Top Banner
მეცნიერების მენეჯმენტი მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალური საკუთრების მარკეტინსამეცნიერო კვლევებისა და განვითარების დეპარტამენტი თსუ
24

მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7....

Nov 02, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

მეცნიერების მენეჯმენტიმეცნიერების მენეჯმენტი

ლექცია 7. ინტელექტუალური საკუთრებისმარკეტინგიკეტ გ

სამეცნიერო კვლევებისა და განვითარების დეპარტამენტითსუ

Page 2: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?

კერძო საკუთრების ნაწილიკერძო საკუთრების ნაწილი

უძრავი საკუთრება - პირადი საკუთრება

პირადი საკუთრება:მატერიალური - არამატერიალურიმატერიალური არამატერიალურიინტელექტუალური საკუთრება - სხვა არამატერიალური ქონებაარამატერიალური ქონებასაავტორო უფლებები - სამრეწველო ს რ ბსაკუთრება

Page 3: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?

ინტელექტუალური საკუთრება იცავსინტელექტუალური საკუთრება იცავს "ადამიანის შემოქმედების შედეგს" და არა კონკრეტულ ნივთსკონკრეტულ ნივთს.

ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტები არამატერიალური ობიექტებია.

Page 4: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?

ინტელექტუალური საკუთრების მსოფლიოორგანიზაციის დაფუძნების კონვენციის 2(viii)გ ც დ ფუ ე კ ვე ც ( )მიხედვით ინტელექტუალური საკუთრება მოიცავსუფლებებს, რომელიც განეკუთვნება:

მეცნიერების, ხელოვნების და ლიტერატურის ნაწარმოებებს;ნაწარმოებებს;შესრულებებს, ფონოგრამებსა და სამაუწყებლო ორგანიზაციის გადაცემებს;გ ც გ დ ცე ეგამოგონებებს ადამიანის საქმიანობის ნებისმიერ სფეროში;სამეცნიერო აღმოჩენებს

Page 5: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?რა არის ინტელექტუალური საკუთრება?((გაგრძელებაგაგრძელება))

სამრეწველო ნიმუშებს;სამრეწველო ნიმუშებს;სასაქონლო ნიშნებს, მომსახურების ნიშნებს, კომერციულ სახელებსა და აღნიშვნებს;კომერციულ სახელებსა და აღნიშვნებს;არაკეთილსინდისიერი კონკურენციისაგან დაცვას;დ ცვსხვა ყველა უფლებას, რომელიც გამომდინარეობს სამრეწველო, სამეცნიერო, ლიტერატურის თუ ხელოვნების სფეროში ინტელექტუალური საქმიანობიდან.

Page 6: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ინტელექტუალურიინტელექტუალურისაკუთრებასაკუთრება

საავტორო და სამრეწველომომიჯნავე უფლებები საკუთრება

პატენტები კომერციულიაღნიშვნები

სხვა სახისობიექტები

Page 7: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რატომრატომ არისარის მნიშვნელოვანიმნიშვნელოვანიინტელექტუალურიინტელექტუალური საკუთრებისსაკუთრების დაცვადაცვა??ინტელექტუალურიინტელექტუალური საკუთრებისსაკუთრების დაცვადაცვა??

ინტელექტუალური შემოქმედების სტიმულირება;

შემოქმედი პირების ოფიციალური აღიარება;შემოქმედი პირების ოფიციალური აღიარება;

უმნიშვნელოვანესი საინფორმაციო ბაზების შექმნა;

შ რ ნ მრ წ ბ ს რ სშიდა ეროვნული მრეწველობისა და კულტურის,საერთაშორისო ვაჭრობის ზრდის ხელშეწყობამრავალმხრივი საერთაშორისო ხელშეკრულებებითმრავალმხრივი საერთაშორისო ხელშეკრულებებითმინიჭებული დაცვის მეშვეობით.

