Entropia, hierarchia układów ożywionych, mianownictwo anatomiczne, podstawowe części ciała człowieka Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej Dr n. biol. Henryk Różański Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. St. Pigonia w Krośnie Materiały do wykładów i ćwiczeń dla studentów I roku Pielęgniarstwa
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
• Wytworzenie stanu uporządkowania wyższego rzędulub utworzenie potencjału termodynamicznego jestmożliwe, gdy spadek entropii zostaje kompensowanyprzez wzrost entropii w innym miejscu (np. syntezabiałek i innych polimerów z substratów pozyskanych pouprzednim trawieniu pokarmu, na co potrzebna jestenergia pozyskana w procesie oddychania).
• Ziemia – geoorganizm (w ujęciu Haeckla) –entropia w stanie równowagi.
• Czy Ziemia i Wszechświat dążą do wysokiejentropii?
Hipoteza Gai• Gaja – w mitologii greckiej Ziemia-Matka, wyłoniła
się z chaosu.• Ziemia – ciało ożywione, którego funkcje
podtrzymują procesy fizjologiczne; jednośćbiosfery, atmosfery, oceanów i gleby.
• Stabilność warunków pozwalających na rozwójżycia.
• Biosfera jest samoregulującym sięsuperorganizmem, w którym działalność światażywego wpływa na rozmaite aspekty środowiskaZiemi (np. klimat, atmosfera, zasolenie oceanów).
• Ernst Haeckel (1834-1919) – monizm, podstawyhipotezy geoorganizmu.
• James Ephraim Lovelock ur. 1919 r. – hipoteza Gai z1979 r.
• Lynn Margulis (1938-2011) – endosymbiotyczna teoria(1970 r.).
James Ephraim Lovelock
Ernst Haeckel
Lynn Margulis
Hackelizm• Anatomia porównawcza• Antropologia• Systematyka• Morfologia porównawcza• Embriologia, badania nad teorią
embrionalnego podobieństwa K.E. Baer’aKarl Ernst Baer napisał w 1828 r. w dziele o Rozwoju zwierząt…„ embrion wyższych form zwierzęcych nigdy nie jest podobny doniższego zwierzęcia, lecz tylko do zarodka tych form”. Rozwójembrionalny ujawnia najpierw cechy ogólne, właściwe większejgrupie zwierząt, potem dopiero cechy coraz bardziej specjalne.
Karl Ernst von Baer 1792-1876
Haeckelizm• Prawo biogenetyczne z 1866 r.: rozwój
osobniczy (ontogenetyczny) jest skróconymi uproszczonym powtórzeniem rozwojurodowego (filogenetycznego), np.występowanie zębów u zarodków ptaków,łuki skrzelowe u żab, ssaków i ptaków.
• Biorąc pod uwagę przesunięcia rozwoju wczasie (heterochronia), jak i w pozycji danychorganów (heterotopia), skróty iprzyśpieszenia rozwojowe (tachygeneza) –można sądzić, że dowody embriologiczneprzytaczane na korzyść teorii ewolucji,należą raczej do najmniej pewnych i małościsłych.
