Executive summary 1 Doelstelling van het project: Ontwerpen van een disruptieve dienstverlening om sociaal isolement bij senioren te voorkomen, te detecteren en te remediëren Nieuw kader: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat senioren blijvend of opnieuw een doel vinden in hun leven, en op die manier zinvolle contacten beleven ?
24
Embed
Executive summary 1 Doelstelling van het project: Ontwerpen van een disruptieve dienstverlening om sociaal isolement bij senioren te voorkomen, te detecteren.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
Executive summary
Doelstelling van het project: Ontwerpen van een disruptieve dienstverlening om sociaal isolement bij senioren te voorkomen, te detecteren en te remediëren
Nieuw kader: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat senioren blijvend of opnieuw een doel vinden in hun leven, en op die manier zinvolle contacten beleven ?
Match met beleid2
3 ‘betekenislagen’ Tussen individuen: we betekenen iets voor
elkaar
Binnen de dienstencentra: we zijn mee verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de dienstencentra.
Binnen de maatschappij: we zetten onze talenten in om de buurt beter te maken
Life 2.0: we betekenen iets voor elkaar
Care 2.0: we betekenen iets voor het zorgcentrum
Community 2.0: we betekenen iets voor de
maatschappij
FYSIE
KE E
N M
EN
TALE
MO
GELIJK
HED
EN
IMPA
CT O
P B
ELE
IDSK
AD
ER
Match met beleid
De doelgroep Beleid is inclusief, voor iedereen. Hoofddoelgroep blijven de ouderen maar
ook andere generaties moeten betrokken kunnen worden.
Het cliënteel zou een spiegel moeten zijn van de maatschappij.
De noden/verwachtingen van de volgende generatie ouderen ‘Babyboomers’ zijn verschillend van de huidige ouderen.
3
Volgende stappen
Co-design workshops Co-design workshop met gebruikers (mix babyboomers en ouderen van
vandaag)
> Wat kan dit concept voor hen betekenen, hoe zien zij de uitwerking?
> Hoe gelijklopend of verschillend zijn de verwachtingen van de
huidige generatie en de babyboomers?
co-design workshop met medewerkers en lokale partners
> Op welke manier zou de huidige werking moeten worden aangepast
om dit concept mogelijk te maken?
4
"Sociale inclusie van ouderen op
stedelijk wijkniveau”
Co-thinking workshop
01/03/2013Project voor Zorgbedrijf Antwerpen i.s.m. Design Vlaanderen
InleidingResultaat analysefaseVoorstel design uitdagingMatch met visie en doelstellingen
InleidingResultaat analysefaseVoorstel design uitdagingMatch met visie en doelstellingen
8
Inleiding: wie zijn wij?Namahn en Yellow Window zijn twee ontwerpbureaus
We hebben een strategische samenwerking voor service design
projecten
Samen voerden we ondertussen een tiental service design projecten uit, o.a. in de sector voor senioren
9
Inleiding: wat is service design?Service design is een werkwijze om diensten te innoveren via
principes en technieken uit de design praktijk
We werken ‘user-centered’: de echte noden en wensen van de
gebruikers (senioren en zorgverleners) zijn ons uitgangspunt.
Co-creatie is fundamenteel: om zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoeften van toekomstige gebruikers worden de concepten samen met de gebruikers bedacht.
Onze benadering is holistisch: we bekijken het volledige traject van de dienstverlening, over alle ‘contactpunten’ heen.
We werken visueel en iteratief: we maken zo snel mogelijk de ideeën concreet via tekeningen en prototypes zodat deze kunnen worden besproken, getest en verbeterd.
10
Inleiding: doelstelling van dit project
Ontwerpen van een disruptieve
dienstverlening om sociaal isolement
bij senioren te voorkomen, te
detecteren en te remediëren
Sleutelwoorden zijn promotie van actief burgerschap,
actief ouder worden en solidariteit.
