This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Afgiftekantoor Oostende X - BC9646 - Driemaandelijks tijdschrift Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies
be
GROEP TECHNORD
Lokale expertise voor groot-
schalige ziekenhuisfusie
ELECTRO VERBEKE
Van klooster tot woonzorg-
centrum
ELECTRO VAN DE PUTTE
Performante technieken en
vakmanschap voor WZC
Bloemendal
tebis.quicklinkWanneer evolutie synoniemwordt van eenvoud !
tebis.quicklink verwijst naar de nieuwe configuratiemodus van de RF-producten.Dit aanbod behoeft geen opleiding of specifieke configurator.De tebis.quicklink -producten bieden een meerwaarde aan traditionele elektrischeinstallaties dankzij een volledige combinatie van zenders (vb : bewegingsmelders metzonnecelvoeding), ontvangers en zenders-ontvangers.Ze maken deel uit van de KNX-standaard en blijven dus programmeerbaar met de TX100Bof met ETS.
tebis.quicklinkWanneer evolutie synoniemwordt van eenvoud !
tebis.quicklink verwijst naar de nieuwe configuratiemodus van de RF-producten.Dit aanbod behoeft geen opleiding of specifieke configurator.De tebis.quicklink -producten bieden een meerwaarde aan traditionele elektrischeinstallaties dankzij een volledige combinatie van zenders (vb : bewegingsmelders metzonnecelvoeding), ontvangers en zenders-ontvangers.Ze maken deel uit van de KNX-standaard en blijven dus programmeerbaar met de TX100Bof met ETS.
Fedelec Magazine. Vakblad voor de elek-triciteitssector. Gratis verstuurd naar elek-trotechnische ondernemers, architecten, studieburelen, groothandels elektriciteit en industriële bedrijven.
PERIODICITEITDriemaandelijks
REDACTIEPhilip DeclercqT 056 77 13 10 | F 056 77 13 11E [email protected]
RECLAME - ADVIESFCO Media,Boulevard des Canadiens 118, 7711 DottigniesT 056 77 13 10 | F 056 77 13 [email protected]
Niets uit deze uitgave mag worden verveel-voudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteer-ders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aange-boden advertenties.
Beste lezers,
Als nieuwe voorzitter van Fedelec is het de eerste maal dat ik mij tot u richt via ons
magazine.
Het is een hele eer, maar ook een grote verantwoordelijkheid om het voorzitterschap
waar te nemen van een beroepsorganisatie die intussen ruim 1.500 leden telt.
Dit zijn zowel zelfstandigen, kmo’s als heel grote bedrijven. Samen vertegenwoor-
digen zij alle specialiteiten binnen de tak van de elektrotechniek. Dat maakt van ons
een zeer representatieve sectororganisatie voor installateurs.
Hierbij wens ik eerst en vooral onze vorige voorzitter, Antoine Van Lierop, te bedan-
ken voor zijn jarenlange inzet. In zijn voorzitterschap heeft hij het initiatief genomen
om de werking van Fedelec in vraag te stellen en de start gegeven voor het opzetten
van een nieuwe structuur.
Het doel is samen met de leden de visie en strategie van Fedelec te verduidelijken en
de organisatie in functie van deze strategie beter te focussen.
Onze positionering binnen het platform STS en ten opzichte van de Confederatie
Bouw wordt in deze oefening meegenomen.
Dit zijn een aantal belangrijke punten voor een sectorfederatie als Fedelec die onder
het beleid van mijn voorganger werden ingezet en waar we nu met de volledige Raad
van Bestuur en het Fedelec team aan zullen verder werken.
We leven in een wereld die constant evolueert, ook en vooral op technologisch vlak.
Het is een taak voor Fedelec om de vinger aan de pols te houden. Wat zijn de geva-
ren voor onze sector, welk zijn de opportuniteiten en hoe kunnen we hierop inspe-
len? Wat verwachten de leden precies van ons?
Via de werking binnen onze sectorcomités en werkgroepen trachten we daar ant-
woorden op te formuleren. Het advies van onze leden is van kapitaal belang en
bepaalt onze acties.
In dit kader werden er al belangrijke stappen ondernomen en als nieuwe Fedelec
voorzitter wil ik mij inzetten om die verder te ontwikkelen.
Karl Neyrinck,
Voorzitter
voorwoorD
product news 48
FEDELEC IN ACTIE 05 - 13
TECNOLEC informeert
FEDELEC dossier
Projecten
events
Fiscale plafonds voor 2015 15
PV-installaties: Update bandingfactoren voor de berekening van GSC (VEA) 16
Aanvullend capaciteitstarief vanaf 1 juli 2015
voor prosumenten met een terugdraaiende teller 19
Nieuwe leden 21
VOLTA, dé nieuwe centrale sectororganisatie! 22
Armaturen - optische karakteristieken 24
Intelligente bedrijfswageninrichting 27
Lokale expertise voor grootschalige ziekenhuisfusie 28
“De uitdagingen van de elektro-installateur zijn ook de onze” 32
Van klooster tot woonzorgcentrum 34
TRILUX Akademie opent deuren voor elektro-installateurs in de Benelux 38
Performante technieken en vakmanschap voor WZC Bloemendal 40
Bouwen zit in ons DNADat merkt u ook aan onze service
De verzekeraar die zijn winst met u deelt
Meer info: www.federale.be
Om als bouwondernemer opdrachten binnen te halen, moet u weten welke risico’s u kunt nemen. Federale Verzekering werd meer dan 100 jaar geleden opgericht door aannemers en kent dus die risico’s en weet hoe ze te verzekeren. Meer veiligheid, minder ongevallen, minder schade en bijgevolg meer winst. Winst die we met u delen.
Bel gerust uw persoonlijke adviseur voor een afspraak op .
Bouw DNA A4.indd 1 7/04/15 10:28
Langetermijnsparen
Voor de fiscale marge van het lan-
getermi jnsparen (Pens ioen- en
Overlijdensverzekeringen) wordt de
maximumpremie berekend in functie van
het netto belastbaar beroepsinkomen.
Voor het inkomstenjaar 2015 (aanslag-
jaar 2016) bedraagt de maximumbijdra-
ge € 169,20 + 6 % van het netto belast-
baar beroepsinkomen, met een absolute
bovengrens van € 2 260. De beschikbare
fiscale marge moet evenwel worden
geëvalueerd samen met de eventuele
fiscale voordelen die verbonden zijn aan
de terugbetaling van een hypothecair
krediet.
Pensioensparen
De fiscale marge van het pensioensparen
(Vita Pensioen bij Federale Verzekering),
bedraagt voor het inkomstenjaar 2015
maximum € 940.
Individuele Pensioentoezegging
voor werknemers (IPT)
De werkgeversbijdrage voor een indivi-
duele pensioentoezegging ten voordele
van werknemers (VIP Plan bij Federale
Levensverzekeringen en hypothecaire kredieten bieden fiscaal interes-
sante perspectieven. U vindt hieronder een overzicht van de belangrijk-
ste fiscale plafonds voor het inkomstenjaar 2015 (aanslagjaar 2016).
Verzekering) bedraagt € 2 330 (taks van
4,4 % inbegrepen) voor het inkomsten-
jaar 2015. Binnen de grenzen van de 80
%-regel zijn er geen beperkingen voor
de bijdragen die worden betaald door de
werknemer zelf.
Het fiscale voordeel voor het pensi-
oensparen, het langetermijnsparen
en de individuele pensioentoezegging
bedraagt 30 % van de gestorte premie.
Vrij Aanvullend Pensioen voor
Zelfstandigen (VAPZ)
Voor het VAPZ (Vita VAPZ) bedraagt de
maximumpremie 8,17 % van het geher-
waardeerde netto belastbaar beroepsin-
komen van 3 jaar geleden (dus 2012) met
een absoluut maximum van € 3 027,09
(plafond 2015). Dat is m.a.w. € 756,77 per
trimester. De premies zijn aftrekbaar als
beroepskost, zodat het fiscaal voordeel
wordt berekend aan de marginale aan-
slagvoet. Door de fiscale aftrekbaarheid
van de VAPZ-premies vermindert het
inkomen waarop de sociale zekerheids-
bijdragen worden berekend. Gevolg: u
betaalt minder belastingen en minder
sociale bijdragen.
Hypothecair krediet:
aftrek voor enige en eigen woning
De fiscale aftrek voor een hypothecair
krediet bedraagt
• in Vlaanderen:
- lening gesloten tot 31.12.2014: € 3 040
(€ 2 280 + € 760)
- lening gesloten vanaf 01.01.2015: € 2
280 (€ 1 520 + € 760)
• in Wallonië en Brussel:
€ 3 050 (€ 2 290 + € 760)
vanaf 1 januari 2015, voor zover aan
bepaalde voorwaarden is voldaan. De
aftrek wordt verhoogd met € 80 voor
gezinnen met minstens drie kinderen
ten laste. De fiscale aftrek voor de enige
en eigen woning is forfaitair en dus niet
afhankelijk van het inkomen of het bedrag
van de lening. Het hierboven vermelde
forfaitaire bedrag van € 760 dat van toe-
passing is gedurende de eerste 10 jaar
van de lening (of tot het jaar waarin u eige-
naar wordt van een tweede woning). Het
globaal aftrekbare bedrag omvat zowel
de intresten, de kapitaalaflossingen als
de levensverzekeringspremies.
(Door Federale Verzekering)
www.federale.be
Fiscale plafonds voor 2015
fedelec DOSSIER
Fedelec magazine | 15
PV-installaties: Update bandingfactoren voor de berekening van GSC (VEA)
fedelec dossier
H ebt u zich recent ook al
de vraag gesteld hoe het
vandaag zit met de groe-
nestroomcertificaten voor de
installaties van fotovoltaïsche zon-
nepanelen (PV)? Bent u ook in de
war door bepaalde krantenkoppen
die elkaar tegenspreken als het gaat
over de kleine PV-installaties? De
krantenkoppen maken vaak geen
onderscheid tussen bestaande
PV-installaties (met een verschil-
lende berekening afhankelijk wan-
neer ze exact geplaatst zijn) en nog
te plaatsen installaties. Om misver-
standen te voorkomen, zetten we
hieronder de zaken voor u nog eens
op een rijtje.
Mechanisme van
groenestroomcertificaten (GSC)
De eigenaar van een PV-installatie krijgt
van de VREG een groenestroomcerti-
ficaat voor een bepaalde hoeveelheid
opgewekte elektriciteit. Er worden geen
gedeeltelijke certificaten uitgereikt.
Verder worden er geen groenestroom-
certificaten meer toegekend voor nieuw-
bouwprojecten. Tenzij de PV-installatie
niet wordt opgenomen in het EPB dos-
sier.
Het bedrag dat de eigenaar per certifi-
caat ontvangt en de periode dat de eige-
naar certificaten ontvangt, hangt af van:
- het maximaal AC-vermogen van de
omvormers
- de datum van ingebruikname van de
zonnepanelen. Deze datum kan ten
vroegste de datum van de AREI-keuring
zijn, de installatie mag pas opgestart
worden na de keuring.
