This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ENVANTER- BİLANÇO DERSİNİN KAPSAMIGENEL OLARAK ENVANTER HAKKINDA BİLGİLER
değerlendirmek suretiyle bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve
borçları kat’i bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir” (T.T.K.
Md. 73) biçiminde açıklanmaktadır.
V.U.K.’ da ise “envanter çıkarmak; bilanço günündeki
mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve
değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit
etmektir” (V.U.K. Md. 186) biçiminde tanımlanmaktadır.
Ancak aynı madde de gerekli olan bir açıklamaya da yer verilmiştir.
Bu da ticari geleneklere göre tartılması, sayılması ve ölçülmesi
mutat ( alışıla gelmiş) olmayan malların değerleri tahminen tespit
olunur.
ENVENTER ÇIKARMAK
Geniş anlamda envanter çıkarmak tanımı
yapılacak olursa; işletmenin belirli bir tarihteki
varlık ve finansal yapısının yanı sıra, faaliyet
sonucunu da belirlemek amacıyla varlıklarını ve
kaynaklarını oluşturan değerlerini ayrıntılı olarak
saymak, tartmak ve değerlemek suretiyle
bulunan gerçek değerlerinin, muhasebe
değerleriyle uyumlaştırılması faaliyetleridir
ENVENTER ÇIKARMAK
Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır (V.U.K. Md. 174). Normal hesap döneminde takvim yılı 01 Ocak 31 Aralık
tarihleri arasındaki zaman dilimidir. Aynı kanun maddesinde “defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır” açıklaması ile takvim yılı kazancının hesap dönemi
sonunda tespit edileceği belirtilmektedir.
Bunun anlamı işletmede hesap döneminin; işletmenin ard arda iki envanter günü arasında geçen süre olduğu; bu
sürenin son günü itibariyle iş yılı kazancının hesaplanacağı takvim yılının son gününün “envanter günü“ yani “bilanço
günü” olduğudur.
ENVANTER GÜNÜ- BİLANÇO GÜNÜ
Ancak, takvim yılı dönemine faaliyetlerinin ve işlemlerinin niteliği uygun bulunmayan mükellefler için, bunların
müracaatı üzerine Maliye Bakanlığı tarafından 12’ şer aylık hesap dönemleri belli edilebilmektedir (V.U.K. Md. 174). Özel
hesap dönemi belirlenenlerin kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının son günüdür. Özel
hesap dönemi uygulayan işletmelerde “envanter günü“ veya “bilanço günü“, özel hesap döneminin son günüdür.
Yeni işe başlayanlar, yeniden işe başlayanlar veya işi bırakma durumunda olanlar için hesap dönemi olarak, bir yılı henüz
tamamlamadan biten faaliyet süresi (özel hesap dönemi uygulayan işletmeler de dahil) sayılmaktadır (V.U.K. Md. 174).
Bu durumda olan işletmeler için; “envanter günü “ veya “bilanço günü“ faaliyet süresinin son günüdür.
ENVANTER GÜNÜ- BİLANÇO GÜNÜ
ENVANTER KAYITLARIİşletmeler tarafından çıkarılan envantere ait kayıtlar bilanço
esasına göre defter tutan işletmelerde tutulması zorunlu olan defterlerden birisi de “Envanter Defteri ( Mevcudat ve Muvazene
Defteri)” dir (V.U.K. Md. 182). İşletme hesabı esasına göre defter tutan işletmeler ise envanterle ilgili bilgileri, isterlerse “İşletme Defteri” ne ya da ayrı bir “Envanter defteri” ne kayıt edebilirler (V.U.K. Md. 195).
Envanter defteri; İşletmeler işe başlama tarihinde ve izleyen her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kayıt edildiği (V.U.K. Md. 185) tutulması zorunlu yasal defterdir.
Envanter esas itibariyle defter üzerine çıkarılır. Ancak, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitte mal kullanan büyük işletmeler, envanterlerini listeler halinde tanzim edilebilir.
Listeler, kayıt edildiği sayfalar üzerinde numaralanarak sıralanmalı, Listeler envanterin tanzim tarihine göre tarihlenmeli, Envanter çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili tarafından imzalanmalı, Aynen envanter defteri gibi saklanmalıdır
ENVANTER KAYITLARI
Düzenlenen envanter listelerinin, envanter defterine kapsamları özetlenerek kayıt edilmeleri gerekir (V.U.K. Md. 188). Bu hüküm T.T.K.’ da “envanter çizelgelerinin envanter defterine geçirilmesi ve işletmenin
sahip, ortak ya da yetkili yöneticilerince imzalanması gerektiği” biçiminde yer almaktadır (T.T.K. Md. 72).
Envanter kayıtlarının yer aldığı defterler ile envanter listelerinin V.U.K.’ na göre ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlayarak beş yıl
süre ile saklanmaları zorunludur (V.U.K. Md. 253).
Bu süre T.T.K. ‘ nda farklılık göstermektedir. Envanter çizelgelerinin ve defterlerinin ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlamak
üzere on yıl süre ile saklanmaları zorunludur (T.T.K. Md. 68).
KURULUŞ ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
Bir işletmenin yeni veya yeniden kuruluşu durumunda yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin
sonucunda düzenlediği bilançodur. Kuruluş bilançosu, işletmenin kuruluş tarihinde var olan mevcutlarını,
alacaklarını, borçlarını ve öz kaynaklarını tespit edebilmek amacıyla düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma günü;
işletmenin Ticaret Sicil Memurluğu’ na tescil edildiği tarihtir. Bu tarih işletmenin kuruluş tarihini belirtir.
ENVANTER TÜRLERİ
DÖNEM SONU ENVANTERİ VE BİLANÇOSU Bir işletmenin hesap dönemine ait kazancını tespit edebilmek amacıyla yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlediği bilançodur. Dönem sonu bilançosu da işletmenin hesap dönemi sonundaki mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma günü; işletmenin hesap döneminin son günüdür. Bu tarih normal hesap dönemi uygulayan işletmelerde 31 Aralık tarihi, özel hesap dönemi uygulayan işletmelerde özel hesap döneminin son günüdür.
ENVANTER TÜRLERİ
KURULUŞ ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
DÖNEM SONU ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
TASFİYE ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
DEVİR ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
TASFİYE ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
Bir işletmenin faaliyetlerine son vermesi, işi bırakması, kuruluş
edilmesi gibi nedenlerle yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin
sonucunda düzenlenen bilançodur.
İşletmenin tasfiye öncesi mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz
kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Tasfiye işlemleri
tamamlandıktan sonra tasfiye sonucunda ortakların paylarını belirlemek
içinde envanter çıkarmak gerekir.
Bu nedenle tasfiye kararı alındığında tasfiye öncesi envanteri yapılarak
“Tasfiye Öncesi Bilançosu” ve daha sonrada tasfiye işlemleri
tamamlandıktan sonra tasfiye sonrası envanteri yapılarak “Tasfiye Sonu
Bilançosu” düzenlenir.
Envanter çıkarma günü; tasfiye öncesi envanterinde işletmenin ortaklarının
tasfiye kararını aldığı tarih, tasfiye sonu envanterinde tasfiye işlemlerinin
tamamlandığı tarihtir.
ENVANTER TÜRLERİ
DEVİR ENVANTERİ VE BİLANÇOSU
Bir işletmenin başka bir işletmenin bünyesine devir olması nedeniyle yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlediği
bilançodur. İşletmenin devir öncesi mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma
günü; işletmenin ortaklarının devir kararını aldığı tarihtir.
ENVANTER TÜRLERİ
HESAP DÖNEMİ SONUNDA YAPILAN ENVANTER İŞLEMLERİ
MUHASEBE DIŞI ENVANTER İŞLEMLERİ
işletmenin T.T.K. ve V.U.K.’ na göre yapmak zorunda olduğu envanter çıkarma işlemleridir.
• Sayım İşlemleriişletmede ekonomik varlığın özelliğine
bağlı olarak belirli bir tarihte sayılması, ölçülmesi, tartılması gibi işlemleri
kapsar.
