Top Banner
ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ HAZIRLAYAN ASLIHAN GÜNEY OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ
63

ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Jan 18, 2016

Download

Documents

Selma

ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ. HAZIRLAYAN ASLIHAN GÜNEY OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ. ETKİLİ ANNE BABA OLMAK. GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ ANNE BABA TUTUMLARI RİSKİ YÖNETMEK OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMA ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİ. GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

HAZIRLAYANASLIHAN GÜNEY

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ

Page 2: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ETKİLİ ANNE BABA OLMAK

GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

ANNE BABA TUTUMLARI

RİSKİ YÖNETMEK

OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMA

ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİ

Page 3: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

Page 4: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

7-10 YAŞ EVRESİNDE ÇOCUKLARIN SAHİP OLDUKLARI ÖZELLİKLER

Sezgisel düşünmenin yerini mantıksal düşünmeye bıraktığı’ nedensellik dönemi’ başlar.Bu evrede çocuklar örgün eğitim için hazırdırlar. Motor becerilerinde kaydedilir bir gelişme gösterirler. Dinleme becerilerinde kaydedilir bir gelişme gözlenir. Uzlaşma ve işbirliği içindedirler. Bu özelliklerinden dolayı yakın arkadaşlıklar kurabilme becerileri geliştirirler. Oyunlarda yenilgiyi kabul edebilirler ve yenilgiden dolayı yıkılmazlar. Kuralları kabullenirler ve harfiyen uygularlar. Karne, not ya da öğretmenin övgüsü gibi somut ödüllere cevap verirler Korkuları kabullenmezler.

Page 5: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Zihinsel Gelişimde Ebeveyn davranışları (7-12 Yaş Arası Çocuklarda)

Zihinsel Gelişimi Desteklemek İçin Yararlı(işlevsel) Ebeveyn Davranışları Çocukların öğrenme meraklarını desteklemek Öğrendiklerini, bilgilerini takdir etmek Dünya, cinsellik, diğer insanlarla ilişkilerle ilgili güvenilir ve tutarlı bir bilgi kaynağı olmak,Neden-sonuç ilişkisini kurmaları konusunda onları teşvik etmek, zorlamak,Çocukların yaratıcı ve mantıklı düşünme becerilerini destekleyin.Hangi sorumluluğun kime ait olduğu konusunda açık, net olmak

Zihinsel Gelişimi Desteklemek İçin Zararlı (işlevsel olmayan) Ebeveyn Davranışları

Çocuklara rehberlik yapmadan bazı becerileri öğrenmelerini beklemek Mükemmel olmalarında ısrarcı olmakÇocukların tüm zamanlarını ders, etkinlikle doldurmak, hiç boş zaman bırakmamakBecerilerini küçümsemek, dikkate almamakÇocukların yetersiz olduğu becerileri göz ardı etmek, konuşmamak

Page 6: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİK DÖNEMİ ERGENLİK DÖNEMİ (13- 19 Yaş)(13- 19 Yaş)

ERGENLİK, çocukluktan çıkıp gençliğe adım

atma dönemidir. •Ergenliği, zamanı biraz farklı olsa da herkes yaşar.

•Ergenlik büyümenin doğal bir parçasıdır.

•Ergenlik, fiziksel değişimlerin yanı sıra, düşünsel ve duygusal değişimleri de beraberinde getirir.

Page 7: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

GELİŞİM ALANLARI

DUYGUSAL

GELİŞİM

ZİHİNSEL

GELİŞİM

BEDENSEL

GELİŞİM

SOSYAL

GELİŞİM

Page 8: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Bedensel Gelişimde Ergen Neler Yaşar? Ve Ergen Bundan Nasıl Etkilenir?

Bu dönemde dış görünüş benlik algılarını çok etkiler.

Bu dönemde ergenlerin bedensel değişimleri cinsiyet özelliklerini yansıtır.

Kilo, boy ve kas gelişiminde hızlı bir değişim gerçekleşir. Fiziksel enerji artar.

