Top Banner
156

Ernesto Laclau La Razon Populista

Aug 19, 2015

Download

Documents

Juan Jimenez

Populismo
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript

H]OrO;unolt!G,LC8C iC!uU \|C!\t U l`C!` IIuI8C CL ULu UC !u8 It!.8 UC!C.. (C)QuUi`:! L-_u Iu\CCuIu IHIC!CCUI u UC-Uc O|CO- . .

cnlO'co/'OmO/!|lO|I ]u!I8mc ])CIu ]C:98IU)ICumCHIC C0:UuDuCu8uUI \|Cu u QCH8H IIU_Cu 8uCu! \ muUu UC Cu.8II !u Q!I(Cu UC8U CHuQUC UC 8C u!Cu UCIHIII\JmCC UC! uHIu G 5 8uCIu!U_ICu. ;U8 I]U1C-8 :u-u8 cL C! Q8l08l1u0I3II8mu \ u Cuu !uC:uLu~ 8C1 QU08lu8u ] uLu!Izu !u CuOu)muCIU1 CI ]u8mu C8uUUHUCI CmuI8mu U)Cu \ UC!_OHI8m UC!u IC88ICH;u ICumuIuCUH UC! CuHCu C `;uCDIu !uUICumuI !u U8CU8UH CuH ;IuVu /IZCR, CuDIu Uu ILCuLC!u8u CH 'o!!n_c!/O,Ic_cmC(Un|tc!8|OOO,CH Iuu ulu 8G1OuJ013C^:!8 IUCHI]u!IICu. 'UC8IIuHu u8:-mu ! CuIuCICII.3CIuH UC mU!IIUU uC ]!uLICuuL .u !:HJ \ l.I_: 1mcr|o]uu]uHCI C u. cL tI uUC: uLICaUOI UIu8 UCmuLUu8.]OrOzunoUl|lOuQi!uFHu IB U01OD uuLa!8I8 UC Iu IuCu C_Cm:Cu \ H .u uIDu! U!u8 IUCHIUuUC8 8uCIu!C8 uC 8 UUumCD1a| Qu13C(|]CLUC !u8 IIuHu8 \ LIPCu8 UC u8 muV+u.CHIO8 ]UIuC8 uVuHZu uH ]u8u m: CH c ]1u\CIu olncoUC ULu UCmuCIuCu IuUCu! CL C' uCUu! C8CCHu:Iu 1DCu]IIu!8mu _!uDu!IZuUu.SoN bbb=db ||| | ` P`z

4`|'/ ;azl-!a(lJraduccondcSCLD.D I/CLUIISJCCL!iONI'I!5^M!ONOCDCUi:Ur/cONCvic-LxICO -.CLNTINA-RA5IL-LHILL LOLOVBI^-1SAA 1STADO5!NIDODLkICA- !\AT)VA Lk-N)N)ZUL^ blRFAClOLsrclibroscihrcrroga cchrralmchrc sobrc lalgicadc lormacih dclas idchridadcs colccrivas. !ucsrrochloquc arrc dc uha ihsarislac-cihbsicacohlascrsccrivassociolgicasquc,obichcohsidcrabahalgruocomolauhidadbsicadclahalisissocial, obichihrchrabahrrascchdcrcsauhidadarravcsdcaradigmaslolsricoshhciohalisrasocstrucruralisras. aslgicasquc rcsuohch csrosrios dchhcio-hamichrosociasoh, dcacucrdo coh hucsrrouht: dc visra, dcma-siadosimlcsyuhiIormcsaracarurarla vaiicdaddcmovimichrosimlicadoschlacohsrruccihdcidchridadcs.)csulraihhcccsariodccirqucclihdividualismomcrodolgicochcualquicradcsusvaiiahrcsihcluidalaclcccihraciohal- hoiovccramocohihguhaalrcrhari-vaalriodcaradigmaquccsraosrrarahdodccucsriohai.Llcamihoquclcmosihrchradoscguirararrararcsrascucsriohcscsdoblc. orimciolasidodividirlauhidaddcl_ucchuhidadcsmchorcsquclcmosdchomihadoaemandslauhidagc_;pp,chhucsrracrsccriva,clrcsulradodcunaarriculacihdcdcmahdas.5ih cmbargo, csra arriculacihhoconsohdc a una cohlguracihcsrablcyositivaquc:dramoscohsidcrarcomouharoralidaduhi-lcada:orclcohrrarioucsroqucroda dcmahdaicschrarcclamosauh dcrcimihadoordc srablccido,cllacsra ch uha rcla,hccu-Iiarcohcscordch,quclaubicaalavczdchrioyIucradccl[ omocscordchhoucdcabsorbciroramchrcaladcmahda,hoconsiguccohs-riruirsc a sI mismo comouharoralidadcolcichrc .a dcmahda rc-- `quicrc,sihcmbaigo,alguhriodcroralizacihsicsqucscvaacrisra-lirarch algoquc scaihsciibiblc como rccamo dchriodclsisrcma.odos csros movimichros cohrradicrorios y ambiguos imlicah lasdivcrsaslormas dcarriculacihchriclgica dcla dilcrchciaylgicadc la cquivalchcia, qucdiscurimos ch cl carulo 4.Como cxlica-9 il0 IJ'I\\ibP mOsaia ImQOsIbIIdad dcar aunidad dc una OrmacIn sOcIacnun Ob

CtO gucsca conceptue/mente aQrcnsIbc cOnduccaaccntra-Idad dc a nomtnecicn cnacOnst:tucIn dc aunIdaddccsa Orma-cIn, cn :antO guc a ncccsIdad dc un ccmcntO sOcIa guc una OsccmcntOs lctcrO_cncOs -nIdad guc nO cs QrOvista QOr nIn_una-_Ica artIcuatOrIa uncIOnaIsta cstructuraista- OtOr_a ccntraIdada efcto cn acOnstItucIn sOcIaIrcudyaOlabia cntcndIdOcara-mcntc: ca/OsOcIacsuna/OIidIna.IucstrOanIsIssccOmQctacOn .:a cxQansIn dc as catc_Orias cabOradas cn c caQituO4 -as_Icas dc a dicrcncIa y a cguIvacncIa, Os sI_nIicantcs vaciOs, alc_cmOnia- a una _ama ms anQIa dc cnmcnOs QOitIcOs cn ccaQituO , dIscutImOsasnOcIOncs dcsI_nI!cantcsOtantcsydclc-tcrO_cncIdad sOca, ycnccaQituO ,as dcrcQrcscntacInydcmO-craCa.,lOr guctratarcstOs tcmas cnunadIscusIn sObrcQOQuIsnO:ara/n csasOsQccla, guc lctcnidO durantc muclO tIcmQO, dc guccnadcscstImacIndc QOQuIsmO !my muclO masgucarcc_acIndcun_On|untOQcrIcrIcOdccnmcnOsaOsmr_cncsdcacxQIca-cInsOcIa. lIcnsOgucOguccstaImQcItOcnun rccla/Otandcsdc-OsO cs a dcscstImacIn dc a QOitIca tout court y a armacin dcguc a _cstIn dc Os asuntOs cOmunItarIOs cOrrcsQOndc a un QOdcradmInIstratIvOcuya ucntcdcc_ItImIdad csuncOnOcImIcntO aQrO-QIadO dc O guc csa `bucna cOmunIdad. !stc la sIdO, durantc sI-_Os, c dIscursO dc a `!OsODa QOitica, InstituidO cn QrImcr u_arQOr latn. `QOQuIsmO cstuvO sIcmQrc vIncuadO a un cxccsOQcI_rOsO, guc cucstIOna Os mOdcs carOs dc unacOmunIdad raciO-na.lOrOtanO, nucstra tarca, dcmOdO cOmOalcmOscOnccbidO,la sIdO acararas_IcascsQccicasInlcrcntcsacsccxccsOyarmarguc, cjOsdc cOrrcsQOndcr aun cnmcnOmar_Ina, cstan InscriQtascncuncIOnamIcntO rcadctoao csQacIOcOmunItarIO. ccstcmOdOmOstramOs cmO, a O ar_O dc as dIscusIOncs sObrc QsIcOO_ia dcmasas dc sI_O ., lubO una QrO_rcsIva IntcrnaI/acIn dc ras_OscaractcristIcOsdc`a muJtItud guc a cOmIcn/O -QOr cjcmQO, cn aObra dcyQQOItcaInc- cran vIstOs cOmO un cxccsO InasImiabc,bP'L I1QcrO guc, cOmO dcmOstrO Ircudcn 1sicolge ae L meses en/uts ae/ o, sOnmlcrcntcsaaIOrmacIndctOdaIdcntIdadsOcIa. stOOdcsarOamOs cn aQrImcraQartc dcIbrO. uc_O, cn c caQituO 7 cOnsIdcramOscasOslIstrIcOsgucmucstraascOndIcIOncsdccmcr-_cncIa dc as IdcntIdadcs QOQuarcs, mIcntras guc cn c caQituO 8 anaI/amOs as mItacmncscn a cOnstItucIn dcas IdcntIdadcsQO-Quarcs.\na cOnsccucncIa dcnucstraIntcrvcncIn cs uc c rccrcntc dc'QOQuIsmO scvucvc bOrrOsO, QucsmuclOscn~mcnOs guc tradI-cIOnamcntc nO ucrOn cOnsIdcradOs cOmO QOQuIstas, cn nucstrOanIsIs cacn dcntrO dccstacaIcacIn. 1gui rcsIdc una critIca QO-tcnIa a nucstrO cnOguc, a acua sO QOdcmOs rcsQOndcr guc crccrcntc dc `QOQuIsmO sIcmQrc lasIdOambI_uOy va_O cncana-sIssOCa.astacOnrcvIsarbrcvcmcntcaItcraturasObrcQOQuIsmO-aaguc laccmOsrcIcrcncIacn c caQituO I Qaravcr guc cstQa-_adadc rccrcncIasa avacuIdaddccOnccQtOy a a ImQrccIsIn dcsus imItcs. IucstrO IntcntO nO la sIdO cncOntrar c oerdaero rcc-rcntcdcQOQuIsmO,sInOlaccrOOQucstO: mOstrarguccQOQuIsmOnO tcnc nn_una unIdad rccrcncIa QOrguc nO csta atrIbuIdO a uncnmcnO dcImItabc,sInOauna_IcasOcIacuyOsccctOs atravc-san una varIcdad dccnmcnOs. QOQuIsmO cs, sImQcmcntc, unmOdO dccOnstruIrOQOitIcO.NuclasQ