• Değerleme İşlemleriişletmenin ekonomik ve mali yönden
gerçeğe en yakın durumunu belirleyebilmek amacıyla varlık ve kaynaklarını envanter günündeki
değerlerini hesaplama ve saptama işlemleridir
MUHASEBE İÇİ ENVANTER İŞLEMLERİ
• Kayıt İşlemleriişletmedeki hesapların muhasebe
dışı envanter olarak adlandırılan sayım ve değerleme işlemleri ile
hesaplanan değerlerinin muhasebe defterlerindeki
kayıtlarıyla karşılaştırılması ve farklı kayıtların saptanan fiili
durumlarla uyumlu hale getirilmesi için yapılan düzeltme
3. Dönem sonunda mevcut efektif değerlemeye tabi tutulmuştur (1 € = 1,62 YTL).
100.01 € KASASI 16.000,-0
1
100.00 YTL KASASI 16.000,-
01.10.2005
15.10.2005
10.10.2005
100.00 YTL KASASI 1.580,-
100.01 € KASASI 1.600,-
100.00 YTL KASASI 12.880,-
656 KAMBİYO ZARARLARI 20,-
31.12.2005
100.01 € KASASI 12.800,-
100.01 € KASASI 20,-
646 KAMBİYO KARLARI 80,-
646 KAMBİYO KARLARI 20,-
2
3
10.000€ x 1,60 YTL/€
1.000€ x 1,58 YTL/€
1.000€ x 1,60 YTL/€
8.000€ x 1,61 YTL/€
8.000€ x 1,60 YTL/€
1.000€ x 0,02 YTL/€
(1,62€ - 1,60€ = 0,02€)
100.00 YTL KASASI
20.000,-1.580,-
12.880,-
34.460,-
16.000,-
16.000,-
100.00 € KASASI
16.000,-20,-
16.020,-
1.600,-12.800,-
14.400,-
Bakiye: 18.460,- Bakiye: 1.620,-
ÖRNEK: Dönem sonunda, bankadan gelen hesap özetinden hesabımıza 120 YTL faiz tahakkuk ettiği, 20 YTL yasal kesinti yapılıktan sonra kalan tutarın hesaba yatırıldığı anlaşılmıştır.
102 BANKALAR
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ ve FONLAR
100,-1
642 FAİZ GELİRLERİ 120,-
31.12.2005
20,-
Hisse Senetlerinin Envanteri
Borsa Rayici ile
Mukayyet Değer ile
Emsal Bedeli ile
Alış Bedeli ile değerlenir
Alış Bedeli ile değerlenir
Sadece ilk yapılacak değerleme için...
Tahvillerin Envanteri
Alış Bedeli ile değerlenir
Alışta Ödenen Tutar
İşlemiş Faiz
Faiz
=
Anapara x Süre(ay) x Faiz Oranı
1200
=
_
ÖRNEK: İşletmenin elinde İMKB’ de işlem gören her biri 10 YTL itibari değerli 1000 adet Hisse Senedi vardır. Her biri 20 YTL’ ye alınan bu Hisse Senetlerinin dönem sonunda borsa rayicinin 15 YTL olduğu belirlenmiştir. Ancak daha sonra borsa rayici tekrardan 20 YTL’ ye yükselmiştir.
654 KARŞILIK GİDERLERİ 5.000,-1
119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 5.000,-
31.12.2005
119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 5.000,-
2
644 KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR 5.000,-
10.01.2006
ÖRNEK: İşletme, bir A.Ş.’ye ait her biri 10 YTL itibari değerli, % 48 faizli, 2 yıl vadeli 100 adet Tahvilin;
1. her birini 12,4 YTL’ ye, 01.07.2005 tarihinde, spekülatif amaçla satın almıştır. (Faiz dönemi: 01.01.2005 – 31.12.2005)
2. her birini 15 YTL’den, 01.11.2005 tarihinde, peşin bedelle satmıştır.
111 ÖZEL KESİM TAHVİL SENET ve BONOLARI
181 GELİR TAHAKKUKLARI
1.000,-1
102 BANKALAR 1.240,-
01.07.2005
100 KASA
260,-
2111 ÖZEL KESİM TAHVİL SENET ve BONOLARI181 GELİR TAHAKKUKLARI
645 MENKUL KIYMET SATIŞ KARLARI
1.000,-
01.11.2005
240,-
1.500,-
240,-
1 DÖNEN VARLIKLAR
10 HAZIR DEĞERLER
100 KASA
102 BANKALAR
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER
11 MENKUL DEĞERLER
110 HİSSE SENETLERİ
111 ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI
12 TİCARİ ALACAKLAR
120 ALICILAR
121 ALACAK SENETLERİ
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
15 STOKLAR
153 TİCARİ MALLAR
157 DİĞER STOKLAR
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI
BİLANÇO1 DÖNEN VARLIKLAR 3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR10 HAZIR DEĞERLER
•Senetsiz alacaklar•Senetli alacaklar•Depozito-teminatlar •Diğer ticari alacaklar •Ortaklardan alacaklar•İştiraklerden alacaklar•Bağlı ortaklıklardan alacaklar•Personelden alacaklar•Diğer çeşitli alacaklar
•Envanter-değerleme-düzeltme-düzenleme•Reeskont hesaplama•Alacaklara karşılık ayırma•Şüpheli ve değersiz hale gelme kayıtları
ALACAK SENETLERİ SAYIM CETVELİ
Senet numarası
Borçlunun adı-soyadı
Borçlunun adresi
Cüzdanda Teminatta Protestolu
Örnek: 31.12.2005 tarihinde Alıcılar Ana ve Yardımcı Hesaplarıyla ilgili envanter sonuçlarına göre ana hesap bakiyeleri ile yardımcı hesap bakiyeleri arasında 100 YTL’lik bir fark söz konusudur.
Nedeni araştırıldığında ise bir müşteriden olan 100 YTL’lik alacak tahsil edildiği halde kaydının unutulduğu anlaşılmıştır.
Bu işletmenin yevmiye defterinde bu durumu düzeltmek için yapacağı kayıt aşağıdaki gibidir:
100 KASA 100,-
1
120 ALICILAR 100,-
31.12.2005
Dayanak DEĞERLEME ÖLÇÜSÜ
AÇIKLAMA Varsa
Yoksa
TTK 75. Md’ye göre
İtibari DeğerTüm Normal Alacak Senetleri
VUK 281.Md’ye göre
İtibari Değer veyaTasarruf Değeri
Türk Lirası üzerinden düzenlenmişAlacak Senetleri
Senetteki Faiz Oranı
T.C.M.B.Resmi İskonto Haddi
Yabancı para üzerinden düzenlenmişAlacak Senetleri
Senetteki Faiz Oranı
LIBORLondra Bankalar Arası Faiz Oranı
MSUGT’ne göre
Tasarruf DeğeriTüm Normal Alacak Senetleri
ALACAKLAR
Senetli
İtibari Değer
yada
Tasarruf Değeri
Senetsiz
Mukayyet Değer
=
İtibari Değer x 36000
36000 + (Gün x İskonto)
İç İskonto
Formülü
ÖRNEK 1: 20.07.2005 vadeli, 1000 YTL itibari değerli bir alacak senedinin tasarruf değeri şöyle hesaplanır (iskonto oranı % 20):
RT = [ İD x Gün x i ] / [ 36000 + ( Gün x i ) ]
TD = [ İD x 36000 ] / [ 36000 + ( Gün x i ) ]
TD = [1000 x 36000] / [36000+(200 x 20)] = 900 YTL
RT = [1000 x 200 x 20] / [36000+(200 x 20)] = 100 YTL
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 100,-1
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 100,-
31.12.2005
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 100,-
2
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 100,-
01.01.2006
TD = İD – RT = 1000 YTL – 100 YTL = 900 YTL
BİLANÇO
31 / 12 / 2005
DÖNEN VARLIKLAR
TİCARİ ALACAKLAR 900.-
121 ALACAK SENETLERİ 1.000.-
122 ALACAK SENETLERİ
REESKONTU (-) (100.-)
GELİR TABLOSU
31 / 12 / 2005
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ (-) (100.-)
DÖNEM NET KAR/ZARAR
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 100,-1
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 100,-
31.12.2005
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 100,-
2
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 100,-
01.01.2006
BİLANÇO
.... / ... / 2006
DÖNEN VARLIKLAR
TİCARİ ALACAKLAR 1.000.-
121 ALACAK SENETLERİ 1.000.-
122 ALACAK SENETLERİ
REESKONTU (-) (100.-)
GELİR TABLOSU
31 / 12 / 2006
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ (+) 100.-
DÖNEM NET KAR/ZARAR
ÖRNEK 2: 20.07.2005 vadeli, 1000 € itibari değerli bir alacak senedinin tasarruf değeri ise şöyle hesaplanır : (31.12.2005 tarihinde TCMB Efektif Alış Kuru: 1,60 YTL/€’dur ve LIBOR* = % 7,5)
TD = [ İD x 36000 ] / [ 36000 + ( Gün x i ) ]
TD = [ 1000 x 36000 ] / [ 36000 + ( 200 x 7,5 ) ] = 960 €
RT = İD – TD = 1000 € – 960 € = 40 €
= 40 € x 1,60 YTL/€ = 64 YTL
*LIBOR : London Interbank Offered Rate – Londra Bankalararası Faiz Oranı. Döviz cinsinden senetler için değerleme günündeki LIBOR esas alınır.