Çevrelerindeki hemen herkesin kendileri ile ilgilendiklerine inanırlar.

10 yaşından itibaren arkadaşları/akranları tarafından fiziksel olarak beğenilmek önem kazanır.

Page 9: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Cinsel gelişim bedenin normal bir tepkisidir.

Cinsel organların ve bedenin temziliğinin bu dönemdeki

önemi ergene açıklanmalı gerekirse hem cins ebeveyne

tarafından gösterilmelidir.

Hem kız hem erkek ergenin cinsellikle her türlü sorusu

hem anne hem baba tarafından cevaplanabilmelidir.

Sorulan sorular anlaşılır bir şekilde sıkılmadan, gülmeden,

eleştirmeden açıkça cevaplanmalıdır.

Sorulan sorunun cevabı bilinmiyorsa birlikte araştırılmalı

ve cevap bulunmalıdır.

Cinsel Gelişim Döneminde Ergene Yaklaşım

Page 10: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

HAYIR DİYEBİLMEK

İstemedikleri şekilde birisinin dokunmasında HAYIR demelerinin en temel hakları olduğunu ifade edin.

Uygun olmayan, rahatsız eden istemedikleri bir dokunmaya, hitap edilme şekline HAYIR demeleri için bir nedenleri olması gerekmediğini “istememelerinin / rahatsız olmalarının” yeterli olduğunu söyleyin.

Page 11: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİKTE ZİHİNSEL GELİŞİM 13-19 yaş arası tam bir dönüşüm dönemidir.Bu

dönemde “ya.....ise?” sorusunu sorma becerisini

kapsayan sorgulama, yorumlama becerilerini içeren

“soyut düşünme” dönemine geçer. (tartışsak da bana

değer veriyor mu? iyi bir insan nefret edebilir mi? Vb...

soruları sorarlar.)

Ailede ve toplumda önemsenen değerler, soyut

kavramlar hakkında 11-12 yaşından itibaren çocuklar

düşünmeye başlarlar.

Bu dönemde geliştirilmesi gereken en önemli zihinsel

beceri “SORUN ÇÖZME” (çözüm üretme) becerisidir

Page 12: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Zihinsel Gelişimde Ebeveyn davranışları (13-19 Yaş Arası Çocuklarda)

Zihinsel Gelişimi Desteklemek İçin Yararlı(işlevsel) Ebeveyn Davranışları

Bağımsız düşünme becerisini desteklemek, saygı göstermekDüşüncelerindeki olgunlaşmayı takdir etmekBir önceki dönemde eksik kalmış beceriler olabileceğini kabul etmekSorun çözme becerilerinden yararlanmak, Aile içindeki kararlarda fikirlerini sormak

Zihinsel Gelişimi Desteklemek İçin Zararlı (işlevsel olmayan) Ebeveyn

Davranışları Arkadaşlarını, cinsellikle ilgili düşüncelerini küçümsemek, alay etmek

Sorun çözme, düşünme becerilerini küçümsemek, ihmal etmek

Büyüdüklerini görmemek, çocuksu düşünmelerini beklemek

Page 13: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİKTE DUYGUSAL GELİŞİM

İkilemler Hem bencil hem fedakardır. Herhangi bir lidere

körü körüne boyun eğerken yetişkinlere (genellikle de otoriteye) isyan eder.

Bir yandan bir gruba ait olma isteği varken bir yandan yalnız kalmak ister.

Birşeyler yapmak kendini kanıtlamak eğilimi güçlenmiştir. Hem kendini göstermek hem de sırları ile özel bir hayatı olsun ister.

Page 14: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİKTE SOSYAL GELİŞİM

Arkadaşlarla İlişki Arkadaş grupları değişebilir.

Sosyal becerileri geliştirmeye devam ederler.

Arkadaş grupları yetişkinlerden daha önemlidir ve onların eleştirilmesine dayanamazlar.

Arkadaşları ile konuşmak için fırsatlar yaratmayı isterler

Page 15: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Yetişkinlerle İlişki

Yetişkinin uzaktan denetimine ihtiyaç duyar.

