Experiences from Digital Archive Development

ประสบการณจากการพฒันาคลังขอมูลดิจิทัล

ราชบดินทร สุวรรณคณัฑิโครงการวิจัยและพัฒนาเครื่องมือเพื่อการพัฒนาระบบดิจิทัล อารไคว

หนวยปฏิบัติการวิจัยคลังอนุพันธความรูศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ

2

แนะนําโครงการ: เปาหมาย, ภารกจิและผลผลิตที่คาดหวัง

ขั้นตอนของการพัฒนาระบบคลังขอมูลดิจิทัล

เนื้อหาในการพูดคุย

3

โครงการวิจัยและพัฒนาเครื่องมือเพื่อการพัฒนาระบบดจิทิัล อารไคว

• ปทีเ่ริ่มตนโครงการ: 2548

• ระยะเวลาการดําเนินโครงการ: 3 ป

• เปาหมายของโครงการ: เพื่อวิจัยและพัฒนาเครือ่งมอื สําหรับใชในการสราง และบริหารจัดการคลังขอมลูดิจิทัล

• ผลผลิตที่คาดหวัง: ซอฟตแวรสําหรับการสราง และการบริหารจัดการคลังขอมูลดิจิทัล

4

หัวขอวิจัยของโครงการ (2550 - 2551)

5

1

แปลงขอมูล

DIGITIZATION

3

แสดงผลขอมูล

INFORMATION

VISUALIZATION

2

จัดเก็บและ

จัดการขอมูล

INFORMATION

MANAGEMENT

ผลผลิตของโครงการ (2550 - 2551)

กระบวนการ

ผลผลติที่คาดหวัง

มาตรฐานในการแปลงขอมูลชนิดตางๆ

Dublin Core BasedPhoto Archive

General ArchiveTool

Web BasedArchive

3D Objects

VirtualMuseumMetadata Standard

6

ขั้นตอนในการจัดทําคลังขอมูลดิจิทัล(Digital Archive Workflow)

Photo Gallery

1.สํารวจและจัดกลุมเนื้อหา/สิ่งของ

1.สํารวจและจัดกลุมเนื้อหา/สิ่งของ

2.1กําหนดรูปแบบคําอธิบาย

(Metadata)

2.1กําหนดรูปแบบคําอธิบาย

(Metadata)

2.2วิจัย/เลือกวิธีแปลงขอมูลที่เหมาะสม

2.2วิจัย/เลือกวิธีแปลงขอมูลที่เหมาะสม

3.2แปลงขอมูล

(Digitization)

3.2แปลงขอมูล

(Digitization)

3.1ใหคําอธิบาย

วัตถุ

3.1ใหคําอธิบาย

วัตถุ

4.ลงทําเบียนโดยใชระบบ

บริหารจัดการขอมูล

4.ลงทําเบียนโดยใชระบบ

บริหารจัดการขอมูล

5.แสดงผลขอมูล

5.แสดงผลขอมูล

7

กรณีศึกษา:พิพิธภณัฑอิเล็กทรอนิกสวัดมกฏุกษัตริยาราม

1.สํารวจสิ่งของในพิพิธภัณฑและแบงกลุมเปน 11 กลุม

2.1กําหนดมาตรฐานคําอธิบาย

ใชมาตรฐานเดียวสําหรับทุกกลุม

2.2เลือกวิธีการในการแปลงขอมูลและทําการแปลงขอมูล

ใชการถายภาพ, 3D Laser Scanning,Object 3D from Digital Camera

3.ใหคําอธิบายวัตถุโดยผูเชีย่วชาญทางดานโบราณคดี

4.ลงทะเบียนในระบบคอมพิวเตอร

8

กรณีศึกษา:คลังขอมลูพระพุทธทาส

1.สํารวจขอมูลในคลังขอมูล

2.1แบงขอมูลออกเปน 2 กลุมหลักขอมูลเอกสาร (จดหมายเหต)ุและขอมูลประเภทอืน่ เชนรูปภาพ, เทปเสียงคําสอน

2.2แบงขอมูลออกตามประเภท

ของวัสดุและเลือกวิธีการแปลงขอมูลขอมูลเอกสาร สแกน

เทปเสียง บันทึกเปนไฟลเสียงวิดีโอ บันทึกเปนไฟลวิดีโอภาพดิจิทัล พรอมใชงาน

3.กําหนดประเภทของคําอธิบายขอมูลเอกสาร ใช ISAD

และขอมูลประเภทอืน่ ใช Metadata อื่น

9

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

• พระพุทธรูป• เครื่องพระราชทาน• เครื่องถมปด• ตาลปตร พัดรอง• เครื่องเบญจรงค• เครื่องลายคราม

