(Endocrine System)

1

ระบบต่�อมไรท่�อ (Endocrine

System)

อ. วั�ชรวั�ท่ย์� ม�หนองใหญ่�

2

•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถท่ราบเกี่��ย์วักี่�บอวั�ย์วัะต่�างๆท่��ท่!าหนาท่��สิรางฮอร�โมน

•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถจำ!าแนกี่ประเภท่ของฮอร�โมนได้

•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถอธิ�บาย์กี่ลไกี่กี่ารท่!างานของฮอร�โมนได้

•เพื่��อใหน�สิ�ต่สิามารถอธิ�บาย์หนาท่��ของฮอร�โมนสิ�ต่วั�ได้

วั�ต่ถ,ประสิงค์�

3

ต่�อมไรท่�อต่�อมไรท่�อ (endocrine (endocrine gland)gland)

หมาย์ถ.ง ต่�อมท่��ท่!าหนาท่��สิรางสิารเค์ม�ท่��หมาย์ถ.ง ต่�อมท่��ท่!าหนาท่��สิรางสิารเค์ม�ท่��เร�ย์กี่วั�าฮอร�โมนแลวัถ/กี่ล!าเล�ย์งไปออกี่ฤท่ธิ�1เร�ย์กี่วั�าฮอร�โมนแลวัถ/กี่ล!าเล�ย์งไปออกี่ฤท่ธิ�1อย์�างจำ!าเพื่าะท่��อวั�ย์วัะเป2าหมาย์ อย์�างจำ!าเพื่าะท่��อวั�ย์วัะเป2าหมาย์ ((target target organ) organ) โด้ย์อาศั�ย์ระบบหม,นเวั�ย์นโลห�ต่ โด้ย์อาศั�ย์ระบบหม,นเวั�ย์นโลห�ต่

อวั�ย์วัะในร�างกี่าย์ท่��ม�หนาท่��สิรางฮอร�โมน อวั�ย์วัะในร�างกี่าย์ท่��ม�หนาท่��สิรางฮอร�โมน เช�น ต่�อม เช�น ต่�อม thyroid, parathyroid, thyroid, parathyroid, adrenal,adrenal, pituitary pituitary เป4นต่น เป4นต่น

4

hormone

5

ชน�ด้ของต่�อมไรท่�อชน�ด้ของต่�อมไรท่�อ ต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��แย์กี่อย์/�เด้��ย์วัต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��แย์กี่อย์/�เด้��ย์วั ผล�ต่ฮอร�โมนเป4นหนาท่��หล�กี่ ผล�ต่ฮอร�โมนเป4นหนาท่��หล�กี่

ได้แกี่�ได้แกี่� ต่�อมใต่สิมอง ต่�อมใต่สิมอง ((Hypophysis, Pituitary gland),Hypophysis, Pituitary gland), ต่�อมไธิรอย์ด้� ต่�อมไธิรอย์ด้� ((Thyroid gland), Thyroid gland), ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้� ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้� ((Parathyroid gland),Parathyroid gland), ต่�อมหมวักี่ไต่ ต่�อมหมวักี่ไต่ ((Adrenal gland), Adrenal gland), ต่�อมไพื่เน�ย์ล ต่�อมไพื่เน�ย์ล ((Pineal gland, Epiphysis)Pineal gland, Epiphysis)

ต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��อย์/�ร�วัมกี่�บต่�อมม�ท่�อต่�อมไรท่�อชน�ด้ท่��อย์/�ร�วัมกี่�บต่�อมม�ท่�อ ต่�บอ�อนสิ�วัน ต่�บอ�อนสิ�วัน Islets of Langerhans, Islets of Langerhans, ร�งไข� ร�งไข� ((Ovary) Ovary) และอ�ณฑะ และอ�ณฑะ ((Testes), Testes), กี่ล,�มเซลล�ในรกี่ กี่ล,�มเซลล�ในรกี่ ((Placenta), Placenta), กี่ล,�มเซลล�ในไต่ กี่ล,�มเซลล�ในไต่ ((Kidney)Kidney)

6

โมเลกี่,ลสิ�ญ่ญ่าณโมเลกี่,ลสิ�ญ่ญ่าณ

HormonesHormones เป4นสิารเค์ม�ท่��หล��งจำากี่ต่�อมไรท่�อ เม��อหล��งเป4นสิารเค์ม�ท่��หล��งจำากี่ต่�อมไรท่�อ เม��อหล��งออกี่มาแลวัถ/กี่น!าไปย์�งเป2าหมาย์ท่��ห�างไกี่ล โด้ย์ไหลไปต่ามออกี่มาแลวัถ/กี่น!าไปย์�งเป2าหมาย์ท่��ห�างไกี่ล โด้ย์ไหลไปต่ามกี่ระแสิไหลเวั�ย์นเล�อด้กี่ระแสิไหลเวั�ย์นเล�อด้

NeurotransmittersNeurotransmitters เป4นสิารสิ��อประสิาท่ท่��หล��งจำากี่เป4นสิารสิ��อประสิาท่ท่��หล��งจำากี่ปลาย์ของเซลล�ประสิาท่ปลาย์ของเซลล�ประสิาท่

Local signalling moleculesLocal signalling molecules เป4นสิารท่��หล��งจำากี่เป4นสิารท่��หล��งจำากี่เซลล�ของเน�9อเย์��อชน�ด้ต่�างๆท่!าใหสิภาพื่ท่างเค์ม�ของบร�เวัณเซลล�ของเน�9อเย์��อชน�ด้ต่�างๆท่!าใหสิภาพื่ท่างเค์ม�ของบร�เวัณใกี่ลเค์�ย์งเปล��ย์นไปใกี่ลเค์�ย์งเปล��ย์นไป

PheromonesPheromones หล��งจำากี่ต่�อมม�ท่�อ หล��งจำากี่ต่�อมม�ท่�อ ((exocrine exocrine glands) glands) บางชน�ด้ และม�เป2าหมาย์อย์/�นอกี่ร�างกี่าย์ และสิารบางชน�ด้ และม�เป2าหมาย์อย์/�นอกี่ร�างกี่าย์ และสิารน�9ม�ผลท่างด้านพื่ฤต่�กี่รรมสิ�งค์มระหวั�างสิ�ต่วั�ชน�ด้เด้�ย์วักี่�นน�9ม�ผลท่างด้านพื่ฤต่�กี่รรมสิ�งค์มระหวั�างสิ�ต่วั�ชน�ด้เด้�ย์วักี่�น

7

ฮอร�โมน (hormone)

• หมาย์ถ.ง สิารเค์ม�ท่��สิรางจำากี่เซลล�จำ!าเพื่าะของต่�อมไรท่�อ อาจำม�ค์,ณสิมบ�ต่�เป4นกี่รด้อะม�โน เพื่ปไท่ด้� ไกี่ลโค์โปรต่�น หร�อ สิเต่�ย์รอย์ด้�

• เม��อสิรางข.9นแลวัจำะถ/กี่ปล�อย์เขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้แลวักี่ระจำาย์ไปท่��วัร�างกี่าย์โด้ย์จำะม�ผลต่�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์�างจำ!าเพื่าะเจำาะจำง

8

บท่บาท่หนาท่��ของฮอร�โมนบท่บาท่หนาท่��ของฮอร�โมน ค์วับค์,มขบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มต่�างๆภาย์ในร�างกี่าย์ เช�น ไธิค์วับค์,มขบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มต่�างๆภาย์ในร�างกี่าย์ เช�น ไธิ

รอกี่ซ�น รอกี่ซ�น ค์วับค์,มภาวัะสิมด้,ลต่�างๆในร�างกี่าย์ เช�น ค์วัามด้�นโลห�ต่ค์วับค์,มภาวัะสิมด้,ลต่�างๆในร�างกี่าย์ เช�น ค์วัามด้�นโลห�ต่, ,

ปร�มาณน!9า ได้แกี่� ฮอร�โมน ปร�มาณน!9า ได้แกี่� ฮอร�โมน ADHADH ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ เช�น กี่ารท่!างานของ ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ เช�น กี่ารท่!างานของ growth growth

hormonehormone ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บระบบสิ�บพื่�นธิ,� กี่ารค์ลอด้บ,ต่ร และกี่ารหล��งค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บระบบสิ�บพื่�นธิ,� กี่ารค์ลอด้บ,ต่ร และกี่ารหล��ง

น!9านม เช�น น!9านม เช�น Estrogen, OxytocinEstrogen, Oxytocin ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บกี่ารปร�บต่�วัของสิ��งม�ช�วั�ต่ใหเขากี่�บสิภาพื่ค์วับค์,มเกี่��ย์วักี่�บกี่ารปร�บต่�วัของสิ��งม�ช�วั�ต่ใหเขากี่�บสิภาพื่

แวัด้ลอม เช�น แวัด้ลอม เช�น MelatoninMelatonin

9

ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมนล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน1 .1 . สิรางหร�อสิ�งเค์ราะห�จำากี่กี่ล,�มเซลล�พื่�เศัษท่��ไม�ม�สิรางหร�อสิ�งเค์ราะห�จำากี่กี่ล,�มเซลล�พื่�เศัษท่��ไม�ม�

ท่�อท่�อ2.2. สิารน�9อาจำถ/กี่หล��งออกี่สิ/�กี่ระแสิเล�อด้ท่�นท่� หร�อสิารน�9อาจำถ/กี่หล��งออกี่สิ/�กี่ระแสิเล�อด้ท่�นท่� หร�อ

ถ/กี่เกี่;บไวัถ.งระด้�บหน.�ง รอกี่ารกี่ระต่,นถ/กี่เกี่;บไวัถ.งระด้�บหน.�ง รอกี่ารกี่ระต่,น3.3. ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่างเค์ม�เป4น สิเต่�ย์รอย์ด้� โปรต่�น ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่างเค์ม�เป4น สิเต่�ย์รอย์ด้� โปรต่�น

ไกี่ลโค์โปรต่�น อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้อะม�โน หร�อ ไกี่ลโค์โปรต่�น อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้อะม�โน หร�อ อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น

4.4. ใชปร�มาณเล;กี่นอย์ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานใชปร�มาณเล;กี่นอย์ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานต่ามท่��ร�างกี่าย์ต่องกี่ารต่ามท่��ร�างกี่าย์ต่องกี่าร

10

ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน ล�กี่ษณะท่��วัไปของฮอร�โมน ((ต่�อต่�อ))

5 .5 . เซลล�หร�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์/�ห�างไกี่ลจำากี่แหล�งเซลล�หร�ออวั�ย์วัะเป2าหมาย์อย์/�ห�างไกี่ลจำากี่แหล�งสิรางสิราง

6.6. กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะกี่�บเซลล�เป2าหมาย์กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะกี่�บเซลล�เป2าหมาย์7.7. โปรต่�นฮอร�โมนไม�กี่ระต่,นใหเกี่�ด้กี่ระบวันกี่ารใหม�โปรต่�นฮอร�โมนไม�กี่ระต่,นใหเกี่�ด้กี่ระบวันกี่ารใหม�

แต่�ท่!าใหเกี่�ด้กี่ารเปล��ย์นแปลงกี่ระบวันกี่ารเด้�มท่��แต่�ท่!าใหเกี่�ด้กี่ารเปล��ย์นแปลงกี่ระบวันกี่ารเด้�มท่��ม�อย์/�แลวัม�อย์/�แลวั

8.8. กี่ารท่!างานของฮอร�โมนหลาย์ชน�ด้อาจำใหผลกี่ารท่!างานของฮอร�โมนหลาย์ชน�ด้อาจำใหผลเสิร�มฤท่ธิ�1กี่�น เสิร�มฤท่ธิ�1กี่�น ((synergistic effectsynergistic effect ) ) หร�อหร�อย์�บย์�9งกี่�น ย์�บย์�9งกี่�น ((antagonism effectantagonism effect))

11

ประเภท่ของฮอรประเภท่ของฮอรโมนโมน ฮอรฮอรโมนสิามารถแบโมนสิามารถแบงออกี่เป4น งออกี่เป4น 22

ชน�ด้ใหญ่�ๆ ค์�อชน�ด้ใหญ่�ๆ ค์�อ ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ((Steroid Steroid hormonehormone))

ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� ((NonNon--Steroid hormoneSteroid hormone ) )

12

ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้� ((Steroid hormoneSteroid hormone))

► สิรางจำากี่ต่�อมไรท่�อท่��ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น สิรางจำากี่ต่�อมไรท่�อท่��ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น mesoderm mesoderm

► ม�โค์รงสิรางของ ม�โค์รงสิรางของ Cyclopentanohydrophenantrene ring Cyclopentanohydrophenantrene ring เป4นองค์�ประกี่อบหล�กี่เป4นองค์�ประกี่อบหล�กี่

► ม�ค์ลอเลสิเต่อรอลเป4นสิารต่�9งต่นในกี่ารสิ�งเค์ราะห�ม�ค์ลอเลสิเต่อรอลเป4นสิารต่�9งต่นในกี่ารสิ�งเค์ราะห�► ได้แกี่� ได้แกี่� estrogen, progesterone, estrogen, progesterone,

testosterone, aldosterone, cortisoltestosterone, aldosterone, cortisol

13

ฮอร�โมนกี่ล,�มท่��ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้� (Non-Steroid hormone)

เป4นฮอร�โมนท่��ประกี่อบด้วัย์กี่รด้อะม�โน สิามารถละลาย์น!9าได้ แบ�งได้อ�กี่ 4 กี่ล,�มค์�อ1 .โปรต่�นฮอรโมน หร�อ เพื่ปไท่ด้�ฮอรโมน (protein

hormone หร�อ peptides hormone)– ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ละลาย์น!9าได้ด้�และม�ขนาด้โมเลกี่,ลใหญ่� – ไม�สิามารถผ�านเขาเซลล�ได้ แต่�ออกี่ฤท่ธิ�1โด้ย์จำ�บกี่�บต่�วัร�บ (receptor ) ท่��

เย์��อห,มเซลล� และสิ�งสิ�ญ่ญ่าณผ�านผ/สิ��อข�าวัท่�� 2 (cAMP )– และม�ผลต่�อกี่ระบวันกี่าร phospholylation ท่��เซลล�เป2าหมาย์

(target cell ) เชน ฮอรโมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมใต่สิมอง (pituitary gland ) และสิมองสิวันไฮโปธิาลาม�สิ (hypothalamus)

14

2 . ไกี่ลโค์โปรต่�นฮอรโมน (glycoprotein hormone )• เป4นฮอร�โมนท่��ม�ท่�9งโปรต่�นและค์าร�โบ

ไฮเด้รท่เป4นสิ�วันประกี่อบภาย์ในโมเลกี่,ล เช�น FSH, LH, TSH

3. อน,พื่�นธิของกี่รด้อะม�โน (amino acid derivative )• ฮอร�โมนกี่ล,�มน�9ม�ค์,ณสิมบ�ต่�ท่�9งของสิเต่�ย์

รอย์ด้�และเพื่ปไท่ด้� เชน อ�พื่�เนฟร�น (epinephrine), นอร�อ�พื่�เนฟร�น (norepinephrine )

4. อน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น (fatty acid derivative ) ได้แกี่� prostaglandin

15

กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน

• กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเกี่�ด้ข.9นภาย์ในเซลล�ท่��บร�เวัณของ เอนโด้พื่ลาสิม�กี่เรต่�ค์/ล�มชน�ด้เร�ย์บ (smooth endoplasmic reticulum)

• โด้ย์ท่��ค์ลอเลสิเต่อรอลจำะถ/กี่เปล��ย์นใหเป4นโปรเจำสิเต่อโรนกี่�อนท่��จำะถ/กี่เปล��ย์นเป4นสิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนชน�ด้อ��นๆต่�อไป

• สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเม��อสิรางแลวัจำะถ/กี่ค์�ด้หล��งออกี่จำากี่เซลล�ท่�นท่� โด้ย์ไม�ม�กี่ารเกี่;บสิะสิมไวัภาย์ในเซลล�

16

กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน

17

กี่ารสิ�งเค์ราะห�โปรต่�นฮอร�โมน

• โปรต่�นฮอร�โมนและไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนม�กี่ารสิ�งเค์ราะห�ท่��บร�เวัณของเอนโด้พื่ลาสิม�กี่เรต่�ค์/ล�มชน�ด้หย์าบ (RER)

• ไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนจำะม�กี่ารเต่�มสิ�วันของค์าร�โบไฮเด้รท่ภาย์หล�งจำากี่กี่ารสิ�งเค์ราะห�สิ�วันของโปรต่�นเสิร;จำแลวั

• ฮอร�โมนท่��สิรางจำะถ/กี่สิ�งไปเกี่;บสิะสิมในร/ปของถ,งซ.�งหล,ด้จำากี่สิ�วันปลาย์ของกี่อลไจำแอปพื่าราต่�สิ (golgi apparatus) เร�ย์กี่วั�า secretory granules

• ฮอร�โมนเม��อแรกี่สิรางจำะอย์/�ในร/ป prohormone หร�อ prehormone ซ.�งย์�งไม�สิามารถออกี่ฤท่ธิ�1ท่!างานได้

18

กี่ารค์�ด้หล��งและกี่ารขนสิ�งฮอร�โมน

•กี่ารหล��งฮอร�โมนโด้ย์เฉพื่าะโปรต่�นฮอร�โมนและ catecholamine ออกี่จำากี่เซลล�อาศั�ย์กี่ระบวันกี่ารท่��เร�ย์กี่วั�า exocytosis ในร/ป secretory granules

•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมน ม�ขนาด้โมเลกี่,ลเล;กี่และละลาย์ได้ในไขม�น จำ.งผ�านออกี่จำากี่เย์��อเซลล�ได้โด้ย์ต่รง ไม�ต่องเกี่;บไวัในร/ป secretory granules

•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนเม��อหล��งออกี่มาจำากี่เซลล�ท่��สิรางและเขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้จำะจำ�บกี่�บโปรต่�นในเล�อด้ สิ!าหร�บโปรต่�นฮอร�โมนและ catecholamine หล��งเขาสิ/�กี่ระแสิเล�อด้ในร/ปอ�สิระ

กี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมนกี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมน►ค์วับค์,มโด้ย์ระบบประสิาท่ ค์วับค์,มโด้ย์ระบบประสิาท่ ((Neural)Neural)

