Euthanasie vanuit medisch standpunt Gent, 21 oktober Dr. Els Lorré Euthanasie binnen de revalidatie medisch oogpunt Gent, 21 oktober 2010 Dr. Els Lorré 21-10-2010 euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Euthanasie vanuit medisch standpunt
Gent, 21 oktoberDr. Els Lorré
Euthanasie binnen de revalidatie medisch oogpuntGent, 21 oktober 2010Dr. Els Lorré
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Overzicht
1. Euthanasie binnen de revalidatie: controverse?
2. Evaluatiecommissie euthanasie.3. Van vraag tot uitvoering.4. Take home message.
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré21-10-2010
1.Euthanasie binnen de revalidatie: controverse?
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Euthanasie en revalidatie: controverse?
Revalidatie Terug valide
maken herstel
Euthanasie Eu: goed Thanatos: dood “genade dood”
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Controverse en weerslag op werking
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Evaluatiecommissie euthanasie 2008-2009
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verslag evaluatiecommissie 2008-2009
Aantal aangiften: 1526 Actueel verzoek/ wilsverklaring:
97%/ 3% Mannen/ vrouwen: 51%/ 49%
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
termijn overlijden
0102030405060708090
100
afzienbare tijdniet binnen afzienbare tijd
te verwachten moment van overlijden
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
diagnose
maligniteit evolutieve nm aandniet evolutieve nm aand
niet mailgne longaand
cardiovasc aand nieraandoeningneuropsychiatr aand andere
79
6
1 3
4
1 2 4
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Diagnose bij overlijden niet binnen afzienbare termijn
andereneuropsych aandevolutieve nm aandmaligniteitcardiovasc aabdniet evolutieve nm aand
10
9
8
224
24
19
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Geraadpleegde arts
1 ste consult 2de consult0
10
20
30
40
50
60
70
palliatief rtshuisartsspecialistpsychiater
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Plaats van overlijden
Categorie 10
5
10
15
20
25
30
35
40
45
ziekenhuisthuisRVTandere
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
diagnose
Maligniteit 79% Evolutieve NM aandoeningen 6% Niet evolutieve NM aandoeningen
1% Traumatisch Niet traumatisch
Cardiovasculaire aandoeningen 4% Niet maligne longaandoeningen 3% Neuropsychiatrische aandoeningen
2%
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Van vraag tot uitvoering
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Van vraag tot uitvoering Wetgeving, ingekleurd met
persoonlijke ervaring Begeleid door een casus
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
casus
Man, 42 jaar MS Spastische tetraplegie Visusstoornissen Complexe sociofamiliale situatie
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verzoek tot euthanasie
Plotse vraag/ reeds galmend door de gangen
Luisteren Algemene informatie geven Tijd geven aan de patiënt Als arts, te rade gaan bij jezelf
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verzoek tot euthanasie
Wettelijke voorwaarden Meerderjarige Handelingsbekwaam/ wilsbekwaam Vrijwillig ,duurzaam, herhaald Schriftelijk opgetekend Ernstige ongeneeslijke aandoening Aanhouden, ondraaglijk (fys of psych)
lijden
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
procedure
Voldoende inzicht in pathologie? Verschillende therapeutische/
palliatieve mogelijkheden overlopen, neveneffecten/ gevolgen bespreken
Verzoek bespreken met verzorgend team
Verzoek bespreken met de verwanten (mits toestemming van de pt)
Consult van 2de en eventueel 3de arts Alle gesprekken en handelingen
chronologisch noteren in het dossier
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verzoek bespreken met “verzorgend team” Wie is dit? Wat wordt meegedeeld? Wanneer?
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Bespreking met verwanten Toestemming van de patiënt De door patiënt aangeduide
personen werkwijze
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Gesprekken/ handelingen noteren in het dossier Medisch nursing therapeuten
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verplichte raadpleging 2de/3de arts
Overlijden binnen afzienbare termijn 2de arts raadplegen Verslag toevoegen aan dossier
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Taak van de consulent
Is de aandoening ongeneeslijk en ernstig?
Is het lijden aanhoudend, ondraaglijk en niet te lenigen?
Verzoek vrijwillig, overwogen en herhaald?
Niet: uitspraak omtrent principieel standpunt rond euthanasie
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Verplichte raadpleging 2de/ 3de arts
Overlijden niet binnen afzienbare termijn 2de arts 3de arts (orgaanspecialist/ psychiater) Verslagen toevoegen aan dossier Wachttijd van 1 maand
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Wat met 1 maand wachttijd binnen de revalidatie Patiënt
▪ Heeft pt orde op zaken kunnen stellen? ▪ Testament in orde?▪ Afscheid nemen▪ Uitvaart plannen
Ruimte voor twijfel/ vragen Nursing/ verzorgende Concrete afspraken rond de uitvoering
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Patiënt in onomkeerbaar coma en er is wilsverklaring betreffende euthanasie
Voorwaarden Meerderjarig Wilsverklaring max 5 jaar oud Ernstige ongeneeslijke aandoening Onomkeerbaar niet meer bij bewustzijn
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Procedure Wilsverklaring bespreken met
verzorgend team Verzoek bespreken met eventuele
vetrouwenspersoon Wilsverklaring bespreken met naasten
(aangewezen door vertrouwenspersoon) Gesprekken/ handelingen noteren 2de arts raadplegen/ verslag toevoegen
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Uitvoering van euthanasie
Overdosis barbituraten IV of per os
Werking▪ Depressie van CZS
▪ Hypnose▪ anesthesie
▪ Snel werkend▪ Vermeld mogelijkheid stokkende ademhaling
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Eventueel aanvullende medicatie Voor toediening barbituraten
▪ Dormicum▪ CAVE paradoxale reactie
Na toediening barbituraten▪ myoplegicum
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Voorschrift Ikv wet dd 28 mei 2002
Arts haalt zelf de medicatie in apotheek
Niet-gebruikte geneesmiddelen worden teruggebracht door de arts
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Concreet
Waakinfuus Barbituraat: pentothal 2g IV 1 amp,
1 reserve Dormicum: 5mg IV of SC Myoplegicum: Norcuron (niet
optrekken met Pentothal!!)
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Praktische uitvoering
Waakinfuus tijdig aanleggen Wees tijdig Vragen of patient de euthanasie echt
wil Is iedereen aanwezig? Geef ruimte en tijd voor laatste
woord, afscheid Maak je onzichtbaar
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Aandacht voor de familie Informatie geven over verloop Rustig en professioneel aanwezig zijn
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Na het overlijden
Overlijden meedelen/ condoleren Bevestigen dat dit de wens van de pt
is ingewilligd Aanwezigen alleen afscheid laten
nemen Alle materiaal meenemen Beschikbaarheid benadrukken nu en
later
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
registratiedocument
Aangetekend te versturen < 4 werkdagen na uitvoering 2 delen
Overlijdensaangifte: natuurlijke dood
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Dagen na overlijden
Debriefing binnen team
Contact met de familie
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Take home message
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré
Take home message
Vraag voor euthanasie is een recht van de patiënt
Euthanasie aanhalen, bespreken binnen bespreking rond levenseinde
Bespreking euthanasie vraagt tijd Euthanasie binnen revalidatie vraagt
een multidisciplinaire aanpak Persoonlijke bezwaren van een
teamlid kunnen euthanasie niet in de weg staan
21-10-2010
euthanasie in de revalidatie, medisch oogpunt Els Lorré21-10-2010
Dank voor uw aandacht!