We moeten rekening houden met de veranderende noden
en verwachtingen van de aankomende ‘babyboom’
generatie.
De oplossing moet de rol van de dienstencentra van het
Zorgbedrijf versterken.
De oplossing mag geen bijkomend personeel vergen.
11
Inleiding: doelstelling van deze workshopWe willen graag van jullie horen
1. Wat jullie visie is op ons voorstel
voor de designuitdaging
2. Wat het kader is waarbinnen we
de oplossing kunnen uitwerken
InleidingResultaat analysefaseVoorstel design uitdagingMatch met visie en doelstellingen
13
Wat hebben we tot nu toe gedaan? Benchmark
Goede voorbeelden uit binnen en buitenland
Literatuurstudie Oorzaken en aanpak van eenzaamheid bij senioren
Veranderende wensen en noden van de babyboomers
Veldstudie ‘Cultural probe’: We hebben 7 senioren een aantal oefeningen gegeven om
inzicht te krijgen in hun situatie vandaag, hun achtergrond en hun noden met betrekking tot sociale inclusie.
14
Besluiten benchmarkDe meeste projecten focussen op het versterken van de sociale contacten via:
Individuele benadering Uitbouwen van wijknetwerking
De buitenwereld naar binnen brengen via technologie
Aanbieden van informele zorg (klusjesdienst, boodschappen…)
Groepsbenadering Organiseren van groepsactiviteiten
Opzetten buurtnetwerken om cohesie te versterken
Organiseren van activiteiten om elkaar te leren kennen
Verschillende generaties met elkaar in contact brengen
Logistiek Voorzieningen in de buurt: winkels, plekken voorzien om samen te zijn, …
Aanbieden van mobiliteitsoplossingen
15
Besluiten literatuurstudie: eenzaamheid Er is een verschil tussen sociale eenzaamheid en emotionele
eenzaamheid
Sociaal eenzaam: minder sociale contacten dan gewenst
Emotioneel eenzaam: voldoende contacten maar geen aansluiting vinden
Uit onderzoek komt naar voren dat emotionele eenzaamheid als ernstiger beleefd wordt dan sociale eenzaamheid. Mensen die zowel sociaal als emotioneel eenzaam zijn, ervaren de ernstigste vorm van eenzaamheid.
De meeste eenzaamheid interventieprojecten focussen op het tegengaan van
sociale eenzaamheid via sociale participatie. Deze zijn echter niet altijd effectief.“Helaas worden er weinig interventies goed onderzocht en waar ze wel goed worden onderzocht blijkt dat ze lang niet altijd effectief zijn. Een van
de redenen die hiervoor aangedragen wordt, in een groot Nederlands onderzoek van Fokkema en Van Tilburg uit 2005, is dat er vaak gekozen
wordt voor een standaardoplossing, zoals sociale participatie (waaronder het deelnemen aan activiteiten valt). Vaak wordt gedacht dat het
deelnemen aan activiteiten dé oplossing is. Bij lang niet alle mensen en bij lang niet alle typen eenzaamheid is dit echter een adequate
oplossing.”
16
Besluiten literatuurstudie: babyboomersOpmerkelijke verschillen met huidige generatie
Meer hooggeschoolden, ook vrouwen hebben gewerkt
Vrijetijdsbesteding is belangrijk, luxe en comfort is belangrijk.
Eerste ‘personal computer’ generatie
Willen actief (blijven) meedoen in de maatschappij (cultuur, politiek,…)
Hechten belang aan solidariteit, emancipatie, duurzaamheid, het terug naar de natuur, bewust werken
en een betere samenleving.
Deze generatie is sterk waardengedreven: respect, vertrouwen, betrouwbaarheid en sociale
betrokkenheid
staan hoog in het vaandel.
Het is een generatie die niet in het ouderen hoekje wil ‘geparkeerd’ worden. Ze willen, zoals in hun
volwassen leven, contact houden met de verschillende generaties.
Willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, zelfstandigheid en zelfbeschikking is belangrijk.
Ze willen zeker niet betutteld worden.
Ouder worden ≠ zich terugtrekken maar eindelijk de tijd hebben om te doen wat je altijd
wou doen.
17
Veldstudie: opzetWe wilden achterhalen wat de onderliggende oorzaken zijn van
eenzaamheid
Is er werkelijk een tekort aan sociale contacten?
Welke factoren dragen bij tot eenzaamheid?
Welke waarden en drijfveren zijn belangrijk?
Vandaag t.o.v. vroeger
Is er een verband tussen de verschuiving van
deze waarden en drijfveren én eenzaamheid?
18
Veldstudie: resultaten (1/2)
7 senioren: 2 mannen, 5 vrouwen
Is er werkelijk een tekort aan sociale contacten? Sociale contacten zijn inderdaad beperkt (gemiddeld 10 op 5 dagen) Vooral contact met familie, dienstverleners en buren/andere senioren in
dienstencentra
Welke factoren dragen bij tot eenzaamheid? Het veldonderzoek bevestigt de triggers uit de literatuur:
laaggeschooldheid, sterven van naaste of goede viend(in), langdurige ziekte Opvallend is dat alle deelnemers een problematisch leven achter de rug
hebben (partner met alcoholisme, als kind misbruik of verwaarlozing,
scheidingen, breuk met kinderen…)
19
Veldstudie: resultaten (2/2)
Welke waarden en drijfveren zijn
belangrijk? Zichzelf kunnen zijn en zelf kunnen
beslissen is essentieel Vrouwen geven aan dat dit nu positiever is
dan vroeger. Mannen geven aan dat ze hierin geremd
worden door hun beperkingen.
De grootste verschuiving ligt in het
vandaag ontbreken van een doel in het
leven Weinig betekenen voor anderen. Gemis aan prikkels (≠ uitdagingen). Gemis om goed te zijn in iets.
“Ik denk niet dat ik iets beteken voor
iemand, het is ieder voor zichzelf”
“ik doe en laat wat ik wil”
“Had niets te doen vandaag. Een
vervelende dag vandaag.”
“ik ben nu zelfstandig”
InleidingResultaat analysefaseVoorstel design uitdagingMatch met visie en doelstellingen
Voorstel design uitdaging
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat senioren blijvend of opnieuw een doel vinden in hun leven, en op die manier zinvolle contacten beleven ? Zelforganiserend en zelfbeslissend, gefaciliteerd door Zorgbedrijf Antwerpen
Ingebed in het maatschappelijk weefsel, binnen en rond de dienstencentra
Preventief, detecterend, activerend en remediërend
Rekening houdend met mentale en fysieke beperkingen
22
Voorstel design uitdaging
3 ‘zingevings’lagen Tussen individuen: we betekenen iets voor
elkaar
Binnen de dienstencentra: we zijn mee verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de dienstencentra
Binnen de maatschappij: we zetten onze talenten in om de buurt/maatschappij beter te maken
23
Life 2.0: we betekenen iets voor elkaar
Care 2.0: we betekenen iets voor het zorgcentrum
Community 2.0: we betekenen iets voor de
maatschappij
FYSIE
KE E
N M
EN
TALE
MO
GELIJK
HED
EN
IMPA
CT O
P B
ELE
IDSK
AD
ER
InleidingResultaat analysefaseVoorstel design uitdagingMatch met visie en doelstellingen?
25
Match met visie en doelstellingen? Uitbreiding van Zorgmakelaar naar ‘Zin’makelaar?
Voorstel t.o.v. inkomstenmodel/kernopdracht?
Doelgroep, vandaag en morgen? Verschuiving?
Mogelijkheid om medeorganisatie toe te laten?
Mogelijkheid samenwerkingen met lokale organisaties?