Energie prestatie gebouwen...berging geplaatst worden, en niet in een gangkast. Let vooral op bij plaatsing in ruimten die grenzen aan verblijfsruimten. Externe warmtelevering •

Energie prestatie gebouwenAandachtspunten energieprestatie controle bouwplaats

>> Als het gaat om energie en klimaat

Bouwkundige aspecten

Warmteweerstand dichte geveldelen

• Tussentijdsecontrole:controleerdeRc-waardevandedichte

delendoordediktevanhetisolatiemateriaaltemeten

endeλ-waardevanhetverpakkingsmateriaalaftelezenen

vervolgensindicatiefdeRc-waardetebepalen.Letopbij

hogeRc-waardenindeberekeningincombinatiemet

geringeisolatiediktesoptekening.Controleerofindatgeval

ookdaadwerkelijkhoogwaardigeisolatietoegepastwordt.

Letookopbijhoutskeletbouwelementenincombinatie

methogeisolatiewaarden:isereenkoudebrugonderbreking

(isolatielaagjevan20of30mm)voorhetstijl-enregelwerk

toegepast?

• Tussentijdsecontrole:kijkofdeisolatiegoedaansluit,

zowelonderlingalsophetbinnenspouwblad,envergenoeg

doorloopt.Slechtaansluitendeisolatieleverteenaanzienlijke

verlagingvandewarmteweerstandop.

Warmteweerstand ramen en deuren

• Tussentijdsecontrole:controleeropdebouwofde

toegepasteglassoortenkozijnstrokenmetdegegevensuit

EPC-berekening.Kijkindespouwvanhetglasofopstickers

vooreentypeaanduiding.

• Eindcontrole:controleerdeaanwezigheidvanbuitenzonwering

enbijutiliteitsbouwdaarnaastofhetjuistetypeaanwezigis

(handbediendofautomatisch).

Infiltratie

• Controleerofhetgebouwtypeendebouwwijzeovereenkomen

metdevergunningsaanvraag.

• Controleeringevalvaneenopgegeveneigenwaardevoor

deqv10;specofervolgensdekwaliteitsborgingsproceduregewerkt

wordt.

• Bijtwijfeloverdeopgegevenluchtdichtheidkanereventueel

eenluchtdichtheidsmetinggedaanworden(voorwoningeneen

zogenaamdeblowerdoortest,voorutiliteitsgebouweneenlucht-

dichtheidsbeproevingvaneenrepresentatiefdeelvandegevel).

2Energie prestatie gebouwen Aandachtspunten energieprestatie controle bouwplaats

Thermische capaciteit

• Tussentijdsecontrole:controleerofhetjuistetype(massieve

oflichte)constructieswordentoegepastvoordevloeren,

binnenspouwbladenenwoningscheidendewanden.

Utiliteitsbouw

• Tussentijdsecontrole:controleerofhettoegepastevloertype

overeenkomtmetdevergunning.

• Tussentijdsecontrole:controleeroferbetonkernactivering

wordttoegepast.Ditisteherkennenaandeaanwezigheid

vaneenleidingnetindeconstructievevloer,bijvoorbeeld

tezienbijhetstortenvandevloeren.

• Eindcontrole:controleerofhetjuistetypeplafondistoegepast:

geslotenofgeen/open.

Zomercomfort

• Tussentijdsecontrole:controleerofdeaan-ofafwezigheid

vaneenkoelsysteemovereenkomtmetdevergunning.

• Eindcontrole:controleerofdeaanwezigheidvan

buitenzonweringen/ofoverstekkenen/ofzonwerendglas

overeenkomtmetdevergunning.


Installaties

Verwarming

Warmteafgiftesystemen

• Eindcontrole:alsergekozenisvooreen

LT-verwarmingssysteemcontroleerdanopdebouwplaatsofer

ookeenLT-afgiftesysteemwordttoegepast,zoalsbijvoorbeeld

vloerverwarming,klimaatplafondsofbetonkernactivering.

Alsergedeeltelijkradiatorenofconvectorenwordentoegepast,

controleerdanopdebouwplaatsofditLT-radiatoren(dat

wilzeggenvergroteradiatoren)zijn.Bijwoningengaathet

hierbijomhetafgifte-systeemindewoonkamer.

