ZENBAKIEN IDAZKERA Hona hemen Euskaltzaindiaren erabakia zenbakien idazkeraz: zero, huts bat bi hiru lau bost (bortz) sei zazpi zortzi bederatzi hamar hamaika hamabi hamahiru hamalau hamabost (hamabortz) hamasei hamazazpi hemezortzi (hamazortzi) hemeretzi hogei hogeita bat hogeita bi hogeita hiru hogeita lau hogeita bost (hogeita bortz) hogeita sei hogeita zazpi hogeita zortzi hogeita bederatzi hogeita hamar hogeita hamaika hogeita hamabi hogeita hamahiru hogeita hamalau hogeita hamabost (hogeita hamabortz) hogeita hamasei hogeita hamazazpi hogeita hemezortzi (hogeita hamazortzi) hogeita hemeretzi berrogei berrogeita bat berrogeita bi berrogeita hiru berrogeita lau berrogeita bost (berrogeita bortz) berrogeita sei berrogeita zazpi berrogeita zortzi berrogeita bederatzi berrogeita hamar berrogeita hamaika berrogeita hamabi berrogeita hamahiru berrogeita hamalau berrogeita hamabost (berrogeita hamabortz) berrogeita hamasei berrogeita hamazazpi berrogeita hemezortzi (berrogeita hamazortzi) berrogeita hemeretzi hirurogei (hiruretan hogei) hirurogeita bat (hiruretan hogeita bat) hirurogeita bi (hiruretan hogeita bi) hirurogeita hiru (hiruretan hogeita hiru) hirurogeita lau (hiruretan hogeita lau) hirurogeita bost (hiruretan hogeita bortz) hirurogeita sei (hiruretan hogeita sei) hirurogeita zazpi (hiruretan hogeita zazpi) hirurogeita zortzi (hiruretan hogeita zortzi) hirurogeita bederatzi (hiruretan hogeita bedera- tzi) hirurogeita hamar (hiruretan hogeita hamar) hirurogeita hamaika (hiruretan hogeita hamai- ka) hirurogeita hamabi (hiruretan hogeita hamabi) hirurogeita hamahiru (hiruretan hogeita hamahiru) hirurogeita hamalau (hiruretan hogeita hama- lau) hirurogeita hamabost (hiruretan hogeita hama- bortz) hirurogeita hamasei (hiruretan hogeita hama- sei) hirurogeita hamazazpi (hiruretan hogeita hamazazpi) hirurogeita hemezortzi (hiruretan hogeita hemezortzi) hirurogeita hemeretzi (hiruretan hogeita heme- retzi) laurogei (lauretan hogei) laurogeita bat (lauretan hogeita bat) laurogeita bi (lauretan hogeita bi) laurogeita hiru (lauretan hogeita hiru) laurogeita lau (lauretan hogeita lau) laurogeita bost (lauretan hogeita bortz) laurogeita sei (lauretan hogeita sei) laurogeita zazpi (lauretan hogeita zazpi) laurogeita zortzi (lauretan hogeita zortzi) laurogeita bederatzi (lauretan hogeita bedera- tzi) laurogeita hamar (lauretan hogeita hamar) laurogeita hamaika (lauretan hogeita hamaika) laurogeita hamabi (lauretan hogeita hamabi) laurogeita hamahiru (lauretan hogeita hamahi- ru) laurogeita hamalau (lauretan hogeita hamalau) laurogeita hamabost (lauretan hogeita hama- bortz) laurogeita hamasei (lauretan hogeita hamasei) laurogeita hamazazpi (lauretan hogeita hama- zazpi) laurogeita hemezortzi (lauretan hogeita heme- Euskaltzaindiaren arauak ( ) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 Ondoren, Euskaltzaindiak eman dituen arau nagusiak bildu ditugu laburbilduta. Tokirik ezean, hikako alokutiboa eta beste zenbait arau kanpoan utzi behar izan ditugu.
34
Embed
Euskaltzaindiaren arauak) - Kaixo.com · Euskal alfabetoa edo ABD-a hogeita zazpi letrak osatzen dute, ordena honetan jarriak, beren izena ondoan dutelarik: HITZ ELKARTUEN OSAERA
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ZENBAKIEN IDAZKERA
Hona hemen Euskaltzaindiaren erabakia zenbakien idazkeraz:
berrogeita hamalauberrogeita hamabost (berrogeita hamabortz)berrogeita hamaseiberrogeita hamazazpiberrogeita hemezortzi (berrogeita hamazortzi)berrogeita hemeretzihirurogei (hiruretan hogei)hirurogeita bat (hiruretan hogeita bat)hirurogeita bi (hiruretan hogeita bi)hirurogeita hiru (hiruretan hogeita hiru)hirurogeita lau (hiruretan hogeita lau)hirurogeita bost (hiruretan hogeita bortz)hirurogeita sei (hiruretan hogeita sei)hirurogeita zazpi (hiruretan hogeita zazpi)hirurogeita zortzi (hiruretan hogeita zortzi)hirurogeita bederatzi (hiruretan hogeita bedera-tzi)hirurogeita hamar (hiruretan hogeita hamar)hirurogeita hamaika (hiruretan hogeita hamai-ka)hirurogeita hamabi (hiruretan hogeita hamabi)hirurogeita hamahiru (hiruretan hogeita hamahiru)hirurogeita hamalau (hiruretan hogeita hama-lau)hirurogeita hamabost (hiruretan hogeita hama-bortz)hirurogeita hamasei (hiruretan hogeita hama-sei)hirurogeita hamazazpi (hiruretan hogeita hamazazpi)hirurogeita hemezortzi (hiruretan hogeita hemezortzi)hirurogeita hemeretzi (hiruretan hogeita heme-retzi)laurogei (lauretan hogei)laurogeita bat (lauretan hogeita bat)laurogeita bi (lauretan hogeita bi)laurogeita hiru (lauretan hogeita hiru)laurogeita lau (lauretan hogeita lau)laurogeita bost (lauretan hogeita bortz)laurogeita sei (lauretan hogeita sei)laurogeita zazpi (lauretan hogeita zazpi)laurogeita zortzi (lauretan hogeita zortzi)laurogeita bederatzi (lauretan hogeita bedera-tzi)laurogeita hamar (lauretan hogeita hamar)laurogeita hamaika (lauretan hogeita hamaika)laurogeita hamabi (lauretan hogeita hamabi)laurogeita hamahiru (lauretan hogeita hamahi-ru)laurogeita hamalau (lauretan hogeita hamalau)laurogeita hamabost (lauretan hogeita hama-bortz)laurogeita hamasei (lauretan hogeita hamasei)laurogeita hamazazpi (lauretan hogeita hama-zazpi)laurogeita hemezortzi (lauretan hogeita heme-
Ondoren, Euskaltzaindiak eman dituen arau nagusiak bildu ditugu
laburbilduta. Tokirik ezean, hikako alokutiboa eta beste
zenbait arau kanpoan utzi behar izan ditugu.
Euskaltzaindiaren arauak
99
100101102200300400500600700800900
1.0001.2001.2011.984
1.000.00010.000.000
1.000.000.000
zortzi)laurogeita hemeretzi (lauretan hogeita hemere-tzi)ehunehun eta batehun eta biberrehunhirurehunlaurehunbostehun (bortzehun)seiehunzazpiehunzortziehunbederatziehunmilamila eta berrehunmila berrehun eta batmila bederatziehun eta laurogeita laumilioi bathamar milioimila milioi (miliar bat)
ZENBAKIEN DEKLINABIDEA
Hiru eta lau zenbatzaileek, zenbakiak berak izendatzeko erabilt-zen ez direnean, deklinabide berezia dute:
—Pluralean, ordea, r bat behar dute: hirurak, hirurei, lauretan,lauretatik, e.a.
ORDINALEN ETA BANATZAILEEN IDAZKERA
Hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia:
1) Ordinaletan “garren” ahoskatzen den bakoitzean puntua jarbedi haren ordainean: Atano X.arekin, XX. mendean, 12. men -dean.