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 64,-1
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 64,-
31.12.2005
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 64,-
2
647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ 64,-
657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ 64,-1
122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU 64,-
31.12.2005
01.01.2006
1 31.12.2005
2
1 31.12.2005
31.12.2005
121 ALACAK SENETLERİ 20,-
646 KAMBİYO KARLARI 20,-
ÖRNEK 2 devam : 1000 € itibari değerli bu senet alındığında kur 1,58 YTL/€ idi. 31.12.2005 tarihinde TCMB Efektif Alış Kuru: 1,60 YTL/€ olduğuna göre değer artışının da kaydının ayrıca yapılması gerekir:
1. Senet ihracatla ilgili değildir.
2. Senet ihracatla ilgilidir*.
121 ALACAK SENETLERİ 20,-
601 YURT DIŞI SATIŞLAR 20,-
* İhracatla ilgili dönem içinde oluşan KUR FARKLARI 646 ve 656 kodlu hesaplarda değil 601 kodlu hesapta izlenir.
1. Normal Alacaklar
2. Şüpheli Alacaklar
3. Değersiz Alacaklar
4. Vazgeçilen Alacaklar
1. Dava ve İcra safhasında bulunan alacaklar2. Protestoya rağmen ödenmemiş dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar
1. Mahkeme Kararı ile2. Belge ile
1. Konkordato2. Sulh
ALACAKLAR
1
2
1128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 1.100,-
100 KASA 100,-
ÖRNEK 3: Alıcılardan Memati SALLAR’ın 1.000 YTL borcu bulunmaktadır.
1. Alıcı senetsiz olan bu borcunu inkar ettiği için mahkemeye başvurulmuş ve 100 YTL dava gideri ödenmiştir.
2. Alıcı senetli olan bu borcu için “borcum borç; ne öderim, ne inkar ederim” yaklaşımı içinde olduğundan icraya verilmiş ve 100 YTL icra gideri ödenmiştir.
3. Söz konusu borç tahsil edilmiştir.
120 ALICILAR 1.000,-
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 1.100,-
100 KASA 100,-
121 ALACAK SENETLERİ 1.000,-
3
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 1.100,-
100 KASA 1.100,-
KARŞILIK: “Doğan ve doğması beklenilen fakat tutarı kesinlikle kestirilemeyen... Belli bazı zararları karşılamak maksadıyla hesaben ayrılan tutardır” (VUK 288)
Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı ayrılabilmesi için:
1. Bilanço esasına göre defter tutma (I.Sınıf Tüccar)
2. Alacak teminatlı olmamalı
3. Cirolu senetler vadesinde ödenmemiş olmalı
4. Ticari veya Zirai kazançla ilgili olmalı
5. Alacak kamu kuruluşlarından olmamalı
6. Haciz suretiyle teminata bağlanmış olmamalı
7. Adi şirket alacağı için tüm ortaklara başvurulmuş olmalı
11
ÖRNEK 4: Alıcılardan Memati SALLAR’ın daha önce icra/dava konusu edilen borcuyla (1.100 YTL) ilgili olarak dönem sonuna gelindiği halde henüz bir netice alınamadığını varsayalım.
Bu nedenle alacağın tamamına karşılık ayrılmıştır.
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI 1.100,-
654 KARŞILIK GİDERLERİ 1.100,-31.12.2005
BİLANÇO
31 / 12 / 2005
DÖNEN VARLIKLAR
TİCARİ ALACAKLAR 0.-
121 ALACAK SENETLERİ 1.000.-
128 ŞÜPHELİ TİCARİ
ALACAKLAR 1.100.-
129 ŞÜPHELİ TİCARİ
ALACAKLAR KARŞILIĞI (1.100.-)
GELİR TABLOSU
31 / 12 / 2005
654 KARŞILIK GİDERLERİ (-) (1.100.-)
DÖNEM NET KAR/ZARAR
2
1a
ÖRNEK 4 devam: Alıcılardan Memati SALLAR’dan olan alacağın tamamına karşılık ayrılmıştı. Ancak;
1. 01.02.2005 tarihinde bu alacağın tamamı tahsil edilmiştir.
2. Alacağın tahsil edilme imkanı kalmamış ve tümü değersiz hale gelmiştir.
1b
1.100,-
1.100,-
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
1.100,-
1.100,-
01.02.2006
01.02.2006
01.02.2006
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 1.100,-
100 KASA 1.100,-
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
644 KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
0
ÖRNEK 5: Alıcılardan Memati SALLAR’ın daha önce icra/dava konusu edilen borcunun (1.100 YTL) tamamına karşılık ayrılmıştı.
1. 01.02.2006 tarihinde Memati SALLAR’ın ardında hiçbir mal varlığı bırakmadan hakkın rahmetine kavuştuğu öğrenilmiştir.
2. Ancak adının sonradan P.A. olduğu öğrenilen bir müslüman, rahmetlinin 7’si çıkmadan tüm borcunu gelip ödemiştir.
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI 1.100,-
654 KARŞILIK GİDERLERİ 1.100,-31.12.2005
1129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
1.100,-
1.100,-
01.02.2006
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
2 07.02.2006
671 ÖNCEKİ DÖNEM GELİR ve KARLARI 1.100,-
100 KASA 1.100,-
1 DÖNEN VARLIKLAR
10 HAZIR DEĞERLER
100 KASA
102 BANKALAR
108 DİĞER HAZIR DEĞERLER
11 MENKUL DEĞERLER
110 HİSSE SENETLERİ
111 ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI
12 TİCARİ ALACAKLAR
120 ALICILAR
121 ALACAK SENETLERİ
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
15 STOKLAR
153 TİCARİ MALLAR
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI
15 STOKLAR
150 İLK MADDE VE MALZEMELER
151 YARI MAMULLER – ÜRETİM
152 MAMULLER
153 TİCARİ MALLAR
154
155
156
157 DİĞER STOKLAR
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
Ticari Malların Envanter ve Değerlemesi
• Envanter Yöntemleri
• Stok Değerleme Yöntemleri
• Stok Değer Düşüklüğü
• Karşılık Ayırma
TİCARİ MALLAR
MALİYET BEDELİMALİYET BEDELİ
ile değerlenir ile değerlenir
(VUK 262)(VUK 262)
YURT İÇİNDEN SATIN ALINAN TİCARİ MALLARIN
Maliyet Bedeli = Alış Bedeli
+ Taşıma Giderleri
+ Sigorta Giderleri
+ Komisyon Giderleri
+ Ambalaj Giderleri
+ Muhafaza Giderleri
YURT DIŞINDAN SATIN ALINAN TİCARİ MALLARIN
Maliyet Bedeli = Alış Bedeli
+ Taşıma Giderleri
+ Sigorta Giderleri
+ Komisyon Giderleri
+ Ambalaj Giderleri
+ Muhafaza Giderleri
+ Gümrük Vergisi
+ Kredi Faizleri
STMM’nin KaydıSTMM’nin Kaydı
STMM belli ise;
SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİ
Her satış kaydından sonra STMM kaydı sürekli yapılabiliyorsa...
STMM belli değil ise;
ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ
STMM kaydı sadece belli aralıklarla hesaplanıp yapılabiliyorsa...
• Ticari mal çeşidi az
• Satış yoğunluğu düşük
• Stok hareketlerini bilgisayar ile izleyen (Barkod Sistemi)
• kısaca satış anında STMM’ni bilen
İŞLETMELER için...
• Ticari mal çeşidi çok fazla
• Satış yoğunluğu çok yüksek
• Stok hareketlerini bilgisayar ile izlemeyen
• kısaca satış anında STMM’ni bilmeyen veya hesaplaması güç olan
İŞLETMELER için...
