SKALA PROBLEMU – EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński Współpraca: Ewa Majchrzak, Mateusz Szewczyk, Łukasz Łuczewski Klinika Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie Stomatologia 2013 Warszawa, 17 października 2013 r.
50
Embed
Epidemiologia nowotworów głowy i szyi w polsce i w … · SKALA PROBLEMU – EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI . Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński. Współpraca: Ewa
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
SKALA PROBLEMU – EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński Współpraca:
Cancer incidence and mortality worldwide: IARC Cancer Base No.10 [Internet] 2010. Available at: http://globocan.iarc.fr.
Epidemiologia nowotworów głowy i szyi w Polsce w roku 2010 Zachorowalność
Krajowy Rejestr Nowotworów
MĘŻCZYŹNI
C32 (krtań) 1924
C04 (dno jamy ustnej) 348
C09 (migdałek) 341
KOBIETY
C32 (krtań) 277
C09 (migdałek) 121
C07 (ślinianka przyuszna) 116
Epidemiologia nowotworów głowy i szyi w Polsce w roku 2010 Liczba zgonów
Krajowy Rejestr Nowotworów
MĘŻCZYŹNI
C32 (krtań) 1358
C02 (język) 259
C14 (nieokreślone umiejscowienie w obrębie jamy ustnej, gardła i wargi)
256
KOBIETY
C32 (krtań) 169
C02 (język) 64
C04 (dno jamy ustnej) 58
Wyleczalność nowotworów głowy i szyi wg Sloan-Kettering Cancer Centre, Nowy York, 2005
5-letnie przeżycie
chorych leczonych z powodu raka głowy i szyi w Centrach Onkologii
60%
5-letnie przeżycie
chorych leczonych z powodu raka głowy i szyi poza Centrami Onkologii
40% średnio: 50%
Nowotwory głowy i szyi
KRTAŃ
Krtań
30% nowotworów głowy i szyi
zapadalność: 0,8-6,9/100 tys. mieszkańców w Polsce
śmiertelność: 0,9-7,3/100 tys. mieszkańców w Polsce
wysoki wskaźnik zachorowalności: Ameryka Południowa, kraje basenu Morza Śródziemnego
zachorowalność spada o 2-3%/rok
M/K : 4/1
5-letnie przeżycie: 55%
Epidemiology, risk factors, and overall survival rate of laryngeal cancer in Songklanagarind Hospital. J Med Assoc Thai, 2011
Krtań – zachorowalność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Krtań – zachorowalność / śmiertelność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Krtań – okolica nadgłośniowa
35% raków krtani naciekanie sąsiednich
struktur anatomicznych 23% chorych w chwili
diagnozy prezentuje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych (T1 – 63%, T2 – 70%, T3 i T4 – 79%)
20% przypadków – przerzuty obustronne
ból podczas przełykania, uczucie przeszkody
Aethiology and epidemiology of laryngeal carcinoma. Clinical otolaryngology, 2001
Krtań
60% raków krtani ubogie unaczynienie
limfatyczne (z wyjątkiem okolicy spoidła tylnego)
chrypka
5% raków krtani 20-30% – przerzuty
do regionalnych węzłów chłonnych (przed- i okołotchawiczych)
duszność wysiłkowa
Głośnia Okolica podgłośniowa
Nowotwory głowy i szyi
JAMA USTNA, WARGA
Jama ustna, warga – zachorowalność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Jama ustna, warga – zachorowalność / śmiertelność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Jama ustna
1,6% wszystkich nowotworów zapadalność: 4,16/100 tys. mieszkańców w Polsce śmiertelność: 1,83/100 tys. mieszkańców w Polsce 90% nowotworów złośliwych: SCC kraje wysokiego ryzyka: Sri Lanka, Indie (30%
wszystkich nowotworów), dla porównania Wielka Brytania (2%), Francja (8%)
zapadalność i śmiertelność wzrasta z wiekiem (85% 5-6 dekada życia)
M/K: 2/1
Indian J Public Health. Risk for oral cancer associated to smoking, smokeless and oral dip products.
35% nowotworów jamy ustnej zapadalność: 0,3-1,1/100 tys.
mieszkańców w Polsce śmiertelność: 0,2-1,4/100 tys.