2) Oso-osorik letraz idazteko orduan arazoak sor ditzaketenordinalek honela egiten dute: hogeita batgarren, hirurogeitabatgarren. Hala ere, bosgarren, hogeita bosgarren, hiruro -geita hamabosgarren, e.a. idatziko da.
3) Distributiboak, -na baliatuz osatzen direnean, honela idaz-ten dira: bana, bosna, ehuna, mila bana, zenbana, e.a. Hauenaldaerak ere (borzna) berdin idatziko dira.
LERROZ ALDATZEAN MARRATXOAK NOLA JARRI
Hizkuntzetan bi irizpide nagusiz baliatzen dira idazleak lerrozaldatzean hitza ezinbestean zatitu behar dutenean eta, hortaz,marratxoa jarri behar dutenean: marratxo hau morfemak kontuanharturik jartzen da edo marratxoa silabak bereiziz jartzen da.
Euskararen kasuan, morfemak hartuko balira kontuan, honela
banatuko lirateke hitzak: zakurr-a; due-la; dute-n; gizon-ik; mai -tasun-a, e.a.
Morfemen ordez silabak hartzen badira, berriz, honako hau gerat-zen da: za-ku-rra; du-e-la; du-ten; gi-zo-nik; mai-ta-su-na, e.a.
Euskaltzaindiak hitzak silabaka zatitzea gomendatzen du.
PARTITIBOAREN ERABILERA
Erabil bedi partitiboa euskaraz, beti erabili izan den gisa, hau da,artikulurik gabe (lagunik, lanik, ahuntzik, e.a.) eta pluralik gabe-ko komunztadura eginez aditzarekin (dugu, dute, genuen, e.a.).
EUSKAL ALFABETOAREN LETREN IZENAK
Euskal alfabetoa edo ABD-a hogeita zazpi letrak osatzen dute,ordena honetan jarriak, beren izena ondoan dutelarik:
HITZ ELKARTUEN OSAERA ETA IDAZKERA
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia:
1. Bereiz idatziko dira:• aposizioak (Bidasoa ibaia),• egin, eman, hartu eta eragin aditzekin osatzen diren aditz
elkarteak (lo egin),• etxez etxe moduko bikoiztapenak,
4. Aditzoin bukaerak >i< berezkoa duenean, >i< amaiera atxikibehar da: jaiki hadi (*jaik hadi), jalgi hadi (*jalg hadi). Ez,ordea, berezkoa ez duenean: ikas ezak, utz dezake, e.a. Itxi sal-buespena da, honetan ere atxiki behar baita >i<. Eutsi eta iritziaditzen kasuan aukera uzten da, bietara.
5. Ondoko kasu hauetan bakarrik onartzen da -t bukaera aditzoinetan:
- Aditz eratorria bada eta haren oinarria -t duna: laket / laketu.- Literatura tradizioan jokabide bakarra izan badu: ohart, ezagut.- Di bukaerako oinarri batetik eratorria izatea eta formalaburtu gabetik semantikoki bereiz izatea: hant, ert.
Besteetan -t gabe: urrun nahiz urrundu (baina ez *urrunt), lagunnahiz lagundu (baina ez *lagunt), neur, ezkon, e.a.
(*) Oharra: Erabaki honetan forma bakarrik aztertzen da, ez erabile-ra. Hots, idazle batek aditzoinak erabili nahi baditu, aditzoin hauenforma zein den esaten zaio (zorrotz daiteke, *zorroz daiteke, hobedaiteke, hobetu daiteke. Ez, ordea, noiz erabili behar dituen.
DIPTONGOZ BUKATZEN DIREN IZENEN DEKLINABIDEA
Hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia: diptongoz bukatzen diren hit-zak, orohar, bokalez amaitzen diren gainerako izen guztiak bezaladeklinatuko dira. Alde batera utzirik lau zenbatzaileak, beste arrazoibatzuengatik, sortzen dituen arazoak, salbuespen bakarra gau hitzada, ondoko hiru kasu hauetan: gauez, gaueko, gauean .Monosilaboak izanik instrumentalean doazenak ere salbuespentzathartzen dira (deiez).
BAT-BATEAN,BEHINIK BEHIN,BATIK BAT
Honela idatziko dira hitz hauek:• Bat-batean,• Behinik behin,• Batik bat
Lehenbizikoa marrarekin eta beste biak marra gabe eta bereiz. Ezerabili beste formarik: *bat batean, *behinik-behin, *batik-bat edo*bapatean, *behinipehin, *batipat, e.a.
• egin berri modukoak,• mahai gainean gisako posposizioak,• bigarren osagaia bila, eske edo falta duten elkarteak,• lehen osagaia erdal, euskal, giza eta itsas duten elkarteak,
ihartuak ez diren neurrian,• lehen osagaiaren amaierako >a< galtzen denean (biologi
azterketa).
2. Marrarekin idatziko dira:• gorri-gorria moduko bikoiztapen indargarriak,• apurka-apurka bezalako bikoiztapenak,• seme-alaba, zuri-gorri modukoak,• barra-barra, plisti-plasta bezalakoak,• Ezkio-Itsaso moduko leku izen elkartuak. Bi hizkuntzatan
ematen direnean, ordea, ez: Lizarra / Estella).
3. Loturik idatziko dira:• jarleku moduko elkarteak,• aldagaitz bezalako izaera elkarteak,• odolustu moduko izen-elkarte arruntak,• bigarren osagaia -gin, -gile, -zain, -zale, -dun, -gabe, edota
-gintza, -za(i)ntza duten elkarteak,• bigarren osagaia -aldi, -buru, -gizon, -(g)une, -kide,
–(k)ume, -orde duten izen elkarteak,• lehen osagaia aurre-, azpi- eta gain- duten izen elkarteak,• lauburu moduko elkarteak.
4. Marrarekin edo marra gabe, nahi den bezala:• eguzki lore, eguzki-lore moduko izen elkartu arruntak,• kale garbitzaile, kale-garbitzaile modukoak.
(Bi hitzak letra larriz hasten direnean hobe da, hala ere, marra gabe idaztea).
5. Elkarteko lehenbiziko osagaiak >ia< amaiera duenean >a<–rekin nahiz >a< gabe idatz daitezke: biologi azterketa, bio-logia azterketa. Bestelako >a< itsatsiak ez dira galtzen elkar-keta egiten denean, eta hitzak bere osotasunean eman behar dira. Salbuespen dira, dena dela, honako sei hitz hauek: bur-dina, eliza, hizkuntza, kultura, literatura eta natura. Hitz hauek, hala nahi izanez gero, gal dezakete >a< hori.
Idazkerari dagokionez, amaierako >a< galtzen den bakoitzean,bereiz idatziko da hitz elkartua eta >a< gordetzen denean, aukeranizango da bereiz idaztea nahiz marratxoa erabiltzea kultur etxea,biologi azterketa, kultura(-)etxea, biologia(-) azterketa.
ADITZOINEN FORMA
Hau da, Euskaltzaindiaren erabakia, aditzoinen formari dagokiona:
1. Normalean aditzoina eta partizipioa bereizten dira: ikas / ikasi, bil / bildu, sar / sartu.
2. Aditza beste kategoria batetik eratortzen denean eta jatorriz-ko oinarritik ezertan ere bereizten ez denean, -tu atzizkia ereerabil daiteke aditzoinean: ur / urtu, gizon / gizondu, gorri /gorritu, hobe / hobetu. Kasu hauetan, hortaz, urtu, gizondu etahobetu aditzoin gisa ere erabil daitezke.
3. Aditzoinen bukaera afrikatua denean, aditzoinak nahitaezatxiki behar du afrikatua: huts dezaket (*hus dezaket), zorrotzdezaket (*zorroz dezaket).
Erabil daitezela, oraintsu arte egin den bezala, esapide osoak:aurreko alde, atzeko alde, barruko alde, gaineko alde, azpikoalde, goiko alde, beheko alde, kanpoko alde e.a., edota formaatzizkidun jatorrak: aurrealde, atzealde, barrualde, gainalde,azpialde, goialde, behealde, kanpoalde e.a.