Page 8: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ინტელექტუალური საკუთრების ზოგადი ინტელექტუალური საკუთრების ზოგადი მიმოხილვამიმოხილვამიმოხილვამიმოხილვა

საავტოროსაავტორო დადა მომიჯნავემომიჯნავე უფლებებითუფლებებით დაცვისდაცვის ობიექტებიობიექტები::

უფლებების წარმოშობა ხდება შექმნის მომენტიდან;დაცულია ყველა ქვეყანაში, ყოველგვარი ფორმალობის გარეშე;დ ცულ ყველ ქვეყ ყ ველგვ ფ ლ გ ე ედაცვის ზოგადი ვადა შეადგენს ავტორის სიცოცხლე + კონკრეტული ქვეყნის კანონმდებლობით განსაზღვრული პერიოდიორიგინალობის მოთხოვნა _ მონოპოლია მხოლოდ საკუთარქმნ ბ ზქმნილებაზე

სამრეწველოსამრეწველო საკუთებისსაკუთების დაცვისდაცვის ობიექტებიობიექტები::

უფლებების წარმოშობა ხდება რეგისტრაციის მომენტიდან;დაცულია მხოლოდ იმ ქვეყნებში, რომლებშიც ხდება რეგისტრაცია;დაცვის ზოგადი ვადა შეადგენს კონკრეტული ქვეყნისკანონმდებლობით განსაზღვრულ პერიოდს (გამოგონება, სასარგებლომოდელი, სამრეწველო ნიმუში);სიახლის მოთხოვნა აბსოლუტური მონოპოლია (მხოლოდსიახლის მოთხოვნა _ აბსოლუტური მონოპოლია (მხოლოდგამოგონებასა და სასარგებლო მოდელზე)

Page 9: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ინტელექტუალური საკუთრების ზოგადი ინტელექტუალური საკუთრების ზოგადი მიმოხილვამიმოხილვამიმოხილვამიმოხილვა

საავტორო და მომიჯნავებ ბუფლებები

ქონებრივი არაქონებრივიქ ე ვუფლებები

ქ ე ვუფლებები

Page 10: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

საავტორო და მომიჯნავე უფლებების საავტორო და მომიჯნავე უფლებების სამართლის პრინციპებისამართლის პრინციპებისამართლის პრინციპებისამართლის პრინციპები

საავტორო უფლებებით დაცულია მეცნიერების ლიტერატურისა დახელოვნების ნაწამოებები;ხელოვნების ნაწამოებები;

ნაწარმოები წარმოადგენს იდეის/ფიქრის გამოხატულებასობიექტური, ხალხისადმი ხელმისაწვდომი ფორმით და არა თვით

ს ნ ქრსიდეას ან ფიქრს;

ს რს რ ბ ბ სბ ბ ს სს ქ სქ ს რ რრ რ ხ სხ სსაავტოროსაავტორო უფლებებისუფლებების დაცვასდაცვას აქვსაქვს ტერიტორიულიტერიტორიული ხასიათიხასიათი::

ნაწარმოები დაცულია საავტორო უფლებებით, თუ იგიაკმაყოფილებს იმ ქვეყნის კანონმდებლობის მოთხოვნებს, რომელშიცკ ყ ფ ლე ქვეყ კ დე ლ ვ ე , ელ ცმოითხოვება დაცვა;

ერთ ქვენაში საავტორო უფლებების მოქმედების ვადის ამოწურვანაწარმოებზე არ იწვევს სხვა ქვეყნებში ნაწარმოების დაცვისნაწარმოებზე არ იწვევს სხვა ქვეყნებში ნაწარმოების დაცვისშეწყვეტას;

საავტორო უფლებების გადაცემა შეიძლება შემოფარგლული იყოსვტ უფლე ე გ დ ცე ე ლე ე ფ გლულ ყკონკრეტული ქვეყნის ტერიტორიით

Page 11: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

საავტოროსაავტორო დადა მომიჯნავემომიჯნავე უფლებებითუფლებებითდაცვისდაცვის ობიექტებიობიექტებიდაცვისდაცვის ობიექტებიობიექტები

მეცნიერების ლიტერატურისა დამეცნიერების, ლიტერატურისა დახელოვნების ნაწარმოები;მონაცემთა ბაზა;შესრულება;შესრულება;ფონოგრამა;

მომიჯნავე უფლებებივიდეოგრამა;გადაცემა.

მომიჯნავე უფლებები

გადაცემა.