crsnas, a travcsdcsuObraOdc cOnvcrsacIOncsQcrsOnacs,lancOntrbudOadarOrmaamIcnIOgucsObrccstOstcmas.IOvOyaItcntarQrOvccrunaIstadccas,QucsscrasIcmQrcncccsarIamcn-tcmcOmQcta.n tOdO casO, asdcudasIntccctuacsmasImQOrta-tcs sOn rccOnOcIdas a travcs dc ctas cn c tcxtO. OIn cmbar_O, laya_unas gucnO QucdOOmItIragui. aydOs(OntcxtOsdcntrO dc OscuacscstasIdcasIcrOndIscutIdasdurantcaOs y gucIcrOn QartI-cuarmcntc ructicrOs Qara c dcsarrOO dc mI QcnsamIcntO. unO cscscmInarIOdcdOctradOsObrcdcOO_ia y1nIsIs dcIscursOcna\nIvcrsIdaddcscx,Or_anI/zdOQOrTcttaI Orva,avIdOwaHlj)asOn [ynOs) c OtrO cs c scmInarIO dcQOs_radO sObrc ctrIca, '

_|'

\2 IM IOIULSTAsicoahalisis yolrica chC Icparramchrodc trcraruraCompara-da,chlabtarc\hivcrsityol !cwYorkchtullalo,qucorgahcc|uhroa m colcga joah Copcc. Iis orras dos prihcipalcs cxprcsiohcs dcgrarirud soh para ClahralIoullc, cuyo alichroycomchrarios amircxro lah sido uha luchrccohsrahrc dc csrmulo para mi rraba|o, ypara! orcchIarburr, dclCchrrodcLstudos`crcosdcla\hvcr-sdaddc Lsscx, cuyo cuidado rcchicochdarlorma amimahuscrrobaprobadoscrchcsra,ascomochorrasocasiohcsprcvias,ihvaluablc._uicrolhalmchtcagradcccrclcxcclchrcrraba|odcrraduccihllcva-doacaboporbolcdadacau.Lvahsroh, \ dchovicmbrcdc2OO4 bI.I/DENIGRACIONDEIS/SASu1. I!I!LI5!: !ILll5 YIIA!j5 L QOQuIsmO, COmO CatC_Ota CC ah2IsIs QOtICO, nOs CntCnta a QIO-bCmasmuy CsQCC!COs.Ot unaCO,Csuna nOCICntCCuttCntC,QuC nO sCO C CCusO_CnCtaI2aCO,yaQuC!OtmaQattCCCICCsCtIQCICn CCunaamQIa VaIICCaCCC mOVImICntOs QOtICOs,sInO QuCtambIcn IntCnta CaQtutata_O CCntta aCCICaCCcstOs. 1 mItaCCC.amInOCn-ttC O CCsCtIQtIVO y O nOtmatIVO, C COnCCQtO CC `QOQuIsmO IntCnta COmQtCnCCta_O CtuCIamCntC sI_nI!CatIVO sObtC as tCaICaCCs QO-tICasCICCOC_ICasaasCuaCsIC!CtC.buaQatCntCVa_uCCaCnOsC tIaCuCC CnCuCasaCCtCa CC aImQOttanCIaCCsu!unCICnattIbutIVa. bIn Cmbat_O, nO CXIstC nIn_una CatICaC tCsQCCtO CCcanteniaaCC ta attIbuCICn.1ntas_OCaIaCtCIstICOQCtsIstCntCCna ItCtatutasObtC QOQuIsmO Cs a tCtICCnCIa ~ CI!CutaC- QaIa Cat un sI_nI!CaCO QIC-CIsO a COnCCQtO.1a CatICaC COnCCQtua -nI Quc habat Cc CC!nICIO-nCs- CstaVIsIbCmCntCausCntCCCCstCCamQO.LnamayOtaCCOs CasOs,a COmQICnsICn COnCCQtua CsICCmQa2aCa QOt a InVOCa0ICn a unaIntuICICnnOVCtbaI2aCa,OQOICnumCIaCIOnCsCCsCIIQtIVasCC una VaIICCaC CCtas_Os ICCVantCs-una tCCVanCIa QuC Cs sOCaVaCa, Cn C mIsmO _CstO QuC a 8tma,QOt a tC!CtCnCIa a una QIOI!CtaCICn CC CXCCQCIOnCs-.LsI_uICntCCsunC]CmQOtQICOCCasCsttatC_Ias IntCCCtuaCs QuCttatanC`QOQuIsmOCn aItCtatutaCXIstCntC. QoQuIsmo Qor s msmo tcndc a ncgar cuaguct dcnthcacn con, o cashcacn dcntro dc, a dcotoma zgucrdadcrccha. un movmcnto mutcassta,aungucnotodososmovmcntosmutcasstasQucdcn consdcruscQoQustas. QoQusmo Qrobabcmcntcdcsaccuaguct dcncn cxhaustva.Lcandodcado cstc QtobCma Qorc momcnto, c QoQusmogcncramcntcnCuyccomQoncntcsoQucstos,ComosCtC| tccamo Qot a guadad dc dcrcchos Qotcos y a QartIcQacn unvctsa I;\ LOtM!GRC!M OL ^dc a _cntc COmun, QcrO undO a Ctcrta lOrma dc autOrttarsmO a mcnudO OgOun dcraz_OCarsmtcO. amOcn nCuyc dcmandassOCtatstas[O amcnOsadcmandadc ustCasOCa),unadctcnsa V_OrOsadcaQc-qucnaQrOQtcdad, hlcrtcs COmQOncntcsnaCOnastas,ya nc_aCn dca mQOrtanCa dc acasc.stO VaaCOmQanadOdca ahrmaCtndcOsdc-rcCbOs dc a _cntc COmun COmO cntrcntadOs a Os _ruQOs dc tntcrcs QrIv-c_tadOs,_cncramcntcCOnsdcradOsCOntrarOsaQucbOyaanaCtn. 'uaQucrad cstOsccmcntOsQucdcaCcntuarscsc_unasCOndCOncs sOCacsyCuturacs, QcrOcstntOdOsQrcscntcscn a mayOra dc Os mO-VmcntOs QOQustas.' 1 cctOr nOcrcsutardIc amQar a sta dc ras_Os rccvantcs dc !crmanIO,QOrccOntrarO,mcncOnarmOvmcntOs QOQustascn Os cuacs varOs dc cstOs ras_Os cstn auscntcs. n csc casO, O guc nOs gucdacsamQOsbdaddcdcnrctrmnO,unastuacnnO muy satsactOracn Oguc a anss sOca sc rccrc. _usramOs,dcsdcc cOmcnzO,adcantaruna LQtcss guc va a _uarnucstranda_acntcrca:guccimasseguccXQcrmcntaa tcOra _Oitca cn rcacn cOn c QOQusmO cst cOs dc scr casua, ya guc cncucntra su raiz cn a mtacn dc as hcrramcntas OntO_cas actuamcntc dsQOnbcs Qara c an1ss QOitcO;guc c `QOQusmO, cOmOu_ardcun cscOOtcrcO,rccjaa_unasdcas mtacOncs nhcrcntcsa mOdOcn gucatcOraQOtca nabOrdadOacucstn dc cmOOs a_cntcs sOcacs `tOtazanc cOnjuntO dc su cXQcrcnca QOtca.!ara dcsarrOar csta hQtcss cOmcnzarcmOs QOr cOnsdcrar a_unOs dc Os ntcntOsactuacsdc rcsOvcraaQarcntcnsOubdad dc a cucstn dc QOQusmO. omarcmOs cOmO cjcmQOs Os Qrmc-rOstrabajOsdcIar_arctLanOvanya_unOsdcOscnsayOsdcun LnoLcrman,/uth0rrtr:num, 11c:1m nd 1tt0n 10]ul:m, cw DrunswcK, ucva ]crscy, ransacton DooKs,I978,Q88|traO. csQ.: /ut0rtti::m0,_tct|m0_]0]ul:1m0 nct0n(Ducnos ;rcs, cmas, 2OO5|.ar_arct [anovan, 10]uh1m, ondrcs, ]gqcton DooKs,I981.Ln cstc caQtulo mc cstoy rchrcnCo sOo a cstc tcmQrano cstudto cx!austvo. Ln la sc_unda Qartc voy !accrrc|crcnctarcccntctraOajoCc[anovan, Quc abIc una nucva QcrsQcOtva. IOIULISMO:AMb!GltOA1to 1IARO}AS I7cOnOcdO brOsObrc c tcmacOmQadO QO!h! !!3r:taOncscu ytcst cncr. S tmassesE! I LI}LR}\A5LB !L!!3NL1 ada a va_ucdad dc cOnccQtO dc QOQusmO| !