• ปนชา• เครื่องประดับมุก• เครื่องแกวโบราณ• ตุกตาประดบัพระเมรุ• เครื่องสังเค็ด

วัตถทุี่จัดแสดงในพิพิธภัณฑอิเล็กทรอนกิสวัดมกุฏกษตัริยารามมี 11 ประเภทคือ

10

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

11

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

12

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

รหัสภาพ: 2550/01/01/0001

ชื่อภาพ: วัดชยัวัฒนาราม

สถานที่: อยุธยา

เจาของภาพ: ลัดดา สาระเดช

ประเภท: Landscape

Architecture

วันที่ถายภาพ: 10 มิ.ย. 2550

คําอธิบายภาพ: วัดชยัวัฒนาราม

ตั้งอยูบนริมฝงแมน้ําฟากตะวันตก

ของเกาะเมือง พระเจาประสาททอง

ทรงสรางขึ้น ในป พ.ศ. 2173

13

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

14

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

1. ชื่อเรื่อง (TITLE) ชื่อของทรัพยากรสารสนเทศ 2. เจาของงาน (CREATOR) ผูที่สรางสรรคเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

3. หัวเรื่องและคําสําคัญ (SUBJECT and KEYWORDS) หัวขอที ่อธิบายเรื่องและเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

4. ลักษณะ (DESCRIPTION) รายละเอียดเนื้อหาของสารสนเทศ5. สํานักพิมพ (PUBLISHER) หนวยงานที่ผลิตสารสนเทศ 6. ผูรวมงาน (CONTRIBUTOR) บุคคลหรอืหนวยงานที่มีสวนรวมสรางเนื้อหาของผลงาน

7. ป (DATE) ปที่เกี่ยวของกับเหตุการณในวงจรชีวิตของทรัพยากรสารสนเทศ

Dublin Core เปนมาตรฐานที่ไดรับความนิยมสูง ประกอบดวย 15 elements คือ

15

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

8. ประเภท (TYPE) ธรรมชาติหรือชนิดของเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

9. รูปแบบ (FORMAT) การอธิบายลักษณะรูปรางของทรัพยากรสารสนเทศเชิงกายภาพและดิจิทัล

10. รหสั (IDENTIFIER) การอางอิงถึงทรัพยากรสารสนเทศในรูปแบบปจจุบัน

11. ตนฉบับ (SOURCE) การอางอิงถึงทีม่าของทรัพยากรสารสนเทศ

12. ภาษา (LANGUAGE) ภาษาที่ใชในการเรียบเรียงสารสนเทศ13. เรื่องที่เกีย่วของ (RELATION) การอางอิงถึงทรัพยากร

สารสนเทศที่เกีย่วของ14. ขอบเขต (COVERAGE) ระยะเวลาหรือขอบเขตเนื้อหาของ

ทรัพยากรสารสนเทศ15. สิทธิ (RIGHT MANAGEMENT) ขอมูลเกี่ยวกับเจาของสิทธิ

ในทรัพยากรสารสนเทศ

Dublin Core (ตอ)

16

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอนAnalog --------------------------------> Digital

scan

shoot

record

digital photo

digital video/audio

17

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

ใครเปนคนใหคาํอธิบาย?

วิธีการในการใหคําอธิบายทําอยางไร? (บัญชีเดินทุง)

มาตรฐานในการใหคาํอธิบาย

18

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

Photographic VR

19

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

High Dynamic RangePhotography

+ +

20

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

High Dynamic RangePhotography

ภาพปกติ ภาพรายละเอียดสูง

21

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

High Dynamic RangePanorama

22

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

3D Laser Scanning

23

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

24

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

25

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

26

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

27

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

28

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

29

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

30

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

31

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

32

1. สํารวจและจัดกลุม

2.1 เลือก Metadata

2.2 เลือกวิธีแปลงขอมูล

3.1 ใหคําอธิบายวัตถุ

3.2 แปลงขอมูล

4. ลงทะเบียน

5. แสดงผล

กรณีศึกษาในแตละขั้นตอน

ขอบคณุครับ