Niet van belang voor de waarde van de
certificaten is:
- of de geproduceerde elektriciteit ter
plaatse wordt verbruikt of in het net wordt
geïnjecteerd
- het moment waarop de aanvraag wordt
ingediend bij de VREG.
- het moment waarop de installatie wordt
aangesloten op het distributienet.
- het moment waarop de productie-
meting door de netbeheerder wordt
geplaatst.
Steunbedragen voor
groenestroomcertificaten (GSC)
PV-installaties in gebruik vóór 2013
Deze krijgen één certificaat per 1.000
kWh en de waarde daarvan werd stelsel-
matig afgebouwd. Ook de duur van de
steun werd op het einde van dit systeem
verminderd (www.vreg.be/nl/bedrag-
minimumsteun-voor-2013).
PV-installaties in dienst vanaf 2013
De minimumsteun voor PV-installaties
die geplaatst zijn vanaf 2013 bedraagt 93
euro per groenestroomcertificaat gedu-
rende 15 jaar. Het aantal kWh dat recht
geeft op één certificaat is afhankelijk
van de ‘bandingfactor’. De bandingfac-
tor voor PV-installaties is een door VEA
berekende correctiefactor die gebruikt
wordt om een rendabele uitbating van
een PV-installatie mogelijk te maken met
als criterium het behoud van 5% financi-
eel rendement.
Deze bandingfactor kan elke 6 maanden
geactualiseerd worden.
Per periode waarin een installatie
geplaatst en in dienst genomen is, resul-
teert dit mechanisme in een verschil-
lende tabel met bandingfactoren voor de
PV-INSTALLATIES MET EEN VERMOGEN VAN MAXIMAAL 250KW
Datum indienstname
Minimum-steun per certificaat
Duur
2006-2009 450 EUR 20 jaar
2010 350 EUR 20 jaar
januari t.e.m. juni 2011 330 EUR 20 jaar
juli t.e.m. september 2011 300 EUR 20 jaar
oktober t.e.m. december 2011 270 EUR 20 jaar
januari t.e.m. maart 2012 250 EUR 20 jaar
april t.e.m. juni 2012 230 EUR 20 jaar
juli 2012 210 EUR 20 jaar
augustus t.e.m. december 2012 90 EUR 10 jaar
16 | Fedelec magazine
opeenvolgende bandingperiodes
De bovenstaande tabellen geven enkel
de bandingfactoren weer voor kleine
PV-installaties (≤ 10kW = GS cat.1). Er
bestaan ook tabellen voor PV-installaties
met een maximum omvormervermogen
> 10 en ≤ 250kW (GS cat.2) en tabellen
voor een maximum omvormervermogen
>250 en ≤ 750 kW (GS cat.3).
Een volledig overzicht is te raadplegen
op www.vreg.be/nl/overzicht-banding-
factoren.
Hoe wordt het aantal
groenestroomcertificaten dan
berekend voor PV-installaties vanaf
2013?
De elektriciteitsproductie wordt verdeeld
over de verschillende maanden tussen
deze en de vorige meterstand. Daarbij
houdt de VREG rekening met de sprei-
ding van de opbrengst van zonnepane-
len over de seizoenen en het effectieve
aantal uren zonneschijn. De opbrengst
per maand wordt dan omgezet naar
groenestroomcertificaten, rekening hou-
dend met de bandingfactor die voor die
maand van toepassing was.
Een voorbeeld voor een installatie
die in dienst genomen werd in 2013
Op 13 maart 2015 wordt een meterstand
van 5.970 kWh doorgegeven. De vorige
meterstand was 1.335 kWh op 26 augus-
tus 2013. Tijdens de periode tussen 26
augustus 2013 en 13 maart 2015 is er dus
een productie van (5.970 - 1.335) = 4.635
kWh.
Er zijn drie bandingfactoren van toepas-
sing tijdens die periode. De elektriciteits-
productie van 4.635 kWh wordt verdeeld
over de verschillende bandingfactoren.
Voor elke periode wordt de overeen-
stemmende bandingfactor toegepast.
Deze meterstand zou dus 393/1000e
groenestroomcertificaat opleveren.
Daar er geen gedeeltelijke certificaten
uitgereikt worden, kan de meting van
5.970kWh niet toegevoegd worden in
de databank. Dat kan pas zodra er vol-
doende elektriciteit geproduceerd is
voor minstens 1 groenestroomcertifi-
caat. (dat 93 EUR waard is).
Een meterstand die aanvaard wordt bij
het invoeren, zal m.a.w. altijd resulteren
in één of meerdere certificaten waarbij
er altijd een overschot zal zijn. Dit over-
schot wordt bewaard in de certificaten-
databank en opgeteld als een volgende
meterstand wordt doorgegeven.
Analyse laatste update
bandingfactoren
Het gaat om de aangepaste berekenin-
gen voor zowel nieuwe PV-installaties
met startdatum na 1 juli 2015 als om
bestaande installaties waarvoor de cij-
fers geactualiseerd worden (met als
criterium het behoud van 5% financieel
rendement).
• Rapport 2014/2 Deel 1: voor nieuwe
PV-projecten met startdatum vanaf 1 juli
2015 (de cijfers voor nieuwe projecten
vanaf 1 jan. 2015 waren al berekend in
het vorige rapport van juli 2014)
• Rapport 2014/2 Deel 2: voor de actu-
alisatie van bestaande PV-projecten,
met een berekening voor 3 groepen van
PV-projecten in functie van hun start-
datum (vanaf jan. 2013, jan. 2014 of juli
GS cat.1: ≤ 10 kW 1 jan. tem 31 juli 2013
1 aug. 2013 tem 16 feb. 2014
17 feb. tem 31 juli 2014
1 aug. 2014 tem 26 maart 2015
Vanaf 27 maart 2015
Bandingfactor Bf 0,23 0,28 0 0,0847 0,818
kWh nodig voor 1 cert. 4348 3571 0 11806 1222
GS cat.1: ≤ 10 kW 1 jan. tem 31 juli 2014
1 aug. 2014 tem 26 maart 2015
Vanaf 27 maart 2015
Bandingfactor Bf 0,268 0,0394 0,753
kWh nodig voor 1 cert. 3731 25381 1328
GS cat.1: ≤ 10 kW 1 juli 2014 tem 26 maart 2015 Vanaf 27 maart 2015
Bandingfactor Bf 0 0,607
kWh nodig voor 1 cert. 0 1647
GS cat.1: ≤ 10 kW 1 jan. 2015 tem 30 juni 2015 vanaf 1 juli 2015
Bandingfactor Bf 0 0,363
kWh nodig voor 1 cert. 0 2755
• PV-installaties in dienst genomen in 2013:
• PV-installaties in dienst genomen tussen 1 januari 2014 en 1 juli 2014:
• PV-installaties in dienst genomen tussen 1 juli 2014 en 1 januari 2015:
• PV-installaties in dienst genomen na 1 januari 2015:
PeriodekWh opgewekt in deze periode
(schatting VREG)
Banding-factor
Bandingfactor vermenigvuldigd met kWh opgewekt in deze
periode
26/08/2013 - 16/02/2014 969 0,28 271
17/02/2014 - 31/07/2014 2.227 0 0
01/08/2014 - 13/03/2015 1.439 0,0847 122
Totaal 393
De groenestroomcertificaten worden als volgt berekend:
Standpunt Fedelec inzake de schrapping van de categorie kleine PV-installaties
(≤ 10 kW): zie rubriek “Fedelec in actie” bij “Sectorcomité PV”
Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen? Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit.
Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur.Ook te bekijken op www.kanaalz.be
In samenwerking met
OB
6204
4
OB62044_ZENERGY.indd 1 03/03/15 16:37
PROOF PDF
fedelec dossier
18 | Fedelec magazine
Sinds 1 juli 2014 is de VREG (Vlaamse Regulator voor Elektriciteit en Gas) bevoegd voor het bepalen van de tarief-
methodologie en het nemen van tariefbeslissingen voor Vlaanderen. De VREG kiest voor inkomstenregulering
bij de distributienetbeheerders als methodologie, omdat het efficiënte bedrijfsvoering stimuleert. De VREG wil
tarieven die de kosten van de netbeheerders zo goed mogelijk reflecteren. Op 18 december 2014 heeft de VREG na con-
trole de tarieven voor 2015 goedgekeurd waaronder het nieuwe aanvullende capaciteitstarief voor prosumenten met
een terugdraaiende teller (Praktisch: voor PV-installaties ≤ 10 kWp)
Aanvullend capaciteitstarief vanaf 1 juli 2015 voor prosumenten met een terugdraaiende teller
Volta is het nieuwe centrale aanspreekpunt van de elektrotechnische sector.Je kan er terecht met technische en andere vragen, bijvoorbeeld over regelgeving. Daarnaast gidst Volta je ook graag door het opleidingsaanbod, en zorgen we voor de uitbetaling van aanvullende vergoedingen, zoals bij ziekte of tijdelijke werkloosheid. Surf naar volta-org.be en ontdek hoe we jou kunnen helpen.
Volta_Advertentie_A4_DEF.indd 1 9/04/15 11:47
Tecnolec informeert
LIGHT OUTPUT RATIO
Stralingspatroon of
intensiteitspatroon
Bij het bepalen van het stralingspatroon
wordt de lichtbron, in dit geval het volle-
dige armatuur, beschouwd als een punt-
bron, een benadering die in de praktijk
kan gebruikt worden als de waarnemer
zich op een afstand van de lichtbron
bevindt die veel groter is dan de afmetin-
gen van de lichtbron zelf. Het stralings-
patroon stelt de stralingssterkte (watt per
steradiaal) of lichtsterkte (candela=lumen
per steradiaal) voor als functie van de uit-
straalhoek. Een stralingspatroon is een
driedimensionaal patroon en kan dus
niet zomaar op een eenvoudige manier
op een blad papier worden weergege-
ven. Traditioneel worden enkele twee-
dimensionele doorsneden volgens
bepaalde C-vlakken weergegeven, der-
gelijke doorsneden worden ook wel eens
lichtcurves genoemd (zie Figuur 1).
Light Output Ratio (LOR)
De Light Output Ratio (LOR) van een
armatuur is gedefinieerd als de verhou-
ding van de lichtstroom (lumen) die uit
het armatuur komt tot de lichtstroom
die door de lamp in het armatuur wordt
uitgestraald, de lichtstromen worden
gemeten bij een omgevingstemperatuur
van 25°C. De LOR wordt dikwijls uitge-
drukt in percent.
Figuur 1: Vier doorsneden volgens vier ver-schillende C-vlakken van het asymmetrische stralingspatroon van een armatuur. Het arma-
tuur is voorgesteld door een punt in het midden van de figuur. De concentrische cirkels rond dit punt komen overeen met een bepaalde licht-sterkte (candela). De hoeken van 0° tot 180° in zowel wijzerzin als tegenwijzerzin geven de
stralingsrichting aan.