dd dI . ya DU tiQicia ccnOmcnOsguc han std subsumdOs baOcstc rOtuO,una Qrmc-ra cstratc_la UtccctuaQOsibc scria nOntcnta d! . u ... at Ir masaca QrO-Qia m;QicIdad cs dccr, Qcrma.:cccr dcntrO dc caa d , anIzara _ama c casOs cmQrcOsguc abarca, ,sacar cuacsgucra cOnCsOncsguc scanQOsibcsdcunacOmQaraciOn mtaday dcscrQtIvacntrc cOs. stO cs O guc \ntcnta haccr LanOvan cn su trabaO,guc ncuyc cn-mcnOs C disQarcs cOmO c QOQusmO cstadOunidcnsc a . , ns narc nrusOs,Os mOvImicntOs a_rartOs curOQcOs sur_dOs uc_O dc a Qrmc-ra_ucrramundIa,c bOcaLrcdtcn 1bcrtaycQcrOnsmOcn a 7r_cntina,cntrc OtrOs. s mQOrtantc guc nOs cOnccntrcmOs QOr un mOmcntO cn a manc-ra cOmO LanOvanscOcuQa dc csta dvcrsdadcsdccIr,cmOntcnta abarcara atravts dc unatQOO_Ia)ycn ascOncusOncsgucsacadc ca. Ia autOra csQcrcctamcntc cOnsccntc dc as vcrdadcrd . d _ asImcnsn-ncsc a dtvcdad,guc sc Qucdc Obsc;var,QaracmQczar, cn a Qura-dad dc dctmciOncs dcQOQusmOgucsccncucntrancn a tcratura cxistcntc. 7 cOnHnuacn,asta guc nOs brtnda LanOvan: !. ` sOcasmO Quc[sur_c|cn Qascs CamQcsInOs atraadOs guc cnIrcn-can Os QrOO!cmasda mOdcrnzacn. 2. "sCamcntc,adcOO_aUcQcQucnOsgObadOrcsa d rurcsamcnaza-" O,pOr c abusO dc Cagt ndustra! ytinanCIcrO. p. .i,amcntc[ ...]un mOvimicntO rura guc busca rcazar Os Va!Orcs tradICOna!cscn unasOcIcUaU cambantc. LhtaoncsOu yLrncst Lcll( ) 7 /Cb

nciOomQs, 0]uum 1ttcntn_ nd1t:0n/rctcrttic1, 1onC:cs,acmilan,I 969 [traCcsQ 10pu/t:m

dcrctcjttl . 0, 1u1 1i c 01_ctncmnc1, Ducnos ;rcs, /moIroItu,970].I8I1ILP!!I L IbPb +. `acrccnCIadcgucaOgInInmayOrIIarIadca_cnIccscOnIrOada gOrunamInOra cIIIsIa. .. .. ;.`LuaguIcr CrcdO \ mOvImIcnIO basadO cna sI_uI-nIcgrcmIsa grn-cIga:avIrtud rcsIdc cn a _cnIc sImgc,guc cOnstItuyca agasIanIc mayOra,ycn sustradICIOncs cOcctIYas. .`gOguIsmOgrOCama gucavOuntaddca_cnIc cOmOIa cssu-grcmagOrsObrcCuaguIcrOIrO crI:crIO. 7. `\n mOvImIcntO gOtICO guc cucnta cOn c agOyO dc a masa dc a cac db d dgcrO guc nO csrcsuIadO dc IrabajaOraurana yOccamgcsmaO, d ,,_ gOdcrOr_anIzaIIvO auInOmO dcnIn_unO dc csIOsOssccIOrcs. rcnIca IaYarIcdad,Lan Ovan COnsIdcra ImQOrIanIc dIsIIn_uIr cnIrc unQOQuIsmOa_rarIOyOIrOgucnOcsncccsarIamcnIcrura,sInO cscnCIalmcnIcQOIICOybasadOcnarOaCIncnIrcc QucbOyas cIIcs. 1 QarII:dccsIadIsIIncIn,Ira2a a sI_uIcnIcIIQOO_a. 1ou/t:mo:a_arto:I . radIcaIIsmO a_rarIO|gOr ccmgO,c ardO dc ucbO dc Os isIa-dOs \nIdOs). 2. OsmOvImIcnIOs camgcsnOs|gOrccmgO,c cvantamIcnIO Ncrdc dc urOgadc isIc). .. . p.isOcIaIsmO InrccCIua a_rarIO[gOr ccmgO,OsnarOdmKi). 1ou/t:mo:o/itco:+.as dICIaduras gOgusIas|gOr ccmgO,crn). ;.as dcmOCrac:as gOguIstas |gOr ccmgO, as cOnYOcatOrIas a rctcrcndOs yaa`garIicIgaCIn). . OsgOguIsmOs rcaccIOnarIOs |cOmO c casO dc !cOr_c Naacc jsus sc_u:dOrcs). . 77. gOguIsmO dc Os gOIICOs |gOr ccmgO,a cOnsIruccIOn _cn-ra dc cOaIcIOncs nOIdcO_Icas guc sc bcnccan cOn a cOnYOcaIOra um- cadOraa`gucbO) N. Canovan, o ctt. ,Q. 4.`10td +_ Q. I.L!oN!: !NLLlLPtb `1PP!]Po I9JOQrImcrOgucQOdcmOsObscrVaicsguccsIaIIQOO_acarcccdc cuaguIcrcrIIcrIOCOcrcnIcaIrcdcdOrdcCual sc csIabcccnsus dIs-IIncIOncs.in guCscnIIdO QucdcaHrmarsc guc Os QOQuIsmOs a_ra-rIOsnOsOnQOIIcOs:XCualcs arcaCIncnIrc OsasQcCcOssOCIalcs yQOIICOs dc Os QOQuIsmOs `QOIIcOsgucdanu_araun mOdcO dc mOYII2acIn QOIICa dIcrcnIc dc a_rarIO: arcCIcra guc LanOYan sImQOmcnIcubIcra tIc_IdOascaracIcrsIICasmasYIsIbcsdcuna scrIc dc mOYImIcnIOsIOmadOsaazar,Qatauc_OmOdcarsusIIQOs c.:s!IuIIYOs sObrc a basc dc sus dItcrcnCIas. crO csIO dIhcImcnIc COns-IIIuycunaIIQOO_adI_nadcIaldcnOmInacIn._uCnOs_aranIIza guc as caIc_Oras scan cXcusIYas y guc nO sc suQcrQOn_an cnIrc s |O cuaI,dccCO,cs cXacIamcnIc O guc Ocurrc,cOmO rcCOnOCc a QrO-QIaLanOYan): _uIza sc QOdra sOsIcncr guc O guc LanOYan nOs brInda nO cs una IIQOO_a,cn c scnIIdOcsIrIcIO dc ICrmInO,sInO mas bIcn un maQa dcadIsQcrsInIn_ustICaguca dOmInadOOsusOsdcICrmInO `QOQuIsmO.ou alusIn a Os `QarccIdOs dc taDIIa dc NIII_cnsIcIn QarcCIcra,asIa cIcrIO QunIO,aQunIa! cn csIa dIrcCCIn. crOaun sI CsIctucraccasO,a_IcagucdOmInacsadIsQcrsInrcguIcrcuna grccIsInmuCO mayOr gucaQrOYIsIa QOrLanOYan.IO cs ncccsa-rIO guc Os ras_Os guc COnsIIIuycn un sndrOmc QOQuIsIa sc ImIIcn a unmOdcO _ICaDcnIcunIcadO,QcrO almcnOsdcbcramOs scr Ca-Qaccs dc cOmQrcndcr cuacs sOn Os QarccIdOs dc taDIIa guc,cncada casO, an dOmInadO a CIrCuaCIn dc COnCcQIO. LaUOYan,QOr cjcm-QO,scnaIaguccmOYImIcnIOQOQuIstacnOsisIadOs\nIdOsnO sOucun:UOYImIcnIOdcQcgucnOsQrOduCIOrcsruraIcs,sInOguc IambICn IuYO `undcsIaCadO asQcCIOQOIICOcOmOrcbcInQOQuar cOnIraa cIIcdcQuICraIas,QOIIcOsycXQcrIOsInsQIradacn a CcUOcraCIajaCKsOnIana.1OrabIcn,nOnOscsIadICIcndO,cncsc CasO, guca ra2nQara dcnOmInar `QOQuIsIaacscmOYImIcnIO nO scalacnsubascsOCIa(a_rarIa),sInOcnuna IncXIndccsa basc QOr una QarIIcuar _ICa QOIICa,na _ICa QOIICa guc csIa Qrcscn-I/w.,Q, 58.