ได้แกี่ ต่อมใต่สิมองสิวันหล�ง และอะด้ร�น�ลเมด้�ได้แกี่ ต่อมใต่สิมองสิวันหล�ง และอะด้ร�น�ลเมด้�ลลา ลลา

►กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมน ((Hormonal)Hormonal) เชน ต่�อมใต่สิมองสิวันหนาสิรางฮอรโมเชน ต่�อมใต่สิมองสิวันหนาสิรางฮอรโม

นมาค์วับค์,มต่อมไท่รอย์ด้สิรางฮอรโมนเพื่��มข.9น นมาค์วับค์,มต่อมไท่รอย์ด้สิรางฮอรโมนเพื่��มข.9น ►กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ผลของฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มโด้ย์ผลของฮอรโมน ((HumoralHumoral))

เช�น ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในพื่ลาสิมาต่!�า จำะม�ผลกี่ระเช�น ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในพื่ลาสิมาต่!�า จำะม�ผลกี่ระต่,นใหต่อม พื่าราไท่รอย์ด้หล��งฮอรโมต่,นใหต่อม พื่าราไท่รอย์ด้หล��งฮอรโมนออกี่มามากี่นออกี่มามากี่

20

กี่ารค์วับค์,มกี่ารท่!างานของฮอรโมน

กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บ (feedback control)

เป4นปรากี่ฏกี่ารณ�ท่��ฮอร�โมนหร�อสิารท่��หล��งออกี่มาเพื่��อต่อบสินองต่�อฮอร�โมนท่��มากี่ระต่,น

ม�ผลย์อนกี่ล�บไปค์วับค์,มกี่ารหล��งของฮอร�โมนน�9นๆ

กี่ารค์วับค์,มย์อนกี่ล�บม� 2 แบบค์�อ 1 .กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บเช�งบวักี่ (Positive feedback control)2 .กี่ารค์วับค์,มแบบย์อนกี่ล�บเช�งลบ (Negative feedback control)

22

Feedback Control

23

กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอรโมน

• ในกี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนม�วั�ธิ�กี่ารท่��แต่กี่ต่�างกี่�นไปเป4น 2 แบบใหญ่�ๆ ต่ามชน�ด้ของฮอร�โมนค์�อ – พื่วักี่สิเต่�ย์รอย์ด้�– พื่วักี่ไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้�

กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนกี่ล,�มสิเต่�ย์รอย์ด้�

•สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนสิามารถแพื่ร�ผ�านเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์แลวัเขาจำ�บกี่�บต่�วัร�บท่��ม�ค์วัามจำ!าเพื่าะภาย์ในน�วัเค์ล�ย์สิและไปม�ผลต่�อขบวันกี่าร transcription

•ซ.�งเม��อผ�านขบวันกี่าร translation แลวักี่;จำะได้โปรต่�นต่ามต่องกี่าร โด้ย์โปรต่�นน�9อาจำเป4นเอนไซม�หร�อฮอร�โมนท่��เซลล�เป2าหมาย์หล��งออกี่มาเพื่��อท่!าหนาท่��ต่�อไป

•สิร,ป ค์�อ สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนกี่ระต่,นหร�อย์�บย์�9งกี่ารสิ�งเค์ราะห�โปรต่�นโด้ย์กี่ารท่!างานในระด้�บของย์�น

25

กี่ลไกี่กี่ารออกี่ฤท่ธิ�1ของฮอร�โมนกี่ล,�มไม�ใช�สิเต่�ย์รอย์ด้�

• ฮอร�โมนกี่ล,�มน�9ม�ขนาด้โมเลกี่,ลใหญ่�และสิามารถละลาย์น!9าได้ จำ.งไม�สิามารถผ�านช�9นของเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์ได้

• ท่!างานโด้ย์จำ�บกี่�บต่�วัร�บท่��บร�เวัณเย์��อเซลล�ของเซลล�เป2าหมาย์อย์�างจำ!าเพื่าะ และออกี่ฤท่ธิ�1โด้ย์ผ�านกี่ลไกี่ของผ/สิ��อข�าวัท่��สิอง (c-AMP)

27

First messenger

secondary messenger

Receptor

G-Protein

Inactive proteinkinase A Active proteinkinase A

Phospholylation of cell

28

กี่ารท่!าลาย์ฤท่ธิ�1และกี่ารกี่!าจำ�ด้ฮอร�โมน

• เกี่�ด้ข.9นท่��เซลล�เป2าหมาย์ท่�นท่�หร�ออาจำถ/กี่สิ�งไปท่!าลาย์ท่��ต่�บหร�อไต่

• เช�น สิเต่�ย์รอย์ด้�ฮอร�โมนหล�งจำากี่หมด้หนาท่��แลวัจำะจำ�บกี่�บพื่วักี่ กี่ล/โค์โรไนด้� (glucoronide) หร�อ ซ�ลเฟต่ (sulphate) แลวักี่!าจำ�ด้ออกี่มากี่�บป@สิสิาวัะ

• สิ!าหร�บเมท่าบอไลท่�ของฮอร�โมนท่��ไม�สิามารถละลาย์น!9าได้จำะถ/กี่กี่!าจำ�ด้ออกี่ท่างน!9าด้�และอ,จำจำาระ

• อาจำพื่บฮอร�โมนท่��ย์�งไม�ถ/กี่ท่!าลาย์ฤท่ธิ�1ถ/กี่กี่!าจำ�ด้ออกี่ท่างป@สิสิาวัะ

ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บต่�อมใต่สิมองสิกี่�บต่�อมใต่สิมอง

ฐานของไฮโปธิาลาม�สิม�กี่านย์��น ฐานของไฮโปธิาลาม�สิม�กี่านย์��น ((stalkstalk ) ) โด้ย์ท่��โด้ย์ท่��ปลาย์ของกี่านย์��นค์�อต่�อมใต่สิมอง ปลาย์ของกี่านย์��นค์�อต่�อมใต่สิมอง

ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง releasing hormone releasing hormone เขาสิ/�ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาท่างเสินเล�อด้ด้!า เขาสิ/�ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาท่างเสินเล�อด้ด้!า hypothalamohypothalamo--pituitary portal pituitary portal system system ท่��อย์/�ใน ท่��อย์/�ใน pituitary stalk pituitary stalk

ไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง ม�กี่ารไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง ม�กี่ารเช��อมต่�อกี่�นโด้ย์ระบบประสิาท่เช��อมต่�อกี่�นโด้ย์ระบบประสิาท่

สิร,ปค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บสิร,ปค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิกี่�บต่�อมใต่สิมองต่�อมใต่สิมอง

► ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาสิมองสิ�วันหนา - - ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง ไฮโปธิาลาม�สิหล��ง releasing hormone releasing hormone มามาค์วับค์,มกี่ารท่!างานของต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนาค์วับค์,มกี่ารท่!างานของต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา

► ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�ระหวั�างไฮโปธิาลาม�สิและต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�ง สิมองสิ�วันหล�ง - - ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�งท่!าหนาท่��เกี่;บฮอร�โมน ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหล�งท่!าหนาท่��เกี่;บฮอร�โมน 2 2ชน�ด้ท่��ถ/กี่สิรางจำากี่ไฮโปธิาลาม�สิค์�อ ชน�ด้ท่��ถ/กี่สิรางจำากี่ไฮโปธิาลาม�สิค์�อ ADH ADH และ และ oxytocin oxytocin

ม� 6 ชน�ด้ได้แกี่�• Follicle stimulating

hormone (FSH)• Lutenizing hormone (LH )• Thyroid stimulating

hormone (TSH )• Adrenocorticotropic

hormone (ACTH )• Growth hormone (GH ) หร�อ

Somatotrophin (STH )• Prolactin

ฮอร�โมนท่��สิ�งเค์ราะหและหล��งจำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา (anterior pituitary)

เซลล�เป2าหมาย์ของฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมอง

Follicle stimulating Follicle stimulating hormone (FSH)hormone (FSH)

► เปนฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น เปนฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น ►ออกี่ฤท่ธิ�1ท่��ร�งไข� ออกี่ฤท่ธิ�1ท่��ร�งไข� (ovaries) (ovaries) ของเพื่ศัเม�ย์ หร�อ ของเพื่ศัเม�ย์ หร�อ

อ�ณฑะ อ�ณฑะ ((testes)testes) ของเพื่ศัผ/ ของเพื่ศัผ/ ► ในเพื่ศัเม�ย์ ในเพื่ศัเม�ย์ FSH FSH จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่

เต่�บโต่ของถ,งไข� เต่�บโต่ของถ,งไข� (ovarian follicle)(ovarian follicle) ► ในสิ�ต่วัเพื่ศัผ/ ในสิ�ต่วัเพื่ศัผ/ FSH FSH จำะม�ผลกี่ระต่,นให จำะม�ผลกี่ระต่,นให

seminiferous tubule seminiferous tubule สิรางเซลลอสิ,จำ� สิรางเซลลอสิ,จำ�

Hypothalamus

Pituitary gland

Ovary

EstrogenProgesterone

Lutenizing hormone (LH)Lutenizing hormone (LH)

► เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�นเป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น► LH LH จำะม�ผลท่!าให จำะม�ผลท่!าให graafian folliclesgraafian follicles เกี่�ด้เกี่�ด้

กี่ารต่กี่ไขกี่ารต่กี่ไข ►LH LH ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม

((corpus luteum) corpus luteum) ►สิ!าหร�บสิ�ต่วั�เพื่ศัผ/ สิ!าหร�บสิ�ต่วั�เพื่ศัผ/ LH LH จำะท่!าหนาท่��ในกี่ารกี่ระจำะท่!าหนาท่��ในกี่ารกี่ระ

ต่,น ต่,น leydig cellleydig cell ในกี่ารสิ�งเค์ราะหฮอร�โมน ในกี่ารสิ�งเค์ราะหฮอร�โมน testosterone testosterone

Thyroid stimulating Thyroid stimulating hormone (TSH)hormone (TSH)

►เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น เป4นฮอร�โมนประเภท่ไกี่ลโค์โปรต่�น ►กี่ระต่,นกี่ารหล��งฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไท่รอย์ด้ กี่ระต่,นกี่ารหล��งฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไท่รอย์ด้

และกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของต่�อมและกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของต่�อมไท่รอย์ด้�ไท่รอย์ด้�

Adrenocorticotropic Adrenocorticotropic hormone (ACTH) hormone (ACTH)

►เปนโปรต่�นฮอรโมนเปนโปรต่�นฮอรโมน►กี่ระต่,นต่อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่กี่ระต่,นต่อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่

(adrenal cortex) (adrenal cortex) ใหผล�ต่และหล��งใหผล�ต่และหล��งฮอร�โมน ฮอร�โมน aldosterone aldosterone และ และ cortisolcortisol

Growth hormone (GH) Growth hormone (GH) หร�อหร�อ Somatotrophin (STH) Somatotrophin (STH)

► เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน► เกี่��ย์วักี่�บกี่ารสิรางค์วัามเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์ เกี่��ย์วักี่�บกี่ารสิรางค์วัามเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์

โด้ย์เฉพื่าะกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของกี่ระด้/กี่หร�อกี่ลามโด้ย์เฉพื่าะกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของกี่ระด้/กี่หร�อกี่ลามเน�9อเน�9อ

►GH GH จำะถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมนท่��สิรางจำากี่สิมจำะถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ฮอรโมนท่��สิรางจำากี่สิมองสิวันไฮโพื่ท่าลาม�สิ ค์�อ องสิวันไฮโพื่ท่าลาม�สิ ค์�อ Growth hormone Growth hormone inhibiting hormone (GHIH)inhibiting hormone (GHIH) และ และ Somatostatin Somatostatin จำากี่ จำากี่ delta cell delta cell ของต่�บของต่�บอ�อนอ�อน

Prolactin Prolactin ► เปนโปรต่�นฮอรโมนเปนโปรต่�นฮอรโมน►ม�หนาท่��เกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิรางน!9านมและกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ม�หนาท่��เกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิรางน!9านมและกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่

ของเซลล�เต่านมโด้ย์ท่!างานร�วัมกี่�บ ของเซลล�เต่านมโด้ย์ท่!างานร�วัมกี่�บ GH GH อ�กี่ท่�9งย์�งม�ผลอ�กี่ท่�9งย์�งม�ผลต่�อพื่ฤต่�กี่รรมของค์วัามเป4นแม� ต่�อพื่ฤต่�กี่รรมของค์วัามเป4นแม�

►ม�ผลท่!าใหค์อรปสิล/เต่�ย์มบนร�งไขค์งสิภาพื่อม�ผลท่!าใหค์อรปสิล/เต่�ย์มบนร�งไขค์งสิภาพื่อย์/ไมฝอต่�วั ย์/ไมฝอต่�วั

► ในสิ�ต่วัเพื่ศัเม�ย์ท่��ไมต่�9งท่อง หร�อผสิมไมต่�ด้ ไฮโปธิาในสิ�ต่วัเพื่ศัเม�ย์ท่��ไมต่�9งท่อง หร�อผสิมไมต่�ด้ ไฮโปธิาลาม�สิจำะหล��งลาม�สิจำะหล��งโด้ปาม�น โด้ปาม�น (dopamine)(dopamine) มาท่��ต่อมใต่สิมมาท่��ต่อมใต่สิมองสิวันหนาเพื่��อย์�บย์�9งกี่ารหล��งโปรแลค์ต่�นองสิวันหนาเพื่��อย์�บย์�9งกี่ารหล��งโปรแลค์ต่�น

ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมใต่สิมองสิวันหล�งองสิวันหล�ง

(posterior pituitary)(posterior pituitary) OxytocinOxytocin

Antidiuretic hormone Antidiuretic hormone (ADH) (ADH) หร�อ หร�อ vasopressinvasopressin

OxytocinOxytocin►เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน►หนาท่��ค์�อ จำะม�ผลโด้ย์ต่รงท่��กี่ลามเน�9อหนาท่��ค์�อ จำะม�ผลโด้ย์ต่รงท่��กี่ลามเน�9อ

เร�ย์บเร�ย์บ

- - กี่ระต่,นกี่ารหล��งน!9านมกี่ระต่,นกี่ารหล��งน!9านม- - กี่ระต่,นกี่ารค์ลอด้กี่ระต่,นกี่ารค์ลอด้

Antidiuretic hormone Antidiuretic hormone (ADH) (ADH) หร�อ หร�อ vasopressinvasopressin

► เปนโปรต่�นฮอรโมน เปนโปรต่�นฮอรโมน ►หนาท่��ค์�อร�กี่ษาระด้�บน!9าภาย์ในร�างกี่าย์เอาไวั หนาท่��ค์�อร�กี่ษาระด้�บน!9าภาย์ในร�างกี่าย์เอาไวั ►กี่ระต่,นกี่ารบ�บต่�วัของเสินเล�อด้แด้งท่!าใหค์วัามด้�นกี่ระต่,นกี่ารบ�บต่�วัของเสินเล�อด้แด้งท่!าใหค์วัามด้�น

โลห�ต่สิ/งข.9นโลห�ต่สิ/งข.9น►กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอรโมน กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอรโมน ADH ADH จำะเกี่�ด้ข.9นจำะเกี่�ด้ข.9น

เม��อร�างกี่าย์เกี่�ด้สิภาวัะขาด้น!9า เม��อร�างกี่าย์เกี่�ด้สิภาวัะขาด้น!9า ((dehydration)dehydration)

ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมไธิรอย์ด้�ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมไธิรอย์ด้� (thyroid gland)(thyroid gland)

► ไธิรอกี่ซ�น ไธิรอกี่ซ�น ((thyroxin)thyroxin) หรื�อ หรื�อ tetraiodothyronine (T4 )tetraiodothyronine (T4 ) และ และ triiodothyronine (T3)triiodothyronine (T3)

►Calcitonin (thyrocalcitonin)Calcitonin (thyrocalcitonin)

ไธิรอกี่ซ�น ไธิรอกี่ซ�น ((thyroxin)thyroxin)

► เป4นฮอร�โมนท่��สิรางมาจำากี่กี่รด้อะม�โนไท่โรซ�นกี่�บไอโอด้�นเป4นฮอร�โมนท่��สิรางมาจำากี่กี่รด้อะม�โนไท่โรซ�นกี่�บไอโอด้�น► ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มของโภชนะ โด้ย์เร�งค์วับค์,มกี่ระบวันกี่ารเมต่าบอล�ซ.มของโภชนะ โด้ย์เร�ง

ปฏ�กี่�ร�ย์า ปฏ�กี่�ร�ย์า oxidation oxidation ข�9นต่�างๆของ ข�9นต่�างๆของ Kreb’s cycle Kreb’s cycle ภาย์ใน ภาย์ใน mitochondria mitochondria

► ท่!างานร�วัมกี่�บ ท่!างานร�วัมกี่�บ GH GH ในกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของในกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของร�างกี่าย์ใหเป4นไปต่ามปกี่ต่�ร�างกี่าย์ใหเป4นไปต่ามปกี่ต่�

► ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่าร ค์วับค์,มกี่ระบวันกี่าร metamorphosis metamorphosis ในสิ�ต่วั�ค์ร.�งในสิ�ต่วั�ค์ร.�งบกี่ค์ร.�งน!9า บกี่ค์ร.�งน!9า

► ฮอร�โมนไธิรอกี่ซ�นจำะช�วัย์ท่!าใหร/สิ.กี่กี่ระฉ�บกี่ระเฉงฮอร�โมนไธิรอกี่ซ�นจำะช�วัย์ท่!าใหร/สิ.กี่กี่ระฉ�บกี่ระเฉง

กี่ระบวันกี่าร metamorphosis ในสิ�ต่วั�ค์ร.�งบกี่ค์ร.�งน!9า

Calcitonin Calcitonin (thyrocalcitonin)(thyrocalcitonin)

► เป4นโปรต่�นฮอร�โมนเป4นโปรต่�นฮอร�โมน► สิ�งเค์ราะห�จำากี่ต่�อมไธิรอย์ด้� โด้ย์กี่ล,�มเซลล� สิ�งเค์ราะห�จำากี่ต่�อมไธิรอย์ด้� โด้ย์กี่ล,�มเซลล�

parafollicular cell (C-cell) parafollicular cell (C-cell) ► ม�หนาท่��ลด้ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในกี่ระแสิเล�อด้ ม�หนาท่��ลด้ระด้�บแค์ลเซ�ย์มในกี่ระแสิเล�อด้ ((รวัมท่�9งรวัมท่�9ง