Armaturen - optische karakteristieken
Een verlichtingstoestel of verlichtingsarmatuur heeft veel verschillende functies. Het vormt een behuizing voor
de lichtbron en eventuele elektrische of elektronische apparatuur nodig om de lichtbron normaal te laten func-
tioneren. Deze behuizing kan zuiver decoratief zijn of kan een hoge IP beschermingsklasse hebben (water-
dicht, stofdicht,…). Het armatuur bevat een optisch systeem dat het licht, uitgestuurd door de bron, gaat verspreiden
volgens een bepaald stralingspatroon of lichtcurve waarbij tegelijkertijd de eventuele lichthinder (verblinding, glare)
zoveel mogelijk binnen de perken wordt gehouden. Bovendien moet een armatuur een voldoende goede warmtehuis-
houding hebben zodat het verlichtingstoestel op een veilige en hopelijk energie-efficiënte manier kan functioneren.
Traditioneel beschouwt men het armatuur als het volledige verlichtingstoestel met alle elektrische, optische, thermi-
sche en decoratieve componenten zonder de eigenlijke lichtbron, omdat bij traditionele lichtbronnen de levensduur
van een armatuur veel groter is dan die van de lamp. Bij nieuwe lichtbronnen zoals de LED (Light Emitting Diode) is het
onderscheid tussen armatuur en lichtbronnen echter niet altijd even duidelijk te maken. In dit artikel komen een aantal
Figuur 2: Lichtstroom van een T5-HO lamp en een T5-HO CONSTANT lamp relatief ten opzichte van maximale lichtstroom. Merk op dat de klassieke T5-HO bij een omgevings-temperatuur van 25°C slechts 90% van de
maximale lichtstroom levert, de maximale licht-stroom wordt bereikt in het gebied 30-40°C
Het ziekenhuizenlandschap in Doornik is aan een complete
remake toe. Op de hoofdsite ‘Union’ van het Centre Hospitalier de
Wallonie Picarde staat de firma TEI uit de groep TECHNORD uit de
Henegouwse stad in voor de elektriciteitswerken van de uitbreidingsfase en
- in het kader van de TV met de partner-bedrijven Balteau en Nizet - voor de
installatie van diverse systemen.
Met straks drie ziekenhuissites en zijn
polikliniek is het Centre Hospitalier de
Wallonie Picarde één van de belang-
rijkste zorgentiteiten van Wallonië. Het
ziekenhuiscomplex telt om en bij de
2.500 medewerkers, waaronder 300
artsen, er zijn 24.500 dagopnames op
jaarbasis. Enkele jaren geleden werd
een Masterplan uitgewerkt om de wer-
king van de 4 sites - Union, DORCAS,
Notre-Dame en IMC - te rationaliseren,
te optimaliseren en terug te brengen tot
3 sites. Sinds 2009 zijn er - onder meer
- volop renovatie- en uitbreidingswerk-
zaamheden aan de gang op de - groot-
ste - site Union. De voornaamste fase
van deze werf zou eind 2015 beëindigd
worden. Dan moet de meer dan 42.000
m² nieuwbouw - het equivalent van onge-
veer 246 woningen met een oppervlakte
van 200 m² - beëindigd zijn, en de meer
dan 6.500 m² gerenoveerde oppervlakte
operationeel. In dit gedeelte zullen onder
meer de Pôle Mère-Enfant, een belang-
rijke medisch-technisch blok, en enkele
zorgeenheden worden ondergebracht.
Tegelijkertijd werden de activiteiten op
de sites Notre-Dame en IMC verderge-
zet, en werden de activiteiten op de site
Dorcas - die op termijn verdwijnt - gelei-
delijk overgebracht naar de drie resteren-
de sites. Daarnaast blijft ook het ‘Centre
de Consulation’ in Péruwelz voortbe-
staan, om in de kwalitatieve lokale zorg
te voorzien.
CHwapi
Zoals op heel wat andere plaatsen wil ook
de Doornikse gemeenschap meer syner-
gie in haar ziekenhuisactiviteiten realise-
ren. In de filosofie van een verbeterde
dienstverlening ten voordele van de pati-
ent hebben de Doornikse ziekenhuizen
de krachten gebundeld, wat leidde tot
het ontstaan van het Centre Hospitalier
de Wallonie Picarde - CHwapi. Bedoeling
is dat op lange termijn alle ziekenhuisac-
tiviteiten in Doornik worden samenge-
bracht op de sites Union en Notre-Dame.
Vermits de nieuwbouw op de site Union
- omwille van stedenbouwkundige rede-
nen - niet meer dan zes bouwlagen mag
omvatten, kunnen niet alle activiteiten er
worden geconcentreerd. Daarom zal ook
de site Notre-Dame worden gerenoveerd
en opnieuw ingericht. Op de site Union
worden de activiteiten - gedurende de
volledige uitvoering van het project - ver-
dergezet. Omwille van die reden kunnen
zowel de nieuwbouw als de herinrichting
van de bestaande gebouwen slechts in
opeenvolgende fasen worden gereali-
seerd. Zo wordt de eerste fase - die het
voornaamste gedeelte van de werk-
zaamheden uitmaakt - gevolgd door
aanvullende fasen, waarvan de uitvoe-
ring afhankelijk is van de door de bevoeg-
de overheid ter beschikking gestelde
subsidiëring. In de toekomst zal het
CHwapi over een groot aantal erkende
bedden beschikken.
Energievriendelijk, lokale toets
waar het kan
Voor de ruwbouw werkzaamheden werd
in eerste instantie gebruik gemaakt van
lokale producten, zoals de Barry gevel-
stenen, blauwsteen van Soignies….
Met het oog op energievriendelijk-
heid werd er uiteraard grondig geïso-
leerd. Groendaken, zichtbaar vanuit
de kamers, zorgen niet enkel voor een
esthetische toets, maar zullen ook het
regenwater kanaliseren bij overvloedige
regenval. Een WKK-systeem zal het zie-
kenhuis van stroom voorzien. De warmte
De nieuwbouw mag - omwille van steden-bouwkundige redenen - niet meer dan zes bouwlagen omvatten
Lokale expertise voor grootschalige ziekenhuisfusie
28 | Fedelec magazine
die dit systeem zal afgeven, zal gebruikt
worden om de gebouwen en het water
te verwarmen. Twee buffervaten zullen
60.000 liter regenwater kunnen opvan-
gen. De kamers worden gekoeld door
een systeem van koelplafonds, een sys-
teem dat energievriendelijker, estheti-
scher en comfortabeler is voor de pati-
enten dan airconditioning/klimatisatie.
De omgeving van de Union-site zal van
gevarieerde groene ruimtes voorzien
worden.
Familie Foucard
In de aanbestedingsprocedure voor
het project ‘Union’ werd het lot 6
‘Electriciteitswerken’ binnengehaald
door TEI - in een tijdelijke vereniging met
de installatiebedrijven Balteau en Nizet.
TEI - Technique Electrique Industriel -
was een kleine familiale onderneming in
het Doornikse, opgericht in 1945. In de
jaren 80 werd het bedrijf door Michel
Foucard - toenmalig technisch direc-
teur van dit bedrijf met een 25-tal werk-
nemers - overgenomen. Foucard kocht
niet alleen de aandelen van de bestuur-
ders over, maar investeerde en breidde
de activiteiten verder uit door het oprich-
ten van aanverwante ondernemingen.
Naast TEI dat zich toespitste op indus-
triële elektriciteit - van hoogspanning tot
en met bordenbouw en verlichting - dit
zowel residentieel als projectenmarkt -,
richtte hij tevens Technord Automation
op, een bedrijf actief in de industriële
informatica - en La Technique, een groot-
handelszaak voor elektrisch materi-
eel waar zowel de particulier, de instal-
lateur als overheden terecht kunnen.
Al deze bedrijven werden geclusterd
onder de naam Technord. Op heden
heeft Technord - nog steeds een familiale
onderneming waarvan Philippe Foucard
sinds 4 jaar aan het hoofd staat - ook fili-
alen in Luik, Rijsel, Lyon en Genève. De
groep telt zo’n 360 vaste medewerkers,
waarvan 250 actief bij TEI in Doornik.
Tot de doelgroepen behoren vooral
bedrijven uit industriële sectoren zoals
cementindustrie, farma, chemie, voe-
ding, openbare infrastructuur…, maar
ook de zorgsector.
Stad en streek
Het Masterplan voor het Centre
Hospitalier Wallonie Picarde is van de
hand van het ontwerp- en architecten-
bureau Emile Verhaegen uit Brussel,
ook het studiebureau Marck & Roba
Engineering is in de hoofdstad gevestigd.
Door de sterke band van TECHNORD
en de familie Foucard met de stad en
de streek - en een sterke offerte in de
aanbestedingsprocedure - kon groep
TECHNORD lot 6 (‘elektriciteitswer-
ken’) binnenhalen. De werkzaamheden
betreffen zowel hoogspanning, bor-
denbouw, verlichting etc, goed voor
een totaalbedrag van 12 miljoen euro.
Jean-Marie Bontems, regionaal com-
mercieel directeur van TECHNORD: “Het
betreft een grootschalig project waarbij
- naast het grote nieuwbouwcomplex
op de site Union - dat meer dan 42.000
m² bedraagt - ook op de andere locaties
kleinere deelprojecten worden gereali-
Op de site Union werden 7 laagspanningsborden met groot vermogen - variërend tussen 2700 A en 5000 A - geïnstalleerd
Sinds 2009 zijn er renovatie- en uitbreidingswerkzaamheden aan de gang op de site Union. De voornaamste fase van deze werf zou eind 2015 beëindigd worden.
Lokale expertise voor grootschalige ziekenhuisfusie
Fedelec magazine | 29
seerd. Zo wordt onder meer de inkomhal
van het Notre Dame ziekenhuis gereno-
veerd. Alleen al van uit logistiek oogpunt
is dit een project dat zeer doordacht
moet worden gepland en uitgevoerd. Het
totale kostenplaatje overtreft het bedrag
van 1 miljard euro.”
Vermogen 4000 ampère
Xavier Bertrand, verantwoordelijke van
het atelier bekabeling bij TEI: « Op de site
Union werden 7 laagspanningshoofd-
borden met groot vermogen - variërend
tussen 2700 A en 5000 A - geïnstalleerd.
Hier gingen om en bij de 200 uren stu-
diewerk door ons studiebureau - en zo’n
2.500 arbeidsuren in ons eigen atelier
bekabeling - aan vooraf. Ook de instal-
latie op de werf zelf werd door onze
medewerkers uitgevoerd. Gemiddeld
waren we met zes à zeven arbeiders aan
de slag. Er werd om en bij de 10 kilome-
ter aan kabels gelegd. De kabelgoten
TECHNORD & FEDELEC
Groep Technord is een bedrijven-
cluster van de Doornikse familie
Foucard, opgericht in 1988. De
groep telt zo’n 360 vaste mede-
werkers, waarvan 250 actief bij
TEI in Doornik. Het dochterbe-
drijf TEI is Fedelec-lid sinds 1963.
Namens Technord zetelt Jean-
Marie Bontems sinds 2000 in de
Raad van Bestuur van de Fedelec-
afdeling Henegouwen, en in deze
van de Conféderation Construction
Wallonne (CCW). Momenteel is Mr.
