Page 1
Informazioni su questo libro
Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Googlenell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.
Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio èun libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblicodominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.
Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggiopercorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.
Linee guide per l’utilizzo
Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per potercontinuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresal’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate.
Inoltre ti chiediamo di:
+ Non fare un uso commerciale di questi fileAbbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamodi utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.
+ Non inviare query automatizzateNon inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo dellatraduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, tiinvitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.
+ Conserva la filigranaLa "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progettoe aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.
+ Fanne un uso legaleIndipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Nondare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti dialtri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se undeterminato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che puòessere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.
Informazioni su Google Ricerca Libri
La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiutai lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Webnell’intero testo di questo libro dahttp://books.google.com
1
Page 8
ъ? i
.\~
IA"
i
I`
l nl
Ч
L' ‚‚
о
Í
\
С
f' _i .
чьи
,_ l
"_i"
Page 9
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK GENT ì
Ё шпншшишдшшшшишинш
Page 11
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK GENT
900000173477
Page 16
m.
_
T
¿I
‚
.._._
Ё?
aС
,
ы;
Í
"
_ь
‘zд.
WontervultuWUÓ/Qa
СONVERSIC)le
ú ,n
О
О
.LQCVS
СЕМИ”,LS
_.
ŕi
:.Íl
L
grr.
Aф
J
_Y.
О
/_
,/
‚г
I'
¢
Page 17
.'
.l~'ll
~.
.
v
.l
nn..
ч
v.
«e
а
\Ó.
I_
`l.
чп
о
l
ll`
lч
e.a
.n
luv
.I
7.
а.
-›
.f
.
nа
\,
A_.
ч-
с:
l
.ц
-u
uni-_..
fI
'
..
..
.ь.
.
.4.
._.
..
с.
нn
оv
Dn
..
.
.
r
.l.
.о
р
‘с
..
в.l
чь
v.
n.
.-
\n
\О
‹.
~`
у.
.P
и.
Х.—
.
n
..
.c
`:5p
IJ
ь95
.Ъ
n
.ъ
i».
Inl.
ь...`.....-
..
.Y
Ьi'
_'.f
и
ов
в.
.Ó
1.
J.
.n
п
._
la
‚_.
._
.р
‚и
.i
`.
_.
rl
t.
»-
сО
.-Í
l‚С
I'
t
l
.‘Q
r
.ì
vI
u
.в
п
.\
оr
.I
ir
..
.вl
»
..
..
_о
Q.s
.n
s.
.I.
и.
с\
nl
.
.t’
-Н
с"
.›
о.
с.
~в
n«fin
..
.i
u
l.
`
.
a
.à
nu
.
-
.\-
.`\¢t.",
Í..
О»l
l‘
`\
l
l
о!
.L
.
lI
ьI
n
«A
.—
-.
nn
О`
.
.~
.n
о.
n
I.
.ъ.
.\
Оn
‚а
lI
.l
с
.ъ
l
-
0д
.ч
ъ
.
..s
.с
ч
4
.а
.
п
Iß
._
..
.x
á
~.
u.
ч.
..
.‚.
.si
nu
„
во
.
.l
.
,
а.
сÁ
яl
n~
.\
.n
.Ys
‹
f.
н`
.á
а.
.0
.r
`_.
.1
_.О
.n
.n
›
д...
.
.
_.l
»\
O
ч‚В
.¢
.\
IA.
ч
.в
IО
\l
дв
\a
..
иß
.то
n.
о.
п
ь
.
lно
.1.
о:
во..4|д
оn
оо
vÍ
`l
чJk-1
‚ч
.
I.
11.
.7...
\.
\\‚в.
в.
.o
`..
lв.
о.
1-
ll
м
.._
l
l'la'
`.
ч
t
О.v
\д
f1
u».~.»
чl
.I
Ч.
.
..
..
.О
О4.1.5,.:
\¢
nf.
.__
..
..
v3
u.
rn
i»..`gll\`f.1n
-n
v\
о
lI
чс
ln
.W
‚о.
lС.
l.
цl
n«0.
..
.b
._.
ne
ч
с
a
ь
lìe.
'I
.|
I.u
l.
Íкl
`
u..
Q
цl
.
.
.в
.в‘
_в
я1
lв
в.,уч‘
uv
n
lv
_
.-.
..f
Il
дU
сu.’»|4’
ß
яа
.а
с
к
n.
o.
.-
l~
.l
I
..
.n\l
u.:
D.
4\
1
I.
с
чъ
i.
lч
-l
_im.
ж.
0
_ц
.\
-..
l
t.
с.
ul
lО
xu
Il
l?
..
.о.
ln
..
иc
Ь
‘
l.’
u.1.
о0-
v1.)
I.a
.l
»_.
_.и
.-7
‘lvll\
..
.n
Dn
я.
~
»э1
‹l
.
nn
al.
d.
_.
..ru
l1
чI
кJ.
._.
D
l..
" {.o'»
Page 18
ATHANASII KIRCHER.I
E SOCIETATE IESV
HISTORIA
EVSTACHIO-MARIANA
Qua
Admiranda D^uftacbij,Socrorumquc Л'па-ех varijs Authoribus
collcäajLocus in quo eidem in Monte Vvlturello Chriftus
inter cornua Ccrui apparaît , nouiter dete<äus ; Eccleíia-»
quoque B. M,Virginis,quam eodeni in loco i Coníhntino
Magno conditam, S. Syluefter Papa L folemni ritu confc-
crafle traditur, fummoftudio inquifita, dcfcripta , necnon
Varijs Antiquitatum Monumentis ifluitrata,è denfis, qui-
bus hucuique delituenmt , tcnebris , in public« Uicis bo-
nura educuntur «
R ОM AE , Ex Typographia Varefij • MDС L X V.
Page 19
. v_-_`_
lb
‘I
о
11
.l
`
ч
r
n
ч.л
l.«.a
t
.
la
I
l,
o
0
в
lun
о
\
.
il
U
g
.l
l
о.
с. l’
I
\‚ь.
lll.
юf
~l
v
l*
`п
d
l
о.
дс
.
О
..Í
uч
Il
`O
\\
с
«в.
i
.
о
l
.1
I
св.
‘Il
|\
о
а
‚д
.
_n
а
‚8
о
l'
t
l
.
\о
с
l.
..
д~
'
.i
ч.
~
0
._
‘III’
О...‘
-l
Y
.
дв
.
|
Q
.n
.О
uс
и..
.D
ъ
`
.
О
\
l
0
.
`
r
о
.o
l
.
l
n`
w.
un
»`
.
\79
С
.n
Í
'
О
r
о
.с
.
.
ч.
l
I
Page 20
ILL."* ET REV.M° DOMINO п
DmNICOLAO
DE COMITIBVS >
V1G.M0 VRBIS GVBERNATORÏ
necnon Bcatiffimaf Virginis Mariée
in Monte Eußachiano
ABBATI DIGNISSIMO
csfthanafittí Kirchem ê Sос. lefufelicttatemprecatur*
Iftoriam Euftachianam iimul
ac Marianamin lucetneditu-
rus, cui maiori iure miam Ti
bi , Ampliffime Praeiul , dica-
reminuenineminem. Siue enimPlaci-
diana? Conuerfionis in Monte Vvlturel-
lo locum fpecles, quidquid de eo conv
memoro, îdtotumexauitae haereditatis
poffeffione Tuum eft : fiue Aedem Dei-
païae ibidem à Magno Gonftantino ex-
tmcbmconfideres, idratione Eccbiîa-
>fr 3 ttici
Page 21
ílíci щцткт.* ex quo'áigoiffitni Abba-
dtis titulo jauges , totum iure .óptimo
Hominis Tái íplendori debetur , non-»
quodTuae fàmse, quà mundo inclareícis
. fcriptís meis quicquaçp.ornamenti adij«
cere me pofle iperem , fed vt ftudiorum
meorum conatus indeót plusobtincret
authoritatis, &Tu mese inTe obferuan*
tïse, atque exiftimauoais fymbolum ha
beres Cedroperennius . Vt enim in hu
ms OpuÍGuli partem venias,magis mea-»
intereft, quam Tua : Tibi enim laboran-
dum non eft , vt famam aucuperis benè
" inerentis>quam aeternum iam itabiliuifti,
cum ob virtutum Tuarum praeftantiam,
¿um ob altam Domus à qua defcendis
|>roiâpiam,quà antiquitatequàrerum ge-
ilarum gloria nulli fècundam : hsec iarru
à quindenis fere feculorum aetatibus in
haec víque témporatraduda,non ingens
dumtaxat gloria* thema Seriptoribus di-
¿tauit femper, fed & in eo explicando
omnium paenè Hiftoricorum exercuit
togenium* exquà nimirum praeter de
nos
Page 22
nos Pontífices in Sedis Apofiolica? fo
lium prouedos , quinqué fupra vigin-
tí purpuratorum Patrum iubiimitato
illuftrati , carterique Ecclefiaftiea? di
gnitatis honore clariiïïmi , & Epifcopi
&Abbates, quorum non eft numerus ,
OrbisTerrarum cum admiratione pro-
dierunt ; vt interim fileam celebérri
mosVrbisPraefeótos, potentiffimos Ro
manorum Confule* , fortiffimos tum_»
Pcntificiír, tumCaeíareae militiae Duces,
quorum íeriem longum foret producere.
И ¿ice acceffitvirtutum Tuarum à Ma-
ioribusTuis haud degener íplendor,non
difpar ad res magnas gerendas innatus
Confflij & Prudential vigor, quibus in-
ftru'írus, АроЛсжSedis Auenione Vice-
Legatum magna omnium approbation©
egiftù Marcara Anconitanam pari lau.
de rexifti , mödo quoque RomaniGu.
bernatoris muñere fungeris, eo vita? mo-
ramqueexemplo,vtinuiolabilí Iuftitía^
fcaequitate Vrbem non vincias (апшггц,
fed adeô earn Tibi deuincias, vtTui to-
Page 23
tarn arbitrij fecifle videaris. Quam ob
rem emolumenta, quae ex meritorum
Tuorum cumulo in publicum emanare t
vti maxima intuemur, itaquoque longé
maiora nos quandoque coníecuturos
conñdamus -, cum in eo potiflimum gra-
du conftituaris, in quo & authoritato
polles vt poffis , & zelo abundas , vt ve-
lis magnae Mentis Tuancapacitatem glo-
riofis pro honore Dei & Ecclefia? bono
fufceptis lafcoribus impenderé . Sit ergo
Opuiculum hoc perenne meae in To
prompt« voluntatismonumentum , mo
dicum quidem illud , atmagnae Virginis
&Euftachij magni Martyrisargumentis
immenfum, quod profolita & infitaTibi
benignitatisaffluentia Te acceptaturum
confido, vti meumquidem, at Tibi iam
dudum debitum, ita Tedefènfurum vti
Tuum , fed à me nefcio quo inftindu
ac pietate profcdum. Vale Romana?
Nobilitatis & Ecclefiae clarum decus .
E Coll. Rom. гг. Aprilis MDCLXV.
INDEX
Page 24
• INDEX
С A P IT VJVb
PRaefatio ad Lcâorem i fol. t
PARS L Admirabiiis S. Euftachij > olimPlacidi
vita .
Caput i» De Prima Placidi ad Chrifium conuerfio-
ne •. . 5
Caput 2. De ingentibus Euflachij calamiratibus , qua*
Chriftus cum fubiturum praedixerat , in aerumno
fo vitae fuse ftatu toi eratis . . . i.. , iqp
Caput 3. De itinere S.Euftachij» Vxoris FiIiorum;c|ue in
peregrinas Regiones fufeepto, & de cabmitatibuss
quas in eodem paffi font ¿< ! . . 15
Caput 4. De Euftachij in priitinum vitse ûatum reititu*
tione - • »• • ■ 22
Caput 5. DeEuflachij Sociorumque martyrio» 3d
PARS II. Geneatogia S^Euibchij a primis Roman.
Rëgum temporibus, in vltima a;taris noíirse tém
pora tradudU. ' i '
Caput i. De Ocïauia:ftirpis origin с, à qua S.Eufíachms
deícendiíTe oftenditür . ^48
fGaput2. De Ocbuiae Familias á Cselàre Augufto ad-
Placidi fiue S*. Euftachij. témpora propagation
ne - 54.
Caput > De. 'Ottawas, dernus à S. EuâacBia ad Terç
Page 25
адПит Senatorem Идаапшп* propagatione ex
Francifço Zazara . \ú '57
Caput 4. De familia: Euftacnîana: à Tertulio in pofte-
riora témpora prppagationeví • r-ч 64.
Caput 5* De Genealogía Cömituro Sjgnia: , Poli &
Valmontonis , inferta Genealogía; S. Euftachij , à
Tertulio Senatore Romano primùm in Comités
Tufculanos, fc deinde in dictes Comitum fami
lias continuara ferie deriuata . 72
PARS III. De Loco conuerfionis S. Euftachij ad Chri-
ftum . , . ■>
Caput I. Defcriptio loci conuerfionis S.Euftachij. 84
Caput im De loco proprio vbi Cferiftus inter cornuaj
Cerui vifus, S. Eulbchio conuerfionis occaíionem
pra;buit. 85
Caput 3. De Praedjjs S.Èuftachij , olim Placidi , Ъс vbi-
nam illa extiterint ■ 9 1
Çâput 4. De fumma dcuotione , quam veteres Chri-
ÍHani erga Ii une locum olim demonftrabant. 9 g
PARS IV. De fundatirae EcclefiieS.IVI.de Vvlturella
aut Vvkouilla, vulgo de Monterella > eodem in lo
co, in quo Chriñus inter cornúa Cerui,a S.Eufta-
chio vifus, conuerfionis Placidiana* occafionerru
prxbuit , à Conftantino регасЪ .
Caput i. De Gonftantini Magni fèruore in Ecclefijs
conftruendis . ioi
Caput 2. De prima Ecclefiac Deipara; in Monte Vvb
turello fundatione à Conftantino fàcb . 107
Caput 3« De fecunda Ecclefix Deiparaî-Euftachiana» in-
ftau-
Page 26
-i"* V íkuratione <à S. Benediâotcepta , & á Poftcris
ЛШ5 flfef^fejflnpofis^ifç^;. , ; III
Caput 4. De hodierna Ecclefîae Marrar-Euftachiana;
: • conftiturione accu rata deícriptio . I ;" ïï8
- $> ib De Tabula lignea vctuiliffima. 120
■ %• De fací is Crucibus vetuftiffimis» & Candela-
- bris , cjm« in hune vfque diem in hac Ecclcfia con*
feruantur У 132
Caput 5 • De picturis quae in Ecclefia БM. de Vvhurel-
la adhuc reliqua ipeftanmr . - ; 136
Caput 6* De Monafterio Ordinis S*Benedi<âi Ecclefiae
adnexo, eiufdemcjue redditibus ► 141
Caput 7* De ingenti Peregrinorura>cjui BJVT. de Vvltib
relia cents anni temporibus » florente adhuc ÎVlo-
nafterio , deuotionis caufa vifitauerunt , multitu-
dmc 146
PARS V. De Ecclefia S..Euôachij in Vrbe , eiufqueu
fundatione ►
Caput 1 . De loco Ecclefiae S.Euûaehij in Vrbe . 151
Caput 2. De Ecclefiac fiatu, consécratione, & inlcriptio-
nibus in ea reperde »д 155
Caput 3. Dcfcriptio nonnullorum locorum,quae Mon-
tem Vvlturinum Б. V. Maris & S. Euftachij cir
cumjacent . 168
Anacephaleofis diâorum metric**
Page 27
•
IOANNES PAVLVS OLIVA
• > Societatis IefuPraepoíitus Gener.
CVmHiftoriam Euftächio-Marianam à P.Athanafio
Kirchero noftrse Societatis Sacerdote confcrip-
tam> aliquot eiufdem Societatis Thcologi recognoue-
■ rint , & in lucem edi polie probaueriat, fa:ultateob
concedimus, vt typis mandetur, fi ira ijs, ad quos per«
tinet, videbitur . In cuius reí fidem, &c. Dat. Koma?
¿.Februarij 166 : , . . ,
. . . . i Joan. Pauluí Oliua .
Imprimatur, fi vidcbîtur Reuerendiß.P.M.S.P.
: Г ' 0. Artk'ufifi.V&tracen* Vtttjg.
> i • ...
Imprimatur,
Fr. Hyacinthus Líbellus Sac. Ар. Pal.
Mag.OrcLPraed.
Page 28
EVSTACHIO- MARI ANA
OrigOj Anti quitas, .& Fundatio £cclefia? Beata? Virginis
•olim VvItuilla,modo de Montcrella, in montibus Pola
ris deícribituft &: fita eft eodem in loco> in quo PLACI
DO quondam Traiani Cœiâris Archiftratego,poftca Eu-
JtUchio,Chriftus inter Cerui cornua vifus , conuer-
ííonis eius dcdit exordium, & fundando; Ec-
скПаг codera in loco оссаГюпепгь
Conftantino Magno prasbuit .
reperiunt
PRAEFATIO
Ad Ledlorenij,
^DEM tnibi-) 'Benigne LeEtor^ accidiße
<~^idetur , quod ifs , qui dum in agro-
rum cultura fyinas fg) fenticeta ex
tirpant > Campes in fulcos fndunt tla-
pides , fg)faxa excauant , eum ex im-
prouifo , quem nunquam intenderánt ,
nunquamfyerare poterant -, thefaurum
Lußrum fere tarn lahitur , quo per Romani
A Ter-
Page 29
Territory campos , montes , Sylucts , lateque diuaga*
bar, eofine , i/f yenerand* amiquitati* monumenta Vete-
tum Scriptorum duEiu inquirerem-, qu* magno) emolu
mentofuturaßterabam, ifi¿Operi,quod de Z/eteris LATIf
Jitu, <~\rbibus,, montiBus^fluminibui y ф^fuperßitihus in ijs
<ueteris. magnificentU. ruderibm , animo, iam conceptum
moliebat . сЛппо itaque 1 66 1 . cum montium Polanorum
4*r*neßinorumque fcrutinium aggredi conflttuißem , 7V-
£«re initio itinerts duElo per acérrimos montes , rupeor
Qliuorum trattus circa' meridianum tempus non fine labo
re in horrid* folitudinii diñrttlum , ingentium faxorum
<~\eluti corona quadam circumdatum appuli ■> 'veré locum
honore plenum: > fiquidem *vti faxoft montis pyramider
altitudine fuá. Caelum ferire , ita pendentium fcopulorum
prncipitioi in formidabiles 'vorágines terminata non fine
<~\ertiginü motu infemum exprimere 'videbantm-*. Inter
horridam hanc rerumfaciempaulo 'vlterius progrejfiís ne-
fcio cuius veñigiatetfi inter arborer &*rupes: obfcure Je
manifeñant'u intueor , cui propiorfaEtus^ Ecclefiam.^e-
tufiate pane collapfam. , obuiam apertamque reperi : obftu~
put primo , @/ quAnam in tarnplena terroris folitudine Ее-
clefiaejji poffet;1. лпеерг h*fi\ ingrtßus vero* 'Vtcumque-
amplam imegramque , obfeurü Уero. SanBarum imagi-
num piEturisyfculpturifque etiam txneraëilem comperi >
«~\eterü pietatü deuotionem Jpirabant. omnia. : Iis medio
EccUfidt altare clathrh ferrets circumdatum Jpettabatur >
in quo ligneum Magna Tteipar* FiUolum brachte, Hrm*
gentûfimulachrum, tametfi. vetußate erofum , пес non
pulueribttí. telifque. araneorum cbßtum, frétantes tame*.
ad
Page 30
éà deuotionem mirutom modum/oHicitabat -, Ctrte dixif-
fes pauperem DeiMttrem defuiiuhac folitudinis ъаВг-
täte ч negleftu , incuria , fç) neceffitate quodammodo ern
euert i into nennuüum-ad tant* paupertati fubueniendum
fubfidium ab aduenis , lcculu manikufque efflagitare tre-
didijfes; €uim intuitu , nefcio quibus interna deuotionu Bt-
tnulu *vifcetA infolito more ita incaluerunt , r\t exindc
nullum non mouerim lapidem , In ЕссЩл Magn*. Aia-
iru adeo negleEl* quctannisin eundem locum fufcepta pe*
regrinatione , deßderatum fubfidium , §y omnia qu.% ad
Eeclefu dettibt отолит maxime necesaria videhantur ,
pro paupertatú me4 modulo cenferrem . H inc ad parietes
conuerfus faria inferiptionum piSlurarumcjtie fchemata
deprebendi , quibus tandem htculenter eognoui , />иис
eundem locum eße ^ in quo admiranda {-quam paulo poB
deferipturus fum) SanBi Eußachij adDeum conuerfio
accidijfet qu.t 'vnà fundando hoc in loco Eccleft* in
Defpara ft) Diui EuBachij cultum confeerau occafionem
pr<ttuißet . 2{em tarnen ехлШш examinandam ratus , in
proximum montu iugo impofitumpagum , quern "~\ulgo-
Guadagnolium <vocant , me contuli , *vbi à loci pancho
Francifco CapitoBo viro óptimo , de omnibus фfmgulis
quàm minutiftimè inßruEtm > quod fufpicabar , *~\emm
ejfe ccgnoui . Trcfana itaejue monumenta feBatus ,
crwwí /я*гг inaccejfae mentium rupes latentem thefau-
rum inueni Qui >vti in hunc *vfque diem in paucorum
notitiam deuenivjta quoque me Deo-¡eiuf<\ue benediB.t Ala-
tri obfequium pr<tßiturum exißimaui , ft tum ad De¡para
Virginu , tum Diui EuBachij honorem deuotionemqu; hoc
Page 31
4
in hoe loeofrtpAgandàmjtoTm hifiorUferlern, quantum Ы
Tbarijs variorum rtiationihus Archiuijfque comperirt licutty
Orhi exponerem . Qumiam Iter* hie idem loeus^ ai$, in qua
tanta cum feruo.Juo Euflachio miracula Diuina mijeri-
cardia operari dignatafuit, htc primo tatam Dim Eufta»
thij - <~\xor.is*ßlierumque *vitam in prima, huius operit
parte ex- s%fetaphraHe > Damafcmo-, Surio* Ъаготоу
Lipomano ) altjfque deprompxam. «~\na cum genealogía
eiw deferiham , in reliquk vero memórate Ecclefi* ort»
ginem^antiquitatem^fundationem-i^nA cum *~\ero
genuino loci fitu , quanta fieripoterie claritate.profeq^ar *.
Vale Leïïor y captifquefaue.
. ч
PARS
Page 32
PARS PRIMA*
Admirabilis SanéH Euñachij olinu
Placidi Vita-i.
CAPVT h
Depruna Tlacidl ad Chriftum cowerfiom*
\N N O Salutis noftra: ccntefimo tertio^
ièdente Sanâo Anacleto Pontífice , Ro*
¡| ínanilmperij habenas moderante Traía*-
no Cafare Auguilo ,. tertio Confulatùs
fui anno ) in excrcim contra Dacos, cœte-
lafcjue barbararum gentium Nationen, inuentus fuit in-
gentis anirni vir, ас virtutis bellica; gloria celeberrimus piac.dù
Placidus i vel, vt Nicephorus & loannes Damafcenus ,
Yolunt, Placidas nomine, cuius opev armorumque cjua_»
pollebat traâanderum peritia , contra Decebalum Da«
corum Regem Traianus infignem obtinucrat vi«äo*
iiam ) in qua Dio Hiftoricus tantam-vulneratorum mul*
litudinem rcmaníifíe icribit- , vtdefideniibus ad medi* T . . , .• г л Ingeot cía*-
tanda vulnera pannis , ipie Caeiar veftes proprias con- d« ЬоШщ
jeiffas vfui Chirurgpruro conceflerit- Нас adeó felici-
fer peraâa expeditionc , aliam moxeontra Perfas mo-
uens, horumnumerofum exercitum pariter ad internem Expedida,
cionem deleuit » In bello contra ludios fufcepto Placi- contra Per«
dasBquitum agebat Mágittrura XII. Legionis , cuius "*
Tía»
contra Da-
cos,
Page 33
6 Parsl. Vita
Traianus Dudor erat : qua expeditionc hoftium contu
maciam ita pcrfregit , vt deitfdè contra Romanos , ne
mo amplius ce ru ices crigere (it aufus . Rebus itaejuo
tarn pra?darè geftis , tot obtentis vidorijs , tot potentif-
fimis exterarum Nationum Regibus domitis, fubiu»
gatifque , Traianus cum Placida Achate iùo fidiilj то
Romam vidor, tota triutnphante Vrbe > ingreditur •
Habitus cor Erat Placidus corpore robufto , vultu regiam quandarru
KSdir* maießatem , cui feueritas cum mira quadam affabilitate
fociebatur , exprimebat j Vndè ob infignem animi mo-
derationem in omnium oculis fèrebatur, &quod iru
viro Gentilium adhuc erroribus inuoluto mirum vidc-
ri poterat , vnicum pauperum , pupillorumque in ne-
jceffitate conftitutorum afylum refugiumque . Cxfari
baacJuL *rat a(k° gratus> vt fine illo nec eífe poltet , nec vllunu
pectoris fui adeo arcanum in nouis expeditionibus ,
quas moliebatur , confilium teneret , cuius partieiperru
non faceret Placidum -, vndè tantam , ob partam toties
', bellica; virtutis gioriam apud boíles famam acquifierat,
PlacidMvtcr vt vel iblo nomine ilüs effet terrón , quem cum intelle-
ror hoihum. |d^at addie , ùth haberent , vt faluri fuá; fuga confulc-
rent : Quocirca non íoJum in fumma ¿pud omnes erat
. vencratione , fed 6¿ indies maioribus à СжГаге bono
rum tituiis condecoratus > iàcultatumque potentià au-
dus , periönam fuam eoíplendore 8¿ rmgmficemia_- ,
Matnmoi Яиае tantum decebat Ducem , agebat « Deípondcrat fibi
шиш piacj- Placidus vxorem Traianam nomine , prêter dotes mu*
liebri fexui congruas > virilis pedoris ¿mper ad alta ¿¿
. ardua intentara feemioam 5 marito quoad natura? talen-
ta
Page 34
S/Euftachij. y
ta quam fimiïlimam > cx qua duios lùiceperat filios à
paternis virtutibus baud degeneres . Si quandoque à
à bello negonjfque bellum concernentibus ei honefttiitb
dabatur otium , turn folità ilia (qua; belli quídam me-
ditatio eft) venatione occupabatur . Accidit itaque , vt venationi
cum in iuburbanis villis rufticanti,. nonnemo ex Ve* ^jjfMpl*
natoribus annunciaflet , ceruorum non procul indè ar-
mentum in alti montis pafcuis ftabularhihti m indè mo-
uens , cum inter exteros íngentis molts ceruum con-
fpexiflet , tanto eius capiendo ièrebatur defiderio , vt
nulla eilet tarn afpera supes , nulla tot ipinis fentibufque
inuoluta via > tarn exafperata faxorum conglomeratione
vallis, quam non penetraret , imó & fui & íbeiorum ob-
litus,per auia Se deuia praedam , quam Tibi fpe deuoucrat,
infecutusr nil non meditabatur , quam vt imblits molis
feram conftäani fui iuris faceret . Ceruum interim in-
íecutionc eoncitatior , veluti omni eluío Placidi conatu >.
derepente ímpetu fado cum in ahiííími montis ruperru
infilijfïet ; Tum enim verö Placidus ad tarn infolitunu
& viribus ferse longé difparem faltum itupcfacbis , ab
eo, quem perièquebatur y neicio quibus occultis vinciilis;
capiebatur . Quid fàceret hic Placidus * ö quoties adi-
tum ad rupem tentabat , quoties venabulumac: tela vi-
brabat, quoties afcenlum moliebatur, ac tela. vibrabat >
at fruftra, tarn enim ediram contendere rupem , nil
aliud erat,quàm Icarios tentare aufus, Ceruum quoqucj
elabi finere , quern tot itinerum erroribus laboribufque
iniècutus fucrat, peâorifuoadèô genorofa minime con-
uenire cenfebat , ex alteraparte inacceíía rupis altitudo>
Page 35
8 Pacs L Vita
ci omncm de praeda capienda fpcrri adimebat. Dum>
itaque in horrendas folitudinis receflu omni comiturru
cimftíinMf auxilio confiliocpc dt?ftirarus > anxio flucluaret animo ,
eomuaCer- ecc¿ cadeft« oraculi vox è rape delapía, hiiceeum*
verbis affata eft : Placide , Placide , quidfrußra meper-
fiquerù t Euihchius bac voce ftupefacbb & tremebun
das totius corporis membris cum reipexiflet in гиреггъ ,
eccè,omirum diâu ípeebculum ! inter гатэГа cerui
cornua , tmmenfo<fulgore radiantem , ignotam tameru
Îîbi imagincm vidit, priora verbaintonantem , Tlacide
iptid me perfequerù*. Is ad haeccadefti quodam horro-
re perculfus, cum vix linguam in tferba animare poflct ,
trémula, 6¿ interrupta fufpirijs voce >refpondit: Domi
ne, Domine mi , indica mihi per bonitatem tuam , quis
tu fts, & qîîTd à me fieri velis , fignificare ne dedrgnare_>
ièruotuo. Ad hoc imago reipondit: Ego fum Chriftus
Chrifliad lefus, conditor omnium Deus-, seterni Patris Filius , qui
•vcrbád.Um 'ineffabili humani generis1 amore & defiderio, è finu pa
tris in terra m defeendi , humana carne veftitus, Mun-
dum morte mea Patri reconciliaui ; vt quotquat legenb
■meam acceprare voluerint, coheredes efficiantur Re-
gni Cœleftis . Vade ergô protinùs in Vrbem ad Chri-
Baptizatur -ftianorum Sacerdotem Ioannem «omine , à quo in lege
Placidus iuf i. .» с • -r • r *
fu chriiti mea erudrtus, ас bacn Bapttimatis tonte vna aimvxore
dSSofwu* tua-fiiijfque rinâus, ad ha ne ftarionem Kumèâs:M
e£0 tibi Cdeftis Regni mylkria pandara, be non folùm
qua? e-uentura tibi , led etiam quantum te oporteat pro
nomine meo nati ; manifèftabo . ^PJacidus adJiocnun-
quam vHiim auditumejue fpecbculum, totis vifeeribus
tie-
Page 36
S, Euftachijw 09
tremens v& admiratione medullitus ftupefàâus > iactis
iam in animan» eius Diuini Vcrbi feminibus , Equo опь
nium tremore mcmbrorum conícenfo, mandata Numi-
nis mox executurus , de itinere,vtpote Deo duce , mini
me iam follicitus, inVrbemcum appuliflet, earn qua;
fibi obtigiflct admirandam yifionem vxori aperutt^ ha»c Vxor¿ vifio
fummá perfufa intimi çordjs laetitià , qua? eàdem nodo ne "uel3t "
& ipfa quoque in iomno.prorsus narrationi eius con-
formia vidiflet , Marito expofuit 5 de Diuinac itaque vo-
cationis certitudine lècuri, abfque vlla viterioris тогаг
propagaticne (nefcit enim tarda molimina Spiritus San-
&,\ gratia) medio noctis filentio confurgentes in Ecckfia
Chriftianorum Sacerdoti Ioanni , viro Sancütate vitx ftJ^JüJ*
celeberrimo>iê ítiterunt, qua; ipfis acciderant, quaxjue à rum Paftoie
Chrifto acceperanr mandata , eidem ordine cxponunt -, bapSutur;
qui mox percepta tammirabihum rerum enarrationo
inefFabilem Diuinas mifericordise prouidentiarn admit
latus, eos protinus omnibus Chrimanœ fidei myfterijs*
Diuina» gloria? promouenda» zelo totus seftuans, inftrun
xit , inftrudos facro baptifmatis fonte Placidum quidem
fub Euftachij , vel vtalij volunt, Euftathij nomino \ §¡¡4S¿
Troianam fub Theopifta; , filios verö fub Agapiti ОД мим*
& Theopifti nomine, facro tinxit baptifmate^ atquo ш!****
hoc рсгасЪ impertita ipfis pace , & neceífari;$ vita;
Chrittiana? documentis probé exercitos 4 íe dimifit-j
occulto quodam Numinis inftin&u prseiagus , irrituirb
otiofumque eííc non pofle , ñeque diuino carere my-
ílerio , quod infinira Dei bonitas ôc mifericordia , quae
eil admirabilis in Sanctis fui» , ram admiranda coe-
B lcftis
Page 37
iQ Parsb. Vita,
leftis oflenti demonflrationc, ia feruis fuis operari di-
gnata íuiíTet
CAPVT I I.
De: ingentihus EuBacbij calamitatibus, quaí Chriñus eum
fubiturum prœdixerat , in arumnofo
fu* Наш, toleratü ..
E
Vftachius itaque per. Sacram Baptifmatis; vndamb-
Deo iam reconciliatus,, verborumque Domini ex.
rupe. intonantis. memor , mox reli&is. publicise quibus.
premebatur,negptijsv аЫеШ.отт. domeílicarum re-
mm curà , totusJn Dminorum mandatorumexecutio-
ne vnicèncgotiofus,. ad: cceleítís oraculL locum fèftino<
Secunda ар- gradu. denuo íéfe contulit,, vbi in terram prona facie-»
й^лтоте Pr°ftratus , fuípirijs ac lacrymis de pollicitation fibi ft—
faftaE^uar фа Г: diuinara íollicitabatmiíéricordiam :: Loquere, in«-
quitjDomine, fpes vnica vitae тезе, loquere falüs mea^j»,
ecce enim ante te omne. defiderium. meum Loquero
. Domine> lux omnium in te credentium -, audiàt íéruus ,
pauper & humilis dulcedinem. vocis tua?,. oftende mihi,
faciemtuam , Ôc faluus ero , vox enim. tua dùlcis, & fà-
cies décora*.: intret in animam meam dulce eloqüiurrb.
tuum y vvquid tandem. de,feruatua diuina¿ tuä proui-
dëntia coniiituerir} cognofeam» ôefeiam quid défit mihi, ,
vt deindè meam voluntatem tuas in omnibus. 6c pen om
nia;, conformare: difeam Et eccè ardentiffimis, Eufta-
chij precibus fcenigniffimus* Dominus: annuensyíblitcb
lucís,
Page 38
S.Euftachi>; Ii
lucís fplendore fcfe ftitit > Ьос vçrborum eloquio? Eu- Chtiñw Eu
ftachi fcrue fidelis , cum iam аЪ oranjbus рессагошпъ , ЛасЬ!° ^
quibus inuolaebaris -, nexibus per. Sacram baptifmatis tum ^prstdi-
vndam liber, ex vmbra mortis in lucjs regionem edu- <lti \
ctus , atquç in caulam meam ingreíTus i ouicula gregis
meifaâusfisi non iam tibi de Mundi pompa ampljus, • » •
non de fuperbis bonorum titulrs^ non de fplendida 6c
numerofa militum famnlorumque turba , non deniejucj
de terrenarum voluptatum cupedijs impoíterum cogi-
tandum eile feias : quoniam enim dilexiili me, meifquo
mandatis promptè £¿ fideliter obedifti i eccè néceífe eft>
vt tentatio tanquam aurum in fornace te probet . For-
midandi modo amore mei tibi grauium adueriltatarrb
turbines fubeunài reftant, omnibus fbrmnae dignitatum-
que titubs exutus paupeiem , vilem , abie&am , serum-
nifque refertam vitam ages, Tediuiuum lobi exempíartu
toti Pofteritati futurus . Sed agedum magno fis animo,
eccè ego tibi gratià meà adíiftam , & fortes contra Man- ¿SSSSb
dum, Carnem , Satanamlu&as tuas fpe&aturus , potenti ^«arfara
protectionis тех kuto te detendam, & ne gram cala-
rnitatum , quas Fubiturus es , pondere opprimaris , no
ilhdaris, te tenebit dextra mea : Poßquam vero omnia
forti animo Ъс inui&à patientià amore mei iuftinueris ,
ego memor tui , denuo te de puteo tribulationum eri-
piam , in priftinum dignitatis ítatum reítituam , at non-»
multo poft mundanas gloris iníbbilirota veneris, cuпъ
eccè nouaeaque vltima tibi pro facroftnftt legis теге
teftimonio certamina tibi, vnà cum.vxore rlbjfqùe fab- t .
<unda reftant, quibus íbrti & inui&o animo expletis ,
..... В a. vos
Page 39
la fcürs I. Vita
vos ad' me rccipiam > vt vnà mecum nunquam mtcri-
turar gloria; felicitate , & beatitudine , in Regno meo<
Fuflacli us ^u^tu"> deliciemini . Atque hifec di&is y Numine in-»
cxlelí i eau. Coflum Fedeimtc, Euftachius ineffabili quodam gaudio
3™K^t* offufus, diuinique amoris igne iûccenfùs aeftuabat , quo
vertiuu niodo Diuinae gratiae fufficiencer & condigné correípon-
deret neícius : totus intra ib , totus extra fe j verba, qua?
audierat , qua; flupenda & in eum vfque diem inaudita.*
viderat, intimis pectoris medullis volutansyiè fuaque-»
omnia Diuino beneplácito, vitam , mortem , tribulatio-
nes> anguftias , & quaicunque tandem viciffitudinis for
tes plena mentis effufione offerebat, &abiqne mora-,
equum eonfeendens , feftino curfu domum appulit , vbi
cum vxori Theopiftx cunda, qua: fibi acciderant, expo-
fuiflet, ipfa Maritum peramanter amplexata r dtindè iru
terrain proftrata,Diuina? Bonität» , vt poterat , pro tarru
ftupendis reuelationibus gratias agebat » verbis fèruen-
tiífjmo in Deum amore confertis » O , inquir romnipo-
Theopifle«s tens virtus Dei altifllmi & glorioii : OclementiflTimc*
oratioT*"' bumani generis vindex & Saluator ÎESV Chrifte > cum
itaque de nobis,quantumuis indignis fàmujis tuis,.ita-»
difponere tibi complaeuim' 'r eccè in rnanibus tuis fortes
noftra? , rua itaque lancea in omnibus voluntas com*
pleatur » Eccè nos viles creatuгаг tua; fumus > fiue viua*
mus, fiue moriamur r in quocunque tandem aduerfita-
tum , quas nos fubituros praedixiÜi , oceuríu : da igituc
Mutatio fa- quod iubes > & iubc quod vis» Intereá tota domus mu-
mili* Eu/ta- • • • n 1 • « л •
chijexmun tat© prions- vita; itatu , quoadvi«um> veíhtum, orna-
iStemvSS" n«* iam palaúum amplius fDlendoreöcmagn»
ficen*
Page 40
S.Euftachij. 13
ficentîa fulgidum » fed depöfitis mundana? vanitatis or-
namentis, domas tota in Eçclelîam Deo .conièeratam-»
transformatamque videbatur : tantus ijs erat in Diuihis
cxercitijs perfêâionifi}ue Chriftiana» acquirenda» itudio
ardor, tantus animorum ad diuinioris virae ílatum amor
6¿ defiderium . Hic eíeemofyna; in pauperes confeñirrb
erogara; » ingens faroulorum neophytorum , quos погь
iam in ieruorum > fed in filiorum numerum adicripfe-
rant,de fpiritus profe&u cura , huic vnicè intend, vt
Chriftiana* fidei documentas probe inftruâi, in feruentes
Diuinae Legis zelotas euâderent . Cum itaque iam hifce
continuais Diuinorum cxercitiorum ftudijs probé fefe , '.. .
contra omnes aduerfitatum infuirus muniiient , areicen-
tibufque iam in eorum animis Mundi vaniratibus., non
«ifi Cbiftum. (pirarent iperauentquc> adfuit tempus-»
quo Diuina bonitas Euftachij patientiam baud, fecus ас rngens m-
/ ■ . » . i i . « |. bu.acio qua
lobt olim , ea calamitatum acerbitate ,ad quam non dir Euitachius
cam verbis defcribendam , fed ad earn vel animo conci- eKIC*ret"
piendam, ipfe animus calamufque facile exhorrefcat ,
probaret: Siquidem derepentè а^ох б^гп^жнпТа pe-
fus domum irrucns , haud fecus ac fcintilla fomiti il-
lap fa , intra triduumíamulps, curatores,6¿ ceconomos y,
ne quidemvno relicto» confumpfit omnes , cunda do*»
mus anguli, aulas, cubicula , ftabulacadaueribus (mi-
ícrandum. vifu fpeébcuhim,), replebantur : clamores, f0^md"nü
gemitus ftridorefque raorientium , velfaxaadcommi- ewwguii..
feriUionem icoramouiflent». Ñeque ftitk hic fe trucu
lenta/ lues,, fed vJteriusferpensyequomnvboumque tarnu* !
domi), quàm foris in villis armenia > deinde омшш
Page 41
14 Pars I. Vita
caprarumquegregesconfecitomnes ^ folis Euftachio a¿
Theopiíla filijfque tam horrenda & íormidanda: ftragis
reli&is fpecbtoribus . Omnibus itaque fortuna? bonis ?
vnico xjuafi Idai exutis*, quam diípares in fancb familia
de luófajoíb cafu aeftuationes , cogitare faciliùs , quarrt*
verbis exprimere licet : Interierant iam famuli , rerurru
adminißratores Ôcœconomi iam obierant j Confum-
ptis equis, bobus,mul is, de camporum cultura iam con-
claaiatum erat: aerariumin pauperum fuitentationeiTb
iam exhauftum defècerat : Supellex domeitica in eo-
Eufcîchf" rum 4й* agrorum curam habuerant, pra;dam ceííerat,
flatus, mutata iam trágica rerum ícena prse pudore 6¿ vere
cundia, in publicum prodire non audebant j vi&us vel
ad tenuiter viuendum vix íuppetebat ; Accefïït malo-
rum iliadi , quod coníanguinei & anúci exitiaii peltis
virulentiá perculfi , non folùm clomum, led fk vicinos
vicos tanquam malorum -omnium Lernam deuitarentj
tum metu contagionis , tum ob fummam pauperis Eu-
itachij, ad quam redaäus erat , egeftatem ¿c iiK>piarrb>
qua tantoperè confundebantür, tantùmque eos pude-
bat, vt extra fanguinis cognationem, qua ipil iungeban*
tur, haberi ,quàm eàdem ipfis iungi, aut videri , aut fa-
tei í maluerint •
Deièrta itaque ab omnibus facra Euihchij do
minus, ne tafttse calamitatis caufa,ex Ghriftiánse Religio-«
Confiliumj n*s no"iter iûfceptae cultu «xorta, adCœfarem delatad\
EuOacbi) feandalum paila , nouos perlècutibnis tumultus conci-
cum vxore * ». . r
TheopiiU . tatet , cum Theopifta de iufeipienda in exteras Regiones
peregrinatione délibérât , concluditurque voluntatiurrb
exi-
Page 42
S. Euftachij* iy
txilium г quo procuL ab amicis, parentibus > cognatis ,
patrià feparat i , etil pauperem y humilcm, abie&amcjuo
vitam, amore tamen Chritti dulcem. & acccptam degere:
coniUtuunt..
......1 . - V ■ M. .1 ^.«4.» ., -
С A P V Г III
DtItinert EuBachtj, *~\xorù)filiorumque in peregrinan
Regiones fußepto , ф de calamitAúbm.^ qaas ( : : •*»■ '
. ' m eodem pafsi< fttnt * -f ■ •» " .
EVftachius itaque cum Theopifta.&filijs ne:djnu,
ad ambulandum maturis> intempcílo nodisfilen^
tía, neícijs omnibus confurgentes, dcferta domo ac
fupcllcdili , cjuíe in eaadhuc erat fuperftes , prœdonibus
relicta, implorato Diuini Nominis auxilio, iter inco-
gnirum 8¿ difficile y non mû folo Deo duce, ingrediun-
íur. Miíérandüm ¿raí ípe&aculum , videre eos , qui Mifenndû
prius fuperbis purpura, byiioque contextis veftibus im {SS¡ehl^S
•duebamur, modcuvili-ôc pannofo. tunica amiciri , &c qui,ThcoP,ftisr
primó fplendido equorum..curruumque apparatu vehe-
! bantu r, i am baculi&inbéoj; filiorum pranereà onere prae-
grauatos, viam longam inexpertamque inire :: Nihil
miíerabilius erat , quam videre Theopiften fœminarrb
ianguineadeoilluítrem ,tam delicate enutritam » atque:
ab ineunte «täte muliebri mollitie afluetarn , modo viif -
lacernà tecbm , pedibus nudis, S¿ frequendad faxa illi-
fione faucijs, infuper filiólo aggrauatam, progredi $ pro-
greifa tamen fuit > ípe fuá. in íolo Dco polit*, líemineae.
imbe—
Page 43
i(6 Pars I.
imbecillitati mafcuünum animum inierens , iter vnà
cum manto, perpetuo Diuimis intentitaudibus, vfquo
ad quendam maris mediterranei portu.n profecuti funO
in &ßyp& ^c ' vt traie(^0 ma" m conftitutam ^igypti regionera*
traíjciHíH. tranfueherentur , cum de naulo tránfigitur, Nauarchus
etíi primo obdcfpedum viatorum habitum iè diffici-
lcm , ток tarnen faciliorem iè exhibuit , vbi in Eufta-
chio be Theopifta , nefcio quid nobile, gencrofum, 6¿
Tertpeftaté plebaîis jnoribus altius obièruauit . Hinc itaque iter
fetú'* ordiri,primo quidemfelicibus Emis nonnihil progreffi,
at paulo poft adeô forrnidabiles experiuntur irati maris
turbines, tam horrendas tempeßatum procellas , vrpá-
mm abeflet, quin de vita omnium aâum conclama-
tumeue iudicaretur . Erant haec non multo;poit fecu*
tuiarum tcmpcibtum , qtiibus polka inuoluendus erst
Euitacbius,veluti preludia qusedam : Vixenimè flu-
clibus roarifque gurgitibus clu&ati, defiderarum portum
na&i fûerunt (Audite mortalcs,& ûupete rem omnibus
Tiieopifte à feculis inauditam) Nauclerus in Theoptëen conicâis
айфйиг0 oculis, vtiieneritudinem membromra , pulchram , ta-
Euiiachio; tius corporei habitus conftitutionem , praetereà praaclari
be generofi fanguinis indoiem, iam fepius in marítimo
itinere aduertiiiet, ita quoque infani amoris Ûimulis
agitatus, concupifeentiae igne iara in corde eius magis
magifque exardeicente , poirquam omnes è naui viato-
res dimiíiílet» non naulum, non pignora, non quidpiam
aîiud , folam Theopiitam mercedis loco iniqua condi-
Eufiachij in 1'опе depart: . Quis Euftachij in boc cafu animus,
rapravsore facile quifpiam , ii in Gmili occafione conftitutus effet,
id
Page 44
id concipcre potcrit >quàm magna verborum'exaggerat
«ione verbis explicare . Itaque humi proftratus , quà
vocibus , qua lachfyrnis, libertatem vxoris homili iubl-
rniffione deprecabatur , fed fruftra 5 nulla erat tarn bim«-
dé inftituta deprecatio , nulla tarn ftudiosi afFe&ata ora
tio, quae immitem Barbari animiim fleebre poflet j In-
ftabat Eufiachius eum promiíforum multitudine ad
cedendum mouere ratus, fed irrito conatu , imè in ra-
biem aebs Barbarus caedem minabatur Euftachio,fi vcl
vnicum ampliusde eadimittenda.verbum faceret -, tara"
înhu manae tandem, & prorfus ferinas violentiae cederé-»
coaâus, in manibus Barbari reliera Theopiftà cum filijs
nauim non tamegreífus ,quàm violenter expulfús fuit .
Quis nobis hicexplicet immenfos variarum cogitatio-
num œihis ? quis inexp1icabilesamaritudinum^fludüs ,
quibus luebbatur buitachius , dum confortem poft
Peum vnicè diledam , dimidium aniroi, vnicura vita;
dolorumque iblatium, tara miícrabili caíii defercre co-
geretur ? quoties retrorfum conueriùs noua veçborurrb
deprecatione Barbari animum aejoriebatur ; fed fruftra i
fiquidem velis vento datis,abibat pars vnica vita; : quo
ties oculis manuumque nutibus vltimurn ei vale , vel J^jf2.
ex hoc íolatiüm aliquod accepturus dicebat : vxorpari- Jj¿t¡one do
ter miièrabilern tum fui , tum mariti filiorumque fta-
tum intuita, ac magnitudine dolorurn faucia.i .quid^oju
moliebatur, vt libertatem conièqui poflet , quàm valido
clamore de immanitate fibi illata prsefêntium atteftaba-
tur fidem , quantis precibus 6¿ lachrymis Diuinarrb
opem follicitabaç y quoties è manibus Barbari, vincu-
C lif-
Page 45
l8 Pars H iVite
Wqueelabi nitebatur, vt fi alls modo nonlicerêt», Ve!
tumidi maris fluâibu^commiifa,adafilidmri nuritux&i
filiofque. natando perueniret, fed fruftra » Intercà durrb
yxoe maritum filiofque , maritus. vxbrera ingenti la-.
chrymarura effufione, reciproca quadam , ôcintotera-
bill mentium. amaricudiuc faucij intucrentur nam's
progrcfia, S¿ iam exoculis. euanefcens , finein, vtiivtfque
Euflachius folatij impofuit . Euftachius perdita iam vxorc Thco-
Sisï^T*' piíbi. vnico cordis fui folatio, ad filiólos, conuerfus, quid
gnortrciif ageret nefcius ; intuebatur filios imbccilks viribus > 8¿
tantis itinerum incommodis confeéïos , medullitùs. cru-
ciabatur . O viícera,inquitymea , o dulciffima pignora»»
mea:. Ergonevitse vcftrasrinnoccntia, diaina demen
tia tantas calamitatis > & vos participes eííe voluit * O
filioli mei quidagam vobifeum \ eccè matrem veftram,.
quse tanto vos amore proièquebatur , tanto ímdiaedu-
cabatjtam dulciter ablandfebatur,perdidifíis? qua ibimus
filioli meii Ego viribus miferijfque exhauftus, viaruai-.
ignarus, quomodovos, needum ad ambulandum ap-
tosa omni ope deftitutus geftare patero i Totus itaquo
ia Deo , totus; in corde Theopîftes. , totus in miièrando.
lpecbculb fiIiorum> follicito animo , ípem inter metum-
que flücüuabat , continuó' pradiebrum íibi à Chrifta
Saluatore aerumnarum>, quas> eum tolerare oportebar j,
memor> Diuinam clementiam , qua fe fuoíque tam in-
fblito, modo adfe traxiiíer> in hac extrema néceífitato.
minimè quoque: defiifuram fperabafc quique.- tres,
pileros Babilónicos; in fornace ab omni ignium flam-
marumque viölentia immunes feruàrat olim » Sc Thea-í-
£iftea
Page 46
S. Euftáchifi ift
piften ab omni violenta thori inuafîone immunem^
pro infinita fuá prcuidentia conferuaturum plané íibi
perfuadebat : Interim quoties filiólos intuebatur , ror
ties maternorum viicerum memor, mtimis dilaceraba-
tur medulJis ; augebant dolorem filioli abfentis marris
opem fletu planftuque fruftra inclamantes ; Interim^ RHoii fl«u
fbrtis animo , & in Diuina miíericordia confiius 7 lan- implorant,
guorem corporis pijs meditationibus mitigabat j pise
matris officium fubitnrus infclix Euftachius^ vnumbra-
chijs , alterum humeris impofitum»dextra báculo inni-
xus, vtvt poterat, languidum onuftumque corpus trahc-
bat ) quöeum Diuina prouidentia deftinabut, magna_>
animi in diuinam voluntatem reiignatione progredie-
batur.i vix dum aliquoüíque procéderai , cum eccè tor- Кьш iabt>.
rentero maxima Jatitudinjs^ti nouuro iti.ne.ris impedí- ^.^ußa*
mentum, ita quoque nouam calamitatis moxíecutuiíe
portsm арепапш orkndit : hicdenuo quid ageret ora-
nis confilij inops , ex vna fiquidem parte vortieoíi tor-
rentib profùnditas , ex altera ingens latitude ei non exi-
guam formidinem incutiebat j tentandum tarnen va-
dum cum bono Deocenfuit^ quod cum genuum térmi
nos non excederé comperiflet, ne duorum Шюгиггь
enere in torrente, viribus iam labefa&atis^fuccumberet >
reliâo vno in littore , altero humeris impofito, погь
fine dificultare torrentera tranfuadauit , quo in oppoíita, v rt .
upa depouto , cum alterum pan modo translaturus re-, in medio
uerteretur, iamque in medietate torrentis conítitutus in Síütuípí*
vtroque littore anxiè filios obíeruatctj vtrumque, o jjj^™™*
caíum omnibus feculis inauditum ! o inelucbbilerib Leone, &
; - Lupo raptos
С 2 mi-
Page 47
го ~Pars I, Vit*
miftfi & infekcis Euftachij fortem f cx vna fiquidefib-
fipa Leoneni fcrociffirminv, ex altera rapacifîimunb
Lupum in puew» magno Ímpetu vcriaique irmentes
vidit , qui faucibus abreptoS) raoxque deuorandos, in*
fèntjeetoium fruticumque latibula deportabant . O ca«
taftrophen formidabilem ! Quid taceret hic miíer Eu-
flachius j cerncbat fe in medio torrentis , torrente in*
quam tribulationum , qui affli&am eius animam aqua
amaritudinis inundauerat : refpiciebat hinc indè, vt
quocum abreptis pueris bellua? fe reciperent , obíerua-
ret , modo ad hune > modo ad illum è faucibus eripien-
dum furnma mentis anguftia deiiberabat j fed omni ope-»
humana deftitutus , longiori mora interpofita , perdidic
vtrumque : elamabat voce , nutibus , num forte quera-
piam in littorc fpecbret , qui mifertus puerorum» vnâ
fecum à belluis abreptam praedam extorqueret v £ed irri
to conatu omnia . O horrendam humanamm ibrtiunu
viciffitudinem ! videbat Euftachius, quoeunque iè ver-
teret, pelago fe quodam amaritudinis abforptum , om
nibus fortuna; bonis iamdudum exuturn » vxorcm miiè-
rabili & violento raptu paulo ante abduclain , &í tan-
dem,funeíb fané fpeclaculo,iiliolos, qui vnicum erant
animse fuae folatium, à belluis abreptos > quis in hoc ad-
uerfitatum cumulo tam infra&i , 6¿ ¿mperterriti pecto
ris vir foret y qui ргге nimia dolorum aeerbitate non-.
corruiífet ? Verum vti miferator omnium optimus , 8e
benigniffimus Deus, non permktit nos tenta ri vitra id
quod pofíumus, ita quoque dilecto iêruo fuo JEuftachio,
copiofo gratis Гше muñere inilruâojluculentcr oñendit>
Page 48
S.Euftachij. 2i
id myfterio non carcre > quod Diuiriœ prouidentise fuse
difpofitione tam fapienter conititutum eflet . E flu&i-
bus itaque tandem eludatus Euftachius, cum littus ap-
puliffet, tum enim verö manibus in Cœlum fublatis , fe,
vxorem filiofque non tam voce , quam ííiípirijs gemiti-
bufque inenarrabilibus D'minx Clementiae commenda-
bat. О Supreme , inquit , humanarum mentium Re- Oratio Eu-
âor, pic, clemens , &c roifericors Deus , qui me ex vtero tiuafflt"*
matris meae ad banc amariffima» Crucis paílionem , vt J-JiS/01*
tuae me Crucis i mitatorem faceres , felegifti ; miiêrere-» >
miferere quaifo ferui tui in hoc calamitoio rerum ftata
conftituti ; reípicc in me bone I E S V> Saluator beni-
gniflïme j compatcrc tandem affli&ionibus mds , heu>
nimium acerbis, &amaritudine plenis : da robur ,■ 6c
fortitudinem animi , vt qua; me amore tui pati voluifti ,
gratia tua fultus, inuiflà patient ià compleam . Interiori
itaque Diuinî Numïnis voce corroborate , iter proie- Paupern»J i . r • ■ r mus ï.iifta—
cutus , dum non repenret ,. qua aerumnofum vrra» шзе ащ flatUs..
ftatum fuftentaret, in paga, qui Badifu&dicebatur,norb
hinc multum remoto vilHcum offendit , qui cum Eu-
ihchtum prudentis anfmi virum ex modo agendi , pie»
beio lûperiori y ad incitas tarnen nouercante forma re-
daâum aduertiflet , eius intima commiièratione tadus ,
agporum hortorumque culturas praefecit, vc qui prius
vitra ièlicitatem humanam eueéhis , íntegros aluiflèc
exercitus, modo iàme tortusrtenui merccde vitam ái-
ftentare cogeretur * Multorum itaque annorum decur> j*™uj¡J"JJ_
lïi> rulticano hoc officia functus , probitate moruitb itachnw,
fanciioiifquc vit» cxemplo toti pago vicinifque territo
rio
Page 49
гг Pars I. Vita
rijs ita prseluxit, vtnon dumtaxat in amore effet om
nium , fed &c ob falubria mónita , 6¿ documenta fàlutis
œtcrnaC) quibusquotquotadeum veniebant, inftruebat>
effet adm irat ione *
С А Р V Т I V.
De JEuBachij in priftinum r\iu ñatum
reñituttone .
VIfum tandem fuit Diuinac bonitati , fidelem Пшлъ
feruum Euftachium tot tantifcjuepatientia? argu
ments exercitatum, denuo detenebris in lucem, do
trißitia? profundo , in gaudium admirabile educero ,
quod Diuina Miiericordia eo qui fequitur modo , pra>
mût.