HAU GUZ(T)IA
Euskaltzaindiak gogorarazi nahi du hau guz(t)ia, bide hartanguz(t)ian, horiekin guz(t)iekin eta kidekoak hobestekoak direlabatasunaren izenean. Eta orobat gauza hauek guz(t)iak eta honenkidekoak. Beraz, hau guz(t)ia eta guz(t)i hau esapideen artean,lehena da hobesten dena. Eta berdin gertatzen da bide hartanguz(t)ian / bide guz(t)i hartan, horiekin guz(t)iekin / guz(t)i horie -kin eta hauen antzeko bikoteetan. Denetan lehen aldaera da hobes-tekoa.
Hala ere, hau guz(t)ia eta hori guz(t)ia formekin batera hauguz(t)iau eta hori guz(t)iori ere oso bidezkoak dira (ez, ordea,*gizonau bezalakoak, jakina). Halaber, hauek guz(t)iok, horiekguz(t)iok, (gauza) hauek guz(t)iak, horiek guz(t)iak eta haiekguz(t)iak formak.
ENE/NIRE,NIRI
Hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia: ni izenordainaren norenkasuan nire erabil dadila (eta, jakina, niretzat, nirekin), eta orobatene, maila jasoan bederen; nori kasuan niri erabil dadila.
USAIN,ARRAIN,ZAIN
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia: -ain eta -ai aldaerak dituztenhitzetan -ain formak erabil daitezela; hau da, arrain, usain, zain,(eta honen eratorriak diren artzain, atezain, diruzain, itzain, ert -zain, gotzain e.a.), dohain, eta orobat, orain idatz daitezela euska-ra batuan; baina beste sail batekoa denez gero mahai, eta ezmahain, idatz dadila.
-ZIO
Euskaltzaindiak -zio, -zino, -ziño, -zinoe edo -zione aldaeren arte-an -zio aldaera (hots, amorrazio, begitazio, debozio, instalazio,integrazio, zibilizazio, administrazio, segizio, barkazio, bezalakoformak) hobesten du euskara baturako.
NORNAHI,NONAHI,NON-NAHI
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia: galdetzaile batez eta nahi par-
tikulaz osaturiko esapideak hitz bakar batean idatz daitezela zer -nahi, nornahi, nornahik, nolanahi, noranahi e.a. Aldiz, lehen osa-gaia n-z, t-z edo k-z bukatzen bada, hitz batean (nonahi, zenba -nahi, nondinahi, nonahitik), edo marratxo baten bidez bereziak.
(non-nahi, zenbat-nahi, nondik-nahi, non-nahitik) idatz daitezke.
NOR/NORTZUK,ZER/ZERTZUK,ZEIN/ZEINTZUK
Euskaltzaindiak, kontuan harturik forma atzizkidunak (nortzuk,zertzuk, zeintzuk) literatura tradizio jakin bati lotuak daudela, hauerabakitzen du: non, zer eta zein formei lehentasuna ematea. Ezditu, ordea, atzizki pluralgileak dituzten formak inola ere gaitzes-ten. Orokorki duten izaera markatua aitortzen zaie soil-soilik, etamodu horretan -forma markatu gisa esan nahi da- aurkezten, baieta onesten ere.
Edonola ere, forma hauen deklinabideko paradigmak hauek dira:nortzuk, zertzuk, zeintzuk (abs), nortzuek, zeintzuek, zertzuek(erg), nortzuei, zertzuei, zeintzuei (dat), e.a.
BAT ETA BATZUK-EN DEKLINABIDEA
Literatura tradizioaren bilakaera hau gogoan harturik, leku-den-borazko kasuei dagokienez, forma hauek erabakitzen dituEuskaltzaindiak euskara baturako (kontuan izan bata, batak etahalakoak beste hitzaren agerraldi mugatu baten eraginpean baka-rrik erabiltzeko direla):
batzuengandik, batzuen baitan, e.a,)batzuekinbatzuezbatzuentzatbatzuetanbatzuetakobatzuetarabatzuetatik (-tarik)
Euskaltzaindiaren arauak
IZAN EZIK
Erabil bedi formula osoa, izan ezik, (zu izan ezik, hark esandakoaizan ezik, guk egindakoak izan ezik) eta ez ezik bakarrik, eta aurre-ko sintagmak har beza dagokion kasu marka. Nolanahi ere, erga-tiboaren kasuan zilegi da absolutibo kasua erabiltzea.
BENETAKO,OHIKO
Hona Euskaltzaindiak erabakitzen duena: idatz dadila euskarabatuan benetako (eta ez benetazko). Ohiko/ohizko bikoteari dago-kionez, Euskaltzaindiak, inolako aukerarik egin gabe, gogorarazinahi du ohiko dela tradizioan nagusitzen dena eta Iparraldean gaurbizi den forma bakarra.
BETIKO ETA HORREN KIDEAK
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia: Idazleen erabilera eta dekli-nabideko egituratze formala kontuan hartuta, garbi dago betikodela forma egokia Euskal Herri osoari begira eta aditzondoa +koforma dela hobetsi beharrekoa. Hortaz, gaurko, biharko... bezala-xe, atzoko, etziko, sekulako, luzaroko eta betiko bezalako formakdira aditzondoentzako hobesten direnak.
ARABERA
Iparraldeko eta Nafarroako literatura tradizioetako hitz hau hain-bat eratan agertu da testuetan: araura, arauera, arauiala, arabe -ra, etab. Dena dela, XVIII. mendeaz gero erdarazko “según /selon”-en kide bezala, arabera, arauera, e.a. aldaera horien guz-tien artean, arabera da literaturan erabili den forma nagusia.
Beraz, euskara baturako erabakitzen den forma bakarra araberada esapide gisa erabiltzeko.
IRITZI
Badirudi, euskara baturako gomendatu behar den era iritzi delanahiz izen, nahiz aditz bezala. Inork ez du zalantzan jartzen e-zhasten diren formak zaharragoak direla euskaraz, baina ebili etaekusi zaharkitutzat jotzen direnez gero, ez da arrazoirik ikusteneritzi-rekin beste horrenbeste ez egiteko.
Beraz, hau da Euskaltzaindiaren erabakia: iritzi erabil bedi aditznahiz izen gisa.
-ARAZI
Hau da arauaren forma berria:1) Aditz “arazleak” eratzeko, arazi aldaera gomendatzen duEuskaltzaindiak, salbuespen bakarra adierazi delarik.
2) Aurreko aditzari lotua idatziko da beti -arazi: harrarazi,erorarazi, iraunarazi, hilarazi, betearazi, galarazi, geldiara -zi, ezagutarazi, nabarmenarazi, ihardetsarazi, inarrosarazi.
3) Zenbait aditzen aldaera t-dunak, hots, sortarazi, agertara -zi eta kidekoak, sorrarazi, agerrarazi eta kidekoak bezainzilegizkotzat hartzen dira.
4) -arazi-ren aurreko aditza a bokalaz amaitzen baldin bada,a biekin bat egingo da: aldarazi, benedikarazi, jokarazi, koor -dinarazi, obligarazi, sozializarazi.
Eta ARAZI aditzaren erregimenaz honako hau erabaki duEuskaltzaindiak:
1) Arazi-ren subjektua beti ergatiboan doa: Koldok etorrara -zi du Mikel .
2) Oin aditzaren objektua beti absolutiboan: Sagarraksalara -zi ditugu.
3) Oin aditza iragankorra denean, subjektua datiboan darama:Niri liburua irakurrarazi zidaten.
4) Oin aditzaren subjektua absolutiboan doanean, absolutibo-an ageri da perpaus kausatiboan ere: Mikel jarrarazi dute.
5) Oin aditzaren subjektua ergatiboa baldin bada eta agerianobjekturik ez badu, bi egoera bereizi behar dira:
a) Objektua ezabatua edo aditzari atxikia duten aditzekindatiboa eskatzen du subjektuak: Mikeli janarazi diote;Mikeli irri eginarazi diote.
b) Sekula objekturik hartzen ez duten aditz deponenteekin,aditzaren izaera semantikoa kontuan hartu behar da.Aditzak subjektu biziduna eskatzen duenean, datiboa agerida ( Inori ez diogu pairarazi behar), baina subjektua bizi-gabea bada, absolutiboa (Urairakinarazi dute).