' '

?0I!E!!GI^C!C!OEL NPtc cn mOvmcntOs guc sOn, sOcamcntc habandO, atamcntc hctc-rO_cncOs: . n varIOs QuntOs dc su anaIsis, LanOvan csta ccrcadcatbur acsQcccdad dc QOQusmO a a O_ca QOtca guc Or_anza

cue/-quier cOntcndO sOca, ms guc a Os cOntcndOs mIsmOs.1sI, QOrccmQO, aLrma guc Os dOs ras_Os unvcrsamcntc Qrcsc_tcs cn cQOQusmO sOn acOnvOcatOra aQucbO yc anUcusmO. c_a m-c usOaa!rmarguc nn_unOdcOsdOsras_OsQucdcscratHbuIdOdcun mOdO Qcrmancntc a un cOntcndO sOca O QOItcO (dcOO_tcO)Qartcuar. OdrIaQcnsarscguccstOabrrIaccammO aadctcrmm.-cOn dc ambOsras_OscntcrmnOsdcO_caQOItcaynOdccOntcnl-dOs sOcacs. bn cmbar_O, nada dccstO Ocurrc, yaguc LanOvan cn-cucntra cn csa ata dc dctcrmnacOn sOca un ncOnvcncntc gucrcducc cOnsdcrabcmcntcautdaddcascatc_OrIasguccOrrcsQOn-dcn a susdOs ras_Os unvcrsamcntcQrcscntcs..s, `a cxatacOn dccstc amb_uO `QucbO Qucdc tOmar una varcdad dc Ormas. LOmOabarcatOdO,dcsdcasmanQuacOncscIncasdcarctOHcaQcrOnstahastaa humdaddcOs neroani/i, nOaQOrtamuchOaa dcLncOndc-cOnccQtO dc QOQusmO.Xa stuacOn mcOrasOO dc mancramar_na cn ccasOdc antctsmO.t. b c anss dc LanOvan tcnc, aun as, c mcrtO dc nO tratardccmnaramutQcdaddc OrmasguchatOmadOhstOrcamcntccQOQusmO-y, cn cstc scntdO cvtacQcOrtQO dc rcducc,O.ismO,a mayOr Qartc dc a tcratura cn cstc camQO nO ha rcsIstIdO a atcnta.!On dc atrbur a QOQusmO un cOntcndO sOca Qarticiuar.Or ccmQO, LOnadacaccscrbc.Icio sinduda,vamosa uiilizai auiomiica ycoiicciamcnicc|icimnopoplisiacuando, bajo laamcnazadc algntipodcmodcinizacn,i--dusirializacin, ocomoquiciaquc lo |lamcmos, unscgmcniopicdomi-' !l4., p.?J !l4 " !ld,pp. 2J5?'G !C!!L!StC:^tB!G!E!^!ES`I^IAOC]^S Zlnanicmcnic agicoladc la socicdad ahima como su csiaiuio dc accinpoliica,suciccnciacnunacomunidady(gcncralmcnic) un Vo/!comocxccpcionalmcnicviriuoso,igualiiaiioyconiiaiodacl:ic,miiaIaciaunpasado msiico paia icgcncrai cl prcscnic y conlundc usuipacin conconspiracincxoancia,scnicgaaaccpiainingunadociiinadcincviiabi-lidadsocial,po|IiicaoIsiiicay,cnconsccucncia,scvuclcaalaciccncacnunapocalipsisinmcdiaio,inmincnic,mcdiadoporclcaiismadcldc-rcsylcgisladoicsIcioicos~unacspccicdcnucvo!icuigo~.5iconiodocsio Ia|lamos un movimicnio dc asociacin dc coiio plazo, con hncspoliicos a sci alcanzados poi la inicivcncin csiaial, y no un paiiidopoliicosciio,ical,cnionccscsiamoslicnicaunpopulismocnsuloimamsipica."IOdcbcrIasOrQrcndcrnOscntOnccsguc, dcsQucsdc unadcscrQcOntan dctaada dc O guc cscvcrdadcrO QOQusmO, acactrOQccccOna_unasdcutadcsQaraaQcarsucatc_OrIaaQOQusmOs`rcal-mcntccxstcntcs.ncOnsccucnca,dcbcaccQtargucOsQOQusmOscOntcmQOrancOstcncnQOcO cncOmun cOn sumOdcOdca:)lpopulismodcLncsdclsiglo`noIasidoiiansmiiidodcsdc!usianilossrados!nidosdc unmodosigniEcaiivo. `u bicn, ciciiospuniosdc|pcnsamicniocuiopcoIansidodilundidosyiccombinadospara!oi-maidivcrsospopulismosnaiivosncllos,algunasdclasambigucdadcsdclosaniiguospopulismosscIancomplicadoconclcmcniosianiopii-mitivoscomopiogrcsisias. !aiaza(cI ngi:dc) ylareigin (cspccal-mcniccl!slam,pcioiambicncbudismo,clciisiianismomilcnaiisiayclIinduismo) :cnan agicgado a la combinacin dc la vii:ud aicaicay lapcrsonalidadcjcmplai.lpiimiiivismoagiaiioconsiiiuycuna!ucizadis-minuida,aunquccn!ndiapaicccpiospcraiIconspiracinylausuipa-cin sc combinan cn las divcisasicoiias sobic e ncocolonialismo y lasaccioncsdc la[Ccniialniclligcnigcncy] !a"asimciradcpiinci-pioscvicosscIaconvciiidocnlanormadcla"accindiicciapopulis-ia.acsponiancidadylainicgiidadsonapicciadas,pcioaloiasoncspc-1JonaId Macae, "IopuIism as an ideoIog, en C. Ionescu j t. Celner(comps.), o. ot ,_ Q. !G8.

2`IOGIAILOt L!AoAS cialmcnicidcn:ilicadasconIosjvcncs,dcmanciaquclajuvcniudidcalunahguialailiarcnclmiio)haiccmplazadocngianmcdidaalpcquc-opropiciaiioagiaiioyalcampcsinosininsiiuccicncomopcisonalidaddc culio. Jl maixismo modcino, cnsu giio hacia cl"jovcn Maix', hapasadoascrpopulisia. Llpopulismocxisiccnlosasuniosconscnsualcsyclapoliricismodilusodcla"Iucva!zqucrda"QrObCmaCOL CsIaCLumCraCILCaIICaCs,QOrsuQuCsIO,guCOs mOVImICnIOs audIdOs anICs IICLCL QOCOs O nIn_unO dC Os ras_Os dC QOQuIsmO Ial COmO Cs dCtnIdO CL CCnsayOdC waCaC.bI dC IOdus maLCrassCOsdC:OmIna QOQuIsIas,CsQOrguCsCsuQOLC guCCOm-QarICnal_O COLC QOQuIsmOCasICO,QCrOdC guCsCIraIaCsICa_O LO sC LOsdICCabsOuIamCLICnada. \sIa Cs uLa CaraCICrsIICa _CLCru dCa IICraIura sObrC C QOQuIsmO: CuaLIasmasdCICrmILaCIOnCssCILCuyCnCnCCOLCCQIO_CLCra, mCLOsCaQa Cs C COLCCQIOdChC_CmOnIarC anaIsIs COnCrCIO.\L CCmQOCxIrCmOCsCIrabaOdCCICr '1Cs;'CLCsCCabOrauL muydCIaadOCOLCCQIOdCQOQuIsmO:VCILIICuaIrOCaIaCICrsIICas guC+barCanuLa_raLVaICdaddCd\mCLsIOnCs,guCVandCsdCsu CuIaCICr nO rCVOuCIOnarIO ysu OQOsICIL aauChadC CusCshasIasu adOQCIL dCa QCguCna COOQCraIIVa COmO IIQOdCa CCOLmICO,adC-masdChCChO dCsCrrCI_IOsOQCrOCOnIruIIO aa ILsIIIuCILrCI_IO-sa.IOrCsuIasOrQrCLdCnIC,CLIOnCCs,guC `ICs dCdIguC a sC_uLda QarIC dCsu IrabaO a aLaIIsIs dC as CXCCQCIOnCs.sIas IImas sOn IaL abundaLICsguCunOCOmCLaaQrC_uLIusCsICxIsICa_LmOV-mICLIOQOIICOguCQrCsCLICasVCILIICuaIrOCaraCICrsIICasdCmO-dCOdC `ICs.IIsIguICra sC QrIVadCla auIOCOnIrad\CCIn. 1S,C la Qa_ILaI 7O nOsdICC: 'I/id.,p.I64.`'crcr ucs, "Psyndromc, nora docrrinc: 5omc c|cmcnta rhcscs on Iopu|ism`, cn C. Ioncscu y !. Ccuncr (comps.), 0j. ct., pp.J65-I7jrrad. csp.: `'Ln sIndromc, no una docrrina:a|gunas rcsis c|cmcnralcssobrc c| populismo. cn C.\oncscu y r. Ccl|ncr, 10ju!m0,pj.cI]. II\L!o!: NBCIOAOto 1lAIAOjAS?Jambicncsdihcilpaiaclpopulismoscrpiolciari Jlo. pcnsamicnioiradicional csimcnosdil:ndidocniiclosprolctaiiosquccniiclosarIcsanos.Jltrabajodcaquclloscsisujcioaunadisciplrnadc I.giancscaa,qucdchcchoconiradrcclapicmisapiincipa.CrO dOs Qa_Inas mas adCaLIC u!rma: Jlsocialismoci mucho ms disianicquccllascismo, comopodcmosvci cn csos socasias quiniacscncialcsMaix los bb S al` i.. , c y i . ciocnm admuo una gian inllucncia dc los narodn!t d h c d I. .y, c c o, cp,puhsoc

nsus.dcasycompoiiamicnios.!ohanscguidooiioscomu-msras,pincpalmcn:c1ldojsic']CiamsciyMaoJsc-Jung.lnOQ,draQrC_uLIarsCguCOIraCOsaCsIabanhaCICLdc1CLILy lramsCI>I LO CrainICnIarCOLsIruIrunahC_CmOLaQrOCIarIa.CrO CabsurdOdCCCrCICIOdC`ilCssChaCCaLmasCVIdCLICCuaLdO LICLIa haCCruna IsIa dC Os mOVImICnIOsguCCOnsIdCra QOQulIsIus: Jsiaspc,sonasymovimicnios,cnionccs,sonpopulisiasyiicncnmuchocncomun:

l .sLctcl/crs,

1os1_cr:, loscauisrasIucizaMoialyIisica),l,sna'oda!t,lospopulrsiasdclosJsiados!nidos;lossocialisias-rcvolu-cvnauos, Chandi,Sinnlcin:laCuaidiadc Iiciio; clSocialCicdiidc1lbcria; Cidcnas, IayadclaJoiic; clCCI cnSaskaichcwanIoujadcclandc,Iycrcic. 3IO sC nOs dIc-Lada, QOr suQuCsIO, sObrC O `muChO Cn COmnguC sC suOnCguCUCLCLCsIOsdCrCsuL COLOCImICLIOmiLImO dCCOsSsutCICnICQurasabCr guC nOQuCdCsCr,dC IOdusmanCras,C sndIO-C dCsCiQIO u COmICnOdCIrabaOdC `ICs.OrOIaLIO,suObsCIVa-ClOn lnal-`LI

L_L hIsIOrIadOr QuCdC OmIIIr C COnCCQIO [dC QOQulIsmOj COmO hCrrum(Cnta dC COmQrCnsIL- nOs ILVIIa u COmCLIarIO mClaL-C.CO dC guCalindC OmIIIr un COLCCQIO,unO dCbCra QOsCCtO COmO QUmCra mCdda. 'I/w,Q. I78.