Bontems vice-voorzitter van de
Fedelec-afdeling Henegouwen.
TECHNORD is eveneens lid van de
Installateurs Electriques de Belgique
(IEB) die de 40 grootste installatie-
bedrijven in ons land overkoepelt.
en kabelladders in dit project zijn van
Vergokan-makelij. Ook de bordenbouw
gebeurde in eigen beheer. Op die manier
behouden we een maximum aan flexibi-
liteit en reactiviteit om op onverwachte
zaken te kunnen inspelen. Er werd een
oplossing uitgewerkt, waarbij er drie
transfo’s tegelijkertijd kunnen opereren.
Er is ook een hulpbord - dat een nood-
stroomgroep kan opstarten - indien er
problemen zijn met één van de borden.
Ook werd er een automatische failover
van de hoofdbron naar de noodbron tot
stand gebracht. Idem voor alle circuits
die cruciaal zijn binnen het ziekenhuis:
OK’s, spoed… In geval van stroomuit-
val wordt de noodstroomgroep opge-
start en worden de borden op die manier
opnieuw gevoed.” Verlichting, brand-
detectie, toegangscontrole, etc werden
geïnstalleerd in samenwerking met de tij-
delijke vereniging (Balteau en Nizet). Voor
de binnen- en buitenverlichting werd in
hoofdzaak geopteerd voor conventione-
le verlichting. Het gaat over om en bij de
7.000 verlichtingsarmaturen in zijn totali-
teit. Inzake branddetectie werd gekozen
voor een VLV-systeem met drie centra-
les (Bat 100, Bat 200 en Zone Parking),
goed voor om en bij de 2.000 bewakings-
punten. Het toegangscontrolesysteem
- van het merk Salto - werd grotendeels
beperkt tot de gelijkvloerse bouwlaag.
Bottle neck
Bij de uitvoering van de elektriciteits-
werkzaamheden op de werf kwamen
een aantal problemen, eigen aan een
ziekenhuisbouwproject, de kop opste-
ken. “Een klassiek probleem is het tijdig
verkrijgen van correcte informatie over
het hoe en waar technische oplossingen
bij voorkeur worden geïnstalleerd. Deze
gegevens komen via het studie- of archi-
tectenbureau dat voor deze informatie
aangewezen is op de geneesheren-spe-
cialisten. Specialisten moeten beslissen
waar in de operatiezalen bij voorkeur
in elektrische voeding wordt voorzien.
Het duurt vaak zeer lang vooraleer we
de definitieve informatie hieromtrent
beschikbaar hebben. Anderzijds kan -
mede door de grootschaligheid van deze
werf - ook de coördinatie en de opvolging
tussen de verschillende aannemers voor
kwaliteits- en afwerkingsproblemen zor-
gen”, aldus Jean-Marie Bontems.
(Door Philip Declercq - Foto's: PDC)
www.technord.com
PROJECTen
Jean-Marie Bontems, Regionaal commercieel directeur van TECHNORD, en Xavier Bertrand, verantwoordelijk atelier bekabeling bij TEI
“Door de historisch sterke band tussen de stad Doornik en de familie Foucard is dit een uniek project” - Jean-Marie Bontems
30 | Fedelec magazine
Overspanning beveilings modulen
Lastschakelaars zonder
zekeringen
Zekering lastschakelaars
PV genormaliseerde
schakelaars
Zekering houders
8681 MERSEN AP tableautier A4 FR.indd 1 24/04/15 11:07
Kleinste footprints van een wereld merkVoor assemblage aan DIN rail voor stroom bus bar systemen
Optimaal ontworpen voor elektrische distributie en besturingspanelen
ep.mersen.com
projecten
Als powermanagementbedrijf biedt Eaton energie-efficiënte oplos-
singen aan bedrijven die o.m. hun elektrische energie rendabel wil-
len beheren. Een gesprek met Kris Beyen, de Belg die de Eaton-
verkoopsteams in gans Europa leidt: over de recente acquisitie van Cooper
Industries, de marktontwikkelingen, de geïntegreerde Benelux-organisatie,
en Eaton productinnovaties.
“De uitdagingen van de elektro-installateur zijn ook de onze”
Vandaag biedt Eaton energie-efficiënte
“power management” oplossingen op
wereldschaal aan. Opgericht in 1911
door J.O. Eaton, telt de beursgeno-
teerde onderneming, geleid door CEO
Alexander M. Cutler, ongeveer 102.000
werknemers. Het bedrijf ontwikkelt,
fabriceert en verkoopt elektrische syste-
men, maar ook hydraulische en pneuma-
tische producten die prestaties koppelen
aan brandstofzuinigheid en veiligheid. In
de elektriciteitssector is Eaton één van de
wereldspelers op de markt van automa-
tisering. Verder voorziet Eaton in klant-
gerichte oplossingen voor datacenters,
industriële ondernemingen, nutsbedrij-
ven, bouwbedrijven, IT-bedrijven en
machinebouwers.
Sterke groei door overnames
Gedurende het voorbije decennium is
Eaton sterk gegroeid door een aantal
overnames. In december 2007 werden
de activiteiten van de Brusselse firma
Schréder-Hazemeyer overgenomen. In
2008 volgde de overname van het bedrijf
PK Electronics, dat in ons land de acti-
viteiten van Eaton Powerware vertegen-
woordigde, en de grote Duitse Moeller
groep. Eind 2012 werd de overname van
Cooper Industries afgerond. De volledige
integratie nam een drietal jaren in beslag.
In 2014 werden de verkoopsorganisa-
ties in gans Europa samengesmolten.
Met de overname van Cooper Industries
verstevigt Eaton zijn positie als powerma-
nagementbedrijf en biedt het één van de
breedste product- en dienstenportfolio’s
op de elektrotechnische markt aan.
Marktsegment georiënteerd
Vanaf nu worden alle verkoopactiviteiten
van de voornoemde firma’s in ons land
gecombineerd vanuit de Eaton Industries
Belgium-vestiging in Groot-Bijgaarden.
Kris Beyen is VP Sales EMEA, Electrical
Sector, en leidt in die hoedanigheid de
Eaton-verkoopsteams in Europa, het
Midden-Oosten en Afrika. Hij verduide-
lijkt de geïntegreerde Benelux organisa-
tie: “De Benelux-organisatie heeft zowel
verkoopskantoren in België, Nederland
als Luxemburg, en is georganiseerd
in segmenten met elk een eigen aan-
spreekpunt. Voor de residentiële en KMO
markten hanteert Eaton een channel
strategie via de elektrotechnische groot-
handel. Voor dit segment is Eric Nelis
Sales manager, voor de hoofdkanto-
ren van deze groothandels is dit Manuel
Dutrieux. Chris Janse leidt een team
actief in de industriële markt, Ron Golhof
doet hetzelfde in de tertiaire markt.
Onder leiding van Mattieu Terlouw focust
“Door onze producten en diensten om te zetten in energie-efficiënte en duurzame oplossingen
kan de elektro-installateur zich onderschei-den”, aldus Kris Beyen, VP Sales van Eaton
Electrical Sector.
“We streven ernaar zoveel mogelijk kennis te delen zodat installaties veilig gebouwd worden”
NexiTech LED-armatuur: voorzien van high power leds aan de onderkant
32 | Fedelec magazine
“De uitdagingen van de elektro-installateur zijn ook de onze”
Eaton op de Power Quality markt, waar-
voor het o.a. UPS-en, Racks, ePDU’s en
converged infrastructuur levert aan het
IT-segment, Datacenters en ziekenhui-
zen. Ons Field Service team wordt geleid
door Bart Van der Goten”, aldus Kris
Beyen.
Adviseur die meedenkt
Eaton richt zich tot groothandels, bor-
denbouwers, installateurs… Hoe kan de
relatie tot de elektro-installateur worden
omschreven? Kris Beyen: “Als adviseur
van de elektro-installateur kijkt Eaton ver-
der dan louter commercieel. Wij denken
mee met de uitdagingen en processen
waarmee de elektro-installateur gecon-
fronteerd wordt. Door onze producten
en diensten om te zetten in efficiënte en
duurzame oplossingen waarmee hij zich
kan onderscheiden, onderscheidt ook
Eaton zich van zijn concurrenten. Onze
rol is niet die van een component leve-
rancier. Onze sales mensen denken in
termen van efficiency en duurzaamheid,
kostenbeheersing en verhoging van het
rendement voor de klant. Uit de feedback
die wij krijgen, blijkt dat Eaton, ondanks
zijn schaalgrootte, toegankelijk blijft. De
persoonlijke relatie met de klant is en blijft
belangrijk.”
Bedrijfszekerheid
De visie op service van Eaton is geba-
seerd op twee peilers: bedrijfszekerheid
en veiligheid. Bedrijfszekerheid wordt
gegarandeerd door diverse service-
activiteiten. Het ‘field service operations’
team doet o.m. site assessments (bv.
analyse van de elektrische installaties
voor het bepalen van het vermogen van
een te plaatsen UPS), en staat in voor het
commissioneren van UPS-en en nood-
verlichtingsapparatuur. Maar ook ad-
hoc services op UPS, noodverlichting,
reparaties, servicecontracten met SLA’s,
en telebewaking behoren tot hun taken-
pakket. Voor zakelijke klanten met een
servicecontract is er de storingsdienst,
24 uur per dag, 365 dagen op 365: voor
UPS, noodverlichting, industriële com-
ponenten, laag- en middenspannings-
systemen.
Veiligheid: kwestie van opleiding
Veiligheid gaat met name over de kwali-
teit van de producten. Kris Beyen over de
Eaton-visie hieromtrent: “Wij willen onze
klanten nooit risico’s laten lopen en doen
er alles aan om veilige producten te leve-
ren. Enkel op die manier kunnen er vei-
lige installaties gebouwd worden, en kan
er veilig onderhoud uitgevoerd worden.
Voor laag- en middenspanningsinstal-
laties levert Eaton, naast systemen, ook
services zoals “Arc Flash” analyse. We
streven ernaar zoveel mogelijk kennis te
delen zodat installaties veilig gebouwd
worden. In 2014 waren er “Lunch &
Learn” sessies op de locatie van de klant.
Uit een door ons samengesteld ‘menu’
kon de klant kiezen welke kennis hij graag
wou aangescherpt zien. In 2015 zullen
we op Benelux niveau enkele semina-
ries organiseren. We streven naar een
actueel programma en bieden klanten
ook maatwerk. Gezien onze grootscha-
lige organisatie, heeft Eaton hiervoor
specialisten in verschillende domeinen
in huis. Daarnaast zijn er praktische trai-
ningen om klanten te helpen bij het pro-
grammeren, installeren en monteren van
onze producten en diensten.” Voor dit
jaar plant Eaton Benelux o.m. deelnames
aan events zoals Cebeo Technologie,
Ingram in the Loop, Techdata Meet IT,
Kannegieter Kennismarkt, 2BY2 en ADI
expo.