Kendisi hakkında verilecek hükümler hakkında aşırı duyarlıdırlar.

Ergen kendisini yetişkin olarak kabul ettirme çabası içindedir. Çocuk muamelesi yapıldığında isyan ederler.

Otoriteye karşı olma, söz dinlememe, eleştirme, hata bulma ergenin tutumlarındandır.

Page 16: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİK DÖNEMİNDE BAŞARILMASI GEREKEN

GELİŞİM GÖREVLERİCinsel rolü kabullenme ve uygun davranışlar

geliştirme1. Duygusal bağımsızlığı kazanma, ve

bağımsız karar verebilme2. Arkadaşlık yeteneklerini geliştirebilme3. Çatışan değerleri uzlaştırma4. Meslek seçimi yapabilme5. Öz kimliğine ulaşabilme ve bunu

kabullenme

Page 17: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ANNNE-BABA TUTUMLARI

Page 18: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ANNE BABA EBEVEYNLİK GÖREV VE SORUMLULUĞU

Çocuklara doğru örnek olmak,

Çocukları korumak ve desteklemek,

Kuralları ve sınırları öğretmek,

Sürekli ve tutarlı bir anne babalık tutumu göstermek,Hem kendi isteklerini hem de çocuğun isteklerini dikkate alan bir ilişki geliştirmek

Page 19: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

YAŞAM POZİSYONUYAŞAM POZİSYONU

- , +Ben iyi değilim,

Sen iyisin

+ , + Ben iyiyim,

Sen iyisin

- , -Ben iyi değilim, Sen iyi değilsin

+ , -Ben iyiyim, Sen değilsin

+

+-

-

Page 20: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

TUTUM VE YAŞAM POZİSYONUYAŞAM

POZİSYONUTUTUM TANIM

+, - BASKICI Anne baba çocuk üzerinde güç kullanır ve istediğini zorla yaptırır.

- , + TAVİZKAR Çocuk anne baba üzerinde güç kullanır ve istediğini zorla yaptırır.

_ , _ İLGİSİZ Anne baba çocuğun istek ve ihtiyaçlarıyla yeterince ilgilenmez, yok sayar.

+ , + YETKİN Anne baba çocuğu olumlu/uygun iletişim ve disiplin yöntemlerini kullanarak yetiştirir.

Page 21: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Baskıcı tutum yöntemleri

Aşırı korumaKontrol etmeSürekli akıl vermeBağırmaTehdit etmeSevgiyi esirgemeCeza

Page 22: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Tavizkâr tutum yöntemleri Çocukların kullandığı yöntemler:

sızlanmatutturmaduygu sömürüsüşantaj

Anne-baba çaresiz kalıp çocuğun isteklerine boyun eğer.

Page 23: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

İlgisiz tutum

Anne-baba çocukla yeterli ve kaliteli iletişim kurmaz.

Çocuğu yetiştirirken neredeyse hiç yöntem kullanmaz.

Page 24: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Yetkin tutumolumlu ve uygun iletişim ve disiplin yöntemi

Anne-baba-çocuk birbirleri üzerinde güç kullanmazlarBirbirlerinin istek ve ihtiyaçlarına ilgisiz kalmazlarAnne-baba gücünü çocuğu güçlendirmek ve desteklemek için kullanırBu yöntem doğru zamanda çocuğa ve ilişkiye zarar vermeden kullanma ustalığını içerirDoğru ve uygun yöntem kullanıldığı için güç ve zaman kaybı olmazÇocuk yetiştirmede kalıcı ve etkin sonuçlar elde edilmesini sağlar

Page 25: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Yetkin tutumAiledeki herkesin duygu-düşünceleri dinlenirÇocuğun bir birey olduğu kabul edilirÇocuğun sorumluluk alabileceğine güvenilirÇocuk sorun çözmeyi öğrenirKendine ve çevresine güvenirAnne-baba çocuğa uygun sınırlar koyarak çocuğu korurÇocuğa güven ve destek vererek onun kendine olan güvenini artırır

Page 26: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

TUTUM ve SONUÇLARIYAŞAM

POZİSYONUTUTUM SONUÇ

+,- BASKICI Korku, çekinme, sorumsuzluk, isyan...