STMM’nin KaydıSTMM’nin Kaydı
STMM belli ise;
SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİ
Her satış kaydından sonra STMM kaydı sürekli yapılabiliyorsa...
STMM belli değil ise;
ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ
STMM kaydı sadece belli aralıklarla hesaplanıp yapılabiliyorsa...
b
153 TİCARİ MALLAR 375,-
621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ
375,-
a
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-
STMM’nin KaydıSTMM’nin Kaydı
STMM belli ise;
SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİ
Her satış kaydından sonra STMM kaydı sürekli yapılabiliyorsa...
STMM belli değil ise;
ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ
STMM kaydı sadece belli aralıklarla hesaplanıp yapılabiliyorsa...
b
153 TİCARİ MALLAR 375,-
621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ
375,-
a
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-a
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-
STMM’nin KaydıSTMM’nin Kaydı
STMM belli ise;
SÜREKLİ ENVANTER YÖNTEMİ
Her satış kaydından sonra STMM kaydı sürekli yapılabiliyorsa...
STMM belli değil ise;
ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ
STMM kaydı sadece belli aralıklarla hesaplanıp yapılabiliyorsa...
b
153 TİCARİ MALLAR 375,-
621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ
375,-
a
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-
153 TİCARİ MALLAR 375,-
621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ
375,-
a
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-
31/12
TARİH AÇIKLAMA Miktar Fiyat Maliyet
05.07.2005 Satınalma 100 kg 1.00 YTL/kg 100.00 YTL
07.07.2005 Satınalma 100 kg 1.50 YTL/kg 150.00 YTL
09.07.2005 Satınalma 100 kg 2.00 YTL/kg 200.00 YTL
TOPLAM 300 kg 450.00 YTL
10.12.2005 Satışlar 250 kg ? ?
31.12.2005 Stok (Kalan) 50 kg ? ?
PROBLEM: Elimizde farklı fiyatlardan satın aldığımız 300 kg’lık mal olsun. Bunun 250 kg’lık kısmını 500 YTL’ye peşin sattığımızı varsayalım.
Bu durumda satış kaydını yapabiliriz ancak STMM kaydını yapamayız. Zira sattığımız 250 kg’lık malın maliyetini ve elimizde kalan 50 kg’lık malın maliyetini bilmiyoruz.
Bu yöntemler, farklı fiyatlardan alınan malların değerlemesine çözüm getirmektedir.
Özetle; satılan ve elde kalan TİCARİ MALLARIN değerini belirlemeye/hesaplamaya yarar.
3
1
2
3
21
05.07.200505.07.2005
07.07.200507.07.2005
09.07.200509.07.2005
21 3
Mal Alma ve Depolama
Satış
FIFOFIFO
21 3
LIFOLIFO
Satış
SatınalmaSatınalma
TarihleriTarihleri
PİYASA
MÜŞTERİLER
TARİH AÇIKLAMA Miktar Fiyat Maliyet
05.07.2005 Satınalma 100 kg 1.00 YTL/kg 100.00 YTL
07.07.2005 Satınalma 100 kg 1.50 YTL/kg 150.00 YTL
09.07.2005 Satınalma 100 kg 2.00 YTL/kg 200.00 YTL
TOPLAM 300 kg 450.00 YTL
10.12.2005 Satışlar 250 kg ? ?
31.12.2005 Stok (Kalan) 50 kg ? ?
PROBLEM: Elimizde farklı fiyatlardan satın aldığımız 300 kg’lık mal olsun. Bunun 250 kg’lık kısmını 500 YTL’ye peşin sattığımızı varsayalım.
Sattığımız 250 kg’lık malın maliyetini ve elimizde kalan 50 kg’lık malın maliyetini hesaplamak için STOK DEĞERLEME YÖNTEMLERİNDEN yararlanırız.
FIFO’ya göre çözüm (İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi):
GİREN ÇIKAN KALAN Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar TARİH
kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL 05.07.2005 100 1.00 100.00 100 1.00 100.00
07.07.2005 100 1.50 150.00 100 100
1.00 1.50
100.00 150.00
09.07.2005 100 2.00 200.00
100 100 100
1.00 1.50 2.00
100.00 150.00 200.00
10.12.2005
100 100
50 250
1.00 1.50 2.00
100.00 150.00 100.00 350.00
50
2.00
100.00 31.12.2005 50 2.00 100.00
LIFO’ya göre çözüm (İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi):
GİREN ÇIKAN KALAN Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar TARİH
kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL 05.07.2005 100 1.00 100.00 100 1.00 100.00
07.07.2005 100 1.50 150.00 100 100
1.00 1.50
100.00 150.00
09.07.2005 100 2.00 200.00
100 100 100
1.00 1.50 2.00
100.00 150.00 200.00
10.12.2005
100 100
50 250
2.00 1.50 1.00
200.00 150.00
50.00 400.00
50
1.00
50.00 31.12.2005 50 1.00 50.00
Ortalama ve Hareketli Ortalama Fiyat Yöntemi’ne göre çözüm:
GİREN ÇIKAN KALAN Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar Miktar Fiyat Tutar TARİH
kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL kg YTL/kg YTL 05.07.2005 100 1.00 100.00 100 1.00 100.00
07.07.2005 100 1.50 150.00 100 100
1.00 1.50
100.00 150.00
09.07.2005 100 2.00 200.00
100 100 100 300
1.00 1.50 2.00 1.50
100.00 150.00 200.00 450.00
10.12.2005
250
1.50
375.00
50
1.50
75.00 31.12.2005 50 1.50 75.00
STMMDönem Sonu Stok
STOK DEĞERLEME
YÖNTEMİALIŞ STMM
DÖNEM SONU STOK
FIFO 450 YTL 350 YTL 100 YTL
LIFO 450 YTL 400 YTL 50 YTL
ORTALAMA 450 YTL 375 YTL 75 YTL
HAREKETLİ ORTALAMA 450 YTL 375 YTL 75 YTL
11
153 TİCARİ MALLAR 375,-
621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ
375,-
10.12.2005
ÖRNEK : Mal Stoklarını “Hareketli Ortalama Fiyat Yöntemi”ne göre değerleyen işletmenin 10.12.2005 tarihindeki satışlarının maliyet kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
153 TİCARİ MALLAR(05.07.2005) 100,-
(07.07.2005) 150,-
(09.07.2005) 200,-
(10.12.2005) 375,-
450,- 375,-
Dönem sonu mal (mevcudu) stok : 75,- (= 450 - 375)
0
600 YURT İÇİ SATIŞLAR 500,-
100 KASA 500,-10.12.2005
STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ
• DOĞAL AFETLER (deprem, sel, kasırga, yıldırım düşmesi...)
• TEKNOLOJİK GELİŞMELER (daha yeni ve daha gelişmiş ürünler: örneğin cep telefonu, bilgisayar, video)
• DEMODE OLMA (modası geçme: örneğin ispanyol paça)
• SOSYAL OLAYLAR (Savaş, kundaklanma ve terör eylemleri, yakma-yıkma, çalma-çırpma, protesto amacıyla ürüne ambargo koyma: örneğin APO – Ariston Ürünleri)
• SAĞLIK SORUNLARI (örneğin: deli dana, kuş gribi, kanser etkisi...)
Stoklarda (ticari mallarda) değer düşüklüğü tespit edildiğinde karşılık ayrılır:
KARŞILIK TUTARI = MALİYET BEDELİ – EMSAL BEDELİ
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) X
654 KARŞILIK GİDERLERİ X
• Değeri düşen mallara karşılık ayrılmasının kaydı:
644 KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR X
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
X
• Değeri düşen mallara ayrılan karşılığın iptal edilmesi kaydı:
1
ÖRNEK 1: Yılbaşı için satılmak amacıyla tanesi 5 YTL’den alınan 10.000 Hindi’nin 2.000 kadarı kuş gribinden telef (mort) olmuştur.