ฟอสิเฟต่ด้วัย์ฟอสิเฟต่ด้วัย์ ) ) โด้ย์น!าไปเกี่;บท่��กี่ระด้/กี่ โด้ย์น!าไปเกี่;บท่��กี่ระด้/กี่ ► กี่ารสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมน กี่ารสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมน calcitonincalcitonin จำะถ/กี่ค์วับค์,มจำะถ/กี่ค์วับค์,ม

โด้ย์ระด้�บของแค์ลเซ�ย์มและฟอสิเฟต่โด้ย์ระด้�บของแค์ลเซ�ย์มและฟอสิเฟต่ (PO(PO44--)) ในใน

กี่ระแสิเล�อด้ และฮอร�โมนจำากี่ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�กี่ระแสิเล�อด้ และฮอร�โมนจำากี่ต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�

ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมพื่าราไธิรอย์ด้ ฮอร�โมนท่��หล��งจำากี่ต่อมพื่าราไธิรอย์ด้ ((parathyroid gland)parathyroid gland)

► เปนโปรต่�นฮอรโมน ม�หนาท่��เพื่��มระด้�บเปนโปรต่�นฮอรโมน ม�หนาท่��เพื่��มระด้�บ CaCa2+2+ และ ฟอสิเฟต่ในกี่ระแสิเล�อด้และ ฟอสิเฟต่ในกี่ระแสิเล�อด้

►กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอร�โมนเป4นแบบ กี่ารค์วับค์,มกี่ารหล��งฮอร�โมนเป4นแบบ negative feedbacknegative feedback โด้ย์เม��อระด้�บ โด้ย์เม��อระด้�บ Ca2+ Ca2+ ในเล�อด้สิ/งข.9นจำะม�ผลท่!าใหต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�หล��ง ในเล�อด้สิ/งข.9นจำะม�ผลท่!าใหต่�อมพื่าราไธิรอย์ด้�หล��ง PTH PTH ลด้นอย์ลงลด้นอย์ลง

กี่ารค์วับค์,มสิมด้,ลของแค์ลเซ�ย์มโด้ย์ พื่าราไธิรอย์ด้�ฮอร�โมน

ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่�บออน ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่�บออน ((pancrease)pancrease)

► เปนฮอรโมนประเภท่โปรต่�นฮอร�โมน ผล�ต่ท่��เน�9อเปนฮอรโมนประเภท่โปรต่�นฮอร�โมน ผล�ต่ท่��เน�9อเย์��อสิวัน เย์��อสิวัน islets of langerhans islets of langerhans ของต่�บของต่�บอ�อนอ�อน

- alpha cells- alpha cells ผล�ต่ฮอร�โมนกี่ล/ค์ากี่อน ผล�ต่ฮอร�โมนกี่ล/ค์ากี่อน (glucagon)(glucagon)

- beta cells - beta cells ซ.�งเปนเซลลท่��พื่บมากี่ท่��สิ,ด้ท่!าซ.�งเปนเซลลท่��พื่บมากี่ท่��สิ,ด้ท่!าหนาท่��ผล�ต่ฮอร�โมนอ�นซ/ล�นหนาท่��ผล�ต่ฮอร�โมนอ�นซ/ล�น((InsulinInsulin))

- delta cells - delta cells ผล�ต่ฮอร�โมนโซมาโต่สิแต่ต่�น ผล�ต่ฮอร�โมนโซมาโต่สิแต่ต่�น (somatostatin)(somatostatin)

Insulin Insulin

► สิรางจำากี่กี่ล,มเบต่าเซลล สิรางจำากี่กี่ล,มเบต่าเซลล ((- cell) - cell) ซ.�งอย์/บร�เวัณสิานกี่ซ.�งอย์/บร�เวัณสิานกี่ ลางของของ ลางของของ Islet of Langerhans Islet of Langerhans

► ท่!าหนาท่��ลด้ระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้ท่��สิ/งเกี่�นกี่วัาท่!าหนาท่��ลด้ระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้ท่��สิ/งเกี่�นกี่วัาปกี่ต่� ปกี่ต่�

► โด้ย์น!าไปเกี่;บสิะสิมไวัในร/ปไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามเน�9อ โด้ย์น!าไปเกี่;บสิะสิมไวัในร/ปไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามเน�9อ ► ซ.�งถาหากี่กี่ล/โค์สิม�มากี่เกี่�นท่��จำะเกี่;บในร/ปไกี่ลโค์เจำนกี่;จำะน!าซ.�งถาหากี่กี่ล/โค์สิม�มากี่เกี่�นท่��จำะเกี่;บในร/ปไกี่ลโค์เจำนกี่;จำะน!า

ไปสิ�งเค์ราะห�เป4นไขม�นและเกี่;บท่��เน�9อเย์��อไขม�น ไปสิ�งเค์ราะห�เป4นไขม�นและเกี่;บท่��เน�9อเย์��อไขม�น (adipose tissue)(adipose tissue)

► และย์�บย์�9งกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนและย์�บย์�9งกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำน

GlucagonGlucagon

► เป4นโปรต่�นฮอร�โมน สิรางจำากี่แอลฟาเซลล เป4นโปรต่�นฮอร�โมน สิรางจำากี่แอลฟาเซลล ((-- cell) cell)

►- cell- cell เปนเซลลท่��ม�ขนาด้ใหญ่และม�จำ!าเปนเซลลท่��ม�ขนาด้ใหญ่และม�จำ!านวันนอย์กี่วัาเบต่าเซล นวันนอย์กี่วัาเบต่าเซล

►ท่!าหนาท่��เพื่��มระด้�บของน!9าต่าลในเล�อด้ท่!าหนาท่��เพื่��มระด้�บของน!9าต่าลในเล�อด้ ►กี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลามกี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ต่�วัของไกี่ลโค์เจำนท่��ต่�บและกี่ลาม

เน�9อเน�9อ ►หร�อกี่ระต่,นใหเกี่�ด้ขบวันกี่ารสิรางกี่ล/โค์สิจำากี่สิารอ��น หร�อกี่ระต่,นใหเกี่�ด้ขบวันกี่ารสิรางกี่ล/โค์สิจำากี่สิารอ��น

(gluconeogenesis) (gluconeogenesis) ท่��เซลล�ต่�บท่��เซลล�ต่�บ

กี่ารค์วับค์,มระด้�บกี่ล/โค์สิในกี่ระแสิเล�อด้

SomatostatinSomatostatin ► เป4น เป4น growth inhibiting hormone growth inhibiting hormone ►ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารย์�บย์�9งหล��งของฮอร�โมน ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารย์�บย์�9งหล��งของฮอร�โมน GH GH

จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันหนา ►อ�กี่ท่�9งย์�บย์�9งกี่ารหล��งฮอร�โมนอ�นซ/ล�นและกี่ล/ค์าอ�กี่ท่�9งย์�บย์�9งกี่ารหล��งฮอร�โมนอ�นซ/ล�นและกี่ล/ค์า

กี่อน กี่อน ►ด้�งน�9นหากี่เกี่�ด้ค์วัามผ�ด้ปกี่ต่�กี่�บ ด้�งน�9นหากี่เกี่�ด้ค์วัามผ�ด้ปกี่ต่�กี่�บ delta cells delta cells

จำะท่!าใหเกี่�ด้ จำะท่!าใหเกี่�ด้ hyperglycemiahyperglycemia อากี่ารค์ลาย์อากี่ารค์ลาย์โรค์เบาหวัาน โรค์เบาหวัาน ((diabetes meletis) diabetes meletis)

ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมหมวักี่ไต่ ฮอร�โมนท่��ผล�ต่จำากี่ต่อมหมวักี่ไต่ ((adrenal glands)adrenal glands)

►ต่อมหมวักี่ไต่แบ�งบอกี่เป4น ต่อมหมวักี่ไต่แบ�งบอกี่เป4น 2 2 สิ�วัน สิ�วัน ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ (adrenal cortex)(adrenal cortex) ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นใน (adrenal medulla)(adrenal medulla)

ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นนอกี่ (adrenal (adrenal cortex)cortex)

► ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น ม�ต่นกี่!าเน�ด้มาจำากี่เน�9อเย์��อช�9น mesodermmesoderm ถ/กี่ถ/กี่ค์วับค์,มโด้ย์ ค์วับค์,มโด้ย์ ACTHACTH แบ�งเป4น แบ�งเป4น 3 3 ช�9นค์�อ ช�9นค์�อ

1.1. zona glomerulosazona glomerulosa สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนสิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�ม กี่ล,�ม mineralocorticoid mineralocorticoid ค์�อค์�อ

อ�ลโด้สิเต่อโรน อ�ลโด้สิเต่อโรน ((aldosterone) aldosterone) เปนสิเต่อรเปนสิเต่อรอย์ด้ฮอรโมนท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารด้/ด้กี่ล�บของอย์ด้ฮอรโมนท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารด้/ด้กี่ล�บของ Na+ Na+ ท่��หลอด้ไต่ ท่��หลอด้ไต่

