Top Banner
სუფრის ყურძნის მავნებელ- დაავადებებისგან დაცვის თავისებურებები მოლდოვას რესპუბლიკის პირობებში ვიტალი ჩებანუ /მეცნიერებათა დოქტორი, მოლდოვას მეხილეობის, მევენახეობისა და სასურსათო ტექნოლოგიების სამეცნიერო-პრაქტიკული ინსტიტუტი
34

სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

Sep 15, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

სუფრის ყურძნის მავნებელ-

დაავადებებისგან დაცვის თავისებურებები

მოლდოვას რესპუბლიკის პირობებში

ვიტალი ჩებანუ ს/მ მეცნიერებათა დოქტორი,

მოლდოვას მეხილეობის, მევენახეობისა და სასურსათო ტექნოლოგიების სამეცნიერო-პრაქტიკული ინსტიტუტი

Page 2: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ინტეგრირებული დაცვა - წარმოადგენს მავნე ორგანიზმების კონტროლის ყველა ხერხისა და მეთოდის კომბინაციას (მექანიკური, ბიოლოგიური, ქიმიური), რომელიც მიზნად ისახავს პათოგენების კონტროლის ქვეშ მოქცევას მავნეობის ზღვარის ქვემოთ მაღალი ხარისხის ყურძნის მიღების მიზნით.

მრავალ ფაქტორზეა დამოკიდებული: - კლიმატური (ეკოლოგიური) ფაქტორები (ნალექი,

ტემპერატურა, ჰაერის ტენიანობა, ინსოლაცია და ა.შ.) -აგროტექნიკური: მცენარეთა მოვლის სასოფლო-სამეურნეო

მეთოდების განხორციელება; სწორი ადგილის შერჩევა, ფერდობებზე განთავსება

- ბიოლოგიური: პათოგენების მიმართ გამძლე ვაზის ჯიშების გამოყენება, მაღალი ზამთარგამძლეობისა და ამპლიტუდის დიდი დიაპაზონის უნარის მქონე გენოტიპების დანერგვა

- ინფიცირების მარაგები, ვენახის , ფიტოსანიტარიული მდგომარეობა;

- მცენარეთა დაცვის საშუალებების ეფექტურობა. - -.

Page 3: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

Uncinula necator Burr.

ნაცარი

Botrytis Cinerea Pers –

ნაცრისფერი სიდამპლე.

Plasmopara viticola Berl. & De Toni

ჭრაქი

Elsinoe ampelina (de Bary) Shear –

ანთრაქნოზი

Page 4: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

აგროტექნიკური ღონისძიებები - როგორც მავნე

ორგანიზმების კონტროლის საშუალება

1. ღრმა მოხვნა - ფოთლების ღრმა ჩაკეთება ამცირებს

დაავადებების მოზამთრე ფაზების მარაგს ვენახში

2. სწორი გასხვლა (მშრალი)– ზრდასა და მოსავლიანობის

შორის ბალანსის გასაუმჯობესებლად.

3. სარეველებთან ბრძოლა - ამცირებს ტენიანობას და ქმნის ნაკლებად ხელსაყრელ პირობებს დაავადებების

გავრცელებისათვის

4. მწვანე ოპერაციები (ნამხრევების შეცლა, შეყელვა, ცის

გახსნა, დეფოლაცია ) ხელს უწყობს პათოგენისთვის

არასასურველი პირობების შექმნას (აერაციის

გაუმჯობესება, მზის განათების გაუმჯობესება.

5. - მინერალური სასუქების რაციონალური გამოყენება - აზოტის სიჭარბე ხელს უწყობს დაავადებების: ჭრაქის,

ნაცრის და ნაცრიფერი სიდამპლის გავრცელებას

.

Page 5: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მავნე ორგანიზმების კონტროლის ქიმიური

მეთოდი

დამყარებულია სხვადასხვა ქიმიური საშუალებების

გამოყენებაზე და ითვალისწინებს:

დოზების, ვადების და მეთოდების მკაცრი დაცვა (კურაციული და პროფილაქტიკური მოქმედების

პრეპარატების გამოყენებით)

მორიგეობა, სელექტიური და ნაზავიანი

პრეპარატების გამოყენება (მოქმედების სხვადასხვა მექანიზმების ორი ან მეტი აქტიური ნივთიერების

შემცველი), რომელიც მიმართულია მავნე

ორგანიზმების პრეპარატების მიმართ ახალი

რეზისტენტული რასების წარმოქმნის წინააღმდეგ

Page 6: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ქიმიური დაცვის მეთოდი - ვაზის ჭრაქი

სახეობა -Plasmopara viticola (Berk et Curt) Berlese et de

Tony

ტიპი - Fungi, კლასი - Phycomycetes ქვეკლასი -

Oomycetes, რიგი - Peronosporales, ოჯახი -

Pronosporaceae, სახეობა - = Plasmopara.