Subdideranf Romani Principes non ¡ta dudurru
fuá; iurifdi&ioni nonnullas iftius Regionis Prouincias ,
quas indigente mota rebellionc, per repentinam inuafio-
nem íúi denuo iuris fècerant -, Qua? cum Traían us Au-
guftus intellexiflet > Ducemque exquireret , qui duelo
exercitu rebellium perfidiam, & contumaciam vindi
care!, Placidi memor, eo neqae mcliorem , neque nego-
InqniriTra tio confiriendo aptiorem efle ceníuit. Verum cunu
ianus Eufta- • \ j • • i • • • •
chium iubec lam poene ad vicenmum de eo ïam omnium opiniones
perditOj mlinnotuiffet, nefcio tamen quo occulto animi
inftinâu , quicquid alij contra dicerent > quam diligen-
tiffimè vbique5cjua Romani ïmperij Orbis patebat , in-
quirere prseeepit . Dimiifi fuerunt in hune finem duo
nobi-
Page 50
S.Euftachij. 23
аЬЪШШгш Centuriones Achatius; % Ы. Antiochus in, Jnn$^e
iEgyptum , qui vti olim coramilitones fub Placido appeuíiuc.,
meruerant , ira quoque eumex lineamentis faciei ccete-
roque corporis habitu * moribusviuiter adhuc ipfisim-
preflis eum non potecant non nofle . Magno itaque Di
urna? prouidentiae: сол filio faóhim cft , vt vixdum irb
Aegyptum appulir, fimul etiam non in eum íolum pa-
gum, in quo abíconditus cum ChriftoEuftachius villi- J2j¡J2jj¡£
cum agebat,ínciderent, fed & in ipfa Euftachij domo , см j^p™*
& mirurr* dtâu , ipíb Euftachia fortuito cafu ipíis obuio chiu» dece-
caufam aduentus fui exponerent , Placidique inquifi- glturí
tionem ordirentur. Quoniam vero vultus Euftachij ex
tot aerumnarum tolerantia , macie c^pardoreconfedus,
nulla praeberet antiqua; dignitatis veítigiay hserebant -,
acceffit hifee habitus fordidus abiecüifque , è quo fibi
perfuadere non poterant,fub catam illúftris , &glorioíi
Ducis decus excellentiarnquc abíconditam efle : Euita-
chiüs vero fimul ac eos fixis oculis intuitus eft, eos eflc^>,
quos olim militia? Romana: fidos Achates v fed & ami-
citiae neceffitudint quam coniundiíTimos habuiiïet >.
agnouity prudentes tarnen diiïimulaBat omnia , vtpotsj-
qui fe fuaíque affediones melius in íchola Chriihyquàni)
olim lmperij Romani hoßes: domare didicerat >,quia_».
tarnen verborum Chritti , quibus polt innúmeros labo
res, priftinai vitíe: ftatum. ei pollicebatur:„ meminerat,.
Diuini vtique fpiritus inftinóhr, hanc occafionemeíTcj»
ratus, Diuina; inspiration! obfecundandum duxhyeo qui
lèquitur modo :;
Dominus y, cui Euftaçhiùs fefe villicum conduxe«
- iat>
Page 51
2.4 Par's Е Vita
` rat, cum intellcxiil'etl, 'Romanos viros ûrenuos à Caëßré
Euliachius
ex cicatrice
cognoícitur
>miiTos, eiufdemque Euliachij compopulares aduenili'eb.,
-congruum ipli vifuin fuit , hofpites tanto itinere defèf
fos, ea humanitate, ôc beneuolentia , quae 6c peregrinos
decebat, conditionem ramen villicinon excedereta, сот}.
excipere. Apparatur itaque сосна, in qua Eufiachiusr,
8c Cocum ‚абс Pincernam ac menfœ miniiirum agebat».
Hofpites itaque miniflrantis mores , Sc modum proce
dendi humanitatis atque affabilitatis indicijs '.plcnum.
paulò curiofiùs obferuantes, dum tn vulrus` lineamentis
nefcio quid >nobile , 8c ab indigenarum moribus oppidò
diuerfum comperirent , prœfertim verò lingua ipfìs pro
prià ad quœiita refponderet: Eullachius interim prae
celsâ , ac lolitâ (ibi animi magnitudine, id quod стать
dillimulans,identidem DEO Opt.1Vlax.euenturarum re,
rum fortem vnicê commendabat magno animi ardore,
nec non continua lachrymarum effulione, quae ramen..
ne à conuiuis notarentur , egreiius ceu aliud quid actu
rus , ~.omnibus modis moderati nitebatur: Interim ho
_fpitcs modeftiam viri, morumque probitatem, nec non..
grauitatem in vuitu eluceícentem, ac ciuilem , quo in..
omnibus procedebat ,agendi modum mirati, hoc'íë;
colloquio ad vlteríorem inquilitionem animabant. Vul
tus huius hominis, modus _procedendi , ôz caetera omnia,
manifefia prœfeierunt Placidi indicia; (cd vbi ухо: eius
Theopilia Ё vbi Blij Ё quìbufcum eum clandeiiina fu
ga abijiïe certò nobis confiar. In hoc ambiguo rerumu`
Паш, alter liofpitum Achatius nomine, ad {ocium con
uerfus 5 НОШ, inquit , Antioche , Placidum cum apud
nos
Page 52
S.Euílachij.* г f
nos morirctur > profundam quandam vulneris > neício
quo eafu ipfí inflidi) cicatriccm in eolio geftafl'e ; quam
ü inuenerimus > iam de réperto Placido nulla impofte-
rum dubiorum flucbiatione hasfitantes , certi fecuri-
que gaudebimus. Res tentandaeft: è menfa itaquo
confurgentes cum de lauta ccena 5 more folito, gratijs
aclis ,eum amplexarcntur, & eolio paulatiin reduela-»
tunica nudato, locum cicatricis curiofius explorarenti
eccè cicatrice mox compárente , ex ea fimul PIacidum_>
ipfiffimum , fignis reliquis vndiquaque confentientibus
inueniunt. Quifnam tunc plaulus , quis iubilusj quae Gaudium-,
mentis hilaritas indè ex prœda tot iiinerum laboribus 2p2c«T
qucefiti, tandemque capta, exorta fit , faciliùs quis ani
mo coneeperit, quam cálamo defcripíerit . Tuné ergó ,
¿nquiunt, es Placidus gloriofus quondam Exercitus Qe-
íarei Imperator ? nobis olim non notus folùm , iêd
amicitia» fœdere coniuncltílimus . Tuné es ifte , quenb
terra marique tantis laboribus quœfiuimus", defideratif-
fimus Placidus .? Atvbi funt vxor ? vbifilij? vbi pa-
ludamentum auro byfloque , quo olim condecorabare ,
fulgidum ? vbi numeroià militum famulorumque tç_>
fiipantium turba? vbi decoris militaris infignia, bai-
theus, feeptrum, lorica auro radians? Ad hxc tandem^
Eußachius vti amplius diffimulare non poterat, ità quo- Euflachiu5
que cederé coaclus , quem qtmcbant , eum fe effe faf- vc"
fil?, vniuerfam luctuola? vitae fax hiftoriam eis ex ordi- preuoiîs à
nerecenfuit, vtroque ad inauditos rerum tragicaruncb Sfinem^f
euentus attonito . Hifce exadis , fine mora fordidis vi- fi,>i1uxTra"
.. . uni exorc"libuicjue indumentis exutum, veftibus àCsefare data tu*««ura
D ope-
Page 53
гб 4 Pars L Vît*
opera tranfmilTis eum induunr,litterifque Caeíárb, q leis
Komam vocatus, vnmerfo Exercitui prxfkcretur , ex-
hibitts, priibiîiE digniuti reilitutum, tanquam nouurrb
belli Ducem venerad funt Euulgato deindè in pagurru
vkinioreique circumfitas regiones tam memorabili om
nibus iècuiis euentu, dki vix poteft , quantus omnium-»
ánimos ftiipor inuaferk, be admirado , dum nemo cape-
te poflet, tantum virum olim Casfarei Exercitus Duccm
tot vi&orijs, tot bonorum dignitatumque titulis illu-
Ärem , voluntario exilio extorrem inter le tarn vilenb >
pauperem abie&amque vitam tanta animi moderationc
De mirabih Tot ann's oanfegifle . О fi cognitus nobis , aiebant , hie
indigenaam v*r ^'^et * Ч11^ none*us amore egiflfemus ! quanta ve-
iupor.¡. nerátione , & honore eum non excepiflemus \ отпеггъ
haud dubiè (ubilantiam noítrám in eius fuitentationem
obtuliflemus . Vae nobis, qui prafentem eius humilita-
tem, paupertatem , & inopiam intuio , ne fufficientciïb
quidem alimoniam fuppeditauimus.. Hiice magno, am*
morum fenfu expofitis , £uftachius lolatus omnes , gra-
tijs de immerita fibi beneuolentia praeftitis , vuku iru
ЕиЛдсЬг> Cœîum fùblato , ODeus^inquit , ас Dominus meus >
ad peuin-j : . 1 4" .
oratra . vere pius, vere miiencors, Sc miferator omnium in to
íperantium, qui mortificas, & vitrificas* ad Inferos duds*
éc reducis,qui nunquam in bonitate tua,& infinita mife-
ricordia^quam in агсегпит cantabo, confidentes deferís у
Eccè ego feruus tuus humilis, &c pauper, fiat mihi iècunc
dum voluntatem tuam, quam in monte mihi iam olirru
decíarafti , vt hoc pa&o quae de me meifque ad'Nominis.
îui gloriam fieri pofle prasuidifti^compleanturjAmen
Page 54
S."Eufiachii .l 2.7..
" Intereâ ad iter maritimuiri indioändum foliti
Бит apparatus, »coguntui- milices , oñicia diltribuuntur ;
lit {отит , foluiturà-'portu magno гашиш
tanto {efe-i viro priuaridolentium ieniii; i'elii:ibus1tan»>l>
dem Eiiri's men-{imolfpario Котам: attingitur poté
tus . Roma ad Placidi aduentum certior -fa&a, vniuerfa
inuiitatia lœtitiae {ignis eiïufa, Virorum defideratilii
mum , Gc tamilluliris adh'uc memoriœ celeberrimum..
Heroem,`qua quifque poterat , congratulatione , trium
phis pompifque cohoneiiabat; fucceiierat interim Im.
реши Traiani fatisfimcti fceptro Hadrianus Augulius ,
lqui aud-itâ tanti viri famâmullo habito lmperialis Maie
Ptatis refpeötu,prae gaudio exilie'ns, 8: vltrò ipfi obuiam..
{ваш fattore iníolito, 8: in eum quue diem inuifo, gra.
tiofis amplexibusei {aiutem impertiri non вещами;
fuit , cum verò clandelìinae fuga: caufam , 8: lucìuofiiii
mam varioriim cafuum difcriminumque , quce fubierar,
feriem (ibi proceribufque exponi iullillet, nemo fuit , qui
Irermariri.
mum quo
_ omam tra
ajcir Евпа
chius сит...
exercitu .
Rom: im.
Ellis trium
phis нард.
сиг,
fuam in Placidum affeötionem , quà commiferatione.; , p
quà intimi doloris lenfu non atteliaretut. In prilìi
numiraque dignitatis Barum reiiitutus Euliachius, vti
impolierum inter fautores Cœfaris familiarillimus vnus
habebatur, ita quoque non etat Cœfari tam arcanum..
mentis confilium, cuius virum tum prudentia, rum,
magna rerum bellicarum expeiaientià clarum, non Га—
ceret participem. Etat tunc temporis de bello Periis
rebellibufque Aegyptijs inferendo, deliberatio, 8: quem
admodum â Traiano Cœfare eius antecelfore, Placidum.
ceu vnicurn belli bene feliciterque gerendi inter cœteros
“ ' D 2. aptif
Page 55
aS Pars I. Vita;
apúíTifnum virum,in hune finem dimiffis invniuerfas
Imperij Provincias minift ris , inquifitura intellexerat 9
ita quoque cum felici forte fua , Scfbrtunato quodarru
augurio , qui perijlíe putabatur , inuentum Placidurrb
Exercitui ca poteftatis amplitudine , qua; takm Ducenu
decebat, tota applaudentc Vrbe , & iam hi vi&oria con
tra rebelles obtinenda veluti íécura^, praefecit > tanta.»
erat de vin robore , & magnitudine animi > tanta de re-
rum gloriose feliciterque gerendarum dexteritate exifti-
matio «
Expedido Euftachîus îtaque îngentî concomitatus exercitu
noua Bute* mari traiccb bellum rebcllibus vixdum intulerat,currb
contrlU!ho-cccè omnes domiti fubiugatique,Caeiàris iè iuriididio-
imp<R2¡,¿¡.ni>Rornanifquc Legibus íubdiderunt . Re opinions
we" omnium felicius perada , Euítachius fine fanguine Vi
ctor milites recreaturus ,.. in eum fortuito pagum praeter
loci amaenitatem» , rerum quoque ad viuendum neceíía-
riarum vbertare refertiffimum, vbi 6¿ Theopiñe fub vili
lacerna. viJliei feruamagebat, fe recepit » è vicino quo
que pago aniequam. bel umordiretur Euílachius > duoi
robore corporis & animi magnitudine hand impares.
Mira Dei- Iuuenes veluti íateUitea> 8c proprij corporis fui ífopatores
cireaíufta- elegerat ^ quos quidem genuinos filios iuos. eífe ignora-
"urib&fi. baiytametfi femper in eos-fympathica affe&u., veluti
liorum reitb pondere quodam ferretur *. Hi poli partam, vi&orianb
quadam die ante domum , in qua Theopifte degebat >.
in ampia militum corona > de varijs rerum euentibus,
fallendi temporis gratia fermo,cinantes> quifque ea , qua?
fibi in vita contigerant % vti in huiufmodi conuenticuli&
tutione.
Page 56
S. Euftachi j . . 3,9
pafïîm fieri folet, referebanjt:. ínter cañeros Agapitus
{цаг fortunas .telam orditus, narrabat , qucmodo is. ex
illuftribus Romanas familia? parentibus natus , aduería^i
fibi fortuna, puer adhiíc vnàeum parentibus Romà vnà
cum fratre abductus. foifíet, & Magrem- dei«de ¡nuko pâ
tre à Nauclero taptam,quid de ea aóhim eilet, nun- Euftáchtfde
quamíé ícire potuifle: Patrem vero flumen tranüturum, ¡¡¡J^JÍ?
cum ie ex aduerfa íluminis* rjpa , alterum fratrem alia- raciones,.*
turus depotiiiíTct , à L;one magno animi dolore ab-
reptum ípeebífe , cuius 6¿ femet adhuc recentem memo-
nam tenere aiebat, alterum vero . fratrem fuum à Lupo
raptum audiífe, vtrumcjue tarnen- infurgentjbus in bel»,
lúas ruíhcis , qui tum forte in Campo agricultura ope-
ram 'aba nt, è faucibus beftiarum ereptum illsfumquc»
ab ijfdera in hoc vfquetempus filiorum loco alitum fuik
fe, fe quidem in proximo huic pago educatum reíérebat ..
Quae cum audi&t Theopiftusirater, fimiles prorfus do
fe cafus referebat ; Romi qúippé Jfe ab illuítribus pa
rentibus abdudlum,Matrem à Nauclero raptam , íe vero
¿Lupo abreptum, a rufticis. ereptum illacíumque in-
alio vicino pago alitum educatumque füiífe , omnibus
admiratione attonitis narrábate Audiens haxTheopi- THeopißt^
fíe fortè prasíens ruílica quidem , & vilis muliercula^ > Шю"гив1;
Ytrkifque tanrn vera 6c genuino mater ,. ftupore pené
exanimata, alto pcebre , quae á duobus iuuenibus au-
dierat, premebat filentio , iam ex vtriufque difcurfu cer-
to certior, hofee alios quam vterinos- fues filios eífej
non pofíe y accedebat abditus quidam maîernorum-.
xiícerum. motus fj/mpathicis afte&ionibus refèrtus «
Mar
Page 57
jo Parsit
Magno itaquc gaudio pertuià, idenridem á Deo promií-
fionis Marito iiio fâcbe memor , cuentum rei fumma.*
mentis dcuotione commendabat . Audierat quoque->
quamfrequenriffimê , Exercitus Dueem vtôorià iancL;
parta gloriofum , fub Placidi nomine à Romanis milki-»
bus memorari ; percepérat quoque ab ijfdcm quomodè
Coguofdt is primo Cadarei Exercitus Dux, Roma fueiensjper va-
meritumfub .r c r . . °, 'r
Fiacidi ao- nos fortuna; caius rcrumque diicnmma traductus , tan-
m,ne dem inquifitus inucnttifque ab Adriano Caefare , poft-
quamiam amifla vxore liberílquey adftônmam pauper-
tatem redadus> quindecim afnnorum fpatio VitampaiU
peris coloni , hortique cuftodem in proximo pago, Ba-
diibnomine^ranfegiflet,in priftiftum dignitatis gradum
reflitutus ruiffet : Ha»c aütem Theopifte> tota, & ïâchry-
mis , & incredibili animae tenéritudine diffbefts , hunc
alium, quammaritum fuum Euíbchium eííe non poflfc-:>
firmitcr fibi perfuadebat . At hie Rhodus, hk faltus ,
tarn viiem, abie&amЛ & feme pené óorifi'miptam mu-
lierculam tam grandis ас illuftris Ducis vxorem faj
eflè, demonßrare poflé . Verum , Vt kaec omnia admi*-
rabilrDei confilio conftituta erant, ita quoque Theopi-
ftse modum, & rationem, qua vxor Placidi agnoiceretur,
fuggeiTit . Quarc Diuino fretâ adiutorio , & verborurrb
Theopißes eloquio iam prudentcr in mente diípofito,audacl:er Du-
mah».4^ cemadit, & profunda prius capitis inclinatione , deindè
eleuatis in Cœlum oculis , attentas Ducis aures follicita-
bat : Generoíé, in quit , be Deo peraccepte Dux , audiat
Dominus meus vocem ancillae fuse , & qua» à te petitura
fiun , clementer concede . Ego infelix muher , patria_»
Ro.
Page 58
SrEuftacbii. ff
Romana, ex nobili ftemmate èrfurr* ducens , fbrmidaq-
dis adueríantis fortunar, cafibus in hafce extcras, & pere
grinas Mundioras deducb , à te vnicè , S¿ quam obni-
xiffimè contendo , vt mifertus mei, vnà. tecum ad defi-
deratos Patria: Lares me traducás, casteroqiiin hic serum-
nis perituram : Audicns hace Dux , ex modo loquendi
Theopiftae iux quam fimillimo , vxoris memoria proti-
nùs menti iniêdit : accedebat nefcio quid ex verbis ab*
tum , & quod pkbea» mulieris conditionem longe exec-
deret , dubius perplexuíque animo hsefitans, mirabamr ;
Fixa itaque identidcm reciproca vnius in alterum , ocu-
lorum vibratione ; ha?c in Duce , ille in fcernina fuffir
cientk ex vultu, lingua, moribus , totiuique corporis ha-
bitu figna , qui in vtroque dcfiderari poterant, repère*
sunt : & hxc quidem ex cicatrice collo imprcfia , do
Euftachij maritiiui detcâione nullam amplius dubita-
tionem habebat j ille tarnen ex rugoib fœminas macie-з
confeda: vultu ambiguus adhuc hacrebat , à qua mentis
perplexitate hoc verborum eloquio mulier eum üs#
berauit. ■ '
Tune es > inquit v Eustachius ille, qui Diuino cerur Tfteopift
Chriftum portantis oraculoyolim in montead facroían- ^umfci
âam Chriiti legem miÎènœrditcr vocarus , poftmo* mo.
dum noclu cum tota. familia à Sacerdote Ioanneíacro
baptifmatis fonte tindus , denuô carleße oraculum, do
íuturam rerun; euentu coníulturus adijíli i Norishaud.
dubiè, quomodó omnibus fortunan bonis exutus , exu-
lare malueris , quam familia; tuas dedecus , cum tonus
Yrbis opprobiio diutius fuítmere á memineris etiam^,,
quan»>
Page 59
guantas in hiñere aduerfitates fuftinueris ? & quanta.»
cordis tui anxietate 8¿ amaritudine , in huius vicini ma
ris littore , vxorera tuam violenta inuafione a Nauclero
raptam perdideris i' Igo, ego fum , ego ipía infelix illa_j
fœmina, ego fum Theopiíta vxor tua, quam tanto pro«
feqnebaris amore , cuius cauía luâuofi caílis indelcbili
charaâxrecordi tuo infculptam in hune vfque dierrb ,
memoriam tenes . Ad hornm , quorum nemo nifi vxor
-omnium confeia eife poterat , narrationem Euitachius
impore quodam oppreflus, ac veluti ex aitoquodaiïb
cewofclf foporis veterne tuigilans , cum ei vox deficeret , Tolo la
fammo flu" brorum motuï iolisïufpirijsi gemitibcifque, iolis geftibus
poiepercui- loquebatur , donec nonnibil à cordis opprciîione libe-
us " rior, veluti immemor fui, in altam vocem prorupit :
Tune igitur Theopiite , Theopifta vxor mea in cordis
filei tabulis indelebili chara&crc ineifa f Theopiito
coniunx amatiflima, dimidium ani л зе теж,Дих mea_» ,
gaudium racum , & vnicum toleratorum laborum ad«
uerfitatumque iblatium ! Die mihi ergo , chara Thcopi-
ita, quidnam rogo poft raptum tuum contigerit, quo-
modô i pérfido Nauclero libera, & immunis manfe-
ris*1 Theopiite ad haec; Scias , amantifPmc coniux ,
.-.j quod Diuinœ prouidentia; omnipotente dexträ haud fe-
cus, ac olim Sara vxor Abraham à Pharaone rapta , itaj
ego à raptore, iliibato coniugij noftri thoro , ab eo libe
ra , &' immunis conferuatafui : fidem quam tibi irb
deiponfationis noßra? principio ípopondi , incorrupto
tum animivtbin corporis arfeäu in haóc yíque horaxru
Diuinœ protections beneficio feruaui i Raptore vero
ч
Page 60
V
S.Euftachif. J3
miiêrabiH cafu intererapto,ecce ego adcomphres annos
in extrema rcrum inopia pauperis horti culm , vitara»
<juidcm afperam > Ъс jprseteritaram aduerfitatum me
moria & amaritudine referram , dulcem tarnen amoro
eius, qui vita? noftrac decurium tarn rairabiliter diipo^
fuir, conftanti in Dcum fide traniegi : vndè minimè ti
bi mirumvidcri debet , Ci me rugofa facie , & macie-j
confèâam , vilique hac lacerna tedam priùs me agno-
icere tibi non licuerit . Hk Euftachius raptus extra.*
fè} verenc tu ergo es Theopifte , Theopifte mea arria -
tiíTima coniunx ! O Dcus veré pius, veré bonus, veré
miíericors, qui íblus magna, 5¿ mirabilia Facis in Cœlo ,
& in terra : lam video, о nimiùm dulcís amaroris mei ЕШЬсЦ. i(
ÏESV , de perditarum rerum reftitutione , promiflum.. de ícfl"?¡Ííl
in te verificatum », О pieus , ô bonitas , o mifemcorclia ™°4rc Gr**
Dei Saluatoris noftri . Sed quid rogo de filijs nofrris
Agapito, 6¿ Tñeopifio a<äum fit , fi quid noris, expone»
Hic Theopifte, de filijs noftris ne fis follicítus атапп&
fime coniunx i 6¿ hi diuina prouidentia non dumtaxac
inuenti funt, íed& tecum in tua aula fatellites fidiífirm
S¿ ftipatores corporis tui veriantur. Qui mox aduoca*
tt> vbi fe ftitiflent ; Tunc Theopifta, eccê hic tui meienje
filij Agapitus , &c Theopiftus , quorum vnui à Leono ,
alter à Lupo raptus deuoratufque putabatur ! Eloquan-
tur hi de.íeíuifque cafibus, exponant maenaha Dei. „
Tunc vterque , qux iibi contigjflent , ex oreüne expo- & hi,, Aga-
nunt . Scias, inquiunt , Dux illuftris , nos nobiles Ro- 'ХпёоДи;.
manos ex í'luftri domo natos, Pâtrem noitrum extor*
rem patria , Matrem violenter à Nauarcho abduebrru ,
• ■ « E nos
Page 61
34 Pars L Vita
nos, in iittore i Patente potitos , nefcio quo cafa , me_>
à Leone, hune à Lupo raptos fuiífe meminimus , quos
agrícola: armis in belluas infurgentes ,. è fàucibus bel-
1 Darum erepros , in cum vfque diem, quo tu, Dux in«
clyte, nos ad corporis, tui cuftodiam felegifti, filiorurrb
loco in.ricino huic pago aluerunt, & fuftentarunt.
Tunc Eußachius profundo vna mifto lachrymis
gemitu,ad inftar attoniti atque extafi quadam inuafi ,
in Caelum fublatis. oculis, abditaDei iudicia , &miiera-
Euflachtf m, bilem return, cataßrophen > quam Diuina bonitas cir-
viorisüüo, ca fc fuofquc tarn miro modo cxhibuiiTct , conflderans-,
rumque re - , • i ■ • л
fiiti'tiotv-j hoc vnicum admiratus elt, omnes tanto tempore in tarn
mifatio* adl vicinis locis commoratos fuifle , incognitos tarnen fin-
gulis , ita vt neque maritus vxorem ,. neque vxor mari*
tum , neque parentes filios , filij queque neque patrem
neque matrem, neque ièipiôs denrque in eodem terri
torio visitantes cognoflent .. Vndè iam infallibili cer-
titudine conuiâus,iè continere neicius, pleno mentis ím
petu irrucns y vtrumque filiumyineffabili. gaudio per-
fhfus , ofeulis atque amplexibus pxolèqui non ceflabat ^
O filij; me¿ Agapite 6¿ Theopifte, Theopifte & Agapite.
filij melvnicè ¿¿medullitus diledi: Viuitis ergo filioli.
mei íneffabiliDetmifericordia, quosiam dudum à fe-
ris confumptos credebam y viuitis ergo \ Q admirabi»
lern Diuini confilij diípcníationem | O incomprehen-
fibilem in humanarum fortium diípofitione íipientiam l
Deinde filij ad matrem > & tandem ad feipfos conuerfi э
promiícuis; amplexibus fatiari vix. poífe videbantuc »,
Poftmodum in laudes, hymnos , cántica prorumpentes *
tan\
Page 62
JS.Euftachij-
tarn inaudita Diuinse miièricordia; , & prouidcntia? ma*
пега, quae fecum operari dignara effet , benignitas IESV
Saluatons, facro tetraphonio iatis depradicare non po-
terant. Vix adeörarus, iniolitus, be omnibus fèculis
memorandus caíus, fparla fama in territorio înnotuerat,
cum ecec & militia» principes , 6¿ terrkorij incolae tarru JSSÍiT
infolita; rei nouitate perculíi, in vnum confluentes , nil °J"chsacd^
adeo in votis habebant , quam viíltare , vidcre, & reue-
reri eos , quos paulo ante ignotos, omnibus yeluti vilia-i» c '
mancipia, tk mundi peripfemata reputarant j iam vero
fpeccare eofdem , ex fumma egeftate ad adeö fublimeiib
dignitatis graium , quo poû Csíarem , altior non ¿are-
tur, eue&os : Non hic alius audjebatur lêrmo ^ quànu
de Placidiano varia? fortuna? ïaetu , non aliud ratioci-
nium , quam de inui&a Euftachij in tam eludabilibus
aduerfitatum vndis patientia j non aliud , quàm de mi
rifica ciuíHem in priftinam dignitatem reftituúone^j»
t? il 9 Я
Cumque iam tempus quo rebus preciare geitis, reditùs cuVÏÏîa-
in Italiam inflaret , dici vix potett , quàm aegrè adeo ve- ??ilia ™ Ita
nerabilem , & Deo dilcâain familiam Indigent ¿ ÍL>
remoueri fint paíTi . Veruntamen vrgente Ciefaris inb
perio , magno totius Exercitus iubilo , itineris maritimi
fitinirium, omnibus de duplici victoria, tum contra_» ■ '
Earbaros obtenta , tum de Euftachij filiorumque reiiitu- ,*
tione contra formidabiles fortuna; lufus triumphantibus
irer oçcseptum intra breue tempus conficitur. Roma
nise Euftachij viâoria à Barbaris Imperij Romani ho- ■ ; . «.■■
fti bus reportara certiores faâi, explican non poteft, qua Enfîacbitrsi '
eclebmate, quibys nononbus eum cuín fuá familia»* uorc Rom*
^ excipicur.
Ex ex-
Page 63
$$ Pars t Vick
Г 111
11
exceperint и Non dccrant hic arcus ttfumj5haíes y Si
gloria? de rebus laudabiliter geûis epigraphs * feftiuis
rerum fpe&aculis Vrbs refplendebac > «juin vel ipíc-л
Adrianus Carfarrdepofita maieftatis graukatc & celfitur
dine, ipfi vitro obuiam fa&us, de impofita Eulbchij ex-
peditione féliciter tcanfa&a , amplexibus Imperatorijs
congratulan non eft dedignatus, eumque impofterurrb
eo in honoris gradti conftitui voluit, quo poft СжГагет
nemo maiorem,non dicam confequj, fed ne fperare qui-
dem potuiilet »
F,'
€ A P V T V.
De Diui EuBachij Sodorumque MAttyrkr*.
)ft honorer à Csefare Euftachio exhibitos > deerat
vltimus Triumphorum aâus , videlicet íblemnis
in Deorum, (quo* in bello gerendo adeô fibipropi-
tios habuerat Eustachius) honorem gratiarum adio>
condi&o die magno facrificiorum apparatu inftituenda •
Hic Eulbcbius Cœleitis oraculi mernor, tandem tem-
pu& aduenifle prauiidit^quo vltima fibi iuifque pro Chri-
Juftachj» Ш amore certamraa fubeunda forent . Conûituta ita-
ösE foiemni que die, quo tota Vrbs ad támara folemnitatem fpe-
"m'hoSr? Candara conmixerat,. Euftachiüs impertérrito animo ,
S°trabt<ho- c°Bftantique in Deum fide, à íácrüegis.facriflcijs vnà
ftes viíioria eum fuis cautè- fe fubduxerat > Dum. ergo íblemnkatis
Jaicétat! fèrueret opus, Caviar coniectis hinc indè oculis, cum tan^-
ta: foleranitati voicum Euiiachium > oh cuius hono-
1епл
Page 64
S.Euflachif. 37
rem, & mérita in Romanum Imperium collata , potiüi-,
mum inftituta eflet , deefle aduerteret ; vehementer mi-'
ratus, abfentiaecauiâm > vel fubitaneani quandamr infir-
mitatem, vel magnum quodpiam impedimentit n fu-
{picatus , anxius tarnen animo,ad eum domefticos Pro»
ceres, ad caufam abiêntiae explorandam,protinùs aman-
dauit ; Verum cum robuftum , 6¿ validum inueniflenr ,
vt femetipfum Cœfari fifteret , Sc abfentia* fax rationemr
cxponeret, rogarunt j quorum votis annuens , Cxiàri Eiiftachiw
vultu maieftate venerando, animoque nefcio quid fub- hxTS*
Urne agitante fe ftitit- Hic Caefar: Placide, шЯи^»'^$пс^ ¿a
magno animi mei fenfu* tc fderrmitati Deorum , qucbiftitCsûri .
rum ope nupera tarn iplendida victoria: potitus es , non;
interfuiííe aduerti , caius rei caufam x te amicè exquiro;
mcongruum enim cebar , íe íolemnitatem , quœ non.,
tarn in Deorum immortalium honorem , quam tuunb-
potiflTimum inftituebaitur , ftupentibus- omnibus inter-
mifiííe; quid agitur animo mo accident, quod teim-
pedimentum interpellarit , noife cupiam » Hifce à Ca>
iârc propofitis , Placidus fubmiflo in cerram vultu, 8c
profunda inclinad corporis ùâx rcuerentia fciás , in- fejj^f*
quit, Auguíle С aifar ,me cum ante vicennium venatio- £*^{ааре^'
ni indulgerem, Cceleßis oraculi monitis ad Chriftianœ chius.
Legis inftitutum , mira quadam Diuini oftenti appari.
tione vocamm fuiife, 8c ne me in Drumi Numinis exe-
quendis mandatis moxofum, ingratumquepraebereiïby -
domum redux,cum vniuerla familia propcdiem facro
baptifmaiis fonte tincbim» nec non Chriftiana Reli^kb
ae imbutum fùifle , ac Droindd in hac facroianäa leg<L*» ' ■
(quae
Page 65
3»
Pars I. Vita
(quae vti ab increata Sapientia, qui Chriftus Ieiiis anerni
Patris Filius eft, ad humani generis falutem reparandam
falubriter inftituta fuit, ita quoque nullis crroribus , nul-
li falfitati obnoxiam eife polie , firmiter credo) vfquc»
ad mortem perfeuerare conftituilTe , neque ab ea à vi-
ginti iam annis, nullis aduerfitatum cafibus, nullis con
traria; fortuna; acerbitatibus meremoueri paílum fuiííe.,
vt proindè non mircris, Auguíle Cafar , fi à facnlega_»
folemnitate » be impiorum facrificiorum apparatu, ltu-
dio me fubduxerim -, liquidem honorem ilium , qui
vni, vero, & viu3 rerum omnium Conditori DEO de-
bebatur , falfb fabulofrfque Numinum tuorum fimula-
cris impia incenfationis liiperftitione tribuere , hoc vti-
que vti prorfus impium, indignum,& deteftabile , ita_i
quoque à vero Deo, & fideli eius ieruo alieniffimum vi-
debatur . Hie СагГаг tanta animi conftantia diflerentem
interpellans , vultu in palJorem verlo, inquit, Tune->
Cifarad. егдо Placide Chriftianus es? Chriftianus, refpondit,
miracur i'la ° щ ' i t
cMi conrtaa fuai, & quidem iam ad vicennium cum vniueriâ fami-
fcepta cha lia mea Chriftianam Legem profeííus fum , pro qua &c
íl,iid(?• iâcrofanâa Dei Crucifixi lege , omnia Mundi tormen-
ia potius fuf.inere paratus fum , quam in iâtanicis ritU
bus, S¿ ceremonijs , fal forum Numinum Idolis , vel ho
norem, vel indebitum ijs cultum exhibere . Hie Citfar
. nimia excandefcentia obmutefcens . óc quid refponderetCsefarvelut . r * * Г
mente emo- neicius, «mulato, quo ammo dilacerabatur, furore, Pla
num á fe" cidumveluti emota; mentis hominem è conlpecbi fuo
Siipro^i remotum, aula; fua; Proceribus , quibufcum maxima-,
bus comma- neceffitudine conuixerat , tradidit, ea ipe fretus, futurum,
vt
\
Page 66
S.Euftachi|. 39
vt eum concepto ratiociniorum, pondere ad mente ггъ-
reducerent > fit ¡taque magnus tum amicorum coa-
íhnguineorumque , tum vírorum authoritate pollen-
tium concurfus y ex. quibus nonnulli tum comtniiê-
rationei tum fingulari in virum ex veteri amicitíaaíFe- Quantum^
&u> fingulidiuerfès ad eius conftantiam vel probandam, ISKum
vel fi poflent, euertendam , rationes profèrebant j Qui- «¿S"?'
dam eum blandimentis ad fallaciam dofumque com- 1*о»гшь
pofitis y magnorum poliieitatione bonorum > fi fauoris
Cht a Caefare nullo non tempore praftiti memor ,iuflkj
eius exequeretur, follicitabant Non deerant > qui illu*
ftriíTimse domus fuae > ad euitandam perpetua; infamise,
notam , fi aliud non efíer, quod ipfum moueret , ratio-
nem habendam effe aííererent ; veruntamen nulluni»»
fuit adeo validum. argumentorum robur & pondus
nulla tarn fludiosè äffe (ftata oratio , quse ¡nfractum Eu-
ítachij animum fleâere, aut expugnare valerety quin.,,
adinitar infuperabilis iâibus. adamantis, in fua Temper
ícntentia , & ièmel fuíceptse. fidei immobilitate períilte-
iet.. Quibus ad Caefarem.dclatis , Adrianus. conceptum £J»ailu«
anitm turorem lam amplius. luítmere unpotens , fc)bii*d fcras da-
taneaiêntenriàiEuJftachùim vnà cum. fuis ad Leonunb nat*
fbflam condemnauit Dici vix poteft , quàm laeto ani
mo, quanta animi exultatione hoc iam dudünr. defide-
ratum nuncium. acceperit Euiràchius- Quare. dimocis.
cseterisjvnàl fe cum. vxore filijfque in; remoriorem do--'
mus locum recipiens> Diuinam in; agone fortiter fufti- ,
nendo opitulationem tota nocle implorans, iîios ad con-
ífentet agendiir»: exhortará лош defihebat % Agedurru
Page 67
4<э Pats L Vita
Ä"io inquit,caraTheopifte fiüjque in vifceribus Chrifti di-
«dXuos . jeetiiTiM, hora tandera venit , vt iam olim à IESV dul*
ci Saluàtore noftro , in monte mihi praedicb complean-
tur-, Nouiftis quàm mirabilimodo nos cœleftivifio-
ne illuminates, ad veram, 6¿ vnicè falutifèram fidem, ex
vcœcis Gentilitaris erroribus traduxerit \ quot quamque
';. t- ' " ttragicis calamitatum cafibus exercitatos Benigniffimus
... ь - i'peus nos ad fe mifericorditer attraxerit l. vidiitis quam
ineffabili prouidentia? fuae difpofitione nos , qui iairb
perditi putabamur> in priftinae vitœ focietatera vnkos
reftituerit ,qui prôfedo beneficiorum cceleftium cumu
lus tantus eft, vt non nifi fanguinis effufmne , ac milles
mortium generibus,tam immenfo Chrifti in nos amore
par reddere queamus . Agedum Theopifte , agedurru
filij mei j iam tempuseft, vt animas nofitas ponamus
pro eo , qui pronobis prius fuam pofuit,nil nos amplius
teneat rcrum Jtranfeuntium ctipiditas ; tempus enirrb
buius caducae mortalitatis breue nimium ad inftar fu-
lrii, & vaporis^iiiUo poft fe reliâo veftigio tranfit, tran-
' Tft Muiidi fauor , gloria huius feculi , bonorum tituli ,
i ii -«ruimphorum fplendor , & magnificentia , opulenta bo
norum labentium pofteiïio, vti iaraexperti eftis, cadu
ca íunt omnia & momentánea ; seternura eft , quod di-
ligére, quod ambire , quod follicitè defiderare nos , &
quaerere oportet : Si nunquam , modo portam nobis
vit* aeternae, 6¿ nunquam deíiture beatitudinis aper-
tamhabemus viam Chrifturn Deum, & amantiiTirnum
feruatorem noftrum, ad nos iuxta promifla fua in Sem-
piterni gaudij tabernacula r.ccipicndos prafentem pul-
Page 68
` is. Euůachiîr f4!
(antemque = kmiinus . Nihil igirur _ поз ‘terrenarum reiruml cura moueat , nihil nos .si charitare Певчие eil
in Chrißo IESV Domino noilro , ßparet. уста: Гц
Äpcf nos ira 8: furor Principum Mundi: Veniat cruxl»,
хота, ignis, ferrum,beiiiarum dilacerario , totius denique l
infermi ac Satana: tormenta in nos irrnant, totum parum '
di quod patimur, pro- eius amore , qui nos ,proprij cria-m `
ůnguinis profuiionc, tamopere dilexiti: IESVS Маше ‚
i'ilius Salus Мил-0018: Dominus, quifempiterna fila.;
prouiciemia omnia modera-tur , aderit nobis. Adrianus
Cœfar corpora пота naturali corruptionis legi obno
--xiapc-rdere quidem, in animas aute-rn nofiras ius nul
Jum, nullam poteiiarem habere,potc[i Hic Theopiiie;
ieruenti Выдаст] схЬопайопс vehemenrer common?,
con'ceptum Diuini amoris igncm iam amplias conti- meow-nc;
nere nefcia, ad 81103 conuerfa : Agcdum Filioli mei, gigant
audiliis iam Parentis vefiri ardens pro СЫНЕ amore; i
mo riendi defiderium ; quid igitur reiiar, nifi vt mortem
fußineamus cum gaudio , confuiione contempra , nihil
'adeò сигнале, doloroiům, poenofumque (it, quod eius
amore erga nos ineiiabilimon fufferamus. Eamus, ea
mus ad foiiam belluarum nobis praeparatam , laceremur
eius amore, qui in amarifiima fua pafïione, toto сог
роге dilacerari pro nobis voluit, 8c iiv beßiœ nolunt,
vim ijs, vt deuoremur , faciamus. Hifce :i Theopiiìa.,
Sanäi Spiritus igne liiccenfa p-rolatis, vna erat Omnium..
voluntas vnicum patiendi deiiderium , vna [e pro diui
ni nominis gloria in viótimas offerendi deuorio. Hifce
fummo mentis ardore agitatis , cccè Apparitores adfunt,
qui
Page 69
42¿ Pars I. Vita
qui eos ad publicum funeíbe ícense theatrum i
equitum militumquecomitantecaterua educhiri, Leoni
bus dtuorandos iuflu Caefaris proijcerent : Eufiáchius
iam igne diuini amoris accenfus , vti fummo. patiendi
Ducuntur deíiderio tenebatur r ita quoque vitro ilIis.obuiam vna_»
LcJmnTti cum pignoribus. fuis proceíTit, non iam irv fàcie eorunu
nÍmííabüí V^um г"шг,аг & perturbationis. íigmim, nulla mœroris.
homínutn-. aut mdignationis nota videbaturj fed laeto & hilari ani-
conftrteT mo £ftino. gradu, tanquam Agnr.Cceleítisnuptijs mox
Éruituri > non fine omnium ftupore 6c admiratione pro»
grediebantur víque ad martyrij locum, vbi Chrifti mi
lites denuo , lefc ad íupplicia fortiter toleranda. animan
tes , genibus fléxis , oculis manibuíque in Cœlum (tib
ialis Leonum impetum operiebantur . Erat Theatrurru
innumerabili bominum multiiudine , ád fiineíbmhanc
cataftrophen , cui fimilem Roma,non vidératr ípeáan-
damj refertum : Et gentiles quidem, vidoriarumcumu-
lUm 5 quem militari viïtutc Romano Imperio pepererat
Euftachius, confiderantes , dolore fimul Ôtingenti com-
miferationis affeetu. auerfis> oculis, immanem. Adriani
fententiam veluti deteftari-videbantur v ChriúHani vero
quorum ingens. numerus confluxerat, Euftachij con-
iîantià, Ьс incredibilianimi fortitudine perculfi Tl intimo
mentis iubilo exultantes y &c ípfi pro Chrifto patiendi
defiderio ardébant .. Interim clath ris. fpeluncíe. apertis ,
magnusomnesmetus perculit* ideö quod Leones ma*
Leones- pe- gno Ímpetu* ftimutente fame , in beatos,Chrilü Marty-
Sm^maí res ruituri putarentur : Sectqui in Lacu Babylónicc* ora,
tyrum aduo Leonum j ne Danielinocerentx, cohibuir>.is ytique, 6c
luían- - *.
hoc
Page 70
hoc in Euftachio Socijíque miracuhim opcratus eft -, Si-
ouidem Leones, omni depoíira fèrocia,adinftar a^norum
ad genua Beatorum prouoluti , iam cauda ijs veluti ab-
blandientes, modo corporum fudorem lingentcs j vtvx
poterant, fuamin facrofan&as Chrißi victimas Venera-
tionem teftari videbantur. Bclluis vero hoc pacto ad
beatorum Chrifti militum pedes proftratis , cum n ul
lum inuaíionrs fígnum notaretur, ñeque vllum nocu-
mentum ijs infèrri ípe&aretur 5 magnifque vocibus cun-
ñi Magnum Chriftianorum Deum , hoc tám ¿níolito
miraculo concitan, clamarent . Rem totam ad Adria-
num defèrunt , qui ira & rabie furens , omnibus modis
fuis perfuadere conabatur , infolitum rei euentum mini
me Euftachij in Chriftum fidei adícribi deberé, fed vel
magicis artibus Chriftianorum , vel ipíis etiam belluis -,
toquod enorme ícelus &perfidiam Eullachij- in Déos
commiííam ferae quafi deteftata?, dedignats fuerint ao-
cedereeos , qui tarn turpiter & contumeliosè Dij>con-
temptis, crucifixi hominis honorem Deorum poíipo-
fuiflent -, vnde maiora illis tormenta animo agitans , di-
cebat , aliud fë animal pra?paratuium , quod protinus
íuo fit officio probe fun&urum, Martyres ijs confíceret
fupplicijs , vt reliqui Chriílicolx exemplum ad Caeíari
impofterum obediendum fumèrent . Beuern itaquo Bos meus
aeneum mox confian juihtj ad quem prius vehementi ßs manyri
flammarum igr.itione candefaâum, Sanólos Dei Marty- ¡¡¡JT4*"
res adduci iubet, vt formidabikm hanctórmentoruiTb ,
machinam intuiti , vel fulceptam Chriitifidem defcre- ' \
rent , vel enormi fupplicio penrent . Verùm enirro
F г vero
Page 71
44 Pars L Vita
vero-quorum peebra Diuini amoris ignis iam dudurru
fuccenderat , tantum abeft vt à pra?p irata fibi tormen-
torum machina abhorruerint , vt potius ad illara, vcluti
ad coeleftis roris & refrigerij balneum, ardentiliinio
mentis defiderio anhelarint . Erránus itaque machinam
igniram fumantemque cum facra fuá familia contui-
tus Euíbchiusy mox genibus íkxis.oculifque in Cœlum
lublatis, tanquarn alterum Elise currum igneum > quoin
©ratio En* ^celum vehcretur , ргжрагatum confpicicbat : O íu-
ftachnad preme, inqu'it , mentium humanarum arbiter Deus, tu
E>eum ' corda поШ omnium , te laudamus , tibi confitemur ta
ris mentis, viíeeribus> quiahodiè reciiU nobifcum mi-
fericordiam mam-, quod iam dudum anxia mente defi-
derauimus, iam tandem dcuota mente obtinuimus j eccè
in vi&imas tàbi hodierna die oíferimur y Accepta, béni-
gne Saluator, hoc holoeaufium facroiànéio nomini tuo
praeparatum , quemadmodumolim acceptait iacrificium
Patriarchat Abrahae j fac vt mors noftra tui caufa fu*
feepta, exemple fitmultis ad confitendum iàcroiàncl:o
nominltuo , & ne ftatuas illis peccatum, qui toimen-
tis iiiis nobis tantœ fèliciratis cauía fuerunt: Da, qua?-
Éumus, vt vitas laboriofar curiu confumato , tibi íummo»
aeterno & incommutabili bono vniamur» Hoc dido
facer ille victimanim quaiernarius vno ore clamabat:
Benedidu* Dominus Deus, Ifracl & deindè,IESVS
Crucifixus Dens ac Dominus nolle r fit nobifeum , 6¿
fvrtsconí- 6um omnibus circumôantibus, Amen . Hymno tran£
Sa TdJm * Li^ores Beatiffîmos Martyres in vnum fàfcku-
igné iucceu.lum colligatos > jn.œftuantisTauri ventrem ignibus atro-
Page 72
S.Euflachij. 4f
ciflimis ícetum conijciunt , clauíbque oftio , admirabi-
biTL hune Sancbrum Chrifti militum triumphum ab- .
foluunt . Vbi hand fecus ac tres pueri Babylonici Do
mino pfallentes , non tam igniuomi bouis ardoribus ,
quám Diuini amoris igne fuccenfi , in hymnis &c canti-
cis animas íuas Conditorifuo tradiderunt . Hadrianus
vero cum incredibilem & inauditam Martyrum corr-
ítaruiam> & in acccptando- asnei bouis tormento inui -
cbmanirmrortitudinem>,fub perpetuo cantionum iubi»
lo inaudiflet , ira denuó in traníuerfura а&ш } iubet vt
ex boue martyrum exemptai cinerum fauillae , ad perfil
áis atteftationem, ventk & aquar.um vorticibus com-
mitterentur : Scdíuo defraudaius defiderio,. quod pra>
ceperat non obtinuk -, oftio quippè Tauri aperto, Li&o- СгтйЬтаг-
res focra-Chriíli pignora non dicam in ciñeres refoluta.,, Sprirïer-
fed nè vllum quidem ignis nocumentura accepiííe, № ¿iwrVreÍ
perère : veflimentapulchrè fine ignis odore vilo com- «ьло* |«з
pofjta > faciès eorura nullum palloremr nuUum ambu- nus,,
ltionis vefiigiura, fed lœtitiam quandara rviuacitatenb ,
decoremque cœjeftera >,noadilpari odorc , rcfèrebant .
Quo vifo miraculo, ingens continuo gentiliumad Chri- ^"s^n"'
fti ourle acceffîo facia fuit , qui.omnes vnanimi voco ctmíhim.-»
diuinorum operum magnitudinern , qui vere mirabilis Vifo mira*
eft in Sanáis fuis , praedicabant -, Chriltiani vero facrao cul°*
pignora quàprecibus> quànummisà Lidtoribus haud
inuitis redempta, in propria Euftachijdomo ritu iblem-
m\8¿ qua poterant fèfliuitate fepelientes , quifque deindè
compuncto corde, & fubmiflo in terram vultu y qua; vi«
deiant, qii£e audieiant Dei Opt. Max. in feruis fuis
шаг
Page 73
46 Pars I. Vita
magnalia 8c admirari , 8c decantare non ceñ'abant I At
ЁЁЁЁЁЁ Adrianus perŕidus Tyrannus tantœ ‘conßantiœ vírtute;
fonfufus , cum plus fe Martyrum interitu, tum gentili
bus , ob memorabiles rerum euentus attonitis ad con
ueriionem; ttm Chriliianis horum exemplo ad maiora.,
etiam certamina fußinenda percitis profuiile, quam ob
(„же cerneret з nihil indé melior faótus, non multò poit
acerrimis confcientiœ Rimulis,ob tot Martyrum effufum
fanguinem,poenas luens , Cumis voluntaria veneni {um
ptione , infami .Se mileranda morte vltimxxm vitae fuœ
terminum,vitam pertœfus,claulit .
t Habes hic, Lcâor, Beatorum Martyrum , 5211610
rum Euliachij, Theopifies 8c filiorum vitam paucis de.
fcriptam, quzim f1 paulò penficulatiùs confideremus, nil
horum Martyrum vità tot calibus tragicis, tot portento
Ьз euentibus refertì in vniucrfa Sanûorum hifioria atl
miratione dignius reperiri ‚Елен cogemur.A Huius ita
.,que prima ad Chriiium conuerfio vti originen) Шань
ab eo loco, quem iam deferipturi fumus , fufcepit,
ira quoque eundem, ea qua par ей , dil igen
tia «Se exatíto krutinio inquiiitum гипс
cxponemus; vbi prius glorioíi
Martyrisv, earn :ì qua de
{cenclit ‚ profapiam
deferipferi
mllS.
vPARS
Page 74
PARS SECVNDA*
Genealogía S. Euftachij , à primis Ro
manorum Regum temporibus in
vltima aetatis noftraf témpo
ra traduda_u
PRAEFATIO.
OST expoßtamSanBiEuBachij^ <r\xoris
ßliarumqurglortoforum Chrißi Ädartyrum
r\itam \ reßat l>t vndenam magnus tüe
Ornr i f& tota. Ecelefa. celebérrimas Martyr
Chrißi EuBachiusfuam duxerit originem>
f¿) quinam expoBeris quoque ab e<r defeenderint , hoc Уе-
luti: argumento^ ad noßr<t hiBoria ^eritatem maioripon*
dere ñabiliendam peropportunoi imo neeeßariot in hac Se*
cunda Parte exponendum duximus,quam quidem Çenealo-
^ianh'vti t «~\arijs Archiuijs authoribufque fide dignu de—
prompjimus t ita queque inBiiutinoßri fundamen
tan adeo ijs confirmatum tri conßdimus'.y
r\tdt ijs nemo impoBerum du»
hms atquranceps eße.
queat *
CA-
Page 75
48 Pars IL Genealogía
i
; , -i - - -, Г'' Г"'; ■;> • ;- ,\ U
4i ■ CAPVT L ' *
'» " . Л ■' '"* г» ■ .
De ОВатл ñirpis origine , л qua S, EuHAchim
deßendiße oßenditnr .
1 J
Q
^od reâè &c fapíenter liaias .cap.3 5. v. 1 o. dixit
(Et Dominus voluit unterere eum in infirmita-
te, fi pofuerh pro peccato animam fuamy «^\#-
debit fernen longtuttm ф <r\oíuntas ТУотЫ in mann
eiüs dirigetm) id miro quodam modo in gloriofo Mar
tyre S. Euíhchio verificatum videtur . Habebat is an-
tequam Chrilto iungeretur, numerofam ianguinis co-
gnationc íibi affinium progeniem ex Oftauia ftirpe de-
du&am, ex qua plerique , vti pofteà vtdebitur > polt fe-
licem Martyrij fui triumphum, tum ex multitudine-»
admirandorum -cafuum , quos Ghrifti amore fubierat,
tum ex ipfius fan&iflima Vita tot diuinis probata.*
Poíimarcy- oraculis , cognità tandem Chriftíarwe Religronis verira-
omnesico-ft" te ' пошеп Chrirto dederunt} vtproindè rnimm notL»
IdMem'c- ^ ®tum Opt. Max. hanc Euftachianam familiam rac-
uerfifunt. ritis íerui fui, tot iam ßeculorum curriculis, ¿d gloriofi
Martyris fui honorem íuperíHtem efle volaifife . Quem-
admodum enim Diuina &: inicrutabilis fapientia irb
Lege natura Iobum, inui&ae patientia: exemplar ftatuit,
ita in Lege gratise Diuum EuÜachiura omnibus in af-
fli&ionurn acerbitate confhtutis, verum &genuinse vit«e
Comparado ^L -п.- a. n ■
s.Hunachij Сппшапге ettypon normamque proponere libi com-
cum lobo. placuit • Iobum enim vxoris , filiorum, bonorumqu^j»
Olli-
Page 76
ß] Euftachij I .; . -,r¿ 49
©mnium iadmrà excrcuir , excrcuit & Euftachium vità \ y". ">л
plena doloribus > aerumnis , bonorumque omnium , ôc ¡ ;i
miiêranda vxoris filiorumque iaâura , fed modo quo-
dam contrario : Iobus poll: exanthlatas calamita tes 6c
miferias rerumomnium perditarum reftitutionem,vná
cum Viras fselicis diuturnitate liberorumque numerofa_*
progenie obtinuit j Euftachium vero diuina bonitas
in priftina? quidem dignitatis ílatum , пес non vxorem-»
liberoíque perditos reflitui voluit, minimé tarnen ad ge-
minatam temporalium bonorum felicitatem víumque-*
vti lobum, fed ad mortem amore Chrifti cum vniuerfa
familia fuá fuitinendam deftinatos , à tranfitorijs ad ancr-í , ■ , j
na, à caducis ad nunquam interiturorum bonorum feli- •
citatem eduxit ; vtproindê diuina dementia hoc taub»
impcrturbabilis in aduerfis conftantia? , ac inuiebe pa»
tientise exemplo >Diui Euftachij luculenter •oitenderit , Nemo fine
in tese gratia? fme multiplici tribuJationum exercita- «»Marione
P , P , Г «ernam_»
rionc , luxta a?terna? Ventatis erratum , perfe&am ccele- feheuatem
ftis vita? felicitatem neminem conlèqui pofle : Quia-» «eft,*"* P°
verö diuina? bonitatis opulentia tanta eft , vt ficuti la
bores amore Chrjfti tolerates, multiplici bonorum fee- Long»iia_.
nore recompense (bleat , ita quoque pofteritaterru j^is-Tti
S. Euftachij ad vltima víque a?tatis noftra? témpora , fa?- ЛасЬй«с*»«
cunda propagine,meritis ftrui fui traduci voluerit • Dcus.