Haeckelizm a teologia• Haeckel jest autorem między innymi: Zarys filozofii monistycznej (1905 rok), Systematische
Phylogenie (tom 1-3 1884-1896), Zarys morfologii ogólnej organizmów (1866 rok). W 1869 rokuwprowadził pojęcie ekologia. W 1866 roku ogłosił prawo biogenetyczne: ontogeneza jestpowtórzeniem filogenezy. Głosił jedność świata materii i ducha. Pragnął reformy teologii, aby ta niewalczyła z postępami biologii:
„Tylko ten światopogląd, który widzi siłę Boską i ducha Bożego we wszystkich zjawiskach przyrody, tentylko jedynie jest godzien Jego wielkości, obejmującej cały wszechświat.”„Tylko wtedy, gdy skupimy w Bogu wszystkie siły, wszystkie objawy ruchu, wszelkie kształty iwłaściwości materyi, uznając Jego jako sprawcę wszechrzeczy, wtedy tylko dochodzimy do tegowzniosłego i dla nas ludzi dostępnego obecnie pojęcia o Bogu i do sposobu uwielbienia Stwórcy,jedynie odpowiadającego Jego wielkości nieskończonej. Bo w nim my żyjemy, działamy - więcistniejemy. W taki to sposób filozofia przyrody staje się Teologią, i kult przyrody przeistacza się wprawdziwą służbę Bożą.”(...). „Bóg jest wszechmocny, on jest jedynym .sprawcą i jedyną przyczyną wszechrzeczy, czyli innemisłowy: Bóg jest prawem powszechnej przyczynowości.(...). „Bóg jest sumą wszystkich sił, a więc i całej materyi.”(...). „Gdy Monizm udowadnia jedność w całej przyrodzie, wskazuje tem zarazem, że istnieje jeden Bógtylko, i że ten Bóg objawia się nam we wszystkich zjawiskach przyrody, od ruchów Monery poczynając,aż do olbrzymich przewrotów odbywających się na słońcach”
Ernst Haeckel
Ernst Haeckel
Anatomia
• Nauka o budowie i kształtach ciała.• Jest nauką biologiczną.• Anatomia prawidłowa – budowa ciała
organizmu zdrowego.• Anatomia patologiczna – budowa ciała
organizmu chorego; zmiany wywołane wustroju przez chorobę lub kontuzje.
Anatomia
• Anatomia mikroskopowa – rozpatruje budowęciała na poziomie komórkowym i tkankowym.
• Anatomia topograficzna (anatomiachirurgiczna) – położenie organów, wzajemneułożenie narządów względem siebie.
• Mianownictwo anatomiczne powstałorównolegle z rozwojem anatomii.
• Oparte na nazwach łacińskich, greckich iarabskich złacinizowanych (końcówkiłacińskie).
• Początkowo było mnóstwo synonimowychnazw, co utrudniało porozumiewanie się.
Mianownictwo anatomiczne
• 1895 r. w Basel (Bazyleja) – kongres mający nacelu ujednolicenie, uproszczenie nazewnictwa,usunięcie wielu nazwisk i synonimów; „BaselNomina Anatomica" (BNA) – miana po łacinie.
• prof. dr Stanisław Krysiński – przełożył BNA najęzyk polski; podstawa polskiego nazewnictwaanatomicznego, 1897 r.
Mianownictwo anatomiczne
• W latach 1936-1937 ukazało się w Jenienastępne mianownictwo, znane jako jenajskie,„Jena Nomina Anatomica" (JNA), wydanerównież w języku łacińskim, które próbowałoujednolicić nazewnictwo anatomii zwierząt ianatomii człowieka.
Mianownictwo anatomiczne
• W 1955 r. VI Międzynarodowy KongresAnatomów w Paryżu dokonał korektypoprzednich wydań Nomina Anatomica,zatwierdził je i opublikował nowe, znane jakowydanie paryskie, „Parisiensia NominaAnatomica" (PNĄ).
• W 1957 r. Polskie Towarzystwo Anatomiczneopierając się na PNA opracowało nazewnictwopolskie w zakresie anatomii.
• Regio colli anterior• Regio colli posterior (nucha – kark)
Truncus
• Thorax – klatka piersiowa• Abdomen - brzuch• Pelvis - miednica• Regio trunci posterior• Regio trunci anterior
Extremitas superior
• Regio acromialis – okolica barkowa• Regio deltoidea – okolica naramienna• Regio brachialis – okolica ramieniowa• Regio cubiti – okolica łokciowa• Regio antebrachii – okolica przedramieniowa• Regiones manus – okolice ręki
Extremitas inferior
• Regio coxae – okolica biodrowa• Regio glutaea – okolica pośladkowa• Regio femoris – okolica udowa• Regio genus – okolica kolanowa• Regio cruris – okolica goleniowa• Regio maleolaris – okolica kostkowa• Regiones pedis – okolice stopy
Systema, glandulae et organa• Systema sceleti (osteologia)• Systema musculorum (myologia)• Systema digestorium• Systema respiratorium• Systema urogenitale (organa uropoetica, organa genitalia)• Glandulae sine ductibus• Systema circulatoria (angiologia)• Systema lymphaticum (limfologia)• Systema nervosum• Organa sensuum (estezjologia)• Splanchnologia – nauka o trzewiach (splanchnon, viscera)
Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej PWSZ KrosnoHenryk Różański