• Eindcontrole:controleerbijwoningenofereenregeling

voordeverwarmingeningevalvaneencollectieve

verwarmingsinstallatieoferindividuelebemeteringis

aangebracht.

• Eindcontrole:controleerbijutiliteitsbouwofersprakeisvan

individueleregelingopverwarming.Ditishetgevalalsde

gebruikersvanhetpandopvertrekniveauhetklimaatkunnen

beïnvloeden.

CV-ketels

• Eindcontrole:controleerhettypeaandehandvanhet

Gaskeurlabelophettoestel.

• Eindcontrole:alsgebruikgemaaktisvaneenkwaliteits-

verklaring:ganaofhetjuistetoestelisgeplaatst.

Gebouwgebonden warmtekracht en microWKK

• Controleeropdebouwplaatsofhetafgiftesysteemvoor

verwarming(LTofHT)overeenkomtmetdevergunning.

• Controleeropdebouwplaatsoferinderdaadeenmicro-WKK

metHRe-labelgeplaatstis,alsditindevergunningis

aangegeven.

• Controleerofhetnominalevermogenvandetoegepaste

WKKovereenkomtmetdevergunning.

Warmte- en koudeopslag in de bodem

• Controleeropdebouwplaatsoferbijseizoensopslag

incombinatiemeteenwarmtepomplagetemperatuur-

verwarmingwordttoegepast.


Warmtepompen

• Tussentijdsecontrole:controleerofhetjuistetypebron

wordttoegepast.Metnamebronnenindebodemzullen

alineenvroegstadiumwordenaangelegd.

• Tussentijdse/eindcontrole:controleerofereenlage

temperatuurverwarmingssystemenwordttoegepast.

• Eindcontrole:controleerofhetjuistetypewarmtepompis

geplaatst:eenelektrischewarmtepompofeengasgedreven

warmtepomp.

• Eindcontrole:ganaofaandachtisbesteedaandebeperking

vandegeluid-entrillingshinder.Zomoetbijwoningende

warmtepompbijvoorkeurineengoedgeïsoleerdeaparte

berginggeplaatstworden,ennietineengangkast.Letvooral

opbijplaatsinginruimtendiegrenzenaanverblijfsruimten.

Hybride warmtepompen

• Tussentijdse/eindcontrole:controleerindienvantoepassing

ofereenlagetemperatuurverwarmingssystemenwordt

toegepast.

• Eindcontrole:controleerofhetjuistetypehybride

warmtepompisgeplaatst.

• Eindcontrole:ganaofaandachtisbesteedaandebeperking

vandegeluid-entrillingshinder.Zomoetbijwoningende

warmtepompbijvoorkeurineengoedgeïsoleerdeaparte

berginggeplaatstworden,ennietineengangkast.Letvooral

opbijplaatsinginruimtendiegrenzenaanverblijfsruimten.

Externe warmtelevering

• Tussentijdsecontrole:controleerbijwoningenof

de(voorbereidingvoor)eenafleversetaanwezigis,

alsditindevergunningisopgenomen.

• Eindcontrole:controleerofhetjuistetypetoestel

voorwarmtapwaterverwarmingistoegepast.

Zonneboilercombi

• Eindcontrole:controleeropdebouwplaatsofde

zonnecollectorendusdanigzijngeplaatstdatergeen

schaduwopvalt.

• Eindcontrole:controleeropdebouwplaatsglobaalof

decollectordejuisteoppervlakteheeft.

• Eindcontrole:controleeropdebouwplaatsglobaalof

decollectorindejuisteoriëntatierichtingisgeplaatst.

Hulpenergie en pompen

• Controleeropdebouwplaatsoferautomatische

toerenregelingopdecirculatiepompenwordttoegepast

alsditindeberekeningisaangegeven.


Ventilatie

Ventilatiesystemen woningbouw

• Tussentijdsecontrole:controleeringevalvangebalanceerde

ventilatietussentijdsoferinderdaadsparingenvoor

ventilatiekanalenwordenopgenomenindevloeren.