1. Bunun için karşılık ayrılmıştır.
2. Tamamı telef olsaydı...
3. Sigorta olsaydı ve sözgelimi 40.000 YTL tazminat alınsaydı.
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 10.000,-
654 KARŞILIK GİDERLERİ 10.000,-
2689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER ve ZARARLAR
50.000,-
50.000,-
153 TİCARİ MALLAR
3 100 KASA 40.000,-
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER ve ZARARLAR
50.000,-
10.000,-
153 TİCARİ MALLAR
Sıra Aylar İK Cinsi Miktar OSF 1 Aralık Çamaşır Takımı 300 Takım 6,10 YTL 2 Kasım Çamaşır Takımı 550 Takım 6,40 YTL 3 Ekim Çamaşır Takımı 800 Takım 6,60 YTL
Değeri düşen iç çamaşır takımının %25’i (2000 takım x %25 =) 500 takım olduğundan Kasım ayının ortalama fiyat esas alınacaktır: 2000 Tk. x 6,40 YTL/Tk. = 12.800 YTL
ÖRNEK 2: Bir giyim işletmesi, satış fiyatında maliyetine oranla % 10’dan fazla düşüş görülen 20.000 YTL maliyetli 2.000 takım iç çamaşırının emsal bedelini “Ortalama Fiyatı Esası”na göre belirleyecektir. Son üç aylık satışlarına ilişkin bilgileri aşağıdadır.
11
158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 7.200,-
654 KARŞILIK GİDERLERİ 7.200,-31.12.2005
Duran Varlıkların Envanter ve Değerlemesi
• 25 M.D.V.
• Amortisman Konusu
• Yenileme Fonu
• Değer Artırıcı Nitelikli Gider
Duran VarlıkDuran Varlık
İşletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla edinilen;
ilke olarak normal faaliyet dönemi içinde (bir yılda) paraya çevrilmesi veya tüketilmesi
öngörülmeyen varlıklardır.
BİLANÇO1 DÖNEN VARLIKLAR 3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR10 HAZIR DEĞERLER
11 MENKUL DEĞERLER
12 TİCARİ ALACAKLAR
13 DİĞER ALACAKLAR
15 STOKLAR
18 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER
19 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR
4 U.V.YABANCI KAYNAKLAR
2 DURAN VARLIKLAR
5 ÖZ KAYNAKLAR
22 TİCARİ ALACAKLAR
23 DİĞER ALACAKLAR
24 MALİ DURAN VARLIKLAR
25 MADDİ DURAN VARLIKLAR
26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
29 DİĞER DURAN VARLIKLAR
2 DURAN VARLIKLAR
20
21
22 TİCARİ ALACAKLAR
23 DİĞER ALACAKLAR
24 MALİ DURAN VARLIKLAR
25 MADDİ DURAN VARLIKLAR250 ARAZİ VE ARSALAR
251 YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ
252 BİNALAR
253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR
254 TAŞITLAR
255 DEMİRBAŞLAR
256 DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)
258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
259 VERİLEN AVANSLAR
26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR
28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
29 DİĞER DURAN VARLIKLAR
M.D.V.M.D.V.
MALİYET BEDELİMALİYET BEDELİ
ile değerlenir ile değerlenir
(VUK 262-270)(VUK 262-270)
YURT İÇİ SATINALMA
Maliyet Bedeli =
Alış Bedeli
+ Sigorta Giderleri
+ Taşıma Giderleri
+ Komisyon Giderleri
+ Montaj Giderleri
+ Özel Tüketim Vergisi
+ Noter – Tapu – Mahkeme
YURT DIŞI SATINALMA
Maliyet Bedeli =
Alış Bedeli
+ Sigorta Giderleri
+ Taşıma Giderleri
.
.
.
.
+ Gümrük Vergisi
+ Kredi Faizleri
CIF*
* CIF : Cost Insurance Freight
İMAL/İNŞAA BEDELİİMAL/İNŞAA BEDELİ
ile değerlenir ile değerlenir
(VUK 271)(VUK 271)
KENDİ ÜRETME
İmal/İnşaa Maliyeti =
+ Hammadde ve Malzeme Gid.
+ İşçilik Giderleri
+ Diğer Üretim Giderleri
Değer artırıcı harcamalar maliyet
bedeline eklenir
(VUK 272)
250 ARAZİ VE ARSALAR250 ARAZİ VE ARSALAR
Yıkımın enkazından elde edilen gelirler varsa onun da arazi ve arsanın maliyetinden indirilmesi gerekir.
MALİYETE
EKLENİR
Satın alınan arsa ve arazi üzerinde daha önceden varolan yapıların yıkılması sırasında ödenen tutarlar, arazi ve arsanın maliyetine eklenir.
MALİYETTEN
DÜŞÜLÜR
++
__
Arazi ve Arsaların kullanım süreleri (faydalı ömürleri) sınırsız olduğu için Arazi ve Arsaların kullanım süreleri (faydalı ömürleri) sınırsız olduğu için amortisman ayrılmaz.amortisman ayrılmaz.
252 BİNALAR252 BİNALAR
MALİYETE
EKLENEBİLİR !
Noter, tapu, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon, emlak alım vergisi ile diğer gider ve harçlar...
GİDER
YAZILABİLİR !
(Bu konuda VUK 270 mükellefleri serbest bırakmıştır)
Bina ile binanın arsası muhasebe kuralı gereği ayrı hesaplara kaydedilmesi gerekirken bu husus; Türkiye’de uygulanmamaktadır.
Zira binalar amortismana tabi iken, arazi ve arsalar tabi değildir.
Sonra yapılacak Boya - Badana
254 TAŞITLAR254 TAŞITLAR
MALİYETE
EKLENEBİLİR !
Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon, binek oto.ların KDV’si*, taşıt alım ve özel tüketim vergisi ve harçlar...
GİDER
YAZILABİLİR !
(Bu konuda VUK 270 mükellefleri serbest bırakmıştır)
Binek otomobillerinin KDV’si, KDV Kanunun 30/b maddesine göre indirilemeyeceği için (rent a car vb. işletmeler hariç) maliyete
eklenebilir veya gider yazılabilir (VUK 270). Ayrıca binek otomobillerde “KIST AMORTİSMAN”“KIST AMORTİSMAN” söz konusudur (VUK 320).
Sonra yapılacak Bakım-Onarım
255 DEMİRBAŞLAR255 DEMİRBAŞLAR
MALİYETE
EKLENİR
Komisyon, sigorta, taşıma, kurulum - montaj ve özel giderler...
GİDER
YAZILIR
Sonra yapılacak Bakım-Onarım
Temizleme
* Değeri 480 YTL’yi aşmayan demirbaşlar (2005 için) amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilirler (VUK 313). Ancak ekonomik ve teknik açıdan bütünlük gösterenlerde ise bu had
M.D.V. Satış karını veya tazminat fazlasını yenileme fonu için M.D.V. Satış karını veya tazminat fazlasını yenileme fonu için ayırma yasal bir zorunluluk ayırma yasal bir zorunluluk değildeğil, yasal bir HAK’tır. , yasal bir HAK’tır.
Örnek 1: İşletme defter değeri 30.000 YTL, birikmiş amortismanı 24.000 YTL olan bir minibüsünü 01.11.2005 tarihinde 20.000 YTL’ye (KDV hariç % 18) satmıştır. Yenileme kararı alınıp alınmamasına göre aşağıdaki yevmiye kayıtları yapılacaktır. a) Yenileme söz konusu değil ise yapılacak kayıt: 01/11/2005
100 KASA H. 23.600,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV 3.600,- 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE
KARLAR H.
14.000,-
MDV satış kaydı (yenileme yok)
.../.../2005
a) Yenileme söz konusu ise yapılacak kayıt: 01/11/2005
100 KASA H. 23.600,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 3.600,- 549 ÖZEL FONLAR H. 14.000,- Yenileme Fonu
MDV satış kaydı (yenileme var)
.../.../2005
Örnek 2: İşletmenin defter değeri 30.000 YTL, birikmiş amortismanı 24.000 YTL olan bir minibüsü geçirdiği kaza sonucu artık kullanılamaz hale gelmiştir. a) 01.11.2005 tarihinde minibüs işletme kayıtlarından çıkarılmıştır. 01/11/2005
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,- 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR H. 6.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,-
MDV’nin kayıtlardan silinmesi
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada net zarar, defter değeri ile birikmiş amortisman arasındaki fark kadardır. Yenileme kararı alınmış bile olsa burada satış karı veya tazminat fazlası söz konusu olmadığı için yenileme fonu oluşturulması mümkün değildir. b) 01.11.2005 tarihinde minibüs bir hurdacıya 6.000 YTL’ye (KDV hariç % 18) satılmıştır. 01/11/2005
100 KASA H. 7.080,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.080,-
MDV’nin satılması
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada kar veya zarar yoktur. Zira minibüsün satış konu olan değeri, defter değeri ile birikmiş amortisman arasındaki fark kadardır. Yenileme kararı alınmış bile olsa burada satış karı veya tazminat fazlası söz konusu olmadığı için yenileme fonu oluşturulması, anlaşılacağı üzere, mümkün değildir. c) 01.11.2005 tarihinde minibüs bir yedek parçacıya 8.000 YTL’ye (KDV hariç % 18)
satılmıştır. 01/11/2005
100 KASA H. 9.440,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.440,- 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE
KARLAR H.