-, + TAVİZKAR Bencillik, sorumsuzluk, doyumsuzluk...

-,- İLGİSİZ Mutsuzluk, değersizlik, yetersizlik...

+,+ YETKİN Öğrenme, düşünme, güven, sorumluluk alma, karşılıklı ve

yakın ilişki...

Page 27: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

RİSKİ YÖNETMEK

Page 28: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

RİSK NEDİR?Risk, sonucunda tehlikeli bir durumla karşılaşma olasılığı olan bir

olay olarak tanımlanır.Zarara uğrama tehlikesi olarak ta

tanımlanmaktadır

Riskli davranış, kişinin mevcut durumu değerlendirmesi ve söz

konusu durum içerisinde tehlike oranı yüksek olan yönü/yöntemi

tercih etmesidir. Yani, kişiyi tehlikeye atan ve hayati anlamda

tehlike yaratan; hastalık veya ölümle sonuçlanma ihtimali yüksek

davranışlardır.

Ergenlikte Risk, gençlerin sağlık ve iyi halde olma durumlarına

herhangi bir şekilde zarar veren durumlar olarak tanımlanmaktadır.

Page 29: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Risk Alma…

Tüm ergenler büyümenin normal bir

parçası olarak risk alma davranışları

gösterirler. Risk alma ergenin kendi

kimliğini tanımlama ve geliştirme aracıdır

ve sağlıklı risk alma ergenler için çok

değerli bir deneyimdir.

Page 30: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

RİSK TAKVİMİ0-6 YAŞ 7-19 YAŞ

Sağlık,bakım,koruma ile ilgili riskler

Trafik Cinsellikle Madde kullanımıBilinçsiz ve disiplinsiz yapılan tehlikeli sporlarAkran grubuMedyainternet

Page 31: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Risk Dönemleri…

Riskli davranışların yoğun olarak

görüldüğü dönemler/kritik dönem,

geçiş dönemleridir. Yani insanlar,

büyürken, gelişirken bir dönemden

diğerine geçerken daha kolay risk

alabilirler.

Page 32: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLİKTE GÖRÜLEN RİSK DAVRANIŞLARI