■ < Verum vr haec dilucidiùs exponantur, Genealo- ;A
giam Euftachianam , magni fane ad hiíioria? noftra? ve-
ritatem demoníhandam momenti , eá qua fieri poteft :"
perfpieuitate attexamus . Tradidit pra? caneris hanc Ge-
jiealogiam quam exa&iffimè , atque noitris obferuatio-
»WM 4M G Dl"
Page 77
f> Pars II. Genealogía
nibus oppido congruam , primus Franciicus Zazzara*»
. . mtm * -» T 1 •■> V *• • t 1 /"• • t • M «4fam.s.Euft* Tomo IL de Nobilitate Itálica , titulo de familia. S.Eu-
ftschij, Itálico idiomate eonfcnptam , cuius ксЪопо>
vt i me non paium ad multarum hucufque incognka-
rum rerum notitiam profèciife fateor, ita quoque hic
eandem,ad ibbiliendum Hiftoriae noftra? argumentum»,,
ordine defcùbain ab Oâauiat ftirpis primordijs initiurn
fàâurus *
Omnium Romanorum Scriptorum authoritato
confiât, anno ducentefimo fcrè ab Vfbe condita > Octa-
OÄauius uium Mamilium, potentiffimum Tuículana* Vrbis Ve-
TuicuhPWn Htraramqrx Dynaftara vixifle ; vtpote qui iurifíiáia»
eepefunda- nis fax términos longe latèque , vel in ipfàs Aequo»
gentu m. rum Volicorumque regiones extendent y quam auterru
cnciter »oo. • il- * . \ * . . с
V с, tum lempons Celebris, quanta potentia emus is ment ,
Dtonyfius Halic. L4. Anr. Rom-his verbb oftenditî
C&terum Tanptiniw Superbus cogitan* «"vi, non iure far
tant potentianty opus habere nonßolum domeftico ^fed etiam
externo pr^ßdio : 1ümftrifßtnum Latinomm, omniumque
potentifsimumßbi itmxit amicitia , data in matrimonium
referebat atkThelepnum Z/lyffis ft) Circes filium> Tufeu*
lum incolebat , reiqui militara inter paueos habebatJtr peri*
©öaniue tifsimus -, Up bella gerendts Imperator idóneas , quemôC
юйгете alibi vocaty Yirum ibturá Sc robore omnium acta-
poii$Laxioi» tis.fuae horainum prseftantiffimum potentiffimumque »
ameceiicbat ц^^пи Xawjuinij. fcâus, atiocia fcmpei com Roma*.
nis beUageffit (de qiiibus confùle DionyQ donee tan*
dem ab Aulo Poffiiumio Dtâatore & L* Aebutio Rom»
Page 78
S/Euftachij. I fi
Duce iâ Lácum RigiHum belle omnibus fecauY memo- oaauius œ
rabili fufas caifuíque. Romanis viâoriam cenceiïît . д$£р0^
O&auio itaque d Tit. Herminio in bello paulo ante me- m¡0 ad u.
morato interfecto , filij fupcrftke> poft Tuículum in Ro- ÏÏJ pífí¡&
manorum poteftatera redaâum, in diuerfas Latij partes, cSmtmo-
potiffimum Vclkras eorum iuriídiáioni fubditas diíper- rabili
ft, pofteà municipatum adepti, Oäauiam familianu
Velitrani Octauij , inito cu n illuftribus Romanorunb Famifom-,
tamilijs matrimonio, ita auxerunt , vt ex eorum domo fundan m
inter cœtcros\ Orbis terrarum Dominum O&auianum SSj"1' Ш
Auguftum origincm fuam traxiüe , in vita huius Sueto ^V^*9^
nius reiêrat : Çentemy inquit , OBauiam Velkrü pr*ci âauùuus
puam olim fuijfe multi declarant ; nam njicus eeleberri- A"suñuí •
mus ¡ parte oppidi iampridem OElauius ^\t>cahatur , $
oßendebatur ara OtJatiio confecrata. Et paulo polt : tñín'q^íiiu*
gens à Tarcjuinio Prifco Rege inter Romanas gentes allâtл ™ц^*м« А«*
in Senatum 5 тох à Seruio TuUio inpatricidas traducía , - ;
procedente tempore adplebemfe contulit , ас prorfus ma
gno interuaäoy per D. lulium inpatruiatum redut . Pri
mus ex hac Ocbuia» Шгре , telle Suetonio Tranquillo ,
Magiftratum populi fuffragio Cíepit , Caius Ovâauius Са,да oae
Rufus j is vir Quseftorius Cneium 6c Caium procreauit , uius h' llfu*
a quibusíratnbus duplex Oaauiorum tamiha detiuxit , & «-amm^
vti conditione * ita dominio diucrfa • Cneius Veletrano, "т^аСгь
Caius Tufculano potitus domiriío y hic, & deinceps ab %*^ы^
со reliqaí omnes magnis efütáki honoribus > ilie eiufque projugaca,
polleri ftu fbnuna, feu volúntate, cjua quemquc íuae fce-
hcitatis fatum trahebat , ín cqueftri ordinc couiuter unt,
víque ad Auguíli Patrcm Iuhum Сге&гст •> qua?
G г от-
Page 79
J2, Pars II. Genealogía
omnia fufius afta, apud Suctonium videat Ledor •
Сл. oa*- Ab hae deineeps defectidit Cneius O&iuius Aedi-
ФМ1■ jjs цппо Vrbis. condit« J43* trecentis fèrè annis poft
anno ». «v«. ' ~ t , , •.*'•'
s**?- Retpubbcae Romanaî , dcpullo lamTarquimo , princi
peum -, hic in Africa Scipiont íubuenturus , ventis ad-
ueriàmibus y vnàcumingenti nauium apparatu in ma»
nus Carthaginenüura venit , vt Liuius 18* Sc feq,
enarrat-
Co ©¿ta Hune fecutus Cn» Ocbuîus Dccemuir » primus
uiw decern- exOâauià familia confutarem dignitatem adeptus eft
"аг,. v?c anno Vrbis condita; 5 85, de quo Cicero, in. nonà Phi-
lippica amplam facit mentionem, qui tandem ab Aa-
tiocho Rege Laodicxa? occifus traditur*
C\* Goníui SueceiFtt huic Cn. Odauius Confuí cum Tito*
anno 6x6. Rufbcollega ( tej& Cicerone de Orat: ) Rhetorics &•
v,c" cultatis peritifliraus, vixit anno Vtb.Condit* 620V
cn. o¿u- Hhíus loco fiibrogatusanno Vrb» Condir.. Séyí.
College u Сгъ Oclauius Confuí, qui L» Cinnam Collegaru > quod
ééT-V-c"0 leges pernicioías ferret, Vrbe expulit>a; quo deindè & ip-
fein C. Marij fa&ione caîfus interijt »
Propagati» Atque hos quidem Ocbuios гесЪэ ftemmatc $
f*m,íl* 9* Cn*C..Qcbuii Ruft filio deícendiífe, ex varijs Autho»
ûauiçaCaio .. rt ,. /L>, . . . . * *
Odauiofa- nous oltendit Glandorpius in fuo Onornaítico..
¿ta Caij vero Ocbuij pofieritas ita. íe habet-
S¿0fla^ ^* kac Oâauia ôirpe^poû complures Ocläuios
am« Augu- plebaeis honoribus infignitos v tándem exortus eft С.
ш ' Oâauius proauus Augufh »ßipendia Tribunusmilirurri
feciííe fertur , Sabellico teñe , in Sicilia fecunda bello.Pu?
nieo fub Aemilio Рарро »
Caiui
Page 80
- S. Euftachij\ T ç|
Caius Ocbuius Auus Aug Ai municipalibus ma- ЛРашл
gifteri js funâus, vberi praeterea patrimonio contenus, Augufti .
tranquiîliiîlmè impofterum vixit .
C. Octauius Pater Augufti , ex ea domo Senator Са.ц$
& Praetor > rcrum gloria in Macedonia gefíarum cele- uius Pater
berrimus, à Cicerone laudatur in Epift. ad Q. Fratrerrb , u8ufli'
repentina in Macedonia morte vitara finiuit, fuperfti*
tibus liberis OcTauia Maiorc, quam ex Ancharia ge nue-
rat 9 & Ocbuia Minore , & Augufto , quos ex Accî&j y
filia M. Accij Aricini viri praetorij , &: íorore C. Iulij
Caefaris Iulia tulerat , de quo pulchram nobis exhibet
inferiptionem Fuluius Vrfmus in notis Ciccronianis ».
C.Ocbuius filius>cjueai &c Ocbuianum Augib- COÛt .
fium vocant , omnium fus gentis, atque adeo.totius no- fiueoaauu.
bilitatis Romana; Lumina, rerum geftarum & fèlicitatis, SusfUSB"
magnitudine longé fuperauit % hic per adoptionerrb
С Caefaris maioris auunculi in gentem Iuliam adfcitus >
primum ipfius nomen, deindè Augufti: appcllationerru
ex fententia Senatus äfiunapfit y cuius incomparabiknu
gloriam,geftorurnque fortium magnitudinem cum om
nium Hiûoricorum monumenta ampliiTmiis elogijs
retukrint y hoc loco reiteranda non duxi . Interirib
fuflBciat nobis originem eius, ex primis Oâauiae gentis
primordijsy idque per virosiex plcbacaOctauiorurn, quo
rum non eil numerus, ftirpe,meritis fuis ad eonfularerrb
dignitatem euectos, hoc loco demonftraífe .. Cancrùnu
lecbr de plebaea. Oâauiorum familia, confulat Ono~
iGandiogij,*
CA*
1
Page 81
54 Pars II. Genealogía
C AP VT ill
De OBanUfarmíU a (Ufare Attguño ad PlackU , fue
S, EuElachij témpora propagation* , ' .
P
fOftquarn O&auiani Augufti ex Ocbuij Mamiiij
Tufculani Dynaftae ftirpe, proiapiam , quantunu
ex Romans hi Ilona» Scriptoribus с )mperire licuit , de-
fcripfimus, nil porro reiht , nili vt iam parí modo poil
noftra* falutis ortum , ab Augufto vfque ad Traiani
témpora, Euftachianam familiam , & hinc Tertulluiib
Senatoren! Rornanum, patrem S. PJacidi,5¿ diícipulunu
S. BencdiéH Abbatis, &hinc ad poftcriora témpora.*
recto tramite dedu&am exponamus .
oaauiuí Erat Roma* anno 40. poft falntis noítra: exortum
СопЖт. Fauftinus O&auius ê regione Cœlij montis vir fam-
Pater S.ciema» inter Romanos authoritatis , qui vti ex ОШшо
mentis Pa- . . ' » rr>
vx i.ex flir- üémmate ormndus erat , ita quoque Auguttum amni-
pcOÄaua. tate ßnguinis contiagebat ; hic à Diuo Pctro ad Chri-
ítum conuerfus,genuit filmm dementem nomine, qui
poftcà ob fummam , qua pollebat, fapientiam & fan-'
(äitatem, poft Diuum Pctrum in Sede Apoftolica fue-
ceffit ordine Papa IV. Clemens primus di&us , cuius
paftorali vigilantia, Ъс faluberrimis inftitutis res Chri-
Шапа magnos in Vrbe progreflus fecit , donee à Traia-
no comprehenfus , atque in Tauricam Cherfoneilim-»-
exul miffus, ibidem innumeris clams miraculis, tandem
anchorà eolio eius alligatà, in mare prseeipiratus , mar-
tyrio«
Page 82
S.Euftachij. •• ^* ff
tyrfoque coronatus, in Caelum abijt . Hic a Domîtû- Mors cle,
no ad Traiani tcrtium peruenit апгит,а quo exilio шеайвв^
muldbtusin Infula Ponti, vbiduo millia Chrilii¿ ПО* qua e*m_j
rum ad marmora fecanda damnai crum c-fft-ndit , qui lunt •
dum aquae penuria laborarem, precibus ad Deumiufis
fbntem dédit fitibundis,infjgni iànè miraculo, agni pede
cftoffum i poflquam vero anchorá eolio eius ailigatá ta»
profundum proieéhis fùiflet , paulo poft Chriftiani pro-
digiofo receííu maris, domuncvilam Aogeltcis manibus
conftrucbm, vná cum anehora fbluta, S. vero Pontift- *
cem exanimem reperemnt , cuius morte operibufqueL*
adeö prodigiofis > multa Infidelium millia conuerfi tra-
duntur» Sedk annos ix. dies lv.
Poñ S. dementem Ocbuium, floruit in Vrbcj 2f?£S*
anno ctreiter 9 г. vti Sabellicus tefiatur, Agapitus Oda- oiim, Рой»
uius , Vir fplendidus, & Senatorias dignitatis- muñere^ oSii'VÏ
dariflimus >ex eadem Oclauia Шгре Cießrifque proía- milia- Ann°
pia oriundas ; Atque ex hoc natu* eft magnus illo
Cafare* Exercicus iub Traiano Dux , Placidus nomi-
вв > qui polka, baptiímo cutunitus fufeepto >, Euftachij
Bornen meruit* vriieum hiflbrJat nofiraargumentumu í
cuius aclca in prima parte fosé proíecuti fùmus>..
Hunc pofteá аппсь circiter ipo. per continuarib p&awCa.
fuccefïîonetn iècutus CaftinuSiOdauius , patricia digni- согпспГь
täte illuftris, ex. quo prodijt vir multifariam doâus , JjJJj6 *
pofleà ob Gngularem vitar iânâitatem & fapientianb , no 190.
in fupremum Apoftolicse dignitatis apieem eueâus,
Cornelius Papa primus dictus fuir , qui 8c fub Gallo б£
Yolufiano irnpp. anno 25.0. martyrio coronatus fedit
annos.
Page 83
$6 Pars Hé Genealogía
annos t. menta, dies 4. ita Petrus Diaconus in fermo-
nequodam habito in honorem S. Placidi difcipuli San-
' cti Benedi&i Abbatis . с
Placidus Refert quoque Eucherius in Oratione quadarrb
Romanus delaudibus S. dementis , quae in CaflTinenfi Coenobio
auno »70. afíeruatur, floruifle Roma; anno 270. alium Senatofem
Romanum> Placidum nomine, ex fupramemorata Oda-
oaauius uia, & S.Euftachij profapia oriundum , alterum quoque
ConfRora. Agapitum Ocbuium nomine,virum oppidb illuftrem-/,
Anno 300. ex qUOrum priori pCr continuam iùcceflîonem anno
TemdiwSc 490. falutis noftrae,prodijt Tertullus Patricius Roma*
poíeutiíSr1* nus &; Confuí , vir íplendidus , potens, S¿ opulentia_»
s pi'acS rerum ш*ег Romanos ípe&atiffimus , cuius meminit
fc^uiis^Be S# Gregorius Papa lib. 2. cap. 3. Dialog. & Gordianus
Monachus î in Vita S. Placidi Martyris, cuius fecun-
dum carnem Tertullus Pater fiiit; cui 6¿ Placidi no-
men, ob Placidi primi, feu S. Euftachij, à cuius paren
tela deícendebbt , in gloriofi Martyris memoriam im-
pofuit 5 hie poftea omnia bona Sublacenfi & Caffinenfi
Monattt rijs, in quibus Placidus S.Bcnedidi diícipuluob
agebat , teftamento tranícripfit , vti in fequentibus ex-
ponetur. . .;
Verum ne hucufque quicquam aut ex noünu»
mente, aut opinione dixifle videamur, omnium te
ilen? hic addam Franciícum Zazaram, qui citato li-
йю"ат* bro de Nobilitate Itálica , obtenus ex Archiuijs
S. Enft. ex- Monafteriorum Sublacenfis* Caflinenfis. , Fameniis,
plica t • , ' , .
ac ¿S. Cofma: & Damiani codicibus vetuititTimis ,
quam exa&iiiimè omnia deraonftrat. Sed verba eius
Ita-
Page 84
<H:.S¡>Eufla£hij$..x./: $7
Itálico Jfermoncàd {fobiJjendam. icrum veritatémY ap*« , „-и-**
Т?е О&а«м Domaâ ÉuMacbio adTertuüum Senate*
■ * rem 7{omanumpropagauone¿x Francifc* -, -л ' "
' ■' .1V»mv \ ••. . V: -.:'»Л fu;. лч\ . > ,• t
ríVE î familia Euítaclwana fie loxjmtar 2>атзга : WtfjU
tjß \la ñeramente auguBifsimafamiglia Ottauia ^o-*
mana -i pmgenitrice deW Imperador* Ottauio <>éugtño y
o 4*^tauiano Pacificó pojjeßore -dell' Fn^erfo \y.'V~yi
fori <ol hunt délia. -Çattolica Fedï intorm dgU.anni
del Signore 500. TertuMo JPairitio "Romano , il . qua*
le fu Confûle , fecondo gV oui cohfolam l'antre ,523. de
lo fplendore e potença del quale , y¡* mention &an Gre.,
gor. al cap. i . dû г. lib. de: fuoi..Dialogic t- CfotdianiZ л'», к «»Л
Monaco , wia disSan-PÙrido fuo figliuÁlo i .tLeone' ■pertuijtB C^1
Cardinale Oßienfein più luogi%dellafiia. -Спийо* *, йе/ £*aliâiïiV
délia quale .■> oue fleggom le lor ~>tí>e , l'/mperadmGiu&ir tre ""мао^,
»*л»0 /о chiamafempre exa.dc\fo i<ioè jwxug}»* v ¿4*0»- màt"S' ^
feriqueßoCaualiereal-Mmte ^fmo. inñeme con V~ita** IJordan°í|?,
I« г% • • J M € '• 1 X1/ j. i, en — • "omo Л*ПЬ
/шм Pamttotfellajamigla £ Lauma,con EquizJoiBoezjo a <>a cogn*ri$
Simmaco , e Giordano Aniajyanclo eglinff Patritij , C'àrtf» . ^мпп"1*
Senaiori fymani fuoi parent* yper tyifitare il gran вепе^еЬт
iWr? San !Benedetto commune parente à -tutti -, San Мац & РЬо '«m,
re ßgliuoU del Senator Equ\zjoYe fan Placido figlinqlojiï и*ь - ч
е^о Tertulio) difcepoli ambiduoi del P. San 'Benedetto a cui
n u
Page 85
58 Pars II. GênealogJa
Ampiifltrt« t* fcßiTmußo (kM.i%„gtAn corti . the катил ntïïlÇol»
ёоллю f»- di Sicilia* con fette mila íerui. fenza le 1er motil efifliuo-
Jo,S. Befiel h, nel principio della quaL donazjone- regtßrata neu. Archm,
t$bt?L c*fin- ed '» Pi"" DiatcnoMJmedelkfua Horia* ft legge
in (juefta guifa di lui :
T.trtutui Dei gratia itm&ifsim* jRegin* C*liTer±
\fíífdof¡f гл<\ы ^Жо'пмпл Ciuimù Pattitim¡l)f&atorihis i Senat*
non» ¿cu. toribus , Confulibus , Proconftáibw , Pr*f:eBif , Tribu-
тш , Centurionibus-, DecurionihuSf ómnibus hominihus per
Шит crhem commormtihus■-, Щтлпл Ditùni fubiacfftti-
bus , Salutem , f£¡ ptrpetuam paccm Ce. 'Ñella quoi
donadme alike del fudetto , Jrv'iyfc contient чщл цгяж
defçrizjene tfaltri beni¿ donàti doil médefimoPrencifie »
e particoUrmente di^na detie.ijue cafe v s» Др»м imÍ
¿fámtti CsIíq ) c»<r- "Vi /» fabricate, il Montñtrh > ^
Gbiefa dkS, £rafmo da fuoi defcendenti , cve.fi wfca«
»o¿ée <jj/i»f ,»4to ¿«tt> JT¿»J» Planao . JBx Ы tee patct , ve*.
Placida i» jjuiTi eife auod 2Uz;íaBa tot геШтопгк probet aTertul*paterna do- , .. . n. , . .,, / F , .
mo m mete lumex Octauia itirpe naturri v ' cogtutos queque nar
SobSn«' ЬвШв E(^kiiii»>B«)iïiura,Syra^nwchum rglorwfos íub»
«um cum_. Theodorico Gothorum R«¿e martyres y exdomo Ani~
uneutibn* CK* tuas inferna prognatos. hüDWifle * Tertuliem* vero vk
4ei¿)nail0r ribus, raekarum^uc ditionui» pofleflione- peténtçjïb
fuiífe, ev arnpkdewaaooe , §\&m kitüitu^ ÜJij fiii S* Fi*»
. cidiMönaChiyMonafterijs San<âi Benedidi relicjuir, ôc
ex alijsjpfis rélrôis vberiùs paulö inferiùs ofteridit ► Ex
Termita* P^btela quöque S. Euibchij deiceûdifie Teítülbm^
SsK"* P*0*** Sànâ* Ràddi, mdèfâtet, ¿juod Placidi eomer*
filio fuá imponi voUicik in meraoriam. Pksidi y íub
Page 86
4. •» ¿V'lil***
-fí ». í J <>
ii ( i
s. i ¡v .i'i ■■■
£.! ■• ■ с
i y. : « ' i ■
t. i -• . .
U.'J f
I.J. J
JSjEuflachij* иЛ <j>
Hacfriano Caîfare Dueis , qui cœlèiti vî£ppç íA moftt£3
cofiucrfus,in Baptifmatis fufceptKMß^ Eusebius vocari
voluit, fcquenrjbus verbis democrat Z,azara ; Il no*
me di Placida figlic<£ Tertuïïoyfùmnwato foi daqueßo
Prenctpenel Juo primogénito-, in memoria folenne del pri~>
mo gloriojb San Piaado del [цо Jangue , the fit frima
паю dAgapito Senator fymano •> tome fthà dalle fante
ie^ioni delta fuá "vita*, dal Sahellico e da akri fmtUtày A SWiçj^,
i qualireferifcano > che da Maeftro.e general GouerñatQ: fuch,*
n delle Armi. deliImperador JTjrajanj , *uoHi fa/ioCa- Jf^pl¡¿^df
ualiere di Chrißofarfi ntlhattefimo nominare £uflach¡o-> nominat; $
dopo hotter dato ampio luogo aila miraiil fua'o.ocaKjone^ i,u, îcixuiîï
dat U fegm.neüa divina appar¡tiene del San^iffimo ^mUTIS^Á^y
uaior^frà U corna £<vn Сёгис^тепШ fi ritrouiocaçcpando «fcfceadebâi
nel monU Z/uUureJlp^luegotcome-neJ/afua Y.4â fikßßiM oonuerfie
fuopatrimonio , nel confine, délia Maßa Appolonia fu i Ii- JjjJjJ ^
mili dell' antico fiato Tufculano r\erfo Caprant^^oggi 5ïï£Uo *
dc¿ia de iColosmft'/V, сщ fu in memoria di ¿fíefjx, ap- tercern ua
parixioM fahncata VP atptiça Chiefa.xh*. tut**. я^А^^ом
freftwta /'» honore dHía $eatiftùna Vergm^^lф*>J^,^.
güito miracole rwmïnata Sama Maria Ж^КЖщеЦа^ър***
ey^que&o &ate de ТфЖ' ~ф$* fawglia 0цац&м&1 uÄ"«»'
in pmUoUrt <^na gran fartf. ¿ella, Citid ^diVeiem e , J ,1r>
Tnfcoü m, Ex hac fe^ioeepronja ^чж 4e 5* ,EufíacJti¿| :í^. 'Д
ad Cl riiiumtor.lierfione ií» V.iflMSW» f€Cf$f^m*#,i-Vb оа>.лй;Ь
delistjocMs^HiccßöfltSvita ^^г^№аШ^9»«ЛГ^ -Vi
deánt . Qwa » & ea quae de <^a&a#f&fajf>ja'¿ à Чдеа^ '
Ha "D.Eu-
Page 87
бo Pars II. Genealogía
i ■:
Tufrtianc ^Euftachïmrt>Y<rtûlIum,fènâ:afqtie Pontífices Cíe*
d^ wffl- mentem , & Gxnelium defeendifíe oífendimus , iflu
№ui W prsetedtm» e»varijs Roman« hiftoriíé laiptoribus ad-
"JreíS. dujcmioé , ícÍTé'fané«ongFuunt . Quin &Tcrrull.um¿*
eiufqikrpj earuhdern ditionum r quas olim mm .O&aunis Ma»
i o os fem г i л \ г4- rv i • i- л
per ¡n Оси- fliiíius , tura Placidus , portea Eufiachius didus pot*
ma feu S. с f • \ • • • i г -rr
tuifaciij teoít , verum & legiti mum dominum tuilie, ex am-
¡83$?^» pMsfima ptfttífr donatione , qua Monafterium Subla--
cenfe Bcnedidi , örScolaiBc«: rntuitu Pkcidi om4
Mum h^redem iríftituit,8¿ Tu-iculanœ Vrbis,cçteromraq5
* locorumluriídidjonieius fubiedorumd Sublaeo^vfque
; ad mare . Sed audian>us Za2ar» de hifce- autenticam>
éwifirmat relatiooem, fcjui ро1Циага vbefi difeupfa de SS. Ch--
dkaaZaaa.» mente,& Corrtelio Pontificibus &> Martyribtis^ Eu-
ílachjai á\ familia ». kielt , -Oiäauio1 Sanguine natis;
-, ©ftertdjfièt, eiuidem adTertulJum propagationem ex,
donatione Mcnaiterio Subläccrnfi £da probat *. ;
\ PlWçida> come anche fuqi fratelli hauéndo imitate
. ...> . . ancbt netmartirio ifuoi antenati rparticolarmente Otto*
,. : nm.Okm'toù\'f$An Cofhelio> Samißimi Papi ее Martiri o
znú^S ; Euchtrihií San Gemente fouellünda пей éfiñob¿*k
fcripror <«+ ^Y*/<rí¿tfc»m ftatrem) nè- téfiimohfa ezjamdio quelio eífir-
Subiacenfi fWfff drLeJdrea ttrrfre^ dalla quale nel 270. <t«f№
D.D*Be^° Plácido SecondoConfole^mano^ alié quält corone fia¿
fÜwcíiíÍ0 ¿T"**/^' ftnàhnentes comeß ¿ detto- le trionfali ghirlan
tatérufcu- dé* Sakti ßgliitoli del fudetto Tertulio Pàtritia*, il t¡ua~
ommbusTaï 1* Ж**" del' fudetto^ dono nondimeno à San 'Benedetto-^
ù*uF?[£~* SantA Scdüñka, ed al Sacro lora Monafkrio diS**
JJ¿£K do bi*CÜ l* ßcjf* Ciita di Tufeeli con ahn bmt ¿wrUliz*
Page 88
;VrS*£uflachij. 61
\icnalifino al mare , cjuantunque dopo la medefinta Città
ß ritrotti ritornata nelle îraggioni degïOitauij fuoifuceeffori
per continúalo dominio di molte ¿entinara d anni, come g¡úy ,
firfè per пита infeudatione o concefsicne che ne confeguif,
fere dagl'Alíati Suhlacenfi conforme alla fréquente 4,fan-
%a ehe fe ne legge.del rinueñirne ViÜefsi Donatarij^ o loro
defeendent i con aualche nuoùo pefo di riecnofeimento - o
d'altra feruitü aoblatione , della cpini prima donatione
/atta di eífa Città Tufculana ne lejrfiamo la cenfirmazianû _ .„
at ô .О rcgorio Alagno . e primo Jtfmtepce dt tal nome, jut пл one coo
ta al medefims Monaíierib, il quarto anno del fuo Pon. gonut ю!и
tifieato re ffiñrata nel finetdeü antico códice de Priuilefffü B»w biüru-
У n <n j- » i- * i r *o/« memo quodi
di quelia aadia in lingua Longebardai, nejeriio anche nel »p Arch mío,
la Crónica di quella Chiefa con lefeguenti parole. . tenetur...
GREGORIVS EPISCOPVS SERWS SERVORVM:
DEI REVERENDISSIMO A€ PRVDENTISSIMO HO
NORATO PRESBYTERО ET MONAGO ATQV.E PAR--
ViSSIMO ABBAT! VENERABlLIS- MONAST£RII
S-ANCTI CONFESS. AC P- BENEDICTI » ET S- VIRO
SORÔR IS EIVS- SCBOLASTlCAE. > QVI PONITVR.
IN SVB^ACV.. :
M im ¿i*.* /.'••:}•; ■'* "••■:>>
ET CONFIAMOS CART.VI.AM: QVAM. FECIT
TERTVLIiVS PATRITIVS DE T.VSCVLANO ET DE
SVBLACV IVI.IANO' CVM ECCLEbIA SANCTI DO-
NATI., ET СУМ TVRRE CVM; COLONIS ET COLO* '
NABVS SVJS ET SANCTAE. MARIAEL IN SVBLACO
VS.QVE AD MARE- ' . . . Мот
Ccn quel che. feguè,.. Venne queHo religioftfsimo huomo nuiïïcp 5J,"
Tertulio à. marte, à 14. di. Luglia del 536. è fu fepolto SÍSííí
nel МсплЯеш di. Monte Calino , hauen do pero laida- Mótuvaifi
to
Page 89
&ъ Pars II. Genealogía
to ddle fue mogli ( cffvnafà della gente Flama y e IQ
tra fu Fauñina ßgl uola di L Annio huerm .cctifdare
Fiiü Tema San Placido ¿Monaco e Martire , S.tutkbio (¿Marti*
poÄim re , S Vettorino Maniré , S. Flavia Martire , цил.
£acri< • U tutti ígnitamente in Sicilia nella Città di aMcffin*^
llama. _ y* *
Fauftina. j,er comandamento del Saraceno Manuca Ttrantw л
Euftachiu's. 5. diOttolrre del 5 41. con le loro palme trwnfanti fe ne
^üeam'su* ^olarono ai Cielo, lafciando che la Chiefa dordine tU
cilia pro San Placido* face(fe. e ¿lella Гил nafeita, e del fuo mar*
CruiftoiMa J a.J . ' ■ . í - i
HUTha pyra tirio con i jrateui jedel ujumentan^a m quel antics hin-
" OCC ' «0, che da Monaci CeleSiini fi recita nella folenpità ; delU
morte Uro : Placidus Stirpe narus Q¿hui*¿ cum tratrbus*
& Flauia - E dnma lettera deîT imperador Giuttimano
regißrata well ifteßo Arch. Caffe da Pietro Diacun queß*
guifa di lui parímente ft legte . ;
Donatione EX SACRA DiVAU FL- IVSTINIANI IMPERA-
á Tertulio TORIS NOTVM i OyALlT£R PLACíDVS NOSTEÄ
neSoScw DILECTISSIMVS NEPOS EXaDELPHI NOSTRI TER-,
firmar luti- TVLLI MAGNIFICENTISSIMVS FILIVS AD NO-
STnui: STRAM Celsitvdinem veniens etc. confir-lar diploma _
te. MAMVS ETC
CVNCTA QVAE IDEM PATRITIVS > TVM IAM
DICTO PLACIDO FILIO SVO» TVM BENEDICTO
SERVO DOMINI OBTVLIT , SCILICET CASSINVM »
CASTRVM FORTVNAE» INTERAMNEAM , ETC
epoi.
NEC NON ET DOMVM DlLECTI PLACIDI
IAM DICTI NOSTRÍ NEPOTlS IN CELIO MONTE
AETERNAE VRBTS NOSTRAE CONSTRVCTAM , SI-,
MVL ETIAM» ETC. QVAE IDEM DlIECTVS EVA-
DELPHVS NOSTER TERTVLLVS EX PARTE STIR-
PIS OCTAVÏAE IN APVLIA * HABVIT» ETOî >-."\V .
Ed
Page 90
SEuftachij. IV 6$
Ed in ПтАлЪтй diTeodora, AuguHa aViñejfo San Pía-
cid»fuo ñipóte regiñrata tome di[opta cost leggiamo i
SACRA DIVAUS THEODORДЕ AVGVSTÀE AD
ÍLÁCIDVM NEPOTEM &YVM э ETC THEODORA SSfiJL
PIÍSSIMA SEMPER AVGVSTA PLACIDO RELIGIO-" Auguta..
SO , STEPHANO NEPOTI DILECTISSIMO » ETC. OBvxorimii-
SINGVLARIS. IMLECTIONIS RETINACVLVM IN¡1Í1
GENITORR m ) NOSTRO AVTEM COGNATO
GiORlÓSAE MEMORIAE TERTVLLO MAGNíFl-
CENTISSLMO ET SPECTATO PATRITIO, ETC
Et i» queHo medemoHeg. leggiamo i» тж T^efcritto di Pa-
pa Figilio al detto Imperador CfwBiniano qaefte parole i
PIISSIMVM VESTRVM IMPERIVM GRATIA DI
VINA MARTYRE CHRISTI PLACIDO INTVENTE
VNA CVk DOMINA THEODORA AVGVSTA ET Papa Vígí-
NATIS EIVS CVSTODlAT> ATQVE OMNIVM GEN- ¡j¡¡J¡| Im~
TIVM COLLA S-VBSTERNAT.
Fioriron o nella Rom. República со i medefimi nonti <й
Placido e di Agapitodi quefia planta Placido terçp Confo-
le nel 483. ed Agapit.o ConfoleneL <>io.de quali altrme*
Ex hiíce fat patent Tertulli vires 6c opu]entia_j , „.
quin & parentela non lolura cum Octauio Салаго кшл ъ р*
AuguÜo •> fed & cum Imperatore Iutöoiano , qui сипи ьйаио0*
fcmper cxadelphum, ideft, Patruum iuumvocat (fiqui-Im*v
dem. rft grafca exaetelphos idem-eft ác. j^truelisv erant*
enim Pater bßiniani imp* & Pater Tertulli fratres)
inediâisfuis, queis omnia ea, quae religiofiffimai fa-
mÍ!iáeS¡ Benedict rtligioftfîimus Princeps donauerat ,
Csfarea authoritate confirmât * Denique Syluiam Diul
Gregorij' matrem ex bac familia Tertulliana , id cít r
Oâauia ortamfequemibus verbis teñatur .
Page 91
¿4 Pare H- Genealogía
Syluiamater Wacque parimtnte di queftanon tnm%efcgpofa\d>e
s. círegoiij illußre famiglia Ottauia, Siluta, donna Santa ^moglie di
mûuuiona- Gordiano Anido , dal cui felicifsimo matrimonio Meque
à Gord£í San Gregorio Magno , facendofi di lui mencione in^vnty
exfamüia-. donatione j che nel j 6 fi feceЛ San Henedettó in Mon-
do&P. S. te Сafino , da Gordiano /Üußrifsimo e ßeftahil Ccnfole
?ы7есхЬ deÏÏ almaVecchia Città di ^отл^ nelia quale fi legge
Pa rtir- сой . v - Л' > J
pe oriunda . : . ■■■ > \2 '¿ ¿H
innuir . /n prafentia diexi gloriofifsimi Tertullí nostra a Deo
Refcríptum conferuaneU alma Ciuitatis %om* Patritij фе. hacvnmid
Syuix . intementn dileB'tfimi Щ noñri Gregorif- propter fingulA-
rgm dilecíionem л qúaminiam difth Plácido » 1%) Mau
ro fèjc: ac pro rédemptione quoque anima тел , SiluU
Ухогк me*->wc nvnpropter Foliéis atque Tranfiüa, totiuf^
que ftirpü Octauiaad pofsidendttm фс. Jß пей ah/a che
col confentimento di ejfa Siluia San Gregorio Magno fui
figliuolo , nel quarto anno delfuo Pontificate, fece al M»-
nifterio SuMacenfedera MaßaTrabarla fuoi confini de
Tiuoli * ".i- .•■ / 1 . • 1 j
С A P V T I V, r .
De FamiiU Euñachiana ¿Tertulio in pofleriora témpora
propagations , I ■. y. ;
Dlximusin pœcedemi capite de familia? ^сЪшж
à S.Euíkchio ad Tereullum propagatioqe.i nunc
reibt î quomodó illaper varios ramos in poûeriora-»
fécula fuerit propagata \ ex queis luculenter patebit,
hodier-
Page 92
S. Euñachi] . ^ 6$
ïiodiernam Exctlkntiffimam de Comitibus Polanorum
Ducum Familiam , tum à S. Euftachio > tum á ТепиШ
progenie) cum nonnullis ad Tertullianam olim ftirpcm
•pertincmibus ditionibus, -hereditario i^uodam iure per
Comités Tufculanos , aliofque ramos Gomitum Ana-
gniae y&c Signiae propagatam fùiiïe . Verum vt ha?c íua
authenticatione confient, Zazaram diligcntifsimum £1-
müiarum Italicarum exploratorem adducemus , is enim
in citato iam fepius libro , titulo , Delia famiglia di
S.EuBachio , fie dicit :
Sin qui di queВa 2{eligiofa » non meno che Serenif-
fima gente Ottauia ; percioche da queßo tempo à гоо.е
piùannim poi , che duro il 2(egno de Longobardi in Ita-
liaЖ loro non fi ritroua memoria alcuna che pofsi riputarfi
bafieuole alla *verità e fineerità dell'lBorta, tutioche da
moderni fe <vadino indiuerfe occafioni ricordando huomini
di queßa pianta, con manifeBi errori per ogni parte che ne
trattarono , fenza xátra autorità , che del detto /ого, che
non per altro lafeiando con efsi il с reder figúrate a cht pia-
ct \ 40 ripiglando VorMne della mia teßitura dire , che
dourà qui baBare il nárrame per continuaient e chiareZj-
ZJ dalia l>erità di queBa loro fuccefsione: quel che puo ra*
gioneuolmente ritrarfi della grandezjjt loro e fplendore per
detto corfo di tempo, con l inuecchiata autorità del auguBif-
fimo fungue Ottauio, che fin ne tempi deRa diuifion del*
VImperio ferono acquiBato del Principóte Tufculam^
con nuouo titolo de gran Conti . ritrouandofiper l'iBvrie lo
ro menzjone con queBo titolo fin dal Imperio di Ludouico
Pió > e del Gran Cario fuopadre , il quale fu il primo che
t. 1 intro-
Page 93
66 Pars II. Genealogía
mtroduceße feudi in Itaita, e ne Hau friuati mm e miño
Imperio frл limiti deli''Imperio %omano; anti per maggior
teHimoniança della prerogatiua in 2(oma, continuâta delta
detta famiglia Ottauia , doppo il 2(eg»o de Longobardi neb
le perJone di quefti Conti di Tufcelo , ne apportaremo Van*
Èorità^ehefe ne legge in Leone Card. QH. chefori circa del
I IOo. alcapo 63. del 4. Hb. deïï hiß- Сafsin. di Pietro
Diácono con tali parole, oltre deU'infinite che per quellarchi-
mofe ne leggono, conforme andarerm di mano in mano fe*
guenda *
Ptoiomstus Int-era Imperator Vrhem mrreßus* сит РашвсетDuxTufcu- JT л * J ' t nJ
lanus Ludo- dtjcejstße cognojceret , Conjales у Senatares, ф> Proceres
lomatrimcH partim donts,partim promifsis adft trahens , ToUmeo ill**
pitTvndí& ßri °&au*aimuprogenia Tolomei magnificettofsim't fy*
itatus Tu- manorum ConfulismiaTterMmfiliam Tuam in matrimo*fculanus cû . .. * л . i J.i j J. . .
omnibus ntumwnxtt, eiqwe oblaus plurtbus doms -> quicqutd Auas
Emapudefi tm Gregoritu alijque parentes halmerant fiue determina-
ttt\St°* rant y Tolomeoipji eiufque haredihts authoritäte fita in
permanfc» perpetuum donauit .
IU" Di quefto Tolomeo ß difcorrx , nella defcendenzjk.
che fegairemo diteßeredi queßigran Conti di Tufcoliydek*
l'<-\Uimi progenitm, de quali t primi che ritrouiarm rir
Cordati e can moka fama furono>, come figut\>
Capita Familia Oäaui* ah Augußo Oäauiana, <zfqtte ad
Principes ф* Comités Tufculanosjx ArnoldeУчло*
tib» de ligno <~\it*)ó* Zazsjara deprompta.
Auguftus Oâauius Catfar > &b quo Chriftus ni*
tus eft « Anni Chrifti ¿
Еааь»
Page 94
■л ;S.Euftachij; 67
.'. : г Fauirïnus Oâauitis Vir Cóf.Pater S.Cïe.Papaî.70
Agapitus Ocbuius Vir Gonf.Pater S.Euíta& ^1
Placidus!. O&auius poileà Euítachius Л - 1 •• î
gîorioius Martyr fub Adriano , ч ¡ s м
Caítinus Oítctuius Conk Rom. Pater
S. Gornelij Рарзв , & Martyris » 270
Placidus Ii. O&iíius СопП Rom. 1 ' z6ö
Confíantinus Comesj&: Patricius Rom.a quo Go-
mitum familia originem duxkvtefte Volaterrano. 421
Placidus Щ. Oebuius Confuí Rom. 48 $
Agapitus Oebuius Confuí Rom. 510
Tertullusl. Oebuius AniciusConf.Rom.4 quo.
Tertullus II. Tertulli I. filius potenrif-
fimus Romanorum , & Dominus Tuiculani
flatus, Pater S.Placidi Maryris . 5 iS
Ex horum faecunda propagatione Gothorum ir-
ruptione interpofitayfiiccedentibus tcmporibus, prodie-
runr primo Comités Cseiàris ex Domo Anicia, & Oâa-
uia, Principes potentiffimi > qui 8г Comités de monto
Auentino dica' fùerunt ; quorum alij Vrbe relicb Tuf-
culum , auitum соrum Patrimonium occuparunt, Co
mités ,inde Tufculani dtâifuerunt j alij in Germaniam
abeuntes ex domo Pierleonia, & Prangipania , ibidem-,
decuriîi temporum Dornum Auftriacam fundaííe fc-
runtur ; alij lllyricum > Hung ¡riamque profcâi , po
tentes iam viribus , in Italiam reduces , Domui Comi-
tum Signieniium nomen dederuntj quiomnes partim iê
ex domo Anicia , partim «x Octauia , feu S; Euítachij,
aut à fàmiliarum Capitibus , ex Pierlonia Frangipania-
I 2 que
Page 95
é8 Pars IL Genealogía
que fè prognatos glorkmur, quamuis reuera omncs hat
reccnfitae famlliœ pro vna & eadem iure cenferi de-
béant , paulo poft hiculemer oftendemus: fed vt ad Co
mités Tufcubnos rcuertamur. , Capita horum poten-
tiflTimi fuerunt Ptolomœus , & Bendi&us, quorum illc^
à Carolo Magno filio, Imperatore Ludouico Pío Ptelo-
ma?i genero (fiquidem Be rtarn fi Ii im iûam in matri-
monium dederat Ptolomaeo II. Ptolomaei I. filia > vtr
íupra ex Zazara oftcndimus ) in caput Tuíeulani fía-,
tus cuccbs , Euíhchianam > ideil Oda-uiam famiiianb >
vti ex fèqucnti Genealogía paret , vberi fœtu ad pofte-
ios traduxit .. Benediâus vero Comimm ramiliam- tri-
plici ramo fœcundam, in haec vfque témpora felicilfi-
mè propagauit y vti ex IK Geneologia patet
A Tertulliana itaque familia , quorum tres ab Ar*
noldo Vvioa potentes Romanas Vrbis Confides, recen-
femur, duo il 1 i ííipranominati Principes , & Tufculanit
ßatus Poífeífores ,.Ptolomaeus , & Benedictas , videlicet
capita familia Comimm, defcenderunt . Sed iam. ferien*
Genealogía: exponam ..
Tabula Genealógica Comitura>
Tufculanorurn..
Atque Ьзес fiint, quae dé Geneolögia Euftachiana»
fufius forfan quam: par erat tranfègimns > qui vero res,
geftas fingulorum y donationes , inílrumenta v teftatio-
nes, defiderat, is confulat Zazaram > vbi fufioribus at-
guincntis fingula tianfaâa reperiet ».
Ab
Page 96
Оме-м
l
I
l
\
|
1
|
i ц
l
|
l
l
l
- Ã
712"*_* ___
or,о
\
’I ‚ `l ` '
‘t l
О
l
a. l
i
С
l 1 ‚ l
и
I ' . с
9
' о
нйь
' ..с
ч
\‚
/‚
l орс.
Page 97
‘l " '
С .300“
с
с I
' ч
и о
.
‚и
l . .
.
Í
'n
1
I
l
‘ . с I
~
. v
‘.
5 ‚я. . ': _
\
K
"
l
lU l
«l
I
‚
0 `
l
1
*Rv о | 2
\ н
‚5 о '
l
i
в
i l
ß " l
n ч .l
C
’ l
. I’
ч ‚`
- y д А
Рс . I
lf
l.
‚ с
’ ` | ‚А \ в. l . ‘
l
`
`
ì
\
-
‹'.` о u ‚о " в ‘ '
L
О
r .
\ I n о д
'l
l
l
1
с
l О
C
д
d .
.10(
ц
‚ан-‚ьчю.
’
‚Ё/
l
. Il.
_l
l
I
`‚
l I~7`
_J
J
a
i l lo
' o
‘1.
.l
о
l
AJ.
1I
DI
А
\
о
D l.
q
n»
l l |
a
I
1
l
n
n
.n
. n.
0,( I
n
ì .
‘ I v.' a\.`l\
С
l
О
I
a. s д
‘ r
о
fl
`
I ‘ и _“
I
1"~°f ’D lyО I I
‚в
в ч.
l 0 I
I
а. . l
I* д
.
.
`
l
Page 98
. ' S Euñachij r r:r; -69
Ab Euíbchiana Genealogía alms ffidetur Ramus
Neapolim dedu&us ad fàmiliam Afflicbrurn, cjuos ideo . . j ^ ,
ex afHiäionibus , quas cum fuis S. Euftachiiis paffils '
fuerat. Neapolitan! Scriptores di&os efle volunt. Ex-
tat in hunc vfque diem Neapoli palatium magnifi.
cum Affliäorum, in quo peruetufía pidurà, tota vita-. Afffifiorom
. banco Eultacmj» in lignum luse ex eodem originis , ex- n* famiii*
prefla fpeclatur. Verum quid Seipio Mazzella in hi- °Sv> Maz
floria iua Ncapclitana de eadicat, audiamus, verba fup- 2clIa leil6"
ponam : La famiglia d'Afßitti e molto antica e nobile ,
perche trabe l'origine fua da Placido Humano Maeßto
deüi Caualieri deu Imperadore Traimo , à cuifù familia*-
rifsimo -, ejfendo poi per injftiratione: diuina dmenutd Cbru
ßiano e ebiamatofi Fußachh , riceuè la Corona del mar
tirio fotto VImperio di Adriano , cast da¡H afßittioni che
paù detto Caualiert di Cbrißo , ifuoi ßglioU acejuißarona
il cognome cCAfßitto , la cjualfamiglia moßro il ßto 'va
lore per defenßene deüa Santa Fede . Fú di cpaeßa fami
glia Gran Maeßra de Qaualieri Templarij Campanella
dAfßitto. Signare di fydegaldo, di Redine, et deüa Adolpar
fà molto caro à Gimanna I. Filippa ÄAfßitto-, che fu.
Giußitiero della Provincia di Abruzjjt . e oenebe ne tern-
pi antichi queßa famiglia- fù fioridifsima di Caualieri ,.
hoggi nandtmeno grandemente ahonda , batiendo buon
numero di ecceüenti Capitani , e di ricchi IBaroni , e
pcfsiede il Centado di Triuenfo > del quale ne Signore
Ferrante d' sAffiitio : hà data fama ancora à queßa
Cafa Mattta d¡ <iAfßitto ecceüentifsima /urifccnfulto r
%£gio: Cünßgliero 5 fà per- arme <¡uefia famiglia.
Cam*
•MliH .t.
Page 99
70 Pars IL . Genealogía
Campo di Merli £oro poßi in сampo aburro.
Armafanf ° * ^rraa nuius &вйв Euíbchunae, fuerunt Leo &
lim de Affi- LupüS pedibus poikrioribus iniiftentcs intra campum ,
ilis' ex quorum faucibus exibant infantes femiinglutiti , ve-
ftiti viridi colore, & capitibus eorum diademate Sanctis
vfitato impofito ; Léo dextram , Lupus finiftram oecü-
I pabat , quod faciebant in memoriam miraculofi fuccef-
sùs filiorum S.Eufíachij, Agapiti & Theopiili , proutiib
vita eiufdem narrauimus. CalTjdi quoque impone-
bantduo cornuacerui, intra qu« Crucifixus , in me
moriam apparitionis S. Euihcniolactae in monte VvU
tureHo . Sed audiamus Zazaratn de his « • ^
Zazaraar IiArme di queña famigliadi S. Eußachio furono
ma familia come dißopra , <vn Leone & isn Lupo, leuati in piedi den-
«phc«[ch^ tr0 rvn feudo con Ie Zfimpc difuora limadall abra , daUe
bocche de quali yfciuano duoi putti mezjto ingbiotiiti , *ve*
ßiti di verdezcan le diademe de Santi : il Lime alla deßra
del Lupoy quello d oro in campo vermiglio, e quefio >ermi
glio in argento, benebe il ramo , che últimamente di queßs
razjzjt profefso la parte Gibellinay tangió la diuifa^iei
Leçn d'oro in argento , tuíto ció per lapietofa memoria del
miracolo, che fegui nelle perfone de Santi Agapito e Theth
pißo piceclini ßjrliuolini di S. Eußachio , nel pajjar ilßu-*
me amhedue preß -, l ^\no da im Lione ■> e l altro da<*~\n
Lupo ; fù Anche il loro elmo coronato con l'imprefa di due
corna di Cerno frú le quali t il Santofgno della Croce-,per
memoria di queüa apparitione , chefuccedè À S. Eußachio
auanti la fua conuerßone, ritrouandoß nel monte V*vltn<s
relio à cAccia.frà limiti delloßate Tufculano j e da Ludo-
uteo
Page 100
j. S.Euöachij. ; 71
niсо. Imperadores mentre corono la Сdonna de Сohnefi", ^»
coronato anche il loro elmo, ejfendö diqueße due cafe di
detta Paula fuperflite di qttefla гаца'\ per la quale fuoi
foßeri hanpoßo nel lor Áiufeo ilfeguente Qenotaphio .
DEO VIVENTI .
1AVLAE OÇTAVIAE A S.EVSTACHIO ROMANAE pft™
Jt I л .< pRjNCfPISSAE l!u '■> ' - ' tritix Ro-
IOANNIS PODII CATÍNf ET'ALlORVM PLVRIVM {S^sf
OPPIDORVM APVD SABINOS REGVlf' ftachij.
PEUPETVl HttlK !1 *
EX MAGNIS, TVSCVtANORVM COMITIBVS.
OCTAVIA AVGVStrSSIMA GENTE'
' gen re.
IX QVIBVS PRAETER CAETERA VRBIS
ET FAMILIAE LVMJNARIA
TREDECIM, PONTIFICES SVPER SOilO PETRI
. REFVLSERVNT
EX QVA VNA TANTAE PROSAPIAS RELIQVA
FRATRIBVS MARCHIONIBVS CASTELLIS
DE S.BVSTACHIO PRINCIPIBVS ROMANIS ET
NEPOTIBVS
IVRE SANGUINIS VIRTVS ET SPLENDOR
MANAVIT
VRBIS NOBILISSIMAE » PROINDE TANTAE
VIRTVTIS ET SPLENDORIS HAEREDES
MGNVS HOC SEMPITERNVM FAMAE
ET HOMINIS. P. C*
De rcliquis inícriptionibus vide inEcclcfia S.Euftachij
in Vrbe * Sequuntur Arma Familia? Eulhchiana?.
CA»
Page 101
7t .Pars II. Genealogía
oArmaÇ
'^amífice
i *
tífiticl
b-íuftachy
С A P V T V.
Laus familif
Coraicum .
De Çenealogia Qomitum SignU , Poli , c> ZSalmontonü
infería ÇenealogU S. Eußtebij , л Tertulio Sena-
tore Romano primàm in Comités Tufculanos^
& deinde in dittos Comitum familias
сотinnataferie deriuata.
ORigo familias Comrturavtiantiquitatenulli cedit,
ita cfuoque tantam fibi nominis fâmam,iantam re-
rum geftarum mirhitüdine & copia seftimationem , tan
tam denique ob preclara grandium ex ea prodeuntiurrb
Heroum facinora gloriarn peperit , vt in ijs dcforibendis
vel ipfa Hiftoricorum ingenia calamoíl]ué defàtigaffe-»
videatur . Tametfi verô illa eadem-in varios diuuífa ra
mos longé larèque íé propagarit , ad vnius tamen arbo-
ris
V
Page 102
■u* S. Eûftathi^.i .«4 £j
ris radicem facile reduci poííe , Genealogía luculenter
docet '■> vt proindê dicta familia haud incongruè affimi-
lari poiïit arbori , qua; quadruphd ramorum extenfro-
ne , quàm fuitfœcunda , tam illuftris femper fru&ibuf-
q;uc immortalitate plenis , nullo non tempore in orbej»
eminuit . Sunt qui eam ex Anida familia prodijfíe di-
cunt , exeo capite perfuafi , qnod in paîatio Opito
jino , in Tabula familiärem Romànarum, haec verba
legantur-:
"i ANICIA EX QVA PIERLEONIA » FRANGIPA-
NlA> ET COMITVM FAMIL1AE EXIERVNT:
quae eadem verba Poli in palatio Ducis geRtilitijs armis Quatnor
inferipta me legifle memini . Sed qui hafee quatuor fa SuSat
milias reéfcè vnam cum altera combinauerit , is eam va-
rijs matrimoniorum nexibus ità vnitam Comperiet , vt
quamam ex hifee prima coeteris originem dederit, dif-
pici vix poiTit j cum íingulíe cum fingulis cognationum
affinitatumque - vinculis iuncbe> vnam quafi , vt ex Ge-
nealogijs earum patet , exhibere videantur . Vera n ne
quicquam nottro inftirùto défit , hoc loco Ducum Po-
lanorum de Comitibus , á prion's temponbus in hune „
vfque diem continua! a iêrie ab O&auia »feu S. Etfftachij
familia, аит A nicia def enditle oftendend иm refíat •■, (êcu-
ti verö in omnibus fumus Genealogiam Ccmiturrb
Marci Dionifi j, Itálico idiomate conicriptam, cui titulus
crt, Genealogía di Cafa Conti •
DixiftMJs iiv precedenti Genealogía * quomodo
pofteritas S. Euftachij , ad vfque Tertulli Scnatoris Ro
mani potentiffim* témpora deriuata, hinc ad Duces
К Tu-
Page 103
7\ Pars IL Genealogía
Tufculanos , Principes omnium tunc temporis poten-
tiffimos , öc Romana» Vrbis.vn icos dominatores, perue-
nerkj. Iam vera quomodo, familia horum Principum %
à. (]uibus,Comitura nomen ad poftcros. profluxtt, tern*-
pore [nnoccntij III. in tres fucceííu temporis ramos dU
uiía. fit , hoc capite. oûcndamus »
fcuTçoro!* Anna itacjue. bk icv Tuículanorum Comitum prin~
t^a'äP'' cipem.agebai ßenedic^us^ex Ocbuia,<k Diui Euítacnij
çropagawf,. ítirpe criginem ducens v vir potens & inter Proceres.
Romanes prudendi,.viribu$,confilioq; prselbntifíimus i
vndèpro íiirr.nwL, qua potiebatur authoritate & poten»
tiarSergium fil iura Comiteru Tuículanura v cuem fà-
SereiuiP*^ ctiont fiia.preu.alcnte x iam Cardinalera. in. Sedem Diul
¿aJ^cJ,e Petri contra, fufbagia populi , <jui Formofuro Portuen-
wKi»iuicurfcnxEpilcopum.petebat>J intulit,,anno 8¿¿ i. quitametíL
'** bis in exilíum pulfus, Scà fedefua dciectus »legitimis.
umenPontificibuiEormoib,, fcloannelX* mortuis.,.
in. Sede Apoftolica confirmatus fuir.. IoannesXI*. in-
quit. Ciacconius., Strgij/) <r\t:aiuntt filitu, fymanus. ex.
Comitihtis Tufadanu , c¡hí. ijdem. funt. ex Comitihmi Sir
mit de.Comitjhus:poßeÄ.dt&i,) amxt^o. Рстфсммп
adeptas ¿Ibérico fratre. Sergij , filio, Benedi&i potfsir
mú^laíar.anteMíc, poli: Caroii.Calui ex icalia diíceílum,
cxpulíwíwjuQ Bomà Longobardornm. Regem, confuía*
r¿ pot^ftfttÄ Yrbam. adminißrans- 1> Sjgonio tefie Vrbis.
yoKftÍV1. Monarchiami adeptus. , pra axbiijia fumma. potcflatc;
fretus,agebat omnia . HicgenuitDeodatum, & Ociá
banos uianunfcv qui, роДеа Pontifexmutato nomine^bannes,
xiL Pomir XU^noroinariwoluit) поа oiû 1 8. annoxum. electus*
aquo,.
Page 104
;i :;Sl£iifläch^i гиА ft
з quo & Otto Rex Romanoram fuit m Imperatörerh
coronatus« Deodatus genuit Gregorium , Grcgorius
Albericum, patrem duorucn Poittificum, Benedict! Vif.
&: Ioannis XIX. Greigoriui Quidonem Dominum Po*
Ii y, 8t Thcophilactmn > quem püerum annoram vnde- JJjjSjJi'
eim adhuc impuberem, in Sedem Apoltolicam patris ^^«ee
cuexit potenm , & Benedictus IX. dictusfutt, quita- puer u. an-'
men luafu b. Baitholomaei Abbatis Gryptae Ferratae, ad 4,orunK
vlteriorem a?ratem>depofito aliquantifpeT Pontificatu ,
fketione tandem patris prseualcicente, denub Sedi Diui
PetrLadmoms^in legitimum Pontificem electusfuit, de
quo vide Cardinalem Petrum Damianum , & Glabel-
lum Monachum Clumiacenfem» Quido genüit Ioan-
nem Mîncium Pièudopapam Benedir.rum X. i058.de-
quo Ciacconius . 'BenediBus X. Antipapa Z?elitris
oriundas , ante' Póntificatum Joannes Aiincius diBus , Pa
trem haitut ¿Huidonem exTufeulanis \& GallerU conti-
tibus primarium in Urbe hominzm, quippe qui fepiem ^„ido rjo.
Pontífices m fuá familia habuerat •, Sergium IIL loan JJ^
пет XI. XI/. XIX. & ЪепеаЧВит Vil, VtlK ¿f«a ftn¿
& IX. Hic BenedictusX» à praedceiiore polka excom- * B
municatus , & Sacerdotio fp jliatus, ad S. Mariam Ma-
iorcm pritiatern vitam agens > moerore anîmi deceiiit.
Quido pra»tereà genuit Berardum -, & Gregoriiîm Уhic
genuit Pctrum de Anagnia -, Pétrin» Trafimundum , Se
Paulunr, 1 luafirrundus Thomam de Supino, qui fuit
pater Innocentij Ш. gloriofiffirni Pontificia 11^7. ЪС Ram», т.
Riccirdi Comiris Sorani^ Tub quibtis, Tuículanomrrb ¿¡¡¡¿¡¡¡¡^
Gomitum nomine cetíante, Ducum Polanorum Ъс Val- vaimonto-
К 2 mon-
Page 105
76 Pars IL Genealogía
I
шопtonenfium ramus peí PauJum > vel vtafij volunt >
Ioannem Riccardi filium , ariginem duxk > quae conti
núate Genealogiae feries in hunc vfque diem durât , vti
' ex Tabula Genealógica patet «. Petrus de Anagnia prae-
rereà genuit PauJum > hic Philippum> d quo incipic ra-
àPhuîpiS' mus. Gregorij IX. Pontificis *, Paulus Mathiam , 6c
fj»pagawfc Trifiinium qui pater fuit Hugolini,poftea. Gregorij IX.