Page 7: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ჭრაქის კონტროლისათვის მიმართული წამლობების სიგნალიზაცია სიგნალიზაციის განსაზღვრისთვის გამოყენებულია შემდეგი კრიტერიუმები: ბიოლოგიური, ეკოლოგიური და ფენოლოგიური.

ბიოლოგიური კრიტერიუმი: ითვალისწინებს ოოსპორების ზრდის დინამიკას, მაკროკონიდიების წარმოქმნის თავისებურებებს, ინფექციების ხასიათს - პირველადი თუ მეორადი, დაავადების დამახასიათებელი სიმპტომების გამოვლენას (ზეთოვანი ლაქები, თეთრი ნაფიფქი) ამასთან გათვალისწინებული უნდა იყოს პათოგენის განვითარების ყოველი ეტაპის გავლისათვის აუცილებელი ეკოლოგიური პირობები

ეკოლოგიური კრიტერიუმი - ითვალისწინებს საშუალო

სადღეღამისო ტემპერატურას, წვეთოვან-თხევადი ტენის არსებობას,

ინსოლაციის არსებობას)

ფენოლოგიური კრიტერიუმი - ითვალისწინებს ფოთლების, რქების,

გენერაციული ორგანოების ზრდის დინამიკას, ყურძნის მარცვლის

ზრდის თავისებურებებს

შესხურების სიგნალიზაციის დროს გასათვალისწინებელია: ვენახების ფიტოსანიტარული მდგომარეობა, პრეპარატის

ეფექტურობა და მოქმედების პერიოდი, ჯიშების გამძლეობის ხარისხი

Page 8: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ჭრაქის წინააღმდეგ მიმართული ღონისძიებები

ჭრაქის წინააღმდეგ პირველი წამლობა ვენახებში

ხორციელდება დაავადების განვითარების კარგი

პირობების შემთხვევაში, პირველი ინკუბაციის

პერიოდის დასრულებამდე 1-დან 2 დღით ადრე

(მცენარეთა დაცვის სამსახურის სიგნალის

მიხედვით). დანარჩენი წამლობები ხორციელდება დაავადების განვითარების პირობების შეფასების

საფუძველზე.

.

Page 9: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ჭრაქის კონტროლისთვის რეკომენდებულია არანაკლებ 2 შესხურება სპილენძის პრეპარატებით

პირველი და ბოლო შესხურების დროს

“ნაზარდების ზრდა" «კრეფის შემდეგ"

400 ლ/ჰა 600 ლ/ჰა სამუშაო ნაზავის მოცულობა

Page 10: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

აუცილებელი შესხურებების ჩატარება ჭრაქის

წინააღმდეგ " ყვავილედების განცალკევება " " ყვავილობის შემდეგ"

სამუშაო სითხის ხარჯი

600 / 800 ლ/ჰა 800 / 1000 ლ/ჰა კონტაქტური / სისტემური პრეპარატები

- ჭრაქისათვის ხელსაყრელი პირობებში - სისტემური

პრეპარატებით: ლითონისქსი, ალუმინის ფოსეტილი, iprovalicarb,

mefenoxam, cymoxanil, mandipropanide, benalaxil და ა.შ.).

- ჭრაქისათვის ნაკლებად ხელსაყრელ პირობებში - კონტაქტური

პრეპარატებით - მანკოცები, პროპინები, მეტირამი,

ქლოროთონონიდი, დითიანონი, ფოლფეტი და სხვა.