1'!Z1 I!E!!GI^C!C!!EL tt n Os tcxtOs guc hcmOs cOnsIdcradOhasta ahOra, agucO guc cscsQccIIcOdc QOQuIsmO-sudImcnsIOndcnItOrIa- ha sIdOcvItadOstemticemente LcbcrIamOscOmcnzaraQrc_untarnOssIarazOndccstasIstcmatIcIdadnOdcscansatavczcna_unQrcuIcIOQOtIcOnOOrmuadO guc _uIa a mcntc dc Os anaIstas QOItIcOs. sadcantcvcrcmOsguccQrIncIQa mcrItOdc acOntrIbucIOndcctcrNOrscyadcbatchasIdOcOmcnzaraaQartarscdc csOsQrcsuQucstOs. bIncm-bar_O, antcsdccstOdcbcrIamOsdccIr a_OaccrcadccOs,yQara cllOnOs rccrIrcmOs a OtrO trabaO IncluIdO cn cl vOumcn dc Oncscu y'clncr, cdc cnncth InO_uc sObrc ` QOQuIsmO cOmO mOvI-mIcntO QOItIcO.'"tIstcndOsdIstIncIOncssObrcascuacsInO_ucbasasuanIsIs.aQrImcracsadIstIncIOncntrc retcrice ciaeo/ge `dcbcmOsdIstIn_uIr cuIdadOsamcntc cntrc a retcrice utIIzada QOr lOsmIcmbrOsdcunmOvImIcntO-a cuaQucdcscrQa_Iadadc unmOdOalcatOrIOdccuaguIcr Qartc, sc_un asncccsIdadcsdcmOvImIcntO-, ylaIdcOlO-_Ia, guc cxQrcsa a cOrrIcntc msQrOundadcmOvImIcntO.'`Ia sc_unda cs la dIstIncIOn cntrc un mOvImIcntO y su IdcOO_Ia.1ung_cInO_uccstlcOsdcscrcOhcrcntccnsuutIIzacIOndccstasdIstIncIOncs, cstaclarOguccOnsIdcraguccxIstcuna_raduacIOnnOrmatIva, sc_un a cual cnIvcmasbaOcOrrcsQOndc a a rctOrIcayclmas altO a mOvImIcntO, gucdandO a IdcOO_Ia cn una IncOmOdasItuacIOn IntcrmcdIa, cntrcas OrmasInstItucIOnacsdc mOvImIcn-tOysudc_cncracIOncnmcrarctOrIca.stautImacscdcstInOmanI-!cstOdcQOQulIsmO,guccOnstItuycunaOrmacIOnQOItIcacscncIa-mcntc transItOrIa. ct.rIcndOsc a QOQulIsmO cstadOunIdcnsc,InO_uca!rma:Lntonccsnoscncontramosaquconunmovimicntocondoscaractcrs-ticasimportantcs: dcsaparccirapidamcntccambiarlascondicioncs,ysuidcologiaconstituyunamczcolanzalormadaporclcmcntosapropia-C. Ioncsc yt.Ccl|ncr(comps.),c.rt.,pp.I7-2I I . ' !l:d, Q. I8.!C!OISMC:^MB!G!E!^!ES`!/I!CJ^SZ;dos,dchccho,parainsistircnlatcrm:nolog(autr Itzada I

7, cn ascccmnI, noposcia unaidcologacnunscntido scrio s:no mcramc 7 ,n c una rctorca.loscnt raccsprolundas,porqucdchcchonohabia d d` na aqucpu ,cracrcccr,simplcmcntcunaracmnahzacindclost;cmposd'

. . tcsconstru-darccipadamcntc, ;uc podt|a scrabandonada una vcz quc las cosasmcjoraran.IbYsObrcasIdcOO_asdccrccrundOnOsdI cc! Os_ucntc:Lncontrastcconlasconsolidadasidcologascuropc cst

., ascrccnc:asticncnlaaparicnciadcparagua.abicrtosdcacucrdoconlascxigcnciasdcmomcnto,pcrodcscchablcssmpcnaalcambiarlascircunstancias`cstoparccctotalmcntcscnsatocomo rcaccin lrcrc a l al+\ a tcrnancta cntrcdcscspcracinycspcranzaquccxpcrimcntanlo bL d . . .spo rcspcr:crcos cunmundo

:ndustmalizado. lo pucdcn pcrmitirsc scr doctrinarios, clpragmausmodcbcscrclunicoh:lodcsucomportamicnto I ... . tcnso,cntonccs,qucnodramosrac:onalizarlcgtimamcntclatcndcnc`

. . iacrccicntcaut:hzarcltcrmino``populismoparaabarcarmucho d. sy :vcrsosmov:m;cntoscomounrcconocimicntodc cstccaractcrpart:culardcla `dI lsczpo t;ic.cn c mundo modcrno l populismo consttuyc un t:po dcmovt:tctoqucsccncucntracntrcaqucllosconscicntcsdcpcrtcn-ccralapcrcra pob:cdcunsistcmaindustrial,cncstc scnt:do, pucdc consi-dcrarsc como una rcaccin al :ndustrialismo. !cro cs una rcaccin dcaqucl

loscuy,impulsomsprolundo csamcnudo llcgarasctcllos mis-mos mdustralcs: cs slo si no pucdcn unirsc cllos y !asta tanto lo.ogrcn) quclosatacan.` cscstaambivalcncialaqucdacucnta dcl vacomtclcctuaIdclosmovimicntospopulistas.'.amOsacOnccntrarnOsahOracncstasdIstIncIOncsycnascstratc_asintccctuacs gucasundamcntan !a `IdcOO_IasO O d+++Quc c cOnsldcrarsc,OmOdlcrcntcdcarctOrIcaInvO!ucradacnlaaccIOnQOtIcasIarctOrcacscntcndIdacOmOunQurOadOrnOdccn?uajc ga , uc nOcctacnmOdOa_unOaOscOntcnIdOstransmItIdOsQOrcstc._stacs'1ld, Q. ?08. '!ld, Q.20'. '

?IOE!!GIAC!C!OELt/S^Slaconccpcnmsclscadclarctrca,basadacn sudlcrcncacindclalcgce Llcquvalcntcsocolgcodcaquclloaloqucscoponclarctrcacsuna nocndc los actorcssocalcs comoconsutudoscntorno antcrcscsbcn dclindos,y quc ncgocanraconalmcntcconun mt/teu cxtcrno. Scgun csta vsn dc la soccdad, la magcn dcagcntcssocalcscuyasdcntidadcsscconsttuycnc'toroas.mbolospopulistasdilusosslopucdcscrunacxprcsindciactcnaltdad.Ladcngracn ctca quc rclcja cl trabajo dc Mnoguc cscompamdaporgranpartcdcla ltcraturasobrcclpopulismo.Sncmbargo,qucocurrc si cl campo dc la lgica lracasa cnsuconsttucincomounordcn ccrrado y

sc ncccstan mccansmos rctrcos para lograr cscccrrc: In csc caso, los mismos mccansmos rctrcos -mctlora,uctonima, snccdoquc, catacrcss sc convicrtcn cninsnumcntosdc una raconaldad socal ampliada, y ya no podcmos dcscstmarunantcrpclacndcolgcacomomeremente rctrca.^,laimprc-csn y cl vaco dc los smbolos poltcos populstas no pucdcndcscstmarsccontantalacldad:tododcpcndcdclactopcrlormauvoquc talvaco ocasonc. Mnoguc, porcjcmplo, armasobrclospo-pustscstadoundcnscs:ospopulistascstadounidcnscsparcccnhabcrcstadorcaccionando,.dircctamcntc, con:ra la situacin concrcta dc pobrcza ural losbajosprcciosdcsuproduccin_..,|. lacucstincsquccu.lai