Pontificis Maxim i : Mathias verô pater Rinaldi,. polka
Alexandri IV. Pontificis . Atque hi iuntproprij,, &ge*
Duini Pontiíces familia: de GomitibuS)Cjuos vulgo Co
tí vocant, praeter feptem Pontífices ex familia Comi-
tuen Tufculanorum5á cjuibus pofteri Comités de Signia.
deícenderuut , fupramemoratos . Vt proindè ex hit-
ce Familiar de Comitibus ex continuata Comitum ferie:
demonfirataí antiquitas , fplendor & magnifiecntia íat
fuperque irmotefcat, vtpotè qua? praeter duo» Antipapas,,
decern Pontificum gloria exornata fit , ex quibus mno--
centius III. &c Gregorius IX. rerun* geitarum magnitu-
dine totum Mundum replerunt,de quorum c¡uidcm ian-
eütate , iníiitutis,, virtutumque prasftanria praeftat tacere,
quam parcius ieiuniuíq> fcribere . Qui porro vltimoru га
Ducum PolanorumTroquati^LotharijjInnocjcntijjAppij^
Oddonis, &Ioannis Nicolaiydigniffimi modo Romana:
Vrbi$ Gubernatoris, cui , & veluxi Abbati B. Virginia
de Vvkurella opus hoc infcripiimus,res geftas diftinâius
nofle defiderat > is. Marcum Dionyiium lib. de Ge- .
nealogia Comitum, Itálico idiomate. fcriptum confulat 5.
Vbi omnium vitas quam fuiiffimè defcriptas leperiet.
fipe ad Carolum II. qui hodiè Dux. Polanus gloriofat
fàmi»
Page 106
.
ч
.
0
.’
-.
Íl
.r
x
\0
о
о
''
ОI
II
_
lI.
.Il
I
Оr
lа
I4
D
.а,I
l
`О
l
l
I.l
I
.о
ai
O
_
ч
.o
A
.
д
о
-__I
\
iŕl
e
vт
.
.
W
i
_1Illlíi
'-1.
I‘|11
«l
Il
aс
Il
Il.
‘l
и|
.«.w
_.
af
ll
чs
»t
_.
т.l
-.
.a
-__
ч.
‘A
Ñ,
nlll.-
lв
'Il'
ÍI
llI
|'I
111,1..-
...l
lull
ll'
P|
I
Page 107
76 Pars II. Genealogia
montonenlìum,ramus per Paulum', vel' ' vt alìj „от;
Ioannem Riccardi lilium ,_originem duxir.; quae conci@
nuaga Genealogia ieries in hunc quuediem durar, Ívti
' ex Tabula Genealogica pater . Petrus d'eAnagnia prie-'
Юта: Hl.
â. Phill'pr
Magna*
rereà genuit Рампы] зЫс _Philippum , :ì quo incipit ra
mus. Gregorij. IX. Pomilicis з Paulus` Marl-:iam , 8C
Ttilìinium ,qui pater fuit Hugolinipolleì Gregorij IX..
Pontiñcis Maximi : Mathias verò parer Rinaldi, polleà
Alexandri IV. Pontilìcis . Atque hi {im-t proprij, 8: дан -
nuini Pontiáices familiar de Comitibus,quos vulgo Сб—
ti vocant , prœter feptem- Pontifices ex familia Comi
tum Tufculanorum,:i quibus pollcri Comites de Signia.
deicenderunt „ {upramcmoratos . Vt. proindèiex hill
ce Familias de Comitibus ex continuata Comitum. ferie
demonßratœ. antiquitas , {plendorôc magnificentia far.
fuperque innotefcat, vtgotè q_uœ prœter duos.Antipapas,.
dcccm Pontificum gloritì exornatá lit ,J ex 'quibus Inno»
centius III. 8c Gregorius IX. rerum` gellar'u'm magnitw.
dine totum Mundum replcrunt-„de quorumqu'idcmfan
(так „inßitutis,.virtutumque prœllantia `pmelìat tacere, -
quâm parciusieiuniufq; fcribcre... Qui potròvltimorum
Ducum Polanorumïroquati,Lotharij,Innoc.entij,ApPij,
Oddonisgôc Ioannis Nicolai, digni-fiimi modò Romana:
Vrbis Gubernatoris., cui , ôcveluti Abbati. B. Virginia:
de Vvlcurclla opus hoc infcripfunus,res gelia's атташе;
nulle deliderat. „ is. Marcnmy Dionyfium lib. de Ge-è
людоеда. Comitum, Italico idiomate. fcriptum confular gl
Vbi Omnium. viras quam, lulìflìmè deiîzriplzasV reperiet:
'nique ad (Запоют II. qui фойе Dux. Polanus äoriofae
. _ _ _ mb
Page 109
‘l
O 1h»
.'.gvvlv
Íl
.O
O'
n
ао
I
l'
D
O
J.
..a
ID
.Od
ч|l
III
o
v
Þ
l\
ul.;vill-.'00
lli
|0.nJ
lznlnn.
a‚Нм:
J,
l..
.Daui
Iq;
n.a
DJ
On
ОI
N,
ч.
ви
nl
.a
.
'l
'il
Il
fl
IÓ
‚
ъ
nn
lÀ
nL
цl
nn
.I
Ol
l..
.
о|
Í
n.
Ч
1
в-l
On
l.
l
fo
l-
.ln
.O
o
n
1|
lО
l
IО
l
1Í
nl
C
n:n
n'n
v
D.I
.
\
l‘
l'I
l
In
al
II
l
l
.u
ÍI
nl
.n
on
'
.
.
.
n...o
l
`
|\
Íl
l
.
l.
bд
l
O
a
nu
'In
n
n..O
спI
s
`
l'
.
ll
'ð
il
ll
4l
cв
-
‘
ol
.`
I
lI
ч
n
в
lO
l
aь
O
ÍIl
l
Page 110
• &ЕиАасЦ1;лЛ 77
familia* ргжеп, omnibus Naturae talen tis, qua» magnum
Priwipem<fcGent,inftritàiiSyqïjeffi,vri likwplcs oóto filie-
runa propgätor eft' H^iJüöqy^ in filijs fuifrvberrimürr\
poßeris <io№№ fuie icriptoribus tricma ) non diípar ргэе-
deceíforibus , à qu»bfc?d$í«tfdminí4 Hertibusreltôtiu
rum confirió** » y- oU mu. > ... *Jj.¡n-!l
Phira hit adácre'poffem- de gloria fiúius Dömusy
fed enim ne limites propoíit* -mihi materiíe, qüa Ge
nealogiam S. Euft4chíjj fojuatäfiaedö^per Con itesTufcu-
lanosin vltim»йагсЛЩЦрШ ftánsfúíámíTdhtexeréícori*1
íHtueram» tranfilirevídereiTví ea eonfolto omittendü-;
duxi . Suppléant interim íüiiimiá;vaHorum,de hae'nobP
ItíTima iuxta atejue antiquiifaim familia , Authorum elo
gia , tum potiffimèm Andpeà* Salîc-eiMiflorici Cometí- Encomium^,
fis, de Нас gloriofa CemiHH» familia atteßati©> in hifto- -к." "
ria Comitum Paátianorum> vbi exprefsè dicit > hofee^"
Comités à Cotrítum Romanorum familia » iam ab an
no Gbfîft&f&f* bucHÍqufe deícéndere ► Alcuniiáiút^o*
gliono che dificenda queßa famiglia de Qonti di Padouл dû
qnelli di^oma, 1' qtfah nobilifisimi per ogni rifipetto , hanno'
con perpetuarte m'aiintérwtta linearprodotu' PrincipiJPrela*
ti^ardinali^e Papivfi the neüa Çivtà capo del Mondo tutto
non filo-ßa trà le prime » ma* nonfia *vkima trà le qttattro-
principalifsime poichefi legge nelVlSoria dtTracagnotar
che Onorio Imperator* défiderando di cacciaril Tiranno<
Qonñanüno 4 che nella Gallia осейfato VImperioft haue-
ua^gli mando fipro- cm t/n groflo ejfercito il Qonu- Qon~
Bantinoy Tatritio "Romano, di moho valore neWarmi, di¡
molti anni pvimA chiamauano Qcnti 5 quei Qamglierl
I»»-
Page 111
jr 8 Pars Ц. ! fjfentíalogia
frincipali > che nelU corte del Briunipe pin ЬоПОГМо Imgo
Ыиеиат, e da\ïaccompagnât VlmperAton ejftrgti
jemprt л1flanco , erano di quefto neme detti : hercio ehe
fomitts foi tKcmctmdoU vociiMAijfe, Qonu , aliro che
qiteftokrcpelhiwgw &т*ъ>о1фы ¿f ¿ú^.^.t.:
Hunc Conltantinum Comitem, & Patricium Ro
manian Belfortius m luis cpron içis ciicic . tempore Zoíi-
mi Ponjif]ci$:a»n9 :4i^« Ä^ H^riö Impemoic iru
Galliam cum valido Exercitu, ad propulfandani tyrap.
oí iem Conihntirii i qui graui jugo-GaWam iniufto
titulo premebat , milium fuifle*vbi eum iuxta Ciuita-
tem Melatenièm commiffo praeiio , viçit , Imperio; le
gitimo Imperatori jeftifutOii оЬащшп Imperiuip.be*
. neficium prxßitum» Honorjius Gaefart $¿ ipfum cum vni-
' perià familiaíua in meriturp dignitatis gradumextulit*
vtfemper ex eius generatipne quofdarp fecum eííe vo-
luerit,vndè primurn quoquefamuM deiGomitibus dieb
fiut » :Ita Bclfört.ius , Sc, Vplaterranus in fua Anthropo-
logia, quem confule . Hinc poitea natí (vat Cornices
ex domo Anicia , Principes qui Comités de monter
Auentino dißifuerunt* quorum alij relira Roma Tu- ,
feul um occuparunt , Comités Tufculani difti > qui om-
nes quoad paternam lineam ex Odauia gente , ideít
SanCti Euítachij prognatos, quoad mjtcrnam vero llir-
pem, ex Domo Iuuaorigmem fe nacbs gloriantur ....
Sed hscc omnia paulo fufius deferibenda duxi ».,-.
i-.;* Cum in Tabula, Capkoîij de Romanis familijs
irciía reperiantur haec verba, vt in prsecedenubus otfen-
dimus .
ANI-
Page 112
" S. EuftáchijJ тД 7$
ANICÍA DOMY^i EX Q¿A MERÍEOKÍIA , FKAN-V
GIPANIA, ET, COMITVM FAMIUAE PRODlRRVNT'-,
facile vnam cura alia comparant! patebit , haíce quatuor
familias vnam & eandem originaliter cumAnicia, &
Octauia conûruere > quod hoc loco oftendendum re
iht . Nam> vt xc€tè Philippus Gothus Siculus , apud
Amoldum Vvion in bib. Ligni vitse , in Tract, quenx»;
de inuentione corporum SS. Placidi Anicij Abbaris
Sociorum , detoumphomartyrij in ea cekbrato expo-
fuit >.Tertullum non tarn ex Domo Anicia, quam ex,
Octauia prognatum aflfcrit^. quin 6t Pierleon iam >. 6¿
Frangipaniam ex eadera prodijííe büce verbis doCeti
J&Mttfl* £*tti>{fatt¡t$tymfofmqfíú¿ brenne ilgle>
rkfo *%imtire SsMaekh yCty. Gerdiana e Donato jf*w.
CompagnirßgUuoia di Tertulio, Prencipe de Patritif. Лота*
m, Padre dclla,Patria- i ñipóte, di Giuftmiano Anido- Im-
geradere. . /н»1 Tertulio d'inuitta fangue degl'Anicij , del
quale teñifcano Ai: Antonio' Сdonna, & Onoßria Panui-
m , thefono difcefi i Fv&ngip'üni). e da. qtteßi.U. Seremf-
fima Cafa d'Außrfa..- Httitre Tertulio pen moglie *~\n&.
Signora-di Cafa Ottauia quanto al Padre ) e della Flauia
quamadüa A4^re rr deUa;<jwA'le nacquero per brdine Placi-
dor Euüchiq? F^ittoriho^ Flauta .. Ex qujbius aperce,con
fiât Amiciara^Occauiaiiib Pittfleonmm» Se F^angipantam:
Com!tum,vnarn&: eandem -dir familia-m , quód &5 iu-
ркьAmoldum Vjviönf bifce verbis docet . Pierleones^Co-
mites de -mMWAnèntmO" Antcij, deinde Tufculani. dieli -,
fuenunt) oyn^eCüftytntoißantili*- ortgo y & confirmât di
cta Petrus, Yilla.de. Cöfnitibus, in lib. deJruienbcorpo*
tum,
Page 113
8o Pars II. Gcàealogia
rtraí/SS.Pkeidi & Sbc. 'Effi djc ¡V Pierleóniicénfijpiná'am.
Vero non lolùm candan famiJiam ciii , lëd & Comités
Signienfes ab «a deicendifle his verbis aflcrit. Рарл
<sánadeto i Conti di Segni y defeendono da, Fran~
gipani Anicij . Quomodo vero pars huius familia;, ex
Italia in Germaniam, Hungariam , Dalmatiamcjuej
traníplantata Fuerit, Amoldus< Vvion Tom. i.§.i 2. ¿zjt,
Ligno vitíc refèrr. ^tlicolaus Frangipanius. in ?uit, Ve~.
netijsfoluens -, in Daimatiamprimo , »vbifamiliam Щопп,
p'ahorum Scodrd WeH^uit , & PanorurnXSeggU deinde.
cuts Poßeritn Hungariam f¿) Croatiam projetli , claxif-
ßnuegentts in *~\ triufque Prauincijs> authored \txtiter.unt 9
Frangipaniorum fedteet * ф Sijrniorum • %íam nepotes,
eorum opibus , poîentia & digmïate illußres effeEti > in tjf-,
demProuincijs commuantes ,multis Qppidiï & magna di~
tiene potentes y Comitum Signit famiiiam nobilijsimam
frofAgàrunt . Et tnter cesteros ciaré oltendit Onofrms
I^nuinius rertrmHùngar. déc» x. 1ib.>\ cjticm confute.-.
Huic aiUpuiatur P*ùs JL P. M. lib. ¿. Comment. Co-
mires'Sgfliîè non ex inaterno , . y ri. multi perperam tra*
dunt, fed ex Paterno Sanguine frangipanios cfle. &con-
fequenter Anicios . Prias , inquït , Legati Hofnenfes ex
Adantua reeeßerunt quam prôditio innotefeeret . Qua ad
Legates HungarU primum delata eß . JJi fuemns Epi-
feopi duo, Qenadienßs tp* Signienfts , ф cum hü Siepha-
пш Çroatùt Qomes, origine Romanasл Frangiftania gente- >
qua SanEtifsimum olim Pontißeem Gregortur» produxit ,
Pr<tßulumdecus& normam. Et vel je* geutijiu;s armis
tum
Page 114
tenter 'pàtet . Nam,vt'redè cita to loco. Arfioldus Vvibai
Cejjfm»t, inquit, Fràngipanij Comités SignU pro armk
- gentilitijs in cceîofanguineo, aquilam auream , fntßulit «w-
gris fragmentatam, tefïulatam votant periti artis ,
aliquod pietatù auiu твЩ1Ытйт> faltem in armis appâ
teret , <um in cognominet quod ex Frangipanio in Signiuni
transit, quodammodo deperditum wideretur. Precedente
demum temporelfamilia h*c ittußris ad1 Anagniam
fUlém~£ampàrtU in Hernicos translata , quo tarnen tern-
-ports intertuiüo explicare non walex , ¡&idem quoque ciariß
ßmdextitiP,prowlitque< lámanos Pontífices doctrina ¿7»
faniïttate celebres, Innocenúum II/, Gregormm IX, &
AiexandmmJV* aiiofque Cardinales ,фxrvtriufqueßa-
tus , tarn ,£celeftaßici , quam ßtcularis i/iros praclarifsi-
mos.* Hxc Vvion . bx quibus Iuculenter pacet 'Comi
tés tum Anicios, tum Octauios , PierJeonios , Frangipa-
nios, Tuiculanos , Signios, varijs qua confanguinitatis ,
qua affinitatis gradibus ira fibi comunetos iuilievvtctm»
ааг vni & eidem origini mérito adnumerari ро(Пц$иЛ~.
. u:vyimo,S?Benedktum,TertulIum> Aequitium, quo*
juin ille Pater S. Placidi , alter Pater S» Mauri fuit , ex
Aniciay& Octauia íbrpe oriundos fuiiTe,ArnöldusVvio)\
üb. de Jigno Vite , hifee verbis oftendir : S.Ajtkm Ъе-
nediclus Prohns , Eufropvj Anicij Comitù fïurfi* film , ex
Abundantia '/{iguardata matre mmo &* eodem parta editi
cum forore Scolaßica anno 480. in Qivtitate VmbrU
^iurfiayrepudiatis rebus mundanùtfuer 14. annorum , an-
no Qbyifii 4P4- Eremum ingrefim , ordinem toto Orbe illa-
- L Urem
■i
Page 115
8* Pars IL Genealogía
ßrem inßituit Suhlaci , <~\íi cognatesfuos SS. Мшит
Placidumin Lege Domini , fg} monafiiep dtfciûlina in*
ßitnendos fufeepit ; Poßremo Tertutlifratruelüfui Caßtpo^
in quo Adomchomm regtdam , diuino diñante Jpiritu edi-
dit, ex qua imiuerfalu , Aionacborum Occidentalism Ta
ux $ Patrianka numeraria* effs meruit : пгее Yvion »
Vbi cxpreke SS. Maurum S¿ Placidum Anicios 6c со*
gnatosS* Benedicti vocat. Cum itaqne S. Maurus
Aequitio Anicio- Patre natus, Placidus vero ex TertuU
Ь Octauiogcnito&fif) praetcrea S* Benedictиль ScTet*
tullum patrueles > йие, quod idem eft, intrudes ex. duo-
bus fratribus natos noratnet i Tertullus vero cx.Octar
eia, S» Benedictus ex Anicia ilirpe natu&fèratur: patet
Anicios inter & Oœuios,magnam. £иШс ppomifeui fan*
guinis coniimcrionem . Sed heec ita fe habere >. ex Ar*,
noldo Vvionoftcndamus, citato libri loco, vbi expreiTis
verbis,,Sc Eupropium , Gordianuni,.Boë£iura , Acqut*
tium , Tertullum Anicios dicit : verba еш&Гит ■ , FL*,
ssíniew Prahus TermUus iünior* Уir Cmf f!^Patriuus<y
Flauij Anicij Probt Tertuäi filing anno 5 Qmfulatum
gefsit cuntt Flaaio Phdoxeno , i/tißafti Confutares docent .
jfium .^m;clar^mi.ßflendßrem, & potenttarn notant'
SkGregorim £apa(Di#L liLi* cap.3 Gordianas, in *~\itA
Siplaci^LeoOftienfis f in (Jhroniat.. Qaffmenfii, . Рент
&атшШщ lußinianus Imfetator i» epifiolufu» , qmnthtr
que &* fempen exaddphon , cjuod in graeco idem ac pa-*
true! em fonátg¿ SJPlacidum nepotemfuû appellat. fTxon
ejusfuitßlSa TiùAnnij Placidi OBanij Qonf 2(cm. quam
ф' Faußinam'V&caiam'VQlmt.y Somremque Elpit prim*
Page 116
S.Euftachij. Si
%Klij Anieij X/X:Worfr^XFjtyitQr*vtèrbïrtos efe
Placidum, V0огЫтЛ fEutychinm y ftkmam -, Syluiam ,
Ek Qjuibus apcrte deducitur Tertullum , Aequitiuiib ,
ЬОДиамб^Ъот^ PafrèWSv'Gregorrj ,
& Syluiam Ocbuiam matrem eiuíiiem>inter Placidum
&Mauram Anicios , ftricta confanguinitatis lege, ex
vna & cadem Anicio-Octauia ftirpe I originaliter pro
gnatos fuiííe , & coníéquenter ab Octauiano Auguflo
& S.Euftacbro originem fuam duxiíle ; Certè Aniciam
domum, vti 8¿ Octauiam omnium antiquiíTimas eífoi
íupaonVnfum fuit, cam vtramquc velab ipfis T^roja-
nis , Graecis Se Vlyfle gcnealogi » vt ex fuperius ali¿tis
patct, deriuent . Quemad nodum &: Glandorpius quo-
que in fuo Onomaftico Fam.Rom. fusé deducit . Octa-
tóos autem dictos quoque fuiílc Anicios, ob porentia ть
rerumque gelbrum g oríam , quafi díceres inuictos &
infuperabiles ; quod nomen tandem fucceflii tcmporuni
in famdise denominationem defciuit. Qua: omnia fui
fius demon ft rare poíkm , fi a ut fupracitatt Authored
idnonquamfcRifïimé' prjeÜitifícnt, autinftítuti noftri 1Й^-
ratio, qua Euftachianam folumnaodo fa nilia n (qua ггь » ; '»
ob dictas rAtiones non immérité Euftachio- Anicio-O« -о ■•..«'
ctauiam nominare beet) oftendere conrtituimus , id per*,
mitterct • Quare h*c de Genealogía Euftachiina íatis •
■ » ■ - , t «i * ■ .
'.I. -i, ■ t'i ~„v ' ¡i»-, с
L i PARS
Page 117
8z Pars IL-IGcneangîa
[мы ín/{íiuínмы, тысадит/Ева: JJ. Маш-ат
„у Placídum'in Lege Domini , с} тещ/1160 ` lima ini.I
{твердая} Pqßnemö- Tqrtßllïfütrulèf11; Сила),
inquo Мота/лопни regulam , diuinq diganme дыми edi»- _
dit, ex qua мифы. , Manac/90mm. Occidmmlgiòn.ш а) Рвите/м ummm@ ¿Mimi-wit : :banc Уйди .,
Vbi cxprcßê SS. Maurum 8L Placidum Anicioil` 8c con
Знаков S. Bcncâicti voca! . Cum ixaqae S. Mgmus cx
AcquitioAniein» Patte natus , Placidus verò cx Tènul»
lo Octauio gcnieus 6i, prœrcrca S.. Bcncdicmm. 8}: Теги
uullum рамные: ‚ Бис, quod idem cib Бите!“ cxclßo»
bns fruribus natos nomìnct a Terrullus.wcràf.cx0ctar
nia., S. Benedictus. ex «Aniciaiìirpc пашаEmana .pate `
Aniciosintcr 8c Ocœuiosßnwgnmâlilfc'pmmifcuifáœ
guiais coniunctioncm . Sed hœcï isa (ë. habere 5', chn.
noldo Vvion oßcndamus, citato-.libri loco, ubilexpccílis
verbis„8LEupxopium,' Стати„Воёйишэ. Acquis
tium ‚ TcrtullumAnicios clicir' :. дики-стыки ï. ‘EL«dnith ВИШИ Топили: шток; Vir fònfî nyatarícù'ßf,
F Am'ch Pmöi Телят. fl'ùas, anna; 2.3L' сидит35/31-can Flmio Pbiloxenv l, 'mi (bnfìlnrcs довел: .
Huila; clariyjìmißlendaum С?‘ ритму. мстит
мандата Рарщ'Вш. IMJ... “3.3 ç Giardißm..in mit@
SfPlncidzïïlJßo Oßz'enßsf, inf/ironica. Сайт, _ Реши;
ватт;(фиат [шестых in, гадай:[im ‚ infin/lf#
per@Ёжик ¿mdd an., quod in gtœco idem ac Рач
tiuelern {cnam-@4'> SJ.’ ладит nepoœmßû'appelln. Ухват;
aimfuitßlía Titi-.Anna Идей! Одену [он]: Ют. quam',
Faußinam @acum 'wlmi' , Soraŕemîue E Primm;v
Page 118
/ ь...
нEunachii. в;
‚об? ”Гатйи'тгга 'hrm cgi»
Наши“ Víůorîutń шит/ям ‚ладит; душит .
Ex qQìbu§áaîpcrtè51edgc§§ug ТсгщНщр, ‚дети-шт, ‚
нанятым; СтавимAbìçilim Paúém’S;Gregòr1j ,
8c Syluiam Oäauiaml'máfreâ'h einhëmdnter Placidum
ôcMaurum Anicios , [Ейска corrßnguinìtatis legc,-cx
vna 8c cadem Ankioßctàhia'ßìì'pc) originalitcr pro
gna'tos Гите ‚ ôcconfcquenter ab Octauiapo Augufìo
8: S.Euů{c'îńó pn'gímin бит дынек AClgmtè An'iciam
domum, vti 8: Octauiam omnium antiquiflìmas CHU,
ispraoñeńfumfuit,-cum vtramqucëvelab ipfìs 'Frqïäf
uis ’, став гас-Шубе genealogif, vt. cx {прет-Зав видав
расцветет; Quemadmodumßc Glandorpiusquo.
que in (no Onomaíìicb'FannRom. fusê deducir. Оша:
u'iosautcm дядю; quoqu'c мае Anicíos, ob poremiam,
rerumqué ведающим; quaíì cliceres inuicros 6:
яппфщыьъ ; читают-„раст (шеф: temp'orum
ìnńmûiœůenamimsibnem :defciuit` Oggi: omnia fuí
fuis 'ï daeŕnbn'fìrm:E рангах;Б 1шк Гфгёсйййг ‘ Amberes
id *mnquam шпата p'rœltiçilïcm -. am анаша noíìri
наб, quàßuůachianam Íolummodovfhnihzfn (quam. ъ '
ob’dittas ratiönes под imméritò ЕййасЬйогАпйсйо-О
ctauiam nominare Мест) oRenderc co'nůituimug ‚ йё-регь
minera .» Quart de Genealogia Euäachiana fatis .
.
l l
I . ‚ _ p .
. l . . ß ч, .1_ . vl. ~ . А‘ 'L' .l I~-‘\ ч- .a '
*'Hv'fw'
A
‘.Lî. I’
“AH И) *1J
Page 119
84 .ЩЛ&2
"1 ' PARS TEIVri&y^
DcLocq Conucrfionis S. Euftachij ■
adChiiftum. î
• CAP V Го К i
Defcrtftio Lan: Cemerßonu S. Euftachij. •.. J
*"T"*Ybuf inter & Praeneften, veteris Lartj celebérrimas
JL Vrbes, altiftimorum montium catena ad decern
millia pafllum ex Borea in Autirum cxtenditur , quae
Vt iugis iuga montium continuata. ferie conne<âib,ita quo-
Jj^kcft Яие difficile!» > certifque temporibus ob fcopulofas, Ы
S.Euitachij. prxruptas montium cautes,, & praecipitia vbiqjuc paf-
iim obuia , tranfeuntibus pericolofum aíceníüm prœbeti
In akiisimo horum montiumr à Polo Oppido £xcellen*
tjQimi Caroli de Comitibus , Ducis Polani reCdentia ,
Defwi m H*um niillium paffum. fpatio afcendenîibus». Guada«
Pagi quod gnolium, vulgo Guadagnuolo inifa rupem toto Latió
íuadíSur fjDedabikm., condkiim óceuwit , te modo dj#i Ducis
Polani itmícuéttGni paret jquem pagum natura fcopulo-
lb muro iia cirçuracinxitî vt ne. vtiiigium quidem eins»
rupem eminus coipicientibus appareat,neqi.pagum prius
ibi conditum ientias , nifi vbi te intra pagi ропаггъ
Situ» Gua« de prehenderis j ell enim veluti intra faxofum quoddam
<u%noUi. Iccioium pofítum > vr non incongrue* nonnemo id Li-
thoeream humana carnem fàrtam , ab artoerese fimilitu»
diner
Page 121
...u„,v,¢.~¢.A'n д. —'s
о
IJ. l':1w~ 'fr 1 ._x-»LA 'L ...a . 'w'vA ‚и ufllr
techРт‘о
arœ deMa
ÓpticaФ
\
Петр
cu'cuml'aç
l
._
V«un
V)cm
‚—
‚энь
,а
..
.um
.
._к
~..
..
.l
«.
-.Г
A
„и.
.FaЕ
xЁ\ìiañ\§\ì-ìtì¥\\î\s\ìgiën`
...›ГГ..!га‚ì
~-.v_..r.o«P»„l|1báh:Fk
ь)...
8?
-.r
.Il
..
..Ё.
Ь.
‚1:
к.-.
.if
‹Ъ.I
«....Ínfw
к.
р
‚вщи
мч‘ц..10 _Y
Page 122
` — _ `ц. . . ‚—` r t ь- .n -»-“гч "ъ. ~ŕ ` _. ›.. ‚ ч, ~ ` . __ 0 ._. . NJ.; -„,Vv '-,Mcî
'`
› u» ' Y À'R cr.
то Rupw et Есс1егшг _ i wf , i i g;- ьюЁтшш „мы.
еМтет’еПа una сит . A i — ‚ ‘Ё’Въ'ёдтё’ hf'fm'f” "
‚ ‚ ‚ - ‘ * ‘ ** 14: vetemburChi'ynanu
niacennbu: ions- ' ' ” ~ ~ ‚Ё“— ' 7 - f' C‘D»F1'ffu1‘np Чад—т
_ j: plń'z'nh'or'tm'
вывихе/{а Dez'pm'œ
GTI-Rudern Улей:Mo :
antn'z'j.
I’Pm'ta Iaftralz'fadßal'
Шиит acquiMond
[есть Juppedflzznr
Lportaptlfcr'anuveß/w д
MNO-Prœcz'píh'a ъ
-.о:ь'.Д—
I‘l`
úц...„1.3..4gl'г.„дылда-шМы.„оl)
p.QAtm'ú'Ecelg/'Íœ. i
ьш—...д.в.._4._:...12$‘'
'AlA~
___.__b-»n-_bìм.
ii .О ‚
. «l „в „4;.‘А› .4.1 , „,¿w «wmlf ‚ч 4.„21435.‘дгьщдм..’-__1;лщ::,1зьц.:ц‚__./
о .
яд-.-—ь _ МщЩ“—_г
Page 123
'S
.%
i*
r * ■ - *
1
. .4 1 ... * г . - • - Г
...д ....
• . » *
? r ? M¿ iff'
• i
i'
«
: *'. .".i a:\ 5 ■
, ï." ' ''.H. -r-i
хин* :■' 1&>
■ .- -y , 4 •
I ' . ' -** -•
Page 124
ziaoll io:;&£uftaebIjJ II г\:Я
dine introducb, dcfmicrit . Niíi entra natura hom m-.¡
íeopulorum munirainè hunc locum, ci nxilicí» nul la do-,
mus , ob ventojum , qui ibidem domimntur > iwç^'ï
tum &vio!cntiam, fubíiílere potuiífct» tantas queque \
• eft,vt ejeeo non vaiucrfum^dunataxatLatium,
Ы qua longé; btèque ïyrrhenum mare patet, fed/Sciexeoîonoç
Hernicorum , SamrüfamySabinjorum^iAprutiotua^ue lSË| ■ ра\
vaftos drtfriôus vnioo intuitu, facile cornprehendas }
Aeris ibidem dominantisca falubritas eÄ, vt plerique ad . • 1
nonagefimum , aut centcíimum annum pertingant j in-
uentus non ita pndem ante mcum aduentum Ruítiéus>r incoiarum.
qui centefimo décimo fext« aotaxis . íuae*nnovagricultu- 1 d|Ut"xnsut
ix adhuc > vel ad iuuenum inuidiam , .operam dàbat f
tandem non nifi ípirituum caloriíquc natiui refolutio-
ne defun&us . Et quod minim-eft, Íncolas tenuiffimo
vicl:u contenu ,cafeo, laäicinijs , allijs, caepis, herbif-
qae vrtam fui^entames^ aquae ;pb>u V vel <мшп>1* bene\
viuant,acidi vini hauitu fnim ex:ingunr, , quamuis aqua
multó ipfis vinocariùs conftet ; fi quidem mulieres ¿JJJ***'
vno à pagó circiter raflliaii , ск fönte in. quadarff ttiontisr
valle exurgente, hauftam , capite in rupeam habitado»
nem per oppidö fàlebroiâm viam afportare coguntur :.
qutt ft h$>erno tempore congelafcar, aqi:a ex niue reib»,
kjtá plarumque vtuntur, qui & niueorum floccorum
eumul is ita iubindè obruuntur» vt exire cafulas. non Ii- Ninibi»»hy
.r i ■ i n • • ' • m ■ . i er« bernotcm-
сеаГуши palarum benthcio amotis. nimbus pr-imo hbi.pore pcmè
viam Urauenint vVnde plerique , rebus omnibus prius.oblu,unuu:*
ad viuendum neccflarijs prouidc comparatis-. domi iL»
contintre coguntur, ignique perpetuo ailidcntes , labo
re
Page 125
86 Pars HL Locus conuerfionis
fe tjs temporibus congruo vitam non fine iueunditato
<oniumunt • Verum de origine S¿ etyaio huius loci, in»
fequentibus amplior dabitur dicendi materia» Quatè ad
inflltUtumnoltrurn. piJlcbift » ".:;;J."i!oiv 'Z :.-3
. . - Parro cx Guadagnoüo iarn deferipto , ad milîcj
Via ad г»- ^e!^ ptßuh реГ viam faxofam , & decliuitatc difficilerrb
jem^S rtu- laborioiamque, rcrfiis Borealem plagara 'delccndirur ki
Tcmpium_j planiciem modicam, praeeipkij ; vndique S¿ vndiquo
Deipax». circiirndatam* in qua propofiti nobis argument! LcgIc-
fia Deipara» fit obuiam, cuiu¿ originem & iunddtionem
• ; pau'ó poil exponemus > vbi priiis locum conuerfioni
Diui Fullachij confecratum * vberioribus argumentis
düücidkueriiiwf* , rr *. íí t ■ ■: i m-i::-M:¿ U. i )V , эигГ. ; :ú
' : j. ..,r¡ ^' f> •: ioIi. э m 1|ЛПГ|1 ií-r» .-. n rmbiii
ч - ■ : . t^;¡*. f 2;;: i:Í3Íí.í c oJr ::>•■; .s ло: ^fjiv
2?/ lowpresto V ¿^hCktjfhtSfmter хогяиял Cemi i*fiu y
f 'j S.Enftacbio cQ$ptrftotm occ*fí4ném\pr*láátf--.i .¿[s
« ' ■ - i- . -p t." ; ГЧ4:Ш) <ÎU'"'.5 ; Г7 fc.T •"; ил.
POft Ecxlefiam in planirie pauló ante deilriptanu,
20. circiter palmos diíTua, ingens illa rupee cer*
mtur , lupra quam lupramemoratum тСЛпх magnim-
dinis Ceruum, ímpetu üáo > be íalru proríus portento-
fb, veriù* inuolâflc , quam infiujue , in- vita Plactdi re-
cenfuimu:j quemque Placidus incredibili eius capien-
dideíiderio asibans, tametíi ínter fcopulorum gurgu
cia velu ti concluiu n , íam amplius íibi minime elabr
poííe credebat, cx faltu tarnen Шо ferai viribus íuper io-
ri, attonitus ltupefaâufque , prœda hebat cius>quenb
Page 126
~ S.EofactÜilI',!/ 8?
£Ы prœdam dcfiinarat, admirabili Cbrifti inter cornujt^
Cerui corufeantis apparitionc . Atque harc tupe» i!U
omnibus iceulis memprabilj»4, ííipa дцага incfbbilis
Des bonitas> tanta curtí dilecto íuo &rao operan digna«
ta fuit, cuius *Iiituáincn*a -пае гавийиаеащ » iQO. ferè Rupisdefci*
pahnorum cornperi v . olim maccefia fuit , íucceífu í ta-
men temporis, ad deuotioncm fidelium explendam^ex-
cifis hinc indè, ad éimanda pedum veßigia eauitatibuj*
BonnulJuiH aíccaidemibus in apieem adkurn pra:buit *
«juamuia bboriofùmr6tpericulis plenum í tanta tarnen
▼alüií veterum i ChпШаюешт m hune locum pietaS Demtmcula
& deuotio, vt in fumraitate rupis y quat nonnüllam la» Tupià
tkudinfem a^mktcb«, ad pciperram tarn miraeufofe ™s£'£c"ia
comreifionis memoriam, a?dicubm exinixefintrin ед- jnonamcon
que totк' s Feihi^oriam depinxerinty cuius tametfi £ub- Euftachfj 4
oícura pi&ura: veôigia nonnulli ex fènioribus, huius *dlllCâu-
ten itori j, olim adhuc fefe ©bíeruaflc teftati fint y. hodiè 3^n, -:i
tamen pratter qyaternoiirmwo^ пй altud^ fupeeflb vi* J
deas . Verum vt haec non aliter- ас diximus íe babero -»нл \.j
HHolligas, addam hoc loco verba- Fartorij Arçhiprcsby*
ten I olaniv c uî in quodsm hbelloà fe Itálico idiomas-
te CoBfcfripfoiMeevstysdic^ ..' ; ч
' * $Vrg* lungida^m^^etitimiglut *vn monte al- ЙЯйй
ùfsimo^ che frmdewdo il Home da f\» Caftella fîtuato ¡^j oIa;
neüa cima di efto", "p-'chiurha: "montAgna di Guadagnolo,
pvjfedittó 'dalia famtglia dé Conti de> Ducht di. Pdi*. Irk
*~vnúfendi(e di. vpteThiï monte , lacéale da altifsimi di-
rupi * prxcipitij ijopraña ad im amenifiima*~\alie, lien*
taz non. moho largti, } tempeftata per lo lungo da moitié.
coh-
Page 127
' tí Pats IIIij^fmSdÉiuerfionis
eeiMcttiP coronate di 9аЫшШу ap't&tüofti Ллт, banda.
ЩгЩ\ 'М ШгЫ[й^ГоШ dé zripardami* rito Máukrfi
did diSnbUco difàtk»ik'ttiollt >T£*!r* W(Ga8ellà, quàfi
*** h úV£jehtinóte iper quelle oXtifúme •rmntagne v:i/h tjuvHo 4uùgo
1 dfoi hé&Á*~\edktk fin fuuAt&wna Chiefa dedicata alia
"¿eatifsima Virgtmi\ ¡ Jetta^gia Santa Maria in Vmltm*
шйлч hora, non so per -quai torruttwne di vocaíolúy.chia*
mata Santa Maria deäa Montoreüa . QùiuLi traditio*
We de paefani, che accadeße quetyamirahiU• .apparition* -À
â'imumoiî Sant'Etiftachio rtnentre eghandana à caceta.,, dHStfltiO*
V^Vïx5l*k trà le comwd'fvn бумо^кюяъ&р&г.омлггАгеШ >JÊ
ci "ш dtà* memarimé ex étl edjßcaßc im-Jadettíh,Cbm
™>Mtimfablrgfai^:<fa^ e che la)
' dedicaffe adJionori delta Madre .dtlJujHïttorA H&f**t*fc
'bsfimaP(mt^a SikteHr<Lpritvmn ùjihrr siufl ] í~¿íq
Eremicob n:L::-rRffoílint'íq»cít)'iieiTqi4ciicíidí ¡ вН:>Егедд1со1ь: non
íicnffi К- "KilöiiÄDt^ imiiSi vtabxunni feçr«rimjjtp çpnfortio, ra
bicano. noi3tioT.£çiei j.ifupfâ^diôasiiupie pJaprtioJam,4omimçur
lami proprjje nibu* vAbufqwfi. [ш.цшаюто^хлт»
ingemtfuro iibaxe, exifuxiöe■: Goerpéntumi ¡quippéи
aquä,& lapidçs;dorfoimpô(ito5,pcr diflfcülini^m aiperg?
a "- ™ÍAr4ÍpÍ9afccnfooiriiUnibUs p«îib*irque.r^ptaq4i)i infum-
ii 1Ь "nwtítem r>on linemamfèfte.wfâe pcriçulo, ttknftulifíc*
femm*.¿teQlaóa «juoqwe-irïbortuJi 'formatti olçtjbuSf-
la&ucis » «eterifique herbis ркигао^-арсада' ibidem.çx-^
colutöe , & per nohntillüm quidem. temporis ípatiunx^
in ßcpMofa babíratieme viiam miferam duxiííe , dpacc
fmfe rigore leci , fiue periculoío, &c pleno labbris in eau-
-. tem
Page 128
;!» л S.Euftachij. 89
tcm afcenfu deícenfuque , fiue denique praecípitio-
rum latronumque metu perculfus, alibi tibi mcliorercb
ftationem quaercre coa&us fuit .
Porro cx ea rupis parte , quae Ecdefiam refpieit ,
ingens flflura cernitur , quam nonnulii ex traditions ,
tempore Dominica; paffionis, velipia natura eriarrb Crroufeu
inienfibrli, Deomorienti con dolente, ortam credant i £¡u!upc£l
hsec finura tantas circa imam partem quantiraris eft , vt ¿Í&S.-*
rnediocris corporis conftitutionis homines admittat faci-
le,corpulentiores vero íi non exeludat, faltem i js aditum
fummè d4fficilem praebeat -, per hanc ternis gradibus
intra longe latèque patentem cryptam, iuxta meam ob-
lêruationem 20, palm. longam, latqm 1 5, altitudinc, in
turbinatam fuperficiem definentc, defeenditur.
In medio huius cryptae , lapidea menfa Altaris ad
mftar conftrußa cernitur, in qua in hunc vfque diem,
Dciparae imago fpeebtur, quam duo capita SS. Apo-
ftolorum Petri & Pauli ,ex rudi lapide exfculpta , at-
que iniuria temporum veluti lêmefa , ftipant, «cornu
vero arula: fmiftro, aliud buftum cernitur , quod ta
rnen vti vetuftate confumptum , ita cuiufnam Sancü
fûerit, conieclriirare non licuit . In hac Crypta Diiium*
Euftachium , cum ab Apparitoribus ad martyrium qua>
reretur , nonnullo tempore fefe abfcondiííe, vti plebs
credit, ita quoque locum vfquc ad ridiculas fuperßitio-
nes honorare folet : Quomodô enim D. Euftachius
fcgifle martyrium did poteft, cum innepido animo
eumHadriano Caelâri iêad песет pro Chrifti amoro
fubeundam obtulifle,ex melioribus vita; (use Scriptori-
M bus
Page 129
9o Pars HL Locus conucrííonís:
bus confiât;, cuius, cryptae mentionem? quoquefacit (tu
pramenooratus Fattorius, hifce verbis :
« "?a «к» ^iétra ta Chiefai/erfo la/valie , ß alzjtfopra il rr-
îiatio . ¿fo il dir-up ato monte , ту» fcoglioaltifsima informa ro-
tonda délie mete antiche-> cioépiù ßretta. nelLa fommità ..
Sopra il qualefeoglio* vifono collocate hora le сатрапе >
е ft i/edono le vefligie d'~)>na cameretta antica : nel quai
feoglio fi diceefferfi fermato il Ceruo, traie corna del qua
le apparue il. Saluâtore. à Sant Euftachio .. 'Nonft puole
lo faglio tutto girare all'intornol, màfolo la meta.: effen -
do l'. altra. parte tutta fopra ï altifsimo. precipitio : ïaffa.
peroi alquanto. di Jpatio trà, la. Chiefa. e fe:9 doue fi <vede-
Уп apertura moho, ftretta , fi che difícilmente fipaßa yn,
киото.:* la quaL fiflura. hàdall/vna e dak"altraparte tan.
ta aggiuiiatamente glißffß rifeontri , che chiaramenté di-
moñra effet Hatagià. cofa. <~\nita i& aperta о per ter'
remota о come ajferifce la. commune deuotwne per mira-
colo\ per. dar, rtcetto a\Sant'EuBachio. , il.quale iui fece
lunga penitenta », Fajfando^ dunque per detta. fiffura>
e calando alcuni gradinuft entra in. <^\na. grotto, fatta à
forma di caparina , e nel meç£P fi è %>n'altare antichif-
fima, cm due. teñe dipietra aßai confúmate-., lequali di-
moñrano pera d' ejfere digloriofi Ápoñoii Santt. Pietra ,
t Paolo.., Came che in ,ognLopera Ьнапа nuuole iL nemico
del gener humana fopra. feminare la zjzania. , ejfende-
grandifsima la, deuotione del popólo invifitar quefia grot-
*л, fv¿ haueua. aggimta la fevnplicità. de gli huomini
razjj; e~\na vanat fufyerftitione di far cento pafii-> che:
nan. occerre qui. più À minuta, riferire *. Verum, vr quae-
hucuk
Page 130
■h S. Euftachij. . .. „ 91
hucufque defcripfimus vnico intuitu tomprehendas *
figuram fitumque loci hic iubneâendum ccnfui •
С A P V T I I ï.
De Pr.tdijs S-EuBachy, olim Placidi, ф/ vlinam
jüa -extiterint .
EX veteris Latij defcriptione conftat> totum hune
Tybur inter Praeneftemque ad pedes montium.»
diltriâum , Pedanam Regionem diâam fuiûV, in qua_»
vrbes maximè celebres , fuifie referuntur Saiftila , Lon- SajTuia &
gula , & Poluftia : de qmbus fupra portam Polani Op- quibus oppj
pidi hoc Epigramma legirar . tdpwdemt
NVNC POLVS , ANTlQyiS SVM DICTA POLVSTIÀ >
< PRISCVM
VIX PROPE QVAE TVERAS lONGVLA NOMEN
HABES
INFENSVS PATRIAE NOS MARCIVS ÀBSTVLIT
VRBI,
QVJID MIRVM > HAVD CYSTOS TVNC IOVIS
ALES ERAT V
Vndè à Pcluitia veteri , Poli Vrbs nomen Гиит habet : З^Гуша
Hiíce accedit Villa quoque Traiani Caefaris , quae olin-ь ¿fJJjj^J;
Ierocomium, ideft j facer Viens dicebatur, atque hoc «us.
nomen in hunc viquc diem rctinet , modô Cardinalis
Pij iurifdtôioni paret . Erat autem villa quondam ma-
gnificentiflima , vti rudera 8г aejuiduduum pontes cla
ré demorilirant, quorum prior, il ponte di S. Antonio
diiitur > alter in via, qua Roma Polumtenditur , il pon-
M 2 te
Page 131
çz Pars HL Locus conuerfionis
ti di nona , nomine obuius fit vterque ingentibus аг-
cuum pyJarumque molibus fpecb bi! is ,.quos monte in
termedio perfoiïo>aquam Martiam tum in hierocomiam
Traiani, tum in Adriani Tiburtinam Villam portalle >
ex fuperftitibus adbuc canalibus colligitur. Verurru
de hiíee in noftro Latió fufius diííeremus *
Hierocomium poft montis interiecti tranfitum fê-
quitur S. Gregorius,Oppidum Piorum familia» paren*
inter monttum gurguftia fupra viuumfaxum fundaturny
PoiSía? Ш1<^е ^ потше veteres Scriptorea
pida quon- triumph abat -, Erant enim Satfula > Longula , fiue Polu-
wa>.Valfco" oppida vti inter fe , ka &: ¿Equicolis vicina > ad*
qu» Volíeorum Regio veluti per cuneum cjuendanu
extendebatur , vti redé Dionyfius Blondufque contra-.
Ckiueriura exponunt ; Hinc vno circiter milliari diftat
cífewbu caía Corfcula hodiè Cafape iurifdtâionis eorundem*
d¿ qUO poft'eà plUribus-v Ab hoc tria millia- paiîuurrt
Poluftia vctus^v.nde noua,. vti fupra patuit , fuuiTu.
Poli nomen fumpfit > occurrit . Atqus ¡i, hoc Pe-
dano diftriéiu Dinum Erufíachkim , ohm Piacklurrb
praediafua villaíque poííedifle, confiât ex veterum tra«
ditione, vti eft. apud Zuzaram-, qui Placidum- Traiani-
Gasfaris^Archiftraregum huiu&diftriâùs dominum con*
ftituit, vti in genealogía eius docuimus ..
Cum prauereâ di&us. Placidus Traiano Caefari, ob*
uís^EÍfl^ ^n^gncm Romano Imperio prxílitam operam perac--
viiise Traía ceptus , ас fauore & gratis Caefarca fupra omnes .prin-
habuk'fua* cipes exaltatus , primum poft Cacfarem locum obtine-
eoüeflioDe*. ret., сше haud vero abßmile videtuij.illumdTraiano
bet-
Page 132
sinon ¡c S Eüftachíj ¿ I • г~гЛ 9f
fepîus ad Villau fuarn Hiercoçomiaihtum conuerfatio-
nis caufa , tum animi per venationes relaxandi ¿rafias
contendilïe*, Acceiïemnt. hifcc propria Plaeidi pnedia_*
Kierocomio connnia, quae vti montoGs fyluofifquo
oppleta diftri&ibus adiacebant , «a quoque haud exi^
guam> ob fèrarura ibidem ftabulantium multitudinerruy
venationum, quibus Placidus taiitopefêdeiecbbatur,oc-
cafionem praebebant . . .■ ;
In hike itaque Praedijs , vti S. Ioanncs Damaice-
bus traditj rum Euitachio ruiheanti per venationis prae¿
fc&um fignincamm fuifiet , exiitere ia montis plana
haud cxiguum ceruorum armentum , &c audito hoc
nuntio, Placidum fine mora ad eorum venarionem for
magna Principum cornitante caterua accinxifie 5 vbi
vero planum illud montis fuerit , diu dubius 8¿ anceps-
hxü > donee ex quadrieuni horum montium explora *
tione peritior inftrucliorque^ ex duplici plankie verita-
tem loci non incongrua соnieclura coníecutus fui, ÔC:
quoniam id ad noftrum inßitutum , & ad. locum con-
ucrGoni Diui buibcbijfacrum demonftrandum» псяь.
exigui momenti eft, paucis mentem meam exponam.
Dico itaque ex alterutro duorunv locorurn , ^^"*"Lo*w vbi
bulantium ceruorum ftationem eííe potuifíc : primam* |rJ™umr s*
in montis coneauo ,a» S- Gregorio afcendentibus binis* grande
ferèpaifura millibus diffito , qui locus hodiè ob aqua- d"taai
rum fçaturientium multitudinem vulgo VentrofA di-
citur>. Sc ab Ecclefia Deiparœ iaxoque Placidiano , vno<
cireiter milliari, per hórridas Sc confragofas montium.
crepidines difíat «, Altera ílatio eiíe potuit in Ulius*
mon»
с runm vi*
Page 133
94 Pars III. Locus conuerfionis
mont is planicie , ad quam Polo Guadagnolium aícen-
ditur , Sc hodierna die adhuc prata exhibent, vnicuni_i
Guadagnolienfium ad vitam fuftentandam, ob la&i-
cinorum vbertatem, fubfidium . Ex hifee pratis altif-
fima Guadagnolij rupes aicenditur , & hinc ad facrarrb
Dcipara? aedem faxumque Placidianum , vnius circiter
milliarisper íálebroííim defcenfum intertuallo deucni-
tur . Atquè ex hac vel illa ílatione, Placidus conípe^
dum immodicse magnitudinisceruum, perauia &cle-
uia ab omni fociorum comitatu auulfus , iniêqui cae-
pit vfque iaplanitiem illam faprà deferiptam , in q ua_»
poftmodum Ecclefia Deiparae olim Vvltuuillä, feu V'vl-
.«..; . turella ad rupem illam Chrifti vifione omnibus fseculisSitus rupis Г
£uftachiaiiï vencrabilem fundata mit , de qua poitea . Quemadmo-
dum enim planities haec à facra rupe terminabatur ex
vna parte, ita^uoque vndique &c vndique exaltera
parte praxipitijs circümdata, omnem Ceruo euadendi
ipem eludere videbatur \ Placido vero ad eum intra_*
haecgurguilia, veluti in montium quodam faecocon-
cludendum, animum addebat . Verum cura prodigioío
illo faltu Ceruum in rupem, non tarn inuolalíe, quam-.
r. Jnfilijße cerneret, ad taie fpeitaculura attonitus , non
jam venationem amplius , fed diuinum quid huic fub-
cííc ratus , animum eius in omnia alia mentis iênfiLr
conuertit , vti ex paulo ante fecuta Chriítí inter cornua
Cerui apparitione patuit . Sed quia digniffima funt,
quae de hifee refert S. loannes Damafcenus lib. 3.dcj
Imaginibus , hic verba eius, ad maiorem rerum attefta-
tionem fubiungenda duxi.
Page 134
-S.EuftachijJ?r . 9y
Ex Млпупа Sanèli Bußachij^ <pui & Placidas, s Damafcc
вит <vt folitus erat quadamdiecumexercitu atme от ««к l j.ck_>
ШШ comitatu m топшш пкпатнг y Ceruomm pajeen - dcfcnbic.
tium gregem efi conß;icam , eofque exercítu. de. more in
partes diñributo profequebatnr . Verum, sum in ijs ca-
ptendis tott« exercitus effet occupâtes, <vws eorum longe
totiitf gregis maximus atque1 pulcherrimus\ л reliquts Je-
cedens , per loca pr.erupta & afyera atque maeeeßa cum
ímpetu ferebatur > quem Placidas intuitiv , cupienfque
comprehendere^paueä cum militibws^ reliquos emnes relin-
quens infequi perrexit у eumqm comités defefsi eßenty
ipfe fohus m perjequendo form permanßt ßc enim Di*
uina Prouidentta tonßituerat , «ff пес equm einsс, пес
ipfe loci, difßcultatvdeßceret . Cum igitur diu perfecutus
effet , protut ab exträtu fuofe ejfe animaduertit ; Ceruus-
auum fugkbat : ipfe ^vero cumfummumfaxt faßigium
confcendißet , fecumque comiiem nullum. haberei -, circum-
ß^icieiat tP* cogitabat quonammodo Ceruum caperef-, At.
Saptentifsimm& Clementifimm Deus , qui omnes perfe-
quitur t'ius qua homines ad falutem'perducat-, hunc in
itfa ver.aticne/venaturi non 'Vt Cprnelium opera Petri y
fed <viPàulum perfequentem pr&fentia, fuà л Cum- enim
Placidos diu ßetißet ■ Ceruique magnitudinem intentis
oculis admiratus , nullam- eius capiendi rationem inueni*
ret , Deus iüe portentum ejufmcdi-, quod tarnen alienum-
non eßet. , пес. eius potentU magnitudinem. fuperaret ,.
oñendit . Quemadmodum enim aßn<t loquendi 'vim tri-
buens ^Balaam redarguit cogirata ч fie etiam hic inCer*
ui. eomihus SanEl**. Cruris imaginem. dermnñrauit adeo"
ful
Page 135
дб Pars IIL Lococomieriïonîs
..л , fuígentem, ^\t tñncem.SoUs ffUndaremym.' medioautem
cornuum formam Diuini Coxporv , quad falu\is поНгл
gratia fujcipere dignatus i fuerat , attributaque Ceruv
more humano .loquendi facultatif Placidam compellauit .
Quid me\ mquiens perfequerh Placida ? Ecce propter le
adfum , -meque tibi in hac 'vita conjpicuum exfnbeo «
Égo fum IESÎ^S Chrifius , quem ignora ns «~\ enerar is ;
tua enim jn.pauferes officia ip mérita afiiterunt in con-
ßeBu meo ; Quamohem <~\eni , >i per Ceruum hune me
tibi conjpiciendum ptrtberem > teque 'vicifsim ъепегагег^
tp* Joumanitatis телу retibus comprehenderem \ neque enim
лаиит eH , t/í quem ego propter eius\benefafta diliga
cnarumque haheo » is aUmonibusimpHrtsfg) fimulachrk
mortuis ac furdu infemiat \hanc enim ob caufam fub
hac Jpecie , quam cernis in mundum veni î >f hominum
genus conjemarem. Нгес de loco S.Ioannes Qamafcenus.
ï. г NuUus itaque alius tam admiranda? vifipjiis locus
eífe potuitj nifi quem deícripfimus-, quoi yt luculen-
tiùs pateac > iam fmgula ordin° teftimonijs apertiilimè
demonftrabimus , ne Lc<âori dubiumampliuS de vero
conuerfionis Placidianae loco fuperfit .
indicia irre 1 Prtniuai iraque huius rei teftimonium effe pof-
locfcon'î^ font, ipfa Piacidi prsedia villarque huic loco propinquse,
fionM, s.Eu- vti ex pra*cedenti deferiptione patuit .
lhchlJ' 2 Secundum eû irrefragabilis , & nunquam in-
terrupta iam à Conftantini Magni , & Sylueftri Pontifi-
cis temporibus in hune vfque diem perfeuerans tradi
tio , qua ad conuincendas veritates efficacius quidpiarn
eííe non potelt ....
Ter-
Page 136
/l: ::.'1'íV & ЕиАасЫj* :- - 97
3 Tertium eft , in ipíá гире à veteribus Chriftianîs
«xtruâa ardicula , in qua Euftachij eiuique conuerfio-
nis hiftoria parietibus depicb>olim adhuc cernebatur ,
quamuis bodiè , vtifuprà retulimus, non nifi ièmidi-
ruti muri compareant •
4 Quartum eft Sacellum Diui Euftachij in ipfa_»
Eccleiia Deiparae, ad iiniftram tholi feu chori ршсггъ,
<juod immediate rupem refpicit , extruiâum de quo
tradirur , ibidem Diuum tuftachium genibus flexis,
cum Chrifto intra Ccrui cornua conftituto IocutuJTb
fuifie -, quod tum hiftoria? , tum ßtui loci quàm lcitiíü-
mè congruit .
5 fcft Tabula lignea in Sacello Diui Euftachij re-
perta , qua» modo in Gazophylacio ЕхсеПемНГкш
Ducis Polani conièruatur, in qua dedicado Ecclcfia»
in honorem S. Euftachij , rudi opere inciía ípecbtur э
vnà cum Ccruo Saluatorcm intra cornua geftanto ч
quam paulo poñ acri incifam vberius exponemus ♦
Sunt imagines S.Euftachij cum fuo Cemo,quae
tum in Altari maiori> tum per Eccleiia? parietes hinc indè
iparfim depiâa?,veritatem loci teftantur i Inuenitur > 6¿
figura Lu pi bc Leonis , quae puerucn in ore portant ;
qua? omnia loci hiftoricam veritatem deuaonítrare vi-
dentur , vti in fêquentibus fufiùs patefiet : ñeque eninb
alius locus in omnibus hifce montibus , vt magna cuta
& folhcitudine exploiaui, hiftoria? noftrae congruusat
ftgnan poteft . Multa alia hoc loco adiungi poflent,
verum cum ea in iêquentibus expoftturi fimus,illuc Le
dorem remittimus -
N . CA-
■
Page 137
98 Pars HL Locus conuerfionis
С A P V T IV»
De fumma deuotione, quam т/еишСЬгШИлт erga hune
locum olim demonßrahant .