Page 11: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მოცემულ ფენოფაზაში (ყურძნის მარცვლის ზრდის ფაზა) იყენებენ სისტემური და კონტაქტური მოქმედების ფუნგიციდებს შექმნილი სიტუაციის შესაბამისად. მოლდოვაში ამ მიზნით საშუალოდ ტარდება 4-7 შესხურება

обработок

"

მარცვლის

ზრდის

ფაზა "

ადრეულ სუფრის ჯიშებზე ( მუსკატ იანტარნი, კარალევა ვინოგრადნიკოვ ) ჭრაქის წინააღმდეგ ატარებენ 1 დამუშავებას

სპილენძის პრეპარატებით კრეფის შემდეგ ფოთლის აპარატის

შენარჩუნებისა და რქის უკეთესად მომწიფების ხელშეწყობის

მიზნით

Page 12: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ოიდიუმი - ნაცარი - Uncinula necator (Schw) Burr.

კონიდიალური ფორმა - Oidium tuckeri Berc.

კლასი - Ascomycetes, порядок Erysiphales, ოჯახი

- Erysiphaceae, სახეობა - Uncinula.

ოიდიუმი - ნაცარი

Page 13: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ნაცრის წარმატებით კონტროლისთვის

აუცილებელია გათვალისწინებული იყოს

შემდეგი ასპექტები

ვაზის გაშენების სქემების სწორი შერჩევა

ვენახის რქებით და მოსავლით სწორი დატვირთვის

შემთხვევაში ( დატვირთვის შემცირების შემთხვევაში

იზრდება ვეგეტატიური ნაზარდების სიძლიერე, რაც

ნაცრის გავრცელებას ხელს უწყობს.

მინერალური სასუქების რაციონალური გამოყენება -აზოტის სიჭარბე ხელს უწყობს ნაცრის გავრცელებას

მწვანე ოპერაციების დროული ჩატარება (ნამხრევების

შეცლა, შეყელვა, ცის გახსნა, დეფოლაცია ) ხელს

უწყობს პათოგენისთვის არასასურველი პირობების

შექმნას (აერაციის გაუმჯობესება, მზის განათების

გაუმჯობესება.

Page 14: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

პირველი წამლობა ტარდება მიმღებიან

ჯიშებზე რქის ნაზარდის 10 -15 სმ-მდე

მიღწევის დროს.

მაღალი ინფექციის პირობებში, შესხურებებს შორის

ინტერვალი არ უნდა აჭარბებდეს 7-10 დღეს მაღალ

ეფექტური პრეპარატების გამოყენებით შემდეგი

მოქმედი ნივთიერებების საფუძველზე- Metrafenone,

penconazole, methyl cresomsil, trifloxystrobin, azoxystrobin,

azoxystrobin + cyproconazole, etc

ვაზის დაცვა ნაცრისგან

Page 15: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ნაცრის განვითარებისათვის ხელსაყრელ ფენოფაზებში მგრძნობიარე

ჯიშებზე გამოყენებული უნდა იქნას მაღალეფექტური პრეპარატები

შემდეგი მოქმედი ნივთიერების საფუძველზე.

: penconazole, crezoxim metil, trifloxostrobin, azoxistrobin, azoxistrobin+

ciproconazole, fluxapiroxad, proquinazid, metrafenon, piriofenonă и др.

სავალდებულო შესხურების გამოყენება ნაცრის

კონტროლისთვის მიმღებიან ჯიშებზე

" ყვავილედების გაცალკევება” " ყვავილობის შემდეგ« “ მარცვლის ფაზა"

Page 16: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მაღალი ინფექციური ფონის არსებობისას და ნაცრის

განვითარების ხელსაყრელი პირობების შექმნის

შემთხვევაში შესაბამის ფენოფაზებში “ყვავილედის

გაშლის დასაწყისი, “ყვავილობის დასასრული” და “მარცვლის ზრდის პერიოდი” რეკომენდებულია ბრძოლის გაძლიერება სისტემური (სტრობილურინები,

ტრიაზოლები, მეტრაფენონი) პრეპარატებით

გოგირდოვანი პრეპარატების დამატებით მაქსიმალურად

დასაშვები დოზებით:

Kumulus DF 3,0 6,0 кг/га, Thiovit Jet 80 WG 4,0 kg / ha,

Microthiol Special Disperss - 3,0 – 4,0 kg / ha, Cosavet 80 WDG

- 3,0 кг/га; Sullfet, WG (გოგირდი) – 3,0-6,0 кг/га, Sulfomat

80 PU (გოგირდი) – 3,0 кг/га.

პრეპარატების შერევისას აუცილებელია თავსებადობის

ცხრილების გამოყენება და/ან თავსებადობაზე წინასწარი

ტესტის ჩატარება

20 ოიდიუმისგან (ნაცარი) სუფრის ყურძნის დაცვის

ღონისძიებები

Page 17: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

8

ვაზის ნაწილობრივი დეფოლაციის განხორციელება ოიდიუმის კონტროლისთვის

• დაავადებების გამოვლენის სიმპტომების შემთხვევაში მიმღებიან

ჯიშებზე შესაძლოა მიღებული იქნას გადაწყვეტილება ყვავილობის შემდეგ ადრეული დეფოლაციის ჩატარების შესახებ.

აღნიშნული ღონისძიება ტარდება ხელით და მდგომარეობს

პირველი 2-3 ფოთლის მოცილებაში პირველ მტევნამდე

• დეფოლაციას იწყებენ რიგის იმ მხრიდან რომელიც ნაკლებად

არის მიმართული მზისკენ, (ჩრდილო-აღმოსავლეთი,

აღმოსავლეთი., სამხრეთ-დასავლეთი) და მხოლოდ 7-10 დღის

შემდეგ რიგის მეორე მხარეზე.

Page 18: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ოიდიუმისგან (ნაცარი) სუფრის ყურძნის დაცვის

ღონისძიებები

• არაერთგვაროვანი სიმწიფის ჯიშებზე(იტალია, ჰამბურგის მუსკატი) ნაცრის საწინააღმდეგო

ღონისძებები ტარდება თითქმის კრეფის

დასაწყისამდე - გამოყენებული პრეპარატების

ლოდინის პერიოდის მკაცრი დაცვით

• ახალგაზრდა ვენახებში, რომლებიც

დაზიანებულია ყინვებით, მათი შემდგომის

აღდგენის პერიოდში (2-3 წლიანი ვენახი), ნაცრის

საწინააღმდეგო ღონისძიებები უნდა ჩატარდეს

რქის მომწიფებამდე მაინც

Page 19: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ნაცრისფერი სიდამპლე – კლასი- Deuteromycetes,

რიგი - Moniliales, ოჯახი - Moniliaceae, გვარი-

Botrytis, სახეობა Botritis cinerea Pers. სრული

ფორმის სოკო (სქესობრივი გამრავლება) მიეკუთვნება კლასს -Ascomicetes, ქვეკლასს -

Discomycetes, რიგი Pezizales, ოჯახი - Helotiaceae,

სახეობა Sclerotinia, სახეობა Sclerotinia fuckeliana

(de Bary ) Fuckl.

ნაცრისფერი სიდამპლე

Page 20: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ნაცრისფერი სიდამპლისგან სუფრის ყურძნის

დაცვის ღონისძიებები

პირველ წამლობას მიმღებიან ჯიშებზე (კოდრიანკა, იტალია, ჰამბურგის მუსკატი,ქარვის მუსკატი,

ვიქტორია) ატარებენ ყვავილობის შემდეგ (ჩაჩის

ჩამოცვენის ფაზა) სპეციფიკური ბოტრიციდებით -

Teldor (Fenhexamid), Sygnum (Boscalid), Switch-

ciprodinil+fludioxonil, Scala-Pirimetanil, Shirlan - _

fluazinam და სხვა)

Page 21: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მეორე, მესამე და მეოთხე დამუშავებას ახდენენ იმ ფენო ფაზებში, როცა ვაზი განსაკუთრებით მიმღებიანია ნაცრისფერი სიდამპლის მიმართ

მაცივარში გრძელვადიანი შენახვისათვის განკუთვნილ

სასუფრე ჯიშებზე მოკრეფამდე 7 დღით ადრე,

რეკომენდებულია შემდეგი პრეპარატების გამოყენება Switch (ciprodinil+fludioxonil, Teldor 50 WG 1,0 – 1,5

(Fenhexamid) , Cronos 220 EC 2,0 l/ha (tiabendazol)

Page 22: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

რეკომენდებულია მცენარის ნაწილობრივი დეფოლაცია, ოპერაცია ხორციელდება ყურძნის სიმწიფის დასაწყისში

(შაქრის 12-15%-მდე დაგროვება). ღონისძიება ხორციელდება რქის დასაწყისიდან 3-დან 4 ფოთლის

მოწყვეტა-მოშორებით.