cr movi

micntosclcccionara suscncmigossinpcrdcrdcvistalaadqustciondca|iados,_clhcchodcproclamarquccstabanrcaccionandocontra"-stados!nidosindustriallcsdioalospopulistaslaposibilidaddcunaalianzaconotrosgruposnopopuIistasdclasocicdadcstadounidcnscs, ta|cscomolibcralcsdclasciudadcs anarquistas sociaistasurbanos.'lcroobvamcntc,simcdantcopcracioncsrctrcaslograronconst-turdcntidadcspopularcsamplasqucabarcaronadvcrsosscctorcsdc la poblacn, ae/ec/o constttueronsujetospopu/tte,y no tcncscntdodcscstmarcstocomomcrarctrica. Lcjosdcscrunparsto'I/id ., pI!C!!L!StC.^tB!G!EO^OES`!^I^LC]/S?7dc la dcologa, la rctrca scra dc LccLo la anatoma dcl mundodcolgco.Lomsmo pucdc dccrsc sobrc la dstncn cntrc "dcologa y"movmcnto,quccscrucalcn-argumcntodcMnoguc(cnalgunpuntonosadvcrtcdclpclgro,paraclnvcstgadordcunmovimcn-to,dcrcndrscasudcologa")."Sncmbargo,cmoscparardcunmodotancstrctoladcologadclmovmicnto:Ladstncnmsmacvocadcmasiadounaantguadlcrcncacncntrclasidcascnlaca-bczadclosLombrcsylasacconcscnquccstospartcpan.Pcrocstadstncncsnsostcnblc.1partrdcttgcnstcnsabcmosquclosjucgosdcllcnguajccomprcndcntantolosintcrcamboslngstcoscomolasacconcscnlascualcscstnnvolucrados,y latcoradclosactosdcllcnguajcLacstablccdonucvasbascs paraclcstudiodclassccucncasdiscursvasqucconsttuycnlavdasocalnsttuconalizada.scncstcscntdoqucLcmosLabladodclosdscursoscomo;otalda-cscsuuctu[adasqucartculanclcmcntostantolngsticoscomonolgstcos.Lcsdccstcpuntodcvsta,ladstncncntrcunmovi-micntoysudcologanoslocsmposblc,snotambcnrrclcvantc,quc mporta cs la dctcrmnacn dc las sccucncas dscursvas atovcsdclascualcsunmovmicntoounalucrzasocalllcvaacabosuaccinpolticaglobComoscpucdcvcr,nucstroobjctivoalcucstonarlasdstnconcsdcMinoguc-alascualcsslotomaoscoocjcmplosdcacttudcsgcncralzadascnrclacnconclpopulsmo Lasdo,cngranmcdda,nvcrtrlapcrspcctvaanaltica:cnlugardccomcnzarconunmodclodcraconalidadpolticaquccntcndcalpopulsnocntcrminosdcloquclclaltasuvagucdad,suvacodcolgco,suamntclcctualidad,sucarctcrtranstoro,Lcmosampladoclmodcloolaraconaldadcntcrmnosdcunarctricagcncralzadalacual,comovcrcmos,pucdcscrdcnomnada"Lcgcmona),dcmancraqucclpopulsmoaparcz-cacomounaposbildaddistintvayscmprcprcscntcdccstructura-'"Ncnsc cspccia|mcntc |as pginas 20^-208.casc trncsro Lac|au yCDantMoul.c, 1:g:m0w _:!!r1_u 10c!|:t,uc-nos A.res,rcr, 200^, capIru|o 5. '!

,?8I!ICRAClO! !AS MASAS cindclavidapolitica.\naaproximacinalpopulismocntcrminosdcaiormalidad,dcsviacinomanipulacincscst:ictamcntcincom-patiblcconnucstracstratcgiatcrica.Lsto cxplicaporqucnosrcsultacspccialmcntcintcrcsantccltra-bajo dc Ictcr orslcy incluido cn cl libro dc oncscuy Gcllncr.'/unquc su intcrvcncin cs un cjcrcicio principalmcntc dcscriptivoquc cscasamcntc logra aprcLcndcr conce]tue/mente la cspcciHcidaddcl populismo, picnso quc todos los movimicntos incipicntcsqucLacccncstadircccinsonlundamcntalmcntccorrcctos.rcsdccstosmovimicntos sonparticularmcntcpromctcdorcs.I. lasadclmcroanlisisdclcontcnidodclasidcasalpapclquccllasjucgancnuncontcxto culturaldctcrminado, unpapclqucmodihcanoslosususossinotambicnsupropiocontcnido intclcctual.Scsugicrcaqu,r ccntra, quclasidcas, durantcclproccsodcscrabsor-bidascnsuccsivoscontcxtosculturalcs, dilcrcntcsdcaquclloscnloscua-lcs sccngcndraron o han prospcrado aSta ahora, no slo asumcn unsigilcado soctolgico dilcrcntc, cn tamo van a utilizarsc dc distintamancraa scr incorporadas cnnucvosmarcosdcaccin, sinoquctam-bicn van a scr modihcadas cn tanto qucidcas, ya quc ncccsariamcntcdcbcnarticularscconotromobiliariopsquico."intcrcscs`prccxistcntcs,clcmcntosy cstructuras cognitivas, disposicioncsalcctivas, ctcctcra,qucson partcdcl nt/t:rcccptor. idcas"originalcs dcbcn scrcntonccsintrinsccamcnrc modiLcadascnclproccsoconvirticndosccn taat aj-rents.`` /Lora bicn, csto cs muy importantc. Ia tarca no consistctanto cncompararsistcmasdcidcascncuantoidcas, sinocxplorarsusdimcn-sioncs pcrlormativas. lor cjcmplo, larclativasimplicidady clvacoidcolgicodclpopulismo, quccscnlamayoradcloscasosclprclu-2TctcrNorscy,`DcConCcQtoQoQusm, cn!. oncsCuy|!cncr(ComQs.),o. ct., QQ. 2I2-250. I/td, Q. 2I. POPU!ISMO. AMICUEAS `PARALO)AS Z9dicasurccLazoclitista,dcbcranabordarsccntcrminosdcquccsIcquc:ntcntpcrlormat csosproccsosdc simplilicacin y vao, csdccir,laracunalidadsocialquccxprcsan./Il.opulismon,cspcrcibidopororslcycomoun t]o dcorga-uizacunoidcolog:aascrcomparadoconotrostiposcomocllibcra-lismo,clcomunismooclsocialismo,sinocomounadimcnsindclaculturapoltica quc pucdc cstarprcscntc cnmovimicntos dc signoidcolgicomuydilcrcntc.[lsndromc populsta [, . .| csmucho msvasto quc su maniIcsiacionpariicuIarcnlaIormaoconrcxtodcunadctcrminadapolitica,1 dccual-q ictiocspcchco dc sistcma poltico o tipo dc poltica: dcmocracia,rottasmo, ctcctcra. [stosugicrcquccpopulismocrarmcjorconsi-dcradcomouncnIasis,unadimcnsindclac lturapoli iicacngcncral,ynosimplcmcntccomouniipoparticulardcsistcmaidcolgicogcncralL.ormadcorganizacin. Por supucsto, como ocurrccon todos los tiposidcalcs,pucdccsiarmuyprximoa cicrtas cultu;asycsiructuraspolti-g comoaqucllasdcnominadashastaahoracomo"populisias.''Istcmovimicntocscrucial,yaqucsiorslcycstcnlocicrtocomopicnSoquclocsta,cntonccslancccdaddctodoclcjcrciciodcintcn-tar:dcnulicarloscontc::idosunivcrsalcsdclpopulismoscvuclvccvi-dcntc:comoLcmosvisto,Laconducidoaintcntosrcpctidosdcidcn-t|licarlabascsocialdclpopulismo,sloparadcscubrirunmocntodcspucsqucunonopucdcLaccrotracosaqucscguirdcnominando"popclistas amovimicntosconbascssocialcscomplctamcntcdilc-rcntcs cntrc s. Icro, por supucsto, si sc intcnta cvitar cstc cscolloidcutihcandoalpopulismoconunadimcnsinqucatravicsalasdilc-rcuciasidcolgicasysocialcs,unosccnlrcntaalatarcadccspccilcarcclcscstadimcnsin,algoqucorslcynoLacc,almcnosdcmanc-rasuHcicntcyconvinccntc. Jl4., Q, 245.0 IE!ICFAClO! L t. 5. Istasdosdesv:acionesdelenloqueclsicopermitenaorsleyLacer cua serie de movimientos potencialmentelructleros.Vamosamencionardosdeel|os. Llprimeroessuarmacindeque,para|ospopuismosdeJercerMundo,lasclasessocioeconmi,asnocons-tituyenentidadessocialesdecisivascomolosonenlospatsesdesarro-|lados j .] . La lucLa de claseses, portanto, unconceptoirrelevan-te"" Se est rehriendo, por supuesto, a |as ideologias de| JercerMundoy no estdandosupropiaopinin.Sinembargo,suanlisiscrtco de|os|imtes delaconcepcindeLeninacercade|asuperposicinde las distincionessocioeconmicasy lassolidaridadessocio-polticasenelcanpesinadoruso,sugiereque-alrelerirsealrecLatode|alucLadeclasesporpartedelpopuismodelercerMundonoestsimplementeLaciendounaconsideracinetnogrhcade algunalormadelalsaconciencia'',sinosehalandounaverdaderadticttlta_cnelintentodegeneralizarlalucLadeclases"comomotoruniversaldemoviizacinpoltica.Il segundo movimiento consiste en su esluerzo po;evita,.,,_quierintentoreduccionistaysimplistadeverala mantpulactcnpurwcomonecesarianenteconstitutivadelpopubsmo./Irmascraconvcnicntc _ . +.| altcrarpartcdcladclinicindcpopulismodcdcmancraralqucsincliminaila"scudoparticipacin(dcmagogia,bicrnoportclcvisin,ctcctcra)- scpudicraincluirta bicn,ydti1g\ir_laparticipacinpopular gcnuinaclcctiva.^s,cl"popu|ismoscrclcn-_ranosloa |as rclacioncs "di:cctascntrcclpucblo unlidcrazgocualincvitablcmcntccncua|qucrsocicdadcomplc|a,dcgrancscala,scr prcdominantcmcntc pura mistihcacin o simbolismo), s.no, .emodo ms amplio, a l participacin popularcn gcncra| [mcudascudoparticipacin;.-`Lstotambicnesimportante,yaqueLaceposibleeliminardelanlisis_de|popu|ismocualquieractitud neceserie decondenacticaactituc !l4., Q. ?2'. '1l4, QQ. ?5-?G. POPULISMO: AMICUEAES `PAFAO]AS 3!que,comoLemosvisto,Laestadoenl abasedemucLosanlisisapa-rentementeobjetivos".|N USC^ E\ ENFOQUEA!TERNATlVO 1partirdeestaexploracinrpidayobviamenteincompleta delaliteratura,podemoscontinuaraLoraconlabusquedadeunenloquealternatvoqueintenteevitarloscallejonessinsalidaquedescribimosantes.IaraLacerestodebemoscomenzarporcuestionar-yenalgu-noscasosinvertir~lospresupuestosbsicosdelanalisisqueLacon-ducidoaellos.Lebemostomaren cuentadoscuestionesbsicas.I. Inprimerlugar,debemospreguntarnossi laimposbilidad(oprobableimposibilidad)dedelnirelpopulismonoprovienedelLe-cLodeLaberlodescritodetalmaneraquecualquierapreLensincon-ceptualdeltpoderaconaldadnLerenteasulgcapoltcaLasdoexcluidaapriori.Ienszosque,deLecLo,estoesloqueocurre.Sialpopulismo selodehneslo en tcrminos devaguedad", impreci-sin", pobretaintelectual",comounlenmeno deuncarcterpu-ramentetransitorio",manipulador"ensusprocedimientos,etccte-ra,noLaymaneradedeterminarsuajqrentie s]ecjce entcrminospositivos. Iorccontrario,todoelesluerzopareceapuntarasepararloqueesracionalyconceptualmenteapreLensibleenlaaccinpol-ticadesuopuestodicotmico: unpopulismoconcebdocomoirra-cionaleindenible.\naveztomadaestadecisinintelectualestratc-gica,resultanaturalquelapreguntaquceselpopulismo?"seare-emplazadaporotradilerente:aqucrealidadsocialypolticaserelereel populismo:". 1 ser privado de toda racionalidad intrnseca. ellnem slopuedesercompletamenteexternoal/nenaum Ierocooalaplicarunacategoraseasumequeexistealguntipodevnculoexterno quejustilcasuaplicacin, la pregunta generalmente esre-emplatada por una tercera de quc realidad o situacn socal eseretin -populismo:".1 estaaltura,elpopulismo estrealmenterelegadoaunnivelmeramenteepilenomcnico. Iaraesteenloqueno