LOcus , quem iam defcripfimus eonueriîoni S. Eu-
rtachij confecratus , tot ас tamis reuelationibus
illuitratus, пес non corpórea &vifibili Chrifti Serua-
torisnoftri apparitione fandificatus, nullo non tem
pore in íumma veaeratione veteribus Chriltianis ha
bitus fuit, vel maxime ob reuelationes > quas à Do
mino de totius vita? {их decurfù ibidem acceperat Eu-
ftachius j quas haud otiofas fuiík fanóbiíTima cius,xrum-
nofifcjue cafibus , queis fimiles in Sandorum hiftoria_>
non legimus> tefertiffima vita abundé telbturi vndeyôc
bic locus tantas,tamque altas in veterum Chriftianorum.
Chniiiani pe&oribus radices egit y vt tum, ante , tum poft Eufta-
deuotionïs"1 chíjv> vxorisfilbrumqueglwiofumNkrtyriui'n:, nemo»
«uft.vifi- fèrèex fèruentiorum fidelium numero fuerit > qui lo
cum tot rebiia geûiiêjue memorabilem* пес non tantas
fímétitate iUußfera-,.ad impetranctam meritis.Diui Eu»»
ftachij ankni fortitudmem , Ôcfubeunda quaelibet pro»
ChriUi amore tormenta conftantiam* potiffimum ia*
famis iftis CaîlâFum periècutionibus , non vifitaret ..
Gum enim Eufiachius r vt Scriptores.vitae. eius
traduntyiuilu Chriin>Ioannem Chriffianomm tune Ro
ma? exiflentium Paftorem, in Chriftianas fldei myÍTcrijjs,
iíiüituendus.adiifíet, atque facta Baptifmi tympha ianu.
Vctere»
4XÁ
Page 138
.:'!• ÍP.k- S.Euftachi|. ! • '1 <99
vnacurn domo fuaabeo tincbis > magnalia Dei , quae
in monte Vvlturcllo ipfi accidiííent,narraíTet , is încfïa-
bilem Diuinx prouidentix difpofitionem œiratus , ipfe - .
met(Duce,vti nonnulli volunt , Euftachio ) fandi-
tatem loci vifitarc & venerari voluit , qui âc in eo-
dem intimis animi meduliis diuíno amore iuccenfus , j^j^
reiiquis Chriitianis deindè loci venerationem , qua fie- J^^J^
■ripoifet deuorione celebrandamfuafit, viamqueadil- primus hftc
hub oitendk , prasiertirn durante in Ghrirhanos peric- ясг^сяТ''
cutione , qua mulri deíerta Roma, in folkudinum íecef- Í£ÍM" ciftc
fibus degentes, afttidi & angultiati, vicarn quiierrb"".
«rumms refertam , dulcedine tarnen amoris Chriili de-
leâabiiem fuíiinebant , Hunc inprimis locum tum-»
Chrim" apparirione memorabilem , tum ab omni raun-
dani ftrepirus tumultu femotitïimum , veluti Chriltia-
пае deuotionis exercitijs aptiffimum iêligebant , & no
in Unta foJitudîne rerum penuria périrent , verifunilo
eft eos ab ha?redibus praediorum Fuihchij , qua? n эю
procul indè diftabam , um fidcChrifti pariter iinbu-
tis fuftentatoB fùiflc. Nam, vt re#è Baronius in Tertio
Tomo fuorum Annalium refert, Chriftianosmetu per-
fecutionis perculfos ioca abftrufa , & monttum afperita.
te hórrida incoluiflfe , talemque vitam eeiiie , vt de ijs
illud Apoftoli verificatum dicipollet. Circumeuntes in
melotUфpeüibus caprinis agentes , anguñiati , in fvlitu-
dinibus errantes , in fiieluncis & cauernu tcrr<t latentes^
quoad 'vel deßnitum mortis tempus <veniret , vel qui tern-
pus ipfum deßnierat Deus cum eis loqueretur , aut inß-
diantes cohiberet , aut certe perfecuioribus traderet > Otf-
" J ' N a сип -
Page 139
loo Pars III. LocusconuerCS.Euít
cumque tili placuißet . Inter esteras vero folitudines ,
Seiaöen & inquas Ce Chriftiani confèrebant, maximè celebres fuif-
SfÍvlfe Sora<äen & Wlcoadlum Tyburtino-Praneftinum_.
montero (quem & montera, magnum Arehiuia vocant)
ni,& s. síi- ra quorum vtrumque b. bylucltrum íohtudinis amore
V íoíeháilb concefTiíTe inferius oftendemus , quera deindè reliqui
Chriftiani fecuti > velutr tutas contra períécuttonunb
truculentiam ilaciones , Soraclen quidem Sylueftri oc-
cultatiane, &c VvltureUum Euñachij. admäsabili vifio*
ne, seternà memoria dignas felegiííe j Nam,vt fupraci-
tatus Baronius refert, egenorum Chriftianorum in foli-
tudinibus degentium neceíTitati > pijs Chriftianorunb
fubfidijs eleemofynifque fubuenium fiiifle .. Montiuirb
autem Polano-Prsneftinorum diftriâum , aptiffimarru
fe Eremicolis habitationem praebuuTe , etianmum noru
infrecuentes in ijs Eremi cultores iât declarant, turru
ab hominum confortio remotiíTimos in ijs íéctíTus, tum
ob viâum , quera ex vicinis planiomm-Oppidorunu
locis, facile acquirere poterant » Qua; cum ita íint, ianx».
ad ea cjuae fondationem coniêcrationcmque Ecclefia;
Deiparae eo in loco peradiam concernant, calamunx*
conuertarausj ex quibus hiftoriae noftrae veiitas ita dilu*
Gidabitur,yt de ea.amplius.dubitare nemo queat:^
PARS,
Page 140
PARS QVARfA>
De Furidatione Ecclefiae Sanéfae Maria?
de Vvlturella, aut Vvltouílla , vulgo
de Monterella eodem in loco , in quo 1
Chriftus vifus inter cornua Cerui»-
Sanéro Euitachio ad. Çhriftum
eonuertendi occafionera, &, Confian?
- tinoMagno Eeclefiam eodem in loco
fundandi praebuit.
»■ m
ш Г * «
e A P V T L
: . . . : i «- . (.: ' r. ' i
Dt ConHantini Magni feruore m Ecclesij?
¡ : conñrnendis ' , '■' • j
1
MAgna iêmper in veneratione habitum fuiflfe-»
locum Placidianse conueriioni dicatum , itb
pKEccdentibus fat fuperque patuit ; Siquidem
à Martyrio San&i Euftaehij , quod anno 120* fub
Adriano contigiííe fupnt diximus , vfcjue ad Confían-
tini Magni Imperium, quod anno , teile Baronio, з©б. Рпшсьп-
aufpicatus eft , interuallo i86» annorum , plerofquo тхТ)жТт£
fèrucntioris vitíe Chriftianos , iram Sí furorem Prin* ^ vifitlbiSc
cipum perfecutorum formidantes, vti fuga abditos mon-
ñum fyluarumque receflus peterefolebant , itapotiiH*
1
Page 141
loz Pars IV. Ecclefi*B.V.
mum co$, qarpcculiarr tpw ciiriculprunt, trmalio-
rum dirtinorum <*perum cenpferitafe-clörcrent , ab omni
mundano ítrepitu tutos fecuroíque íelegiflc , ex íupraci-
tato Baronij loto patuit .
Poflquàm vero Conftaminus Magnus, anno Im-
iu^r?«- Pcr*j. iflgemibus Cceleftiumoraeulorum often-
voi in Eccie tjs aJ i\Acm Chrifti S.Sykieltri opera conBerfufcbaptff-
dis. mum luicçpiikt > tum ctiam yna diurno luaune i.Iu-
ftfatus , Vi&oriarum diuini Ntiminis auxilio obrenta-
mm mcmor v-oiLnon cgit , quamvt fundaris pervni-
uerfuna Офет EccJeíijs} ynice conuerfioni infvieHpm-.
internus, proutab аррагешфщ fibi 5an£ts Apoôolis
Petro& Paulo acceperat, pro tanta 3 Deo Opt. Max.
íibi praeítita beneficentia , gratum feruentemque (c eius
legis, quam primé profecutus fàerar, zeloten exhibe-
ret y Qâanto vero religiofiííimus Imperator id fàuoro
&c zelo , 4itó.0ti .ÍQ Pçù'il bofiOjUin QöiniuiW íirgito-
tem, Imperijque ab eo recepti amhorem gratitudine id
prarfliterit, vberrimè apud Baronium deícripta Icgun-
tuti Sobaenm, vtiapud eumEufebius, ex omnibuf -,
wmT'feíoo i^WUfynMtiv /п/рештЪш Deum omnium 'Regem in.
""JnTw {ге^Ж&РеШи Audio honorai it foins omni cum liberta-
fcrt. te <Лоси& lingua Chrißi tterhum ferfenduit j Solw ргл
cttens Ecclefiam ew fr.tter costeros лЬ omni *uo hmori
bus ajfecit , folus Imperatorum . multorum Deorum fiBi-
tium cultumfuHulit , omnefjae idololatrU via* confuta-
uit \ folns igiiur 0* dum <viueret , O* poßyuam mortuus
efty his honoribus cumulatifs efl , quibus neminem aligan
do пес Apud G>¿cos , пес 'Barbaros , fed ne antiquifsimis
Page 142
.7 EtS. Euftachij ». ■ ■ ■ r 103
quidem Tfymanorum tempor'tbus (cum neminem cum ißo
confer endum *vüa <r\nquam feculorum memoria, nobis
ferfuaferit) adeptum ejje , quifquam commemoratepdteH* }¡^Con-
Atque alibi: Selm wen beams Imperator etiam mor- ftantinocó:
tuus regnauit , cum ei folipofl hominum memoriám , vel pa'an u&"
ipfo Deo authore, omnes qui folehant honores \, tanquamfu~
perßiti tribuebantur -, ЧЯат cum is folus ex omnibus Im-
peratoribus , "Regem omnium Deum 07* Chriftumeius^
omnibus 'vit* atlionibus pi¿ fanEtèque coluerit^ iure etiam i. '. »
hunc honorem adeptus eß , ft Dei volúntate , quod in eo- r •
morteJepulturus erat , tarnen apud homines regnaret , t/f
tfia fcilicet ratione nobis Deus fignifcaret , animorum 7(е*
gnum his, qui noiPprorfm ebduruernnt > ttunquam confene-
fcere-f nunquam emori . Quanto verô fiudio, quanta ani-
mi contcntione, quanto in adificandis in Dci viui 6c
veri , eiufque ftlijChriiti Seruatoris noftri , San&orum«-
que coeierorum honorem Eccleßjs, pietatis religionif*
que zeJo exuberarit , Baronras id; anno Conifentini iq»
multis varijfque modis oftendit . Sed ve hiíce propofi*
tis, tandem adiaftitutum nofírum renertamur, quibus-
modis Conftantinus monis, inter alias innúmeras, quas
eondidit Ecclefiasy 6¿ haue Deipar« in. monte Vvltureb
k> fundarit, exponamus
RcligiofilTjmus itaque Imperator Conílantinus ScSSrt*
üamCbriftiana; Rcligionis Sacramentis initiatus ,cunu tinusfuem,
incrcdibrü Legis Euangelicae promouendae arderet deíb VvícXuo*
derio y nofiet quoque fine nouarum fundatione Eccle- ftlSaîî^'
fiarum,. Diuihi cuitus religionem propagan non poííov
íummo íiudio ad eas extrutndas animum fuum vnicè
Page 143
Ю4 Pars IV. Есскйаг В.V.
intendit , pôtiÎTin ùm vero ijs in JcciV y in quibus
Diuinaidiípofmonis prouidentià íingularia qusdam
aeternd memoria digna miracula accidiflent . Quo-
niam vero recordabatür falutiferum ChriÜi nomen, ipíi
in nubifcus vifum cum hac inícriptione : In hoc Signo
wwces.iivn folian obremae contra Maxentium V ictoria?,
_ л . fed Ъс fuse ad Chriíbm conuerfionis cauíam fuiífe-м
<iuas Con- hinc ad íerernam rei memcrianbBafilicam Saluatoris in
»ïntadifi<0 Monte Coelio fundandam fufeepit > aedeindë in me-
Baíüica La moxutn.quoque San&íe Cruris , alteram in Agro Sei»
«ranenfis. foriano , quam in Ierufalem nomine appellari vo-
lerufikm. luit, conllruxit . Ad aeternatn vquoque appariticnis SS.
Apoftolorum Petri , Ы. Pauli , quos infomno viderat
EccicfiaSS- memoriam, in colle quidem Vaticano Bafilicam Diui
Pauli. & Perti, extra muros vero in viá Oftieníl Bafil carru
S. Pauli , vbi ad aquas Saluias vicinascœfus tradebatur
condiditiquam polled Valentmianus,& Honorius Impe-
ratores \ tefte Baronio > amplificarunt pcrieceruntqufj
5.Agnctis. Alteram in via Salaria honori S. Agnetjs, qire Con-
ibntiœ Soiori Conftatini lepra oppreílae, integram ía-
nitatem contulerat , conlècratam , quae in hunc vfquej
diem ma^na populi frequentia Romas vifitatur, Eo-
dem tempore alteram Via Tiburtina in Agro Verano
i. JUureutíj Bafilicam con Ibuxir, honori San&i Laurentij Martyris
wnofr° ^e facram, cuius inukSam in.accrbiifimis tormentis con-
ítanüam vti n irabatur, itdqucq; cmfdcm cultui totum
fe coníccrandumduxiti quàm verô amplis donis, quàm
prcrioía. íupeUtcble hanc ditarit, confule Baronium fol.
26 1. Rui fus in Via Lauicaua ínter duas Lauros Beatis
Pe-
Page 144
/ .С Et S. Euftachijv. . to
Petrö , '8¿ Marccllino Martyribus -aliara dedicauit р«£& ^
îMentio quoque fit apud Baronium de Bafilica Ofticn- Marccl!ini-
fi in honorem Sanctorum Aapoftolorum Petri Pauli EcciefiaSS.
dicata* De alia in honorem San&i Ioannis Baptiflse,Al- одюод
banu Nèvero memoria periret Гиге per Sylueftrum Ioaon¡í
conueríjonis ad Chrijftum in Soracte monte , aliam ad Baptifo ai
perpetuam rei memoriam «dificari curauit, Diu-is Apo- ba01'
ftolis , qui ipil in íorrmo apparuerant , dicatam . Atque
Tt tandem ad Argumentum noftrum, propter quod hu-
eufq; nos in Eccleftarum à Conftantmo,cum intra, tum
extra Romam extruebmm enarratione detinuimus , .
reuertamur \ qusenam Ecclefia: S. Maria; in monto
Vvlturello cedificandfe occafiofuerit) paucis exponà-
mus. w '
Audíuerát Conftantinns fibi á Chrifli fidelibus Co«fou»e¡-
faepià s narrari, de admirabili S. Euftachij ad Chriftum_> biii vik/'ä
conuerfione , quomodo "videlicet ki monte editiiîim© JJBjJä"
Ceruura venaturus , intra eius cornua Chriftum fit* tusteckfii
cbuium , feque ad Caîleftis vitae ртяггшит inuitantenu Учкаыщ
viderit , quamque indê prodigioíis •& inaudkis CftfibuSjfaj^^N
rcferta vita, vfque ad gloriofi Martyrij eonfumationerib co¿^4
fecuta fuerit, locum quoque, in quo Diuim Clementia_»
Canta cum ieruo fuooperatus fuerat, apud omnes Chrifti •*
fidèles ctiamnum celeberrimum fuperefle referrent^ Qui-
bus auditis , nwx intimo cordis affeâu ineffabilem Dei
erga íéruos iuos mifericordiarn adeo obftupeícebat , vt
ex aeituantis animi feruoreyquo in Dei ieruorumquo
Chrifti cultum , Scpotiffimum S. Euftachij ferebatuT , .
compu)fus , & hoc in loco iûœ erga Deum Religionis
О me-
Page 145
ioá Pars IV. Ecclefia? В.V.
mcmoriam rclinquendam duxerit j Vndè in propra.»
períona. illuc Ce contulifle traditur,. vbi íolitudinis fe-
cefiura.y.operumqua diuinorum ibidem cum Euâachio»
lî$6. retro annis, peraébrummagnitudinemadmiratus,,
flatim Ecclefise. fundando initium fieri iuffît, quam.,,,
vti poflea receniebitur ,. Sandus Syluefler in Deipara:
& Saudi Euftachij honorem confecrauit: Cuius facÜ
traditionem in ha?c vfque témpora propagatamr Fat-
toriusin prœcedcntibusall^gatus hiice verbis oftendit :
In quefto luego e traditione certa, che accadeße quella mi-
rahtle. apparitione a. S.[ Euñachio >. mentre che andaua à,
cacctahdel. Saluatore. trà le coma (С^Уп Cerno \ Onde fi
tiene anche per. certo , che: in memoria, di si bel fatto- ed.
euenimento, asi, marauiglicfo. fyinto il glorioftfsimo Im-
peradore Conftantino Magno,fahricaße vna Chiefa , hog-
gidí. delta. di.Montoreüa.-ie:che la: dedicaße.ad honore délia.
J madre: del Saluatore. iL Santißimo. Pontefice: SilueBro
ï i.-.j? ■- frima*. \ . >. . • i
У\ \ .' Refèrt Baronius , librum íuiflfeconícriptum, quo-
l'itier; 4 Ba Authore^ non dicit y ifr. qua Author Catalogum Ec-
tS^uo"' clafiarum non, folùm intra &c extra Romam: in viridis.
Confiamino ^0C1Si> fed ^ Italian* > imo per, vniueria íibi
сепг^ш"' ^иЬ'^а Romani Impeiij Regna extruâarumcontexhy
vbi &C: expreCTä mcntio-' fit Ecclefiœi exrru&io: in monte
ad vicum Pi&ßis rfiue Piionianum-, qui hodiè dicitur
Tifcïanoï) ad radices; montis, Vvkurelli; r iiu fcopuli
S.EuibchijïOrientet» verfus,&: vicus,eft,h©die\ Theodo«
torum iurildidioniifubditus ; vocat&hunclbeum alibi
MafTam Fcßi. in territorio Pólano js cuiu&TeituIIus, Se
nator
ЯЛ
Page 146
Et $. Euftàchlji;л ;
nator Romanus in donatione quadam intuitu filij fui
Placidi Monachi & difcipuli S. Benedict } lyionafterio
Subjaccnfi reliâa, raentionem facit i fuit autem Mafta_i
pagus , quse &c Maíía Apollonia & Trebaria dicitur $
in via montana, qua Pranefte ad Eccleíiam Deiparse Se
Euibchij irur -, Vicus miliari circiccr cum dimidio dif-
fitus , cuius etiamnum rudçra , in Via montana ab ijs ^ г : -
qui Polo Pra?neften petunt , . ipeâantur. Vocatur. "
abalijs, vtifuprà allegauimus, Vvlturella fiue Vyltu*
uilla, aut corruptè MonterdIa, quemadmodum in dqiWj
tione á Tertulio Monáfterio Sublacenfi Faâa > Collis
Altilli, quorum íitum in chorographiaconíidera* .4i . Л-
IN planicie itaque quam fupri defcripfimus > CcnT
ftantinus Magnus Syluelto Pontifia s ( qui hunçjpr:
cum adeo piorum frequentatïone celebremy Гагре fo-
litudinis amore iam dudum pctere folituserat, ) indu-
étione Ecclefiam inDeiparaî, &S.Euftachij honorent
iuxta Tupem, in qua intra Cerui cornua Placido Chri- con/buflio
ilus cornparuerat > extruxit j in eodem ргогшз tocoVlbuc^fi|ufd
vbi poftea priori ex varia temporum reuolutione dirutà rt«h¿anam.
fupra eadem fundamenta nouam erexit S. Benedictas
vnà cum ¡VIonailerio, quam multi putant verum r'u,»fl<? ' "
ex duodecim à iê conftruâis $ loci autem frtus , &: ratio>
O a vtï
Page 147
io8 Pars IV; Ecclefi*B.V7
vtî inter duamontiunrprarcipitracoardatus eft, itaEc-
ctefram quoque aliam, quam- in priori loco, be fupra_»-
idem fundamenturn^ofíem-muroS) parietefque retenta-
fingulanim partium- Ecclefiae íymaietria;, extrui non*,
potuifte, luculenter pater> fuilíe vero pirmó a Conftan-
tino , tiitmiltuario-labore conftru&ara y eius de fucceiTu«
AiB*«M3 temporis rpo* polfe annis,queis Religio- S. Benedi&i.
ßui, extru- Mundo inclsreícebat, in tanta: temporu n varietate^*.
««iura"*' hbefiebrio iât oíkndit} Nam vt recî:è Baronius ex 1L~
bro Anonymi eniuflam ch magnifia nia Conftantinl
refêrt h is verbis : csíduetendumefl, quedque pro tunc
%$m*f£) extra earn- conftruB*. funt Ъafilie* ^ fubitanea
c:ol^Mino ^ere ^ ^onßant^no ereB* ftierunt, ipfa enim ßruBura^.
ийигк) qu& kaBenus cerniîur id aperte iieclkraü; cum widere filr^
opere exeru laßes j columnü fuinixas non omnes eiußdem eße eperti^
ôifiiicrMot. jpjraßjUe cvl-umnas ex diuerfo confeBas marmorum gene*
re , i/arijque ordmü- capitelLu dejupar evtmata*"■ fed &r*
alia complura dijbaria in alijs Ecclefia membris ejße cer*
ttuntur^ in columnamm epißylijs\ at portarum limù
папЬшф alijs ■> qu¿¡4 «"Vf. tauAmus de ceteris cernuntw
ea in parte-, qu.tßupereß, WafilicA-Vайсапл. \ 'vt plane ap*
yareatyillai ex aliorumadtßciorum ruinü ejfe , opere ex¿
tempraneo extruBas ... Non enim patkbatur tarda, roo*
limina vehemens ille fpiritHS > quo ConiUntini ani*
mus exa:ihiabat : fumma enim ederitate œdificia ipfum
confiei voluifle , ex epiftola ad Menandrum- spud Baro-
Atchiteflö- nium fat pacer. TZeerant enim- archiitBu ad multitud**
mm penuria r . -
пет opvrunr extruendorum 9 quorum moptam Agro prem
animo Confiantinta у pro ijs comparando > л4 Felicem
Page 148
EtS.Euftachij,. ..J 109
fVAp'demy qui ha?c verba relata à Baronio fcripiît : Ar-
cbiteilù quamplurimis ерш eß } fed quia nonfunt » fuhli-
tnitas ша in proumcqs Africanù ad hoc ñudium eos com-
pellat qui ad annos ferme duodeuigmti nati liberales ar
tes deguñauerint . Quibm ^t hoc gratum ft > tarn ipfosy
quam eorum parentes , ab i s , qu* perfonis tmponi folent ,
1/о1итш ejfe immunes, ipfique qui difGent , falarium com-
petens. ñatui . TP.KaLSept.. Cartag.optato 0* Paulo Coß,
Certè complures be lefias à Conltaiitino hic & extrae»
muros ereéfos , fubitaneo opere ex-rruebs fatdeelarant
Templum SS. Petri & Marcellini, Albaneniè, Oftienfe.,
Soraâinum &nolïrumin Monte Vvlturello íemidiru*-
tum alia^ue, quarum tarnen, nonnullas à. polbris pie-
tate Conihntini motis , paulatim inihurari carpjrunt x
vti noftrum.à S.Benediclo;«.
Eft.r&. hoc memoria digniiïimurn , quod tanu
cele' res y, & infienes-in honorem Dei Sanâorumqueji
tum Roma?, tum in alijs quamplunmis¿ orbis Romani tinUs nome
locis fubricis Conliantinus.erexerk.i in nulla tarnen il* í""""JccJr
SíJS ПОИ ш«
larum modeítiiTimus Imperator, fui nominis memorias feiipftfú.-
titulum. reliquiííe coinperiatur. ; vndè verifimile eft r
Chriitianiffimum.Principem. ilU.d.,.quod ante eum Im*
peratores magno ftudio atque anxio animo aifeâaflenty
id ex. chriltiana.aniim fubrniifione contempfiire ^quod
v£l inde pateiyqijod Traianum Csfarem,co quod in fin* conTbùkf
culis à iê ere&is monumentis nomen.fuum.affixiflet.¥ еймцт.
a Confiantino,telle Aurelio Viâore, paifim per iocum
herbam parietariam nominare íoléret ;:quod ficut haec ,
«aille pafim mûris inhaa ens reperiretur,.
Ш
Page 149
1 1о Pars IV. EccIefise В.V.
Etfi porrô nominis fui memoriam in nulla à fê ex-
truäa Ecclefia iehquiífecoi^eri«,tut> pretiofiffimis пЬ
hilominus muneribus,8<: priuilegijs , didas à fe Ecdtfias
Donis pre- ditare no ceífauit,adeo vt Deus Conítantini pietatem in*
wuU Eoclc' crcdibiü iun<äammunificentiiE in pofterorum memoria
fia». fuperíHtemeífe, &vnà íerui fui modeíbam,0¿ íubmif-
fionem animi, fummis laudum encomijs , qua? apud
Authores leguntur,nulli vmquam Imperatori concelíis}
exaltare voluiííe videarur . •
' -.. Sed vt ad Eccleííam noftram Euftachianam re-»
uertamur , illam íat ex >rnatam fuiííe, tum marmori-
bus> tum mufiuo operé , nonnulla fragmenta dtclarant.
Videtur , & columna paruula ex alâbaftro orientali dia-
phano fupía portam Ecclcfiáé Jateralem , per quam ad
ïcclefis rupem aditus fliit , muro inferta . Non défunt quoquo
wrEcôn coiumhse ftriatae , S¿ tortuofae, ijs , quae hic Roma? iru
ft^tiop»! Bafilicis Gonftaminianis ipedantur , quàm fimillima; >
■"; ¡quas infecunda Ecdcfiae inftaurationne ad ornaturru
aiïumptas fuiiïe verifimile eft '■> iêd , 6c lîiperftes candela-
- brum, Cruces <duarvna argenta -, altera жпеа auro ob-
ducta, quae, vti fi miles funtijs, quas Conftantinus
Ecdefiœ Laterancnfi in huuc vfquc diem fuperft ites do-
nauit, ira quoque eas non aliunde, tjuam à Coníbn-
tino profecías , nemo fàcilè dubitàrit . Verum cum ea-»
in fequentibus amplius expofituri fimus, his diutius
non immorabimur .
CA-
Page 150
'_ EcŕS.
Scz'ng1'apï1za,fezz
AAtawe mains-.B :Alt-a1
Eufìaçhih .o i Il!' 'wif*.Hw-IP.
'£16u _meel
.. *mM-___., -_
ЕЙ»
Page 152
£tS.Euftaçhij4_ ; in
CAPVT I U
De fecunda Ecdefi*. Deipar* Eufiachian* inHauratione
à S¿BenediEla слрга {£) à pofterufuü fuccejftt
temporis perfecta .
DIdum fuit in Genealogía Sanâi Euftachij , Ter-
tullum porcntiííiimum Roman« Vrbis Senato
ren! , Diuo Benedicto intuitu Placidi fili; fui rMonachi>
& Sanâi Patris diícipuli , ampliffimacum Vrbium , op-
piderum , pagcrum tc>t latifundios opulentorum Patri
monium, totam videlicet dí&ionem-, qux. à Subiacó'2¡¡J¡¡¡Jf¡j
Tufculurn y ôc Velitras vfque>ÔC hinc ad mare fe extenr ^inFadu*.
debat ОсЪшге gentis , à. qua TermJlus. deícendcbat '
poiîeiîîbnee ex. teftamento reliquifíe >. quas inter , 6г
Möns VviturellusyVeb vt Archiuium. Sublacenfe ha
bet, collis Altflli , vel Vvltilli, cum circumfitis locis
connumeratüm. fiiiííe, Zàzara ex Cafinenfis Monalkrij,
Atchiuio demonitrat , öcexcap» 3>part..$. huiusope-
ris p tcr.. Ft in hunc vfque. diemin periftyJio Mona-
fierijSàndaî.Scbolafticœ,. bublaci in duabus columnis
defciiptalegtmtür,hac:verborum:epigrapbc : In priori;
quibus nie tituluseil:. D*tripliciißatKAbhamm:Subla*
Page 153
иг ParsíV. EcdefiaeB.V.
Epigraphs de triplici flatà Abbatiae
Sublacenfis . ii * i * ■ - . •
ABBATIA SVBLACEÑSIS, QVAE IAM INDE AB
De origine ORTV , HOC EST» A TEMPORE DIVI P. BENEDI-
* l™Fett* CTI DOMINIO CASTRI SVBLACI» TVSCVLI CIVI-
Wblacfnfis.TATlS , PLVRIVMQVE INSIGNIVM CASTRORVjví
DITATA FVIT EX DONATIONE TERTVILII CON«
Infcripcio. SVLJS ROMANI S- PLACIDI CENITORIS DCCO
ET AMPLIVS ANNOS» CVM MÉRI MIXTlQy,E VSV
IN MANIBVS FVIT MONACHORVM NATVRAUVM
DOMINORVM, PENES QVOS ERAT ÀBBATIS ELE-
СТЮ» QVI NON ALIVNDE ASSVMEBATVR QVAM
l. DE CORPORE CONVENTVS, ET SIC £I.ECTVS A
SVMMO PONTIFICE CONSECRABATVR j PERPE-
TVVSQVE ERAT.
IN HOC STATV, QVI PRIMVS ET NATVRA-
LIS FVIT » -PERMANSERVNT MONACHI AD TO-
TVM FERE PONTIFICATVM VRBANI VI- HOC
EST, ANNVM CIRCITER DOMINI MCCLXXXVIII.
CVM E SVO ORDINE CREAVISSENT SEPTEM, ET
QVINQVAGTNTA' ABBATES.' - '
- VRBANVS VU PERPETVITATE SERVATA AB
EATES INSTITVIT MANVATES, AD NVTVM SEDIS
APOSTOUCAE MOVIBILES, AB EADEMQVE ELI-
GIBILES , E MONASTICO TAMEN ORDINE > QVI
SECVNDVS STATVS LCVII- DVRAVIT ANNOS, VS-
QVE AD CALISTVM III.
HIC PONTIFEX HOS ETIAM MANVALES AB-
BATES MONACHOS EXCLVSIT COMMENDATARIIS-
QVE PERPETVIS , PRAESVLIBVS SAECVLARIBVS
LOCVM FECIT, QVORVM PRIMVS FVIT IOANNES
CARDINALIS A TVRRE CREMATA , AB IPSOMET
CA-
Page 154
•Vi-EtS-Euftachq. . . ïtj
САШТО INSTITVTVS ANNO SALVTIS MCCCLVIL
_.■ IN ЯУ1С SVCCESSIT CARDINALIS RODERÍGVS
BOUdlÀ VÀLENTlNVS , POSTEA . ALEXANDER VI
ET AB HOC TRANSIVIT COMMENDA IN COLVM-
NENSES, APVD QVOS SVCCESSIVA RENVNCIA-
TIONE ANNIS CXVI. RESEDIT ; QyORVM COLVM-
NENSIVM NOMINA SVNT IOANNES , POMPAEVS ,
SCIPIO > FRANClSCVSi MARCVS ANTONlVS> ÇA-
MILLVS, ASCANIVS, PROSPER, QVI E VITA MI-
GRAVIT PV'ER', NEC SVSCEPIT REGIMEN, QVOD
REDIÍT TN ASCANIVM-, QVI FVlT VLTIMVS E
COLVMNENSÏBVS , ET TN; ORDlNE COMMENDA1-
TARIORVM DECIMVS . HOC DEFVNCTO COM-
MENDAM OBTINVIT SCIPIO CARDINALIS BVR-
CHESIVS , ET AB HVIVS MORTE DVODECIMVM
NVMERVM APOSTOLICA FELICITATE COMPLE-
RVNT EMINENTISSIMI FRATRES CARDINALES
FRANCISCVS ET ANTONIVS BARBERINI . ALTER
TlTVLATVS. RESERVATARIVS ALTER, QVOS DEVS
DIVTISSIME SERVET.
SVCCESSIT EMINENTISSIMVS CARDINALIS
CAROLVS BARBERINVS PER RESIGNATIONEM
CVM DOMINII RESERVATIONE EMINENTISSIMI
ANTONII PATRVI SANCTIS MORIBVS PRAELV-
CENTEM IVVENEM PRINCIPEM SERVET DEVS
AD NESTOREAM SENECTAM.
Sic inicriptio Sublacenfis .
Quam vero ampio reli&arum tum á Tertulio , У!*
tum ab alijs poííeílionum Dominio dotata fuerit Ab- tu иЫдсё-
batia Sublaceníís\ épigraphe fàcbrum donationum ilb ne p^u'n^l
Columna epiftylij didi Monaiterij abundé teíhtur , & Sfejaü
quia illa multum ad noßri inftituti argumentum face- «»m >rdil1-
re videtur, earn hicíupponam . Loca Alphabetic© or-
dine in épigraphe deícribuntur .
P Epu
Page 155
ti4 Pars IV- EccIcßaeB.V.
Epigraphe donationis fiéte Moñafte*
ria SubfeceníL i ' .к i
i . , . . . í
ffahes htc LeSíor nomina oppidorum &* Vrbium
dîtion tí hum, dim Sacri. ProthomonaBerij. Sublacenfis ex,
c*4rchiutQ ».
AVGVSTA» ARSVLVM» AVRICVLA» ANTICV-
LVM CORRADb, ANTICVLVM CAMPANIAE, APRV-
NlANVM. APOLLONIVM» ATERANVM, ARBITRE-
TVM> ANANGVLA j ANTONlI MONTIS. CASTRVM»,
S. ANG, CASTRVM -
BASlLieiANVM > BABVCVM.» BVBVRANVM >
BARINVM > BVTRANVM » BVCANVM > BOVARA-
NVM-
CAMERATA» CANTORANVM , CASTELLVM
ANTiqvVM> CAMPITEJLLVM » CALICIANVM^ CAR-
SOLVM CIVITAS, CASTELLVM PAVLAE » CERVA
RIA, CERETVM, CIVITELIA» CISTERNVLA, CRIP-
TVEA » ÇOILEMALVM » СОШ5 ALTILLI» CASA
PO.MPVLI •
DESTANVM MAIVS , DESTANVM, MlNVS. , DEr-
RVTVLA, DQMVS, PVLLVLAE CIVITAS .
EFFIDE. .
FABIANVM:, FLORACIANVM, FERRONîANVM,
S FELICITAS, FOLIANVM, FLVMEN. FRIGIDVM IN
CALABRIA..
GENNA, GIRANVM, GALLICANVM GABINIA-
NVM...
IVBENZANVM; ,. INTERMVRANVM ». ILICIS.
ROCCHA...
LORIANVM* LVCIANVM.
MARANVM, MALLICANVM, MALLIOLANVM ».
MIRIAMVM, MENVLAx MELATIANVMï. MONECVLA»,
MAS,-
Page 156
: Et S. Euftáchij ; . ;:fif
MASSA S. VALERII » MVCRONIANVM , MÖNS CA-
SALI8* -, . ,,i . , :.0 y. 1Ы i. a
NYMPHA." ' ......
OLIBANVM» ORILLANVM» OPlNlANVM-.
PÖNTIA> PISCIANVMi PÎCÈRANVM> PONTI-
CELLVM» PATERNVM, ALIAS T>ENTOMA > PATER-
NELLVM, PASSERANVMî PVLIVLA ClVíTAS j PO-
DIVM> S- PAMPH1LII CASTRVM» PVCEIVM •
ROCCA CANTORANA, ROCCA S. STEPHANb
ROIATVM» RVBIANVM MA1VS , RVBÎANVM MÍ-
NVS, ROCCA DI LVTTE, ROCCA MARTINI, ROC
CA DE MEDIO э ROSANVM ) ROCCA DE SVRICI ,
. ROCCA SICCA.
SVBÏ-ACVSj SAMBVCVLVM. SALA CIVITAS*
SCVRCVLÀ, SARACINISCVMï simprontanvm< sto-
.RAGIANVMi STORNELLVM SERTlNl A.NVM .
TREBA , OLIM TREBANA CIVITAS > TVCCIA-
NELLVM TVSCVLANVM ClVITAS, TVRPINIANVM >
TVRIANVM) TRELLANVM.
VBERANVM» VRSANVM» VESANVMi S-VlTVS.
^DyñkonJ :* :
j- -.:-■« - . i / • ■ . ■ • '
TEMPORA LABVNTVR i SVA QVAE SVNT ÉRÍPIT
ORBIS , :
i-'.r ERIPIAT, SQRTEM NON CENVS ILLE RAPIT-
i. •< .■ . > . }{'*. и . ■ ' ;. . .■ •
E quibiis loris Monti Vvlturello ctrcumfitis, &
viciniidribusi infer estera enummnrur Sicilununbquod
■in Original Bicilianerfi fcnbirttf-Effidt} Giranum , Col-
lis Altikft, Geretwn> Sßinbiicum y Appollonium, tjuafe
«b^alijs MaiTa Âpolloniâ dicituf . Caft* S» Afige4,Ci-
uitella,'Öliban<im» Pifciariufn , Rocca San&i Stephanie
ii.rrj p 2, S.Vi-
Page 157
i %6 Pars IV. Ecelefi* B.V.
S* Vitus , Samo Vue ad radices montis VvltureHi . Ve
rum de hifce vide Cartam Chorographicam hic rubiuri-
Ex hiíce itaque patet, Montem S. Eufíachio fa»
crum>vná cum omnibus circumfitis locis iam enarratis,
AbbatiaeSublacenfis iurifcii&ioni paruiiïe . Qua? cura
ita lint, nil reftat, nifi vt iam Ecclefis Deiparae de Vvl-
turella denuô inflaurataî occafionem pari paííu expli-
CCMUIS ►
Ex continuara tradrtionc confiât , S. Benediftum,
Gordiani Senatoris de Domo Anicia filium , cum diui-
no impulfu. Eremiticam vitam d'ucere coniîituiflet » «aç
IuFeEccíe- Proindè varios montium tradus peragraííet со fincj? ,
fiam vvitu- vt locum ab omni humano coníbrtio remotum inuc-
mJç ol¿m_. . . i i л • t
. niret, diurno tandem duau in nunc cjuoque 1осштъ
Diuo Euftachio facmm, nec non Sylueítrina Deiparae
EccleíTa celebrem conceffiíie j Verum cum locum-- ».
oppido rigidum , & magno hominum concuríu certis-
annidiebus frecjuentatum videret, quieriorrs receffus
amóte, in Sublacenûs montis decliui ípeluncam orkn-
diíie , quam cum ad íblitariam vitam ducendam haud
mcommodam comperiííct , ibidem , ( folo S. Romano
Eremicola hinc non ita remote habitante , eius inftituti
confcib) fubiutifle ,,acibidem prima Ordinis fui'funda-
menta iecifle j cura vero magno in dies difcipulomrm»
Diui Benedidi inftitutum fedantium multitudo creice-
ret ( cjuos inter Placidus , & Maurus ob. virtutum om?
nium iplendofem pre.cœteris Sando Patricdriores exi*
fièrent -,). Monaitcria non. folùm in. territorio Sublàr
ceníi.
Page 158
Л Et S Euflachij. 117
ccnfi , led, & in vicinioribus locis,ex hœreditarijs S. Pla
cido relictis bonis aedificaíle fcrtur , inter qua? vnurtb
eratilludin Monte Vvltm ello , prope sedem Deipara?,
obinfjgnem loci celefcritatem , quam ipíe olim propnjs
oculis lpedafiet, extiudum, vti ex iupra addu&is teßi-
monijs patuit ►
Huius vero Monaûerij ( cuius rudera in hunc vf-
quediem cernuntur, vti ex Ichnographia eius pauló
poftponenda patet ) extruetionem, vnacum. Ecclefiae
Sylueítrina; infiauratione, pr-imùm à S. Benedido саф- |^ef***t
tarn ruiiïe, poft immeniàm haereditatem S. Benedicto lidooadone
eiuiqj Abbatiae Sublacenfi à Tertulio Placidi patre rein aîTmVùdie-
dam,verifimile putemycum enim viciniora loca fui Or ^^Jft&
dinis iurifdidioni fubieda cflent , pro eo,quo in Deum adbmymo
fcrebatur rebgionis cultufque diuini promouendi ardo- иисЬомсон
re, in hoc loco tamisa Deo oraculis il!ultrato,Eccle-
fiam Deiparae iam ex varijs temporum calamitatibus la*
befadatam inílaurafie > & ne Dei Matrifque fuse cultus
in hoc folitudinis receil u,íucceííu temporis deficcret,
IVlonaileriu Abbatiae Sublacenfi, à quo nonnifi io.milL
paiïuum diítabat, fubditum,eique infettum. fundafleu >
eo fine, vt fui Ordinis Monachi amore huius folitudinis
ab omni mundani llrepitus tumuli и ièmoti , íLH Deo-
vacarent , atquc viià Ecclefiam pietatis operibus deitt-
natam , Monaiucorum officiorum exercitijs, Sacramen*
torumque adminißratione , in iblatium aduenaruniv
rlluftrarcnt j Confiititque huius Monafterij Íncola*
tus tarn diii , quàm diù Abbatia- Sub' acenfis , temp©'
taliumque bonorum hsrechtas fietit in manibus Mona»
chûf
Page 159
i i 8 Pars IV. EcclcfisB В.V.
chorum dominomm naturalium , penes quos erat
Abbatis eleâio, Monafteriorumque circumfuorum ad-
miniftratio , videlicet à S. Benedicto vfque ad Pönti-
ficatum Vrbani VI. 800. & amplius annis, quemad-
modum Columnar épigraphe in monafterio Sanóte
Scholaftica? fupra allegata oítendit , à quo libera Ab
baus eleßio primùm fublata fuit , &: Pontificum arbi
trio reièruata , ita tarnen , vt ele&io Abbatis à Pontífi
ce fibi pradcripta , Monafterij Sublacenfis limites гюгь
tranígrederetur > Papa deinde Caliilus 1 1 1, primus
excluíis Monachis , Praefulibus faecularibus locuiTb
fecit, donee tandem amplis lilis primorum temporunb
redditibus deftituti, pofleflionibufque in alias familias
deriuatis,Monachi quoque circumfitorum coenobiorum
defectu alimonia» cederé , пес non vti alia , ita & mon-
tis Vvlturelli roonafterium relinquere coaâi fuerint ,
quos feniores huius territorij viri,aüorum fuoruiîu
tempore adhuG hoc loco fubliitifle tradunt > donee ame
40. circiter anrtosper incendium deftruâum > non niG
quíedam fundamentorum veftigia reliquit * Sed hace in
requentibuá latiùs exponemus -
С A P V Г I V.
De hodierna Eccleßa MarU-EuftachiAn* conftitutioney
accurata defcriptio*
ECclefiain Deiparae honorem in Monte Vvlturello
coniecrata, eodem proríus loco , quo earn Con
fían-
Page 160
Et S. Euftachij . 119
fiantinus extruxit , hodiè manet, & magnitudine, Se
diftributione partium priori in nulle diipar j fupraijt
dem fundamentis ,. quod quidem ob loci anguftiam ali
ter fieri non poteraty a:dificata » cuius dimenfioneitb
hic apponendam cenfuimus »-
Longitudo totius Ecclefia? i48*palmorumei}„
Latitudo 60. Latitudo Nauis 5 2. Longitudo 1 33.
cœteras partes appoiita Ichnographia docebit .
Nauis , vt vocant, Ecclefia; in tresarcus, quos
quatuor culumnse feu pilae fuitinent , diftribuitur , quae ^„"^
Ъс vtrimque alas fibi adiundas latitudine ôclongitudine ciefi*.
pares habet -, iëquitur portea fpatium tranfueríum , to-
tam latitudinem Ecclefla; expiens; poft hoc tholusEcde-
fiœ , quem U Tribuna vocant. Choro Monachorurru .
olim defíinatus; ad cuius finiftram Sacellum S. Eufta- s.Euitachij..
chio facriim viíitur , de quibus pofted fufiori deícriptio.
ne agetuг..
Ad. Sandi Euíhchij Saceilum „ ad la*uam per
gradus íéx. aícenditur in duas manfiunculas , quae ho
dié íeruiunt Eremicolae commodítatibus -, ad dextrarru
tholi partem porta exifíit, per quam ad S..Euitachij,
rupem. cryptamque aditus patet , ab Eccleíia погь
nifi paucis paflTibus díífita ... Porta ampia r,per quairu
in Ecclcfiam. aditus fit ex parte occidua patet, è cuius
dextra Sacellum fpedatur S. Sylueftro facrum víuo for- s??J!uSÍ
nice inftrudum , & varijs piduris etfi temporum iniu* J'catum,
ria íémiraíls , illuñratum y Ad nauis murum.dextrurrb.
vltra arcus exedra occurritrin qua perfcalamligearrb. Recondlto_
appofitam, aícenditur ad cameram Lypfanis Sandorum rum reIi- '
ГС--
Page 161
i zo Pars IV. Ecclelîae B. E.
[Шаги
¿malus q
y тешит, quœ ad populi deuotioncm concitandam cx
-exedra aduenis demonllrari folebant, qui pia Confuc
tudinis v-fus vti olim, ita 8c in hunc quue diem..
durar .
Porrò in Nauis Ecclefiae capite, cernitur Altare.:
lignea Deiparœ Pilium brach-io geliantis 6. palrnorumJ
Ваша iullruötum , quœ vtivetullate veneranda ePt,ita
mirum quoque in modum aduenarum animos ad de
uotioncm excitat . Altare clathris ferreis circumdatum
quaternis columnis cupulam fullinentibus inllruitu'r .
IEccleÍia praeter hoc principale , tribus alijs altaribus
olím infirufìa fuifie videtur , quorum prius fub tholo;
alterumin Sacello S.Sylueflri; Tertium ad latus alte
fmillrœ.Non procul hinc deicend-itur in cameram quan
dam ,quam ego olim facriůiam faille exiliimo : Coe
terum Eccleíia neque laqueari , led nudo tcóto opcritur .
Atque hœc c_fi {ummaria quaedam defcriprio : nunc ad
particularia huius Eccleliœ ornamenta delcribenda cala
mum conucrtamus .
9. 1.
De Tabula lignea vetuflillima .
In qua declicatio Eccleßa in honorem Deipara Ф S. Еи
.ilaclrzj a Sylucßro conßcrata ‚ infculpta cernitur .
N Sacello S. Euflachij, quod ad lazuam Chori è re
gione rupis conllruó'cum cernitur ‚ olim parieti
aliil
Page 162
4 l l
. i
`.
.
_ l _ . A l ` .‚ ‚` ` к _ .~ . 4. . .» .. l _.. ' 1 I
lО- u с то- 0 О -n l `
А ` - _.. - ’ ì .
Г . l \ =1 `\ —‘ rs. «- v
o . "‘°` ` ` .ч _ Il!! a - y. ` xl _ ' I ' ì ч _
. ч . 'À о
J e’ . . _ ".-'«n i t N ._ t I i ` A "` . ‘ ‘ ‚ъ .
.l _sz-` I .ì . ` ' Ь“ ч" ` x
Í- Ё \, »g ‘ 1 's- ì b" " l ° -. ` . J'
v. t' ‘ 0 .‘ .
l ч.‘ ‘ l .. ‹ .` ‘ ъ l
-` ` . ‚ . s ' ’ =I D.) ' l., . .‚ l ц «J i ‚- , о ‘f с ч
t . . ‘ 1 ' " Ч “ ' `п f ‘ ' _ o
. `' j ‘ ' ` чьё . - .I
\ ‘г. r " `?-“ "J . ' ` ' ‘
`\ t ’ f " . ' a
~ 1 -. i» f ‘ «l .a \ ‹ i а ’;'\\ "‘ к h l’ ›
. =` ' ` a ß 4 ' ` ’ъ ‘ l f ‘ ` .` \`, d' а‘ . -Y *s
I . \ ' ч u
j* l'. ` “' ' 2 °'-" rf me ».„, “И ' i " " t'" .. .- - и "' ‘ ' Ё‘ _ ` l l l
г: 4:.. .' ;:"-‘ i, ‘11г-Ёёцгхм.‘ ‚гуд—ч. " fl" и. .«~». «Ã sA.: rn- ¿Nv-“Q "‘'¢""`°"f`*e""; "". ` ‘ "‘ n
l ' ч в ’ ‘0- с _ ч .'
. 1 ' ’.n .'u \ l ' l v l f ` "с. т: I ' °
. ç- -._ . . \C_ . '
n LY f ”`— .‘ Y J
. i ~ \ ‘ `_ I .t . ‚ ` C ’ ~
\. ` в 'I Ã ’n . r д I "I
.ç с '0 " l. .‚ .i a. t! L , t . Ч о v l :a . _ .,1,
‘ ` Y n l l.
)a I ,` ` , j . д, .`. ъ‘. ‘s l ь .j „
я ê r ."3 ` ` q ‘ ‘b ‘_’ . ' ' ‘47 'Í о ‘ д l I’. `I` .
› -'. . ~ I ` .
Г‘- 0 › " и; A.l ‚ О . '~ ‘ ~ ' I l~ ~ 1.‹ а x - -. . ~~ м ~ . о 1
‘_ y. ' . ` i . . _` 1 ‹. _ ì ` u
t \ в ai., 1 х ~ . -1 °‘ Ч " 'Q \ 7' I i ‚ч— '\ “1 ‘ о -" ‹ wa "
` « ъ ‘..Ё`д ;'\\ .‘ ¢‘n " ‘ "‚ » а » о - ч x' к
.l ь. ..“` »inv Ё. g 1) l ' в
. ‘Q_ . l. ч‘ " s ъ " ‘l ъ, v. ~
n. . «f u î s ' ` . l ‘I. * ~ п :Y ` } 1 . " ° 4 ' I l
.‘ {ч ° ' . '‚ъ с ‘yl .
' y _ ‘girls Pgs
n u ‘ .
~ . -" ‘.` .‘ °`
a _ . ъ.
\ Íŕ l Y. _ e ь .
о А о t О ‘ .
l. _¿. 41- - ° ' . ‘ vÄ I v' ._ ` fr l
n u. '
. l Y' , 1 l v
Í l " . ` .
' ipp.' ,' со
.‘ ` ,u 'I „и. . . _ .n.. .`-. :Ib Ц. "‘ Ч. I
. - 'l ‘ l i _ ` " . .
›` s ’ . '
` ~ ` . ' . z 7 ' --.
. i . t-" D З
. _ ` 4. t \' \ ‘ '
о ' '_' . . ` ч
l Е“ в .
. I 1)'¢. ~ ‘ .n' r 'H
s. . ' .- ' I' ‹ . ~"
__ _' — 1” „l . i ,l ‚ . 'gl u
sy ‚ ~ .. ‚ «t» u» ‘ t * `А .i I
I . .l ` l I
1 ` ’ °
“A if l.
I. › 7 . о t l
. ‚° ~ 1—1: 1. . ‘Jr ' l'. .
v ' \' ’1 ‘ ` '
‘4- .s . 1_ ` | L « ' .. l ¢ ï ‘_f ’ I ь ‚
;( с 1 'in Q î с " ì' ' l. о ` I '
‘ M .-- . ’ s“ ' l ‘
s ' '° D 1н - Y. . I 1 ч „ ~v .
` ` l- . . ` А _ ‚ . 1 _ ` _'
I Ч ‚4 ` `
a ‘ l . ` ~.
` . . ‚ :.
I I ` ‚ч. ‘l l с ' "' v
. .v _ A“ ч ' .
. .
, l Í
v .
. '. ' ' la .'\.` l \ ' 0 д '- j ‘ l î
о \ o '° I ‘ . ` `!. '- .'
- I*~ 1 ' L ,‘ , ` .-.‘ ‘ ' . ` ne' °
I " i
_ u `b _ в4, A f г‘) и J ‘ Í ’ t ‘- i .r
.." к ( т .‘ l' ‘ . ' ' I
. -‚.:*с -. s ‚ 'El ‘ ' .. "0 Ты— - -
о | . a“ l v
. .‚.
‘g и!
.
I .l
a
- -_
/`\
.‚ a _’
` I
l
~ .
.
С
l .
i .
_ .
ц, › v
‚—‘„ ‚Жгхь ' ~ ,H . . ` " ,`á . иО.
l \` ‚и ` ' .
д f
.
`,
_ _Ю
l\
‚
l
Í
_
l
l l
.
.
.`
.
и
,u
'e
"JJ
'v
A
‘
«i
и!
Page 163
ч?
0аь—чй‘
L
OG Go 0: о
минное-п
ПИЛ DE
o chTIo
О днищkwam',
Page 164
mini?""f
\
ша„пттпщд
Y
(ЕДЫ
Ж
tamu
шепни N'
отлит:
и: ст т_ o o
`¿mlrimmmimiinimmuimllll
l
,www’ser
“lill'
lllluumÍWHW:МНИМЫМИ-„пи'l
l
„trioo
„шт...
"ТЁППИМИГ`
jij,
‘t
ÈIVÍ)/l/Íw
...m-«n1
._“шт”-
im'...........-..-..
lllllM
‘0.
l
Page 165
ч. .`_с'.""v L’.~¢"
*l
я
l.
чl
14|
Iч
Dl
n
lìl~
»o
.щ
..
Чl
\Ь
_
n
оI
ь.
._
.~
1н
.
I`
е
0`
к.
ч.
.4..
_‚ъ...
...n.1f
оi
._
ч
_.
_1..'
..
aa
_
.._
_.
._
.
_"
во
I_
OY.
__,
_.
.
Эс
М..
.s
\‚
`V_l
‚10.1
д\
lв
r.
.и
с.
.1
Wi
l.
_.
.t
.ß
..
.i..
uо.
`О
`1
l»
_.
___
fI»
_‘_
оо.
_.
_д
\.
__
_
ab
вс
.Í
iи
I
..
..
ll
_.t
„_S
‘s
_.
..
__l
n.
ч.
`
_о
.
ц
.Í.
.l
д_
__».
l_
а_
dl
'.f
t.
д_v
чt
1о
Il
lI
Ч›
.s
ŕì
аf
о.
u_)
I.'.
W..
._
._
1.s
.v
vo
Q_
11
\.
ft
_‘a
!\\
i\
_О
_l
l.
»elle\
...I
_ц
чs
1I
\o
_
l»
„Í
_v_lgìa.p.ßa_
в
N
vl.
IQ
,_l
\Ц.
il
.
д‘о“.
£7.-
._
:fn
аl...l
.'t'
.
`\.
.с.
.f.
_
1.'.
о?
.iff
1.
ц
ч..._
p_
_l..
_ì
là'~
ь.
у.
..
аs
lч
._l
1.l
‚а
i_t
c..
r’
l.
__
»_
«s
l.
Il
gul”.
nl.
ч.
_d
a.
..
a,
.п
.73.
df
.оIl
«u
sL.
_.
__r
н‚а
.
д
.\.¢
.1
v_
._
к.
'«i
01.
Ä..
_.
.к
__
ьl
Iì
ля
lч
_«_
_.
._
.
О_(
\
l
lfr
DI»
1..:
..._
_..
œч
._
._
..
._
.
,
Гл
....
.î
'.I
,v‚Обь
...b
«i
.IolL{.ll.
_._
.
v.
‘1.
«_
v.
О
_.
1
._
`л
f_
ь
»i
..
ра
l.
Ä'
1|.
1J».
до
v.
.._
.
.
оn
ь.
т
.
.9.
l.
.n
u.
nсК
_.
.д
.к
_.7.
/_...
о.
i.
,Il
l.
l
_.
..
..\
»_
‚и
._
._ц
‚.
_..ц
11.2...
_1».
J...:..L_..
.__
_.
_._n
I.
r
è..
l_,
.ч
_¢
~_
_.
._
._
.‘l
s-PinK
g_
"~
_
шv_
`
..
._
.Q_
.t».
,_
.l
__
и?
...
~._
цч
\.
_.
ti
_.
Í_.
_fl-_
._
|ь
_.
__...\\
_1
т.
.
,fn/.1_
\\_
‚и
т.
___..
:
о
___»
»__
ta
L‘u
..
ltr.
_
.r
и1
1.
_....__
._
wi
s.
_.
...Ã
16
м.
.v
l‘J
.J
АI
0›
О_
.‘l
_
\\à
an
_s
1.
.t
..
en
.,d
_s.'
«n
в.o
.\.'Í
._
_.
..
__.
_.
мы
___ъ.
v.
_.
__
__
.\
r\~
lo
1l
lt
а
ln'
»ŕ
___.
ч.
C...
.f
Ц‚Он
Ir
._
\\
`u
\\
Í.
un
lxI
Í.
.д
..
._п
a
.l.
_\
.
‹.
_`
._
_,t
.
Is.
.n
.ч
\.\
__
l7.—
..
ь.
__
1_.
о.
n.
oà
l.
__
r.
оo.
\
_N..
l
о2
о.
\.t
.s
\
Ц
.
ьl
_
_I
Ql
nСч
_
«le
_.
_I
\\
Il
b.
l
Ф2.\
eOl..
.I
fl.
Si..
__
___
s!
.ь
.c
~I
э_
-д"
d.
_З
n
n_
I`
.._
i__,
n_
lUr
I
/
~в
Оl
.l
_h
l?
_`~
J_
,All
.
___
\О
_..
.\
Ю.
~.
_
_r
.\s
sv...
4.
u.
_
a...
_nl.
._.