BA- ETA GABE-REN IDAZKERA
Hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia: elkarturik idatzi behar daba-, baina bereiz gabe.
-Z GERO
1. Kasu guztietan -(e)z gero idatz bedi: hori eginez gero, horiegin duzunez gero.
2. Orduekin, eta oro har denbora posposizio gisa, ezkero ereidatz daiteke: hamarrez gero / hamarrak ezkero, zortziez gero/ zortziak ezkero, San Ferminez gero / San Ferminak ezkero,atzoz gero / atzo ezkero.
3. Honezkero, horrezkero eta harrezkero aditzondoak, erahorretan idatziko dira, horrela erabili baitira euskararen lite-ratura tradizioan, nahiz horrezkero aditzondoaren maiztasunabeste biena baino askoz ere apalagoa den.
HORI ETA, HORI EDO ETA HORRELAKOEN IDAZKERA
Euskaltzaindiak hau erabaki du:
1. Egitura hauetan guztietan ageri diren juntagailuak osorikidatziko dira beti: eta, edo.
2. Egitura agerikoa eta antzematen erraza denean, bereiz idat-ziko da juntagailua —ondoan koma izan edo ez—, bere
garaian Euskaltzaindiak erabaki zuen bezala (hori —eta, horiedo, hori dela eta).
3. Perpaus konplexua denean, ordea, beharrezkoa izan gabeere, aukeran izango du idazleak juntagailuaren aurreanmarratxoa ipintzea, testua ulertzeko lagungarri dela iruditzenbazaio (hori-eta, hori-edo, zer dela-eta).
ONGI ETORRI
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia:
Agurra egitean eta ongi etorri! esan bedi, ez ongi etorria! edoongi etorriak!
Hala ere, perpaus baten barruan, izen sintagma gisa erabil daiteke:ongi etorria eman digute.
HIRU KILOKO HAURRA,LAU HANKAKO MAHAIA
Nolako galderari erantzuten denean, -ko hobesten da, tradizioakerakusten duen eta idazle gehienek segi duten bidetik, eta ez -tako.
Oinarrian zenbatzaileren bat ageri denean eta adina, prezioa, neu-rria, pisua... adierazten duten izenlagunak osatzen direnean ere,–ko hobesten da. Idatz bedi, hortaz, bi urteko umea, hiru kilome -troko bidea.
ORDU ERDIAK ETA LAURDENAK
ordu (oren) bat eta erdiakordu bi eta erdiakhiru eta erdiakordu bat eta laurdenakordu (oren) bata eta laurdenordu bi eta laurdenakordu (oren) biak eta laurdenhiru eta laurdenakhirurak eta laurden
DATA NOLA ADIERAZI
Data adierazteko Durangon, 1983ko mart x o a ren 7an e t aDurango, 1983ko mart x o a ren 7a formak gomendatzen dituEuskaltzaindiak, Durango(n), 1983ko martxoak 7 baztertuz.Zenbaki bidez adierazteko, berriz, honako hauek ematen dituaukeran:1983/03/07; 1983/III/07; 1983-03-07; 1983-III-07
Eta era berean:1993-03-07ko Euskaldunon Egunkaria-n
Urtarrilak 20 bezalakoak ere erabil daitezke, baina aposizioan:gaur, urtarrilak 20... bezalakoetan (beraz, *otsailak 20 egin zutenbilera ez da zuzena).
GONBIDATU, IGURIKI, ITXOIN/ITXARON, DEITU ETA LAGUNDU ADITZEN ERREGIMENA
Hauxe da Euskaltzaindiaren erabakia aditz horien erregimenaz:
Gonbidatu aditzak NOR-NORK eskatzen du: “Mikel gonbidatudute”.
Iguriki aditzak NOR-NORK eskatzen du: “Ez dute bertzerik igu -rikitzen”.
Itxoin eta itxaron aditzek NORK-NORI eskatzen dute objektuadutenean: “Mireni denbora luzean itxoin zioten”. Eta objekturikgabe daudenean, NOR-NORK behar dute: “Egongelan itxoin dutegoiz osoan”.
Deitu eta lagundu, berriz, bietara erabil daitezke: “Mikeli deitudiogu”, “Mikel deitu dugu”; “Mikeli lagundu diote”, Mikellagundu dute”.
-ARI /-LARI /-LE /-TZAILE /-ARIO
-a r i eta -l a r i formen arteko banaketaz hauxe erabaki duEuskaltzaindiak:
Erabil bedi -ari forma, a bokalaz amaitzen diren izen oinarrieieransteko, batez ere bi silabatik gorakoak direnean. Beraz, gra -matikari edo politikari erabil bitez batasunerako (eta ez gramati -kalari, edo politikalari). -ia amaierako izenekin, berriz, ialarihobesten da: historialari, zientzialari.
-ari eta -le/-tzaile atzizkien erabileraz beste hau erabaki du:
-ari atzizkia izenari ezartzen zaio, eta -le -tzaile atzizkia, berriz,aditzei. Hortaz, hezle, hezitzaile edo ikertzaile dira batasunerakoformak, hezi eta iker(tu) aditzak baitira. Dena dela, aditz batekadiera bat baino gehiago duenean, zilegi izan daiteke adiera bate-an -le edo-tzaile eranstea, eta -ari beste adieran: idazle / idazkari,zuzentzaile / zuzendari.
-ario eta -ari atzizkiei buruz honako arau hau eman du:
Erdal -ario/-aire atzizkiez osatutako izen-izenondoak -ario for-man, eta ez -ari forman, mailega bitez:-izenen artean notario, komisario, unibertsitario, funtzionario,kortsario, mertzenario, etab. (salbuespenik balego, hiztegi batuanzehaztuko dira salbuespen hauek bere garaian);
-izenondoetan, (talde) parlamentario, (sistema) planetario, (joka -bide) sektario, etab. Baina ahal dela, maileguz hartutako erdal ize-nondoen ordez, hobe euskal egituraren araberako ordainak era-biltzea: talde parlamentario esan beharrean, p a r l a m e n t u ( k o )talde, edo sistema planetario esan beharrean, planeta-sistema edoplaneta sistema esatea egokiagoa da. Gauza bera aldizkari uni -
Euskaltzaindiaren arauak
ordu (oren) bat eta erdietanordu bi eta erdietanhiru eta erdietanordu bat eta laurdenetanordu (oren) bata eta laurdenetanordu bi eta laurdenetanordu (oren) biak eta laurdenetanhiru eta laurdenetanhirurak eta laurdenetan
Euskaltzaindiaren arauak
b e rt s i t a r i o-ren kasuan ere, egokiagoa baita u n i b e rt s i t a t e ( k o )aldizkari erabiltzea.
-GO ATZIZKIA ETA IZEN MULTZOKARIAK
1. Euskaraz askotan ez dago izen multzokariaren beharrik, nahi-koa da plurala erabiltzea: ikastetxe honetako irakasle eta ikasleak,herri bateko biztanleak, hizkuntza bateko hiztunak, etab.
2. Hala ere, izen multzokaria beharrezkoa denean, -eria atzizkiaerabili bedi: langileria, gazteria, biztanleria edo bezeria.
3. -go atzizkia erabil bedi:- ofizioa, lanbidea adierazteko: artzaingoa, zurgingoa, etab.- tasuna adierazteko: euskaldungoa, ahaidegoa, etab.
TOPIKO(A) BIHURTU
Perpaus baten barnean bi NOR-sintagma agertzen direnean, etahorietako bat bestearen predikatu osagarria denean, bihurtu adit-zak mugagabean eskatzen du predikatu osagarri hori: ura ardobihurtu zuten. Hala ere, sintagma izen soil batek osatu beharreanbeste ingurukariz janzten denean, izenondoak, izenlagunak,adjektibo konparatiboak, perpaus, e.a. erabiliz, orduan artikuluaeskatzen du askotan. Kasua, berriz, beti absolutiboa erabiliko da:emakumerik ederrena bihurtu zen.