Bıçak taşıma, kavgaya karışma,

saldırganca davranma, intihar düşüncesi

ve girişimi, uzun süreli gürültülü müzik

dinlemek, uzun süreli televizyon izlemek,

video oyunlarını oynamak ve okula

devamsızlık davranışları…

Page 33: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

RİSK ALMA DAVRANIŞLARININ GELİŞİMSEL NEDENLERİ

Kendi hayatlarını kontrol etme arzusu

Yetişkin otoritesine ve geleneksel topluma direnmenin ifadesi

Kaygıyla, gerilimle, yetersizlikle ve başarısızlıkla baş etme yolu

Akran gruplarına daha çok kabul edilme

Kendi kimliğini doğrulama

Kendini kanıtlama

Page 34: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

RİSKLERİ FARKEDİN VE DERS ALMASINI SAĞLAYIN

İLETİŞİME ÖNEM VERİN

SEVGİNİZİ GÖSTERİN

KURALLAR OLUŞTURUN

LAFLA OLMAZ MODEL OLUN

EĞLENCEYE VAKİT AYIRIN

ROLÜNÜZDEN VAZGEÇMEYİN

MEDYA MESAJLARINI BİRLİKTE OKUYUN

ARKADAŞLARINI VE AİLELERİNİ İZLEYİN

TANIYIN

Page 35: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

TANIYIN

ARKADAŞLARINI VE AİLELERİNİ

ÇEVRESİNİ

ÇOCUĞUNUZU

KENDİNİZİ

Page 36: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

İZLEYİN

BOŞ VAKİTLER

AKADEMİK BAŞARI/BAŞARISIZLIK

DEVAM/DEVAMSIZLIK

ARKADAŞLARI

GİTTİĞİ YERLER

ANİ DEĞİŞİKLİKLERİ

PROBLEM ÇÖZME YOLLARI

Page 37: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ZAMAN AYIRIN

DİNLEYİN

DUYGULARINI DUYGULARINI ANLAYINANLAYIN

ÖNEMSEDİĞİNİZİ GÖSTERİN

HER KONUDA KONUŞMASINI DESTEKLEYİN

İLETİŞİM

Page 38: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMA

Page 39: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGENLE KONUŞURKEN ÖNEMLİ NOKTALAR

Duygularınızı ve ihtiyaçlarınızı ergene ifade edin

Ergenlerin düşüncelerini sorun ve düşüncelerine saygı duyun

Önce ihtiyacınızdan ve duygunuzdan bahsedin

Öğüt, öneri verecekseniz önce isteyip-istemediğini sorun

Direkt öneri yerine öyküler işe yarar

Page 40: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Olumlu Disiplin Yöntemleri

1

1. Olumlu Örnek Olmak

2. İyi Alışkanlıklar kazandırma

3. Önleyici Açıklamalar Yapmak / Önlem Almak

4. Güven Vermek / Teşvik Etmek

5. Hayır Diyebilme/ Sınır Koyma

Page 41: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Olumlu Disiplin Yöntemleri2

1. Nedenini Düşünme

2. Dikkatini Başka Yöne Çekmek

3. İstenmeyen Davranışın Sonucunu Açıklamak

4. İstenmeyen Davranışın Yerine Yeni Davranış Önermek

5. Görmezden Gelme ve Olumluyu Takdir Etme

6. Seçenekler Sunmak

7. Yapılan Davranışın olumsuz sonucunun düzeltilmesini sağlamak

8. Anlaşma Yapmak ve Birlikte Kural Oluşturmak

9. Davranışının Sonucunu Yaşatmak

Page 42: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ELEŞTİRİ İÇİN BİR TEKNİK:ELEŞTİRİ İÇİN BİR TEKNİK:

Eleştirinizin kişiyle değil davranışıyla ilgiliolduğunu göstermek için olumlu kabul iletisiylebaşlayıp, olumlu kabul iletisiyle bitirin.

Örnek: + : Seninle birebir konuşurken futbol konusunda akıl yürütmelerini beğeniyorum.- : Arkadaşlarım eve geldiğinde de beni bu konuda konuşmaya zorlamanı istemiyorum.+ : Bu konuyu seninle birlikte çözüme ulaştıracağımıza inanıyorum..

Page 43: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ERGEN’İN ELEŞTİRİYE BAKIŞIGenellikle eleştiriyi abartarak ve çarpıtarak alır.Eleştirinin “ne” olduğundan çok,eleştiriyi yapanın “kim” olduğu önemlidir.Eleştiri kişiliğe yönelik ise“güç savaşı” için neden sayarlar.Eleştirinin kriterleri ve sebep-sonucu açıklanırsa etkili olur. ERGENLER BELLİ ETSE DE ETMESE DE KENDİSİNE

YÖNELİK YAPILAN TÜM DEĞERLENDİRMELERİ ÖNEMSER.

Page 44: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Eleştirirken...

Kişiliği değil davranışı eleştirmek...

Her zaman anında değil bazen eleştiri için bir süre beklemek,

Grup önünde değil, tek başına iken,

Eleştirinin nedenini açıklamak; olumsuz davranışın size olan etkisini söylemek

Ona da söz hakkı tanımak

Page 45: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Fikirlerine, değerlerine yönelik takdir ifadelerini önemserler.Dış görünümlerine yönelik takdirleri dikkate alırlar.Not, sayı ve standartlandırılmış takdir ifadeleri yerine “kişiye özel” takdir ifadeleri etkilidir.