__
.r
_.
_ik
v\
0с
Í«4|
u.
fn
tv)
..
.`
_в
_...ss
4.
.l
u
_’
_Ro’
._
__.
`I
_.
сL.:
\.Í_.
...___
__
\_,
__
.Il
_х.
_›t.
__.t
я_
чп!‘
„25:
.___MJ;
в).
_
,or
.à
a_..
_ч
s_
~_\._
tvc.
_n
Il
_In
_.
.\
.v_
__
ч.
‚.
.\
.f.
о_
»t
_.P
«Í
.
_.,
__
_
с.
nt..
п
.n
__
.r
Sf.
.
4З”
_.
и
.ч.
..
¿Se?
_è
._
‚ты?
о.
C#
_.
.до:
_,
_»il
_ь.
.‘о
‘_
ц,n
.v
I.
n_
_.
.ч
..
_.
.с
.ц
‘l
\_
P_
~s
s_
_
`¢la
вI
l.
._
_д
44
n
l.
_C1-i.
,l
s_.n
a..
_.
о.
»ld
.H
аа
...d.
li
_I
Ъ.
_\
lд
оa
Г0
.‚а
.\
..
v.
la.
._
~.Y
_.
1_
.l
_u
\о
.,
l.
«n
l_
1.
.
_x.
_..
ni
..
lв
„о
l.
«o
ец
.l
__
~.
`n
._
1_
_л
._
l_
._
а.
_а
\ч
~\
_о
~I
~_
Ц.
»I
ид
_d
а
_г
-_
н.
с_
_.
._
с.
_..¢_.
~ь
-
Ад
_.
_ц
_.
1_.Í
_r
ав
__
О_I
‚о
._
ч\
JО;
оv
оl
__»
..
.а
в‚И
.i
lц
.L9
«_
_1
о.
lr
о
_,i
„l
1»__
_T..lf
‚и.
~.
.1
а..4
_
._
_
.W4
ir
.Y
,‚я....Klar*roi-...[57
l„к
_2:7.:le
..
‚_
_
..
_.
._
о.
‘i
l.
Ql
lJ
Il',
~_
аla
‘vl
l..
da.
tn
ьl.
.»__
u_
l.
_
._
_..
_Jl
_.
.._
._
._.
n..
_.
_а
..
.L_T»
._
.
”ц
.
__~
__
.ч
l.
al.LJ.
.4,
_.
я.
.__-Í
а2.’.
_.
_~
_i..
...2).IА
..
с.
..._1
м.
t..
_.
r.
J.
î.
._
.-.
a.
..
.__
_.__
..
_...
._
..
._s
_.
сS.
._.
.__
оu
ш_
.d
__
_.
о_
.
о.
.
я_
р_
._
.l
чс
\._1
д_l
«_
„ч
.fnla??
.Y
.1.3
1н
_
.и
саls
1.
ч.
_.
..._
_2
_.4
_._
»_
._..
\о
J.
._
Page 166
J.
;
v.. "••
*• „« .«* . fc\ Л J* .... .-. ,i*f' -
Г- k- -
». ••••
1
í-s.
V Я.
Ci
Page 167
щ-.`.›
I
1.
I'
s
.l
I...
вi
I
О
nl
I
I„I
dI
ьn
I.w
—
‹s
II
n..
.I
сl
b..
ч
I
OI»
_ч
.ъ.
.
I.
с
.
l.
I
I»
a_
I
l
lI
I
Il
IT
ь_
I«.0
aо
оI
I.
I
.a..
с).
Í
l
Ü
I3»
I
\.
._
II»
.
en.
I.
.и
нI.
C*
._.
..
ш.
I
II
A.
ISe
I
I.I
сl
_.I.
.I
о.
I\
aг.
It
Ii.
I
..4
\О
0т
l
\l
In
Э
.t
I
.
С.
lв
I.
.I
Ъ
’n
I
J
Il
Is
l
II
e»
l.
I
WI
п.
s
I_
II
.._l
I.nú...
I.I
l.
`I
III.o/Il.
I\_
.
*I
_.
_.:ro
хи
In
d
,Il
rI
.IIs
a
\‚`
`D
Ъ`
»ru
II
II
ŕI.:
.I
Ц‘...
.anÍ:
М
III
I..
.II
Iо
I
r_I
I
.„I
I..
I.
IЭ
ац
I
II
II
l2
I
_I
._
«fw
ьú
:I
vx
:xu
DI
IsìIAI
.С.
.I
JI
-ад‘д.
«I»
a'
.II
I
I
I»I-
la
О..
\.
vl
l
I1
I
sо.
nl
1О
О
ь‘
цÍ
.с
в
LI:
n.,
I..L
,e
n
о.
ll.
I\.
`>
II..
ч
.о_чд‘
aIa\II
‚хе'...
I_
..IW
I‘I
I
»I
II.\!.
.IIADÑI
I..
_.
_I
II
iо;
l
sо
и.
О.
.I
I.I"p
о.
'III'.II
Iо.
l.
n.
u
l
uI..
..U
\.\
.ч‘.
.IQ
I
«c»I~‘«\`
`l
aa
щ
\.ч
.
x
ч
oI
h,
a
`.`.
II
i.
..
_...
II
II
l
n
I.Ilil
I.
_.I
c.
...Il
ф.
о.
v
ш0
oI
.e
.I
l
\
I
l
сlll
t.
‘l
00|
С
‘«DK
ч—
ß\
d`
`l
o'
I_I
ч
не!
.
I
-v
_I
II
HnI
JI
‘In
\I`
(x.
._.\
l
I
Ж
.I
QI.'
_с
..
п.
оI
nI
lrb'.
I._
.I
u.s
.2
.Í
In..if
Le
0о
n
L.
С..
.Y
Il
Iо.
.
Iv.
II
tra..
3..
о\
О.
.II
«I
.I
I.A..
Il
‘а
l
'I.~
..
II\’l\a
.в
о_.
II
I
f‚с
II
l4-9‘
3...‘
II
II
ll)
Il
—«II\
«I
д.
.
ß
_.
„nv
II
`
II
0ч
I4,
.l
lI
II
\\\\
_.
и,
.-ч
‚ц
l’fr
.г.
I’l
.Il
eа
“Y
.I
I
fО
I
\I
)l
It."
rФ.-
|\II
Ir.
__
Ie
..en
I.f.
I.
.F
.\I_I\I
IIО
It.Iv
‚
«elif
I\
Il
в.
1III
o..
.l.Jktdufß
II
чII
1.1.0
_.
...
I»
II
,III
5'.
..
«IF
NQ
‘Inl
I.III
оn
II.'
IIIt
—ч.с,..п'
_I.|Il|
n
l
uit.
...II
с.
«(4.
_Il
ISI».
х
tI.
I.
I
L.
.
.ь
.о
.I_II
It»
.I
'LJN
I..`.I
.I
III.
I„1...
и
I
II
lo
._u
.uй
I
l«III
._I.Il
II
s.
чII
\п
«Ik
II
I
аI
III
ш.
II'
ÜI
Il*
el.
II.
.__
<1".
..
а
.\
Il
sI
..
..
...
...
I...
_2..
n
0l
.u
5.—
I.:2...:
.I
..I
„I.
J
чIl
l»o'Il
`|
rDI
ìI.Irv\|`(|
‘Int
J.
Il
_
aмг‘
пУ’.-т|
..
-.
.-
I..
_
¿l
ч
vI
wО
II...
__
_I
цl
I
In
u6I
r\
Il
l’.iii
II0
II
‘I
Il
о
я.
и.
дIl
‚‚
.о
.f.
т.
0l
II.
Inkl.
II
чu
II
uI
I‚
yI
II
I.
_in..
»IIIü
.I
«I
't
\_
_..
`_
\»I
IL
.I
lQ
I_
lI
ч
if»
...I4
~.»`IJI...~I.LII
.I
дI.
»_
__..
Qx
lч.
.II
II
I
..„I_
._
._..
..
__
.
Il..
I..
îI
А".
..
п
I‘I
`i)
.„
.n.
.I
I.
I.
о.«4вч„
t
_
.4
с‘.
I
.I
т
hn..
K
\`
I.
_I
Iч
Yl
I
II
I!
Í1
‘d
Ml
IХ.
II
l‘l
_.
ч
.
‚а
.l
Ь.
по
..ß
s.'
I.
nn
.
\l
ч.\I.
(l
\l_
‚Ь
.lr
.s
P4.
lr
Il
I.J
I.
иI
I\
I
I.
.I
I.
.l
I3.
.n
Il
.a
I«I
сч‘
в`
sа
l
Iа
nl
6I
Iч
I\
lÑ
\
li
О
dl
.I
ъ.
\
II
в.
II
I.
III.
a1..
l
1дн
0n
uI
I
II
/
.._
I_
nь
nI
I'
_I
I
.Q
\
.I
йI
III
вI
т.
t.
о
Inч
,IIÀIL
_.UI
n._
\\
с0
оI\
I.
r\
оDJ
I.
.Ñ
nI
_.I
.o
I.ь
.l
n
`)
lx
о-
.\
-\
.I
I
.I
II
.
I_
\l»
_I
\Y
.è
II
_
чi..
l
.f
I`
l.
`
.О
I._
м
.Ic
I.
IA...
.
I»I
`l..
I..
\I
II
ц4
._
щъ.
.
\1?
м\
QL_»_I
Il
д.
..
_
\l
.I
.»I
_.
I
I.
.
Iv.
il
.III
I
.I
II
II
\.
II
_.
i
оI
.Iin.:
_
IIW.
I
II
.
t-
I.
Il
II
I.
.I
II
II
_r
о
I_
.
II.
_f
Iи
II
lI.
I_
II
_
«I1
I_
.Il
.o
I
оо
v\
Фа:
‚I.
vI
a
чIl».
e.
«чая.
IY
t.
\l
II
II.
r221.39»
Ilv
aI
.a
дI
.
ll
ald"
чI
|eI.«l
‘a
Iч.
а.
t.)
I.l.
II.'nl
Il
._
|I
.I
I:_
._
....
_....
_.
5r.
I_
_...
_
„._
.„.
чIT*
IIT
...Ä
.Ã
_I
-
‚ю.T.
__»
_I.
..
.._
._
.I
_I
I.
I.
.A
.I
I
_с
щ
nо
оп
..
I
II
‹.I
I.
0.a.:
«Il
I.SIIII_.I.I
IJ!
.IA.013|
—
к
n
Í
на.
a
_n
ч
0s
Page 168
Et S. Euftachij ... ^ Iii
aífixa vidcbatur vetufiiffima tabula ex qucrno ligno
compacta , in quarudi., propria i ftorum temporunb,
arte jnic'ulptà prima huius Ecclefiae dedicatio } à S. SyL» ^ ,
ueilro facla exprimitur , quam pofteà Dux Polanus , '
ne tanta; antiquitatis monumentum fitu ■& fqualore
loci periret , in Polairce Arcis Bibliothecam intulit , vbi
&in hune vfque diem,antiquarum rerum itudiofis fper-
xâanda exponitur *, quam , éc nos ad atteftandam hifto-
riic noitrae veritarem , fummo ftudio & diligentia de-
fignatam , ea prorsùs fide 5 quam exemplar "prœfè-
fert , depiebm, hicLeâori curiofo exponendam een-
ítiimus. л . ■ A . .\
Explicatio Tabulai/- • \ 1 • "»
^AbuJiclateTa AB. & С D. habent quinqué .pil-ч Elpofitie
•mos , & odo dígitos ..Latera A С. & BD. Tabui«.
continent palmos 4. 6¿tres dígitos , ex ligno quercino
feu ilicino elaborata , quam materiam fculptor tan-
quam contra iemporum iniurias, duratione conftantio-
iem datà opera fclegifle vidctur,exititij quidem operis
arte, quam Itali bußo rilieuo vocant, exiculpta , rudi
tarnen manu ( vti inconditarum imaginum habitus lu-
culenter demonftrat) pro temporum conditione elabo
rata i Nam , vt in praecedentibus oftendimus , erant
Gonftantini &c Sylueftri temporibus > Architect &
Sculptores adeó rari , vt eos ex Africa alijfque partibus
ad Ecclefias5 quas animo conceperat extruenda:, acciri
oportuerit, Sc Arcus Triumphalis Conibntini, Oili
er nium
Page 169
i» ParsIV.EcclefiaeB.V*
nium corum, quihia Romae fpeâantur, adhuc int©»
gerrimus, fat fuperquc oßendiu id confirmât Baro-
nius in ann.Conltantini vi к his verbis : Quodiçiturad
Arcus Con? . r . i i ra -11 ; ■ 6 ^
iiantinimiir tpjum triumphalem агент Jpeètat , tllud m eo propenfus
Sis™suTs,c6nfiderandtim еЯ, mirißcum quoddam , incredibile
tomonuT* eria Conßantinum Senatum ñudiunk declaratum ejfe >.
»«tit ere» ¿«m 4¿ opHS extruendum, minimi detretlauerit illomm
Imperatorum. memorias démoliri, quas omnium car ij-
fjabuijfeti 5 indique egregiè diuerfis formis excultos
lapides, fublatos. , л^. Conßantml. triumphalem fornicem
txtruendum conferral ex monumentis, 'videlicet: Marci,
Aurelij ablata nobilia. ßepultur* opera, diuerfis in locu Con-
ßantini arcui intextafuiffe qued non- modo rerum anti-^
quarum perito-, fed cuiqué rudï erat ftteili indicare*
dum. confpicit diuerft fculptur*. opus eße compaBumy alter
t- rius quiderrkegregUtsr* perinfignis affabri fatl.i alterius
. •■ v . : werо longe difparit emptorit Ära* rudis.<SP impolite. ,
' " amiquicra ilia. , kn. autem ejus temporise qua fuperiùs nos
dixijje meminimus , ob ingentem perfecutionem qua Chri-
Hiani omnes mßgniores eius. artit opißcesfuláati. ejfenta, ars,
ßatmria collapfai.penitM widebatur^ Нгес Baronius. -,
quam d^militudmcm. fculgtürartim 6¿ ego , quories,
per diäum arcum tranfitus datur, fat admirari non pod
ium - Eodcm. igitur hoc rudi feculo, hanc Tabulam d
magiilra rudi admodum». S^endypticat aitis prorsus,
inexperto y exfculptam. fuiífe r impropartionata. imä~
ginum iymmetria claré oftendit.. /
i - . la fronte itaque: huius Tabulas: ornamentunv po-
aitut vitis^quaradiio capita A ÔcB- in. extremis angu
Page 170
, :. EtSEuñachij; iz¡
lis conftituta ore retinent, quo nonnulli alludere voluif»
fe exjftimant ad illud Chrifti : Egoft*m *vitis & vos
palmites, alij ad vineœ Chrifti à duobus Apoftolis Pe-
tro & Paul© plantais culturan , de quo hoc loco non
difceptamus . Ego certè fimilia ornamenta me in mul-
tis pcruetuftis Ecclefjjs hie Romasvmufiuo opere elabo-
rata fpe&afle memini , íiue ea folius ornatus gratia >, Гше
ad myfterium aliquod innuendum facia fmt, vnicuique
fuumiudicium eiïo» .
..... Polt frontis ornamentum ièquuntur duo arcus
duabuscolumnis contortis fulti ; fupra quos occurrunt
imagines > quas litteris E, E> G, fignauimus , be E, G,
quidem SS. Apofiolorum Petri & Pauli typos exprime*
re, nulli dubium eLe debef, cum ea Tub bac forma in ru-
f>is cauerna, iupra vctuliiflTimam menfulam feu altario-
lum, eodem fcibitu fculpta reperiiU in Parte Ilk c. i.
oftenderimus . Et confirmât id Chrifti Saluatoris no-
flri imago Vi qua: inter vtriufque fornicis nexum media
ipedatur, quam SS. Apoítoli ftipare videntur . Imago Imago sai-
Saluatoris E. auidem prorfus fornix eft , fub qua in JÄ- ¡3í3?eSt
chcationc Ecclefise Lateranenfis i Conftantino extru✠¿f.m {or™*
Populo Romano apparuiffe traditur>eiufque iùb hoc pu1? Roma-
habitu eétypon paffim, tum in dicte Ecdefiae Chori t¡o,!e *£с£
fornice, tum in Cruce Conlbntini > tum denique in- J*£
frontiípicio exteriori Templi, quà Portam Appiarrb*""*
refpicit j omnibus intra n ti bus , prima fronte ob-
uium cernimr « Skuti igitur dieb Saluatoris ima
go j ob apparitionem Romano Populo fàâam , iib
furama ftmper ab omnibus Chrifti fidelrbus VtfífíOr
Q_ 2. tione
Page 171
1X4 Pars IV. EccIefiaeB.V.
tione habita fuit , ita quoque iftius fêculi opifices
cNâam imaginera , veluti ad exemplar quoddam cae*
litùs datum , ¿mpofterum Saluatoris imagines), qua
ftulpturis , quà piéhiris exprimere conati fuerum vquod
& huius Tabula: ículptor praeftarc quidera contendit f
fed imperitià anís impediius , manum , qua; in politio-
ribus imaginibus fub forma bencdicentis Temper expri-
mitur y ita ruditer expreffit , vt quern geitum exhibe at >
diipici vix poffit ; laudandus tamen conatus eius , qui
quoad potuir , & licuit, benedicentis Saluatoris. man um
exprimere ßuduit-
4 Sequuntur modo intra arcumK. Sanclus Sylue*
íler y fub Pontificali habitu , nec non ! pallio feit ttobi*
Grascorum more r mitraque, &c mfula- fplendidè exorna-
Syiüeíier tusyvnà cum Acolyto M. veítimema eius fubleuanto y
r ad altare fignatum litteris X L ( in' quo etiam haud ob*
fcura Cruris veftigia cernuntur ) fub. benedicemis , &i
coniecrantis habitu adßftiu Intra, arcum vero Hi. Mi*
ftiftri fe exhibent., quorum prior dextrà thuribuluiib>
. . j. .,. , keuà vas quoddam contineie videtur , ( fiue id acerrara
exprimat , fme vas facи oler,, quod, in confecratione-*
Ecclefiamm adhibere fokbant Pontífices , perindè.eft)
hoc ex biftoria Ecclefiaftka nob» confiât , Sanâurrb:
.' . Sylueftrum primum fuiiïe > qui Ecclefiasá ConftantincK
""'Romas ere&asyfumma cum fblemnitate ceremonijfque
Gonfccrarit, raodumque fucceflbribus obièruandum>,
lege data pMBCeperitj dequibusvide Lecciones iècun*-
di Nodurai , ia officio quod dicitur 9. Nou¿ in fefto«
Dedicate Ecclefise Lateranenfis. Poft hunc fequitur
alter.
Page 172
Et S. Euftachij < faç
aîter minifter , pedo pafforali , Ы libro , vri arbitror ,
rituali inftrucbis ; vt proindè adperperuam rei memo-
ríam , dedicationem Écclefia» В. Vrrginis de Vvlturella,
à S. Sylueílro facbm , fculptorem hoc rerum apparatu
repraefentare voluiiïe , nemo amplius dubitare debeat;
ne verö ab alio quopiam Epifcopo hanc dedicatianenb
fîcbm fuiife dici poiïet , ipfi S. Sylueftri imagini retro
nomen eius quoque addere voluit. SYLVESTER, vti
in Tabula patet -, & ne quicquam deefler, in ipfi us Alta-
ris fronte menfem diemque Dedicationis iunxit .
Mirum tamen cuipiam videri queat,quod annum
Chrißi non addiderit ■■> huius rci duplex caufa adfèrri po-
tcft, vel ignorantia iculptoris, qui cum tunc temporis chiiSilïîl
magna arrarum diueriîtas vigeret, quam ex.ijs eligeret , ^fpb0u^oe
fe determinare nefeierit *, vel trtiam quod conftare iarrb ïatùui
putaret omnibus annum, vel tempus, quo Syluefler
eeleberrimus Pontifiex vixerit j vndènomen Pontificis
pofuifïe idem erat, ас tempus feu Ipturœ determinate...
Addo , quod veteres Chriftiani in fuis* monumentis, vt "
plurimum annum Chrifti omitrerent,quod cùm in Ro
manis veterum monimentis pofteritati.relidis, tum iru.
Ecclefijs Cœmkerijfq^ iùbtcrraneis luculenter apparet ::.
in quibus vix- vnquam annum Chtifti deicriptum repe~-
rias , quai negligentia exactos antiquitatum exploratores-
non parum peí plexos reddir ^ Quod verö пес in hocr £и£™^6пй:
вес in alijs Eccleíias inícriptionibus Conftantini nomen йш neraeo*
appareat, iftius cauiàm iam iuprà ex.Baronio innuimus,,
cum Confiantini' modeftia , & fumma animi iubmik
£o , ibli Deo gleriam datura , ne ipfius nomen publicise
Ec*
Page 173
izó Pars IV. Ecclefiae B.V.
I
Ecclefijs, alijfque monumentis adfcriberetur , lege ve-
tuerit.
Itaque inferiptio quae in ftonte altaris > omni pro-
iedione optica ex fcuiptoris imperitid negleclà» rudi
ityb iniculpta cernitur , ita iefe habet :
„ MEN. OC. D.
ХХ1Ш. DE
DICATIO
BEATE MAR
IE * VVLTVILLA
fcriptio in marmórea Tabula pilae primae , ad dextrairu
clathrati Altaris inièrta .
Vocis Vvi- Sed quid iam fibi velit vox Vvltuilla , exponamus .
tmiiaongo. уаг|ж funt ¿c noc nomine eorum i qui huius Eccle-
fix antiquitatibus fluducrunt , conieclurse . Qmdam ex
fenioribus presbyteris mihi retulit, fe in Manufcri-
ptoquodam libro legifie> indè Ecclefia; hoc потегь
" Vvltuilla inditum , quod cum de conílrucnda Deipara
Ecdeíia in hoc loco confultum efíet, ñeque conuenirc-»
poííent, B. Virginem S.Sylueftroin fomno apparuiflo
dixiflequc,eo in loco fibi Ecclefiam condi fe velle, in quo
filius íuus tanta cum feruo fuo Euíhcb.io miracula ope-
ratus fuiflíet i vnde S.Syluefter diuino monitus oracu»
lo, ad rupcm Euitachianam vt conñrueretur Con-
ftantino fuafit ; verum cum loci anguftiam Architect
obijeerent , S. Pontificem dixiííe 9aedificetur vbi Vvkil-
la,icilicet Deipara, vnde vox illa Vvlt illa, Ecclefiae apud
pofteros , ex verbis Sanfti Syluemú , vbi Vvlt ilia , in_,
hunc
hoc eft:
MENSE OCTOBRIS > DIE
XXIV* DEDICATIO BEA-
TAE MARIAE IN VVI-
TVILLA.
lauen tur Ьс hzc cadem in-
Page 174
Et S, Euftachij. " 127
nunc vique diem manfît -, quod vtrum verumfit ,,vti de
hifcc nullum extat veftigium , ica quoque meum inter-
poneré judicium non fumaufus. Cèrtè Fattorius inu
luo libelío fincerè fâtetur , originern huius iè nefcire^ ,
ac proindè corruptum vocabuîum putare . Verba_»
eius funr : In queHo luogo fià fituata <vna Сhiefa ¿¿¿^
dedicata alla Heatifsima. Vergine , detta fid Santa
Maria in Vultuilla. , hora non so per quai corroí -
tione di ъосаШо* chiamata Santa. Maria della Monte-
relia. . Et Paulo poft defcribit quoque vctuítae paulo
ante expoíítas tabula?, vnà cum irrfcriptione formanu-,
potiquam cnim hoc in loco Chrilli intra, cornua Cerui,
apparitionemS.Euftachio йсЪт difcripfiflet, fie por
ro loquitur: Z/iene confermata queña traditione d'<r~\na.
antiebifsima tauola , nelia quale fi <vede feolpito г~\п fa-
eerdote con balito pontificale in alto di confecrare im alta-
re,e percio. gli ftanno appreffo dui minifiri, che loferuono>
dURc соfe necejfarie alia, confiecralione ; dietro. lefraile del
Sacerdote ñá intagliatoper. il. longo\ come fi 'vede in altre
memork antiebe* S. Siíueííro %t nellafaccia d auanti dell*
altare _ Die 23. 0¿?.. dedicatlo Ъ*М. in Vultuuiüa .. .
In hac dtfcripaone vide») tattorium epigraphen
Hanc, non prout in originale Tabula videtur adduxifle ;
quare Ledor, illam , quam nos paulo ante exhibuimusv
tanquam veram. ôegenuinam elle ccniêat,. cum eninu
nihil in eatam perplexum , & intricatum fir, quam hxc
vox Yvltuuilla, no& omni diligentia adhibita , illanL*
погь vno. modo legi- pofle- reperimus y quod vt parear
me explico :: Yox_hiícelitterar.um tricis ícribitur : f -
quae.
Page 175
1 28 Pars IV. Ecclefiae В.V.
quae partícula non crucem , fed + > id eft , in per ab-
breuiationem notât, altera fie fcribitur г VVTVILLA »
quae & Vvltuilla be Vvlturilla squc legi poteft : neque
obftat marmórea tabella fuprà memorara, quae hanc
vocem diftincüus exhiber, fe. VVLTVILLA . Vcrùm
vti hece tabella marmórea non primis temporibus con*
ícripta fuit , ita quoque polleros nomen hoc, quantum*
comprehendere poterant, ex tabula deicriptum , Vvltu-
uílla reddidiííe verifimile eft , quod ficuti claré & fino
triéis legitur , ita quoque ei , <\ax in tabula lignea intri-
cata cernítur , negleóti, hanc vocem iuxta deferiptio-
¡nem in marmórea tabella diftinebus inículptam Vvl*
tuuilla (quae vox in hune vftjue diem perièuerat) conti-
nuata denomination , pofteri retinueruut. Nos vero
cum in prnzcedentibus ex fide dignis authoribus, hune
OrigoVocis montem olini Vviturellum vocitatum fuiife oftenderi-
VvJtuieiia. muS) hinein tabula^loc© Vvltuilla, Vvlturella legi quoi
que pofle reperimus , vtpotein quo vnica folummodó
littera R. ab V. difcrcpet, idque is folus verum inuè-
niet,qui iàgaciori oculo connexionem litterarum rima-
tus fuerit. Atque hax de voce Vultuilla fufficiant . Vn-
dè vero monti, Vvlturelli nomen fit inditum , fi nono
cupis , icias in huius praraltis rupium icopulis nulli mor-
talium accefllbilibus, vultures potiffimum vti o!im , ita_»
hodiè nidifican íolitos, quare à multitudine vuitururrb
ibidem nidificantium, montem Vvlturinum, feu Vvi
turellum vocatum fuifle , vtiZazara icitè deducit , quiru
6¿ montes Prancíhnos ab aeeipitrum vuírurumcjue co
pia diclos Vvlturinos,Pl¡nius & Solinus allerunt. Vndè
ve i о
Page 176
Et S. Euftachij. 129
veré vox Monterella , qua B. Vireinis Tcmpium hodiè Orîgo voc«
denommatur , originem iuam tumpterit , nemo ей qui
dicere potuerit j Ccrtum eft á monte , in quo Ecclefra.*
pofita eft , nomen fumpfifle ; verum cum monsj ¿Ho
major fit,quàm vt diminutiuum monticulus lêu Monte-
relio ipfi congruat$ ego fané fallió aliorum iudicio,
hanc denominationem non aliunde profluxifíe puterru^,
quam à rupeilla S.Euftachij, qua: vti à monte rcliquo,
cui innititur, feiund:a , nonnullam quoque infummi-
tare latitudinem habet,ita non dumtaxat olim Monricu-
lum dictum , verum & hodierna die quoque à nonnui-
lis Monterello dicitur . Si quis vero hanc dencminatio-
nem acceptare renuat, is hunc vaftum montem, Monte-
relia per antiphrafim ita dictum fuiíle fibi perlúadeat, vti
Aetna fubdiminutiuo Mongibello , vaíte pyramidum *
moles non obeli » fed diminutiuo nomine Obelifci di-
cuntur , Ôchifce fimilia, de quibus fuperuасаneum fo
ret , plura dicere.
Expofitis iam ijs > qux ad confecrationem Hcclefise
à Syluelbo peraâam , & in Tabula expreííam pertinent,
reftat vt fecundam Tabulae partem pari paíTu profe-
quamur . Poft arcus aliud tabulae Ipattum oceurrit , in.» Expiicatio
1 . „ c . . . *. fecunda: par
quo Ceruus baluatons imaginem intra сотпиа gerens ti$ ¡n taW
more folito , rudi be impohta manu elaboratus expri- {^¡J
mituri quo quidem nil aliud indicare voluerunt Tabul» Satoatom
• \ • y • -л 1 r i »ntra cornua
huius curatores , quam vt noc ipfo oftendatur , JEcdei imagine c«-
ilam in codem loco>in quo Chriftus Saluator nofter шшг "
intra cornua Cerui vifus,Placidumque venatus, ex gen*
tilitiae caecitatis pelago , in veritatis Euangelicíe rete eiu*
».-..: R xerit;
Page 177
j ja ParsIV. Ecclefiae В.V.
xcrit ; vt proindè hoc ipio Ecclefiam hanc in honorera
non folurnDejpara»,. ièd &c S^Euftachij ex parte con*
fccratam fajue fignificare voluerint ; Dixi. ex partes»
quia Saccellum. tantummodo in Eccleiia S.Euitachio
coniecratum reperitur , in quo 8c haic peiuetofta tabula:
Gngulari cura, multis feculis conièi usta fuit , donee circa
limb um humiditatc nonnihit corroía ( ne fqualore loci,
vlteriùs. Гиге, detrimentum. inregriratis, incurreret); in-».
MufauimrGalleriam vocant, Palant Ducis, veluti itb
cultiorem tutioremque locum, tranfiuu fait , vbi dc
etiamnum durât ..
Gürinhacfi; Circa, banc piclurarrr non exiguum dubium na-
KcnicT ícítur *. cur videlicet ChriÛus non Cruci affixus , fed fub.
stum fed-ima, Salüatoris. imagine intra Cornua- pofirus cernatur , cum.
tomieiieat^. apud omnes palîjm vitie S» Euftachij fcriptores Cruci-
fixus ei comparuilTe legatur Dico idfa&um eííe cnioct
ex veterum Chriftianorum tradifionc , reuera Chriftus.
Don Crucifixus, fed fab. Salüatoris imagine-,, incredibill
luce perfufus ipfi primum » vt in vitaeius ex S..Ioanne¿¿
Damaíceno recenfaimus r, coraparucrit , be eo* prorfas,
modo >. quo Populo Romano in prima Ecclefiae Latera»
nenfi&dedicatione- apparuiífe, legitur ; quod fî. quifpiam
agnofcerenoíir^dicemuSsSaluatoris imagihem Chriíiia..
norurrtveterum dire<âione,a fculptore fab ea fèrè forma,,
quamSalüatoris. imago in: Lateraneníl Ecclefia, paííim»
KfeTt * expreíTam fuifíe y, cumverifimilë fit , omnes Sal
üatoris imagincsjimpofterum ad primiifiius miracuioft,
exemplaris> formant effiâas. faille* vti fupra quoquerra-
didimus ^ Relinquamus itacjue Sancfo Huberto ChrU
Äurrk
Page 178
Л< »■ S. Euftachij. . .. . ijt
Hum inter Cornua Gerui Crucjfîxum , be S. Euftachio
fuuni inter cornua Cerui Saluatorem, pro vt deuotio
cuiufuis exigit: nè vero rudis illius fculptoris nomen po-
fleritas nefciret , ilk^d hoc verborura titulo ponendum
cenfuit: MAGISTER eVILELMVS FECIT HOC OPVS.
Refiat denique inferior Tabulç pars fignata Iitteris pâuim{
P. Q. C. D. in qua lenticulares tjuadrangulareíi^ütí *aW*.
concauitates ahernatim diípofita; videntur , cjuibus haiid
■dubie varijj pctiofi lapides> ad operis fplendorem orna-
mentumque olim inierti cernebantur, qui poftcris ta
rnen temporibus vel furto fublati , vel in alios fines
dempti, haice iolas cauitates reliquerint ; atque adeo
hoc ichemate rudis ículptor , figura hac quadrangula_»
nil aliud , quàmpauimentum Ecclefwe exprimere voluif-
íe videatur,
Atque haec eft tahula vetuftifllma, olim in iàcello
Ecclefia; Diuo Euftáchio íbero , mtdo in palatio Ducis
Polani expofita , quae Ecclefiam Beatas Virginis de Vvl-
turella á Conftantino Magno fundatam , atque à S.m-
£bo Sylueftro confecratamin hoc eodem loco > vbi Chri-
ftus tanta cumSeruo fuo Euftachio miracula operari
dignatus fuit 9 ità claré £г euidenter demonftrat , vtíi
continuata îam á complurium ièculorucn omnis de hoc
loco traditio defbret, ill a Tola ad hiüoriae veriwtem de-
monftrandam fufficere poffit »
R 1 De
Page 179
132, Pars IV. EcclefiacEV*
&e Sum Crucibus *>9m8tfumk) tpCandelaim, qns
in hune irfqtte dtem in hoc Ecclejia.
cvnßmuntun - ....
TRes m hac Eeclefia Cruces reperiuntu* ; vna IÍ»
gnea, qua? in Choro íccltíías, quam la tribun*
vocant, mure affixa videtur , parirer anriquiffima , ôc
Cwee^à illiquaeCiroliis, Anconam inter & Laurctum, magno
Conftantino * n a i \ r •
Etciefi« w- pcregrinorum conrluxu frecjuentatur , adt о hue magni-
liOfc.*. tndinem , fiue Cfarifti in cruce pendentis fbrmam fpe»
des ,.fimilis yvt ab vno r ckeodem magiitro c©nfccla_>.
videatur . Sunt , & ibidem dua* Cruces %, vna argente»
cum Chrifto pendente , qua; pedes binis clauis transó*
xos monftrat y quod Sc in praxedentl Crucifixo viderez
altera ex aurichalco varjjs imaginibus t um m antica r
tum poitica parte cloborata -, prior fècies Cbrilkim itu
cruce pendentem exhibet, quem vträmquem extremis:
anguiis íb'pant Beatiffima- Virgo, Sc. S. Ioannes- Etran*
gelifta > in iuperiori crucis.frontc , Angelus; corolla tw ;
manibus.gerens,expreíTus videtur yin radice;íiue infimo*
crucis ángulo , figura ad mitral sffigiata? fimilitudinenb
occurr.it, aquo vitis per quaternas Crucis partes pam
pinos extendit botris conferios, quo ad illud Chrifti-
Egofum r\ttis , vospalmites i vtique alluderc vide-
tur - In poflica verô parte, Agnus cum vexillo quatuor
Euangeiiftis ittpatusr occurrit, vitis pariter per quaternas
Crucis partes deduâis palmitibus» Vera vt hsec Le<äori
lucur
Page 181
оu
~
\.
р
‘.
`
‘-
'
.\\
lI
‚а.
..
c
.`
~.
ч:
..\.\`
.\
lŕ
n
`\
.
.Ã
l
s
.ih
в.
an
.l
Ú
.I
..
nа.‘
-n
и
luv
А.
...l
lì
гw
.I
о-
rь
1
Í.'
JÍ
а.
.‚
‚.ь
_в
lо
Ie
ц
..
а
...Í
ц
f
l»I
...
и
сI...Ill
il!
\u
‚
t
Il
I
.
-l
Í
Í
э‘\\
la
Í..
e
‘о
sr
ь\.\
О.
i`
I
вì
lo'
n.
_.с.
I.
.b
'
th\.
f.
ь.
_.
.l
n»
о
ОI
'In
.
с
о
J.f
чl._
`.
оI.
.
(I.
.l
i
.
.
`
o._
\
i.o
с
ь.
é
s
\`l“'íl
ч\
0.0
\.
в
~О
.ь
l
.I\
`s
.l
~
со-
С.
с
l\
о.
I.
..-
\%
»n
к:
оЕ
,s
~
.-5..-l1l
lll
»o
ц.b
.s
i.
Q»
-
.в
в
l.
.\
\\\
о\
‘l
J
Page 182
EtS, Euftachij. 13 j
luculentius pateanr, hic figuras arponendasduxi •
Has Cruces à Conftantino huic fcccleíia* religas »
cumpluribus argnmentis comprobari poteft: Prior ex
continuata horumdonorum я Conlbottno faclorum-.
tradrtionerfecundó ex confuetudine Conftantini,qui nul-
lam Ecdefiam exfiruxifle dicitur , quam non vnà etiaiTt
Crucibus., candclabris , vafis facris > ümilique Ecclefia-
ftica fupelieéb'li > nec non pro condicione Ecclefiarunb *
aureo,argenreo,ameo apparatu vnà cum ampülTimis red-
ditibusMiíiruxcritjO^uemadmodum vbetrimè ex libro
de munifkemw Conftantini, Baronius demonftrat , ôc
in Crucibus argenteis ¿ Conftantino Magno Lateranen-
fi Ecdefia? reliáis , irr hunc vfq.ue diera inregerrimis r
cceterifque aliarum Ecclefiarura vafis làcrig videre elt t
Certè hae ornnes quoad formara, Crucibus Lateranenfis с^ .
Ecclefiae adeo fimiles funt > vt non aliunde quam ab agro poflef-
codera donatore profecbe videati tur ^ Minor Cruxar- fiXjjj
gentea vti eft vetuftinTjma,ira Sjplueftrinoruraquoquo SSSÍS-
temporum ruditatem apertè docet i Maior veroex auri- fureperta-*.
chalco, quam hic exhibemus, antiquiflimam. efle-* ,
hinc patet , quod haec ipfà Crux m recóndita quadarru
Polani territorij crypta, dum vineanr excolunt, palis
ligonibufquc dete<âayatque eruta fit ,. ia vinea ,. in»
quam , quar olim ex Eccleíí& Eufíachianse роАеШо*
nibus vna erat * ab immemorabili tempore abdita
hoc feculo tandem fubterreneo loco inuenta ».quam vti-
que tanquam pretiofum antiquitatis monuraentura a
Conftantino reîtâum, Monachr, Gothorum forfan im
manent irruptionem íugientes. > ibidem tanquam ab
omni
Page 183
'. ..JL_ • • » ■ ■. A J
Page 184
Et S Euftachij.: :* Ijf
omni violentia tutam, vnà cum ali js pretiofioribus ab-
fconderant »
Sequitur Candelabrum heptalychnum , feptemJ (
cereis portandis арш n, fex palmis altum,in iuperibri
parte tribus latum > quod fané magnam. anttquitate гь
praefetèrt , multiplied annulorum hinc. inJè' mobiiium
ordinc iniiruótum» cuiuünodi. ôc hic Romas. in vete-
rum Bafiliearum Choris fpc&antur , quibus quidem he-
ptalychnuchis nil aliud rquàm feptem Candelabra арэ-
calyptica, qua» feptem¡Ame Ecclefias refèrebant , vel fe
ptem fpiritus feu Angelos, qui Îèmper. in confpeâu. Dei
íhnt, exprimere. voluifie. videntur. Verum ne quic-
quam confideratione dignum emififle videamur, hic
Clus figuram apponere vilum fuit ~
Lypfana quoque,qux in hac Ecclefia reperiuntur *
tara funt cumprimiS) 8e pretiofa • Sunt inter caetera,iníi-
gnis primùm Sanchas Crucis partícula , Apoíblorurrb
ferè omnium nec non SS* Stephanie dementis , Cor-
neüj, ca'terorumque Pontificum, S. Laurentij, aüoruni
que Martyrum, quse in hune vfcjuediem in Repofito-
rio Герата* ad quod: Bon nifi pen ícafaar portatilis ap-
plicationemalcenditur^collocata, certis dierurru íblem-
nitatibus populo, ad deuotionem:excitandam, топЛгап-»-
cafe.
Page 185
i$6 Pars IV. £cclefi*B.V.
С A P V T V. .J... л
DePiiïuris qud in Eccleßa 'B.MarU de Vvlturella
adbuc rcltquafteEtantur .
ECclefiaitaque Detpara, vti à S. Êenedtâi tempori-
bus (quantum exíiipra mcmorata Sublacenfis Mo-
nafterij infcriptione conijcere licet) ad 800. circitcran-
nos varías temporum vices fortita fuit , ita quoque non
exigua incommoda paiía fuit , exterfis videlicet & iêmi-
rutis omnibus antiquorum temporum picturis , donec
anno 1305. Prior Nicolaus nomine , Monafterij , de-?
quo paulo poftjdi¿ta vaûitate motus, & Eccleíiam & Al-,
bfiauratio tare Deiparx,columnis egregiè claboratis (quas haud du-
biè ., ex antiqui templi r-uderibus eruerat) dcnuo iníbu-
rauit , Altare quoque cupula ei fuperpofità texit ; atque
1юс ita efle , inícriptio pofteriorum columnarum , cur
cupula innititur , in tramueríb lapide , quem aliqua ex
parte ftatua Dei para? tegit , hiice verbis docet :
ANNO CHRISTI MCÇÇV- .... V, PRIOR
MCOLAVS OPVS HOC F. FECIT. ,
Deficicntibus vero priorum fèculorum picturis >
quarum adhuc nonnulla,etfi perexigua veltigia exiftunt ,
6c non nifi per difloiutas calcis fuperindueb; cruftas elu-
cent, alijs,quantum ex différend pictorum flylo obferua-
re licet, diuerfis temporibus,dirTerenribus picíuris Eccle-
fiam exornatam fuifle reperio, qua; tarnen omnes ferè
aut B. Virginis mylbria , aut hiibriam S. Euftachij ex
hibe-
Page 186
EtS.Euffachïj . — 137
ЫЪепт . y In tholo {cu choro , magna pidararum varie-
tas fe offert , quarum tarnen quaedam decidcntibus cal
éis cruítís quid retulerint, vix difpici potcil ; ex nonnul-
lis tamen fignis,ibidem ex vna parte con&crationem Ec-
clefia;a Syluefiro faâamj rnagnà Diaconorum, Subdia-
conorum Miniftrorumque turbà cómitanre , deptâam î
ex altera parte vitam Chrifti & B. Virginis , vnà сипъ
Ceruo Diui Euftachij , qui nullibi deeit , expreiïam fùif-
ic , rem dihgenter examinant! patebit. Altare vero
Deipara; lîgneam continet capfam , in qua ftatua D. Vir
ginis reponitur, cuius vaina: ex vna parte S.EuJlachium
cum ceruo , ex altera parte S. Sylueitrum Pontificem , |*^erf" •
S.Benedictum , S. Placidum alioíque forinfecus depictos itur*," 14
exhibent) luculenta fané coniêcrationis à S. Sylueftro
ad rupem Euftachianam facta;, & à S. Benedicto inftau-
rata; in4icia . Eft & in fine Ecclefia; iuxta porram, Sacel-
lum S.Sylueftri , fornice inftruétum , quod olim magna
pidburarum varietaté exornatum fuilïe , nonnulla; ad-
huc reliquia; demonftrant ; Inter coeteras tamen pi6tu-
газ, potilfimumeminet illa adhuc integra jquà Bapti£
mus Conftantini à S. Sylueltro pcractus exhibetur , eo
prorsùs modo , quo depictum hic exhibemus ; cxxerx
Sacelli partes duodecim Apoftolorum in arcubus , & in
fornice quatuor Euangeliftarum imagines demonitranr.
Progredientibus iam pertemplum, antiquiflTima; pat
fim piótura;, qua; tum , Dciparam , tum hiftoriam Chri
fti, in parietibus cxprimunt , occurrunt ; quo vero an
no vltima huiufmodi imaginum inftauratio acciderit >
fub imagine Bcatiílima; Virginis , qui ingrediuntut
S Tern-
Page 187
138 Pars IV. Ecclefiœ B.V»
Templum adkeuam nauis partem, fiipra. medium ar*
cum templi obuia, hoc verborum tenore, oilenditur:
M. BARTOLOMEVS DE SVBIACO
CVM BONA FIDE PINXIT HOC OPVS- ANNO
M. CCCCXXUlb D. XV. SEPT.
Ex cjuibus apertè liquet , alios & alios hums Мопгк
ftciij Patresj Priores, Abbati Sublacenfi (ubicaos, diner-
(is
Page 188
ggfgg-SÚEuílacbij. l‘59
fis itfnporìbus banc Ecclefiam Ypitíìuris varijs à piéto
-ribus Subl'acenfibus exornari curaífe: Nicolaus enim,
Monaüerij huius Prior, qui anno 13'05. Cupulam Al
tari Beatse Virginis Hiper impoíitam fieri curslrat, hunc,
qui anno 1424. Eccleliam pióturis renouari iuflit ‚
r 19. annis praecefiit; quae" verö in pylis Eccleliœ depi
бы: funt, SS.Antonij, Benedié'ti ‚ 5сЬо1аШсгг imagines,
ad vltimam inûaurationem pertinent: Inter секста:
verò imagines videtur Se miles toto corpore armatus ‚
capite in coronam tonfo, cuius totum corpus horridi
ferp'emis fpiris circumuolutum'cernitur ‚ vt in íiibieóta.,
figura patet , de quo 'vaiîiœ' opiniones fum. Quidam..
imaginem S.Gregorij'eiïë putant; alij ex huius Mona
ilerij traditione afierunti, non procul ab Eccleiia ,finden ‚
ca_uernam, m qua ingens Dragonionkiine grani Monalie- xmms:
r1) damno fiabulabatur, hic prrrterquam quod bePtlas amaca,. hominefque magno indigenarum v.terrore infefiaret,aë
rem quoque virulento fnohabitucorrumpebat; 8c cum
diù de auertenda hac. peûe deliberatum ŕiiiifet , tandem
Monachum quendam fefe in certamen cum Dracone.;
obtuliffe , quod cum peticulo non yacaret ‚ pugione in
“шашки ‚; totoque cotpore loricatum contra Draconem
procelliile; Belluarn verò mox БЫ obuium fpiris fuis
implexum circumdediffe; at рой lóngam luótam , Мо
пасит belluam pugione intra fautes eius adaéto, tan
dem confeciffe; fed cnim 8e ille ¿ì peßifera lue mini
mè immunis сват, dum virulente ierpentis halitu in
.feâus ‚ paucis poß'ho'ris extinélus fuit . Vndè ob huius
religiofi militis? qui animarn (uam pro bono communi
„ _. S a po
Page 189
140 Pars IV; Ecclcfiae BcV.
pofiierat mcmoriam , banc in Ecelefia imaginem y ai
perpctuam rci mcmoriam Monachos fupereflc volui£
ie, fcrunt . Cauernam in qua ftabulabatur Draco , indi*
genis ad cam curióse explorandam me conducentibus ,
jroprijs oculis confpexi. Ccrtè vti icopulofus horum-
mon»»
V
Page 190
: ::. Ets.Euffachij* í 141
montium tracbis-, horridilTimis- cauemamm meandris
refertus eft , itaquoque non nifi Draconi m cubilia_*>
ferpcntumque, qui in huiufmddi fyluofh (copulofifqucj
lceis vtplurimum ftabulantur , nidos referrc videtur > v%
proindè hilioctx à Monachis ad p fteros tranfmiflx >
non omnem fidem abrogandam exiftimem . Sed îarrb.
omnibus quae in Ecclefia digna ccniîderationc repe-
riuntur , expofitis , nil reliât nifi vt calamum ad Mona-
Ûerium deícribendura admoueamus -
С A P V T VI
De MonaHerto OrUnis Dim ЪтеМШ Ееdefut adntxor
eiufdemque rtddiùhtu*.
DTâum fuit m praîcedemibus, amplifimam a Tec^
tullo Scnarore Romano, Sando Patri Benedi*
Cío , intuitu filij fui Placidi donatione reliäam fuifío*
vnde vti i& Abbaria? CaÎlïnenfis 8t Sublacenfis, om-
niumque circumiacenrium locorum haereditatem,velutii
legitimus Dominus adijt , ita quoque Dei fàmulurib v
dum in viuis adhuc efíet r ex tanta bonorum poiiefïione
protmùs complurium Menaftcriorum fundationem op-
ditum fuiile>atque inter caetera quoque,hocce in monto*
VvltureUo , iam fuae iurißißioni fubiecb, vbi оПпъ<
commoratus fùerat , quemque plenum deuotionis lo
cum compererat , Monafterium , tum ad Monachoruîtv
iolitudinis amantium folatium , tum ad Ecclefiar Dei-
ратаг à fidelibus. adeo fiequentat« adminiftrationerru r
Page 191
1 42, Paré 1УЛEécíbfis В.V.
extruxiiïe traduntad btus Ecclefia;,vt¡ fo.'.ï ip.appoíita_»
khndgraphin docet ¿Xdnürudum-aurem idtfuù addex-i
rnim Ecdelie latus 3oip3umfcdúTimoi!^5madmodum:
preferís í, in quo piftrinum icuhna , refeéfcorium , & ccl-
Ise-ürdine.-íkícriouniur^ vtrum vero cellse in alias man-
fiunculas. difpoióíae ad , vftrm Monachbrum fuerint ^
vtruavqu©c|yíúpra primam,alias contignariones babud-
FK, id-exploraxe. non licuit , ivtpotè íolis murorum foki-
iam sEquatorum ruderibus hodie íuperiiiiibus 5 ívcrifi—
mile tarnen eít , aliam fuprà íe habuifle conrignationem
in variar cameras, diihncfcam.'^ tum.ad aduenarum ho-
fpitum exceptionem , tum ad domefticae fuppellectilis ,
<?omearusi, cúetérórumqué vtenfittura eoriferú*tionerrb
opportunas . Gerte idaœpJura\noaiùiiTetiiQi loci pra»-
cipitijs vndique circumdati anguftia, turn difficilis ad
id. per vadeo, ialebrofas vias afccnius, comeatufcju* ad*,
■ducendi dificultas cbçè oiteodit , rrifi defedum fltdi?.
xi j pluribus contignationibus ftrucbs compeníafíent „
Ad dextram Monaifcrij deícenfuselV icopulis cauernif-
que refertus, quarftabula Monafterij miífc, indigent
Stabuia. «eferunt. luxta hoc ípatium alius delccnfus videtur,ïû-»
nonnullam flanitiem declinans , vbi hortus Monafte-
Hortu$. "jfuilie perhibetur, eiuique ceraii , pruni, aliacque,
arbores in huuc vfque diem ibidem germinantes, iucu-
lento indicio funt . Ex laeua Ecclefise ambulacrum cer-
nitur , in quo vti ex Ichnographica delineatione patet,
binae cifternse occurrunt *ex quibus per fubterraneos in-
Ciflerna. fra Eccleílam deducios canales,aqua inlutherem fatca-
paccm in ambulacro Ecckfiam inter , 8¿ Monaíteriurru
con-
Page 192
Et S Euftachij; . r: -\ 14}
conflitutum ) ad viîis Monachorum deriuabatur . Iuxta
hune lutherem per gradus ad portam , quae aditum. ad
Ecclefiam dabat , afeenditur , quem hodiè tarnen muro
obßru&um videas,eratque haec porta , per quam Mo-
nachiper breue fpatium, no&urno tempore Ecdefiarru
ad facra peragenda petebceit 5 vndc verifimile eft, ,hoc
ambulacrum ad vitandas temporum iniurias , te&o co-
opertum fuifle. In fine huius ambulacri integra adhuc
porta quadrato lapide conftru&a ípeáatur , ex. qua per
difficilem prorfus,, 8c fcopurofum montis defcenfurru
Çifcianum oppidum in rad ice montis conftitutum , 6c
hincodo miliiarium fpatio,per Giranuna Sublacus pe-
ttbatür , vt proindè ùfx mirari nequeam ^ Monacho-
rumi rum in aícenfu>íum çkfçenfu hwus montis labores,,
tum denique. in comeara tranfportandodiffiGultatenti v
cum omnis ex bac parte iumerHis adieus inrercludatur
aifr forfan tunc temporis via .tolcrabilior fberit , auf
aliunde aicçn uni per commodiorem Viani Mohachow
rum parauer-it induibia.% de quo mihi nihil со raper*
tum eil ». , , д, j.u,,.. .1 и..*-.;»- .. . ,..
Ame Ecclefiam atrium videtur per quod in Eccle
fiam adi.tus patety fat píQang^íii.a montis amplum, ex
quo ad Içujiti ¡ngreílu&patebat in ambulacrum iubdialc^r
in quod Monachí relaxandi animi cauta tendebant jcifc
enim hoc in loco profundum praecipitiurn, 8c pulcher.
in lati patentes Гу1цагит , <camporum montiumqucj >i
afpeâus. amœnitate plenus ...Verum haec omnia mcn#
furis fuis à me determinatis in- Ichnographia comem*.-
piare . Habes hie totam Monafterij ad jedem В. VirgU .
Page 193
144 Pars IVl Ecclefiae B.V.
nis Svlueftrina; conditi difpofitionem , rcftat vt iam dcj
¿edditiboe nonnihil agamus . Г.
Reddirus ' ■••»'' Cerium <eft fufficientibus tioc Cœnobium ad fu-
fcuiwMon* ftcntationcm Monachoram redditibus fuiííe inftrudum,
eo potiffimùm tempore, quo ( vti ex í«prá allegata.*
in Monafterij S. Sholáftica» inferiptione paeet » ad Cali-
ftumlll. Pontificem, qui incidit in annum 1447.)
Monacbi SublacenÎès $>lenà locorum omnium ijs ex
TertuHi donatione reli&oram , pofleffione gaudeoant 5
hie enim primus facultates Monafterij Ecclefiaftiea? di
gnitatis perfonis diftribuit , Monachis nonnullis folum-
modo locorum poflelToribus ad commodam fuftentio-
nem relidisj quae Fattorius hifce verbis refert : Fh que*
ft* Ahhatia longo tempo de Monaci dt S. Senedetto , come
fi vede in <~\n iflromento di compra , chefd *vn Oblato di'
dem Monaci £^\na pojfefisione per la dettaüadia , e fi
f^redono le irefiigia del Monxftcro attomo la Chiefa , efi-
fendo poi mancati i detti Monaci , 1 tsenuta ta Sadia in
mano di fecolari, f£)c. Singulares quoque hoc Monafte-
rium Ecclefiamque ex diuerfis á familia S. Euftachij de-
ícendentibus, hereditates habuiííc' Zaiara fat fuperque-»
ex Archiuijs tum Sublaceníí , tum Caífincnfi Farfeníi-
OjUeoftenditj Cum enim omnia fetè Caftella ScOppi-
da, vti íiint, Sicilianum, Sambucum , Giranum , Pifcia-
nnmySanâus Vitus, Rocca Sancti Stéphani , aliaque-»
vicina territoria Caftellorum , qua: vitra fex milliaria-»
non diftant à monte , quídam etiam montem contin-
gunt, vti Pifcianum, Sancbs Vitus, MaíTa Apollonia &c
Capranica ad Sublaccnfcm Abbatiam pertinuerint -, nulli
Page 194
;V.EtSEuftachq. V; "гщ$
tlubium efle debet, quin & finguhs di&orum locoruftb»
redditibus, nonnulla quoque Monailerro huicportio оЫ
tigcrit : cum ficuti hod.iè , ita olim totum hunc montis
dtfWâurn , Ecclefise Euftachio-Marianse iurifdicliorri
fubditiim fuiiïe, multi vinearum agroruraqtie fundi jat
demonftrant . Ell infra rupis planitiem in hunc vícjucl»
■diem magnum pradrmn, Pifcianenfi Territorio conti» -p^aMo.
guuin, quod ficuti in hunc diem S. Euftachij dicitur , ita *
quoque cum omuibus adiacentibus fyliMS. be campis,
alijfque in ipfo Polano territorio poííeíTtombus (quas
longum effet hic omncs adducere) buius Ecclefia; iu-
íiídictioni paret . Verum de hifce Lecbr Archiuiâ à
Zazara relata confuía!, Imo vel ex ipía Gallia non ей- K Gan;aui
guam ohm reddkuum portionem,ex Monafterijs áreddi«*"*
S„ Mauro, difeipulo S* Benedict ibidem extruâis , huic
tanta; deuotionis loco iùbminiftratam fuiiiê , ex latio-
num codicibus coníknu traditione habetur, donee {quae
eft rcrum rmmanarum viciiîîtudo ; ) Bona Monaftica-» . ..
per diueifa fxcularium dominia , iûcceflu tempomrib
vel dill pata, auteiiam aliàquàpiamtemporum reuolti-
tione diitra&a, Monachos rerum ad Viuendum neccnVcurWtm*.
riarurri inopia prefios , relicb Monafterio , ad commu tct^ndZl
nem,cuiibberam jSublaceniem Abbstiam abire com- ierwm!
puleript v Eit hoc pado Monafterium, atque vná Eccle-
íia deiblata, defêrta, atque omni Sacramenrorum admt-
ntftratione dcitituta , redditibus in alios vfus conuerfis,
reftitit ad complûtes fere annos; donee tandem A bba-
tia vltimis temporibus , iurifdicboni Caroli Cardinaits AuiK> l<6b5'
de Comitibus accideret , qui pro fumma fua in hunc lo-
T cum
Page 195
14* Pars IV. EccfefiaeRV.
cum deuotione, antiquam pietatem excitamrus, Eccle-
fiamad priftinum dccoris dignitatifque ûatum, quan
tum fieri potuit y reducere conatus fuit , (èd morte рга>
«entus, quod cœpcrat opus > fuo nepoti Andrea? Comm.
Polano m Abbatia fuGceííori,abfoIuendum rdiquii.
CAHI VU
Pe ingwti Peregrinorum ^efui*^. M. de J^i/tturella certù
anni temporièus , ßorente adhuc MonaHerio , deuo -
tíontí catifa vißtauerint) multitudine
N'
Юп fclùmex Archiuio Polano,, fed & ex Fat*
torij fcriptis nobis in notuit ,.hunc locum tanta:
olim celébritatis fuifíe > vt quemadnodum hodrè B^V.