mieszkańców w Polsce najczęściej powierzchnia
boczna lub brzuszna języka głębokość nacieku a 5-letnie
przeżycie: <3mm – 85,7% >7mm – 57%
Early stage squamous cell cancer of the oral tongue--clinicopathologic features affecting outcome. Cancer, 2012
Dno jamy ustnej
zapadalność: 0,3-1,3/100 tys. mieszkańców w Polsce
śmiertelność: 0,3-1,4/100 tys. mieszkańców w Polsce
okolica szczególnie wrażliwa na działanie alkoholu i tytoniu
5-letnie przeżycie: I – 85-90%, II – 80%, III – 66%, IV – 32%
Floor of mouth carcinoma: surgery still the dominant mode of treatment. J Med Imaging Radiat Oncol, 2012
Błona śluzowa policzka
zapadalność: 0,2-0,3/100 tys. mieszkańców w Polsce
śmiertelność: 0,3-0,4/100 tys. mieszkańców w Polsce
Daleki Wschód – smokeless tobacco
5-letnie przeżycie waha się od 77% do 18%
Squamous cell carcinoma of the buccal mucosa: outcomes of treatment in the modern era. Laryngoscope, 2012
Podniebienie twarde
zapadalność: 0,2-0,3/100 tys. mieszkańców w Polsce
śmiertelność: 0,1-0,3/100 tys. mieszkańców w Polsce
2/3 raków: SCC, pozostałe 1/3: nowotwory z małych gruczołów ślinowych
5-letnie przeżycie: I – 75%, II – 46%, III – 35%, IV – 11%
HIGH RATES OF REGIONAL FAILURE IN SQUAMOUS CELL CARCINOMA OF THE HARD PALATE AND MAXILLARY ALVEOLUS, Head Neck 2011
Nowotwory głowy i szyi
GARDŁO ŚRODKOWE
Gardło środkowe
10,9% nowotworów głowy i szyi zapadalność: 0,2-0,8/100 tys. mieszkańców w Polsce śmiertelność: 0,1-0,6/100 tys. mieszkańców w Polsce 70% SCC (migdałki 45%, nasada języka 40%,
M/K: 4/1 młodzi dorośli ! 5-letnie przeżycie: I – 92%, IV – 17%
Trends in incidence of oral and pharyngeal carcinoma in Florida: 1981–2008, Public Health Dent, 2012
Gardło środkowe – zachorowalność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Gardło środkowe – zachorowalność / śmiertelność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Gardło środkowe
Czynniki ryzyka: alkohol, palenie
tytoniu, smokeless tobacco
higiena jamy ustnej czynniki infekcyjne:
HPV, HIV czynniki dietetyczne
(niedobór witaminy A)
Nowotwory głowy i szyi
GARDŁO DOLNE
Gardło dolne
10% raków SCC układu oddechowo-pokarmowego zapadalność: 0,1-0,8/100 tys. mieszkańców w Polsce zapadalność: 1/100 tys. mieszkańców Europy śmiertelność: 0,1-0,8/100 tys. mieszkańców w Polsce 70% – zachyłek gruszkowaty (Ameryka Północna,
Parotid gland tumors in a Korean population, J Craniofacial Surg, 2012 Tumors of the salivary gland in Mexicans. A retrospective study of 360 cases. Med Oral Patol, 2012 Mar
Gruczoły ślinowe
zapadalność: 0,2-0,5/100 tys. mieszkańców w Polsce
śmiertelność: 0,1-0,4/100 tys. mieszkańców w Polsce
szczyt zachorowań dla guzów niezłośliwych: 5 dekada życia, dla guzów złośliwych: 8 dekada życia (mężczyźni) i 3-5 dekada życia (kobiety)
M/K: 1/1
przeżycie 5-letnie: rak ślinianki przyusznej 50-81%; rak ślinianki podżuchwowej 30-55%
Krajowy Rejestr Nowotworów
Gruczoły ślinowe
Czynniki ryzyka: napromienianie
w przeszłości alkohol, palenie tytoniu –
dotyczy głównie mężczyzn czynniki infekcyjne – EBV czynniki dietetyczne metale, minerały czynniki hormonalne
Nowotwory głowy i szyi – przestrzeń przygardłowa
0,5% nowotworów głowy i szyi zapadalność: <0,5/100 tys.
(najczęściej dotyczy jamy nosowej i przegrody nosa)
Nowotwory głowy i szyi
NOSOWA CZĘŚĆ
GARDŁA
Nosowa część gardła
1-2% nowotworów głowy i szyi zapadalność: 0,2-0,4/100 tys. mieszkańców w Polsce zapadalność: <1/100 tys. mieszkańców Europy zapadalność: 50/100 tys. mieszkańców południowych
Chin, Alaski, Afryki Północnej i południowo-wschodnich rejonów Azji
śmiertelność: 0,1-0,5/100 tys. mieszkańców w Polsce szczyt zachorowań: 5 dekada życia M/K: 3/1 przeżycia 5-letnie: I – 67%, IV – 15%
Nasopharyngeal carcinoma--a clinico-pathological study in a regional cancer centre of northeastern India. Asian Pac J Cancer, 2011
Nosowa część gardła – zachorowalność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Nosowa część gardła – zachorowalność / śmiertelność
GLOBOCAN 2008 (IARC) (2.12.2012)
Nosowa część gardła
3 podtypy WHO typ 1: rogowaciejący SCC (68% w U.S.) WHO typ 2: rak nierogowaciejący WHO typ 3: rak niezróżnicowany (wspólnie z typem 2,