Productinnovaties
Eaton blijft in de diverse marktsegmenten
uitpakken met nieuwe productontwik-
kelingen. Met het xEffect-programma is
er een innovatieve serie installatieauto-
maten (FAZ), differentieelschakelaars en
-automaten. Vanaf januari 2017 moeten
ook kleinere elektromotoren vanaf 0,75
kW voldoen aan IE3- of IE2-niveau in
combinatie met een frequentieomvormer.
Hiervoor ontwikkelde Eaton een nieuwe
“DE1” variabele speed starter, door zijn
formaat en aansluitingen inpasbaar op de
plaats van een motorstartercombinatie.
Eyecatcher is ook NexiTech, een moder-
ne LED-armatuur met een verscheiden-
heid aan toepassingsmogelijkheden.
Deze laatste geven de nooduitgang aan,
en zorgen voor een goede verlichting van
de vluchtweg, eventueel voorzien van
high power leds aan de onderkant. De
BP-O opbouw wandverdelers zijn onder-
deel van een kastenprogramma van
xEnergy Basic verdelers, beschikbaar
als opbouw- en inbouw wandverdelers
en als staande verdeler. Doordat er vol-
doende thermische ruimte beschikbaar
is voor elektrische componenten,wordt
er voldaan aan de EN-IEC 61439.
(Door Philip Declercq - Foto's: eaton)
www.eaton.be
DE1 variabele speed starter met
Smartwire
Fedelec magazine | 33
PROJECTen
De zusters Dominicanessen zijn reeds
sinds 1860 in de Brugse binnenstad
actief. In 1994 werd er beslist een nieuw
klooster te bouwen om alle nog leven-
de zusters van de Orde, in kloosters
op andere locaties verblijvend, samen
te brengen. Gezien het slinkend aan-
tal leden van de Congregatie waren de
zusters vooruitziend en voorzagen in
een plan B. Bij hun verbouwproject mid-
den jaren ‘90 werden, in overleg met de
Brugse ir.arch. Gino Debruyne, reeds
bepaalde voorzieningen getrof fen:
branddeuren, toilet op elke kamer, vol-
doende brede gangen… Dit opende per-
spectieven naar een andere bestemming
in de toekomst. Einde jaren 2000 was er
nog een 24-tal zusters Dominicanessen
in leven en bleek her gebouw veel te ruim
geworden. In 2008 werd er een overeen-
komst afgesloten tussen de klooster-
gemeenschap en het ziekenfonds CM
Brugge. Het ziekenfonds engageerde
zich om de site uit te baten als woon-
zorgcentrum, waarbij de zusters konden
gehuisvest blijven als bewoners.
Naar een nieuwe bestemming
Om de zaken in goede banen te leiden
werd in februari 2011 Rik Coture, voor-
heen 25 jaar directeur van een ander
WZC in de regio, aangeworven. Hij werd
aangezocht om WZC Engelendale te lei-
den en verder uit te bouwen. Er werden
allerlei praktische zaken aangekocht en
kleinschalige werkzaamheden - nieuwe
leuningen aan de trappen, een nieuw
oproepsysteem… - uitgevoerd. Op 1
juni 2011 opende ‘WZC Engelendale’ zijn
deuren. Al snel bleek dat de bestaande
capaciteit - 40 erkende bedden - onvol-
doende was. De grote tuin van het WZC
bood mogelijkheden. Tevens werden
- stapsgewijze - enkele aanpalende
percelen en woningen aangekocht om
een uitbreiding te kunnen realiseren. In
het nieuwe concept werden de (gebou-
wen van de) kloostergemeenschap en
het uitbreidingsproject in elkaar geïn-
tegreerd. In 2012 werd gestart met de
uitbreidingsnieuwbouw en de aanpas-
singswerken in het bestaande gedeelte.
Hoofdaannemer ruwbouw was de firma
Artes, studiebureau technieken was
SDK (De Klerck Engineering). Begin sep-
tember 2014 was het uitgebreide WZC
operationeel. Een niet onbelangrijke
openingsdatum gezien de wijzigingen
in de wetgeving na het overhevelen van
het departement ouderenzorg naar het
Vlaamse beleidsniveau op 1 juli 2014.
Vier leefgroepen
In zijn ontwerp van het nieuwbouwge-
deelte - gelijkvloers en twee verdiepingen
- had ir.arch. Gino Debruyne zowel oog
voor het functionele als het esthetische
aspect. Het streefdoel was een bezet-
ting van een 100-tal residenten. Er werd
geopteerd voor een functionele opsplit-
sing - naar het inzetten van beschik-
baar personeel - in vier leefgroepen van
24 residenten. Vermits het een nieuw-
bouw aansluitend op een bestaand
gebouw betreft, dienden bepaalde keu-
zes gemaakt te worden. Dit resulteerde
onder meer in redelijk lange loopafstan-
den voor het personeel.
Het woonzorgcentrum Engelendale in de Brugse Vlamingdam
is gegroeid uit een kloosterorde met een lange historiek. CM
Brugge en de vzw cultureel dienstbetoon Sint-Dominicus Zusters
Dominicanessen bouwden - naast het bestaande klooster - een WZC uit, dat
inmiddels een honderdtal residenten telt. Electro Verbeke uit Deinze, goed
thuis in de RVT-sector, stond in voor het ontwerp en de realisatie van de elek-
trische installaties.
In het nieuwe concept werden de (gebouwen van de) kloostergemeenschap en het uitbrei-
dingsproject in elkaar geïntegreerd.
Van klooster tot woonzorgcentrum
34 | Fedelec magazine
Brandveilige deuren met
zelfsluitende deurpompen
Ook brandveiligheid was een voornaam
thema. Weinig WZC's beschikten toen
over brandveilige deuren met zelfsluiten-
de deurpompen in de kamers. “Wij zaten
tussen de oude en de nieuwe wetgeving.
‘Gewone’ brandveilige deuren zijn niet
zonder gevaar voor de bewoners. In de
praktijk staan deze deuren vaak open en
zijn ze niet voorzien van een deurdranger.
Het was dus belangrijk dat er voor brand-
veilige deuren met elektrisch gestuurde
deurdrangers geopteerd werd in het
ganse gebouw. Vooral in het renovatie-
gedeelte was dit - gezien de bestaande,
hoge plafonds - niet evident. Hiervoor
werd een architecturaal mooi ogende
oplossing met stijlvolle ‘wandgoten’ uit-
gewerkt, waarin de verlichting en de
bekabeling werden aangebracht. Er was
ook de nieuwe wetgeving op (deel)com-
partimentering die moest worden nage-
leefd. Wat branddetectie betreft, werd
er voor de analoog adresseerbare cen-
trale MD 2400 van Limotech geopteerd.
De benodigde bekabeling werd gelegd,
en gekeurd, volgens de NBN S21.100,
m.a.w. de strengst mogelijke keuring ter
zake.
Dwaaldetectie & toegangcontrole
In elk van de vier leefgroepen wordt er
samen ontbeten, het middagmaal genut-
tigd, activiteiten georganiseerd etc. Voor
het oproepsysteem vanuit de kamers en
de andere lokalen werd gekozen voor het
systeem van Televic. Twee afdelingen
werden in het bijzonder uitgerust voor
de opvang van bewoners met dementie.
Hier werden uitgangen beveiligd door
middel van codeklavieren. Gezien in de
toekomst steeds meer bewoners met
dementie worden opgenomen, werd de
hoofdingang supplementair beveiligd
door middel van een dwaaldetectie lus.
Indien een bewoner zich aan de inkom-
deuren bevindt, wordt hij gedetecteerd
via het easywave systeem van Televic,
gebaseerd op detectielussen en Axio-
tec. Er gaat sowieso een verpleegkun-
dige ter plaatse via melding op de smart-
phones. “Wat de toegangscontrole
betreft, werd er, gezien het niet evident
was om bekabeling en elektriciteits-
voorziening naar de deuren te brengen,
gekozen voor een FSB-oplossing. De
oplossing van deze deursloten fabrikant
is enkel gebaseerd op de deurkruk zelf,
en werkt op basis van een inwendig bat-
terijtje. Vermits hier al FSB-oplossingen
operationeel waren, werd ervoor geop-
teerd om dit systeem uit te breiden”,
aldus Olivier Demets van Electro Verbeke
(zie kaderstuk) dat instond voor ontwerp
en realisaties van de elektrische installa-
ties. Gezien er bij de realisatie nog geen
mogelijkheid was om de technologie
van FSB en Televic in éénzelfde badge
te combineren, werken de medewerkers
van Engelendale met twee badges. Een
jaar na datum van deze realisatie behoort
dit echter wel tot de mogelijkheden.
70 procent LED
Electro Verbeke startte zijn werkzaam-
heden in het WZC Engelendale op in
maart 2013 en was op deze werf afwis-
selend met 4 tot 8 medewerkers aan de
slag. Olivier Demets: “We zijn gestart
met het klassieke kap- en slijpwerk. Dit
werd in twee fases uitgevoerd, eerst in
het bestaande gebouw, daarna in de
nieuwbouw. Vervolgens werd de beka-
beling gelegd en werden zeven borden
gebouwd en geïnstalleerd. De werken
schoten goed op, wat ook noodzakelijk
was gezien de veranderende wetgeving.
Het vernieuwde WZC moest voor eind
augustus 2014 zijn deuren kunnen ope-
nen. Christophe Feys, werfleider Electro
Verbeke: “Wat verlichting betreft, werd er
gekozen voor een combinatie van LED-
“Er werd met PEMSA draadkanalen - opge-bouwd uit een mazennet - van Stagobel
gewerkt, omdat deze gemakkelijk te instal-leren zijn, en praktisch bij het sorteren van de
kabels”, aldus Christophe Feys.
In het vernieuwde WZC Engelendale werden zeven elektriciteitsborden gebouwd en geïn-
stalleerd.
Van klooster tot woonzorgcentrum
“Door de doordachte en strakke coördinatie vanwege de architect is de opsplitsing ruw-bouw-technieken een goede zaak geweest” - Rik Coture WZC Engelendale
Fedelec magazine | 35
PROJECTen
verlichting en fluorescentieverlichting. Zo
werd in de kamers, de verpleegposten,
de eetruimtes en de cafetaria voor LED-
verlichting gekozen. Enkel in de gangen
werd er TL-verlichting geïnstalleerd. Alle
armaturen, van het type Linaria, zijn van
Zumtobel-makelij. Ook de buitenverlich-
ting werd door ons geïnstalleerd. Enkele
cijfers schetsen de context van dit pro-
ject: er is databekabeling voor om en bij
de 25 kilometer en 30 kilometer elektri-
citeitsbekabeling. Verder is er nog onge-
veer 15 kilometer brandbekabeling. Er
werd met PEMSA draadkanalen, opge-
bouwd uit een mazennet, van Stagobel
gewerkt, omdat deze gemakkelijk te
installeren zijn, en praktisch bij het sorte-
ren van de kabels.”
ELECTRO VERBEKE & FEDELEC
Electro Verbeke, gevestigd in Deinze, werd opgericht in 1971 door Jozef Verbeke.