• Eindcontrole:controleeropdebouwofhetventilatiesysteem

overeenkomtmetdeEPC-berekening.Letmetnamegoed

opbijsystemenmettijdsturingofCO2-sturing.Afhankelijk

vanhettoegepastesysteemdientereencentraleregelunit

ofCO2-sensortezijn,ofinmeerderezonesofzelfsinelke

verblijfsruimte.

• Eindcontrole:controleerbijdetoepassingvanzelfregelende

roostersofvraaggestuurderoostersindeEPCofdezeook

daadwerkelijkoveralwordentoegepast.Bijzelfregelende

roostersmoeteenklepaanwezigzijn,dietezieniswanneer

debinnenkapverwijderdwordt.Vraaggestuurderoosterszijn

teherkennenaaneenregelunitopelkrooster.

• Eindcontrole:warmteterugwinningkanopbasisvan

gelijkwaardigheidwordengewaardeerd.Gaopdebouwna

ofdaadwerkelijkhettoesteluitdegelijkwaardigheidsverklaring

isgeplaatst.

Ventilatoren woningbouw

• Controleeropdebouwofhettypeventilatorkloptmetde

invoerindeEPC-berekening.

Ventilatiesystemen utiliteitsbouw

• Tussentijdsecontrole:controleeroftypeventilatiesysteem

wordtaangebrachtdatisopgenomenindeEPC-berekening.

• Eindcontrole:controleerofhettypewarmteterugwinning

overeenkomtmetdeEPC-berekening.

Ventilatoren utiliteitsbouw

• Veelalzijndetechnischespecificatiesvandeventilatorendoor

middelvaneentypeplaatjeopdeventilatorofdebetreffende

delenvandeluchtbehandelingskastaangegeven.Controleer

opdebouwplaatsofdegegevensopdetypeplaatjes

overeenkomenmetdeindeberekeningingevoerdegegevens.


Warmtapwater

Afgifterendement warmwatersysteem

• Controleeropdebouwplaatsdepositievanhet

opwekkingstoestelvoorwarmwater,metnamebijkorte

leidinglengten.

• Controleerdediametervandeuittapleidingen,metname

wanneerindeberekeningdiametersvan10mmofkleiner

zijnopgegeven.Eendiametervan≥10mmkomtnamelijk

hetmeestevoor.

Distributierendement warmwatersysteem

• Tussentijdsecontrole:controleerofbijtoepassingvaneen

circulatieleiding,eencollectieftapwatersysteemofexterne

warmteleveringdecirculatieleidingenvandejuistedikte

isolatiewordenvoorzien.

• Controleerofdeaan/afwezigheidvaneenafleverset

voorwarmtapwaterovereenkomtmetdeberekening.

Elektrische/elektro boiler

• Controleeropdebouwofdeafstandvandetappuntentot

deelektrischeboilerjuistis.

Combiketel

• Controleeropdebouwdeafstandenaanwezigheidvan

detappunten.

• Ganaofereenvoorzieningisgetroffenvoorhetafvoeren

vandeverbrandingsgassen.

• Gasgestooktetoestellenkunnenvanéénofmeergaskeurlabels

zijnvoorzien.Controleeropdebouwofdeinvoergegevensbij

deEPC-berekeningkloppenmetdelabelsopdeCV-ketel

(HR,HRww,CW).

• Ganaofhettypewarmtapwatertoestel(bijvoorbeeld

HR-combiketel)eenlogischecombinatievormtmethet

typeverwarmingstoestel(indatgevaleenHR-100,HR-104

ofHR-107ketel).

Externe warmtelevering

• Hetisgebruikelijkdegeleverdewarmtevoorzowel

ruimte-alstapwaterverwarmingtegebruiken.Controleer

opdebouwplaatsofer(voorbereidingenvoor)eenafleverset

voorwarmtapwaterbereidingaanwezigis.

• Inwoningenmetexternewarmteleveringismeestalgeen

gasaansluitingaanwezig.Controleeropdebouwplaatsde

afwezigheidvaneengasaansluiting.

Combiwarmtepomp

• Controleerofhetjuistetypewarmtepompistoegepast.

• Controleeropdebouwofhetjuistemerkentypewarmte-

pompistoegepast,zekeringevalvaneengelijkwaardigheids-

ofkwaliteitsverklaring.


