კენკროვანი კულტურების სექტორი საქართველოში თბილისი, 2019
კენკროვანი კულტურების სექტორი საქართველოში
თბილისი, 2019
საქართველოში გაშენებული კენკროვანი კულტურების რუქა (ჰა)
მარწყვი
Fragaria Hybrid
ჟოლო Rubus idaeus
მაყვალი
Rubus Hybrid
ლურჯი მოცვი Vaccinium Corymbosum
9,57 13,2
4 5
158
სამეგრელო-
ზემო სვანეთი
მარწყვი ჟოლო მაყვალი ლურჯი მოცვი
234 238
29,7
შიდა
ქართლი
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
779,15
43,5
44,75
კახეთი
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
89
14,53
12,14
ქვემო ქართლი
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
19,62
16
8,4
მცხეთა
მთიანეთი
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
140,94
101
26 20
იმერეთი მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
ლურჯი
მოცვი
0,9 2,6
19,94
რაჭა-ლეჩხუმი
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
2,26 23
20
146,25
გურია
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
ლურჯი მოცვი
4,5 1
0,3
34
აჭარის ა/რ მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
ლურჯი
მოცვი
34,64 22,7
1
სამცხე ჯავახეთი
მარწყვი ჟოლო მაყვალი
კენკროვანი კულტურების სეზონი საქართველოში
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
მარწყვი
ჟოლო
მაყვალი
ლურჯი მოცვიაჭარა, გურია, იმერეთი, სამეგრელო-ზემო
სვანეთი
რეგიონი
აჭარა, გურია, იმერეთი, კახეთი, მცხეთა-
მთიანეთი, რაჭა-ლეჩხუმი, სამეგრელო-ზემო
სვანეთი, ქვემო ქართლი, შიდა ქართლი
თვეკენკრა
საქართველოში გავრცელებული ჯიშები
კენკრა ჯიში
ლურჯი მოცვი
O’Neal
Duke
Legacy
Bluecrop
Chandler
ჟოლო
Josephine
Nova
Tula Magic
Caroline
Brilliant
მაყვალი
Chester
Triple Crown
Loch Ness
Arapaho
მარწყვი San Andreas
Albion
Elizabeth
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
მაყვალი ჟოლო ლურჯი
მოცვი
მარწყვი
0.001 - 0.9 ჰა 193 274 43 513
1 - 4.9 ჰა 30 27 17 22
5 - 9.9 ჰა 1 4 6 0
10> ჰა 1 1 4 0
193
274
43
513
30 27 17 22
1 4 6
0 1
1 4 0
კენკროვანი ბაღების სეგმენტაცია ზომის მიხედვით
საქართველოში წარმოების უპირატესობები • ხელსაყრელი კლიმატური პირობები
• მსოფლიო ბანკის ჯგუფის ყოველწლიურ ანგარიშის მიხედვით „ბიზნესის წარმოების შესახებ“, რომელიც სამეწარმეო საქმიანობის დაწყების სიმარტივეს აფასებს, საქართველო, 82.28 ქულით, 190 ქვეყანას შორის მაჩვენებლით მე-6 ადგილზეა
• იაფი რესურსები – ელექტროენერგია, წყალი, მუშახელი
• ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა: ადვილად ხელმისაწვდომი ევროპის, დსთ-ს, გალფის ქვეყნების და აზიის ბაზრები
• მზარდი კენკროვნების ინდუსტრია და სახელმწიფოს სტიმულირება მცირე და საშუალო ფერმერების მიერ კენკროვანი კულტურების პლანტაციების გაშენებაზე - პროექტი „დანერგე მომავალი“, შეღავათიანი აგროკრედიტი, პროგრამა „აწარმოე საქართველოში“
• საერთაშორისო დონორების მხარდაჭერა და სტიმულირება
• ევროკავშირთან ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმება (DCFTA) და გადასახადებისგან განთავისუფლებული ექსპორტი ევროპაში
პროექტი „დანერგე მომავალი“-ს ფარგლეფში კენკროვანი ბაღების გაშენების დინამიკა 2015-2018 წწ. ჰა
22,9
26,34 66,77
176,36
0,3
9,54
82,59
52,35
0
12,12
64,37
53,81
0
50
100
150
200
250
300
2015 2016 2017 2018
ლურჯი მოცვი ჟოლო მაყვალი
შეწონილი საშუალო მოსავალი ტ/ჰა - საქართველო
7 ტონა
8 ტონა
6 ტონა
კენკროვანი ბაღების გაშენების საპროგნოზო დინამიკა 2019-2021 წწ
350,84
421,01
505,22
173,73
208,48
250,18
156,36
187,63
225,15
0 ჰა
50 ჰა
100 ჰა
150 ჰა
200 ჰა
250 ჰა
300 ჰა
350 ჰა
400 ჰა
450 ჰა
500 ჰა
550 ჰა
2019 2020 2021
ლურჯი მოცვი ჟოლო მაყვალი