กี่ารหล��งฮอรโมน กี่ารหล��งฮอรโมน aldosterone aldosterone เกี่�ด้จำากี่สิภาวัะท่��เกี่�ด้จำากี่สิภาวัะท่��เล�อด้ม�ค์วัามด้�นต่!�าเน��องจำากี่กี่ารขาด้น!9า หร�อกี่ารม� เล�อด้ม�ค์วัามด้�นต่!�าเน��องจำากี่กี่ารขาด้น!9า หร�อกี่ารม� NaNa++ ลด้ลงในเล�อด้ลด้ลงในเล�อด้

2.2. zona fasciculatazona fasciculata สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�มกี่ล/โค์สิ�งเค์ราะห�ฮอร�โมนกี่ล,�มกี่ล/โค์อร�ต่�ค์อย์ด้� ค์�อ อร�ต่�ค์อย์ด้� ค์�อ

ค์อร�ต่�ซอล ค์อร�ต่�ซอล ((cortisol)cortisol) ม�หนาท่��ลด้กี่ารใชกี่ล/โค์สิภาย์ในเซลล ม�หนาท่��ลด้กี่ารใชกี่ล/โค์สิภาย์ในเซลล กี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ไขม�น และเพื่��มกี่ารสิลาย์ต่�วัของโปรต่�นในเซลกี่ระต่,นกี่ารสิลาย์ไขม�น และเพื่��มกี่ารสิลาย์ต่�วัของโปรต่�นในเซล

ล เพื่��อท่!าใหรางกี่าย์เต่ร�ย์มพื่รอมต่�อกี่ารปร�บต่�วัเม��อเกี่�ด้ล เพื่��อท่!าใหรางกี่าย์เต่ร�ย์มพื่รอมต่�อกี่ารปร�บต่�วัเม��อเกี่�ด้สิภาวัะเค์ร�ย์ด้ สิภาวัะเค์ร�ย์ด้

นอกี่จำากี่น�9ย์�งม�ผลท่างกี่ารร�กี่ษาสิมด้,ลเกี่ล�อแร�ด้วัย์นอกี่จำากี่น�9ย์�งม�ผลท่างกี่ารร�กี่ษาสิมด้,ลเกี่ล�อแร�ด้วัย์3.3. zona reticulariszona reticularis สิรางพื่วักี่ฮอร�โมนเพื่ศัสิรางพื่วักี่ฮอร�โมนเพื่ศั

สิ�วันใหญ่�เป4นฮอร�โมนเพื่ศัชาย์ สิ�วันใหญ่�เป4นฮอร�โมนเพื่ศัชาย์ ((TestosteroneTestosterone ) ) ฮอรโมนฮอรโมนเพื่ศัหญ่�งม�นอย์มากี่ เพื่ศัหญ่�งม�นอย์มากี่ (Estrogen)(Estrogen)

แต่�ฮอร�โมนท่��สิรางได้นอย์กี่วั�าเม��อเท่�ย์บกี่�บท่��สิรางจำากี่ร�งไข�หร�อแต่�ฮอร�โมนท่��สิรางได้นอย์กี่วั�าเม��อเท่�ย์บกี่�บท่��สิรางจำากี่ร�งไข�หร�ออ�ณฑะอ�ณฑะ

ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นใน (adrenal (adrenal medulla)medulla)

►กี่ารท่!างานของต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�กี่ารท่!างานของต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในม�ค์วัามสิ�มพื่�นธิ�กี่�บระบบประสิาท่อ�ต่โนม�ต่� กี่�บระบบประสิาท่อ�ต่โนม�ต่� (sympathetic)(sympathetic)

►กี่ารหล��งฮอรโมนจำากี่ต่อมหมวักี่ไต่สิวันน�9จำะอกี่ารหล��งฮอรโมนจำากี่ต่อมหมวักี่ไต่สิวันน�9จำะอย์/ภาย์ใต่กี่ารค์วับค์,มของไฮโพื่ท่าลาม�สิย์/ภาย์ใต่กี่ารค์วับค์,มของไฮโพื่ท่าลาม�สิ

►ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในสิรางฮอร�โมนกี่ล,�มท่��เร�ย์กี่วั�า ต่�อมหมวักี่ไต่ช�9นในสิรางฮอร�โมนกี่ล,�มท่��เร�ย์กี่วั�า cathecholamine cathecholamine ค์�อ ค์�อ Epinephrine Epinephrine (adrenaline) ~ (adrenaline) ~ 80% 80% และ และ Norepinephrine (noradrenaline)Norepinephrine (noradrenaline)

อะด้ร�นาล�น อะด้ร�นาล�น (Adrenalin hormone) (Adrenalin hormone)

►หร�อ อ�พื่�เนฟร�น หร�อ อ�พื่�เนฟร�น (Epinephrine hormone) (Epinephrine hormone)►ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหไกี่ลโค์เจำนในต่�บสิลาย์ต่�วัเป4นม�หนาท่��กี่ระต่,นใหไกี่ลโค์เจำนในต่�บสิลาย์ต่�วัเป4น

กี่ล/โค์สิ ท่!าใหระด้�บกี่ล/โค์สิในเล�อด้เพื่��มสิ/งข.9น กี่ล/โค์สิ ท่!าใหระด้�บกี่ล/โค์สิในเล�อด้เพื่��มสิ/งข.9น ►กี่ระต่,นห�วัใจำใหเต่นเร;วัข.9น ค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น กี่ระต่,นห�วัใจำใหเต่นเร;วัข.9น ค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น

ท่!าใหเมท่าบอล�ซ.มเพื่��มข.9นมากี่ ท่!าใหเมท่าบอล�ซ.มเพื่��มข.9นมากี่ ►ซ.�งเป4นฮอร�โมนท่��หล��งออกี่มาเม��อร�างกี่าย์อย์/ในซ.�งเป4นฮอร�โมนท่��หล��งออกี่มาเม��อร�างกี่าย์อย์/ใน

สิภาวัะฉ,กี่เฉ�นสิภาวัะฉ,กี่เฉ�น

นอรอะด้ร�นาล�น นอรอะด้ร�นาล�น (Noradrenalin (Noradrenalinhormone)hormone)

► หร�อนอรเอพื่�เนฟร�นฮอรโมน หร�อนอรเอพื่�เนฟร�นฮอรโมน (Norepinephrin hormone) (Norepinephrin hormone)

► ท่!าใหค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9นท่!าใหค์วัามด้�นเล�อด้สิ/งข.9น► ท่!าใหหลอด้เล�อด้ท่��ไปเล�9ย์งอวั�ย์วัะต่�างๆ บ�บต่�วั ท่!าใหหลอด้เล�อด้ท่��ไปเล�9ย์งอวั�ย์วัะต่�างๆ บ�บต่�วั

ฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ฮอร�โมนจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ((pineal pineal glandgland ) )

►ต่�อมไพื่เน�ย์ลอย์/�บร�เวัณกี่.�งกี่ลางของสิมองสิ�วันต่�อมไพื่เน�ย์ลอย์/�บร�เวัณกี่.�งกี่ลางของสิมองสิ�วัน cerebrum cerebrum

► ในสิ�ต่วั�เล�9ย์งล/กี่ด้วัย์นมต่�อมไพื่เน�ย์ลเป4น ในสิ�ต่วั�เล�9ย์งล/กี่ด้วัย์นมต่�อมไพื่เน�ย์ลเป4น neuroendocrine gland neuroendocrine gland โด้ย์ประสิาท่ท่��มาโด้ย์ประสิาท่ท่��มาเล�9ย์งม�ท่�9ง เล�9ย์งม�ท่�9ง parasympathetic parasympathetic และ และ sympatheticsympathetic

►ฮอร�โมนท่��สิรางจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ค์�อ ฮอร�โมนท่��สิรางจำากี่ต่�อมไพื่เน�ย์ล ค์�อ MelatoninMelatonin

Pineal gland

MelatoninMelatonin

► ท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะท่!าหนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� สิ�บพื่�นธิ,�

► ท่!างานต่รงกี่�นขามกี่�บฮอร�โมน ท่!างานต่รงกี่�นขามกี่�บฮอร�โมน melanocytemelanocyte stimulating hormone stimulating hormone จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันกี่ลาง จำากี่ต่�อมใต่สิมองสิ�วันกี่ลาง โด้ย์ท่!าใหสิ�ของสิ�ต่วั�โด้ย์ท่!าใหสิ�ของสิ�ต่วั�เล�อด้เย์;นจำางลงเล�อด้เย์;นจำางลง

► ระง�บกี่ารหล��งของฮอร�โมนกี่ล,�ม ระง�บกี่ารหล��งของฮอร�โมนกี่ล,�ม gonadotropin gonadotropin ใหนอย์ลง ใหนอย์ลง ► หากี่ขาด้ฮอร�โมน หากี่ขาด้ฮอร�โมน melatonin melatonin จำะท่!าใหหน,�มเร;วักี่วั�าปกี่ต่� แต่�จำะท่!าใหหน,�มเร;วักี่วั�าปกี่ต่� แต่�

ถาสิรางมากี่เกี่�นไปจำะท่!าใหเป4นหน,�มเป4นสิาวัชากี่วั�าปกี่ต่� ถาสิรางมากี่เกี่�นไปจำะท่!าใหเป4นหน,�มเป4นสิาวัชากี่วั�าปกี่ต่� ► นอกี่จำากี่น�9ย์�งท่!าหนาท่��เป4นนาฬิ�กี่าช�วั�ต่ นอกี่จำากี่น�9ย์�งท่!าหนาท่��เป4นนาฬิ�กี่าช�วั�ต่ (clock of life) (clock of life)