Warmtepompboiler

• Eenwarmtepompboilerkannietincombinatiemet

warmteterugwinningwordentoegepast.

Dewarmtedieindeventilatieretourluchtaanwezigis,

kanslechtsvoorééndoelgebruiktworden:ofwelvoorde

verwarmingvanwarmtapwaterofwelvoordevoorverwarming

vandeventilatielucht.Controleeropdebouwplaatsdusde

afwezigheidvanwarmteterugwinning.

• Uiteraardishettoepassenvaneenwarmtepompboileralleen

mogelijkwanneerineengebouwdeventilatieluchtmechanisch

wordtafgezogen.Dewijzevantoevoerisnietvanbelang

voorditsysteem,enkanduszowelmechanischalsnatuurlijk

wordengerealiseerd.Controleeropdebouwplaatsof

mechanischeafzuigingaanwezigis.

Zonneboiler

Eindcontrole:

• Controleerglobaalofdecollectordejuistegrootteheeft.

Bijeengemiddeldhuishoudenishetcollectoroppervlak

vooreenzonneboiler2.7-2.8m2.

• Controleerofdecollectoropdejuisteoriëntatieisgeplaatst.

• Controleerofergeenschaduwopdecollectorvalt.

• Controleerofdehellingshoekvandecollectorjuistis.

Douchewaterwarmteterugwinning

• Tussentijdsecontrole:ControleerofdedoucheWTWgeplaatst

wordtenofhettypeovereenkomtmetdeberekening.

• Tussentijdsecontrole:Controleerdemaniervanaansluiten

vandedoucheWTW.

Hulpenergie

• Controleerbijtoepassingvaneenzonneboilerofhettype

overeenkomtmethettypedatindeberekeningis

aangehouden.


Koeling

Compressiekoeling

• ControleeropdebouwoferinderdaadeenHT-afgiftesysteem

(zoalsbetonkernactivering,vloerkoelingofeenklimaatplafond)

istoegepastalsditindeberekeningisopgegeven.

• Controleeropdebouwoferinderdaadeenlagetemperatuur

koudebron(zoalseenaquiferofbodemwarmtewisselaars)

istoegepastalsditindeberekeningisaangegeven.

• Controleeropdebouwoferinderdaadeenverdampings-

condensorofnattekoeltorenwordttoegepastalsditinde

berekeningisaangegeven.

Koudeopslag in de bodem

• Controleeropdebouwplaatsdeafwezigheidvaneen

koelmachine,wanneereralleenkoudeopslagindeberekening

isaangegeven.

Hulpenergie en pompen

• Controleeropdebouwplaatsoferautomatischetoeren-

regelingopdecirculatiepompenwordttoegepastalsditin

deberekeningisaangegeven.

• Controleeropdebouwplaatsofereenkoeltorenistoegepast

alsditindeberekeningisaangegeven.

Bevochtiging (utiliteitsbouw)

• Controleeropdebouwplaatsof,bijtoepassingvan

waterbevochtiging,continugebruikwordtgemaaktvan

verswater.Ditinverbandmethetgevaarvanbacteriën.

• Controleerofhettypebevochtigingssysteemovereenkomt

metdeberekening.

Verlichting (utiliteitsbouw)

Lichtregelsystemen

• Gaopdebouwnaofdelichtregelingovereenkomtmet

hetgeenindeberekeningisaangehouden.Metnamein

gevalvandaglichtregelingen/ofveegschakeling.

• Controleeropdebouwoftenminste70%vande

verlichtingsarmaturenisvoorzienvanarmatuurafzuiging

alsditindeberekeningaangegevenis.

• Controleerofdeaanwezigheidsdetectiedaadwerkelijk

aanwezigis.Aanwezigheidsdetectiemaginrekening

gebrachtwordenalsinmeerdan70%vaneenrekenzone

aanwezigheidsdetectieaanwezigis.


Verlichtingssystemen

• Controleeropdebouwglobaalofhetopgegevenvermogen

voorverlichtingjuistis.Devermogensvandelampen

zijnveelalopdelampenzelfgedrukt.Devermogensvan

devoorschakelapparatuurzijnopdebouwmoeilijker

tecontroleren,maaralsvuistregelkunjestellendatbij

elektronischehoogfrequentevoorschakelapparatenhet

vermogencirca10%vanhetvermogendatvandelampenis.