Surarea b* Lamxtana à confluentibus ex tota Italia hominibu&ad^
Deipar* uenis, & pcregrinis viiitari iolet, ita quoque ante Sacro-
¡¡J¡,"ltr ùn&x Lauretanae Domus miraculoíam ex Iudœa tranf-
lationem,noftra Ьагс Ecclefia nullt altera loco multitudi
ne peregrinorum ceffiíle rraditur , Se quoniam ex ea_i
? - parte , qua? Ortum & Boream rcípicit, difficilis ad e-um, ,
\ri iam fupradiâum fuit , aícenfus dabatur per viarrb
commodiorem , qua ad S. Grcgorium tenditur ; äde
rnde in vico quodam mille circiter paíFibus à S. Grego
rio diffito , quae Caía Corbula olim, hodiè СаГаре_д
nuncupatur,& Piorum familia? parer, afcenfum mon-
tis caepiífe ferunt , vnde ex frequenti hominum multitu-
via iterque. dinevhoipitijs in peregrinorum commedum exftruâis
& iUEctclçiii *n idiucceflu temporis oppidum, <juo id hodiè* adhuc
lidе-
Page 196
EtS.Euftachij: , tfp
vidcmus exurrexit : ex hac itaquc commodiori via , qui
jpedeftri 9 cjuíUqueíki per montis dediuitatem vfquc m
(upremum vemcem , per fpiralcs montis femitas penc-
-trantcs , eum locum , qui modo Guadagnolium dicitu*
offendcrunt , atque hunc cum lib's temporibus inhabi-
tatura ad inÔar concha: concauuhii nee nön fcoputosí® bumiSaU
«шго-contra ventorum impetum circumdatura | фпе4- J^J***4'
«s capcandœ gratia commodam ftationem rcperiffent!» moü o»
-caupones indigene; locum faune lucro parando peroppói^ ' " :J
tunum intuiti , ibidem caías, mguria , be hofpitia , tum
.ad peregrinorum afcenfu monns defdíorum reftauratio*
nem i tum ad átationem , pcrnoâationi opportnnaratri
non fine defiderato Júcro ¿edificare cœperunn vndçj
pago in hunc vf^ue diem пэгаеп Guadignnolo гешап-
fit , illi à lucro videlicet (quod indè captabant comea*
tus conductores) indita appellatione -, atque hace eft
genuina GuadagnoKj origo* quam Hbenter ob huius
etymj omnibus hucufquc incognitam deriuationerrb
ex Polano Aíchiuio depromptam % in cutioiôrum gr*»
tiam .addetc vifum fuit Vri vero íucceiíu témpora ib ,
. noitra Iíxc Eccleíia,tumob Monachorum diíceáum,
tum ob txortam nouiter Lauretana: Domas c:lebrita-
tem deíerta permanfit , rta quoqueconfuetó deaotionis
arderé extmdo , ín horrid* íbHmdinis valtibtem vnà t lulCir
abijt, doñee , vti paulo ante dixi , à Religbiiiimo Ca. 4тйл ьп.
rolo S. R. E. Cardinale de Gomitibus , Torquati Pola J^,10"
ni Ducisfratre, deuotio velutiex fouillis iuicitata, non- Aureas de
iiihil renoruit J poft mortem vero huius collati Abbam pJ3««*&
.in lilufiriffimum Nejjotcm Andrcam de Gomitibus > ¿Jg»^'
T X hu-
Page 197
tjß Ра» IV. Eccîefi* В.VI
huius digniffimi Praefiilis ope , pro- ea-, qua in hunc lo
cum ferebatur , religione , publica deuotio femper tanto
maiores progreflfus fecit,, quanto maiori сита & íollicitu-
dine Ecclefiam ad pnftinam- dignitatem* omnibus modis,
rcduccre allaborauit.« Quo morte tandemTublato, Ab-
Nico!«it batiae tiralus collatus fuit loanni Nicolao-de Comitibus*
jjuHj»ioci Pradato omnibus; virtutibu* inftrucbOTmio , nec noiL»
do Romanç dignidlmo Vrb» pro tempore Gubcrnatori , qui vti;
vrbis Gut ¿cUDtifimus Deiparae femus eft , ka quoque nullum non.
mouet lapidera.), vt vnà mecum priftinam huius loci;
detfotionemiinlbiaret, cui Deus longam vitam (vf quod,
cum tempore. fi¿ri poßfe cogitauit , perficiat ) largiri
dignerur - Et quamuis Sscratiffimu9 bie locus eertis.
anm temporibus,. vri 24» Cdtobris Ecckfix' dedicate
dier & i j..Aug. felto Diuae Virginis Aflumpiarad folen-
nitatcm celcbrandam hue vfque fuerint affümpti; quia_*
tarnen indigent tunc temporisy maxime in- vindêmijs-
œterifque campeftribus laboribus>impediebanmf >con*
iûltiùs vifum fuit ,-íolennitatem; Deiparse fieri íblitanb»,
in ternum Eaíchatis diemv juxta» antiquortim tempo»
lum coníúetüdinem trânsfèrrey & ne quicqutim fblen-
nitati dido die celebrandíe deeííe videretur, ab Vrba-
no VIII.. Indulgentia Elenaria impetrata,,cttc»miaceib
tium oppidorumjpopulosj nouis hike deuotienis priri-
eipijs itaallexit, .vtfubindè multa millia hominum, ad
participando Chriftianx religionis Pcenitcntiae & Eu-
cbariftke Sacramenta > confluxerint, cuius exemplum Sc.
ego fecutus, poftquam diuino quodàm inftin#u,in hunc
locum tot cceleûibus orac ulis. ill ulUaîum, anno 1.66 t*
саГш
Page 198
.‘ Af задеваешь 149
»cara выжжет; шпинатом: lapide@ мы; quâmè.
"vvтермы дсЬойотЗЫату corxjógatîsî няне-мае елее- ` ‚vfx'wfyh't'ris, чистеца: ветви ï," ńòñfquìdent' ' diefPàf
Mutis,> Rad dieïjquodarn- gmüirmali'r'c'mpor'ç >ccm/Him#
тат; четное álïno n.664. die дивергентные; S.M1'
-cbaelië Активно ßcro Promulgatisincìuïgènfijsßc соей
ereFeñâ tapctibn's сосок-пай ‚ Чцодг‘апсеЬаЁС lviíîm'rnom
даст, ее fofcnnitate «мышам, vta<¥quí11quë milliìx
«hominum hac попа {olennitare-alfbfïá, войне, vç indu?
gcntiarum ab Alçxándro У11.Рот.0.М. quibiconcdfa'ë
perPœnitentiëëé faerañrâynàxin participes'ñerqm-,~
теша;патенте Фарад];-со йпёЪщ'б/е aŕclfrntilïlŕnaml
accuz'reminmïV-hdìqucŕihoîńîńühîfdeuotieńefñi vvix {hf
`ŕìciexinibus ve'rïbié'ëirplîvzareâ .L lNam cum mons»
‘ех рагъеютныэ‘ро‘ёп'езаведениям, piëfárïs "ramena,
'œñus 82 этдепеёпвеёрагаш fœífeéìůsgftannmj in animis
отит-реши ‚. vt#теша ответ ftopliloáïàc lfemitis~~
апартеиде labore ее difficuh'ate,y :enanibus'.peclib'uíìpua-„vY
проёмов. всприШэ gupqpe in-'afpero montis еЕсецГц.
ini manu'rupibus innixâßl'terâfdìrë fe Bag¢llantibus§
шип ерёгсотрепдйию quçddam viœ ,. ambagum f5*
. Câcndaruìń“ теплей? imparien'tesfgcélì? afcendèrint '.1' NU'
чего tumultus~ Зачёт? heminûŕn. multitudine 'nafc'ai
tur,Duc/isßPolani follicirudo шит ad popplos ih om#
si'oA eontînéndosL prudcnrereonßituere foldeth nec defunt-Y
стропов;qui in hoc бейте 1осо‚песе{Гагйипта&‘рорц10
rum rcfèóìionern vßiétumpoturnqmsper inhofpizaтещи.
transfäramf.. @um чета pridìc íeůi omnesfcrè annue.`
niantgmca lacum 7 Bernoékmur ‚ЬаЬеата, in Eccle»
ña»
Mimo {пт
ища m hunC
an по“. 19.
bein:
Deumipr
xcgnnorum
ö: :dumm
шт пище:
xus„.
Page 199
148 Pars IV. Eeclefiœ BY".
huius dignißimi Prœfulis орд, pro-ea», qua- in liunc Год
cuni'ferebatut ‚шифона, publica» deuotio femper гать
maiotesprogreii'us fecit». quanti) maior-i cura-8C follicitu
dinelccleß'am ad priůinam dignitarem, omnibus modis.
reduce-re» allaborauit. Quomorte tandem fublato,íAb
mmm; 'batir titula-collutus-'ixit loanni'Nicolaode Comitibus,
падший Prœlatoomnibus: virtutibus inRruâifiìmo, nee. non..
*5535- mf¿ottomançjdignifïimo Vibio. pro tempore Guber~natori, qui v'ti;
$21.22? deuotilimusDeiparœ feruus eli ‚ ita quoquc nullum non.i _ lmouetr legitiem,` vtf vnì- mecum priûinam huius loci:
deuotiouemńnltau'ret, cui Deus longam-vitam- (.vt. quod`
cum-tempor.e fiati polie соедини ‚ perii'ciat )= largiriê
dignerur Et', quamuis. Sà'cratiliiin'us hie' loçus' 'aertis.
anni temporibus', vti :24. омыв Eelclefiœ' факт
абс, 8e 1.5..Aug. {ЕШЬ Diuœ Virginie. Ailumgrœatllfolem
nitatem eelebrandarnfhuc'quue'fuerint a'Humpti; quin..ramen.- indigenirr tune (стройна maximê»i'mvindemiisa
czterifque `tzxmpeliribus; l-aboribussilnp'edieöanmi@conn
fulriùs vifurnlñxit ,.lblennitamn;1§>eiparœ Бей- (дышим.
Заметили мишеням, Юхш antiquorum tempo.
num eonliletudìne'rn tránsfèr-rareôc no_quicquum» folen`
nirari diâodie eelebrandœ; deeiïevidereturff ab Vrba
no. VIII.. lndulgentiáPlenaria. impetratá ‚ ‘encaminar-»
`eiurn oppidorumipopulos..nouis- lui-ico deuotionis prin»
aipijs ita allexit„«.vt fubindè multa millia hominum, ad'.
participanda Chriûianœ religionis. ровняют; öc Ев.
q ehariñiœ Sacramento., conduxerint», cuius exemplum Se
ego lecutus, poíiquam diuino quodàrn inůinâmin hunt:
1oeumtotcœleßibue. писанаillullnatum „anno 1_6o t..
_ ` 'mim ’
Page 200
Et S Jäftachif** ' 1^9
-ta fu mcurnífcm, nullum -non lapidem mouî\ quarrt*
Vf inceptam deuotionistelam, corrogatis: Hinc indèeleé-
mofynis, quota's nis ceAtiiiuarirn y non quidem die Paf-
-chatis, fcd- die quodam amumnali tempore conftitu-
tam? qti'emîioc anno Г664. die 29. Septembris> S.Mi- мшюык-
chaeâb Archangel© fecro promulgatis indu'gentijs,8¿ tota ал u é^, 19.
ledefià tapctibns exornata , quod antehae viCim non ъ^
iuerât, ea fofennitate celebrauimi/s'j vrad' quirlque millia
hominum hac noua felennitate aiiecta, eo fine, vt induF-
gentiarum ab Alexàndro VII.Pont.O.M. mihixonceiíar-
HUin,perPœnitenHa:&: íaeramSynáxin participes fièrent,
confluxiflè numerata focrinr, eo fruilujVt ardentiffimam
accuMcntiam ^ЫЦие^Ноттагл deuotionení viae fuf-
íicientibus verbis explicare! poíTím Nam cum raons
ex parte OÄHtis pan'é'inátíceíTús 'fit', piètatis гатегь
aeftus & ardensin DeiparamaíFedtiSjtantum in animis
corumpotuit, vrnegfeclía eriínfc in fcopuíofís femitis
exanthlando labore & dificúltate, manibus pedibüßjuo
reptandb , nonnullisc uoque in- afpero montis afeenßi £|?°Погит
vnà manu rupibus innixà ra)terà dire fe flagellantibus > & »i"«na.
veluti ?pèp compendium quoddam vice, ambagum fa» "»t
ciendarura velutf- impatientes, reélà^ a feendèrint. N0
verô tumultué intànta' hominum multitudinc nafta*
tur, Ducis Polani foílicirudo milites: ad populos in offi
cio eontinendos prüden ter eonfíitnere fôlet r. nec défunt
caupones qui in hoc defèrto locojncccflarium acîpopuio*
rum refèctionem vicbim potumque>per inhoípita tefquâu
transférant Gum vero pridic feili omnes ferè conue-
niant) nec locum > vbi pernocbntur , habeant , in Eccle*
rum iiume
Page 201
«ye Pars IV. Eöcfefi* B.V:
fucomraorari cogunrur, vtadinitium nirgends aurd-
r£Smiûarum foleonibus v qux viquc ad meridiem con-
tinuantur-, vnáexortis , omnes cx\cñ\ pane refecti,tem-
peitiuèpoiiuiodum ad propria re meare cueant } tora_#
vero node continuis pietatis exercitijs tempus tranfi-
gunt, per varias in hunc ñnem orationes uiihtutas , пес
non per continuai» Roíarij & Litaniarum in Deiparie
.honorem recitationem , quas Sacerdotes adueña: , veluri
.in vigilias quafdam diftributi, tota node populo alta vo?»
cepradegere folent jV.ri. : ., - ■ ¡. u--' ,«j
AtquehíEC funt, quae de ЕсскПж Marise-Fuíla-
chianse origine dicere conlutaeram ; fáxk interim iPeus
Opt. Max. vt quod ad íuae Diuinse Maieltatis gloria ;гь»
ac magna: Deipara: cultum propaganda m, necnon ad
multarum falutem anirnarum, paucis ab hinc annis Deo
inípirante cceptum fuit, porro continuare valeamus j
quod fiet , fi diuini honoris ас Deipara; feruentes апи»
tores,Principe, queque óí cuiuícunque conditipnis Viri
Coníbntini Magni exemplum íécuti ,ad hancadeó Ce
lebris loci memonam reparandam, piorum contributio-
ne fubíidiorum í'ubuenire non fuerint dedignati , cei ti
que lint , quodeiufmodi deuoti animi obfequium vti
Deo Matrique acceptiíTimum , ita quoque multiplici fe*
lkitatis ^ bonorumque cceleítium retributione compen-
iandum in hac & altera vita ílnt experturi . Válete > irx*
Deum, Matrem íbam , &c glorjofum Märtyrern S.tufta-
chiurnhaud illiberales. ,
.... .■ : •!'■'..
PARS
Page 202
De Ecckfia Sandi Euflachij in Vrbe^*
eiufque fuödatioae. ' »
: CAP Y T fc.: » ■ -
De loco Ecelefu SanEli Euftachij in^Vrüe,.
. ' ' . : •.. . " б
CVm Placicli Catfàpei схетст»: fob TraíaíK*
Imperatore Duci& palatium r al i j, ad Thermas
M» Agrippa*'* & Neroni* v afój ad Septimij
Seueri , plerique ad Thermas Alexandri Seueri Mam-
mese fili> habuiflô tradam *, dici wx poteft quanta
habitations Placidianae fitum r ex tanu diueriitato
Thermarum , dubium & ambiguum reddant j Quat
re vt inilituti noftri ratio luculentiùs patefiat , quomo-
do haec opinionum diuerfitàs ad vnam reducenda-»
fit , paucis- aperiam ... ^
Marcus Agrippa- primus fuk, qui Thermas irb VKotej
Campo Martio non precul à Pantheon eo in loco ex- Therm«
truxit \ vbi modôv palíOtím Gardírmlis Eftenfis fittírtb tx^mt
cft-, & loeus Cnwfc^&r vu%& dicilupji fucceíFe vero fueriwî-
temporurn infantum illas Ñero & focceflores eras
Septimiüs. ôc Alexander Seuerus ampiiffcarunt > vt
totum illud ípatitMiv,- qued eil á' Foro Agonali vi*
que ad5 Pantrteurtv interiedamocfcuparmt'j! ex qua-'
шга ruderibus poüeá tum palatium ©lim dï Мам
dämm
Page 203
I S'A ParsV. Ecclefia
dama, diçMtty hcvdièj Mt?diceorum/, rum Ecclefia_»
Saruâi Euifechïj p^atíiiriiiPrindpjs-ítíftiniani' ( vbi
ingentes ,arcus , veneris- magnificentiíe indices, in hune
viqùe xîiem ü^erftiiif ) èxtru&a fùerunt ; atquçji
adeô egdeni Thermar л diùerfis Impçratoribus non.,
ta.n à fundamentis extrudse , quam au&E, amplifí
cate, atque exornarse intelligi debent j Sciendum ta
rnen, Thermas non folum balneorum baineantium-
que cominoditatibus ieruijlfc , fed & in ij? palatiau
AmpliflTima & magnificemiifima, in Caefarearurn com-
moditatum habitationes , extructa fuilic , quemad-
modum de Palatio Alexandrino , fciJicet Ak^andri
bTopígía Seueri hoc loco extrucco Marlianus > ■& ex hocrVo-
phia Ronx laterranus &c Boiííardus in Topographia Vrbis Ko-
in°ToplgSr. таг tradunt-, -& Thenrarum , quae in hune vfque-?
diem PaJatium Mediceorum inter , ¿V Principes Iu-
ftiniaoi fuperfunt,rudera4nani/erto indicio funt . Fuií-
iê -autan íplendidiffimas , & amplitudine vaftas , ex
arcubus , fprticibusi englyphis & zoophoris coro-
nidum , nec non ex immeniis baGum , columoarum».
helicuna in morem <antortarum itriatarumque frag
ments , qua; ab aliquot hinc annis ibidem erToflîu
¡"íííftflWfl! > confiât ф Valutas harurp Thermarum. vel ; in-
.4 ir- ¡dé colligitur , quod eas à Foro Agonali ad Pantheon»,
vfque feie extendifie , ,ед fiibtcrraneis «adhuc • fuper-
ftitibus ambulaçris fubftruâionibufquc, Anriquitätunb
exploratorei compererint . Verum ne qukquam -meis
verbis viciear,, adducam hoc loco Mariiani
apu4 Boiflarcium verba , quibuS cas in Topögraphia
Page 204
S. EuftachijinVrbe.
Roms deícripfit: fhrnices ill* rotund* &* alu, <рил Bo¡(iai4ÍtS
hodie Jpetlantur to in loco , qui Ciambella dicitur , 1,1 Topo» г.
partes fum relicjuiarum Aíarci Ant. Agripp* , prope
quas 'Hero qttoque Thermo* fuas ¿diftcari curauit fum-
ptuoffsirnos * quarum veñigia cernuntur fatü ampia À
poñeriori parte Templi S. Euftachij ; prope has Ther-
tnos $í. Agrippa extruxit Templum Panthecn \ fuijfe
autem a Septimio Seuero inñauratum , titulus in fren-
tifpicio Pantheon fat indicat ;r poñquam enim h*c i»
frontifpkio «verba leguntur :
M. AGRIPPA. L. F- COS. TERTIVM. FECIT.
fTaulo inferiùs intens minoribtis h*c continentur :
... IMP. CAES. t. SEPTIMIVS SEVERVS > PIVS-»
PERTINAX. ARAB. ADIABENIC. PARTHrC. MAXI-
MVS MAX. TRIB. POT- COS. III. CROCOS- ET IMP-
CAES- M. AVREOLVS ANTONINVS PIVS FELIX
AVG. TRIB- POT. V. COS. PROCOS. PANTHEON
VETVSTATE CORRVPTVM СУМ OMNÍ СУЬЗШ&Е-
STITVERVNT^ J ' ' \ : *
Ex quibus fat palet r fôùd рлргл4ппштШЦ has
Thermos Pantheo dianas .-à $4. AgrippafrîmÛ^txtr*-
Bas deind¿ i Jerone, ро&ел Sept'imio^e^eroi'AntO'
niño Pió , Alexandk(Seuer*- faccfftí 'tempos'Am
plifieatas , inhalitafas faifa, fie cnim kràdtâfuprà
citatus üoiffardus ( ciram Agmdem Thermos ixbrna •
runt primo fiero , **\èi &fjßa* Thetmasy habúiffe:>dieitur
poñ Templum SапШ Eußachifti Alexander ФегЬ Seue-
ш Маттелfilim^ ibidenf-раЫшт èrexit amplifsimum^
ft) Thermos ¿AlexAndrinas Amœnitaie ÇSF Ucorum jjtlen-
dere celebérrimos, Hxc Boiííardus j cjuaî & à me di-
'■ ;* V iigen--
Page 205
i f4 Pars V. Ecclefia, ,
■
ligcnti iiiquifitione vcriflima comperta font. Neque
mirum cuipiam rcrum humanarum viciffitudinerru,
confidcranti , vidcri debet > tot harum Thenrtarum con-
ditores fuifle , cum Principibus Romanis vti ex adis,
eorum patct , ¡ta comparatum fuerit > vfc fuccefibreV
Imperij , defírudis praedcceflorum fàbricis ,iàas tum att
priorum nomen dçlendum > tum ad fuummet propa-
gandum pro lrbitu fuperextruxerint , mullique prio
rum cxpuncÜs > fuos repofuerint ; quemadmodum do
Commodo Antonino icribit Lampridius : Atliank ope-
rihm [nos pojfiffi titnlès , Щ Coloßö Жсгопи dempto
capitefHum impojfuiJfe y cuod & hodiè prae foribus Con
feruatorum in Capitolio cernim*. Struduram Therma
lem prput Antiquarij comperirc potuerur%hk схРагь
cirolo extra^amexbibemusr«.
■ Fovma Theirnaviim
AlexancîrîSeuerî Caefavt.
Page 206
S. Euftachi}in Vrbe . * | ff
■ ? I
,i * CAPVT I I.
..■ »i. ■ . . »
„ . Юг Eccleß* fit» , confecralime & infcriftionibuf * >
Ш *» repertü .
■ • * •* * ' . . . - .j .
CVm itaquc ек praedißis Thcrmarum Alcxandri
Seueri, olim Neronis &c M.A^rippx, fitum ianju
cxplcratum habeamus, DoiViUm vero Placidi ad i pías ,
vcl potiùs intraipiâsThcrmasfitamfiiifle^cxiraditionc j ß
nobis ooniktï Thermae vero praegrande ¿patium осей- Еи&кЫ/й
pauerintj'cerîè illa alioin Joco didarum Thermarum fita Bi»«Íi
reife non potuit yquatn eo in loco , vbi hodié-Ecdefiartb [ЙДЙГ
S. Euftachij > íiipra ipfa videlicet veterum Thermarimu
fundamenta extriKÍlam fpecbmos , cuius & fèmifepulto-
rum niurorum moles , quibus iicclefia cingitur , magno
:io funt »
Si tamen quifpiamexdi&ismferat , hanc Eccle-
íiam à primis illis temporibus intra ipfâs Thermas ,
рюш hodiè videíur ,-jedmxatam fuiíTe 3 eum maxime
hallucinaturumindê patet, quod aimante Confondra
Magni ad Imperium exaltatkmem , íüb Tyrannical
illaCœfarum praídeceílorum períceudone nulla; Chri-
ftianis tuta quies , nulla firma torio , nulla Lcclefiíe ef-
fent , in cjtnbus Chriíiiansc pietatis opera , &: Sac amen-
torum adminiâratiopcragexctur j fed рсгГесипопияь
metu perculfi, vd in abdids domuum ieceiïjbir , vel
in fubterraneis cryptis cœmiterijfque , iua oratoria ( in
tra quantum baráhPontificei , шт Chriui fidclcs ie re-
V г ci-
Page 207
%f6 Pars V« Ecclefia
eipicntes, diuinorum opcrum exercitijsvacabant ) ha*-
buifle, Baronius in Ecclefiaûica fuá hiíforia tomo !•
dilucide» vti & Boílus , in fiia Roma Subteranea often-
dit V fieri Gmènon potuit, Ecclefiam publicam Diuo
Eufiachio hodic facram, tune teraporis eandem fuiflt-; >
quin potius intra Îûbtcrraneos Thermarum meatus,cry-
ptam aliquam Écrie peiagendie aptam y in qua & cor
pora Sanclorum Euliachij Socior-umque,fideles (¿hcifti
condiderant , acecramodaum íuiiTc) in qua & Chriltiani
ad Sacramentorum participatif ncm confíitutis diebas
fe recipeseni y vero baud- abficnile eile putem .. Con
ste it fa s. Qantin© vero Magno ad ChnÜum. conuerlo , cum-»
fíUuíiiit* iam omnibus Cbnlli fidclibus plena Ecclcfiamm fun-
KSl.C° dandarum poteßas.concedtreturrtum primatn quoquc
Chriftianos eiusi adiuirabili in Ecclefije ardificandis ar-
dore animatorturn с cereras, tum hanc Sandi Euliachij
in ampliorem foimam extruxiííe, non eft quod du-
bitare quifpiara pofEr , quae tarnen fueccílu temporum,
femper magis magifque audaataue exculra, tandem.»
earn;, quam hodiè ipeâamns , fbrmam induerit y itau
vt tempore Grcgorij Magni , iam inter Diaconias., vtL
vcteres dicebant , connumerara fuerir « Succefferunt
Gregorio Magno & Sandio.Benedicto Comités. Tufcu-
lani , qui vti á S* Euíbchio fe deícenderc fàtebantur. , 6c
Románx Vr.bi dominabanrur,ita quoque tum рюгипь
contriburionc^tum proprijs iumptibus., nec non amplis
hxredkatibus reliclis,eam aullo non tempore,, vt ex Ge
nealogía patuit, ditarunt ; imo vti maiora pietatis argu-
menta erga Diuum Euüachium demonílrarent, ipía&
Page 208
S. Euííachij in Vrbe. 157
«juoque Therrnas inhabitare conitituerunt . Quae om
nia itaefle vtdixi , Zazara magno verborum ponde
re déclarât, verba eius icquuntur: Leggiafno àppreffp
. Alicarnaßeo al 4. Iii. che Ottauto Atammilie* genero del
%e Turquino godeña della fuá 'Rjeftdenzjk neliaßtjf* CittÁ
diTufcoli; il qualGloricfo Caualiere Eußatkw cen nuo-
uo trionfoy màdiuerfoda fuoi Antenati infierne eonTeo-
pißa fuá moglie con Agahito fecondo - с con Teopißo fuei
fgliuoli. rtceue nel patrio è trionfante fuolo delivniuerfo It
gloriofe palme del martirio commune ^fotto ГImperio deh*
empio Adriano 4 20. di Setiembre, Гаппо 120. dellhuma*
na falute, ripofandeji i loro Sacratt Corpi neta Chiefa edi
fícala m honore del delta Santa, dentro lefue proprie cafe le-
quali erano *vicino aüe. Terme di Alefandro Seuero, atuen
do tutu via* it Popólo Romano fotto il particolar patrocinio
di quefio fuo gran Tutelare in Cielo ; auuenga che la glo
ria di queßa famiglialucidïfsima-yprimieramenté apparif-
fe con la Corona- del Aíartirio di San Clemente Papa , fi-
gliolo di Faußino Ottauio , deüa mtdefxma %egione del
Monte Celio , che fedette il fetiantefmo anno délia gratia*
è dopo queßo anche di San Cornelio Papa^fgliolo di Caßi-
» o della medefima famiglia y che parimente fedendo nel.
2 5 ¿j .fùfer Chrißo martirizábalo leggendafi di loro neüAr-
chiu.Cafsinefe )in i/no de Sermoni diPietro Diácono im
honor delfecondo San Plactdo*H&c Zazara.Prim.um vero, QtundoEc»-
qui earn íiimma folennirate coníécrauit r PanciroJus fuericcon»
in iùo de-Eœlefijs Romanis libro tradit , fuiííc Cœlerti- fecrau •
num III. anno ирб. Fu queßa Chiefa di S. Fuftachia,
come appare da *vn f°frafcritto d'.vna. pietra confecratas
can.
Page 209
т$в Pats V. Bocfeß» 2
¡con le fnqtx£'mmi, da Cehßjm IfJrXF anchc; manegojo
tutí.e U ^U^k yfhra^fit^^ar^ggim, j f |Др*
fi Uitfr-Z.* №*ÔwhWffî\&jjrh*i\*лто Д 'с6* Щ'
ta fdemttà , dp ytajgipn fer i*adittro\nou fixity i»
umfarar leChieft • T.Qtii&iiujus^^^^
• iam dudunvinquHîtam, tafjd^.]fipiidi таатю^со мсь
iam inucni, <juaipeum Canoñicis ritècollaiamp Ыс e^t
iîde, ; «us cxícriptpr D.^Cgidius Ра ufoltfpt^feîè'
EeckíuE РзгрсЬм#? ргсфца manu roe j>rje/cn.t£ ckfcrjp-
fo , bic apponendai?a,^¿ÍU^iaiii., . >шт fçnor^lle^i ¿¿ti
-ícquitüf.y . : 4 u;t ; Л ,v *v j; ; *. гл . j : к лЛн u '. i«i
- ; ; m NOMíNE POMíNl NOSTRL IESV CHRISTI»
rum ÜSmo ANN'O iñcar^ationís eivsdem' mcxcvi* £T
rcum.mF.c- ANNO VW fx 4?£tE$1TíNÍ PAPAE TERÎÏÎ ÍPÍ' ÍNDt-
ííaS.í'qnó CTIONË XIIIÍ. ÏN DOMINICA, ¡ ^A^OANTАГУН
Ecdefiïcô- MODlCVM-vDEDlCATA EST ECC^ESlA ISTA CVM
Êtïïftmo TRIÈVS ALÏARIBVS Q^AE SVNT IN ,EA, C&AE
JH.fcäL CONSECRATIO, PACTA EST AB EOD|tyv, D. PAPA,
defcribitur . cvi COADIVTQRES FVERVN'T ' НГП * EPIKCOpÎ,,
OCTAVÏANVS ÔStrE'NsîS', fETRVS' CAtlOCtA
PORTVENSÏSY ЮANNES ALfc'ANENSlS , PETRVS
AKC.HIEPISCOPVS AGGERÊNSIS» ANASTASIVS CA-
PVTAQVENSÏS, NlCOLAVS FORISEMPRONlENSIS ,
ET SABARTSCIVS BADENSIS ; IN MAIORI ALTARl
CONSECRADO AB IPSO D. PAPA » CVI ÉTÍAM
ASTïTlT PRAEDICTVS ÊPISCOPVS . SVNT HAE
¿REI IOVIAE > DE LIGNO CRVCIS DÖMlNl , DE
SANGVINE IPSrVS» DE SPINEA CORONA, DE VE-
STIM-ENTIS EIVS, DE b ELjQVlIS ET VESTIMEN-
TIS APOSTOIORVM PETRI ET PAVLl» DE COSTA
S. ANDREAE> DE ARVINA ET CARBONIBVS SAN-
CTI LAVRENTM, DE REIJQyiIS SANCTORV.M EV-
STACHII > VXORIS ET FILIORVM EIVS, SVB MA-
IORI
Page 210
S,Euftacbîj iñVrbé. KT9
IORI ALTARI iN CAPSA ONlCHlNA SVNT COR-
PORA SANCTORVM CVM TITVLO MARMO&EQi
HIC REQVIESCVNT COKPORA SANCTORVM.' WAR-
TYRVM EVSTACHïI ET VXORIS E1VS TE'OPÍSTAE
EORVMQVE FlLlORVM : AGAP7TI ÈT THEÓPJStr» .
EGO CELE5TINVS CATHOLICAE ECCLESIAE EPM
SCOPVS CVM PRAEDîCTIS* EPISCOPTS CORPORAs
SANCTORVM ET OCVLJS. VlDb ET MANIBVS TENr
7AVI» ET' RECONDiDI CVM TïTVLÔ ANTÎO^VÔ'
IN MAVSVLEO SVB ALT AR Г >AI> CVrVS CONSE
CRATIONS ANNIVERSARIVM INSTITVIMVS, -Vf
QyOTQVOT ABl.IPSOv DiE VSQVE AD OCTAVAMs
PENTECOSTES DEVOTE CONVENERINT, DVORVMt
ÂNNORVM REMiSSIÖNES SVORVM PECCATORVM
HABEANT . HAÊC CONSECRATlO ANNO ET triE
SVPRADICTO PACTA ;Es¥<JSTVDlO ET LABORS
PETRI ARCHIPRESBYTERI COGNOMENTO SAC-
COCCIA» CLERO ET POPVLÖ AVXILIANTE, CViyS-
CONSECRATI0NIS CELEBRITAT1 VSQVE AD HAEC
XEMPORA NVLLA* SIMILIS ЕХТШТ. ,. Л .4.1 » ; "Ht ... IX %.!>". Ь I ' *■ • '
£go Aegidius Paulinus ab Acerata Aßculan* Dine.*
mu •> Parocbus httius Ecclefi* S. Euftachij ßdem fado , .
ßupradi&am ßcripturam me cWtultjfexttm ovigwali mar*
moreo \ quod efi poßtum ¿ region* ßtmmi Altans in cclum* , .
na prima ad latus d xtrum, @j adßdem teflandam, pro-- ••' ■
pria manu meßubßcribere^volui.Datum in Lccleßa SanBit
£ußachij , bac die ip . Wmembrk 1 664-J» >• \
Nemo tarnen ex hac épigraphe fibi pcjfuadeat r,
EccKßam tunc ternpons priraùm á Cxlej tino III. edifi
ca tarn fùifie : nequáquam , fuit cnim illa, iam multis-
ante feculis extruda, quominusîamea confecrarerur 5,
v&xix íílorum terogorum rcuoiutioncs obûitere > cjuod;
Sí.
Page 211
1Йэ ■ Pars V. Ecclefîa : ¿
& Par.cjTolus bifce verbis tefbtur: Di qui preßt ancht
crrore Frà Santi •> penfando che att'orá ßoffe dall'ißejfo Pa
pa edifica ta , та molió 'pin an tica è necejfario che fta >
poiche fù poßa nel numero deüe Diaccnie de Cardinali, Mi
to -Gregorio il Magno , t nel fine deü ißoria del facro
martirio di S. Euñachio * compagni , fi legge che emendo
d'alcuni Chrißtani pij è diuoti pigliati i loro corpi,e confal-
mi e canti repoßi in >» luogo fàcro pajfa'ta la perfecutione
gli fahricorno im Oratorio > ed è da credere che foße in
queßo luogo , che doppo d'effer aggranditaye fatta Chiefly
fi confitero da Celeßino III.' ton quella folennità è ротрЛу
che difsi di fopra ,fi che Muftrifsima ritrouo perpiù lap'i ,
queßa Chiefa di S. Eußachio , primo dal luogp > perché di
quà fi ptglia il nome di tut to queßo Щопе , è perche fumo
già qui le tanto famofe Terme di Jerone , che poi d'ytíef»
jandró Señero anche fi differo , dtonde nacque il pr^ouerbto }
che cafa peggiore di^erone , è dette Terme di lui quai co
fa megliore \ dalle quali ruine qui ancora fi ruedono alcune
<veßigie - Da poifamofa. è quefia Chiefa per quel Sant il-
Infir* Adartirio di-S. Eußachio , chi con la moglie è figli
PriuUcgia-j furno -P°fî' a^ ar-^er viMi dentrß ad*vn houe di hronzj) in-
did* heels- facato t t.fi tiene-, che qwripofino le lor 'benerande relique j
lX ' O* alla fine è celebre per gli atti illußri , che qui dal Popu
lo T{omano fi celebrarlo . /n queßa Chiefa fin al Pontifieato
di Pió V,. fi.foleua dar qualfiuogha grado di dottorato all i
ßudenti délia Sapiença , c: qui nel giorno di S. Luco- fi\fa
l'oratione per il Ьидп principio degli $ц<Щ nelle fcuole pure
délia Sapienzß . jQuiil Collegio de Procuratori hà la Ca-
pclla~di Sfl Michèle., è nelgiorno délia Dedicatiwe ,ß сдц-
M gre
Page 212
S. Euítachij in Vrbe. i éi
gregano con gli Auditori di2tyotay ed Auocati Conciftoriali
Л<е1еЬгаге1а fefla; Qta il Popólo Romano nel giorno di
S. Euñachio viene àfar la folita ojferta del Calice è tor-
tie , ¿per la felice imprefa délia guerra di / errara , fece
«voto d offrir ogni anno à quefla С hiefa aüi 3 o. di Genna
ro con folennità é pompa %>n pallio di *~\elluto : finalmente,
e Coüegiata e Parochiale con due Compagnie , l*~\na del
Santifsimo Sacramento, i altra degli Albergatori , con far
Aüi 7 di Gennaro una bellifsima fefla fotto il поте di
S. Gmliano^che prejfo (Г'"~\п fume pafceua ed albergaua
li foraflieri . Franuicus Z-izara fuolcnbens Pancirolo
dicit, Ko.nanos principalium Vrbis familiarum Proce
res, fuas babitationes lupra celebriora Romanarum ía-
bricarun rudera veluti foftalitia qusedam , queis Ícj
contra ¿nimicorum i rnpeturn, ü quandoque calamita*
fis iíbs temporibus folitas inter diííidentiuni iàmilia-
rum de pra?cedentia contentiones naícerentur , defènde-
rent, fabrica ri fol i tos fuifíe} vndè Comités Tufculani
prêter habitationes, quas in monte Cœlio habebant,
Ma-uíolamm quoque Augufti > & Thermas Neronianas
filie Alexandri Seueriapitd veterem Ecclefiam S. EulU-
chij , in palatio hodié diclo di Madama , pro habítatio-
nibus fuis eligebant i hoc pacto Comités de Sabina mo-
Ian Adriani, hodiè Caítrum San&i AngeK oceupabant,
quorum in locum polka fucceflerunt Vriini 5 Caßel'ü
vero thermas tenebant Tili > quorum habitatio poltea
diebfuit Caftellana ; Frangipanios vero Colofleunb ,
intra quod , Panuinio tefte , Alexander 111. choque ad,
contra rebelles fe tutandum , cum vniueria curia fc rece-
' * X pi£
Page 213
шбг ParsV. Ecclcfia
pilfe fertur -, fic Pierleonios intra Theatram Marcelli io
muniilc idem Panuinius ait > quod pofteà Saucllt occu-
pammin hunC vfque diem conferuam у prastereà Со-»
mites Marfi Thermas, Dioclctianas , Vrfini Theatrum.
Pompei, Colonenlès.ThermasConibmini Imperatoris
in. monte Quirinali y alij yErariumin foro Antonini
poffidebant * vtproinde mirum non fit Comités Tuf-
culanos Thermas Alexandnnasrnon: ramadfe contra«,
factioíbs, defèndendos > qudm ob eum. potiffimurru.
Bnem lelegifíe ..qtiodS. Euftachjum* à cuius parentela.»
fe defcendere glombantur* dornum fuam ibidem ha-
buiiïe norant , quamdeinde mEccleilarnDiuo Tutelari
ßcrama pijs fidelibus muratam finffe, norant . Legitut
enim apud Cencium Camerarium, tunc temporis quo-
que diuerfbrum prardiorum.» vnat cum. Caftellis Mo-
nafterio Sublaccnfk fubiaeentibus, ab Emilia vxorci?
Quidonis, Comitis Tulculani anno 1004. Ecclefiar
S^Euftachij facbm íliiífe donationem , aJiaiquc , quas.
Maiores.eiusdicbe EccleÎîœ fecerantv videlicet San*äi Vi-
ti > AriglianijSanéti. Angelí aliorumque locorum ab ea-
dem confirmaras donationes in Archiuio SS.Coíma;
& Damiani , 8c EcclefiatCollegiate SSvEuíkchij ôcSo-
ciorum le repcriífe Zaza ra afleric Multa, fan ¿i adno-
ítramrem hic ex diclo Archiuio^ adducere potuiflem..,,
ßiftinundatiaTyberis, fub, Clemente VIII«. Ecclèlîam-,
r я . . inuadens , totum irreparabjli Canonicorum damno per-innauratio 4. %.*r L > », . л. n V.
Ecciefiç an« didiiict «. Sed vt adt mitiiutuirt noitrum reuertamur, Ec~
r*ftepha?a ctefiant S^EuítachiJ ante- 05 1* annos* ian* conûitiffeji.
«^omÏÏfc. m^ a£crt^ c°Hi£itur*> quod Stepfaniît Senatri* Ra»
maní
Page 214
S.Euftachij in Vrbe. ж6$
mana ad diclara Eccleiîam fplendidiùs ornandam , ia#
.honorem S.Eußachij Martyns> d cuius parentela de-
fcendebat> partem columnarum fuis expenfis erigí cu-
rarit,Yti nomen eius in columnari corónide infcriptunu
hodierna die adhuc reliquum teßatur hoc tenore тег-
borum -. r1- < • • •! i .. , ., . i . -
EGO STEFANlA PRO ANIMA MEA ET VHU
MEI. ET FILIORVM AD DVAS COLVMNAS ERIGE-
KE FECI - .
Hanc infcriptionem cum ex Zazara: relatione , ia*
diéta Еср1еПал adhuc íupereííe jntellexiííem , totusinu
hoc fui > vt eamCanonicorum ope inquirerem Y fed
fruûri y Accidit tandem, vt dum matutini? horis de-
nuó illius indagini inuigliarem , radiuíque ioïis per fe-
neitram principalem ingreflustotam illam intereolurBr
narem coronidcm illuitraret, & ecce de repente ícriptu-
ia ex vmhris , quas cauitates litterarum jfaciebant , ora»
nium admiratione 6¿ gaudio ( de qua ne Canonici qui-
demEcclefiae quicquam, velper mditionemvllo vn-
quam tempore acceperant) apparuit,quam be ftatim eo >
qui fupra patet tenore exeerptam hic appono ï Quo-
niam veró annus hic inferiptionis fa&aï deeTat > illuïïb
exhiflorijs ¿¿ Genealogía Comitum Tufculanorunb
Tandem detexi. Resitaíefe habet *'и • V
Albericus Marchio & Comes Tufculanus tx
Theodora genuit Albericum H.Comitum Tufculanum,
Principem&C«i*fu}em Romanum? ôc loannem Go-
mitem Tufculanum , qui primus Saracenos ex Italia-»
proiligafie traditur « Albericus Ik frater loannis vxores
X a - hi-
Page 215
1¿4 ParsV. Ecclcfia
binas habüit , Aldam Patriciam Romanam , fiüam Hu>-
gonis Regis Italiae , & Stephaniam Senatricem Roma
nam armo 5><>i. Atque hxc eftreligiefa illa Stephania-»
quae fieri iu ffit partem columnarum in diâa S. Eufta-
chij Ecclefîa , prout ex fuprapofîta inftriptione patet , ôc
in bunc vfque dicm inciiâ ipedatur in corónide anti-
qua> quae* eft à îatere finiftro in îngreiîu Templi y qua?
omnia confirmât Zazara his verbis :ч Àlberico IT, Conte
diTufcolo Principes Сonfoie de "Romani , di cul ne prmi
leggi del detto Monailerio Subracenfe fi legge *vna wie*
ne chefece- à quella Hadia nel 982. fhtte Лет PapaV/.,
délia fita cafa alla fitaChiefadi S. Erafm&tiricma alla
Naukeüa preßo la ^vigna délia nobile Donna Sergia. , &*
altri confini , nella quai fcrittura <~\ien ricordato cmfw-
detti titoli di Principe è Confie di tutti li Romani; leg-
gendofi di lui al cap. 64. del p> L di Leone Oßienfe • Fu
la fua moglie Mdü Patricia Romana figliola £Vgone R¡¿
d Italiafito padregno-, col quai Щ neUan*$9 1. per dtuerfi
accidentiaenne doppo ad apena è publica guerra . Hebbt
ánchela feccnda moglte chiamata Stefania Senatrice Ro
man* y lu quale ordiño-fabricare in honore di S. Euñachк
-Marthe délia defcendença di fuo marito-, «^na parre dût
tolonnatú deiUipriMcjpal ñaue déliafua Chiefa i» 'Ддтал aï
lato finißrо nel principal ibgreffa di quella , e.nel.anticv
fneggio architrá.uata , chelefourafta , leggendofi tuttauiax
ton la folita fimplmtâ di quej ftcoli , ü поте- di queftik
PrmcMpeßa-y çhff ß- drizar quell'apra per Vanima fua ,
delfua, maritfry *figlioUy come anche delta, medífimo, m
/
Page 216
S. Euñachij in Vrbe. 1 6 y
inueñijfe doffo la morte del marito la Città di Peleñrina\
fer lei , fiwifiglioli , e nepoti . Videtur autem coiumnis
dicte Ecclefiaî iam labefaâatis , nouas íubftituifíe, ex ru-
deribus Thermarnm erutas , 205. a-nnís ante coniecra-
lionem Eccleíiae à Caî'eftino Papa Iii. anno 1196. fa-
Фат. Cum ¿taque Stephania earn non á fundamenris
extruxeric, íed columnas tantum vetuftate labefàdatas
kiftaurauerit , patct iam multis ante annis Ecclefiam*
fiiifte cxtrucbm , videlicet temporibus Conftantini Ma-
gni ) vti fuprà oftendimus , 6c fi coniedura vti liccar,
codem forfan tempore , quo Ecclefiam В. M- Virginb
de Yvkupella ad Rupem Sancb Euftachij à Conftantino
extruéïam fuifle fupra tradidiraus, videlicet 205. annis
ante Stephaniœ inftaurationem, &c Вбб. annis ante con-
fècrationem à Caîleftino Ш. facbmr anno fbrfan Impe*
rij Conftantini 3 30. quo Ecclefiamm per vniuerfûrtL*.
Orbem Romanum œdificandarum poteiks dabatur .
Cernuntur prsterea multa adhucin dicïa S. Eufta
chij Eccleiia Comitum Tulcuknorum,eorumquc qui ie
vocabant Comités de S. Euftachioj pietatis monumental,
primum eft tetraftylum Maufolseum Altaris maioris,
fob quo SS. Euftachij,. Theopiftes filiorumque corpora^ p^'ncffu-*
lequieícunt г pretioßs raarmoribus cxtradum-, in cuius SíUficcl^
boreali latere haec inícriptio habetur. ^
OTTONELIVS HOC OPV S FIERI IVSSIT GVM
МАША SVA CONIYCE. IN, &EDEMPTIONEM ANI-
MAB.YM SVARVM.»
Fuit autem Oddo-Iλ Cornes Tufculànus-ob nTodicanx. Ottoimus
âamram- Ottolinus fia diôus £iius Ramonis > Vtl CX ouïs i'uc;\:.
Page 217
i66 ParsV. Ecclefia
genealogía patet , Dominus Tufculi &c Algidi , qua? Op-
pida pro condonando fibi rebeUionis peccato vitro In-
nocentio lil.obtulit, & vixduni abiblutionem ohtinuc-
rat, cum ecce (lib Ca?leftino ill. totum Oppidum Tufcu-
lanum à Populo Romano incredibili furore agitato,ita_»
funditus deftrudum fuit anno 1178. vt ne veftigiunb
quidem in hunc vfque diem appareat . Ottolinus naque
de S.Euftachio Ramonis nlius , Senator Romanus , vir
authoritate & potentia Celebris i vt parenti ob fà&ionem
Friderici Barbarofla? contra Pontificem vti complici , ita
rebellij veniam obtineret, pium hoc in honorem S. Eu»
ftachij monumentum , ad conteftandam fui delicti pœ-
nitudinem pofteritati relinquendam cenfuit.
'Comit«Tu Deftructo itaque Tufculo , Comitum Tufculano-
lCuläni ОС* ^
ftrueto Tu. rum nomen in Comités de S. Euftachio commutaturrb
minarivôT fuitjita vt defcehdentes a Ramone, Ioannes, Ptolomaeus,
mfce$ntde s". ^ttoî Ocbuianus, Ptoloma?us, Petrus Aloyfius, eiufquç
tuftachio. filij oddo IV. &c Oclauianus, quorum ille Theobaldurn
& Poncellum genuit , omnes Comités de S. Euftachio
nominati fuerint, vti ex Initrumcntis apud Zazararru
Сети dkj videre eft. Poncelius itaq. Comes de S.Euftachio homo
s.Euiiachio £uo temp0re magnse authoritatis , poft mortem in Ec-
In Ecclefia délia S. Euftachij\ prope quam fauna habebat palatiuiru,
tàâii?.**- fepelirivoluit, cuius lapis ièpulchralis > in quo ipío
epuaphlum totus armatus infculptus , in hunc vfquc diem irb
adhuc «tat pauimento Ecclefia?, non procul ab Altari maiori fpe-
clatur}cum inferiptione, qua? limbo lapidis circumcirca-»
inlculpta hoc verborum tenore legitur : {
IN
Page 218
S Eùflachij in Vrbe ¿ 167
IN NOMINE DOMINI AMEN-
ANNO NATIYITATIS, EIVSDEM МСССХХЦГ* *_-„„•,._
WENSE MARTH DIE XXII. HlC REQVlESCir VIR PoocSî.
BONAR MEMORIAE PONCELLVS DE S. EYSTA-
CHIO > CVIVS ANIMA REQVIESCAT IN PACE*
AMEN К
Infra pedes vero, arma eiusponuntur> mufîuo operen
bpidi iniêrta , eo modo , quo iupra ea xti inciia cum-,
cornibus Gerui, item cum Leone ôc Lupo pueros deglu-
tientibus exhibuimus «
Referunt quoque Canonici huíus- Ecclefiar, Sa-
eel!urn , c]uod hodiè S« Michaelis dicitur * olim S^Eufta- Saceliutn s*>
chia facrumfuiflc,, eiloco propric impofitum, quod JumSadl*
olim veterum Chriftianorum Oratorium fubterraneum {jjjfffe s*
fuerat , & in quo íácra lipfana DiuiEuftachij^Vxoris Ei-
liorumque magna religione colebantur . Addunt tradi-
tionemle habere, ibidem, quoquc- locum Martyrijdi-
clorum Sanctorum, faille > bouemque ilium Phalaridis;
jeneum , in quern ignibus. iùccenlûm Sancti Martyres
eoniecti fùerant» in hunc vfquediem alicubL ibiderru
luderibus obrutum iepultumque iacere v quern forfaru
diuina prouidentía alijs temporibus detegendum reuc-
landumque, ad Diuini nominis fui gloriaai refer uauit -
Cceterum in¡ omnibus Ecclefi«. muris. Vita gloriofi
Martyris 5^ Eulfachij Soeiorumque exquifmilimis ima-*
ginibus magno Ecclefias ornamento depiâa cernitur. ..
A tque ha?c funr , qua: de Ecelcila S* Euftachij ht Vrb«
eiufque fundatione comperire licuir o.
CA-
Page 219
мб8 Pars V. Ecclefia
; ■> С A P V T III.
i • •■ -[ ■ . ■ • .
Dtfctipio nonnuUorum locorum , qu* Montcm Vvlum-
num Ъ.V'JktarU & S.Eußachij circumjacent .
QVamuis m prifco noftro Latio pleraque dicbur
loca , qua» nonnihil antiquitatis îapiunt, fusé Sc
exacte defcripferimus , quia tarnen ex illis nonnullaoc-
currunt , quae propriè hiítoriam noflram concernunt ,
eahic paucis exponere vifum fuit . ,
Loca precipua ha?reditatis EuftachiansE ad mon-
tem Vvlturinum fitafuiííe, in praecedentibus dictum.»
fiait , vbi ¿i ampliffimam haereditatem á Tertulio Sena*
tore Romano pctentiíTimo , qui ex familia S. Eufíachij
dcícendcbat , intuitu Placidi filij fui S.Benediâo fokm-
ni .donatione ex teftamento relióbmex Zazara deícri-
pfunus .. Ex quibus quoque Möns Vvlturinus , & Ec-
clefia B. Maria» de Vvlturella, (cu Vvltouilla , hodic
Momerella, portio non exigua fuit, S¿ omnia quon
dam ¿urifdiótioni Abbatia; Sublacenfis íubiacebant .
Cum vero proceííu temporis bona pleraque abalienatíL»
ad í'aeculares trariíierint,atq; hodiè dictus Möns Ducibus
Polanis pareat , à Polo veteri Comitiim.Oppido, Du-
cnmque Polanorum fcde ordiri vifum eft .
Defcriptk> Polum íeu Polium ex vetufuíTima; Vrbis Polu-
mFvíÍgo°Ia rudcribus extruâura in colle , veluti in montium-,
poli. quodam vnditjue ambientiumTheatro pofitum, olinb
Volfcorum Regno adnumer¿batur > quod inter Her
oicos
Page 221
Sublacur
„-‘w'uqumWl'
s
I
t.
...wYчто—в“.-.—о—gun--оо
____‚--„..vwww
о
'in «subíalo
~ длиной?! д"
_ там ¿www „ил — _-22` ъ—ЪС’; ;
Ponb'lucario А ’i
. о -_о,_ .‘ ° l щ .u
Villa i ‚
f
4,..
_i l `_ß_.
Лье/131014
l
_.
l j ¿nl ¿rá „
э “ЁЁ’ЁЁЗ f“i
‚а
j. Galllìranv g
<_ --_ f .- ‘x ,¢.3.„
Page 223
l'
.
вl
I.
\l
.r
ss.
лf
.l.
`‘..Ц
Ч
.
`
J
‘I
е
.
..in
s
.Ь.
—
‘I
—n.
f.
че
l.’
I'\
¢О
О
i
fР.
..
e-
.l
l
чь
_`
l
«è
~
fl'
‘
.н
..
*e
I
иЕ
-.
Г.
Г
.s.
.«L
.с
rv
_n.
.
„.
.i
a»D.L
l
_c
r.y
l.w\)
li
a-
I.
О
Ih
iс
оÍ
f
оI
.lf`
..
._.i
~.
..
l
с
Ои
`
I
l\‘
.\
It.
(l
s
r.
l`l
.Í
.‚
if
...l
f.e
`
a
о‚А:
‚lle.'
..el
`‘
1v
n
I
l
.
о'о-\
o
ß
—
в
.l
.n
ll
о
»1
nС
e
.
l’
О
sП.`
›l
-
‘I
il.
О‘
|n.
`n
ц.
.е
чс.
le
lU
i»n
nl
с
a
\|
av..
\
а.
о
.\
..I)
œ\с
.
д‚ъ!
О
Ä.
nl
`l
fr
ъl
uÍ
1А
\l
lO)
Il
вч
п
›._
.
.xla
"
I
`.
ik»
о’I
‘i..
Ъ.
.\s
`\|
.l
il
~
oь
‘U.
a
l
.I
~
вд
ßl
Т‘
с‘l
ai
i
Iо
..
iil
'I
n
a.
ol`
о
\.
~
.
A\.
\\\
1.
\|
»0
\\
D\.
\*l
.l
.»lilltiilni
e
fr
I.
Ú
._
..
'il'.
ŕ
о
.f
e
_..
.ŕ
.sd
r
e.
М
r..
c.
....
\
\
fц
.
З.
a
.ы
.о„da
.
l..
ь
.a
Íо
о
C.
u
-.
.¢.
С
I
Ln
2.
.
-`
‹
\\
_.
О‚о0-—
Dс0
со!
`
t.
..
Ra
о
.
.n..
e
¿i’r
с.
.
Il
.
`Ь
до
‹
v~
о.
e.
i
Ia
.
е
tlll
10(.\
._
ся
‚.
..
д.
l‚
.s
n..
оl
nо
v.
.e
.'
u
..
»c
..c
О.
Í.
`i
2a
l
.
-о
пь
\ц
\
..
.-
e..
.Q
.320...
о.
а.
.C
i\
.l
`
nъ
|
_ц
_.
ne.
в
in
l
цд
..
`i
оr
l.
цI
в.
Il
l
.l
..|
u.
vn
s.
la
...2
.l
0‚пр
«f
`\\`
l'
СI
‘.
vО
10
всЬ`
n
lо
ч.
Il.
.l
.n
ai.:
fь
.r
f..»
а
.a
\I
‘
..
1âч
аa»
~Í
..
-.1-
.\
с,
.r
I«l
›f.
.NP
I»
un.
ll
_.\
l»
._
»n
.о
.n
.a
.с
.
.д
е!
...
.›
.t
с.
‚а
‹Н
с
еd»
ъь
-
l.
nl
l
О.
Iп.
о
мe
с.
cо
.
ис
о
..
ч
.i
I
.r
l
-l
а-
s
l.'
‘l
_..
n_
.
ьn
.
lC
_a:
.
.
ь
..
Ь
Il
._
ll
\
n
\
.l
С‘
.
ц
\
ь.
r..
.\
Í»
т.
зоб
.e
‘l
Page 224
« —г.
S. Euftachij ih Vrbe, î
& Larinos ftriftiiîlmis finibus vthitîcnneus,iiLi
j£quorum confinia qurndecim mflliarium fpatio in Ion*
gitudincm extendebatirr. Dicébatur & Loríalaob for
mait) normihil in longum didb(äam,fhille & quingenril
ckciter páflibus à noua Poluftria' iïue Polo verfùs otC
tumdiífita, Martij Coriölani contra Romanos facbone. ;
celebérrima, teile Liuio . Vndè multi •nefcio quo errorc •■*■ *• 1
Poluftriam &: Longulam , pro duabus Ciuitatibus per-
pera rrfWcepcrúñV. Légitur iñ hunc víquc'oíem aátor-"
tam Palatio Polano vicinam haec Infcriptio>qujm 6c fí\
prà adduximus .
NVNOPOLVS» ANTlQ^lS SVM DICTA POtW
STRIA» PRISCVM
VIX PROPE QVAE FVERAS LONGVLA
NOMEN HABES .
INFENSVS PATRIAE NOS MARTIVS ABSTVUT
VRBI .
QVID MIRVM ? HAVD CVSTOS TVNC Ю-
VIS ALES ERAT.'