2021 წ კენკრას საპროგნოზო მოსავალი საქართველოში
7000 ტონა
ჰ ჟოლო, მაყვალი, ლურჯი მოცვი
ნედლეულის მიმწოდებელი,
სამუშაო ძალა
ფერმერი, კენკრის წარმოება
სორტირება, შეფუთვა, შენახვა
გადამუშავება დისტრიბუცია და
მარკეტინგი
მომწოდებელი: •ნერგები
•სასუქები და პესტიციდები
•სათანადო ტექნიკა (ბაზო კვალის
წარმომქნელი,
შესაწამლი აპარატი და
სხვა)
•წვეთოვანი სისტემა (დოზატრონები, pH, EC,
TDS ამზომველები) •სხვა საჭირო
ინვენტარი
ინტენსიური ბაღის
გაშენებისთვის
(აგროტექსტილი,დასაყრდენი ბოძები
და სხვა)
კენკრას მწარმოებელი
<10 ჰა
კენკრას მწარმოებელი >10 ჰა და ექსპორტიორი
Fresh market
გადამუშავება
კენკრას წარმოება
სორტირება
შეფუთვა
შენახვა
გაყინვა
შენახვა
ექსპორტიორები და
საბუთუმო ქსელი
სორტირება
შეფუთვა
შენახვა
გადამამუშავებელიკომპანიები
ჩირი
გაყინვა
ჯემი
წვენი
კონსერვები
Местный сбыт
ექსპორტი
იმპოტიორი
საცალო ქსელი
HoReCa ფერმერული
ბაზრობა
საბუთუმო
ბაზრობა
პროდუქცია ნს
კენკროვანი პროდუქციის დამატებითი ღირებულებათა ჯაჭვი და გაყიდვის არხები
მოსავალი
ე.წ. Fresh market
• გაყინვა (Shock freezer) • ჯემი, ჩირი, წვენი
ექსპორტი
ადგილობრივი ბაზარი
წარმოება სორტირება, შეფუთვა,
გადამუშავება რეალიზაცია
მარწყვი -100% ჟოლო - 100%
მაყვალი - 100% ლურჯი მოცვი - 100%
2018 წ. საქართველოში წარმოებული კენკროვანი პროდუქციის გაყიდვის არხები
მარწყვი -60% ჟოლო - 60%
მაყვალი - 60% ლურჯი მოცვი - 80%
მარწყვი -40% ჟოლო - 40%
მაყვალი - 40% ლურჯი მოცვი - 20%
მარწყვი -0% ჟოლო - 0%
მაყვალი - 0% ლურჯი მოცვი - 80%
მარწყვი -100% ჟოლო - 100%
მაყვალი - 100% ლურჯი მოცვი - 20%
2018 წ. საქართველოში წარმოებული კენკროვანი პროდუქციის გაყიდვის არხები
ექსპორტი
ადგილობრივი ბაზარი
მარწყვი -0% ჟოლო - 0%
მაყვალი - 0% ლურჯი მოცვი - 80%
მარწყვი -100% ჟოლო - 100%
მაყვალი - 100% ლურჯი მოცვი - 20%
მიღწეულია თუ არა
სასურველი შედეგი?
2018 წლის შედეგი
კითხვა: არის თუ არა ამ შედეგით მიღწეული ფერმერთა
მიზანი?
არა არა არა არა არა
არა კი
?! ?! ?!
რა არის საქართველოში კენკრის მწარმოებელთა მიზანი?
კენკროვნების წარმოების სექტორში მსხვილი მოთამაშეების თქმით, მათი ერთერთი მთავარი მიზანია გაყიდვების შემდეგი სტრუქტურის მიღწევა:
ექსპორტი შიდა ბაზარი
≥80% ≤20%
EU28, დსთ, გალფის ქვეყნები
საცალო ქსელი, საბითუმო ქსელი, გადამუშავება
რამ განაპირობა 2018 წლის შედეგი?
ექსპორტი
ადგილობრივი ბაზარი
მარწყვი -0% ჟოლო - 0%
მაყვალი - 0% ლურჯი მოცვი - 80%
მარწყვი -100% ჟოლო - 100%
მაყვალი - 100% ლურჯი მოცვი - 20%
1. პროდუქციის მცირე მოცულობა
მიზეზები:
2. საექსპორტო გამოცდილების არ ქონა და ექსპორტიორ/იმპორტიორ კომპანიის ვერ მოძიება
3. პროდუქციის ხარისხი: • ჯიში • ნერგის ხარისხი • კენკროვნების მოყვანის სათანადო
ცოდნა • დაბალხარისხიანი შხამ-ქიმიკატი • აგრო აქტივობების დაგვიანებით
ჩატარება • მოსავლის აღების ხარისხი და მისი
შეფუთვა
4. აღებული მოსავლის არ გაგრილება - ე.წ. ცივი ჯაჭვის არ არსებობა
გადაჭრის გზები:
1. სხვა ფერმერებთან კოოპერაცია.
2. საერთაშორისო გამოფენებზე ვიზიტები და მონაწილეობა.
3. პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება: • სათანადო ჯიშების შერჩევა • ნერგების შეძენა სანდო სანერგეებიდან • სერტიფიცირებული აგრონომის მოძიება • ხარისხიანი შხამ-ქიმიკატის შეძენა • აგრო აქტივობების გეგმის შედგენა და
შესრულება
4. აღებული მოსავლის რაც შეიძლება მოკლე ხანში გაგრილება და შემდგომ ცივი ჯაჭვის უზრუნველყოფა
ცივი ჯაჭვი
მსოფლიო პრაქტიკა
ექპორტი
საცალო/საბითუმო ქსელი
ცივი ჯაჭვი მნიშვნელობა კენკრის წარმოებაში
საქართველოს პრაქტიკა
ექპორტი
საცალო/საბითუმო ქსელი
დამატებითი ღირებულებათა ჯაჭვის მნიშვნელოვანი როლი