Begin jaren 2000 kwam zijn schoonzoon Olivier Demets in dienst als projectleider.
In 2012 volgde de definitieve overname. Dit familiebedrijf, dat 19 mensen tewerk
stelt, w.o. twee administratief-technische medewerkers, heeft zich door de jaren
heen gespecialiseerd in RVT-projecten, en utiliteits- en industriële projecten. De
onderneming is Fedelec-lid sinds 1975. Oprichter Jozef Verbeke was destijds ook
voorzitter van Fedelec Oost-Vlaanderen. Nu is zijn dochter, Isabelle Verbeke, die
het administratief-financiële luik van het bedrijf coördineert, actief in de provinciale
Fedelec-afdeling. De jaaromzet van Electro Verbeke bedraagt tussen de 3, 5 en 4
miljoen euro.
Rik Coture, directeur van WZC Engelendale, met rechts Olivier Demets, zaakvoerder, en links Christophe Feys, werfleider van Electro Verbeke.
Geïntegreerde oplossing voor
technieken
“Het is pas de laatste jaren dat high tech
echt zijn entree maakt in de ouderen-
zorg”, aldus Rik Coture.”Er zijn heel wat
positieve ontwikkelingen op dat vlak.
Maar mijn indruk is dat we nog tot echt
doorontwikkelde, efficiënte oplossingen
moeten komen. Wat niet belet dat het
belangrijk is ‘mee’ te zijn met bepaalde
evoluties. Ik heb zelf een verpleegkun-
dige opleiding achter de rug, wat maakt
dat ik misschien eerder gewonnen ben
voor pragmatische oplossingen, zoals
bv. dwaaldetectie. Ik vond het ook
belangrijk om als onderhoudsmedewer-
ker voor het WZC iemand met een elek-
tronische opleiding aan te trekken. Al
behoren werkzaamheden van een totaal
andere aard - bv. onderhoud van de tuin
- ook tot zijn takenpakket. Een gebouw-
beheersysteem (inclusief gangverlich-
ting) vind ik een goede investering indien
er een zekere schaalgrootte aanwezig is,
en er meerdere gebouwen - hier 2 - op
dezelfde site moeten gekoppeld worden.
Op deze site bv. zijn verwarming, brand-
detectie en toegangscontrole van het
WZC, enerzijds, en deze van het klooster,
anderzijds, nog aan mekaar gekoppeld,
terwijl de elektriciteitsvoorzieningen vol-
ledig gescheiden zijn. Ik ben voorstander
van geïntegreerde oplossingen, waarbij
alle technieken (brandcentrale, oproep-
systeem, toegangscontrole…) worden
gecentraliseerd. Door de doordachte en
strakke coördinatie vanwege de betrok-
ken architect is de opsplitsing ruwbouw-
technieken een goede zaak geweest. Dit
project combineert het maximum haal-
bare aan functionaliteit en esthetiek. Er
zijn altijd extra investeringen mogelijk,
maar er is ook de betaalbaarheidsgrens”,
besluit Coture.
(Door Philip Declercq)
www.electroverbeke.be
Enkele cijfers: naast 7 borden zijn er om en bij de 25 kilometer databekabeling, 30 kilometer elektriciteitsbekabeling, en 14 à 15 kilometer
brandbekabeling.
36 | Fedelec magazine
De Fulltest3 is een compleet instrument voor het uitvoeren van controles volgens de machinerichtlijnen en conform IEC/EN61439-1 en IEC/EN60204-1:2006.
�� Diverse continuïteit- en isolatieweerstandtests�� Doorslagtest met programmeerbare testspanning�� Verschilstroom en restspanning�� Aardlekschakelaartest type A, AC en B�� Circuit-, lijn- en lusimpedantie�� Aardingsweerstand- en vermogensmeting�� Zeer gebruiksvriendelijk
Installatietest conform IEC/EN-normen
Bel 02 757 92 44 voor meer informatie of een demonstratie!
Zorgeloos installeren. Daarover gaat het. Van een simpele switch tot een complexe congres-, audio- of videoinstallatie. U staat er als installateur niet alleen voor. Omdat we – net als u - gepassioneerd zijn door audiovisuele technieken. Geef ons een seintje of kom even langs. Onze technici en ingenieurs helpen u graag verder en doen er alles aan zodat u kan scoren bij uw klant.
Na het driejarig jubileum van afgelopen jaar, bereikt de TRILUX
Akademie een nieuwe mijlpaal. In de drie vestigingen in de Benelux
(Mechelen, Namen en het Nederlandse Amersfoort) kunnen
Belgische elektro-installateurs en andere lichtprofessionals nu ook terecht in
de nieuwe TRILUX Akademie dependances.
TRILUX Akademie opent deuren voor elektro-installateurs in de Benelux
Complexer, veelzijdiger en
specifieker
De wereld van het licht wordt steeds
complexer. De visuele taken worden
steeds veelzijdiger en specifieker, de
normen veranderen voortdurend, de
energielat komt steeds hoger te liggen,
en de grenzen van de vormgeving wor-
den steeds weer verlegd. De snelle ont-
wikkeling van de LED-technologie heeft
tot gevolg dat een verlichtingsoplossing
op maat aan steeds meer criteria moet
voldoen. Volledig in de lijn van de prakti-
sche aanpak van de TRILUX Akademie in
Arnsberg, opgericht in 2011, wil TRILUX
lichtprofessionals ook in de Benelux een
professioneel, breed en praktijkgericht
opleidingsaanbod bieden. Complexe
vakkennis over verlichting begrijpbaar
maken, het enthousiasmeren voor de
technologische mogelijkheden en het
vormen van de toekomst van het licht, is
de missie van de TRILUX Akademie.
Efficiënte opleidingsprogramma’s
Via een hoogpedagogische en metho-
dische aanpak wordt uitgebreide ken-
nis - bijvoorbeeld over LED-technologie,
over de voordelen van Human Centric
Lighting, over planningstechnieken, of
over de vereisten op het vlak van visu-
eel comfort – bijgebracht. Het gaat om
opleidingsprogramma’s die in de praktijk
reeds hun efficiëntie bewezen hebben.
Naast installateurs kunnen ook lichto-
ntwerpers, architecten en facility mana-
gers uit de Benelux de opleidingen van
de TRILUX Akademie nu dichter bij huis
volgen om deze vakkennis te verwerven.
Ook in de locaties Mechelen, Namen
(cursussen in het Frans) en Amersfoort
speelt de TRILUX Akademie nu in op de
grote vraag naar kennis in de wereld van
verlichting.
De L van Levenslang leren
Na de opening van de TRILUX Akademie
Benelux door Willem Dammers en
Jan Van Riel, respectievelijk Managing
Director en Akademieleider van TRILUX
Benelux, was Catherine Lootens van KU
Leuven, tevens gezicht van Groen Licht
Vlaanderen, de key-note spreker. “In de
verlichtingswereld draait alles rond de
letter L. In het rijtje licht, lumen, LED…
hoort ook ‘levenslang leren’ thuis. Er zijn
tal van nieuwe issues aan de orde. Denk
aan kleurweergave-index, metriek, tole-
rantie, verblinding… bij LED. Daarnaast is
er het belang van onder meer visual ligh-
ting communication (of data versturen
via verlichting) en the internet of things.
Zowel top down opleiding - wat Groen
Licht Vlaanderen doet -, als bottom up
opleiding - de aanpak van de TRILUX
Akademie - zijn noodzakelijk en wense-
lijk.”
Kennisbehoeftes gedetecteerd
Jan van Riel kent de behoefte aan kennis
van de verschillende doelgroepen van de
TRILUX Akademie en neemt dan ook de
leiding over de nieuwe vestigingen: "Mijn
doel is om het opleidingsaanbod van
lichtprofessionals zodanig in te richten Jan van Riel wordt de Akademieleider van de
drie Benelux-vestigingen
38 | Fedelec magazine
dat de opgedane kennis direct bijdraagt
tot het vergemakkelijken van de dage-
lijkse werkzaamheden. De meeste oplei-
dingen nemen een dag in beslag, som-
mige slechts een halve dag." De TRILUX
Akademie in de Benelux startte inmid-
dels met onder meer de seminars ‘basis
cursus LED’,’ LED-technologie verkopen’
en ‘DIALux’ - zie verder.
Flexibele formules
Bijscholen kan onder diverse vormen
binnen de TRILUX Akademie Benelux:
themadagen, seminars en webinars. Jan
Van Riel verduidelijkt: “Een themadag is
bedoeld voor wie een allesomvattend
overzicht en waardevolle compacte ken-
nis over één concreet vakgebied wil ver-
werven. Gerenommeerde experts geven
een verreikende blik in de praktijk, zodat
de deelnemers kennis kunnen maken
met verschillende, vaak tegengestelde,
gezichtshoeken. De groepen bestaan uit
deelnemers met uiteenlopende profes-
sionele achtergronden, zodat de thema-
dagen tevens een perfect platform zijn
om te netwerken. De seminars zijn eer-
der gericht op optimale vaktechnische
ondersteuning, waarbij uitwisseling en
interactiviteit primeren, in kleine groepen
van 15 tot 20 deelnemers. Op die manier
is individuele ondersteuning mogelijk.
Webinars zijn bedoeld voor wie vanaf
zijn eigen werkplek een opleiding wil vol-
gen, én dus tijd en kosten besparen. In
minder dan 1 uur tijd doet men informa-
tie op over actuele verlichtingsthema’s.
Om de mogelijkheden van deze online
format optimaal te benutten, worden de
webinars gegeven door deskundige trai-
ners, opgeleid tot e-trainer. Ook hier is de
interactiviteit een belangrijk didactisch
element.”
Uit de startblokken
De opening en de eerste seminars zijn
inmiddels achter de rug in Amersfoort,
Mechelen, Namen en Luxemburg. Johan
Van Zeist, Marketing Manager TRILUX
Benelux: “Als TRILUX kijken we in ieder
geval terug op geslaagde evenemen-
ten. Zowel in Amersfoort als in Mechelen
werd de opening goed bezocht en de
reacties waren louter positief. Deze lijn
heeft zich doorgezet tijdens de seminars.
Voor het eerste seminar ‘LED Basis’ had-
den we op de locaties in Amersfoort,
Mechelen, Namen en Luxemburg ruim
zestig deelnemers. De groepen die
het best vertegenwoordigd zijn, zijn de
adviesbureaus, installateurs, ingenieurs
en projectleiders. Na afloop kon ieder-
een een evaluatie formulier invullen, het
gemiddelde cijfer dat we hiermee heb-
ben gescoord, is een 8. Een goede score
zonder meer.”
Agenda
Inmiddels werkt de TRILUX Akademie
Benelux alweer naar de volgende thema-
dagen en seminars toe. Na de thema-
dagen ‘industrie’ op 16 en 17 april, in
Amersfoort en in Mechelen, vinden eind
mei de themadagen ́ LED succesvol ver-
kopen´ plaats in Amersfoort, Mechelen,
Namen en Luxemburg.” In het najaar zijn
er op de diverse locaties onder meer acti-
viteiten gepland rond ‘Binnenverlichting
plannen met DIALux 4 voor beginners’,
en ‘Plannerupdate’.