Page 12: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

მეცნიერებისმეცნიერების, , ლიტერატურისალიტერატურისა დადახელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოებიხელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოები

ლიტერატურის ნაწარმოები (წიგნი, სტატია,ლიტერატურის ნაწარმოები (წიგნი, სტატია,კომპიუტერული პროგრამა და სხვა);დრამატული ან მუსიკალურდრამატულიდ ტულ უ კ ლუ დ ტულნაწარმოები, ქორეოგრაფიის ან პანტომიმისნაწარმოები და სხვა სასცენო ნაწარმოები;მუსიკალური ნაწარმოები ტექსტით ან უტექსტოდ;

აუდიოვიზუალური ნაწარმოები;სკულპტურის, ფერწერის, გრაფიკის, ლითოგრაფიის,სახვითი ხელოვნების ნაწარმოები;თეატრალური ხელოვნების ნაწარმოები;არქიტექტურული, ქალაქმშენებლობის ან საბაღე-ქ ტექტუ ულ ქ ლ ქ ე ე ლ ღესაპარკო ხელოვნების ნაწარმოები;

Page 13: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

მეცნიერებისმეცნიერების, , ლიტერატურისალიტერატურისა დადახელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოები

ფოტოგრაფიული ნაწარმოები ან ფოტოგრაფიის

ხელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოები

ფოტოგრაფიული ნაწარმოები ან ფოტოგრაფიისანალოგიური საშუალებებით შექმნილინაწარმოები;რუკა, გეგმა, ესკიზი, ილუსტრაცია და სხვამსგავსი ნაწარმოებები, რომელიც მიეკუთვნებაგეოლოგიას, გეოგრაფიას, კარტოგრაფიას ან სხვაგეოლოგიას, გეოგრაფიას, კარტოგრაფიას ან სხვადარგებს;დეკორატიულ-გამოყენებითი ან მონუმენტურიხელოვნების ნაწარმოები;

გადამუშავებულიგადამუშავებული ნაწარმოებინაწარმოები::რ მ ნთარგმანი;

ადაპტაცია;ეკრანიზა იაეკრანიზაცია;

Page 14: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

მეცნიერებისმეცნიერების, , ლიტერატურისალიტერატურისა დადახელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოები

• ინსცენირება;

ხელოვნებისხელოვნების ნაწარმოებინაწარმოები

ინსცენირება;• მიმოხილვა;• მუსიკალური არანჟირება;უ კ ლუ ჟ ე ;

• კომპილაცია;• ნაწარმოების სხვაგვარი გადამუშავება;წ ე ვ გვ გ დ უ ვეშედგენილიშედგენილი ნაწაროებინაწაროები::• კრებული;• ენციკლოპედია;• ანთოლოგია;• მონაცემთა ბაზა• სხვა ნაწარმოებები

Page 15: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რარა არარ წარმოადგენსწარმოადგენს საავტოროსაავტოროუფლებებისუფლებების ობიექტსობიექტს??უფლებებისუფლებების ობიექტსობიექტს??საავტორო უფლების ობიექტს არ წარმოადგენს:

იდეა;მეთოდი;პროცესი;სისტემა;სისტემა;საშუალება;კონცეფცია;პრ ნ პპრინციპი;აღმოჩენა;ფაქტი;

მაშინაც, თუ ისინი გამოხატულია, აღწერილია, ახსნილია, ილუსტრებულიაან ხორცშესხმულია ნაწარმოებში

საავტოროსაავტორო უფლებაუფლება არარ ვრცელდებავრცელდება::ოფიციალური დოკუმენტებზე;სახელმწიფოს ოფიციალურ სიმბოლოებზე;ელ წ ფ ფ ც ლუ ლ ე ე;ინფორმაციებზე ფაქტებისა და მოვლენების შესახებ.

Page 16: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

საავტოროსაავტორო უფლებებისუფლებების მფლობელებიმფლობელები

ნაწარმოების ავტორი შეიძლება იყოს მხოლოდნაწარმოების ავტორი შეიძლება იყოს მხოლოდფიზიკური პირი;

ნაწარმოებზე ქონებრივი უფლებებისმფლობელი შეიძლება იყოს ფიზიკური პირი ანიურიდიული პირი.