ERGENLER BELLİ ETSE DE ETMESE DE KENDİSİNE YÖNELİK YAPILAN TÜM DEĞERLENDİRMELERİ ÖNEMSER.

ERGEN’İN TAKDİRE BAKIŞI

Page 46: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Takdir ederken...

Hem kişiliği hem de davranışı takdir etmek,Anında takdir etmek,Hem grup önünde , hem tek başına iken,Takdirin nedenini açıklamak; olumlu davranışın size olan etkisini, hissettiklerinizi söylemekOna da söz hakkı tanımak

Page 47: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

KENDİMİZİ İFADE ETMEK

Karşıdaki kişinin davranışı

Sonucunda

Hissedilen duygunun ifade edilmesi

DUYGUNUN İFADESİ

SOMUTETKİ

Karşıdaki kişinin yaptığı

davranışın sonucunda oluşan duygunun

nedeni Para, zaman, emek,

Sağlık, enerji kaybınınİfade edilmesi

DAVRANIŞINTANIMI

Karşıdaki kişinin üzen, kızdıran,

korkutan Davranışının

yorum katılmadanNe ise aynen ifade

edilmesi

Page 48: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

ÇATIŞMA ÇÖZME

Page 49: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Çatışma

İlişkilerdeki çatışma;

En az iki insanın ihtiyaç ve/ veya değerlerinin çakışması veya farklılaşmasından kaynaklanan bir süreçtir

Page 50: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Çatışmalar normaldir.

Çatışmalarının nasıl yönetildiği önemlidir. Çatışmalar ilişkiyi ya güçlendirir, ya da zayıflatır.

ÇATIŞMA

Page 51: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

İki tür çatışma vardır

İhtiyaç Çatışması

Değer Çatışması

Page 52: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

• Çatışmaları yönetmenin birden çok yöntemi vardır.

• Çatışma yönetimi yaşanan sorunun, niteliği, önemi ve ilişkinin biçimine göre farklılıklar gösterir.

Page 53: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Rollerin ÖzellikleriRollerin Özellikleri

SUÇLAYICI

Aşırı eleştirel ve sert davranırlar.

Karşılarındaki zayıf, küçük olarak algıladıklarında suçlayıcı rolüne girerler.

Ben iyiyim (akıllı, yeterli), sen kötüsün (akılsız, yetersiz) diye düşünür

Ancak ben bu sorunu çözebilirim başkaları yapamaz, başaramaz diye düşünür.

Page 54: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Rollerin ÖzellikleriRollerin Özellikleri

KURTARICI

Kurtarıcı rolündeki kişi karşısındakine beceremeyecekmiş gibi davranır.

Karşıdakinin güçsüz ve aciz olduğunu düşündükleri zaman tercih ederler.

Ben olmazsam karşımdaki bu sorunu çözemez diye düşünür

Page 55: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Rollerin ÖzellikleriRollerin ÖzellikleriKURBAN

Aşırı boyun eğen ya da isyan eden davranış içindedir.

Kurban rolündeki kişi devamlı şikayet eder, sık sık itiraz eder, hayır derler.

Yaşam pozisyonları (-,+) dır. Ben kötüyüm (akılsız, yetersiz), sen iyisin (akıllı, yeterli).

Siz olmazsanız, bana yardım etmezseniz bu sorun çözülemez derler

Page 56: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

AlıştırmaAlıştırma1. Çok sorumsuzsun. (suçlayıcı)

2. Siz de hep beni görüyorsunuz.

3. Ayakkabının bağı çözülmüş dur ben bağlayayım.

4. Bu kadar zor sorulara ben ne yapabilirim ki?

5. Siz nasıl isterseniz, öyle yapayım..

6. Bunlar bu işi beceremez, kontrol etmek gerekir.

7. Bütün terslikler de beni bulur.

8. O kadarcık şeyle doyulur mu? Şunları da ye....

9. Sen onu bana gönder, ben hallederim.

10.Böyle gelmiş böyle gider, ben ne yapabilirim ki..

