenmemiştir. Finansal varlıklarında en temel araç %73 dolayındaki payı ile para ve mevduat olup, bunu
hisse senetleri ve özkaynaklar izlemektedir (Grafik 9). Hanehalkı yükümlülükleri incelendiğinde; tamamına
yakınının kredilerden oluştuğu görülmektedir (Grafik 10).
Grafik 9: Finansal Varlıkların Araç Dağılımı
(%)
Grafik 10: Yükümlülüklerin Araç Dağılımı (%)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV
-200
-150
-100
-50
0
50
100
150
200
250
300
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Değerleme (Varlıklar)
İşlem (Varlıklar)
Akım (Varlıklar)
-20
0
20
40
60
80
100
120
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Değerleme (Yükümlülükler)
İşlem (Yükümlülükler)
Akım (Yükümlülükler)
%0
%20
%40
%60
%80
%100
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Diğer Alacaklar
Borçlanma Senetleri
Sigorta ve Emeklilik Sözleşmeleri
Hisse Senetleri ve Özkaynaklar
Para ve Mevduat
%0
%10
%20
%30
%40
%50
%60
%70
%80
%90
%100
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Krediler
Diğer Borçlar
Finansal Türevler
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 8
Hanehalkı net finansal değeri 2020 yılı dördüncü çeyreğinde 53 milyar TL artış göstermiştir (Grafik 11).
Hanehalkı borçluluğuna ilişkin göstergelere bakıldığında; hanehalkı borcunun GSYH’ye oranı ile borcun
harcanabilir gelire oranı bir önceki döneme göre bir miktar azalış göstererek sırasıyla %17 ve %52 olarak
gerçeklemiş, borcun toplam finansal varlıklara oranı ise %32 seviyelerinde yatay seyretmiştir. (Grafik 12).
Grafik 11: Hanehalkı Net Varlık Değişimi
(Milyar TL)
Grafik 12: Hanehalkı Borcu* (%)
Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV Kaynak: TCMB, TÜİK Son Gözlem: 2020-IV
* Hanehalkı borcu kredi kaleminden oluşmaktadır.
Hanehalkı yükümlülüklerinin GSYH’ye oranına bakıldığında; 2020 yılının dördüncü çeyreğinde Türkiye’nin
karşılaştırma yapılan ülkeler arasında borçluluk düzeyi en düşük ülke olduğu görülmektedir (Grafik 13).
Grafik 13: Hanehalkı Yükümlülükleri/GSYH, Karşılaştırma
Kaynak: TCMB, TÜİK, OECD
Son Gözlem: 2020-IV
Dipnot: Diğer ülke verileri 2020 III. çeyrek itibarıyladır.
-120
-80
-40
0
40
80
120
160
200
240
-800
-400
0
400
800
1200
1600
2000
2400
2800
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Yükümlülükler
Finansal Varlıklar
Net Varlıklardaki Değişim(sağ eksen)
%0
%10
%20
%30
%40
%50
%60
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Borç/Harcanabilir GelirBorç/ Toplam Finansal VarlıklarBorç/GSYH
0
1
2
Tü
rkiy
e
Le
ton
ya
Ma
cari
sta
n
Slo
ven
ya
Po
lon
ya
İrla
nd
a
Çe
kya
Est
on
ya
Slo
vak
ya
Avu
stu
rya
İta
lya
Alm
an
ya
Yu
na
nis
tan
İsp
an
ya
Eu
ro B
ölg
esi
Be
lçik
a
Fra
nsa
Fin
lan
diy
a
AB
D
Po
rte
kiz
İsve
ç
Ko
re
Ho
llan
da
Da
nim
ark
a
No
rve
ç
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 9
Finansal Olmayan Kuruluşlar
Finansal olmayan kuruluşların finansal varlıkları 2020 yılı dördüncü çeyreklik döneminde bir önceki döneme
göre 1.260 milyar TL artış göstermiştir. Söz konusu artışa; büyük ölçüde hisse senedi fiyatlarındaki artıştan
kaynaklı olarak 892 milyar değerleme artışı pozitif yönde katkı yaparken, işlem artışı 368 milyar TL olmuştur.
(Grafik 14 ). Finansal olmayan kuruluşların yükümlülükleri ise aynı dönemde 1446 milyar TL artış göstermiş
ve bu artışta 1140 milyar TL’lik değerleme artışının yine hisse senedi fiyatı artışlarından kaynaklandığı
gözlenmiştir. Yükümlüklerdeki işlem kaynaklı artış ise yaklaşık 306 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. (Grafik
15).