Page 17: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

არაქონებრივიარაქონებრივიბ ბბ ბუფლებებიუფლებები

სახელისსახელის//ავტორობისავტორობისუფლებაუფლება

ნაწარმოებისნაწარმოებისხელშეუხებლობისხელშეუხებლობისუფლებაუფლება უფლებაუფლება

Page 18: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ქონებრივიქონებრივიქონებრივიქონებრივიუფლებებიუფლებები

ნაწარმოებისნაწარმოების გამოყენებისგამოყენების ჰონორარისჰონორარის მიღებისმიღებისნაწარმოებისნაწარმოების გამოყენებისგამოყენებისგანსაკუთრებულიგანსაკუთრებული უფლებაუფლება

ჰონორარისჰონორარის მიღებისმიღებისუფლებაუფლება

Page 19: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ნაწარმოებისნაწარმოების გამოყენებისგამოყენებისგანსაკუთრებულიგანსაკუთრებული უფლებებიუფლებები

რეპროდუცირებისრეპროდუცირების უფლებაუფლება

გავრცელებისგავრცელების უფლებაუფლება

ნაწარმოებისნაწარმოების ასლებისასლების იმპორტირებისიმპორტირების უფლებაუფლებაშემდგომიშემდგომი გავრცელებისგავრცელების მიზნითმიზნით

თარგმნისთარგმნის, , გადამუშავებისგადამუშავების უფლებაუფლება

ნაწარმოებისნაწარმოების გაქირავებისგაქირავების ანან მფლობელობისმფლობელობისსხვაგვარისხვაგვარი ფორმითფორმით გადაცემისგადაცემის უფლებაუფლება

ს რს რ ჩ ნ ბ სჩ ნ ბ ს მ სმ სსაჯაროსაჯარო ჩვენებისჩვენების,, გადაცემისგადაცემის,,შესრულებისშესრულების უფლებაუფლება

ნაწარმოებისნაწარმოების სხვაგვარისხვაგვარი გამოყენებისგამოყენების უფლებაუფლება

Page 20: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

ქონებრივიქონებრივი უფლებებისუფლებების შეზღუდვაშეზღუდვა

ნაწარმოების რეპროდუცირება ფიზიკურ პირთანაწარმოების რეპროდუცირება ფიზიკურ პირთამიერ პირადი სარგებლობისათვის;ნაწრმოებების ასლების გამრავლებაბიბლიოთეკების, არქივებისა დასაგანმანათლებლო დაწესებულებების მიერ;ნაწრმოების ნაწილის სხვადასხვაგვარინაწრმოების ნაწილის სხვადასხვაგვარიგამოყენება;მუსიკალური ნაწარმოების საჯარო შესრულებაუ კ ლუ წ ე ჯ ე ულეცერემონიების დროს;ნაწარმოების რეპროდუცირება სასამართლოწ რმ ბ ს სწარმოებისთვის;სამაუწyებლო ორგანიზაციის მიერ ნაწარმოებისმოკლევადიანი ჩაწერამოკლევადიანი ჩაწერა.

Page 21: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

პატენტუნარიანობისპატენტუნარიანობის კრიტერიუმებიკრიტერიუმები

სიახლე

საგამომგონებლო დონესაგამომგონებლო დონე

სამრეწველო გამოყენებადობა

Page 22: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

რარა არისარის სასაქონლოსასაქონლო ნიშანინიშანი??

1. სასაქონლო ნიშანი არის სიმბოლო ანქ ლ ლსიმბოლოთა ერთიანობა, რომელიც გამოისახებაგრაფიკულად და განასხვავებს ერთი საწარმოსსაქონელს ან/და მომსახურებას მეორე საწარმოსსაქონელს ან/და მომსახურებას მეორე საწარმოსსაქონლის ან/და მომსახურებისაგან.

2. სიმბოლო შეიძლება იყოს: სიტყვა ან სიტყვები,აგრეთვე ადამიანის სახელი; ასოები; ციფრები;გ ე ვე დ ელ ; ე ; ც ფ ე ;ბგერები; გამოსახულება; სამგანზომილებიანიფიგურა, მათ შორის, საქონლის ფორმა ანშეფუთვა ისევე როგორც საქონლის სხვაშეფუთვა, ისევე, როგორც საქონლის სხვაგარეგნული გაფორმება ფერის ან ფერთაკომბინაციის გამოყენებით.

Page 23: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების

სასაქონლოსასაქონლო ნიშნისნიშნის სახეებისახეები

სიტყვა ან სიტყვები;სიტყვა ან სიტყვები;ციფრები;გამოსახულება;გამოსახულება;სამგანზომილებიანი ფიგურა;ბ რ ბბგერები;ფერი ან ფერთა კომბინაცია;ს ნსუნი;მოძრაობა

Page 24: მეცნიერების მენეჯმენტი · მეცნიერების მენეჯმენტი ლექცია 7. ინტელექტუალურისაკუთრების