(suçlayıcı)

(suçlayıcı)

(kurtarıcı)

(kurtarıcı)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

Page 57: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

AlıştırmaAlıştırma1. Çok sorumsuzsun./ Anlaşmamıza göre odanı toplamak senin sorumluluğun bunu yapmanı istiyorum.

(suçlayıcı)

2. Siz de hep beni görüyorsunuz.Ben hata yapınca beni hemen eleştirmeniz hoşuma gitmiyor.

3. Ayakkabının bağı çözülmüş dur ben bağlayayım.

Ayakkabının bağı çözülmüş. İstersen sana bağlamayı öğretebilirim.

4. Bu kadar zor sorulara ben ne yapabilirim ki?Bu sorular da bilmediğim şeyler var. Daha doğru ve etkili çalışmam gerekiyor.

5. Siz nasıl isterseniz, öyle yapayım.Benden tam olarak istediğiniz ne? ….yapabilirim…..yapamam.

6. Bunlar bu işi beceremez, kontrol etmek gerekir.Bu işin başarılmasıyla ilgili endişelerim var. Bazı noktalarında bilgi almak istiyorum.

7. Bütün terslikler de beni bulur.Hay allah, işler ters gitti. Neyse çalışıp düzelteceğim, artık.

8. O kadarcık şeyle doyulur mu? Şunları da ye....İstersen biraz daha verebilirim. (Ya da) Doydun mu?

9. Sen onu bana gönder, ben hallederim.Senin için de uygunsa onunla bir de ben konuşabilirim.

10. Böyle gelmiş böyle gider, ben ne yapabilirim ki.Böyle gelmiş ama böyle gitmesi gerekmez. Farklı seçenekler üretebiliriz.

(suçlayıcı)

(suçlayıcı)

(kurtarıcı)

(kurtarıcı)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

(kurban)

(koruyan,sınırlarını çizen)

(düşünen, duygusunu uygun ifade eden güç)

(düşünen/destek veren)

(düşünen)

(düşünen)

(koruyan,sınırlarını çizen)

(olumlu gücünün farkında olan)

(izin veren) (düşünen)

(koruyan,sınırlarını çizen)

(düşünen/ gücünün farkında olan)

Page 58: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Suçlayıcı olmak yerine;

olumlu yöntemler kullanarak kural koymakta fayda vardır.

Page 59: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Kurtarıcı Olmak Yerine Diğerinin ihtiyacını anladığınızı belirterek, karşıdakini dinleyerek, nasıl yardım edilmesini istediğini sorarak bu ihtiyaç karşılanabilir.

Page 60: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

Kurban olmak yerine;

düşünmek, öneri geliştirmek, kendi sorunun ifade ederek

çözüm üretmek mümkündür

Page 61: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

KAZAN KAZAN YÖNTEMİ1. Çatışmanın Tanımlanması

(İstek ve İhtiyaçların İfade Edilmesi)

2. Çözüm Önerileri Oluşturma

(karşılıklı ihtiyaçları dikkate alarak önerilerin oluşturulması)

3. Çözüm Önerilerini Değerlendirme

(tarafların çıkan önerilerin kendi ihtiyaçlarını karşılayıp kaşılamadığını teyit etmeleri)

4. En Uygun Çözümü Seçme

(iki taraf için de en uygun çözüm önerisinin seçilmesi)

5. Uygulama Yollarına Karar Verme

(karar verilen çözümde kimin ne yapacağının belirlenmesi/işbölümü)

6. Çözümün İşleyip İşlemediğini Takip Etme

(bir süre belirleyerek çözümün işleyip işlemediğinin test edilmesi)

Page 62: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK VE DANIŞMA

HİZMETLERİGENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN 7-19 YAŞ ANNE-BABA EĞİTİMİ

PAKETİNDEN YARARLANILMIŞTIR

Page 63: ETKİLİ ANA-BABA EĞİTİMİ

KATILIMINIZDAN DOLAYI

TEŞEKKÜR EDERİZ