იგი ხელს უწყობს მცენარის შიგნით უკეთეს აერაციას,

მნიშვნელოვნად ამცირებს ნაცრისფერი სიდამპლის (1.5 -

2-ჯერ) განვითარებას;

- ქიმიური დაცვის ეფექტურობა იზრდება პრეპარატის

მცენარესთან უკეთესი კონტაქტის გამო;

- ამცირებს წამლობის რაოდენობას და სიხშირეს.

ჯიში მოლდოვა ООО „Basan Agro”, ჩიმიშლია,РМ, 2017

Page 23: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ყურძნის ჭია (Lobesia botrana Den. et Schiff)

(eudemisul), Lobesia botrana Den. et Schiff), რიგი Lepidoptera, ოჯახი - Tortricidae

Page 24: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

იზამთრებს სხვადასხვა ასაკის ფაზაში მცენარეთა ნარჩენების და მცენარეების ქერქის ქვეშ

ივითარებს 2 თაობას წელიწადში.

გაზაფხულზე 6 - 7 oC ტემპერატურაზე მუხლუხოები

აზიანებენ კვირტებს

ერთი მავნებელს შეუძლია 10 კვირტამდე დაზიანება

მავნეობის ზღვარი - 10 მავნებელი 100 მცენარეზე

ნაცრისფერი მზომელა Boarmia rhomboidaria Schiff.

Page 25: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ყურძნის ჭია. კონტროლის ღონისძიებები

ყურძნის ჭიის კონტროლისთვის მხედველობაში მიიღება მავნებლის

გავრცელების 4 სიხშირე:

1. მავნებლის გავრცელების დაბალი სიხშირე - 1-10 კვერცხი 100

მტევანზე - დამუშავება არ არის საჭირო

2. მავნებლის გავრცელების საშუალო სიხშირე - 11 – 21 კვერცხი

100 მტევანზე. გამოიყენება თითო წამლობა ორივე თაობის მიმართ.

დამუშავება ხორციელდება როცა ხდება მატლების გამოჩეკვა (კვერცხიდან გამოჩეკილია 1-2% ) და მათი უმრავლესობა "შავი

თავის" ფაზაშია

3. მავნებლის გავრცელების მაღალი სიხშირე - 21- 60 კვერცხი 100

მტევანზე. გამოიყენება 1 წამლობა პირველი თაობის და 2 წამლობა მეორე თაობის წინააღმდეგ მოლდოვის რესპუბლიკაში

რეგისტრირებული პრეპარატებით

4. მავნებლის გავრცელების ძალიან მაღალი - 60 კვერცხზე მეტი

100 მტევანზე. გამოიყენება 2 წამლობა პირველი თაობის და 2

წამლობა მეორე თაობის წინააღმდეგ. ასეთ შემთხვევებში

რეკომენდებულია იუვენოიდების ან ქიტინის სინთეზის

ინჰიბიტორების გამოყენება - ერთი შესხურება თითოეული თაობის

მიმართ.

Page 26: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ტკიპებთან (გალიანი,4 ფეხიანი) ბრძოლა

ვაზის კვირტის ტკიპა Phylocoptes vitis (5-11 თაობა)

გალებიანი ტკიპა Eriophyes

vitis.Nal

7 თაობა იზამთრებენ კვირტებში და ქერქის ქვეშ

- საშიშია ცივ გახანგრძლივებულ გაზაფხულის დროს, როცა შესუსტებულია ნაზარდების ზრდა.

- ბრძოლის მეთოდები კვირტების დაბერვის შემდეგ –

სპეციფიკური აკარიციდების გამოყენება: Apollo 500 SC

(clofentezin).- 0,24 – 0,36, Nissorun 10 WP (hexitiazox)

0,24 – 0,36 kg/ha, MASAI (tebufenpirad)– 0,38 – 0,5 l/ha

Milbemekknock (milbebectin) – 0,8 кг/га, Pirydaben 200 WP – 0,5-0,8

გოგირდის პრეპარატები: Сера 80% с.п.– 10 – 16 kg/ha, Thiovit

Jet 80 WG- 8-12,5 kg/ha

Page 27: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ოქროსფერი გაყვითლება - Flavescence d’oree.