ค์วับค์,มกี่ารหล�บกี่ารต่��นอ�กี่ด้วัย์ค์วับค์,มกี่ารหล�บกี่ารต่��นอ�กี่ด้วัย์

ฮอรโมนท่��หล��งจำากี่ต่�อมเพื่ศัฮอรโมนท่��หล��งจำากี่ต่�อมเพื่ศั (Gonad)(Gonad)

►แบ�งออกี่เป4น แบ�งออกี่เป4น 2 2 กี่ล,�มค์�อ ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศักี่ล,�มค์�อ ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ ชาย์ (Testes) (Testes) และฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัและฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัหญ่�ง หญ่�ง ((ovary) ovary)

ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ฮอร�โมนจำากี่อวั�ย์วัะเพื่ศัชาย์ (Testes)(Testes)

►อ�ณฑะม�กี่ล,�มเซลล�ท่��ท่!าหนาท่��ในกี่ารสิรางฮอร�โมนค์�อ อ�ณฑะม�กี่ล,�มเซลล�ท่��ท่!าหนาท่��ในกี่ารสิรางฮอร�โมนค์�อ interstitial cell interstitial cell ซ.�งอย์/�ระหวั�างหลอด้สิรางอสิ,จำ� ซ.�งอย์/�ระหวั�างหลอด้สิรางอสิ,จำ� (seminiferous tubule)(seminiferous tubule)

► โด้ย์เม��อถ/กี่กี่ระต่,นโด้ย์ โด้ย์เม��อถ/กี่กี่ระต่,นโด้ย์ LH LH จำะสิรางฮอร�โมนแอนโด้รเจำนจำะสิรางฮอร�โมนแอนโด้รเจำน (androgen)(androgen) ท่��สิ!าค์�ญ่ท่��สิ,ด้ค์�อ เท่สิโท่สิเต่อโรน ท่��สิ!าค์�ญ่ท่��สิ,ด้ค์�อ เท่สิโท่สิเต่อโรน ((Testosterone) Testosterone)

►TestosteroneTestosterone จำะหล��งออกี่มามากี่ในช�วังกี่ารพื่�ฒนาของต่�วัจำะหล��งออกี่มามากี่ในช�วังกี่ารพื่�ฒนาของต่�วัอ�อน และจำะลด้ลงเหล�อนอย์มากี่ในช�วังวั�ย์เด้;กี่แต่�จำะเพื่��มข.9นสิ/งอ�อน และจำะลด้ลงเหล�อนอย์มากี่ในช�วังวั�ย์เด้;กี่แต่�จำะเพื่��มข.9นสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์หน,�มสิาวัมากี่ในช�วังวั�ย์หน,�มสิาวั

►ท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� และค์วับค์,มท่!าหนาท่��ค์วับค์,มกี่ารเจำร�ญ่เต่�บโต่ของอวั�ย์วัะสิ�บพื่�นธิ,� และค์วับค์,มล�กี่ษณะค์วัามเป4นเพื่ศัชาย์ กี่ระต่,นกี่ารสิราง ล�กี่ษณะค์วัามเป4นเพื่ศัชาย์ กี่ระต่,นกี่ารสิราง spermsperm

อ�ณฑะ (Testes)

ร�งไข� (Ovary)

EstrogensEstrogens► เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้�เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้�►ซ.�งพื่บวั�า ในระหวั�างกี่ารพื่�ฒนาของ ซ.�งพื่บวั�า ในระหวั�างกี่ารพื่�ฒนาของ follicles follicles เซลล�ท่��อย์/�ใน เซลล�ท่��อย์/�ใน

graafian follicles graafian follicles ค์�อ ค์�อ granulose cells granulose cells และ และ theca theca cells cells

►ฮอร�โมนท่��สิรางค์�อ ฮอร�โมนท่��สิรางค์�อ estrogens estrogens ได้แกี่� ได้แกี่� --estradiol, estradiol, estriol estriol และ และ estrone estrone ซ.�ง ซ.�ง --estradiolestradiol ม�ฤท่ธิ�1แรงท่��สิ,ด้ในม�ฤท่ธิ�1แรงท่��สิ,ด้ในกี่ล,�ม กี่ล,�ม

►ฮอร�โมน ฮอร�โมน estrogensestrogens ม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของเพื่ศัเม�ย์ และม�ผลต่�อกี่ารพื่�ฒนาของเพื่ศัเม�ย์ และกี่ระต่,นกี่ารพื่�ฒนาของต่�อมน!9านม กี่ระต่,นกี่ารพื่�ฒนาของต่�อมน!9านม

►estrogensestrogens จำะสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์สิาวัหร�อช�วังเป4นสิ�ด้ จำะสิ/งมากี่ในช�วังวั�ย์สิาวัหร�อช�วังเป4นสิ�ด้ (heat)(heat)

ProgesteroneProgesterone

►เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้� ผล�ต่โด้ย์ เป4นฮอร�โมนประเภท่สิเต่�ย์รอย์ด้� ผล�ต่โด้ย์ ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ค์อรปสิล/เท่�ย์ม ((corpus luteum)corpus luteum) กี่ระต่,นกี่ารค์�ด้หล��งของสิารท่��ผน�งมด้ล/กี่ กี่ระต่,นกี่ารค์�ด้หล��งของสิารท่��ผน�งมด้ล/กี่

(endometrium) (endometrium) เพื่��อเต่ร�ย์มพื่รอมในกี่ารฝ@งต่�วัเพื่��อเต่ร�ย์มพื่รอมในกี่ารฝ@งต่�วัของไข�ของไข�

กี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่ของต่�อมน!9านมกี่ระต่,นกี่ารเจำร�ญ่ของต่�อมน!9านม ร�กี่ษาสิภาพื่กี่ารต่�9งท่อง ร�กี่ษาสิภาพื่กี่ารต่�9งท่อง

►corpus luteumcorpus luteum ถ/กี่สิลาย์โด้ย์ฮอร�โมน ถ/กี่สิลาย์โด้ย์ฮอร�โมน PGFPGF22

►RelaxinRelaxin เป4นโปรต่�นฮอร�โมนสิรางมาจำากี่ร�งไข�เป4นโปรต่�นฮอร�โมนสิรางมาจำากี่ร�งไข�ขณะท่��ต่�9งท่อง ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารค์ลาย์ต่�วัของเอ;นท่��ขณะท่��ต่�9งท่อง ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารค์ลาย์ต่�วัของเอ;นท่��ย์.ด้กี่ระด้/กี่เช�งกี่ราน เพื่��อใหค์ลอด้ล/กี่ได้ง�าย์ข.9นย์.ด้กี่ระด้/กี่เช�งกี่ราน เพื่��อใหค์ลอด้ล/กี่ได้ง�าย์ข.9น

►PGF2PGF2 เป4นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น สิามารถสิรางเป4นอน,พื่�นธิ�ของกี่รด้ไขม�น สิามารถสิรางได้จำากี่ ได้จำากี่ granular cell granular cell หลาย์แห�ง ม�หนาท่��ท่!าใหหลาย์แห�ง ม�หนาท่��ท่!าให follicle follicle แต่กี่ปร�ในช�วังต่กี่ไข� และเกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารแต่กี่ปร�ในช�วังต่กี่ไข� และเกี่��ย์วัของกี่�บกี่ารสิลาย์ต่�วัของ สิลาย์ต่�วัของ corpus luteum (luteolysis)corpus luteum (luteolysis)

ฮอร�โมนจำากี่มด้ล/กี่ ฮอร�โมนจำากี่มด้ล/กี่ (Uterus)(Uterus)

►มด้ล/กี่สิรางฮอร�โมนท่��สิ!าค์�ญ่ค์�อ มด้ล/กี่สิรางฮอร�โมนท่��สิ!าค์�ญ่ค์�อ prostaglandins prostaglandins

►พื่บค์ร�9งแรกี่ใน พื่บค์ร�9งแรกี่ใน accessory gland accessory gland โด้ย์เฉพื่าะ โด้ย์เฉพื่าะ prostate gland prostate gland ต่�อมาพื่บท่��วัร�างกี่าย์ ม�อาย์,ต่�อมาพื่บท่��วัร�างกี่าย์ ม�อาย์,สิ�9นถ/กี่ท่!าลาย์เม��อผ�านต่�บและไต่ สิ�9นถ/กี่ท่!าลาย์เม��อผ�านต่�บและไต่

►ม�หนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารบ�บต่�วัของกี่ลามเน�9อเร�ย์บในม�หนาท่��เกี่��ย์วักี่�บกี่ารบ�บต่�วัของกี่ลามเน�9อเร�ย์บในระบบสิ�บพื่�นธิ,�และระบบท่างเด้�นอาหาร กี่ารหล��งน!9าระบบสิ�บพื่�นธิ,�และระบบท่างเด้�นอาหาร กี่ารหล��งน!9าอสิ,จำ� กี่ารสิลาย์ อสิ,จำ� กี่ารสิลาย์ corpus luteum corpus luteum (luteolysis)(luteolysis)

ฮอร�โมนจำากี่รกี่ ฮอร�โมนจำากี่รกี่ (placental (placental hormone)hormone)