EGITEKO ASMOZ
Erabil bitez egiteko asmoz, joateko asmoz, eztabaidatzeko asmoz,e.a., tradizioa duten egiturez baliatuz, eta ez *joan asmoz, *eginasmoz, *eztabaidatu asmoz.
LEHENAGO ETORRIKO ZEN: LEHENAGO ASMATUKO ZUEN
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia. Hau jakin (izan) banu, etorri -ko nintzatekeen; berehala esango niokeen, etab. nahiz hau jakin(izan) banu, etorriko nintzen; berehala esango nion, etab. Biak,ontzat ematen dira.
EUSKAL HERRIALDEEN, HERRITARREN ETA EUSKALKIEN IZENAK
Hau da Euskaltzaindiaren erabakia probintzien, herritarren etaeuskalkien izenez:
Herrialdea Herritarra Euskalkia
Araba arabar Arabako euskaraBizkaia bizkaitar bizkaieraGipuzkoa gipuzkoar gipuzkera
giputzLapurdi lapurtar lapurteraNafarroa (Garaia) (Hegoaldeko) nafar (goi) nafarrera
Nafarroa Garaiko (goi-) nafarreraNafarroa Beherea (Iparraldeko) nafar (behe) nafarreraBaxenabarre Nafarroa Behereko (behe-) nafarrera
baxenabartarZuberoa zuberotar zuberera
ESPAINIAKO ERRESUMAKO PROBINTZIA ETA ELKARTE AUTONOMOEN IZENAK
Erkidego hitza erabili beharko litzateke elkarte eta komunitate hit-zen ordez komunitate politikoa oro har adierazteko. Bestetik,Euskaltzaindiak aukeran utzi bazuen ere autonomi nahiz autono -mia erabiltzea hitz elkarteetan, kasu honetarako autonomia hobet-si du. Aldi berean, Euskal Herri eta Euskadi baino egokiago ikus-ten du Euskal hitza erabiltzea. Proposamen honek, bere osotasu-nean harturik, gainera, ez lituzke egungo siglak aldatuko EAE-renkasuan.
Beraz, hauek dira Euskaltzaindiak gomendatzen dituen izen ofi-zialak, hitz hauek Euskal Herriko hiru eremu politikoetan oina-rritzen direlako eta bi erkidegoen arteko hizkuntzaren batasunabultzatzen dutelako:
Nafarroako Foru ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
Komunitateen izen soilak
Andaluzia Gaztela-MantxaAragoi Kanariar Uharteak / KanariakAsturias* KantabriaBalear Uharteak / Balearrak KataluniaErrioxa MadrilExtremadura MurtziaGalizia ValentziaGaztela eta Leon
(*) Oharra: ‘Asturias’ singularrean deklinatuko da: Asturiasen,Asturiasko, eta abar.
Espainiako probintzia eta hiriburuak
Coruña Las Palmas (Kanaria Handikoa)Alacant LeonAlmeria LleidaBartzelona MurtziaCastello de la Plana OurenseErrioxa PalentziaExtremadura PalmaGirona Santa Cruz (Tenerifekoa)Huesca SantiagoKordoba Valentzia
(*) Oharra: gaztelaniaz azentua duten hitzak azentuarekin nahiz azenturik gabe idatz daitezke: León/Leon.
Bestelakoak
CeutaEivissa (gaztelaniaz Ibiza)MallorcaMelillaMenorcaMerida
Izen historiko hauek lurralde bakoitzaren historiarekin loturikdaude eta, hortaz, historia gaietan erabil daitezke.
FRANTZIAKO ERREPUBLIKAKO ESKUALDE, DEPARTAMENDUETA DEPARTAMENDUETAKO HIRIBURUEN IZENAK
Eskualdeak
Akitania LorrenaAlsazia Midi-PyrénéesAuvernia Nord-Pas-de-CalaisBorgoina Normandia BehereaBretainia Normandia GaraiaCentre Pays de LoireChampagne-Ardennes PikardiaFranche-Comté Poitou-CharentesIle-de-France Provence-Alpes-Côte d’AzurKorsika Rhône-AlpeakLanguedoc-RousillonLimousin
(*) Oharrak:1. Rossello (azentuarekin nahiz gabe), Proventza eta Burgundiaizen historiko gisa ere erabil daitezke Rousillon, Provence etaBorgoina-ren ordez.2. Mendiak izendatzeko Alpeak erabiliko da. Ibaiak izendatze-ko Rodano eta Loira erabiliko dira.
Frantziako zenbait departamendu eta departamendu hiriburu
Alpe GaraiakAngulemaArdenakArroxelaAvignonBordeleDordoinaEkialdeko PirinioakEstrasburgoGarona GaraiaGirondaGuyana FrantsesaHego KorsikaItsas AlpeakKortsika Garaia
(*) Oharrak:
1. Aturbe, Erruan eta Auski erabil daitezke Tarbe-ren, Rouen-en eta Auch-en izen historiko gisa.2. Landes/Landak izena dela eta, deklinabidea ere bietara egi-ten du: Landesetara, Landetara, e.a.3. Estrasburgo izenarekin batera onartzen da jatorrizko hiz-kuntzako Strasbourg grafia ere.
Bestelakoak
Akize CognacArmañac Auch
“H” LETRA DUTEN HITZEN ZERRENDA
Zeinuen argitzea:>>: geziaren eskuin aldeko forma hobesten dela esan nahi du.
/ /: Barnean dagoen hitzak esanahia argitzen du.
Ik.>>: Ikus.
-: marra honek, hitz amaieran denean, adierazten du forma hurahitz konposatu eta erakarrietan erabiltzen dela. Aurrean badator,lehen zatia falta duela, atzizkia dela.
“ “: komatxoen artean datorren hitza bestea baino zabalduago etaerabilgarriago dela esan nahi du.
Hitz bat beltzez jartzen denean esan nahi du ez dela bestea bezaingomendagarri.
+: gehitu behar dela esan nahi du.
1,2: zenbakiak hitzaren gainean: forma berberekoak izan arren, hitzdesberdinak direla esan nahi du.
( ): parentesi artean datorren hitza forma baztergarria dela esannahi du.
“A” itsatsia duten herri eta herrialdeen izen bereziak direla eta, askotan sortzen zaizkigu zalantzak lekuzko kasuetan.
Hiru sail daude:
a) “a” itsatsita dutenak, alde batetik. Hauek kasu guztietan gorde behar dute “a” hori. Adb.: Gipuzkoa, Nafarroa, Zuberoa; Alegia,Ondarroa...
b) -a artikulua dutenak, bestetik. Euskal leku-izen batzuk izen arrunt modura deklinatzen dira lekuzko kasu batzuetan (nongo, nora,norantz, noraino, nondik ). Antza denez, -a letraz amaitzen diren hainbat herriren izenak jatorriz izen arruntak ziren eta denborazberezi bilakatu dira, baina beren deklinabidean izen arrunt bezala jokatzen dute. Adb.: Euskal Herria, Bizkaia, Nafarroa Beherea;Iruñea...
c) “a” itsatsirik gabekoak . Erdarazko toponimian bukaerako “a”rekin ikusten ditugulako sortzen da nahasketa. hauek, baina, eus-karaz ez dute inolako “a”rik behar. Adb.: Altsasu, Aulesti, Legazpi...
Belgika, Belgikako Erresuma belgikar aleman, frantses, Brusela; bruselar
Belize belizetar ingeles Belmopan; belmopandar
Benin, Beningo Errepublika benindar frantses Porto Novo; portonovoar
Bhutan, Bhutango Erresuma bhutandar tibetera Thimphu; thimphutar
Bielorrusia, Bielorrusiako Errepublika bielorrusiar bielorrusiera, errusiera Minsk; minskar
Birmania, Birmaniako Batasuna (1) birmaniar birmaniera Rangun; rangundar(1) Birmania izendatzeko bertako hizkuntza ofizialeko ‘Myanmar ’ izena ere aurki daiteke.