(Door Phiilip Declercq - Foto's: TRILUX)
www.trilux-akademie.com
De TRILUX Akademie Benelux werd geopend door Heiner Hans, Jan Van Riel en Willem Dammers, respectievelijk leider van de TRILUX Akademie Duitsland, Akademieleider, en Managing Director van
TRILUX Benelux.
De TRILUX Akademie breidt zich uit naar onder meer Mechelen en Namen
Fedelec magazine | 39
PROJECTen
Binnenkort verhuizen de residenten van Woonzorgcentrum (WZC)
Bloemendal in Sint-Agatha Berchem van het bestaande pand
naar een nieuw gebouw aan de overzijde van de Selliers de
Moranvillelaan. In dit nieuwbouwproject in een V-vorm - naar een ontwerp
van het architectenbureau AR-TE en het studiebureau STABO uit Leuven -
werden alle werkzaamheden rond elektriciteit, domotica en datanetwerken
uitgevoerd door Electro Van De Putte bvba uit Ruiselede.
Performante technieken en vakmanschap voor WZC Bloemendal
Het nieuwe WZC Bloemendal - dat een
120-tal erkende bedden telt - wordt
opgetrokken op een bouwterrein waar-
van de gemeente Sint-Agatha Berchem
eigenaar is. Bouwheer zijn het OCMW
en het gemeentebestuur van deze
gemeente uit het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest. Het gevelmetselwerk van de
nieuwbouw bestaat uit grijs bruin beige
genuanceerde gevelstenen, de gevel-
bekledingselementen en terrassen zijn
uitgewerkt in vlak, grijswit beton. De
gevelbeplating van de nissen is uitge-
voerd in wit vezelcement. Bouwheer en
architecten opteerden voor grijskleurig
aluminium schrijnwerk, zonnewerende
isolerende beglazing en screens voor
zonnewering uit geplastificeerde glas-
vezels. De tussenwanden tussen de
kamers bestaan uit gyproc-beplating.
Technieken
Wat technieken betreft werd er geko-
zen voor een ventilatiesysteem D, met
recuperatie van vocht en warmte, door
middel van een warmtewiel en een pla-
tenwarmtewisselaar. De kamers van de
residenten worden verwarmd middels
radiatoren, de verblijfsruimtes en de
polyvalente ruimte door middel van een
systeem van verwarming en koeling via
vloerverwarming. Een lichte afkoeling
door pulsie van de lucht op 22° laat toe
de temperatuur op de kamers te begren-
zen. Op langere termijn zouden er ook
nog PV-panelen worden geïnstalleerd.
Betonstructuren blijven zichtbaar
De werkzaamheden inzake algemene
elektriciteit, domotica en datanetwerken
werden uitgevoerd door de firma Electro
Van De Putte uit Ruiselede (zie kaderstuk
‘Electro Van De Putte & Fedelec’). Tijl Van
De Putte, zaakvoerder van deze West-
Vlaamse KMO: “Het merendeel van de
projecten die wij uitvoeren, is gelinkt aan
de openbare sector, en verloopt dus via
openbare aanbestedingen. Bij dit WZC-
project zijn we van bij de aanvang van
de ruwbouw werkzaamheden betrok-
ken geweest. We waren op deze werf
afwisselend met een bezetting variërend
tussen 5 en 15 medewerkers aan de
slag. Telkens er betonstructuren gego-
ten werden door werknemers van ruw-
bouw aannemer Strabag, moesten onze
arbeiders inbouwdozen met wachtlei-
dingen voorzien, en diende onmiddellijk
het nodige kap- en slijpwerk uitgevoerd
te worden. De betonstructuren van het
gebouw blijven namelijk zichtbaar.”
Hoogspanningscabine van 400 kVA
Electro Van De Putte installeerde in het
gebouw - op het gelijkvloers - een hoog-
spanningscabine van 400 kVA. Over het
gebouw verspreid zijn er verder een tien-
tal elektrische borden voorzien. In een
volgende stap werd alle data- en ande-
re bekabeling aangebracht. Tijl Van De
Putte: “Wat databekabeling betreft, spre-
ken we al snel over een 50-tal kilometer,
vermits ook het zorgoproepsysteem (zie
verder) door middel van databekabe-
Het nieuwe WZC is uitgerust met het perfor-mante zorgoproep- en toegangscontrolesys-
teem ‘Televic interAxio’
40 | Fedelec magazine
Performante technieken en vakmanschap voor WZC Bloemendal
ling (van Nexans-makelij) functioneert.
Inmiddels zijn de twee verdeelkasten
voor databekabeling, ondergebracht
in twee afzonderlijke serverlokalen,
geïnstalleerd. Door middel van glasve-
zelbekabeling vormen ze een virtueel
netwerk. De voorbereiding - het maken
van de zekeringsborden gebeurt in ons
atelier. Het monteren van de connecto-
ren gebeurt op de werf zelf. De gebruik-
te componenten zijn van Schneider
Electric-makelij. Wat andere materia-
len betreft werd er onder meer geop-
teerd voor kabelgoten van Stagobel.”
Wat branddetectie betreft ging de voor-
keur uit naar het Limotec-systeem van
Ardovlam. Verspreid over het gebouw
werden er ongeveer 370 brandmelders
geïnstalleerd door Electro Van De Putte,
en vervolgens in dienst gesteld door
medewerkers van Ardovlam.
1.700 verlichtingsarmaturen
Voor Electro Van De Putte zijn de laatste
uit te voeren werkzaamheden op deze
werf het op punt stellen van de diverse
systemen en het aansluiten van de - u
leest het goed - 1.700 verlichtingsarma-
turen. Tijl Van de Putte verduidelijkt een
en ander: “Bouwheer en architecten
opteerden voor een combinatie van LED-
verlichting en fluorescerende verlichting.
Zo wordt er in de gangen gewerkt met
‘Multiline’ LED-lichtlijnen. In de kamers
worden RSB-verlichtingsarmaturen
geïnstalleerd, terwijl er in de kantoorruim-
tes werd geopteerd voor verlichtingstoe-
stellen van Zumtobel LIghting.”
Zorgoproep en toegangscontrole
Het nieuwe WZC is uitgerust met het
performante zorgoproep- en toegangs-
controlesysteem ‘Televic interAxio’. Alle
individuele toestellen worden geplaatst
door Electro Van De Putte en daarna in
dienst gesteld door de medewerkers van
Televic. Tijl Van De Putte: “Het zorgop-
roepsysteem bestaat uit verschillende
componenten en onderdelen. Naast
de kamerprisma’s aan de deuren en
de oproepperen, zijn er de kamerunits.
Deze kunnen als afhandelingspost wor-
den gebruikt. Met andere woorden: het
dossier van de bewoner kan op die plaat-
sen worden geraadpleegd: welke hulp er
moet worden geboden, en door wie etc.
Bij oproepen binnen de verpleegafdeling
kunnen deze worden beantwoord via
de intercom. Er kan dus contact worden
gelegd met de bewoner die een oproep
heeft gedaan. Maken eveneens deel uit
van het zorgoproepsysteem: de over-
zichtsunits van de verpleegposten, en de
matrasdetectie en dwaaldetectie. Deze
laatste systemen zijn vooral van toepas-
sing op de afdeling dementie. Er is tevens
een koppeling van het zorgoproepsys-
teem met de telefoons die de verpleeg-
kundigen en verzorgenden met zich
meedragen.”
Videofonie & muziekinstallatie
Er is een buitenpost videofonie van
Fasttel voorzien aan de hoofdinkom, als-
ook aan de leveranciersinkom. “De bin-
Inmiddels werden de twee verdeelkasten voor databekabeling, ondergebracht in twee afzonderlijke serverlokalen, geplaatst.
Fedelec magazine | 41
nenposten zijn geïntegreerd in bepaalde
afgesproken verpleegposten, de keuken,
en de inkom. Na de ‘kantooruren’ kan de
videofoon gekoppeld worden aan de
telefoons die de verpleegkundigen en
de verzorgenden met zich meedragen,
alsook aan de overzicht units verpleeg-
posten. Het WZC kan zelf kiezen met
welk zorgprogramma het wil werken.
Aan het zorgoproepsysteem van Televic
is ook een muziekinstallatie van het merk
AUDAC gekoppeld. Er zijn verschillende
zones voorzien die elk afzonderlijk moe-
ten kunnen worden geregeld. Daarvoor
zijn er één of meerdere bedieningspa-
nelen voorzien per zone. Elke zone kan,
onafhankelijk van de andere zones, het
ingangssignaal (tuner, Cd, MP3,…) en
het volume regelen, met uitzondering
van de zones die enkel omroep toelaten”,
aldus medezaakvoerster Ilse Belaen.
Verder ‘gecontroleerd’ groeien
Op nauwelijks 12 jaar tijd heeft Electro
Van De Putte bvba een sterk parcours
afgelegd. Hoe ziet Tijl Van De Putte
zijn onderneming verder evolueren?
“Momenteel zijn we in zeer uiteenlopende
sectoren actief: zorgsector (WZC, loka-
ELECTRO VAN DE PUTTE & FEDELEC
Electro Van De Putte bvba werd in 2002 opgericht door Tijl Van De Putte en zijn
echtgenote Ilse Belaen. Het bedrijf is gecertificeerd installateur datanetwer-
ken, en erkend om datanetwerken en totaalinstallaties te certificeren tot 25 jaar.
Deze KMO uit Ruiselede beschikt over een erkenning Klasse1, Categorie S -
Ondercategorieën D4- P1-P2-P4-S1-S2-S3-T2. Wat attesten betreft, beschikt
Electro Van De Putte over het opleidingsattest VCA-vol, een attest voor het opma-
ken van een risicoanalyse, en een attest voor het gebruik van het lichtberekenings-
programma Dialux. Momenteel telt het bedrijf een 16-tal medewerkers. Electro
Van De Putte is lid van Fedelec sinds maart 2004. Andere lopende projecten zijn
onder meer een renovatieproject voor de kantoren van de groendienst van de stad
Sint-Niklaas, de nieuwbouw bibliotheek van Evergem, een nieuwe lagere school
in Wondelgem, en een commercieel pand in de Brugse binnenstad. “Onze actie-
radius is in principe West- en Oost-Vlaanderen, en de streek tot Antwerpen en tot
Brussel. Momenteel staat de projectenmarkt in West- en Oost-Vlaanderen eerder
op een laag pitje, terwijl er in het Brusselse meer projecten ontwikkeld worden”,
aldus Tijl Van De Putte.
len voor kinderopvang,…), sportcentra,
bibliotheken, appartementsbouw, com-
merciële gebouwen…. In deze moeilijke
economische tijden is het niet evident
om voorspellingen over de toekomst van
de onderneming te doen. Ik hoop dat we
verder een voorzichtige ‘gecontroleerde
groei’ kennen. Misschien kunnen we in
de toekomst uitgroeien tot een bedrijf
met, maximaal, een 20-tal medewerkers.