►รกี่ของสิ�ต่วั�สิามารถสิรางฮอร�โมนได้หลาย์ชน�ด้รกี่ของสิ�ต่วั�สิามารถสิรางฮอร�โมนได้หลาย์ชน�ด้เช�นเช�น Pregnant Mare Serum Pregnant Mare Serum

Gonadotropin Gonadotropin ((PMSGPMSG ) ) Human Chorionic Gonadotropin Human Chorionic Gonadotropin

((HCGHCG))

Pregnant Mare Serum Pregnant Mare Serum Gonadotropin (PMSG) Gonadotropin (PMSG)

► เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นโด้ย์ฮอร�โมนน�9ถ�อวั�าเป4น เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นโด้ย์ฮอร�โมนน�9ถ�อวั�าเป4น placental gonadotropin placental gonadotropin

► ผล�ต่จำากี่มา ท่��ระย์ะ ผล�ต่จำากี่มา ท่��ระย์ะ - 4085- 4085 วั�น ของกี่ารต่�9งท่องวั�น ของกี่ารต่�9งท่อง► โด้ย์ธิรรมชาต่�แลวัฮอร�โมนน�9จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่ารโด้ย์ธิรรมชาต่�แลวัฮอร�โมนน�9จำะท่!าหนาท่��กี่ระต่,นกี่าร

พื่�ฒนาของ พื่�ฒนาของ follicles follicles โด้ย์ม�ฤท่ธิ�1หล�กี่ค์ลาย์กี่�บ โด้ย์ม�ฤท่ธิ�1หล�กี่ค์ลาย์กี่�บ FSH FSH ► พื่บในเล�อด้แต่�ไม�พื่บในป@สิสิาวัะ ใชในกี่ารกี่ระต่,นกี่ารพื่บในเล�อด้แต่�ไม�พื่บในป@สิสิาวัะ ใชในกี่ารกี่ระต่,นกี่าร

ต่กี่ไข� ฉ�ด้ในระด้�บท่��เหมาะสิม ต่กี่ไข� ฉ�ด้ในระด้�บท่��เหมาะสิม 1 1 ค์ร�9งม�ฤท่ธิ�1ย์าวันาน ค์ร�9งม�ฤท่ธิ�1ย์าวันาน 1 1 สิ�ปด้าห�สิ�ปด้าห�

Human Chorionic Human Chorionic Gonadotropin (HCG)Gonadotropin (HCG)

► เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนผล�ต่โด้ย์ เป4นไกี่ลโค์โปรต่�นฮอร�โมนผล�ต่โด้ย์ syncytiotro blastic cells syncytiotro blastic cells ของรกี่ในสิ�ต่วั�ของรกี่ในสิ�ต่วั�กี่ล,�ม กี่ล,�ม primate primate

►พื่บท่�9งในเล�อด้และป@สิสิาวัะ พื่บท่�9งในเล�อด้และป@สิสิาวัะ ►ต่รวัจำพื่บได้น�บจำากี่วั�นท่�� ต่รวัจำพื่บได้น�บจำากี่วั�นท่�� 8 8 หล�งจำากี่กี่ารผสิมต่�ด้ หล�งจำากี่กี่ารผสิมต่�ด้ ►ม�ฤท่ธิ�1ค์ลาย์ ม�ฤท่ธิ�1ค์ลาย์ LH LH ใชในกี่ารเหน��ย์วัน!ากี่ารเป4นสิ�ด้ใชในกี่ารเหน��ย์วัน!ากี่ารเป4นสิ�ด้

และกี่ระต่,นกี่ารต่กี่ไข�และกี่ระต่,นกี่ารต่กี่ไข�

ฮอร�โมนจำากี่ต่อมไท่ม�สิ ฮอร�โมนจำากี่ต่อมไท่ม�สิ (Thymus (Thymusgland)gland)

►ต่อมไท่ม�สิ ม�ล�กี่ษณะเป4นพื่/ ต่อมไท่ม�สิ ม�ล�กี่ษณะเป4นพื่/ 2 2 พื่/ อย์/�บร�เวัณพื่/ อย์/�บร�เวัณท่รวังอกี่รอบหลอด้เล�อด้ใหญ่�ของห�วัใจำ ท่รวังอกี่รอบหลอด้เล�อด้ใหญ่�ของห�วัใจำ ((บร�เวัณข�9วับร�เวัณข�9วัห�วัใจำห�วัใจำ ) )

►ต่อมน�9จำะเจำร�ญ่ต่�9งแต่�อย์/�ในค์รรภมารด้าและเม��อต่อมน�9จำะเจำร�ญ่ต่�9งแต่�อย์/�ในค์รรภมารด้าและเม��อม�อาย์,มากี่ข.9นจำะม�ขนาด้เล;กี่ลงและฝFอไปเร��อย์ ๆ ม�อาย์,มากี่ข.9นจำะม�ขนาด้เล;กี่ลงและฝFอไปเร��อย์ ๆ

►ต่อมน�9สิรางฮอรโมนไท่โมซ�น ต่อมน�9สิรางฮอรโมนไท่โมซ�น (Thymosin)(Thymosin)►ฮอรโมนไท่โมซ�น ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหเน�9อเย์��อฮอรโมนไท่โมซ�น ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหเน�9อเย์��อ

ต่อมไท่ม�สิสิรางล�มโฟไซต่ชน�ด้เซลลท่� ต่อมไท่ม�สิสิรางล�มโฟไซต่ชน�ด้เซลลท่� (T(T- lymphocyte)- lymphocyte) หร�อเซลลท่�หร�อเซลลท่� -(T cell)-(T cell)

ฮอร�โมนจำากี่ระบบท่างเด้�นอาหารฮอร�โมนจำากี่ระบบท่างเด้�นอาหาร

►แกี่สิต่ร�น แกี่สิต่ร�น (Gastrin)(Gastrin)►ซ�ค์ร�ต่�น ซ�ค์ร�ต่�น (Secretin)(Secretin)►โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น

(Cholecystokinin;CCK) (Cholecystokinin;CCK) หร�อ หร�อ แพื่นค์ล�โอไซม�นแพื่นค์ล�โอไซม�น (pancreozymin)(pancreozymin)

►เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน (Enterogastron)(Enterogastron)

แกี่สิต่ร�น แกี่สิต่ร�น ((GastrinGastrin))►สิรางจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของกี่ระเพื่าะอาหาร สิรางจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของกี่ระเพื่าะอาหาร ►ม�หนาท่��กี่ระต่,นใหม�หนาท่��กี่ระต่,นให parietal cell parietal cell หล��งกี่รด้ไฮหล��งกี่รด้ไฮ

โด้รค์ลอร�กี่โด้รค์ลอร�กี่► ม�หนาท่��กี่ระต่,นให ม�หนาท่��กี่ระต่,นให chief cell chief cell หล��งเอนไซม� หล��งเอนไซม�

pepsinogenpepsinogen

ซ�ค์ร�ต่ร�น ซ�ค์ร�ต่ร�น (Secretin)(Secretin)

►สิรางมาจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของล!าไสิเล;กี่บร�เวัณสิรางมาจำากี่เน�9อเย์��อช�9นในของล!าไสิเล;กี่บร�เวัณด้/โอด้�น�ม ด้/โอด้�น�ม

►ท่!าหนาท่��กี่ระต่,นใหต่�บออนหล��งสิาร ไบท่!าหนาท่��กี่ระต่,นใหต่�บออนหล��งสิาร ไบค์าร�บอเนต่ค์าร�บอเนต่

►สิน�บสิน,นกี่ารท่!างานของเอนไซม� สิน�บสิน,นกี่ารท่!างานของเอนไซม� CCKCCK

โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น โค์เลซ�สิโต่ไค์น�น (Cholecystokinin;CCK)(Cholecystokinin;CCK)

► สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่ สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่►ม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารสิรางและหล��งน!9าย์�อย์จำากี่ต่�บม�หนาท่��กี่ระต่,นกี่ารสิรางและหล��งน!9าย์�อย์จำากี่ต่�บ

อ�อนอ�อน► และกี่ระต่,นกี่ารหด้ต่�วัของถ,งน!9าด้� และกี่ระต่,นกี่ารหด้ต่�วัของถ,งน!9าด้�

เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน เอนเท่อโรแกี่สิโต่รน (Enterogastron)(Enterogastron)

►สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่สิรางมาจำากี่ล!าไสิเล;กี่► ท่!าหนาท่��ลด้กี่ารเค์ล��อนไหวัของกี่ระเพื่าะอาหาร ท่!าหนาท่��ลด้กี่ารเค์ล��อนไหวัของกี่ระเพื่าะอาหาร► ท่!าใหอาหารผ�านล!าไสิเล;กี่ชาลง โด้ย์เฉพื่าะอาหาร ท่!าใหอาหารผ�านล!าไสิเล;กี่ชาลง โด้ย์เฉพื่าะอาหาร

พื่วักี่ไขม�นพื่วักี่ไขม�น►ย์�งย์�บย์�9งกี่ารข�บน!9าย์�อย์ของกี่ระเพื่าะอาหารย์�งย์�บย์�9งกี่ารข�บน!9าย์�อย์ของกี่ระเพื่าะอาหาร

กี่ารท่!างานของฮอร�โมนในระบบท่างเด้�นอาหาร