Boli Kosta, Boli Kostako Errepublika bolikostar frantses Abidjan (leg.) (2); abidjandarJamusukro (adm.) (3);jamusukroar
(2) leg. = hiriburu legislatiboa(3) adm. = hiriburu administratiboa
Bolivia, Boliviako Errepublika boliviar aimara, gaztelania, kitxua La Paz; lapaztar
Bosnia-Herzegovina, bosniar bosniera: serbokroazierak Sarajevo; sarajevoarBosnia-Herzegovinako Errepublika estatu honetan duen izena
Botswana, Botswanako Errepublika botswanar ingeles, tswanera Gaborone; gaboronetar
Brasil, Brasilgo Errepublika Federala brasildar portuges Brasilia; brasiliar
Britainia Handia / Erresuma Batua, britainiar ingeles; Galesen galesa eta Londres; londrestarBritainia Handiko eta Ipar Eskozian gaelikoa hizkuntza Irlandako Erresuma Batua ofizialak dira
Brunei, Bruneiko Estatua, bruneitar ingeles, malaysiera Bandar Seri Begawan; Bakearen Egoitza begawandar
Bulgaria, Bulgariako Errepublika bulgariar bulgariera Sofia; sofiar
Eslovenia, Esloveniako Errepublika esloveniar esloveniera Ljubljana; ljubljanar
Espainia, Espainiako Erresuma espainiar / espainol espainiera / gaztelania; Galizian Madril; madrildargaliziera, Hego Euskal Herrian euskara eta Herrialde Katalanetan katalana hizkuntza ofizialak dira. Valentzian katalanari ofizialki valentziera deritzo.
Estonia, Estoniako Errepublika estoniar estoniera Tallinn; tallinndar
Etiopia, Etiopiako Errepublika etiopiar ez dago hizkuntza ofizialik, Addis Abeba; addisabebarbaina amharera da `de facto’hizkuntza ofiziala.
Fiji, Fijiko Errepublika fijiar ingeles Suva; suvatarBurujabe Demokratikoa
Filipinak, Filipinetako Errepublika filipinar ingeles, tagalo (hizkuntza honi Manila; manilarofizialki `pilipino’deritzo)
Finlandia / Suomi, Finlandiako finlandiar finlandiera / suomiera, suediera Helsinki; helsinkiarErrepublika / Suomiko Errepublika
Frantzia, Frantziako Errepublika frantses / frantziar frantses Paris; paristar
Lituania, Lituaniako Errepublika lituaniar lituaniera Vilnius; vilniustar
Luxenburgo, Luxenburgoko Dukerri Handia luxenburgotar ez dago hizkuntza ofizialik, baina alemana Luxenburgo; luxenburgotar`lingua franca’da, luxenburgera nazionala eta frantsesa arazo ofizialetakoa
Madagaskar, Madagaskarko Errepublika madagaskartar frantses, malgaxe Antananarivo; antananarivoar
Txile, Txileko Errepublika txiletar gaztelania Santiago; santiagotar
Txina, Txinako Herri Errepublika txinatar txinera Pekin; pekindar
Uganda, Ugandako Errepublika ugandar ingeles, swahili Kampala; kampalar
Ukraina ukrainar ukrainera Kiev; kievtar
Uruguai, Uruguaiko Ekialdeko Errepublika uruguaitar gaztelania Montevideo; montevideoar
Uzbekistan, Uzbekistango Errepublika uzbekistandar uzbeker Tashkent; tashkentar
Vanuatu, Vanuatuko Errepublika vanuatuar bislama, frantses, ingeles Vila; vilatar
Vatikanoa, Vatikano Hiriko Estatua vatikanoar latin Vatikano Hiria; vatikanoar
Venezuela, Venezuelako Errepublika venezuelar gaztelania Caracas; caracastar
Vietnam, Vietnamgo Errepublika Sozialista vietnamdar vietnamera Hanoi; hanoitar
Yemen, Yemengo Errepublika yemendar arabiera Sana; sanatar
Zambia, Zambiako Errepublika zambiar ingeles Lusaka; lusakar
Zeelanda Berria zeelandaberritar ingeles, maoriera Wellington; wellingtondar
Zimbawe, Zimbaweko Errepublika zimbawetar ingeles Harare; hararetar
Zipre, Zipreko Errepublika zipretar greko, turkiera Nikosia; nikosiar
Oharrak:1) Izen laburtua (Venezuela) eta ofiziala (Venezuelako Errepublika) ematen dira.2) Batzuetan bi aukera uzten dira: Irlanda eta Eire, nahi dena erabil dadin.3) Luxenburgo-ren kasuan Luxemburg ere onartzen da (luxemburgar). Gauza bera proposatzen da Friburgo(Suitzakoa), Hanburgo, Edinburgo, Estrasburgo eta Salzburgo hiriekin. Horietan guztietan, jatorrizko grafiak ere onar t -zen dira: Fribourg, Hamburg, Edinburgh, Strasbourg eta Salzbourg.4) Garrantzi handikoak diren beste izen batzuk: Estatu Burujabeen Batasuna, Holanda (holandar, holandes),Ingalaterra (ingeles), Serbia (serbiar), Ulster (ulstertar). Halaber, Pekin-ekin batera Beijin (beijindar) ere erabil daite -ke; Haga (gaztelaniaz La Haya eta frantsesez La Haye).5) Kultura kutsuaren aldetik duten garrantziagatik, beste aukera hauek ere har daitezke egoera berezietan: Azerbaijan(azeriar); Finlandia (suomitar); Frantzia (galiar); Georgia (kartveliar); Grezia (heleniar); Hungaria (magyar); Israel(judu); Japonia (nipondar); Kanbodia (kanbodiar); Mexiko (azteka); Mongolia (mongol); Portugal (lusitaniar);Uzbekistan (uzbeko
KONTINENTEAK, GEOGRAFIA IZEN NAGUSI BATZUK ETA HERRITARREN IZENAK
Europa:Ipar EuropaHego EuropaEkialdeko EuropaMendebaldeko EuropaErdialdeko Europa
Ekialde HurbilaEkialde Urruna
(1) Geografia zentzu hertsian kontinenteari Amerika deitu arren, horrek ez du eragozten, hizkuntza mintzatu eta idatzianpluraleko formak ere erabiltzea (Ameriketara joan nintzen, Ameriketatik etorri da...) inguruko erdaretan egin ohi denbezala: Hacer las Américas, Irse a las Américas, Aller aux Amériques, il vient des Amériques...(2) Amerikano hitza ere bada, noski, eta aspaldian Europatik Ipar Ameriketara bizimodu hobe baten bila joandakoaaipatzeko erabiltzen da: osaba amerikanoa, euskaldun amerikanoak... Ameriketara, orohar, joandakoari indiano esanohi zaio.
Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak
HERRIALDEAREN IZENA, HIRIBURUA; ESTATUAREN IZEN OFIZIALA HIRITARREN JENDE-IZENA HIZKUNTZA OFIZIALA (K) HIRIBURUKO JENDEAREN IZENA
Ozeania Antartika: (baina adjektiboa denean“Antartiko”: “OzeanoAntartikoa”. Bide beretik“Ozeano Artikoa”).
Amerika (1):Ipar AmerikaHego AmerikaErdialdeko Amerika
AfrikaAsia:Asia TxikiaEurasia
europar asiareurasiar
afrikar amerikar (2) ozeaniar
ARABA ETA BIZKAIAEuskal Herriko udalen izendegia ( )EUSKAL AUTONOMIA ERK IDEGOA
Kasu!: [-a] zeinua daramatenak izen arrunt gisa deklinatubehar dira, ez “a” organikodun gisa. Adibidez: Zigoitia,baina Zigoitiko Udala...