Momenteel zijn we in hoofdzaak actief in
projecten gelinkt aan overheden, die via
openbare aanbestedingen lopen. Qua
administratieve voorbereiding, opstart,
besprekingen en opvolging brengen der-
gelijke projecten heel wat extra werk met
zich mee. Dit takenpakket valt momen-
teel volledig op de schouders van mijn
echtgenote (nvdr: mevrouw Ilse Belaen).
Projecten in de privé-sfeer zijn op dit punt
uiteraard minder belastend inzake admi-
nistratieve opvolging”, besluit Tijl Van De
Putte.
(Door Philip Declercq)
www.electro-vandeputte.be
“Momenteel staat de projectenmarkt in West- en Oost-Vlaanderen eerder op een laag pitje, in het Brusselse worden er meer projecten
opgestart”, aldus Tijl Van De Putte van Electro Van De Putte.
12100394 LIV ADV A5 Fedelec BE.indd 1 15-11-12 09:30
projecten
Ingevolge de nieuwe Europese richtlijnen om de CO² en lawaaihinder te
beperken zullen binnen afzienbare tijd aangemeerde binnenschepen
niet langer hun dieselgenerator mogen gebruiken om in de eigen ener-
giebehoefte te voorzien als ze aan de kade liggen. Elk schip moet dus zijn
energie kopen als het aangesloten wordt op het elektriciteitsnet. Technisch
is dat perfect mogelijk, maar de vraag is hoe dat allemaal moet verwerkt en
gefactureerd worden. Techelec uit Antwerpen kwam in samenwerking met
Schneider Electric met een innoverend systeem op de markt, waarvoor
ondertussen zelfs buitenlandse interesse bestaat.
Walstroomplatform voor binnenschippers
Kaai 75
De kade waar dit systeem als eer-
ste geïnstalleerd werd, is kaai 75 in de
Antwerpse haven. Daar meren binnen-
schepen aan die moeten wachten op een
nieuwe lading. Van daaruit vertrekken de
binnenschepen dan weer naar bestem-
mingen in voornamelijk België, Frankrijk,
Duitsland en Nederland.
Enkel nog walstroom toegelaten
Als schepen enkele dagen moeten
wachten op een nieuwe belading, wil de
schipper natuurlijk elektriciteit aan boord
hebben. Schippers moesten vroeger
naar het Havenhuis om een voorafbetaal-
de kaart te halen waar ze dan elektriciteit
mee konden verkrijgen. Veel schippers
verkozen echter om gewoon hun diesel-
generator te gebruiken om te voorzien in
hun energiebehoefte. Binnen afzienbare
tijd legt de Europese Unie nieuwe regels
op die deze milieubelastende gewoonte
aan banden legt. Elektriciteit mag dus
binnenkort enkel aan wal gehaald wor-
den.
Techmetrys platform
Het Antwerpse Techelec werd door het
Havenbedrijf gevraagd om een proefpro-
ject uit te werken. Techelec is gespeciali-
seerd in scheepselektriciteit en -automa-
tisering en had al eerder samengewerkt
met het Havenbedrijf. Projectmanager
Nicolas Broos van Techelec ontwikkelde
met Techmetrys een walstroomplatform
dat voor zowel binnenschipper, havenbe-
drijf en Techelec meer dan bevredigend
is. Eerst moeten de binnenschippers zich
registreren. Zo kan later de facturatie vlot
verlopen. Bij het aanmeren hoeft hij enkel
het ENI-nummer van zijn schip en het
aansluitingsnummer van het stopcon-
tact via sms door te sturen. Het platform
werkt op basis van een 3G-verbinding.
Hij krijgt meteen een sms terug met een
servicemelding waarin staat of de verbin-
ding gelukt is. Indien er een probleem is,
krijgt zowel hij als Techelec meteen een
melding. Techelec zelf heeft permanent
in real time informatie over onder andere
spanning, stroom, verbruik, tempera-
tuur en vochtigheidsgraad. Bovendien
kan Techelec op het platform zien wat
er zich precies afspeelt in de kast. Eén
van de grootste problemen die zich stel-
len in andere systemen ligt bij de verlies-
stroomschakelaar. Schippers pluggen in
en bijvoorbeeld de differentieel schakelt
uit. Vervolgens proberen ze een ander
stopcontact, met hetzelfde gevolg, want
het probleem situeert zich veelal niet in
de verdeelkast, maar aan de installa-
tie in het schip. Om de haverklap moet
een servicetechnieker dus langsgaan
om de verliesstroomschakelaars terug
te activeren. In het Techmetryssysteem
kan de schipper nu zelf tot 2 keer een
getripte differentieel herwapenen. Bij
een probleem krijgen zowel Techelec als
de schipper een foutmelding. Techelec
kan op afstand zien waar het probleem
zich bevindt en kan de verliesstroom-
schakelaar ook vanuit het platform terug
inschakelen, uiteraard nadat de fout is
weggenomen, wat dus een enorme tijds-
besparing betekent.
Op de wal staan momenteel 7 wal-
stroomkasten waarop de schipper kan
Projectmanager Nicolas Broos van Techelec ontwikkelde met Techmetrys een walstroom-platform dat voor zowel binnenschipper, havenbedrijf en Techelec meer dan bevredi-gend is.
44 | Fedelec magazine
Walstroomplatform voor binnenschippers
inpluggen. Op elk van die kasten zijn er
4 aansluitingen voorzien van 32 A. Er
kunnen dus tot 28 schepen tegelijk van
dit systeem gebruikmaken. Momenteel
worden ook nog 2 kasten geplaatst met
groter vermogen, met telkens 3 aanslui-
tingen. Hier zijn er 2 stopcontacten van
63 A en 1 van 125 A, goed voor schepen
met koeling of permanent pompen van
hun cargo. Bij vertrek stuurt de schip-
per terug een sms om de levering stop
te zetten. Hij krijgt een bevestiging met
de verbruikte energie. Het totale verbruik
wordt vervolgens doorgestuurd naar het
Havenbedrijf, dat over de perfecte fac-
turatiegegevens beschikt. Bovendien
kan men nu met het grootste gemak het
verbruik per stopcontact nagaan, kan
men de historiek van het energieverbruik
bekijken, de geschiedenis van elk schip
raadplegen enzoverder.
Techniek van Schneider Electric
Schneider Electric was nauw betrok-
ken bij dit project, ook omdat Techelec
al langer een partner is. Voor dit project
werd bijna uitsluitend gebruikgemaakt
van Schneider Electric componenten.
Het hele systeem heeft de Modicon
M340 PLC als ruggengraat en bestaat
voorts uit Acti9 schakelmateriaal, met
voornamelijk MCB-automaten die ook
via RCA (Remote Control Auxiliairy) com-
municeren met het Techmetrysplatform.
Er is tevens een IEM3000 energiemeter
die alle belangrijke parameters van het
systeem verwerkt. De behuizingen van
Universal Enclosures zijn ontworpen
voor alle weersomstandigheden. Een
UPS zorgt er tenslotte voor dat de con-
tinuïteit van de levering gewaarborgd is.
Ook watervoorziening
Naast de elektriciteitsvoorziening werd
ook een soortgelijk systeem voor water-
levering geplaatst, in opdracht van
Waterlink. In de bestaande kasten werd
eveneens een plc-sturing met bijhorende
componenten voorzien die ook hier de
voornaamste parameters communiceert
met het platform. Voornaamste verschil
hier is dat het water voor binnenschip-
pers vooralsnog gratis is.
Buitenlandse interesse
Dat het Techmetryssysteem voor alle
partijen een win-win situatie is, staat
als een paal boven water. De binnen-
schippers zijn verzekerd van elektrici-
teit, ongeacht het tijdstip van aankomst.
Walstroom is voorts goedkoper dan wer-
ken met de dieselgenerator. Walstroom
kost ongeveer 0,27 euro per kWh. Bij die-
selgeneratoren loopt de energiekost op
tot 0,46 euro per kWh. Het Havenbedrijf
beschikt nu over een duidelijk overzicht
van de verbruiksgegevens van elk schip
en kan een nauwkeurige en duidelijke
facturatie bezorgen aan de binnenschip-
per. Ook voor Techelec is dit een effici-
ent systeem, want de servicetechnie-
kers kunnen vanuit het platform al het
merendeel van de problemen oplossen.
Indien het probleem zich op het schip
stelt, wordt de schipper verwittigd. De
reacties tot nog toe zijn unaniem lovend,
zowel van binnenschippers als van het
Havenbedrijf. Het succes van het sys-
teem blijkt ook uit de grote belangstel-
ling die er is uit binnen- en buitenland.
Mede door het feit dat het volledige
Techmetrys-systeem aangekocht kan
worden als pakket voor de installateur.
Er lopen aanbestedingen voor de kades
van het wachtdok in Evergem en ook uit
Denemarken, Frankrijk en Nederland is
er ondertussen vergaande interesse.
www.schneider-electric.com
www.techelec.eu
De installatie kan op afstand gemonitord worden, zodat technici niet altijd ter plaatse moeten gaan indien er een probleem is.
Op de wal staan momenteel 7 walstroomkas-ten waarop de schipper kan inpluggen. Op elk van die kasten zijn er 4 aansluitingen voorzien van 32 A.
Fedelec magazine | 45
In het Mechelse Lamot congrescentrum organiseerde de Federatie van
de Elektriciteit en de Elektronica (FEE) onlangs de eerste editie van het
Smart Building Congres. Specialisten belichtten vanuit verschillende
invalshoeken de diverse facetten in de fases van de levensduur van een intel-
ligent gebouw: van concept over realisatie tot uitbating. ‘UPS en condensa-
torbatterijen’ was één van de thema’s op het congres.
1 NIEUWE WONING OP 5WORDT UITGERUST MET DOMOTICALAAT DIE KANS NIET VOORBIJGAAN:WORD DOMINTELL INSTALLATEUR w
ww
.avv
isi.c
omar
ch: F
ranç
ois
Mar
tens
met de plaatstalen verdeler xEnergy Basic BP-O
Nog meer pluspunten
De BP-O opbouw wandverdelers zijn onderdeel van een uitgebreid kastenprogramma van xEnergy Basic. xEnergy Basic verdelers zijn beschikbaar als opbouw- en inbouw wandverde-lers en als staande verdeler. Doordat er veel thermische ruimte beschikbaar is voor elektrische componenten kan er goed voldaan worden aan de EN-IEC 61439. De BP kasten zijn uitermate geschikt voor het toepassen van het Profi + inbouwsysteem.
Bekijk uw mogelijkheden op www.eaton.be
Uitgebreid kastenprogramma met veel plussenBP-O pluspunten:
Geaarde kasten met afneembare wanden
Installatiegemak door grote inwendige ruimte
Grote warmtedissipatie door grote diepte van de kast
Beschermingsgraden IP30 en IP54
Profi+ inbouwsysteem:
Profi+ voor het plaatsen van DIN modulaire componenten
Profi+ heeft inbouwmodulen voor vermogensautomaten tot 630 A.
Bezoek ons op Brussels ExpoPaleis 3 - Stand 610-611