- აღმოჩენილია 2007 წელს მოლდოვის რესპუბლიკაში

როგორც საკარანტინო ობიექტი გამოვლინდა ორი

ფიტოპლაზმური დაავადება Flavescence d'Oree - აქვს ეპიდემიოლოგიური გავრცელების

ხასიათი (დაავადებული მცენარეები ავლენენ სიმპტომებს

იგივე მცენარეებზე მრავალი წლის განმავლობაში)

Bois noir - აქვს ენდემური დაავადების ხასიათი - სწრაფად

ვრცელდება ინფექციის შემდეგ, მომდევნო წელს შეიძლება თავი იჩინოს მხოლოდ ინდივიდუალურად ცალკეულ

მცენარეებზე.

Page 28: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

FD -ს (ფლავესცენსე დორე) გადამტანებთან ბრძოლა

პირველი წამლობა ციკადების წინააღმდეგ (ლარვები)

რეკომენდებულია ლარვის გამოჩეკვის დასაწყისში; მეორე - 15 -

20 დღის შემდეგ

მესამე ჩატარდება აგვისტოს დასაწყისში ზრდასრული

ციკადების წინააღმდეგ - აცეტიმიპრიდის, ლამბდა-ციჰალოტრინის, იმიდაკლოპრიდული, სპოროტრემატზე

დაფუძნებული პრეპარატების გამოყენების საფუძველზე

კვერცხიდან გამოსვლაზე დაკვირვების მიზნით ყვითელი

დამჭერების გამოყენება ( დაყენდება ყვავილობის დასრულების

შემდეგ (საორიენტაციოდ 15 ივნისს). დაკვირვება გაგრძელდება 15 აგვისტომდე ციკადების ფრენის პერიოდის დასადგენად

Hyalesthes obsoletus

Bois noir

(Scaphoideus titanus).

Flavescence d’oree

Arboridia

Kakogawana

Page 29: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

43 დაავადების წინააღმდეგ მეცნიერებათა აკადემიის

პრეზიდიუმის მიერ (2015) მიღებული იქნა შემდეგი

გადაწყვეტილება: იმ ქვეყნებიდან იმპორტირებული მცენარეთა სარგავი მასალის

სავალდებულო გაჯანსაღება, სადაც ეს დაავადება ფართოდ

გავრცელებულია (საფრანგეთი, იტალია და სხვ.) თერმოთერაპიის

მეთოდის გამოყენებით.

ფიტოსანიტარული სერტიფიკატების გარეშე იმ სარგავი მასალის

იმპორტის აკრძალვაs, რომელიც ადასტურებს Flavescence doreas

(ოქროსფერი გაყვითლება) არარსებობას

- დაავადების გამოვლენის მიზნით საძირეთა სადედის, საკალმეები

და სანერგეების სისტემური ფიტოსანიტარული კონტროლი კერების

აღმოჩენის მიზნით

იმ მცენარეებისგან კალმების შეგროვება და მათი გამოყენების

აკრძალვა, სადაც მცენარეებზე გამოვლინდა FD.

დაავადების დამახასიათებელი სიმპტომების მქონე გამოვლენილი

მცენარეების ამოძირკვა და განადგურება (დაავადებული მცენარეები

უნდა ამოიძირკვოს ფესვიანად .

Page 30: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

დროზოფილა სუძუკი - (ლაქიანი) Drosophila suzukii

)

-აღმოაჩინეს 2008 კალიფორნიაში

აღინიშნა ბევრ ევროპულ ქვეყანაში (იტალია, სლოვენია, გერმანია, ინგლისი, საფრანგეთი, (2009), რუმინეთი (2014);

- ვითარდება 13 თაობა (ერთი თაობა 10 დღის განმავლობაში 25 °

C);

დებს 7-16 კვერცხს დღეში ერთხელ . მთელი სიცოცხლის (20-30

დღე) განმავლობაში დებს 350 კვერცხს (ლარვები იჩეკება 12-72

საათის კვერცხის დადების შემდეგ);

პრევენციული კონტროლის მეთოდები:

- დამჭერ ხაფანგებში დაჭერა (ვაშლის ძმარი + წითელი ღვინო

შეფარდების საფუარის 2: 3 + 4 სუფრის კოვზი ლუდის საფუარა);

- მწიფე ნაყოფების დროული მოკრეფა

- გადამწიფებული ნაყოფების მოკრეფა და ნაკვეთიდან გატანა

Page 31: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მავნე ორგანიზმებთან ბრძოლის მეთოდები სასუფრე

ვაზის ჯიშებზე ეკოლოგიური წარმოების პრინციპების

შესაბამისად

აუცილებელია სასოფლო-სამეურნეო სურსათის პროდუქციის

მიღება, მარკირება და კონტროლი CEU 2092/1991 რეგლამენტის

შესაბამისად) - გაერთიანებულია ევროკავშირის ყველა ქვეყანაში.