I. ARA BA KO LURRA L DE HIS TORIKOA
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
A l e g r í a - D u l a n t z i D u l a n t z i
A m u r r i o A m u r r i o
A ñ a n a A ñ a n a
A r a m a i o A r a m a i o
A r m i ñ ó n A r m i ñ ó n
A r r a i a - M a e z t u A r r a i a - M a e z t u
A r r a z u a - U b a r r u n d i a A r r a t z u - U b a r r u n d i a
A r t z i n i e g a A r t z i n i e g a
A s p a r r e n a Asparrena [a]
Ay a l a / A i a r a A i a r a
Baños de Ebro/Mañueta M a ñ u e t a
B a r r u n d i a Barrundia [a]
B e r a n t e v i l l a B e r a n t e v i l l a
B e r n e d o B e r n e d o
C a m p e z o / K a n p e z u K a n p e z u
E l b u rg o / B u rg e l u B u rg e l u
E l c i e g o E l t z i e g o
E l v i l l a r / B i l a r B i l a r
H a r a n a / Valle de A r a n a H a r a n a
Iruña Oka/Iruña de Oca Iruña Oka
I r u r a i z - G a u n a I r u r a i t z - G a u n a
K r i p a n K r i p a n
K u a r t a n g o K u a r t a n g o
L a b a s t i d a B a s t i d a
L a g r á n L a g r a n
L a g u a r d i a Guardia (Biasteri)
L a n c i e g o / L a n t z i e g o L a n t z i e g o
L a n t a r ó n L a n t a r o n
Lapuebla de Labarca Lapuebla de Labarca
L e g u t i a n o L e g u t i a n o
L e z a L e z a
L l o d i o L a u d i o
Moreda de Álava Moreda de A l a v a
N a v a r i d a s N a v a r i d a s
O k o n d o O k o n d o
Oyón-Oion O i o n
Peñacerrada-Urizaharra Urizaharra [-a]
Ribera A l t a Erriberagoitia [-a]
Ribera Baja/Erribera Beitia Erriberabeitia [-a]
S a l v a t i e r r a / A g u r a i n A g u r a i n
S a m a n i e g o S a m a n i e g o
San Millán/Donemiliaga D o n e m i l i a g a
U r k a b u s t a i z U r k a b u s t a i z
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Va l d e g o v í a G o b i a r a n
Villabuena de Álava/Eskuernaga Villabuena de Álava
Vi t o r i a - G a s t e i z G a s t e i z
Y é c o r a - I e k o r a I e k o r a
Z a l d u o n d o Z a l d u o n d o
Z a m b r a n a Z a n b r a n a
Zigoitia Zigoitia [-a]
Z u i a Z u i a
II. BIZ KA IKO LURRA L DE HIS TORIKOA
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
A b a d i ñ o A b a d i ñ o
Abanto y Ciérvana-Abanto Zierbena A b a n t o - Z i e r b e n a
A j a n g i z A j a n g i z
A l o n s o t e g i A l o n s o t e g i
A m o r e b i e t a - E t x a n o Z o r n o t z a
A m o r o t o A m o r o t o
A r a k a l d o A r a k a l d o
A r a n t z a z u A r a n t z a z u
A r e a t z a A r e a t z a
A r r a n k u d i a g a A r r a n k u d i a g a
A r r a t z u A r r a t z u
A r r i e t a A r r i e t a
A r r i g o r r i a g a A r r i g o r r i a g a
A r t e a Arteaga-Gaztelu-Elexabeitia [-a]
A r t z e n t a l e s A r t z e n t a l e s
A t x o n d o A t x o n d o
A u l e s t i A u l e s t i
B a k i o B a k i o
B a l m a s e d a B a l m a s e d a
B a r a k a l d o B a r a k a l d o
B a r r i k a B a r r i k a
B a s a u r i B a s a u r i
B e d i a B e d i a
B e r a n g o B e r a n g o
B e r m e o B e r m e o
B e r r i a t ú a Berriatua [-a]
B é r r i z B e r r i z
B i l b a o B i l b o
B u s t u r i a Busturia [-a]
D e r i o D e r i o
BIZKAIA ETA GIPUZKOA( ) Euskal Herriko udalen izendegia
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
D i m a D i m a
D u r a n g o D u r a n g o
E a E a
E l a n t x o b e E l a n t x o b e
E l o r r i o E l o r r i o
E r a n d i o E r a n d i o
E r e ñ o E r e ñ o
E r m u a Ermua [-a]
E r r i g o i t i E r r i g o i t i
Etxebarri, Anteiglesia de San Esteban- Etxebarri Doneztebeko
Etxebarri Doneztebeko Elizatea E l i z a t e a
Etxebarria, [-a] Markin-Etxebarria [-a]
Forua Forua [-a]
F r u i z F r u i z
G a l d a k a o G a l d a k a o
G a l d a m e s G a l d a m e s
G a m i z - F i k a G a m i z - F i k a
G a r a y G a r a i
G a t i k a G a t i k a
Gautegiz A r t e a g a G a u t e g i z - A r t e a g a
G e r n i k a - L u m o G e r n i k a - L u m o
G e t x o G e t x o
G i z a b u r u a g a G i z a b u r u a g a
G o r d e x o l a G o r d o x o l a
G o r l i z G o r l i z
G ü e ñ e s G u e ñ e s
I b a r r a n g e l u I b a r r a n g e l u
I g o r r e I g o r r e
I s p a s t e r I s p a s t e r
I u r r e t a I u r r e t a
I z u r t z a I z u r t z a
Karrantza Harana-Valle de Carranza K a r r a n t z a
K o r t e z u b i K o r t e z u b i
L a n e s t o s a L a n e s t o s a
L a r r a b e t z u L a r r a b e t z u
L a u k i z L a u k i z
L e i o a L e i o a
L e k e i t i o L e k e i t i o
L e m o a L e m o a
L e m o i z L e m o i z
L e z a m a L e z a m a
L o i u L o i u
Mallabia Mallabia [-a]
Mañaria Mañaria [-a]
M a r k i n a - X e m e i n M a r k i n a - X e m e i n
M a r u r i - J a t a b e M a r u r i - J a t a b e
M e n d a t a M e n d a t a
M e n d e x a M e n d e x a
M e ñ a k a M e ñ a k a
M o rg a M o rg a
M u n d a k a M u n d a k a
M u n g i a M u n g i a
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
M u n i t i b a r- A r b a t z e g i - G e r r i k a i t z M u n i t i b a r- A r b a t z e g i -
G e r r i k a i t z
M u r u e t a M u r u e t a
M u s k i z M u s k i z
M u x i k a M u x i k a
N a b a r n i z N a b a r n i z
O n d a r r o a O n d a r r o a
O r o z k o O r o z k o
O r t u e l l a O r t u e l l a
O t x a n d i o O t x a n d i o
P l e n t z i a P l e n t z i a
P o r t u g a l e t e P o r t u g a l e t e
S a n t u r t z i S a n t u r t z i
S e s t a o S e s t a o
S o n d i k a S o n d i k a
S o p e l a n a S o p e l a
S o p u e r t a Sopuerta, Garape
S u k a r r i e t a S u k a r r i e t a
Tr u c i o s - Tu r t z i o z Tu r t z i o z
U b i d e U b i d e
U g a o - M i r a b a l l e s U g a o
U r d ú l i z U r d u l i z
U r d u ñ a - O r d u ñ a U r d u ñ a
Valle de Tr á p a g a - Tr a p a g a r a n Tr a p a g a r a n
Z a l d i b a r Z a l d i b a r
Z a l l a Z a l l a
Z a m u d i o Z a m u d i o
Z a r a t a m o Z a r a t a m o
Z e a n u r i Z e a n u r i
Z e b e r i o Z e b e r i o
Z i e r b e n a Z i e r b e n a
III. GIPUZ KOA KO LURRA L DE HIS TORIKOA
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
A b a l t z i s k e t a A b a l t z i s k e t a
A d u n a A d u n a
A i a A i a
A i z a r n a z a b a l A i z a r n a z a b a l
A l b i z t u r A l b i z t u r
A l e g i a A l e g i a
A l k i z a A l k i z a
A l t z a g a A l t z a g a
A l t z o A l t z o
A m e z k e t a A m e z k e t a
A n d o a i n A n d o a i n
A n o e t a A n o e t a
A n t z u o l a A n t z u o l a