2.000,-
MDV’nin karlı satılması
.../.../2005
Örnek 2: İşletmenin defter değeri 30.000 YTL, birikmiş amortismanı 24.000 YTL olan bir minibüsü geçirdiği kaza sonucu artık kullanılamaz hale gelmiştir. a) 01.11.2005 tarihinde minibüs işletme kayıtlarından çıkarılmıştır. 01/11/2005
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,- 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR H. 6.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,-
MDV’nin kayıtlardan silinmesi
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada net zarar, defter değeri ile birikmiş amortisman arasındaki fark kadardır. Yenileme kararı alınmış bile olsa burada satış karı veya tazminat fazlası söz konusu olmadığı için yenileme fonu oluşturulması mümkün değildir. b) 01.11.2005 tarihinde minibüs bir hurdacıya 6.000 YTL’ye (KDV hariç % 18) satılmıştır. 01/11/2005
100 KASA H. 7.080,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.080,-
MDV’nin satılması
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada kar veya zarar yoktur. Zira minibüsün satış konu olan değeri, defter değeri ile birikmiş amortisman arasındaki fark kadardır. Yenileme kararı alınmış bile olsa burada satış karı veya tazminat fazlası söz konusu olmadığı için yenileme fonu oluşturulması, anlaşılacağı üzere, mümkün değildir. c) 01.11.2005 tarihinde minibüs bir yedek parçacıya 8.000 YTL’ye (KDV hariç % 18)
satılmıştır. 01/11/2005
100 KASA H. 9.440,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.440,- 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE
KARLAR H.
2.000,-
MDV’nin karlı satılması
.../.../2005
a) 01.11.2005 tarihinde minibüs bir yedek parçacıya 8.000 YTL’ye (KDV hariç % 18) satılmıştır.
01/11/2005
100 KASA H. 9.440,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.440,- 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE
KARLAR H.
2.000,-
MDV’nin karlı satılması
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada satış karı söz konusudur. Zira minibüsün satış konu olan değeri, defter değeri ile birikmiş amortisman arasında 2.000 YTL’lik olumlu fark vardır. “679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR” hesabına yazılan ve dönemin vergi matrahını artıran bu tutar yenileme kararı alınması durumunda bu hesap yerine “549 ÖZEL FONLAR” hesabına alınarak üç yıl süresince kullanılana dek vergi dışı bırakılabilecektir: 01/11/2005
100 KASA H. 9.440,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 391 HESAPLANAN KDV H. 1.440,- 549 ÖZEL FONLAR H. 2.000,- Yenileme Fonu
MDV’nin karlı satılması ve karın yenileme fonuna alınması kaydı
.../.../2005
d) Sigortalı olan bu minibüs için sigorta şirketi 01.11.2005 tarihinde işletmeye 20.000 YTL ödeme yapmıştır. İşletme yeni bir minibüs almak zorundadır: 01/11/2005
100 KASA H. 20.000,- 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 24.000,-
254 TAŞITLAR H. 30.000,- 549 ÖZEL FONLAR H. 14.000,- Yenileme Fonu
Sigorta tazminatının yenileme fonuna alınması
.../.../2005
Yukarıdaki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere burada sigortadan alınan tazminat işletmenin zararını karşılamakla kalmamış aynı zamanda ilave gelir sağlamıştır. Zira minibüsün tazminata konu olan değeri, defter değeri ile birikmiş amortisman arasındaki farkı 14.000 YTL kadar aşarak olumlu bir fark yaratmıştır. İşte normalde “679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR” hesabına yazılacak ve dönemin vergi matrahını artıracak olan bu fazlalık tutarı yenilemenin zorunlu hale gelmesi nedeniyle bu hesap yerine “549 ÖZEL FONLAR” hesabına alınmış olduğundan üç yıl süresince kullanılana dek vergi dışı bırakılabilecektir:
Örnek 3: İşletme 01.12.2005 tarihinde 40.000 YTL’ye (KDV hariç % 18) idari hizmetlerde kullanmak üzere yeni aldığı minibüs için dönem sonunda “normal yönteme” göre (%20 oranında) 8.000 YTL amortisman ayırmıştır (7/A seçeneğine göre). a) Yenileme fonu bulunmaması durumunda: 31/12/2005
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ H. 8.000,-
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 8.000,-
Amortisman gider kaydı (7/A seçeneğine göre)
.../.../.........
b) Yenileme fonu bulunması durumunda (2005 yılında oluşan yenileme fonunun bakiyesi 10.000 YTL’dir): Birinci yıl 31/12/2005
Bir işletme konkordato veya sulh yoluyla bir başka işletmeden olan alacağından (bir kısmından) vazgeçiyorsa:
1. İşletmenin kendisi için vazgeçilen alacak söz konusudur.
2. Karşı işletme için ise bağışlanan borç söz konusudur.
Bunun sonucunda:
1. Alacağından vazgeçen işletme açısından gider/zarar söz konusudur.
2. Borcu bağışlanan işletme açısından gelir/kar söz konusudur.
VUK 324’e göre bu kar borcun bağışlandığı yılın sonundan başlayarak bilançonun pasifinde 3 yıl süreyle tutulur ve meydana gelen zararlar buradan indirilir. 3 yıl içinde itfa edilemezse gelir hesaplarına alınır.
“BAĞIŞLANAN BORÇLAR”
BİLANÇOBİLANÇOAktif Pasif
¾... BORÇ 100.000,-
Borcumuzun % 10’nu bağışlanırsa
“BAĞIŞLANAN BORÇLAR”
BİLANÇOBİLANÇOAktif Pasif
¾... BORÇ 100.000,-
BİLANÇOBİLANÇOAktif Pasif
¾... BORÇ 90.000,-
Borcumuzun % 10’nu bağışlanırsa
549 ÖZEL FONLAR 10.000,-
“Bağışlanan Borçlar” konusuyla ilgili
ÖRNEKLER
ÖRNEK 1: Bir satıcıya 100.000 YTL borcumuz bulunmaktadır. Sürekli zarar ettiğimiz için bu borcu ödemekte de feci şekilde zorlanıyoruz (yani nerdeyse topu diktik – dikeceğiz...) Satıcıda bize bir “kıyak” yapıyor ve 01.05.2005 tarihinde alacağının % 10’undan vazgeçtiğini bildiriyor (Vazgeçilen Alacak konusuna bkz: KONKORDATO veya SULH yoluyla...). Bağışlanan bu borç ile ilgili olarak bizim yapmamız gereken kayıtlar:
549 ÖZEL FONLAR 10.000,-
320 SATICILAR 10.000,-01.05.2005
ÖRNEK 2: 01.05.2005 tarihinde borcumuzun bağışlanan kısmıyla oluşan 10.000 YTL’lik fondan 3 yıl boyunca sırasıyla (1.yıl) 5.000 YTL, (2.yıl) 3.000 YTL ve (3.yıl) 1.000 YTL olarak ortaya çıkan zararımızı düşüyoruz.
ÖRNEK 1: Bir A.Ş. 01.01.2005 tarihinde itibari değeri 3.000 YTL olan 10 adet tahvil çıkarmış ve bankası aracılığıyla sattırmıştır. Vadesi 3 yıl olan bu tahviller % 10 faizlidir. Tahviller (vade) süresi bitince ödenecektir.
405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER 30.000,-
102 BANKALAR 30.000,-01.01.2005
3.000,-
31.12.2005
304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT VE FAİZLERİ
01.01.2006
100 KASA 2.700,-
304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT VE FAİZLERİ 3.000,-
ÖRNEK 2: Bir A.Ş. 01.01.2005 tarihinde itibari değeri 3.000 YTL olan 10 adet tahvil çıkarmış ve bankası aracılığıyla sattırmıştır. Vadesi 3 yıl olan bu tahviller % 10 faizlidir. Tahviller eşit taksitler ile ödenecektir.