J? IOtG!C\ O II^Laynadacn la[rmapopulistaqucrcquicracxplicacin,laprjunt."porqucalgunasaltcrnativasuobjctivospolticosslopudicroncxprcsados a travcs dcmcdios populistas: ni siquicrasurgc. Lcunicoquccstamosablandocsdclosccnteniacssocialcsintcrcscsclascuotrosintcrcscsscctorialcs)quccxprcsaclpopulismo,micniraquc crmancccmos cn tinicblas con rcspccto a las razoncs porcualcscsctipodccxprcsinrcsultancccsario.LstamoscnunacinsimilaraaqucllaqucdcscribcMarxcnrclacinconlatcoravalorcnlacconomapolticaclsica:cstapudodcmostrarqucclbajo cs la sustancia dcl valor, pcro no pudo cxplicar por qucsustaciasubyaccntcsccxprcsaasmismabajola[rmadcuncambiodccquivalcntcs. LncstcpuntogcncralmcntcqucdamoslasaltcrnativaspocoaccptablcsqucLcmosrcvisado:obicnrcstrr;gjclpopulismoaunadcsusvariantcsListricas,ointcntarunacin gcncral quc sicmprc va a scr limitada. Ln cl ultimo caso,autorcs gcncralmcntcscvuclcanallrustra +tccjcrcicio,alqucyarclcrimos,dccolocarbajolactiquctadc"populismoaundcmovimicntosmuydisparcs,sindccirnadaaccrcadclcontcnidocstadcnominacin.2. Sincmbargo, un primcr pasoparaapartarnosdccstauc:Lggcindiscursivadcl populismono cscucstionarlas catcgorasutiliza;das cn su dcscripcin-``vagucdad, "imprccisin, ctcctcra,tomarlascnscntidolitcral,pcrorccLazandolosprcjuiciosquccnlabasc dcsudcscstimacin. Ls dccir, cnlugardccontraponcr"vagucdad aunalgicapolticamaduradominadaporunaltododcdctcrminacininstitucionalprccisa,dcbcramoscomcnzarLaccrnos una scric dc prcguntas ms bsicas: "la `vaucdad' dcdiscursos populistas, nocsconsccucncia,cnalgunassituacioncs,lavagucdadcindctcrminacindclamismarcalidadsocial?X cncaso,"noscraclpopulismo,msqucunatoscaopcracinponiica_idcolgica,unactopcrlormativodotadodcunaracionalidadproppcs dccir,quccl LccLo dc scr vagocndctcrminadassituacioncscscondicinparaconstruirsignilcadospolticosrclcvantcs?Iinalmcntc_"clpopulismo, cs rcalmcntc unmomcntodctransicindcrivadoILI\!SNL: ANBIGOAOS `IA!AOLjAS 33 lainmadurczdclosactorcssocialcsdcstinadoascrsuplantadocnuncstadiopostcrior,oconstituycmsbicnunadimcnsinconstantcdcIaaccinpoltica,qucsurgcncccsariamcntc(cndilcrcntcsgrados)cntodoslos discursospolticos,subvirticndoycomplicandolasopcra-cioncs dclasidcologasprcsuntamcntc`msmaduras`?VcamosunjemploScdiccqucclpopulismo"simpliIicaclcspaciopoltico, alrccm-plazarunascric complcja dc dilcrcnciasy dctcrminacioncs por unacrudadicotomacuyosdospolossonncccsariamcntcimprccisos.Porcjcmplo,cnI94;,clgcncralPcrnadoptunaposturanacionalistayascvcrquc laopcinargcntinacralaclcccin cntrcLradcn(-cm-bajadorcstadounidcnsc)yPcrn.X,comocsbicnsabido,cstaaltcr-nativapcrsonalizadaticnclugarcnotrosdiscursosmcdiantcdicoto-mascomoscr clpucblovs.laoligarqua,lasmasastrabajadorasvs.los cxplotadorcs, ctcctcra. Como podcmos vcr, cxistc cn cstas trcsdicotomasascomocnaqucllasconstitutivasdccualquicrlrontcrapoltico-idcolgica unasimplilcacindclcspaciopoltico(todaslassingularidadcssocialcsticndcnaagruparscalrcdcdordcalgunodclosdospolosdcladicotoma),lostcrminosqucdcsignanambospolosdcbcnncccsariamcntcscrimrccisos(dcotromodo,nopodranabcartodaslas particularidadcs quc supucstamcntc dcbcn agrup/Lorabicn,sicstocsas,nocscstalgicadclasimplilcacinydclaimprccisin, lacondicin misma dc laaccin poltica` Slo cn unmundoimposiblc,cnclcuallaadministracinLubicrarccmplazadototalmcntcalapolticayunatecemealengtneerin_, * altratarlasdilc-reuciaspa:icularizadas,Lubicracliminadototalmcntclasdicotomasantagnicas, Lallaramosquc la"imprccisin yla"simplilcacinLabransidorcalmcntccrradicadasdclacslcrapblica.Lncsccaso,sincmbargo, cl rasgo distintivo dcl populismo scra slo cl cnlasiscspccial cnuna lgica poltica, lacual, comota, cs UC ingrcdicntcncccsariodclapoltica tcutccurt. |:ccm: cwgrw::r:wgcs un tcImnC tcCn:CCusadoQoItaI CQQcIQucs:_n:t-cauncambo !cntC_radua guccxcuctoda ruQturasbita. [!.dcaJ.|

34!D!lCFAC!O! IM^Ctralormadcdcscstmaralpopulsmo,comoLcmosvsto, cslcgauo ala"mcrarctrca. Pcro comotambcnLcmosschalado,movimicnto tropolgco,lcjosdc scr unmcroadornodcunadad socal quc podra dcscrbrsc cn tcrmnos no rctricos,cntcndcrsc comolalgcamismadclaconsttucindc lasci.ttdcspoltcas. omcmosclcasodclamctlora.Comosabcmos,cstablcccunarclacindcsusttucincntrctcrminossobrclabascprincpo dc enelo_e/hora bcn, comoyaLcmosmcncionado,todacstructuradcotmca, unascrcdcdcntidadcsontcrcscsticularcsticndca rcagruparsc comodilcrcncascquvalcncialcsdcdor dc uno dc los polosdc la dcotoma. Porcjcmplo,loscxpcrimcntadospordlcrc:csscctorcsdclpucblovanascrpcrcioiucomocquvalcntcscntrcscnsuoposcnalaolgarqua.Pcrocs smplcmcntc paraahrmarquc sontodos enlogoscntrc s cnconlrontacn con cl podcr olgrquico. Yquc cs csto sinorcagrcgacn mctalrca: Lc ms cstdccir quc la ruptura dccquivalcnciascnlaconstruccindcundiscursomssc dcsarrolaraa travcs dc mccansmos dilcrcntcs, pcro igamcn rcrcos.Lcjosdc scrcstosltimosmcrarctrica'', soninLcrcntcs jlalgicaqucprcsdclaconstitucnydsolucindc cua[ut:rcspac:poltco./si, podcmos armar quc para progrcsar cn lacomprcnsnpopu!ismo, csunacondcn stne que non rcscatarlodcsuposcia_margnalcncl dscursodclasccncassocialcs,lascuacslo Lanlnadoaldomnodcaquclloquc cxccdcalconccpto,ascr clSup(_opucstodc lormaspoltcas dignIicadasconcl cstatusdcunavcrcadcraraconalidad.Lcbcmosdcstacarquccstarclcgacndclpopmism:slohasdo posblc porquc,dcsdc clcomcnzo,LaLabidounclcmcnto dc condcnactcacnla considcracindc losmcvimci:tc_populstas.LlpopulsmonosloLasdodcgradado,tambinLadcngrado.SurccLazoLalormadopartcdcunaconstruccndiscutsiv_dc ccrtanormaldad,dc ununivcrsopolticoascctico dclcualdccxclurscsupcligrosalgca.Pcrodcsdccstc puntodcvista,lastcgiasbscasdc laolcnsivaantpopulistascnscribcncnotroocoatt_POPU!lSMO: AM5lCUEDADES `PAFADO|AS 35 aamplo,qucluclagrenae ]eur dclasccnciassocalcscnclsglo_, McrcIicroaladscusingcncralsobrc psicologiadclasmasas.stcdcbatc,quccsparadgmticoparanucs;rotcma,pucdcconsidc-rarsccngranmcddacomolaLstoriadclaconstitucnydsolucindclalrontcrasocialqucscparalonormaldclopatolgico.uccnclcursodccstadiscusinqucsc cstablcccronunascrcdcdstinconcsyoposcioncsqucopcrarancomounamatrizsobrclacualscorgan-z unapcrspcctva gcncra sobrc lcnmcnos poltcos "abcrrantcs,qucncluanalpopu!smo.!ucstropuntodcpartdavaascrlacon-sidcracin dc csta matriz. V amos a comcnzarcon clanlss dcuntcxtoclsco quc cstuvo cn cl cpccntro dc csta Lstora ntclcctua.Mc rcIicro a 1c/ologteaes zules(1sicolo_ieae lesmultituaes;,dcGustavcIcon.