A r a m a A r a m a
A r e t x a b a l e t a A r e t x a b a l e t a
GIPUZKOA ETA NAFARROAEuskal Herriko udalen izendegia ( )
NAFARROA
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Abáigar Abaigar
Abárzuza Abartzuza
Abaurrea Alta Abaurregaina [-a]
Abaurrea Baja Abaurrepea [-a]
Aberin Aberin
Abínzano Abintzao
Ablitas Ablitas
Acedo Acedo
Adiós Adiotz
Aezkoa Aezkoa
Agorreta Agorreta
Aguilar de Codés Agilar Kodeskoa
Aguinaga Aginaga-Gulibar
Aibar Oibar
Aintzioa Aintzioa
Aizoáin Aitzoain
Aizpún Aizpun
Albiasu Albiasu
Aldaba Aldaba
Aldaz Aldatz
Aldunate Aldunate
Alkotz Alkotz
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
A r r a s a t e / M o n d r a g ó n A r r a s a t e
A s t e a s u A s t e a s u
A s t i g a r r a g a A s t i g a r r a g a
A t a u n A t a u n
A z k o i t i a Azkoitia [-a]
Azpeitia Azpeitia [-a]
B a l i a r r a i n B a l i a r r a i n
B e a s a i n B e a s a i n
B e i z a m a B e i z a m a
B e l a u n t z a B e l a u n t z a
B e r a s t e g i B e r a s t e g i
B e rg a r a B e rg a r a
B e r r o b i B e r r o b i
B i d e g o y a n B i d a n i a - G o i a t z
D e b a D e b a
Donostia-San Sebastián D o n o s t i a
E i b a r E i b a r
E l d u a i n E l d u a i n
E l g e t a E l g e t a
E l g o i b a r E l g o i b a r
E r r e n t e r i a E r r e n t e r i a
E r r e z i l E r r e z i l
E s k o r i a t z a E s k o r i a t z a
E z k i o - I t s a s o E z k i o - I t s a s o
G a b i r i a G a b i r i a
G a i n t z a G a i n t z a
Gaztelu G a z t e l u
G e t a r i a G e t a r i a
H e r n a n i H e r n a n i
H e r n i a l d e H e r n i a l d e
Hondarribia Hondarribia [-a]
I b a r r a I b a r r a
I d i a z a b a l I d i a z a b a l
I k a z t e g i e t a I k a z t e g i e t a
I r u n I r u n
I r u r a I r u r a
I t s a s o n d o I t s a s o n d o
L a r r a u l L a r r a u l
L a s a r t e - O r i a L a s a r t e - O r i a
L a z k a o L a z k a o
L e a b u r u L e a b u r u
L e g a z p i L e g a z p i
L e g o r r e t a L e g o r r e t a
L e i n t z - G a t z a g a Leintz Gatzaga
L e z o L e z o
L i z a r t z a L i z a r t z a
M e n d a r o M e n d a r o
Mutiloa M u t i l o a
M u t r i k u M u t r i k u
O i a r t z u n O i a r t z u n
O l a b e r r i a Olaberria [-a]
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
O ñ a t i O ñ a t i
O r d i z i a O r d i z i a
O r e n d a i n O r e n d a i n
O r e x a O r e x a
O r i o O r i o
O r m a i z t e g i O r m a i z t e g i
P a s a i a P a s a i a
S e g u r a S e g u r a
Soraluze-Placencia de las A r m a s S o r a l u z e
To l o s a To l o s a
U r n i e t a U r n i e t a
U r r e t x u U r r e t x u
U s u r b i l U s u r b i l
Vi l l a b o n a Vi l l a b o n a - A m a s a
Z a l d i b i a Z a l d i b i a
Z a r a u t z Z a r a u t z
Z e g a m a Z e g a m a
Z e r a i n Z e r a i n
Z e s t o a Z e s t o a
Z i z u r k i l Z i z u r k i l
Z u m a i a Z u m a i a
Z u m a r r a g a Z u m a r r a g a
N A F A R R O A( ) Euskal Herriko udalen izendegia
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Alsasua Altsasu
Alzórriz Altzorritz
Alzuza Altzuza
Alli Alli
Allín Allin
Allo Allo
Alloz Allotz
Amalain Amalain
Amatriain Amatriain
Améscoa Alta Ameskoagoien
Améscoa Baja Ameskoabarren
Amillano Amillao
Amunarrizqueta Munarrizketa
Ancín Antzin
Anderaz Anderatz
Andosilla Andosilla
Anocíbar Anotzibar
Anoz Anotz
N A F A R R O AEuskal Herriko udalen izendegia ( )G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
N A F A R R O A( ) Euskal Herriko udalen izendegia
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Paternain BaternainPeralta AzkoienPetilla de Aragón Petilla de AragónPiedramillera PiedramilleraPitillas PitillasPoblado de potasas GetzaurrePuente la reina GaresPueyo PuiuRacas-alto Arrakas goitiRada ArradaRedin ErredinReta ErretaRibaforada RibaforadaRiezu ErrezuRipa ErripaRipalda ErripaldaRipodas ArripodasRocaforte RocaforteRomanzado ErromantzatuaRoncal ErronkariRoncesvalles OrreagaSada ZareSagaseta SagasetaSagües SaguesSalazar ZaraitzuSaldise SaldiseSalinas de Ibargoiti Getze (ibargoiti-)Salinas de Oro JaitzSalinas de Pamplona Getze (galar-)San Adrián San AdriánSan Isidro del Pinar San Isidro del PinarSan Martin San MartinSan Martin de Unx San Martin UnxSan Vicente San VicenteSangüesa ZangozaSansoain SantsoainSansol SantsolSansomain SantsomainSanta fe SantafeSantacara SantakaraSantesteban DoneztebeSantesteban de lerin MalerrekaSaragüeta ZaraguetaSarasa SaratsaSarasate SaratsateSarria SarriaSarries SartzeSarriguren SarrigurenSartaguda SartagudaSengariz SengaritzSenosiain SenosiainSesma SesmaSolchaga SoltxagaSorauren SoraurenSorlada SorladaSubiza Zubitza
G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Tabar TabarTafalla TafallaTajonar TaxoareTiebas TiebasTirapu TirapuTorralba del Río Torralba del RíoTorrano DorraoTorres DorreTorres del Río Torres del RíoTraibuenas TraibuenasTudela TuteraTulebras TulebrasUbago UbagoUbani UbaniUcar UkarUgar UgarUjue UxueUli-alto UliberriUli-bajo UlibeitiUlibarri UlibarriUlzurrun UltzurrunUnciti UntzitiUndiano UndioUnzu UntzuUnzue UntzueUrbicain UrbikainUrbiola UrbiolaUrdaniz UrdaitzUrdanoz UrdanotzUrdax UrdazubiUrdiroz UrdirotzUriz UritzUroz UrotzUrra UrraUrraúl Alto UrraulgoitiUrraúl Bajo UrraulbeitiUrricelqui UrritzelkiUrroz UrrotzUrzainqui UrzainkiUscarres UskartzeUsi UsiUsoz UsotzUstarroz UztarrotzUstes UstaizeUsun UsunUterga UtergaUzquita UzkitaUztarroz UztarrozeValcarlos LuzaideValdega EgaibarValdizarbe IzarbeibarValtierra ValtierraVera de Bidasoa BeraVesolla BesollaViana VianaVidangoz Bidankoze
NAFARROA, LAPURDI ETA NAFARROA BEHEREA
Euskal Herriko udalen izendegia
( )G a u r egungo izen ofiziala Euskal izena
Vidaurre BidaurreVidaurreta BidaurretaViguria BiguriaViloria BiloriaVillafranca AlesbesVillamayor de Monjardín Villamayor de MonjardínVillanueva de Arce Hiriberri-ArtzibarVillanueva de Yerri Hiriberri-DeierriVillatuerta VillatuertaVillava AtarrabiaVillaveta BillabetaYarnoz IharnotzYelz IheltzYerri DeierriYesa EsaZabal ZabalZabalceta ZabaltzetaZabalegui ZabalegiZabalza ZabaltzaZalba ZalbaZaldaiz ZaldaitzZandio ZandioZandueta ZanduetaZariquiegui ZarikiegiZariquieta ZarikietaZizur mayor Zizur nagusiaZolina ZolinaZoroquiain ZorokiainZuasti ZuastiZuasti de longuida ZuastiZuazu ZuhatzuZubielqui ZubielkiZudaire ZudairiZufia ZufiaZulueta ZuluetaZunzarren ZuntzarrenZuñiga ZuñigaZurucuain ZurukuainZuza Zutza