405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER 30.000,-
102 BANKALAR 30.000,-01.01.2005
31.12.2005
01.01.2006
100 KASA 12.700,-
304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT VE FAİZLERİ 13.000,-
ÖRNEK 3: Bir A.Ş. 01.01.2005 tarihinde itibari değeri 3.000 YTL olan 10 adet tahvil çıkarmış (vadesi 3 yıl olan bu tahviller % 50 faizlidir) ve bankası aracılığıyla sattırmıştır. Ancak banka tahvillerin her birini 3.000 YTL’den değil; 2.850 YTL’den satabilmiştir (bu fark kanunen en fazla % 5 olabilir).
405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER 30.000,-
102 BANKALAR 28.500,-01.01.2005
500,-31.12.2005
31.12.2005
308 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI 500,-
780 FİNANSMAN GİDERLERİ 500,-
308 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI
408 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI 1.500,-
500,-408 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI
2006
2007
“HİSSE SENEDİ” çıkarma işlemlerine ilişkin
ÖRNEKLER
ÖRNEK 1: Bir A.Ş. 01.05.2005 tarihinde itibari değeri 100 YTL olan 1.000 adet hisse senedi çıkarmış ve bedellerini nakit olarak tahsil etmiştir.
500 SERMAYE 100.000,-
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 100.000,-01.05.2005
100.000,-01.05.2005
100 KASA
100.000,-501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE
ÖRNEK 2: Bir A.Ş. 01.05.2005 tarihinde itibari değeri 100 YTL olan 1.000 adet hisse senedi çıkarmıştır. Ancak bu hisse senetlerinin her birini 130 YTL fiyatla (yani itibari değerlerinin üzerinde bir değerle) satmayı başarmış ve bedellerini nakit olarak tahsil etmiştir.
500 SERMAYE 100.000,-
501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 100.000,-01.05.2005
130.000,-01.05.2005
100 KASA
100.000,-501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE
30.000,-520 HİSSE SENEDİ İHRAÇ PRİMLERİ
5 ÖZ KAYNAKLAR5 ÖZ KAYNAKLAR
50 ÖDENMİŞ SERMAYE
51
52 SERMAYE YEDEKLERİ
53
54 KAR YEDEKLERİ
55
56
57 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI
58 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI
59 DÖNEM NET KARI (ZARARI)
Öz Sermayenin Hesaplanması
• Analitik Yöntem
• Sentez Yöntemi
• Karşılaştırma Yöntemi
Analitik YöntemAktif toplamından (Varlıklar) borçların çıkarılması yoluyla öz
ÖRNEK 2: 11.11.2005 tarihinde 10.000 KW/S peşin elektrik alınmış bunun için 2.000 YTL ödenmiştir (KDV ihmal edilmiştir). Dönem sonunda (31.12.2005 tarihinde) elektrik saati kontrol edilmiş ve 3.500 KW/S’lik bir tüketim yapıldığı anlaşılmıştır.
100 KASA 2.000,-
180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 2.000,-
11.11.2005
ÖRNEK 2: 11.11.2005 tarihinde 10.000 KW/S peşin elektrik alınmış bunun için 2.000 YTL ödenmiştir (KDV ihmal edilmiştir). Dönem sonunda (31.12.2005 tarihinde) elektrik saati kontrol edilmiş ve 3.500 KW/S’lik bir tüketim yapıldığı anlaşılmıştır.
100 KASA 2.000,-
180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 2.000,-
11.11.2005
2.000 YTL / 10.000 KW/S= 0,20 YTL (bir KW/S fiyatı)
3.500 KW/S x 0,20 YTL = 700 YTL
ÖRNEK 2: 11.11.2005 tarihinde 10.000 KW/S peşin elektrik alınmış bunun için 2.000 YTL ödenmiştir (KDV ihmal edilmiştir). Dönem sonunda (31.12.2005 tarihinde) elektrik saati kontrol edilmiş ve 3.500 KW/S’lik bir tüketim yapıldığı anlaşılmıştır.
100 KASA 2.000,-
180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 2.000,-
11.11.2005
180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 700,-
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 700,-
2.000 YTL / 10.000 KW/S= 0,20 YTL (bir KW/S fiyatı)
3.500 KW/S x 0,20 YTL = 700 YTL
31.12.2005
Dönem ayırıcı hesaplardan
“Gelir Takakkukları”
ile
“Gider Tahakkukları”
hesaplarının
kullanışına ilişkin bir uygulama
ÖRNEK 3: 01.04.2005 tarihinde 40 YTL itibari değerli, % 50 faizli ve 3 yıl vadeli 100 adet özel sektör tahvili satılıyor. Tahvil faiz ödeme dönemi 01.04.2005 – 31.03.2006’ dır.
ZAMAN01.0431.03
31.12.2005
31.12.2006
31.12.2004
9 3
ÖRNEK 3: 01.04.2005 tarihinde 40 YTL itibari değerli, % 50 faizli ve 3 yıl vadeli 100 adet özel sektör tahvili satılıyor. Tahvil faiz ödeme dönemi 01.04.2005 – 31.03.2006’ dır.
ZAMAN01.0431.03
31.12.2005
31.12.2006
Faiz = (40 x 9 x 50) / 1200
= 15 YTL x 100 adet
= 1.500 YTL
31.12.2004
9 3
ÖRNEK 3: 01.04.2005 tarihinde 40 YTL itibari değerli, % 50 faizli ve 3 yıl vadeli 100 adet özel sektör tahvili satılıyor. Tahvil faiz ödeme dönemi 01.04.2005 – 31.03.2006’ dır.
ZAMAN01.0431.03
31.12.2005
31.12.2006
Faiz = (40 x 9 x 50) / 1200
= 15 YTL x 100 adet
= 1.500 YTL
31.12.2004
9 3
31.12.2005 itibarıyla 1.500 YTL’lik faiz doğmuş olup henüz tahsil edilmediği için ilgili dönemde tahakkuk kaydı yapılır.
ÖRNEK 3: 01.04.2005 tarihinde 40 YTL itibari değerli, % 50 faizli ve 3 yıl vadeli 100 adet özel sektör tahvili satılıyor. Tahvil faiz ödeme dönemi 01.04.2005 – 31.03.2006’ dır.
• K/Z değil; Bilanço önemlidir• Statik durum önemlidir • Enflasyon yokken uygulanabilir• “Maliyet bedeli” kullanılır• Değer hareketine önem vermez • Dönem K/Z bilançodan çıkarılır• K/Z karşılaştırma yöntemi ile bulunur:
(DSÖzS - DBÖzS) - Konan + Çekilen
• Bilanço değil; K/Z önemlidir• Dinamik durum önemlidir • Enflasyon varken uygulanabilir• “Yeniden değerleme” yapılır• Değer hareketine önem verir • Dönem K/Z bilançodan çıkmaz• K/Z gelir tablosundan çıkarılır:
Gelirler - Giderler
• Bilanço ve K/Z ikisi de önemlidir• Ekonomik durum önemlidir • Enflasyon varken uygulanabilir• “Yerine koyma fiyatı” kullanılır• Fiyat hareketine önem verir • Dönem K/Z bilançodan çıkmaz• K/Z gelir tablosundan çıkarılır:
Gelirler – Güncellenmiş Giderler
GELİR TABLOSU• Gelir Tablosu Tanımı
• Gelir Tablosu Tipleri
• Gelir Tablosu Türleri
• Gelir Tablosu Düzenleme Kuralları
GELİR TABLOSUGELİR TABLOSU
NEREDEN GELDİ ?GELİRLER
(Karlar)
NEREYE GİTTİ ?GİDERLER
(Zararlar)
Bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ile bunlar için katlandığı giderleri ve bunun sonucunu (K/Z) gösteren mali bir rapordur.
GELİR TABLOSUGELİR TABLOSU
NEREDEN GELDİ ?GELİRLER
(Karlar)
NEREYE GİTTİ ?GİDERLER
(Zararlar)
Bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ile bunlar için katlandığı giderleri ve bunun sonucunu (K/Z) gösteren mali bir rapordur.
GELİR TABLOSUGELİR TABLOSU
NEREDEN GELDİ ?GELİRLER
(Karlar)
NEREYE GİTTİ ?GİDERLER
(Zararlar)
1. Esas Faaliyetlerden (Satışlar)
2. Diğer Olağan Faaliyetlerden
3. Diğer Olağandışı Faaliyetlerden
1. Esas Faaliyetlere (Satışlar)
2. Diğer Olağan Faaliyetlere
3. Diğer Olağandışı Faaliyetlere
Bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ile bunlar için katlandığı giderleri ve bunun sonucunu (K/Z) gösteren mali bir rapordur.