წარმოების მეთოდების რაციონალური გამოყენება (ჯიშის

პოტენციალი, სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკა, სასუქები)

გარემოზე მინიმალური ზემოქმედებით

დაავადების და მავნე ორგანიზმების წინააღმდეგ ბრძოლაში

დაშვებულია მარტივი მინერალური მარილების გამოყენება (Cu,

S, Na და Si) ან მცენარეული ექსტრაქტები (მაგალითად,

pyrethrum).

მდგრადი ჯიშების შერჩევა; - შესაბამისი მოსავლის როტაცია, - მექანიკური, ბიოლოგიური მეთოდების გამოყენება;სასარგებლო

ფაუნის დაცვა და ა.შ.-В

Page 32: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

მავნე ორგანიზმებთან ბრძოლის ბიოლოგიური

მეთოდები.

დამყარებულია სხვადასხვა ტიპის ანტაგონისტი

სოკოების, მიკრობების, ბაქტერიების, სუპერპარაზიტებისა და ანტიბიოტიკების გამოყენების საფუძველზე.

Uncinula necator Burr (ნაცარი) წინააღმდეგ - Pseudomonas

fluorescens (suşa AP-33), Ampelomyces-(биопрепарат

Ampelomicin);

Botrytis cinerea Pers წინააღმდეგ - Trihoderma viride Pers

(препарат Trhodex), Trchoderma lignorum - Trichodermin SC

7,0- 10 kg/ha, Тrichoderma virens Gliocladin SC 7,0-10,0 l/ha;

Plasmopara viticola Berl et de Toni (ჭრაქი). წინააღმდეგ –

ანტაგონისტი სოკო - Trichotecium roseum (Şesan T., 1985).

ყურძნის ჭიის საწინააღმდეგოდ – ფერომონების

გამოყენება, დეზორიენტაცია, ბიოვაკუუმის შექმნა.

Page 33: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის

სერტიფიცირება

მოლდოვის რესპუბლიკის კანონმდებლობა ითვალისწინებს სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების

თანხლებას ორი სერტიფიკატით:

1. პროდუქციის შესაბამისობის სერტიფიკატი არის

ოფიციალური დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს

პროდუქციის ხარისხს და უსაფრთხოებას და მათ

შესაბამისობას ტექნიკური რეგლამენტის “ახალი ხილი და ბოსტნეული ნედლად მოხმარებისთვის" მთავრობის

გადაწყვეტილების შესაბამისად. 929 წლის 12/31/2009.

ფიტოსანიტარიული სერტიფიკატი არის საერთაშორისო

სტანდარტის დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს

პროდუქტის უსაფრთხოებას, პესტიციდების, მძიმე

ლითონების, ნიტრატებისა და სხვა აგროქიმიკატების

ნარჩენი ნივთიერების შემცველობაზე, 12.05.2010 N384

მთავრობის გადაწყვეტილებით,

Page 34: სუფრის ყურძნის მავნებელ დაცვის თავისებურებები … · Uncinula necator Burr. ნაცარი Botrytis

ევროკავშირში ექსპორტირებული ხილი და ბოსტნეული უნდა აკმაყოფილებდნენ შემდეგ

მოთხოვნებს

რეგლამენტი (ЕС) NR. 396/2005 / 23 თებერვალი 2005

ითვალისწინებს ნარჩენი პესტიციდების მაქსიმალური

რაოდენობის განსაზღვრას, ასევე დირექტივის

მიხედვით Директивы 91/414/CEE;

რეგლამენტი (CE) NR. 333/2007 / 28 მარტი 2007

ითვალისწინებს მეთოდებს და წესებს ნიმუშების

ასაღებად ტყვიის, კადმიუმის, ვერცხლისწყალის, 3-

MCPD ბენზოპირენის ჯგუფის ნაშთების

განსაზღვრისთვის.