u2. LEBON.SUCESTIONYRElRESENTACIONESDlSTORSIONADASLllamosolibrodc'ustavccBon' scsituacn unacncrucijadaintc-lcctual:cnunscntido,constituycunavcrsincxtrcmadclmodocomoc siglo 7 trat cI nucvo lcnmcno dc Ia psicologa dc las masascomo pcrtcnccicntc al campo dclopatolgico, sin cmhargo, ya noccnsidcraadicIoslcnmcnoscomoabc:racioncscontingcntcsdcsti-nadas adcsaparcccr: sc Ian convcrtido cn rasgos pcrmancntcs dclasocicdad modcrna. Comotalcs,yanopucdcnscrdcscstimadoscin-mcdiatamcntccondcnados,sinoqucdcbcnconvcrtirsccnob|ctosdcunanucvatccnologadcpodcr.Insuspalabras:"[asm!t;t;dcssonaIgoascomolacslingcdcunaantigualabula:dcbcmosllcgaraunasoIucindclosprobIcmaspla:tcadosporsupsicolog{a,orcsignarnosascrdcvoradosporclIa.Concllndcrca!izatcstccslucrzocicntn-co,traz ladcscripcinmassistcmaticadclapsicologadclasmasasgucscIabaIccIoIastacl momcnto, unadcscripcin qucalcanzuncxitoinmcdiaroyduradcroyquclucadmiradapormucIos cn-trccIIosrcud). Iapiczaclavc dcsuana!isisluclanocin dc"sugcs-tin,sobrclaqucvolvcrcmosmasadclantc.ucstropuntodcparti-dascr, sin cmba:go, laconsidcracin dc cmo opcra lasugcstn,scgnIcBon, cn untcrrcnolimitado,cldc"lasimagcncs,!aspala-brasylaslrmulas,porqucalltocaunascricdccucstioncsqucvanascr crucialcs para aqucllo quc tcndrcmos quc plantcar accrca dclpopulismocnlascgundapartcdccstcIibro' Gus:avc Ion, TheCroud^cv runsvck y Londrcs, J ra:uacrons Iub|shcrs, I5,con una nucva in:roduccion por obcr: ! ^yc. Iublicado originalmcnrc cn Iranccs cn I895como ]aPschologiedesules[rrad. csp.: Psicolo_ademultitudes,Madrid,Qanic| ]orro,I ! I| . G.!c on,The Croud o. cI., Q,!24J7'J8 !OIG!AI\L OI II^IaralcLon,laclavcdclainllucnciaquccjcrccnlaspalabraslornacindcunamultituddcbcLallarsccnlasimb

ncsquccsas palabras, contota/:ndeendenc:adesa::gq'cadq.\Llpodcrdclaspalabrascstaunidoalasimagcncsquccvocan,ycsmcntc indcpcndicntc dcsu signihcado rc Iaspa|abrascuyocstamcnosdcInidosoncnalgunoscasos lasquccjcrccnmayorcia.alcsclcaso, porcjcmplo,dclos tcrminos dcmocracia, SC(@gigualdad,libcrtad,ctc.,cuyosignihcadocstanvagoqucnisiquicradcsvolmcncssonsuhcicntcspara dchnir|os conprccisin. Singo, cs cicrto quc unvcrdadcro podcr magico csraunido acstasslabas, como si cllas contuvicran Ia solucin dc todos los problcm.Lllassintctizanlasmasdivcrsasaspiracioncsinconscicntcsylacspcr=idcsurcalizaci,Intcrminostcricoscontcmporancos, podramosdcci

qucLccstLacicndoalusinadoslcnmcnosbicncidosladaddclarclacincntrc signincado signilcant(cnpalabrasdcLon,larclacincntrcpalabrascimgcncs)cl,roccsodcsoorcd;tcminacinmcdiantc cl cual una cicrtapbracondcnsa cndc siunapluralidaddc signilcados incmbargo,para!cLon,asociacindcimgcncsnoconsticuncomponcntccscncial,unapcrvcrsindcllcnguajccomotal:laspalabrasticncnunsigm _cado vcrdadcro quc cs incompatiblc con la luncin dc Sctuna pluralidaddcaspiracioncsinconscicntcs.Ilprcsupucstocutidodctodosuanlisis cslacxistcnciadcunaclaralrontcrascpaialoqucclienguajcrealmcntccsdcsupcivcrsinporpart:lamult:tud.Iadalaarbitraricdaddclaasociacincntrcpalabrascimgcne,todaracionalidad cs cxcluidadc sumutuaarticulacin.araznylosargumcntossonincapaccs dccombatircicrtaspala5: lrmulas.Sclaspronunciaconsolcmnidadcnprcscnciadclasmuiutj_; /td,QQ. !2^-I2.I! BI:o\GtoJIL `!t!!ioIJAII!o OoJI!oIOo Jdcsytprontosclaspronunciascobscrvaunacxprcsindcrcspctocntodoslosscmblantcs, ylascabczas sc incinan. Nucloslasconsidcranlucrzasnaturalcs, podcrcssobrcnaturalcs.Lllascvocanimagcncsvagasygr:diosascnlasmcntcsdclaspcrsonas,pcrocstamismavagucdadquclascnvuclvccnlaoscuridad,aumcntasupodcrmistcrioso[ ...|. Iotodaslaspalabrasylrmulasposccnclpodcrdccvocarimagcncs,micntrasquchayagunasquclantcnidocscpodcr,pcrololanpcrdidocnclcursodcsuuso,lastaqucdcjarondcdcspcrtarcualquicrrcaccincnIamcntc.Sch:convcrtido cnsonidosvanos,cuyaprincipalutilidadcs rcIcvar alapcrsonaquclasusadclaobligacindcpcnsar.!odcmosvcraqulaslimitacioncsdclacxplicacinquclcLoncon-sidcrancccsaria:suanalisisnointcntadcscubrir(comoslointcntarLaccr cldc Ircud) lalgicaintcrnaquc domina la asociacin cntrcpalabras cimagcncs, sinoquc slo dcscribc sus dilcrcncias conrcs-pcctoaunaracionalidadconccbidacntcrminosdcunasignilcacinpuramcntc dcnotativa.Lntantolaasociacincntrcpalabrascimgcncscstotalmcntcar-bitraria,cllavaradcticmpocnticmpo, dc pascnpas._tudiarcua|quicrlcrguajcparticular,scpucdcobscrvarquclaspalabrasdclascualcssc componccambianmuyIcntamcntcalola:godclosos,micntrasquclasimagcncsquccvocancsaspalabrasoclsignihcadounidoacllasscmodihcancontinuamcntc [...|.Sonprccisamcntclaspalabrasutili-zadasmasamcnudoporlasmasaslasqucadquicrcncntrcdilcrcntcspcrso-naslossignitcadosmasdivcrsos.1alcsccaso,porcjcmplo,conlaspala-bras"dcmocraciay"socialismo,dcusotanlrccucntccnlaactualidad.'^partirdcall,!cLon,comounvcrdadcronucvoMauuiavclo acon-scjaalospolticos:+3Unadclash+ncioncs masimportantcsdcuncstadistaconsistccntonccscnbautizarconpaIabraspopularcs,oalmcnosindilcrcntcs,cosasqucla I/w,Q. 2.`I/d,QQ. 26j {2,40 I OI!GIAILOI L!SAo multiiudnopucdcsoportarbajosusantiguasdc

nominacio;cs.

Ildc las palabrascs tan lucrtc qucbastaracondcsignarcontcrmmosclcgidoslascosasmasodiosasparavolvcrlasaccptablcsalasmasas.LxisrcaraIcBonunaclaraconcxincnrrccsradialccricaaiara:,inagcncs y cl surginicnto dc ilusioncs, quc son cl rcrrcno o dondc sc consriruyccldiscurso dc lanulutud.comocllasjlasmasas| dcbcntcncratodacostasusilusion,s,

scvu+ -olosinscctosbuscanlaluz-alosrcto ucosqucmsmuvamcntcom..conccdcn lo quccllosquicrcn. {o hasi-o lavcrdad, smo cl crror,lactorprincipalcn lacvolucion dclasnacnncs, ylarazondcqucactualidadclsocialismoscatanpodcrosocsqucconstituyc laltima* * ?tal j ] Jasmasnuncahan:cnidoscddcvcrdad. Scsnnaunvi - - --