Grafik 14: Finansal Varlıklar, Akım (Milyar TL) Grafik 15: Yükümlülükler, Akım (Milyar TL)
Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV
2020 yılı dördüncü çeyreklik döneminde, finansal olmayan kuruluşların finansal işlem dağılımında önemli
bir değişiklik olmamıştır. Varlık tarafındaki en önemli kalemi; satıcı kredi ve avansları ile diğer kalemlerin
toplamından oluşan diğer alacaklar (%46) oluştururken, hisse senetleri ve özkaynakların payı %39, para ve
mevduatın payı ise %14 olmuştur (Grafik 16). Yükümlülük tarafında ise diğer borçların oranı %36, kullanılan
kredilerin payı ise %29 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Hisse senetleri ve özkaynak yoluyla yapılan
finansmanın payı %35 düzeyinde gerçekleşmiştir (Grafik 17).
Grafik 16: Finansal Varlıkların Araç Dağılımı
(%)
Grafik 17: Yükümlülüklerin Araç Dağılımı (%)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV
-500
0
500
1,000
1,500
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
İşlem (Varlıklar) Değerleme (Varlıklar)
Akım (Varlıklar)
-700
-200
300
800
1300
1800
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
İşlem (Yükümlülükler)
Değerleme (Yükümlülükler)
Akım (Yükümlülükler)
%0
%10
%20
%30
%40
%50
%60
%70
%80
%90
%100
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Diğer Alacaklar
Hisse Senetleri ve Özk.
Para ve Mevduat
Diğer Alacaklar
Hisse Senedi ve
Özkaynaklar
Para ve Mevduatlar
%0
%10
%20
%30
%40
%50
%60
%70
%80
%90
%100
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Diğer Borçlar
Hisse Senetleri ve Özk.
Krediler
Diğer Borçlar
Hisse Senedi ve
Krediler
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 10
Finansal olmayan kuruluşların net finansal değeri 2020 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki döneme göre
186 milyar TL azalmıştır (Grafik 18). Borçlarının GSYH’ye oranı aynı dönemde bir önceki döneme göre azalış
göstererek %72 seviyesinde gerçekleşmiştir. Borçların toplam finansal varlıklara oranı ise %41 seviyesine
gerilemiştir (Grafik 19).
Grafik 18: Finansal Olmayan Kuruluşlar Net
Varlık Değişimi (Milyar TL)
Grafik 19: Finansal Olmayan Kuruluşların
Borcu (%)
Kaynak: TCMB Son Gözlem:2020-IV Kaynak: TCMB Son Gözlem: 2020-IV
Dipnot: Borçlar; krediler ve borçlanma senetlerinden
oluşmaktadır.
Finansal olmayan kuruluşların yükümlülüklerinin GSYH’ye oranları çeşitli ülkelerle karşılaştırıldığında; 2020
yılı dördüncü çeyreğinde, Türkiye’nin borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer aldığı görülmektedir
(Grafik 20).
Grafik 20: Finansal Olmayan Kuruluşların Yükümlülükleri / GSYH, Karşılaştırma
Kaynak: TCMB, TÜİK, OECD Son Gözlem:2020-IV
Dipnot: Diğer ülke verileri 2020 III. çeyrek itibarıyladır.
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Finansal Varlıklar
Yükümlülükler
Net Varlıklardaki Değişim(sağ eksen)
%0
%20
%40
%60
%80
%100
20
15
-I
20
15
-III
20
16
-I
20
16
-III
20
17
-I
20
17
-III
20
18
-I
20
18
-III
20
19
-I
20
19
-III
20
20
-I
20
20
-III
Borç/GSYH
Borç/Toplam Finansal Varlıklar
0
2
4
6
8
Yu
na
nis
tan
Po
lon
ya
Slo
vak
ya
Le
ton
ya
Slo
ven
ya
Alm
an
ya
Çe
kya
İta
lya
Avu
stu
rya
Tü
rkiy
e
Ma
cari
sta
n
Est
on
ya
Ko
re
Po
rte
kiz
Fin
lan
diy
a
Eu
ro B
ölg
esi
İsp
an
ya
No
rve
ç
Be
lçik
a
AB
D
Ho
lla
nd
a
Da
nim
ark
a
Fra
nsa
İsve
ç
İrla
nd
a
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 11
Yerleşik Sektörlerin Toplam Borcu
Yurt içinde yerleşik sektörlerin kullandıkları krediler ve ihraç ettikleri borçlanma senetlerinin toplamından
oluşan finansal hesaplar tanımlı toplam borcun GSYH’ye oranı, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde %161
seviyesine gerilemiştir. (Grafik 21).