- Alludit in nrie ad Gentilitiám Aquííam teffulatam,
<juá Comjfa^.Pu/çujpque, Polanorum infignia triuitb»;
phant . Polum itaqueincoilis dorfo in longum proten-
fum , non »neongruê*enamnum' Longula dïci роЙесЧ •
Intra Oppidum.duabus Ecclefiis Parochialibus, шДгц|-
turj Prima Eccléfia^ quam Dornum vocant, ï*urrî
pereieganti aqchitodyra conftrucb fuperbk , altera.* i i*-*,.-,»»
S.Ioannis, cum Saccllo Arci iníérto,de quo pofteà j Ex
tra muros Aias' ^arírer Écclelias^éclandas exbibbt i T
Prima eft S. Sfepbani, àPatribusde Achola Pia
niilrataïAltera ex oppofita Vrbis parte fita eít,Excellen-
T¿ Y tiffî.
Page 225
170 Pars V. Montis S.EulK
tiffima: foeminse D. Viobmis, ïaeneiîae Vxorîs Lothari j
Pucis liberaJi täte>theb>,. <juam Cupirlam vulgo vo-
cant,egregiè inätuäa« Sed ve ad ËccleÎiam S^Stepha-
ni redçaraus. > reperkur vetufttffima frlcriptio, Eccle?
§jjj¡j S- fïatn» ingrec&etnibus in. dextro parietc obuia > m. qua Dc-
tra лито» djcatio eius a Comitibus.Polanis Oddoiie, бсЬашю >,
biitcrofSiK hoc verborurn, tenore deíctibitur £
ANNO DNICAEL INCARNTATIONIS» At-CXXXYIII.
pweib«.. ¿CBVS DNÍ ODDONIS, COMTE Er iQttlS EPIS
COPI ARCffiPRí HVIYS. ECCLAE ЕГ AxLÏQJPI
difti DEZIVM Si DNYS, GVIDO» CARDINALIS.
EPISCQP* tATERANENSIS ЕГ S, TYBYRL
Meofis TlNAE ECeÍAE HC YNDECïMO ШЕ M5W.
MARTI EGGEAAl ISTAM: CVMi ПуОВ? AL.
Sanâortan TARIRT EX RE£tf^sfÓR\ M* CEILS! TIBVK
Т1П SXEPHANÍ PP*. ЕГ ALTOR- STOR. CSE, ,,,
GRAVIT MAGNVM. AtTARE Щ ONORE
TxatÊBH BiirOMART- STEPANT ET B; NYCQIAt
ET ALTARE DE PQRTICV? АГА ONQREM , .
femper BEATE MARIE SEP> VIRG* ET &.THQME ABLI
Et
Page 226
; Chorographia. 171
IT В. EGIDI С. ET CSTITVIT VT IN OI
ANNO IN DIE DEDICATIOÑ1 vlv <ЦуО^.
CVM DEVOTIONE VÈNlS ET AD DEDI
CATIONE ISTA HABEAT ANNV DIMIS
SVM DE SVA PENITENTIA ET CHARTA
parte"de venialib* cvlpi* et lvxv AVT
P.I.V ANN HABET Ñ PiENIT 2Rb 2ANN
SINT SIBI DImTs ET IUI PARZ
-• DEVE NIALIBVS CVlPIS. .
Hanc Inícriptionem cum ütteris intricatam videre-
mus , quantum fieri potuit kdtoni aptam reddidimus,
quae Left m influimos» nc de fide noflra dubium aliquod
nafci poííet . Duces Polaoi erant tune temporis Oddp
& Ioannes filij Bcrardi Domini Polani ? quorum ilio
in dominio Patri fucceíTit , alter Ioannes Epiícopus 6¿
Archipresbyter îpofteà S. R. E. Cardinalis ab Adria
no iV. creatus íuit anno il 54. anno décimo fextoà
confecratione fcclefi«. Quidovero Cardinalis Latc-
ranenfis , & Ecclefiae liburíirwe Epifcopus, diebnb,
Ecckííam ad duorum frairum loannis , & Oddonis
petitioncm conlêcrauit : Costera tx inícriptione di
kes • hñ in dicb beckfu Aleare Deiparx LauretarwB
Y г dica-
Page 227
172, Pars V. Montis S Euíh
Dud* Poïa- dicarumr infigrri apparatuconípicuum . Sed hi Гее obi-
ni* ter dic1as>iarn* Palatium Ducumexaraiñefnus;, quod'ará-
plitudine fua quaß decimamOppidi partem occupât ,
innumerís pené concia uibus auliíque íplendidum , iru
quibus nullum oceurrit > in quo non.quidpiam memo-
Spelia Torк r¡a djgnum à Vetufíiflima; familia; Heroibus pat-raturrb-
qiutide Со, O , v . .. - ; ;? .
micibus ex viacas .. Spolraa Torquato de CömititHi^Cadarei-exer*
belKaA citus Archillratego^.é* Germánico bello afportasa , dIu-
rima íünt> & inter cœtera tormenta bellica r 'vnunu
praegrande >cui.noine№Tyehom8 Brahe adhuc inferí*
pturn 5 dignum confideratione cernitur . Cceterum to-
tum Palatium tum Pontificutrr, tum- Hfeföum , qui «
Hortii^: ,,,eadem jbmilia prx)dierun)u , pi&uris jUuitce.eft:•. Dome-
'ûîco.hofie:> fontium iocis amaMiHTmio r Bibíiotheca.&L
Sacello y in quo potiffimum muni cctfeberrimorunb.
Pontificum*. Innocentij III.. Grcgorij IX. & Alexan*
drr IV.. ex fàmilia Comitim* effigies,,ex veteri- S> Petri*
in Vaticano Eeclefià extrada;* cum ampliflimi& Elogijs;
hie expofita; fpeclanturj: inter qua; & mulrai, qua; no-
ftra; tííteria? ftabilienda^plürimum>contu4erunt fubfidij,
momimenta extant. Eft & aliud- Palatio iníértum Sa-
SS'?1'1*' celIaiH' antiquîffimum-) m quo ante maioris Gcclefiar
cofiÔwiéBiônem, fine Religiofifiue Íeculare9 Canonicijdi«
uíni<iuJtu$} adrniniftratioiierrt obibant . Palatium- vber*-
Foftt pftîâtïî íiirttoíonte'ícátetVeíbquo deindè-totuma Oppidum aquas
Ybtrriimib ¿a^nefócoaiHus participar» Eft ôêin Suburbano. Tu-
вышдаГ"^ fcü'Iünatftibes ferè iTiilliaribus Polo-dilïïtemv à Torqua»-
° * ' ttí\Dücfe condftumy Paktium in eo- praeamplutn» , qua^
tiior turribus, more Gallicoyconfpicuum y nec non V>-
Page 228
.i)u* íChorograprhia/T
narío, aquarum catâdupis ,hor*is frudvferis'> Syluisl
prêter fummam arooenitatem aërifque falubritaterib>
rncíeáfl?átyájrietátó' rértim ' jhÖfцЭЙ 'cjtálá èurtf fuc-
<^fluttermpori^ nofuiihit à íup iptëôdore 4çfççi0çt p^Jp^
rdus. Seeundus modernus Poli Dux, .pro. raçnti^ ;iuae£
amplitudine, priftinne magnifiefenfte reliituit^ibgnunu
qui alio derruatis aquis exaruerat , virgultis cxciüs eiFof- ;
iâqfae htrmo lîmofa , aqua piföbufque vt>etríinU>H ' red^
didit, la Catena vulgo vocatur , cuíuSiCtymúm in- bufKf>
vfquc diera manfit ex occafioné , qüa Torqiiíitus , сцтп '
primumlominhúnc extr'uererílúbdtós adlaborcs euo- ;
catis,adcatenam íoco excitaré'fclebÄw1^'1' ^: 'af|- -y-»
Eft & alinda qúodPólariurn Oppidum illuítre necf-
BpbiO'babkatus., bediè nihil prêter Templuin Deipa SI *'
zx peregrinationibus , rtecäön mkáCulis celebre * Лк*
pereft.. Atquc hxç íunt, qua? de í^olano Oppido breui»
ter dicenda cenfuimusv
- T 1 1 Silbíactís> Vulgc* Л&лфS.Pamarchar Benedict»
fi)fitudiríé je r'eÖtrfquc 'geHtís ab omnibus eius vita? feri-
gboribus cc^eprátys • Mille-paffibúsi SujSlaco Ópp¡do>
^cdlatur.in .mpDtQîfemà per totum- orben>cekbre Mo»
naíterium S. Benedicti ¡k S. Scholafticx •> cuius anti-
quitatem,cum alij Sacrb Ordinisfcriptores quam vber*
rimé deícripíérinr y ijs repetendis> non immorabor •
fuit id azdiácatum tempore Bcnedi&i Vil. Pontificis y
atque ab eo dedicatum , praur inícripuo ad inrroiturru
Sçcle—
Page 229
1У4 Pars V. JdwitisSEuft.
Ecclefia^bocverbörumtcnDicdocet;« i: , (.: ->л . ы •
1, • AEDIFICATIÖ Vivjs ECCLIAE SCAE SCHO-
LASTICAE TEMPORE DOMlNl BENEDICTI Vil.
PP. AB IPSO PP. DEDlCATA IX." D. Si ' ANNO AB
iNCARNATfONE CCCCCCCCO LXXXL M. DEC D.
IUI- INDICTIONE VIH. : . .- , о
Hjuius periityliurn paucis ante annisa Venerabiii Ab-,
bate Petro Chauarino, egregijs Sanüorum Virqruni >
qui cjt eo Ordinc pro^icruijr, aeç non ^PpmUfctynv
Imperatorum, Se Cardinalium , qui il! um locum fuá
prxfentià decorarunt, pichiris , verfib: iquc eruditiffimis
cxornatum,mirum in modum fplenieicit : vbi inter
cçptera boç:;Anasgraniina de ßr Benedi¿to; fcriptum lc-
gitur , vti fccjuitur^.^ ; ;;, .. ¿. '{ r,:;
n'sV Л ,. 5ANCTISSIMVS P. BENEDICTVS PATRIA NVR-
"''liiv ! 'SINVSV FAMIUAE AÑlClAE DECVS, OMNIVM MO-
Í.NACñAUVM REJbiblÔNVM' 'Щ"'REGIONS 0¿CÍ-
■* DENTAL1 LEGISLATOR » 'PRAE&ES ET CYSTOS DE.
TOTO ORBE RECTÉ MERiTYS . ,;n,;i ч.и. '.г; . ^ { л
• ^''WkAGRAMMÂ: ;:^;
'. ÏS HEROS, CVil IN C£LLA;:CQNSISTERET,
VJpIT LAETABVNDVSi DONANTE DOMINO » IV-
STISSIMAM SORORIS ANIMAM ÍÑ CÓLVMBAE
SPECIE, COELf TVNC SECRETA FELICITER PE
RAGRARE, VTl MAGNVS AIT GREGORIVS. * i
Hic inter alia;qnoque, celebres Шаг ¿nícriptiones do
triplici SublaCeníis Abbatia? ftaui, & de donatione Op-
pidorum,Terriroriorum,ac latifundiorum à Tertulio Se-
natore Romano Diuo Benedicto relióta occurrunt,quas
■ • . cum
Page 230
'ЛоЯ 2 Choft>gri$bta.7 i7y
cum in praecedemibus allegauerim > eo Lecbrenu
Afcendentibus ex hoc Moaafterio per monti s de«.
сliuitatem > ípecus fcxcentorum с i reit er paífuum inter- :
uallo occuriit, & memorabilis illa íblitudo feu Eremus fL:
& Patris Benedict , in quo triennio latentî, S.Romanus *nJ"¿t¡ ïpï
Eremicola fob eius vit» inftituti confeius , victum quo- 1шми *
tidianum ex rupe prealta fuñe demiiTum, Campanulas
íono> excitando Dei feruo contemplation! dedito, a£
portabat V quam Campanulam Iiuore tandem, percitus jjjjjj* лг
Satanas > cum ad famuli Dei deuotionem impediendam
rupt illiíám >. linguam excuíMct , Campanula proti-
nùs quidem reperta, {cd tine lingua £¡it> quam tempore '
Vfbant VIII» poil mille centum quatuor deoim, annos
Laicus quidam Frater,iâcrse Spdunca? TèmpKque curtos,
adhuc inter viuos , cum terran* fodicaret, magna om
nium congratulatione, inlperatecuentu repenti quam-».
& cgomet proprijs manibus Campanula? applicata-пъ,
profsus veram congruentemque reperi . Elt ÎâcrœSpe- :
hmcxi cuí arnpliíírraim arqué ас magnificentilTimum Tempiumj.
temphrm lupei^dificatum eíí, hortulus viemüs r quern. HSSSS^ 1
tradunr locum ilium faifíc , mqaaSBenedicbs.
tana carnis illecebris tentatus». inter fpinas be tribuios
tamdiù vobratus traditur * donee puñ&uris, ièhtiùm» JSb¿.
&l tonus, laceratione corporis , libidinis extinxit ardjv dicturisa-
rem, & Vha vanaSatanar reoiiidit tentamenta : ho> tus inter rPi
die> ctkmnunv in; ilk> loe» roíetumi vifitur „ cuius Kü^y
plantas vnà cum mfis in puluercm: contrit^,. Monachi
pro Rtliquijs in variorum, morborum medclam aduenis '
con-
Page 231
\ji Pars y. Montis SEufL
conferunt. Locus fane vti praruptis vndiquc & vn dique
rupibus &pracipitijs conftat, itahorrorem ¿ yertigí-.
Rem intuentibus adfert. In valle, Аш'о flizuiqs, pr ofluic
tsciuMau- tturis feraciiîimus, qui ad Monaibrium S. Scho'a ftica;
miw«ïo,d, lacum olim efficiebat ,;, in quo illuftre iljud obedien.
flans я ' йж exempltim contigit, dum S. Parriarcha Placidtiira*
' " fupra aquas, ad Mauro íubmerío fuccurrendum , ire»
précepk: nonnulla quûque ex duodecim. Monafterijs,
quae ibidem iundaucrat Dei ièruu$ , veftigia fpeäaa«
:i v ub utur " Abbatetn agit Venerabihs P. D. Felix Rot
manus Sabinus,vir religiofnïimus huinanitfimufquejíub
cuius felici regimine , regulad diföplina &: obferuantià
Ccenobium iummè floret; eui Dens lorig^m^itam.det.;
AcceiTerunbhuic Romç Reue^ndifs^RlSl^ftph de РЫ
centia Abbas S.Ca!ixti,nec noq &.Reuerendiís. Pater Da
Iacobus Lejizips.RQm.PrpcuwtorGeoisralis C>og.Qaíí.
v-iri. vndequique. d.oâilTimi , ¡quorum m#ru&ione vti
irij-tjs;<qu£ç .ha-pcj hiftoriam concernunt ^jplurimuiru,
roeipj-QÄcifi'ejf4teor , ¿ra quoque eorum mérita lijfce-*,
iroTgwUppblkritati conteilanda cenfui . : ß ;rn t *c • .¡l
peranum. ., rft .,. Sequitur' Sublacum Geranum 5 & idTi Л radi*
«•«. cem mentis S. Anatolia?* Ecclefia ВДдода&э £c p£te»t
grimtione .Celebris}; dcjrxle Çe^e^^î^.iSari^^urtu
^plim fub Abbatix Subláceníís щгЩ^10ле Oppidaj mo-3
f ido Aßallorum J-amiJia.* parent, i.
11 * 2 Item Sicilianum, Möns Vvlturinus vnà cum»
'<UH Pago 'Gnadflgjjtwlo y cuius, originem in pwqeec^ntibus
deícripfmmv-:,-л:оз it.- r,i г>". ,»цгэ i.г/ » :ti.r* j
View pifo- yj, ii;V:ieçsiPjfttnis kl Геи Piic)oianuai^vulgô detorta^
víj voce
Page 232
:« i .i 7 Chorégraphia * i 77
Voce PiftktHh,Theoéu\ot\im iuxiiHùâioni parens>6¿ infra • . . -»
rupem b.Eußachij immediate fupra colliculú extruâiirm
. 4 S. Vitus Oppidum á Templo Diuo Vito facro s.v¡tu$;
fie dictum , ad quod tanquam ad AeCculaphim quen-
dam>ex omnibus circumuicinis locis, rabiofi, íeu à caní-
bus rabidis morfi,conceptis votis confugientes , mede-
lam inueniuntj fonte:Gargilionisfluuij Celebris locus ,
de quo multa conírderatione digna, quemadmodum &
de huius prœientis niítoria; argumento , cruditiiîîmus
Petrus Faulus Caoinius Abbas, ex hoc Oppido oriun-
dus , proeius in Reipublica: Litteraria; Ъогшт affecm
mihi contulit^í ■ i ч ."i 1'. ¡
Ра! Напит Агх & Ciûîtas forriflïma in monto рашапшп,
poil ta, vnà cum Genczzano 6¿ Cauis , qua: Colonnen*
fium iui iíüictioni parent -i i .
'.;.í Prameftina Vrbs ßarberinorum raribus íubdita_r , РгяпеПв.
vti ampliffimum deícnpti jnis argumentum Cupped i tar,
ita quoque eius deCcriptioncm opportuniùs in Latij veté¿»
ïisOpere exhibendam chimlimus, ... *
V almontonum a paícurs arietum pra?pinguibus no- VainoittraQ
men adeptum Oppidum Principi .Pamphilio iubdi- ¿Ja./rufcUr
tum , olim Lauicum dictum, Cuper cuius rudera extru- ., '/ 1
ctum fuit , hodiè praeter palatium magificentiíHmurrb
ibidem nouiter œdmeatum non babeo quoddicam^» :
5 De TybuTtma vrbe fufiffimè actum vide in La- ^ybvt *
tío nofiro: ficuti vero Möns Vvlmrinus vná curru
Ecclefia M. V* de Monterella, Eccléfiafticae Epifcopi
Tyburtini iunCdiótioni fubeft,ita quoque in etus Archi-
uio , q*jas ad noftrum inftitutum pertinent, complura_» .. ,
Z, di-
Page 233
178 Pars V¿ Montis S.Euft
Lau» card. c"gna conftdçratione eruimus; prasferfc» ope
Epifcopi. nentÜÜAii Cawfinalis-dcS.. Cruce * Vrbik Epifcopt. fàoè
. ». и digniííirni ,,qu¿i Cue vitae cius integerontK recto tudinem,
íiue. Diuinarum, humanarumque rcrum notitiam fpc-
&es , raro, exempta hoÄEcxJefiat Détprsetucct »
ierocomum. & krocömiumolijii ViliiTraianiCaefaris idem.*
в», eft X, ас. Vicus íacer , quarts praeter, delicias, amplüTi-
roarum aîdii^ahortorumcpe^vcmtionis opponunitas
celebrem reddidit, obra prsedijs Euíbcruanisconfinis *
hodie Eminentiffimi Cardmalis Pij iuiiíííi&ioni. íubeftj
rius'eg°^ vti & vicmum. Oppidum à nomine S.Gregorij fie di-
âum,quod olim Saffala appellata^ob rupium qufcus im«
pofitum eft aíperitarem . Ab. hoc ъаф circiter milliari
bula CoSt dñbt *-*а&Ре r°hm. Cafa Corhula , non pridem Ducíbus.
Polanis, * hodie Piorum iuiifdiâioni paret v. aquis.
featet magnae ia dealbandis limes íupelleáilis telis.
virtutis J Verum de hoc vide iam, irk praeeedenribus.
Mafia А а(^и1Ги"" ,Oï- ' :'■> ;:î;*i >
poUoni*^ Maíía AppolPoniáv quantum aíiequi potui, fuir
• í . ; /fita medio Рггелeífem. inter 6¿ Polum montanütiiieris,
1 1 '!'JocQvhediè príeter. ruderanil füpereíl eius - ;
naßerij"y Bicilianum quoque dicitur >, vetuftiíTimunb
Caftellum , nomine illifuperftite > iuxta nonnullbrurru
coniecturam r tx¿ habitatione primorum Latij incola-
rum> quosSiculosfeu Sicanos, vete res Romanarunb
rcrum ícriptores Liuius)Dionyfius>cocterique appellant y
Zae*»] '8c aD Aboriginibus cx *-at*° profligatOS .. "
GaUicanum. 7 Inter Zagarolam Ôc Gallicanum* p«fcam> Ga¿
blQ-
Page 234
Chorographia. 179
bioru ra vfbem extru&am iuiífe, ex maximis ruderibus
ibideaiiobtiijseol^ku^ V AxÁfi -'."Lw j,
Tuículum hereditaria Tuículanorum Comitum >
ex Ocbuia ftirpe oríundorum iédcs priroarift , vrbs fuk
in prçcelib monris iugQ fupra Frafcatum pfita,c]uç poft-
modum ex rebellionc Alexandrum Ш." inter & Fridcri-
cum Barbaroííam Imperatorem , funditùsd Romanis
euerfa > prater triftes excidrj ruinas , eíiamnum nil reli-
o,uum habet . Verùm vti de hoc Tufculano Territorio 9
& Albanís dillri&bus, ex profeíío in Latió fufa da-
bit u г difc-ptandi opportunitas , ita quoque omnia &
fingula hoc loco > vtpotè à noftro inih'tuto aliena « геР$*
tend a non diixi. Quarè fojùm ea loca , quae monteггъ
Euítaehianum circurfiiacçnt,delcribenda aflumpfb ccete-
та vero loca vide in спада. Chorographica appoíita fol.
г г РОЕ-
Page 235
POEMA VOTIVVM
< '•! ' .' '•'! !.:) ~i Í ; : . X'i I!" /Г
In locum&Euft. &Ecclefiœ in honorem
v Dcipanc ibidem fondât»
A paupere> & humïli Magnae Matris ftruo qoodam,fim*
plici & extemporáneo ftylo deRupe decantamtn -
EOis Romanus ager qua ctaudttur orir »
NonpwculZ/rl>e<patent falchrofacACumina montis;
Ctadagu**. <¡fuá tenet exiguus deiutri nominedi&m
Celfarupe \ocm\quempenâu\a fixa per orlern
Vindique dum cingunt , diademata inflar adornant *
ßoc<velut ex- alta Ceelommvertie» , &} aßnoc
Et nubes digitis contingi. pojfe <videntur
Quidquid terrarum Z^eteres coluère Latiniy
Quicquid Samnites , Marft Pjylliqueferoce* ,
Ptafa£to%. AequüoUprifci^ Hemicafaxa colenteszy
Atque Sabinorumsveteres, ttnuer* colonr*
Hinc Anienu arqua, finuoft'volumina.cemaêi
Vnito mifeere tmro.fe fitdere Ty$rir¿
Hic Ропш qui iungat aquasparanymphus in агл\
Qua AdareThyrrenum longe latèque Juperbity
Dum Laurmtinos^Volfcóf^ue aüabitur agros :
СипЗа hлс ex гиреоЬшштъегртщг.т ^\ттг,
Eft bute quà Ъогелт fpeclat r quàque iturm imam
Saxfs & plenam fcopulU farmidine valtem 3
"'Si 'Г /
Page 236
I
Rupis ihaccejp* mole*, atque horrido, <vifa ,
Quam quondam <vaßo fugientem corpore Ceruum
Jnßlijßeferunt , PLACDAE dum tela 'vibrantis
Fulgidaque intentata fihi venabula <vitat -,
Jiamqueßupenrmolem PLACIDAS, r-amofaque С
Cornua ; qudue via quierit contendere rupem
Dum minime caperet, pr<td<tque cupidine captusy
Arcu том txnfo volitantia bela vibraret
Eccepatent ( mirum ditlu) inter cornua СeruL
XJultu conuerfio, reparau fignafalutü,
V indicis humant generis pendentif imago >
Haud fecus ас Phcebi circumdata luásamiBw,
Quid me perfequerit Placida \ de гире benignis
Alloquitur «~\erbis Placidam , is quafi fulmine мВт.
Obftupuit ,ßeteruntque сш&, *vox faucibus h<eßtj,
Et rigor arrivait plenum formidine. pectus..
At mox offufus cÀefti lumine , dixit.,
Tuquù es altitenans, mira qui p.ercutUaures<
Voce meas, nimioque animumfuccendis amore \
En adfun% mea lux, tua. iujfa capefferepromptmy,
Quid tubeas oßende mihi y fpes vnica <r\iu*\
Veile шит fit wette meum , 0> rvenerabile^Íumtn*t^ ,
Dixit , ey audiuit celfa de.rupeTmantem;
Chriflus ego , Уerbum литит,fapientia-Patris^
Cunffa meo ßant imperio , qui cuntíagubernans.
Ex nihilo eduxi Ccelumque, Solumque ,falumque %,
Fade ergo %omam , facro tingare lauacro.,
Ei teduct tibi me fißam. documenta daturm..
Dixit) dZ* in tenues euanuit. atherit autos ...
Page 237
i8¿
Piackhj ^ Pl^'daf ñupefañus abit feßinm in Vrbem *,
iuífc à СЫ ffluminis exequnur mandata Tonantkab alto i
flo executif _ . . *. . Г -fl*
ad трет te Moxque rudes rufes, & m bojptta Jaxa reutjit
ncrutur. Stratus hurrà ,^umenque oransy promijfa reqmrit ♦
Ecce redux fulgens infando lumine turnen
Tales de celjo Laxi dat culmine Уосез .
ChriftusPia O Placida dile£te Deo baptifmatis wndfi , л
ïppar«nUà fлт maculis mundus^niue сandtdwrquc refulges ■■>
arumnas to- Quanta meo fubeunda tibipro nomine reftent,
prstdicu . Enarrahc tibi, tibi qu<t euentura docebo :
Tu qui dines, egenus ens iaBura bonorum . : '
/nñat acerba tibi; mifer« h*c profc<tnia vit* :
Exulamoremei perdes cum coniuge gnatos , .
Ädox herum luci daberü , gnatifque réceptif
Vxorifque fruere thoro, tibi fumma poteßas
2(eddetur sfed enimßeuifsima heüafuperfunt
Iamfuperanda tibi ; Tauro mcluderis . & igne
Coniuge cumque tua &* tarи lorrebere gnaw*
¥Je timeasaßabo tibu te roborefirmans
Cuntías quels 'Valeospœnas fuperare Tyranni '•
Uiñori tandem 'valido certamine claro •>
ínteritura tibinunquam dabo gaudta 'vitx . .
Finit •, f$ 'Vt dixit , fie euenere Ъеаш
Hic locus ifie facer quo tanta vperatus amore
Chrifius in Eufiachium \ tot thaumatapandere mundo *,
Aeterno, 'voluitfamàfplendefcere 'Rupem ,
S Sylivrfler Inculvofque locifcopulos • atque hórrida fiaxa .
qS™« He- &une adknsfummusfcopulum pietate Sacerdos
defiam con- Nomine Sylueßer, 'venerandas Epifcopns Vrhis ,
Men
Page 238
i83
Mente fua reddensfacrà miracula rupis,
Conñantü Mdgni iujfu y tum pulfui amore
Etpietaie loci ¡ venerandam condidit Jedem
Virgine* Matft Marút, Eußachioque dicatam
Jdanc Henedifftu adit quondam ftimulatus amore-
Defend <vanifugten? confortia mundi *
EJf Templum hic prifca fub maießate refulgen? ,
Ordine quod duplicx ptifcoque perißylon ambit ,
jFulget imaginibw, fed quas longtuacvetuñas
Triuerat \ bafee tarnen prifc<t pietatis adornat
2{elligto!j *velut ipfafu*Jplendcre ruin* .
In Templi medio venerabilu ohuiat Агл
Grata oculk ftruftura nitens. quamférrea, ñipant:
Clathra, in circuitu annoftsfulcita columnU :
EElypon hie magna {~)>tfu mirabile) Matris
Diumam facris prdemgeßantu тъ>1пйу
Оquamfoüicitat пмше$Л quantum, ardor- amoris »,
O quamcordaferit i quampeítora dulctter %>rit;\
Quanti* Virgmeum. hocftmulacrum ardoribus. vrget.
Internos animi thalamos ; deuotio quotquof
Hue trahit, intuitu fimuXас pia- luminafigunt
In pietatii opus Latio ^senerahile toti :.
^tüonfecii/S ac Solu radio fubñantia сегл
Soluitur \ ardèntifс péñora amoreliquefcunt.
Profufts lachrymis, gemitùque: ex corde precantùmu.
Ateríales agedum, hocfacrum teneatü Afylum >
Cuiufcumquefit addiEtns Matrique Deoque.
Çonditionu homo y tuto hicfua/votarreponat
JDocbts &/ indoäusy diuefquej,petulcHí ф £гк*.
Hue
S. Benedi
cts adijt lo
cum.
Tempi
B.Virg.
Aliare..
Exfrórtatio
adMeuotio-
nem & rc-
Ïi rationed) '
empli т.
Page 239
I 84Hut quotquot Cудят; , quot I ot diademate fulgrtttJ i
Hur properent, имидж/5:5 deponere дави ‚
`Diue's opu'm Mater redder, quod amore шейном:
Si иетраирегбенпдепх-‚р affliëlio грехам, __ ‚ ё
'Iu/qlet al: hoffe ruina ::Ь{‚да&ит1гопогит _ . - _
Ji turbet, Lella 'Urgent , fcgi/que fame/qu? i ‚ . . _
’Ad tutumíuïcfugiant partum; acra anchorayraño es* „
Реё-ъ‘оге proñratis ‚ @follicitantiêus Almam _ _ . ;
Cunŕlorum auxiliatricem ‚ (9' fuir-tute Зарядят . . . а -.
Nec dulitent. ferais aderit Pia Mater , Ü* @ini-ç ' . ‘i —
.Amplexatafuiß „темпом/„шт 17: ' ‘ ‚ '
НicЛ: c/ILEXÄN'DKO .VJÜorÍa'certa ßlufque;
Hобе: ne “тем, non pralxa [Зим minafquei _ _ _
Statßaéitqueßê hoc :una melamine Мат: _. '. . ;
-Vnum expezflat тор: Virgo , pia jl/later ь. _
Íncola, qui reyaret ‚ :allay/aque teůarreponat _ ` _~ . _Templi, quod triuit lonдм temporis мм. f l u.
Reda/et c/iLEXAWDEK. quem Virginis Itvrget ege/ias; ’
’Ut quod Sylue/ïer JÍAKLAE acrauit ‚итог! ‚ ' _
Magnus Alexander fva/lumlap umque гаваней: . _ . ,
Hao ego [тал corali; ъ, ouanfque . . _ __ .__
.Magna Percelfa Matride rupe'cauebaml . . x"
‘l
Lal/s Clar/flo Deo ‚(уф/172172! Matrl. -I ’i
3
INDEX
Page 240
: ".' ._ _»i .' " "i ‘f l 'j A
»1' '_T- _“:. '.4'- Щ '. ч _ . ‘ "l ~. L _ _ у
« ‚.. "ì ` _ ."Э'? LÃ' l' lâ'ńÍ." l" ‚ ` ' __
I ь ì .1p ‚ ‚А `
.« ‹\ “Ч «x v. -~ ~ '
__ ¿_ Eorurh'quag'in hoc Libro continentur ‘ _
‘-‘ гл д 'L'À'f `. 3 cumur. ч _4L
.: i 1 . »mi . штрафы]; Leones sad-;
Jj. Placido., Роди? EüHa- uolaunt . ièid.
~ chia flic Aga/:iti Cori/uli: _... Во: тет igneßaccenfüadlù
Romani [тратим Placì- Fraparatur. ‘. .43`_
_. дик/511144 Teriuüi ‚1 ‘vtlzote à cu- д › ¿mm Loue,” ,tomjgciunmn'44
{гм/312113 с’еЁбш'гЬмоё 171349 -‘ ‚ incorrupti прет" Линз-11405
Adriańi in elix ёхйш. i 463 . ' in диете: »JedaÜas ушиба?!
Атхдотит'Шеаройгш familia Adrianus. ’ „1.45
'wigoaS.Eußac/vio.f ь 69 _ \ . . “l _
Eiufdemfamilia arma. 7o __ i С -‚ ‘
AgapituaPater Placidiolim,Po/ieâ ш...“- . г Ix um
Ефиму ех OÜauia familia Gaim OÜauius yRufus ¿criait Оп.
»'xiÄnm 97..I ' __) SS> (9* Сидит, exrquiéus familian
AißericipoteHa/J. ' " 74- Offauia fquue ad Аире/Зим
Andrea: `de Comiiiêus Pulau“ i pmpagata 1 ' 5 1
;, АЬЬш Monterella . _ '_\ 147 Gaius Oiî'ŕauìus Pater ‚дадим. 5 3
дуг/гйейоттрепитм о. ‘дЯОЗ Сиди: Offauim' Аиш ¿uga/Zi. МЫ.
'« ‘ ' 7 f _ Сиди: 'Oëïauianus Proaum Augu
\ B ` _ „ . .. 52.
1 . i . Caius OÜauiu: Uffauianus
Мятный foß'am Leouum Аир/ту. г . 3 х: 5 3
„in “Шиит innumeraůili hami- CaŕolusîCardinalù Айда—Моте
num multitudine referto du. wila. ~. 147` Ё Y ' I и i Aa Ca
Page 241
Hue quotqu&t Cydari , quotquot diadetnate fulgetU y
Hue properenty tententquefuas deponere ga^as >
Diues opum Mater reddet, quod amore dederun-t •
Si quern pauperies ingens,ft affiiEtio vexety ......
Inflet ab hofie ruina ttbiyiatlura bonorum
*5ï túrbete (i bella urgent , peñifque famefque % , .
Adшит hunefugiant portum ; facra aneboraрглЯо eSi
PeEtore proñfatis , e>foüicitantilus Almam )
CunBorum auxiliatricem , CÍ?4 virtute Siupendam • * -,
^(f dubitent.feruis aderit pta Mater , £?" Ovfefif
Amplexatafuis, complebit*~\otafuorum]*'
Hießt <ЛЬЕХ£ПТ>Щ> V'J'BorГа certa fa\u¡que\
HoHes ne timeat, non ргЛщf*ua minafque:
Statfiabitque fub hoc tutus yelamine Adat ris . ...
Vnum expeBat inops Virgo , fia Mater Eremi .
/ncola^ qui reparet ^coüapfaque te&axeponat .
Templi-, quod triuit longœui temporis dtas . .t
Reddet ¿^LEXA^tiDE'R^ quem Virginis vrget egeflasr
*Ut quod Sylueßer еЯ^/АНЦАЕJacrauit honori ,
Magnus Alexander <vaßum lapfumqste recondat •
H&c ego Utitia cordisfuffufus , cuanfque K ,\
Aiagn* percelfa Matri de rupe canebam .
LaVs ChrIño Deoy&VlrglnI MatrJ . <i
INDEX
Page 242
; J INDEX Г
' :VV-A ч\ .<< -iwA ■»"."■. ■'
Eorum quae in hoc Libro continentur . '
. s л. s. . . eorum pedibusfe Leones "ad-
Ä S. Placido, poHeà EüBa- uoluunt . ïW.
chio filio Agapiti Conjulis ... "Bos <tneus ignefuccenfus Hits
Romani fuit nominatus Placi- prœparatur,., 43
dmfilm Tertuüi >. *vtpote a cu- intra bonem conifciuntur.^q.
. , iusfiirpe defcendehaU pag.$9 ■ incorrupti reperti funt , quos
Adriani infelix exiw , 46V. ciñeres redaïïos putabat
Afflittcrum ^Neapolitan* familùt Adrianas, v. » 45
wigo à S.Euftnchio . • : бр
EiufdemfamdU arma. 70 .1 G
Agapitus Pater Placidi olim. pofie» : . , . . . "* ■ - ii » .
Eußachij ex OÜauia familia, . CWa* Oftauius 2{ufus genuk On.
^ \ Anne 9 1» . " 55 4&*C*iumy ex quibm familia
Mbericipoteñas • .'. 74 QÜauia *vfque ad Augußum
Andrecu de Comitibus РгЛаш ф( _ propagata- 5 1
Monterella ... 4 147 C««*j OStauius Pater Augufli. 5 3
ArthiteEtcrumpenuria*, . VI 08 OBauias Auus Augußi. ibid.
Caius Qttamanus Proauus Augu-
B .., /5. 52
.'. \ , ■ . Л'.\ i -, л >. Caius Otlauius fué Oñauianus
Martyres ad fojfam Leonum Auguflus. • 53
. in theatro innumerabili homi- Carolus Cardmalis Abbas Monte-
пит multimdine refirto du- ?4U* . . 147
A a Ca-
Page 243
Cafape^olim Cafa ÇfîrbulXTV. ^Eccteßah m/$<
178 .. X wJL vi m¡k*&
ißdonte VtjUu-
tdnkrahili t~\ita &
Cn, O&auius Aedilis . Anno 543 ^ morteS. Eußachij motus9
pag. - . 5 2J .! codem in loco vbi conuer-
Cn. OElauim Decejnuir. . fusfuerat condit. ibid.
585.. v.. i í¿*<£ Eceleftas donis pretioßfsimis
CnOffauius.ConfAnno6i6.ibid. ditauit. no
Cm Offamus- Confuí. Cellega ¿~ Cruces, ab eo, Ecclefi* rdi-
Ciñn* Anno. 66J. - ibid*. £l<e^ . 13 %
Qomites Tufculani: dtftruBo Tu- Cur nomen fuum Ecclesijs
feulafej.nominart <voluerunt Co>- non infertpferit • 109
mites de S.Euß'achio» 1 66 9Щ de Traiano ejfatum. ibid.
ConBantini Magni arcus trium- Crux in agro, foffefstonis Eußa*
phalis ex 'varijs Temante ckian*t ahfemdita^ tandem.
Vrbis. monumentts: crreBut .. cafu. reperta. 133^
pag. lzz. *«.%.. • i -
eiusferuor in EccXesifs exftruenr- Ù> '■ :-
di Vs; «óajíi • 1 " * j 1 . .
Ecdejt*. quas Щтл edifica- De origine progreßu. Abbott*.
• - .104 Sublacenfts. vv'-.'v, ■ > -ft*
j ? SS.Fetri &* Paulis ibid. Defcriptiot Oppidi Polani x r\u.lgo>
TlafiUcaLaitranenfii. ibid. ; ■ Polir* 1 - -rv •' 168»
. S. Crucis. in //ierufalc. ibid. < Palatium Ducis « 171-
S.Laurmti^inAgro^era^ fíortus. ibid.
no. ibid. Tiibliotheca. ibid.
S.Agnetir. ibid. SaceUum* ibid.
SS.htrïf£)'MarceJlinniQî Ems^lterrimur* ibid*
Oftijs SS>j?etri& Pauli, ibidi Defcriptht Fagi quod Guadagno-
Albani.SJoanv$aptiH**ibidL~ liumdtchur^ Ц
Page 244
eiusfttus. ibid. .Vi4t TnHaurafföeiußd'em.' 136
^ÄcWi* ajfumpßt. 147 Äfffc/w З.ЕнОасЬиЯотл futra
' / hermarum Ale-ProßeElus ex eo longe lateque
patens.. . . Ь 85
Incolarû diutuma nsita. ibid,
Асрил penuria » S iwa.
%iuihts hyberno tempore
ne obruuntur , ibid.
Eccleßa Deipar* diña de Zïrvltu-
■ ■\ reüa Vnjltoui\La 5p
.1 Origo^ccis V'vlturelia 128
Or/jro «ъч?с/> V'vltcuiÏÏa. 1 25
. i Оттого >cw Monter'ella. 129
.) . Materialis Eccleß* conßru-
xandri«feuert rudera ex-
< гтВм tempore Conßan-
tini. 15 5.1 56"
Inflau ratio tiußdem faBa
anno 5>pi. & Stepbania
Senat um. < • } 16z
Inßcriptiones v~\ari<e ßuper-
Hites in hac Eccleßa. 164
Sacellum m ел dicatum S.
" Michaeli' Archahgelo ,
, dim traditur fuijfe S.
EuBacbij. .: 167
Etufdem Eccleß* Priui-
legta. 1 60
V.
Bio . HO Eccleßa, S. Stephani extra muros
Explicatio partium Eccle- <\<. Pélanos conßecrationis té-
fia. - »v. 119 pus . j 70
Saceûû S. Eufiachij in ea.ik EncomiumDomùs Comitum. 77
i Sacelium S Sylueflri. ibid. Epitaphium Paula Patrit. Щт. de
к i eiufdem Saceüi piBura.137 defam S.Eufiachij. ' 71
> ^cmditorium îtelupui&rum. Eustachius antea Placidus . railla
pag. . -и\\\-
WV Altare maius »
Up
**\l*v,0 I20
£ .CandeUbmmx y.\À. 235
. I ¿ SummaЧмЫ*^Ecdeföt cele-
britas . .H \ï>£ 146
: TrAiani <~\icina¿ habuit
juas pcjfeßsiones . 9 2
.Cratus fuit TraianoCaßa-
ri'iX'-^y- ■>' л; б"
Ejusmatrimonium* ibid.
А а а На-
Page 245
Habitus corporis. $icL pitur * 1 J6
Venationideditus •
Ckrißi inter cornua Cerui
appaxitk. 8.Ю
Chrifti ad cum плехЬл . 8
Conuerßo eins in Monte
VvltureUo Chrißo ei со*
parente* 59
Сhriflus eifutur* vit* Ba
tum pmdicit ~ il
Coeleßi gaudio perfufus do*
mum reuertitur •■ 12
'A Joanne Chrißianarum Pa
{lore cum tota, domo b&'
pti^atur, 9-
Euftachij. ñamen ei ùnponi-
tw * ibid*
Mutaüo familU ems ex
mundana in cceleßem l>i-
tam. 1 2
PeHis atrox mam eius da-
mum extinguid. 1 3
Conflium eius cum^yxore-
Theopifta?. ..'..Vfcajü
In Aegyptam traijcit cum
*vxore\ 1 6
Miferandum. fyeÏÏAculum
eius fè) vxoris* 15
Vxor ei л Jtauclero abri-
Eius in rapta *~\xore perple-
xitCLS. ibid*
Solus in littore cum fitijs re-
linquitur. . . - 18
Filioli eius fletu matris ope
implorant . 19
In medio torrentis conHim-
tus perdit vtrumque fi-
lium à Leone &* Lupo
гарт • ibid*
Seruum villici agit. 2 1
Ttaianus inquirí ipfum iff-
bet. 22
Inquifitorer in Aegyptum
appellant . 23
Mara Dei difpoftione- ex ci
catrice cognofcitur . 24
Gaudium ex eius detefîw-
nt. 25
. Indukur *~\eßimentis pre-
•л ttofis. à Cafare, eum in fi-
пет mifsiï. \- -V. ibid*
Dux Traiani exercitus de
clarator* -1 ibid.
Contra Iud&os & Dacos
dux militut creatur. 5
jßius onatia ad Deum ♦ 21.
26* 44* • ,:i
Page 246
Im maritimm Bat 3<î
mam tratjcit щт exer- c^íbfentU fui rationem
citu. .'.'Ii 27 о "2 daturus Jefe *4ï*fivi f-
Cmtta hoBes Жотат Im- *. \ l Bit. <■ '■ 3^
ferij mittitur . 28 Causam eiufdem eidem ape-
Mirk'Pei prouidmia circa rit . К ibid.
cum in nJkortf $ filio- Cafar admirâtur eius con-
- ^rum reHitutioné'i 28 \\'Mantiaminfufc<epta€hri
Filiorumfuqmm de tragicis \. ' .. fiifde*-. 38
fuis cafibus narratio- Et <velunt mente emotum à
nes . » -L ». ' 29 yi- dimißUm fuis Proceri-
Uxcremfummofiupore per- bus commentât, ibid.
culfus agncfcit. • 3* . . . Quantum cmnes ad eum ad
Ems oratio adDeum de re- mentem reducendum la-
Bituta <z)xore. 33 borarmt . 39
Cognofcunt cum &filij.ibid. Ab Adriano ad feras dam-
Eiufdem ex <vxoris filio- natur . ibid.
rumo^ue cognitione ftupot Exo^tatioadfuos. 40
tg) admiratio . 34 Peil eius marfyrium omnes
Ve mira eius catafiropbeflu- eius eegnati adfidem non-
por omnium. . - 35 * ; uerfi junt . .48
Cumfuáfamilia in Italiam Eius comparatio tum /0-
migrat . ibid. ¿0 . ibid.
Magno honore Щтл exci -
pitur. ». 2,7.35 ; F
Diem condiBa folemnitatis
in Decrum honorem pro JFamiliam OElauianam fundant
ebtenta contra hoñes *vi- filij Cftauij asMami-
Boria inuitatus , detre- Щ . . 51
A a 3 Gal-
Page 247
Q t..".'
GaUica»№C\ <
Geranum.%
178
H
Bièrocomtum Vêà Traich *&ß
[acer vicus* i?»
tngms Gèntilmm ad СШиг»
conuerfw . 45
loannesXII. Ponûfex* 17Ä
JLöf«! n>bï primo S, Enflachius
•• . î. * ; . prdgrandern Ceruum vi-
diu 95
Difficilis ad eum *via- . 84
X/eteresChrißiani eum de-
V uotimis eaufa lAfitant .
Г 74- 9&»
/cannes- qui Placidum bapti-
zjnuit primus hune, locum
adijt , iterque ad ipfum
eœteris monBrauit. $9
Huius loci Conuerfianis S.
Euftachij indicia irrefra
gabilia.. $6
Labores ЕиВасЩ longtua proge
nie compenfauit Deus» 4Я
Latus Mauri& Placidi mirлеи."
loelaruv* 176
LotMadonna di PoliyEcclefia Dei-
par* in monte . 173
Z»<t«* Cardinalis EpifcopL 17 8>
Zj4k;familU Qomitum . 7-2.
Zrfm <p¿ 0¿úra Abbлил Sullaсеп-
fis donation? Piorum pojfe-
4k*. 11$
M
Л/л^ Apollonia. ► 178
Mifsio inftit uta in hum annum
16 64. i9*S*pt. 149
Deuotio. penegrinorùm ,
aduenamm numerus, ib.
Monachus Dracone interficit. 139
Mcnaftery D 'BenediSíi e Gaüia
. redditus annui. 145
Pntdia . t£¿¿
Ttedditus aliji .. 144
Stabula*. 142
OrtUS. ... ¿W.
fr
Page 248
CiHemcb: ibid. OStauianus Faußinus Confuí 2\om.
Atrium, . 143 Pater S. elementa Papa/.
Aiottnmentum marmoreum in exßirpe Otlauia . 54
Ecclefia S.Euflachij deVr Ociauius Caßinus Pater Comely Is
he , quo Eccleft* confecratio Papa Mart, anno 190^
' л Qceleñiño ffI. facta de- pag. 5 5
feribitur. l 5 8 Ociauius Agapitus Confuí Rom.an*
JMon• S. Qlememis . ф miracula, - по 3 со. 5 б"
qu* earnfecutafunt . 5 5 Ottolinus Comes Tufculanus quit-
fuerit. 1 6 5
N
P
tierno fine triluVatione штат
fœlicitatem confequi po- Tallianum. 177
teB . 49 Placidus in paterna domo in mow-
Wicolaus- Montèrent Abbas. 148 te Qcelio nam , obtinet eum
cum omnibus pertinentibus im
O donationem. 58
Placidus II. Confuí ^om anno
ОВлтш Mamilius Tufcuü Prm- 170. 56"
ceps 4 fundator O&auU Ponceüus Çornes de~ S. Euñachio ..
gentis anno einher 200. pag. 166
V.Q 50 /» Ecclefia> S. Eußacbij de-
Robore corporis Latmis an- Vrbefepeliri volait, ibid.
teceüebat. ibid. Eius Epitaphium*.. i6J
Qccidiiur ab Anlo Poflhumio Pr<meßb . 177
ad Lacum 7(egillum. 5 1 Primi Qhrißiani maxin» loca mi'
Ohlauianus Augusbts ex familia ramlù clara 'vifitabant lof.
Qffauia*. ibid. Primus Tufculanorum £omitum
Page 249
familU D. Euftacbij ргоря-
gator . ^ 74
Propagatio familU OEtauU Л Qaio
OÜauiofat~la. 52
Ptolom^m Dux Tufculanus Lu-
doutei Pij filiam in matri-
monium fttfcipit) *vnde @J
Status Tufculanus mm om
nibus pertinentibus , apud
eum eiufque poßeritatem per
manferunt. €6
CL
Quatuor principales Щтапл fa,*
milU . 73
Quido fames Tufculanus feptem
Pontífices èjua familia ha,-
huit . 75
Turnus /• Ducum Polanorum
ft) %/almontonenjium .
ibidt
7{amus II. à Philippo propaga-
tus . yб
2typis Euftach'ian* deferiptio. 87
Situs, 5>4
Domuncula in.eius tHrtict л
primis Qhrißianu in me-
moriam conuerftonu Si
EuÜac tj adtficata. 87
EremicoU in rupe periculofa
habitatio. 8$
£rypta feu Jpelunca intra}
earn , fijw deferip
tio. 89
Via aâ earn ф Templum
Deipar*. 85.146"
s -
-S. HenediBi locus in quo à Satanx
îentatus inter ßineta fe
'volutauit. 175
EiusfacraJpelunca . ibid.
Templum magnificum buk
fuperxdificatum. ibid.
Ecclefiam Vi/lturelLt dim
adijt. 116
.Ad earn extruxit Aionaße-
rium Tertuüi donatione
cumulatus . I э8
Qur cum tempore defer-
tum. 145
S.Gregorius. 178
S.Vitus. 177
Saf-
Page 250
Sajfula Poliuria Oppida quon
dam Volforum . 5)2
qutbm Oppidis hodie reßwn-
• . ' deant. 5M
Sergius Papa filius WenediBi (e-
mitu TufculanL 74
Sicilianum . .\j6
eius antiquitas\ 178
SoraEtem Montem VnJiture\-
lum.maximè primi Qhri-
ñtanh.(%¿ S.Sylueftew*-
fitarefolebant. 100
Spolia Torquati de Qomitibus ex
Germánico bello afla
ta * 172.
Taiul* ligne» rvetuñipimt , m
qua dedicatio Ecclefi*
». M. de- ZryltureU à
S.SylueftrofaEia infcuU
pta cemiiur * pauimen-
tum • 131
JExpufitio diet*. Tahult ~
pag. « 1 2 1
Secunda parva eiufdem ex*
pofitio , in qua £emus
«umSakatorü intercom
пил imagine cernitur .
pag, i ip
Imago Saluatoris in ea> eiuf
demforma ,fub qua Pop.
2{om. in dedicatione S.
loannk Lateranenfis ap-
paruit. 123
Qur in eadem Qeruus non
£rncifixum .fed tmagt-
nem Saluatoris teneat •
pag. 130
S. SylueBer cum acdytts .
appofitusfit. 125
Qur omijfum Qonñantini
nomen. ibid.
Tertuilus Senator Tfymanus Pater
SJlaadi difcipuli А He*
nediBi ex parentela Sí.
Euftachijr 5«
Eius potentia & parentela»
cum luñiniano Impera-
tere.. 63
Vifitat in Monte- Cafltno>
SZonedïftum SMa-
cidumfiliumfuum. 57^
Jtmplifsima eius donatiofa-
ZUSSwedifto.tf.ii'b
In-
Page 251
Inñrumentum eiufdem do- ■ . . . dpàrhfe manto* ' ЗО
nationis . 58 eius ad eumfermo. 31
Hanc donationem confirmât cxhortatio eius adfilios. 41
»5\ Gregorius Magnus , TheophylaBuspofteà Pontifex 2fe-
inftrumento quod in Ar* nedi¿íus IX.puer п.л»-
.chiu.Sublac. tenetи г. 6i погит ...... .75
/ííw fuñinianus.Imperator Therm* Alexandrin* *vhinam
diplomate. ff 2, 2(om*fuerint . 151
Theodora cduguila <v Tufculum\ « -n. •*' 179
*w luftiniani Impera Tufculum Polanum. 172
íor¿ . 63 Tufculana Ditio à temporibus
JZiufdem meminit Syluia . OEl.autj^ Mamilij f\p¡ue
Mater S. Gregorij Ma- ad Tertuüum eiufqtte Po •
g»/. 64 ÄwVtf femper inOElauia
eius refcriptum . ibid. S.Eußachij familiaper-
Mors TertuUifepulti in Ec- ftñit. 60
clefia Montis Qaffini* Tybur , Г77
anno 536. 61
Filij Tertuüi fuperBites poH V
cbttum Patris . бг
TheoptfU~i>xoris S.Eußachij ad Valmötonumplim Lauicum. 177
Deum oratio. .. \xVims Pifonis ,x . 176
Л Jïauclero abripitur. 16 Vigilij Pap* $d Imperatorem epi-
eius in mariti affiiffionedo- ftoía. 63
lor* 17
cognofcit Maritum fub Pia- Z
<idi nomine. 30
agnofc it & filios. 29 Zagarola . ц. ЛИ J 178
FINIS.
Page 252
Bfrati pc corrige.
fiV lägt fgl. lege
9 Troian»- , Traiana 94 intertualb» interuallo
i5 eeclaratur declaratur 95 eornibus cornibus
¡o engnfeit. meri» cognoicic meritum 96 vencraris venaris
tum loi profecueus perfecutu's
31 futuram fhturarum 104 ipfi abi
40 effufinne erTufione 106 caceta caccia
noil tas noftras 107 verum vnum
4% foffam .foflam 10U potuifle potuifie
4É confideremus couíideremr.s piim6 primó
ji Pothumio Pofihumio oxtra extra
Anguilus Auguftus 109 ipfi ipfis
41 Ghndropij - Glandorpi/ infcrlpierir infcripferie
[36 defeendebbt defcendebat tio pafin» paflim
Parueniîs Farfimfis 11 1 donatio donatio
«3 STEPHANO STEPHANITO 119 hgearn ligneam
«4 Syuia Syluia üo Sylueflri Sylueflri
65 acquiflato acquillo 139 habitu halitu
6* interà intereà 15} nulls nulla
76 Troquatus Torquatu: 160 caía cola
79 Amjciam Aniciara is» L\x¿. Sa*i.
Page 259
l
.
.
*ŕ.
l»
lIIL
I.Il|\|ll|.|||'|
».l
III-vil
.iII.Ill-.Il
.
Yl
i.
..
ч
ъ.
Page 260
'|,„N\|1¢A
.Il.q
.
..
Qс
..`
li
nI
‹
‚
.
`.
сч
Íд
\|'
`в
|
In
.
гwe
.‚
.„
о.
,_
.х
‹.
f2
‚1.
ь!`\|
..
д.
с.
l‘ll-
..
с‘ß
I
`l
lf
э.
’
ь.
«o
а
›\.
на
.‚по
чl..
м
Wx.
.l
в
\\`
ъl
/.
‘~\
.ч
.
..l
са
.‹
\l
l.
lи
ЧП
id
anl
'à
ai
l
'_
\l
..
\`
Í\
IСад
в.
а.
\.
Ъ.
..
\‹
Jl.
-.
‚..
.д
l.
..
i\
к1
.
v
fl
nl
l\
Б.fn
цl
\\
\
ос
.О
ne
nl
~l
ч\
ч.
сч
_
е
p`
.
л
аQ
.
.~
.с
\\
n.o
.я
оо
..Í
`1
О\
\I
n
.d
.|
‹ч
ъ
a4
аr
iо
Q
-.
о—
чl
.о
с»c
~э
w.
‚Ь
-и
`.
l
m».
l"
о»n
l
l.
»x
о
-О.
ì‚
I`
`\
с
v
Yo
с.
.J
l
Í\.
.l
О
1\
\\
оl.'
l
\.
.‚О
\`
~f
r\
).1
ц\
„Щ.
l.
..
..
\.
.v
.`
n\
.к
..
i
х.
‚.
A‚и.
.f
...
‚.
\\
C\
O
‚.
ьu
..
.è
sl
fl
\
l›
оо
.с
n`
.f
l.
'l
Сс
4I
I
s`
l'
‚я
Аi
_.J
-`
f.
ц..
\.
¿v
nl
niavn
.Ь
.n»
I_
`
\.u
14
..
в
f.
.-
..
`‚
\‚
‚д.
.‚
-ь
..
х.
ь.
..
‚ŕ
\~
ll
Ьt
‚.
е
А
\ч
шl
щ
n(
\.
_l
ll
I\
Í
``
\'I
A
lч
lv
.О.
L‘
O.
п.
ld
д,v
l
eA
l‹
.
_а
.
`
.l
‚.
е\
\
чl
Iч
‘п
Yl
\
\.
nъ.
.-
f\
а.
к
l
uн
aв
|
о.
\ъ
n
I
l
к.
\.
fÍ:
l
1
..
l
\\
.4f
n
\l|\
‘‚
л`
\
ß\\\
n
l\
ъ.
»
\
‘n
\)\
.
сч
\р
lк
u-
l!\
`
.
.
\|
цч
.‹
-а
lа.
..
.\
\.
..
\|
..Y
o.
.
.
|.
.
.г
\с
.\
l»
сr
l.
и
в.
.о
.
ьl
sв.
чl
V
af
цд
..
о»
.a
д„
I
L\
.
.
.а
`
аl
оf
в
рI
.‚
цi
`l
.
S.
.
le
\..
ЛQ
-~
ч.
..
\
‘ŕ
\i
1i
vl
\I
ч.
_4
`
Íв
n\
I\
\l
...
.л
..
\`\
.‚
AJ
лr
l.
~.
д
`1
о\
l‚
`
7.
.`
4
.х.
.а
|`
1.
.\.
‚.
.а
In
.в
‘t
fl
lс
eа
r_
с
ч
ви
.l
лl.
'с
..
\
Í.
..
..
пь
l
‹.
\
\4
`.
‚ч
..
.п
и
а
lI
l
4n
t
..
.в
о_.
n
.
xn
с
\ч
.\
»lv
‚ч
\
\l
l
Íц
ll
|`
l.
l
.n
-
.и
`‹.›’In
ро!
.о
\.
|\l
‘t
сÍ
n
\I?)
~-`
.о