GELİR TABLOSUGELİR TABLOSU
NEREDEN GELDİ ?GELİRLER
(Karlar)
NEREYE GİTTİ ?GİDERLER
(Zararlar)
1. Esas Faaliyetlerden (Satışlar)
2. Diğer Olağan Faaliyetlerden
3. Diğer Olağandışı Faaliyetlerden
1. Esas Faaliyetlere (Satışlar)
2. Diğer Olağan Faaliyetlere
3. Diğer Olağandışı Faaliyetlere
Bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ile bunlar için katlandığı giderleri ve bunun sonucunu (K/Z) gösteren mali bir rapordur.
A BRÜT SATIŞLAR B SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C NET SATIŞLAR D SATIŞLARIN MALİYETİ (-)
BRÜT SATIŞ KARI E FAALİYET GİDERLERİ (-)
FAALİYET KARI F DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR G DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE
ZARARLAR (-)
H FİNANSMAN GİDERLERİ OLAĞAN KAR
I OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR J OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)
DÖNEM KARI K DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK
KARŞILIKLARI (-)
DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI
60
64
67
61
62
63
65
66
68
69
692
ÖZET GELİR TABLOSU
GELİR TABLOSU KALEMLERİ ÖNCEKİ DÖNEM
CARİ DÖNEM
A BRÜT SATIŞLAR B SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) C NET SATIŞLAR D SATIŞLARIN MALİYETİ (-)
BRÜT SATIŞ KARI E FAALİYET GİDERLERİ (-)
FAALİYET KARI F DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR G DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE
ZARARLAR (-)
H FİNANSMAN GİDERLERİ OLAĞAN KAR
I OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR J OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-)
DÖNEM KARI K DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK
KARŞILIKLARI (-)
DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI
60
64
67
61
62
63
65
66
68
69
590 DÖNEM
NET KARI
591 DÖNEM
NET ZARARI
692
AKTİFLER (VARLIKLAR)
BİLANÇOBİLANÇO PASİFLER
(KAYNAKLAR)
1. DÖNEN VARLIKLAR .............
3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR ............
2. DURAN VARLIKLAR ..............
4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR ............
5. ÖZ KAYNAKLAR ............ 590 DÖNEM NET KARI
591 DÖNEM NET ZARARI (-)
.............
(............)
Aktif Toplamı Pasif Toplamı
BİLANÇO VE GELİR TABLOSU İLİŞKİSİ
692 DÖNEM NET KAR VEYA ZARARIGELİR TABLOSU’NDAN :
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
TÜRLERİTÜRLERİ
KANUN BAKIMINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN
AMAÇ BAKIMINDAN
ÖRGÜT YAPISI BAKIMINDAN
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
TÜRLERİTÜRLERİ
KANUN BAKIMINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN
AMAÇ BAKIMINDAN
ÖRGÜT YAPISI BAKIMINDAN
1. Ticari GT
2. Mali GT
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
TÜRLERİTÜRLERİ
KANUN BAKIMINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN
AMAÇ BAKIMINDAN
ÖRGÜT YAPISI BAKIMINDAN
1. Ticari GT
2. Mali GT
1. Ara Dönem GT
2. Tüm Dönem GT
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
TÜRLERİTÜRLERİ
KANUN BAKIMINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN
AMAÇ BAKIMINDAN
ÖRGÜT YAPISI BAKIMINDAN
1. Ticari GT
2. Mali GT
1. Ara Dönem GT
2. Tüm Dönem GT
1. Karşılaştırmalı GT
2. Analitik GT
3. Proforma GT
4. Denetlenmiş GT
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
TÜRLERİTÜRLERİ
KANUN BAKIMINDAN
ZAMAN BAKIMINDAN
AMAÇ BAKIMINDAN
ÖRGÜT YAPISI BAKIMINDAN
1. Ticari GT
2. Mali GT
1. Ara Dönem GT
2. Tüm Dönem GT
1. Karşılaştırmalı GT
2. Analitik GT
3. Proforma GT
4. Denetlenmiş GT
1. Genel GT
2. Şube GT
3. Konsolide GT
4. Yavru GT
5. İşletme GT
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
DÜZENLEME KURALLARIDÜZENLEME KURALLARI
ANA KURALLAR M.T.K.
1. Sosyal Sorumluluk 2. Kişilik Kavramı3. İşletmenin Sürekliliği 4. Dönemsellik 5. Parayla Ölçülme6. Maliyet Esası7. Tarafsızlık-Belgelendirme8. Tutarlılık9. Tam Açıklama10. İhtiyatlılık11. Önemlilik 12. Özün Önceliği
1. Netleştirme/Mahsup yapılmaz2. % 20’yi aşan ayrıca gösterilir3. Kalemler “brüt” değerleriyle gösterilir 4. Tutarı olmayan kalem yer almaz 5. Giderler esas ve diğer ile olağan ve olağan dışı biçiminde ayrımlanır
BİLANÇOBİLANÇO
GELİR TABLOSU
Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları (aktif) ile bu varlıkların kaynağını oluşturan üçüncü kişilerin alacak haklarını (borçlar) ve işletme sahibi/
ortaklarının haklarını (öz kaynaklar) (pasif) gösteren finansal durum tablosudur. Bilançonun varlıkları
oluşturan tarafı “aktif”, borçlardan ve öz kaynaklardan oluşan kaynak tarafı ise “pasif olarak adlandırılır. Belirli bir dönemin sonunda düzenlendiği tarihteki durumu yansıtan bilanço “statik” bir mali tablodur.
BİLANÇO
Faaliyet dönemi sonu bilançosu ya da ara bilanço olarak düzenlenen bilançolar, kaydi envanter işlemlerinden sonra
hazırlanacak olan kesin mizanda yer alan borç veya alacak kalanı veren 1, 2, 3, 4 ve 5 hesap sınıflarındaki hesapların kalan
tutarlarına göre düzenlenirler. Aktif (varlıklar) sol tarafta, pasif (kaynaklar) sağ tarafta olmak üzere düzenlenen bilançolar
“hesap tipi bilanço”,
aktif ve pasif kalemleri alt alta olmak üzere düzenlenen bilançolar
“rapor tipi bilanço”
olarak adlandırılmaktadırlar.
31.12.2005 TARİHLİ KUDEM İŞLETMESİ BİLANÇOSU
AKTİF PASİF
DÖNEN VARLIKLAR KVYK HAZIR DEĞERLER 13.184 MALİ BORÇLAR 8.000
Diğer Ticari Alacaklar 920 ÖZ KAYNAKLAR DİĞER ALACAKLAR 450 ÖDENMİŞ SERMAYE 15.000
Diğer Çeşitli Alacaklar 450 Sermaye 15.000 STOKLAR 1.200 KAR YEDEKLERİ 300
Ticari Mallar 1.200 Özel Fonlar 300 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
200 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI 13.750
Gelecek Aylara Ait Giderler 200 DÖNEM NET ZARARI(-) (9.661)
DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 338 ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI 19.389
Devreden KDV 338 DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 27.222 DURAN VARLIKLAR MADDİ DURAN VARLIKLAR 7.752 Binalar 2.400 Taşıtlar 6.500 Demirbaşeşya 2.700 Birikmiş Amortismanlar (-) (3.848) GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
400 Gelecek Yıllara Ait Giderler 400 DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 8.152 AKTİF TOPLAMI 35.374 PASİF TOPLAMI 35.374
Bir işletmenin bir hesap dönemi içerisinde gerçekleşen gelir ve
giderlerinin sonucunda ortaya çıkan dönem kârı veya zararının
gösterilmesi için hazırlanan bir finansal tablodur.
Ait olduğu dönemin başlangıç ve bitiş tarihleriyle düzenlenen gelir tablosu
“dinamik bir mali tablo”dur.
GELİR TABLOSU
GİDER HESAPLARI İşletmenin öz kaynakları üzerinde azalış sağlayan
hesaplardır.
GELİR HESAPLARI İşletmenin öz kaynakları üzerinde artış sağlayan hesaplardır.
Faaliyet dönemine ya da ara döneme ait olarak düzenlenen gelir tabloları, kaydi envanter işlemlerinden sonra hazırlanacak olan kesin mizanda yer alan 6 hesap
sınıfındaki hesapların”690. Dönem Karı veya Zararı Hesabına” devredilen
tutarlarına göre düzenlenir .Gelir tablosu beş bölümden oluşur.