Grafik 21: Sektörlerin Toplam Borcu/GSYH* (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK. Son Gözlem: 2020-IV
(*) Borçlar; krediler ve borçlanma senetlerinden oluşmaktadır.
Söz konusu borçluluk oranı diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında; 2020 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla
Türkiye’de yerleşik sektörlerin toplam borcunun düşük seviyede gerçekleştiği görülmektedir (Grafik 22).
Grafik 22: Borç/GSYH Ülke Karşılaştırması, Sektörler İtibarıyla* (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK, OECD. Son Gözlem:2020-IV
(*) Borçlar; krediler ve borçlanma senetlerinden oluşmaktadır.
Dipnot: Diğer ülke verileri 2020 III. çeyrek itibarıyladır.
%118
%120
%134 %138%145
%136
%139
%147
%144
%146%161
%143
%145
%141
%147%172
%161
%0
%50
%100
%150
%200
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
-I
20
15
-II
20
15
-III
20
15
-IV
20
16
-I
20
16
-II
20
16
-III
20
16
-IV
20
17
-I
20
17
-II
20
17
-III
20
17
-IV
20
18
-I
20
18
-II
20
18
-III
20
18
-IV
20
19
-I
20
19
-II
20
19
-III
20
19
-IV
20
20
-I
20
20
-II
20
20
-III
20
20
-IV
Genel Yönetim Finansal Olmayan Kur. Finansal Kur.
HH Toplam Borç
%42
%47
%76
%38
%111
%153
%49
%223
%121
%112
%47
%145
%111
%127
%237
%30
%28
%83
%73
%58
%53
%79
%8
%96
%126
%111
%86
%151
%206
%175
%72
%57
%67
%123
%97
%73
%103
%58
%83
%114
%149
%157
%125
%78
%112
%17
%33
%20%48
%52
%44
%95
%58
%76
%60
%110
%65
%105
%88
%63
0% 100% 200% 300% 400% 500% 600%
Türkiye
Çekya
Macaristan
Şili
Avusturya
İtalya
Kore
Yunanistan
ABD
Euro Bölgesi
Norveç
Belçika
Kanada
İngiltere
Japonya
Genel Yönetim Finansal Kur. Finansal Olmayan Kur. HH
Finansal Hesaplar Raporu |2020-IV 12
Borçluluk oranının finansal araçlar itibarıyla ülke karşılaştırması yapıldığında; 2020 yılı dördüncü çeyreklik
dönemi itibarıyla Türkiye’nin kredi/GSYH ve borçlanma senetleri/GSYH oranı açısından göreceli olarak düşük
seviyede yer aldığı görülmektedir. Kredi borçluluk oranında en büyük sektör GSYH’nın %70’i ile finansal
olmayan kuruluşlar olurken, borçlanma senetlerinde %37 ile genel yönetim önde gelen sektör olmuştur
(Grafik 23 ve 24).
Grafik 23: Kredi/GSYH Ülke Karşılaştırması,
Sektörler İtibarıyla (%)
Grafik 24: Borçlanma Sen./GSYH Ülke
Karşılaştırması, Sektörler İtibarıyla (%)
Kaynak: TCMB, TÜİK, OECD. Son Gözlem:2020-IV Kaynak: TCMB, TÜİK, OECD. Son Gözlem: 2020-IV
Dipnot: Diğer ülke verileri 2020 III. çeyrek itibarıyladır. Dipnot: Diğer ülke verileri 2020 III. çeyrek itibarıyladır.
0% 50% 100% 150% 200% 250% 300%
Çekya
Türkiye
İtalya
ABD
Macaristan
Avusturya
Kore
Euro Bölgesi
Belçika
Yunanistan
Genel Yönetim HH
Finansal Olmayan Kur. Finansal Kur.
0% 50% 100% 150% 200% 250%
Türkiye
Yunanistan
Çekya
Macaristan
Avusturya
Kore
Belçika
Euro Bölgesi
İtalya
ABD
Genel Yönetim Finansal Kur.
Finansal Olmayan Kur. HH