• Hetgeïnstalleerdevermogenishetvermogenvandelampen

inclusiefvoorschakelapparatuur!

• Inprincipehoeftalleenhetgeïnstalleerdevermogenvan

degebouwgebondenverlichtingindeberekeningtezijn

opgenomen.Devermogensvanlossebureaulampenmogen

dusbuitenbeschouwingwordengelaten.

Zonnecellen (PV-cellen)

• Controleeropdebouwdeoriëntatie,hellingshoeken

oppervlaktevandezonnecellen.

• Controleerookbelemmeringenenbeschaduwing.

Deopbrengstvaneenzonnepaneeldaaltdrastischalseen

deelvanhetpaneelwordtbeschaduwd.Meestalbestaateen

zonnepaneeluiteenaantalinseriegeschakeldezonnecellen

(datbetekentdatwanneerééncelgeenzonlichtontvangt,

deheleseriegeenstroomlevert).Ookkaneenaantalpanelen

inseriegeschakeldzijn,waardoorhetzelfdeeffectopgrotere

schaalkanoptreden.

• DeenergieopbrengstvanverschillendePV-systemenloopt

nogaluiteen:controleerbijniet-forfaitaireWatt-

piekvermogensopdebouwofhettypePV-paneelklopt

methettypedatindeberekeningisaangehouden.

• Wanneerindeberekeningisuitgegaanvandeforfaitaire

Watt-piekvermogen(zieparagraaf5.7.1),controleerdan

opdebouwofhetjuistetypePV-panelenistoegepast

(monokristallijn,multikristallijnetc).;

• DeenergieopbrengstvaneenkoudPV-systeemishogerdan

vaneenwarmPV-systeem.Doorhetsysteemteventileren

wordtdetemperatuurverlaagd,endaarmeedeopbrengst

verhoogd.Controleeropdebouwofhetsysteem

daadwerkelijkwordtgeventileerd.Ditisafhankelijkvanhet

typebouwintegratie.

PVT

• Controleerdezelfdepuntenalsbijdetoepassing

vaneenzonneboiler,zieparagraaf5.3.10;

• Controleerdezelfdepuntenalsbijdetoepassing

vanPV-panelen,zieparagraaf5.7.1;

• Controleeropdebouwofhetjuistesysteemistoegepast:

afgedektofonafgedekt.


DivisieNLEnergieenKlimaatvoertinopdrachtvanhet

ministerievanBinnenlandseZakenenKoninkrijksrelaties

hetprogramma‘Energie&GebouwdeOmgeving’uit.

Wijbiedenprofessionelemarktpartijenenoverheden

ondersteuningbijenergiebesparing,duurzameenergie

enCO2-reductievandegebouwdeomgeving.

AgentschapNL

NLEnergieenKlimaat

Croeselaan15

Postbus8242|3503RE Utrecht

T+31(0)886029200

©AgentschapNL|juni2012

Publicatie-nr.2EGOW1218

DezepublicatieisinopdrachtvanAgentschapNLdoorDGMRopgesteld.Ditdocument

bevatde'Aandachtspuntencontrolebouwplaats'uithet'Handboekgemeenten

Energieprestatiegebouwen'.Verwijzingenindetekstverwijzennaardithandboek.

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld

kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

AgentschapNLiseenagentschapvanhetministerievanEconomischeZaken,Landbouwen

Innovatie.AgentschapNLvoertbeleiduitvoordiverseministeriesalshetgaatomduurzaamheid,

innovatieeninternationaal.AgentschapNLishétaanspreekpuntvoorbedrijven,kennisinstellingen

enoverheden.Voorinformatieenadvies,financiering,netwerkenenwet-enregelgeving.

DedivisieNLEnergieenKlimaatversterktdesamenlevingdoortewerkenaandeenergie-en

klimaatoplossingenvandetoekomst.

Energie prestatie gebouwen...berging geplaatst worden, en niet in een gangkast. Let vooral op bij plaatsing in ruimten die grenzen aan verblijfsruimten. Externe warmtelevering •

Documents