EN 15048-1+2 HR_2007

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

1/36

1

EUROPSKI STANDARD EN 15048-1Travanj 2007

ICS 21.060.10

Hrvatska verzijaHrvatska verzijaHrvatska verzijaHrvatska verzija

Konstrukcije s vijanim spojem bez pred optereenja- Dio 1: Opi zahtjevi

Ovaj Europski Standard je odobren od CEN 18.09.2006.lanovi CEN su obavezni udovoljiti CEN/CENELEC Internim pravilima koja odreuju uvjete

izdavanja ovog Europskog standarda kao Nacionalnog Standarda bez ikakvih izmjena. Aurirana listai knjine reference koje se odnose na Nacionalni Standard mogu se dobiti zahtjevom premaCentralnom Tajnitvu ili prema bilo kojem CEN lanu.

Ovaj Europski standard postoji u tri slubene verzije (Engleski, Njemaki i Francuski). Prijevod nabilo koji drugi jezik od strane CEN lana i koji je doznaen Centralnom Tajnitvu ima isti status kaoslubene verzije.

CEN lanovi su nacionalna tijela za normizaciju Austrije, Belgije, Bugarske, Cipra, eke Republike,Danske, Estonije, Finske, Francuske, Njemake, Grke, Madarske, Islanda, Irske, Italije, Latvije,Litve, Luksemburga, Malte, Nizozemske, Norveke, Poljske, Portugala, Rumunjske, Slovake,Slovenije, panjolske, vedske, vicarske i Ujedinjenog Kraljevstva.

CEN

Europski zavod za normizaciju

Centralno tajnitvo, rue de Stassart 36, B-1050 Brussels

2007. CEN Sva prava koritenja u bilo kojem obliku i znaenjurezervirana su na lanove CEN Ref. No. EN 15048-1:2007 Hr

Preveo: D. PappoRecenzija: G. Vrbanus

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

2/36

2

EN 15048-1:2007 (Hr)

SadrajSadrajSadrajSadraj

Predgovor........................................................................................................................................... 4

Uvod................................................................................................................................................... 5

1. Opis ............................................................................................................................................ 6

2. Normativne reference................................................................................................................. 6

3. Pojmovi i definicije.................................................................................................................... 7

3.1. Spoj ........................................................................................................................................ 7

3.2. Broj serije proizvoda (LOT proizvoda) ................................................................................. 7

3.3. Broj serije sklopa (LOT sklopa) ............................................................................................ 7

3.4. Proireni broj serije sklopa ( proireni LOT sklopa) ............................................................. 7

4. Zahtjevi ...................................................................................................................................... 7

4.1. Informacije za naruivanje..................................................................................................... 7

4.2. Proizvodni proces................................................................................................................... 8

4.2.1. Opasne tvari ....................................................................................................................... 8

4.2.2. Materijal............................................................................................................................. 84.2.3. Matice ................................................................................................................................ 8

4.2.4. Vijci.................................................................................................................................... 8

4.2.5. Povrinska zatita............................................................................................................... 8

4.3. Uvjeti isporuke....................................................................................................................... 8

4.4. Zahtjevi na proizvod .............................................................................................................. 9

4.4.1. Dimenzije i tolerancije dimenzija, oblika i poloaja ......................................................... 9

4.4.2. Mehanike karakteristike komponenti vijanog sklopa..................................................... 9

4.4.2.1. Openito......................................................................................................................... 9

4.4.2.2. Vijci................................................................................................................................ 9

4.4.2.3. Matice .......................................................................................................................... 10

4.4.2.4. Podloke....................................................................................................................... 104.4.3. Karakteristike sklopa ....................................................................................................... 104.4.3.1. Odgovarajua kombinacija vijka, matice i podloke ................................................... 10

4.4.3.2. Vlana otpornost sklopa vijak/matica .......................................................................... 11

4.4.4. Oznaavanje..................................................................................................................... 13

4.4.4.1. Vijci.............................................................................................................................. 13

4.4.4.2. Matice .......................................................................................................................... 13

4.4.4.3. Podloke....................................................................................................................... 14

4.5. Postojanost ........................................................................................................................... 14

5. Ispitivanje za procjenu sukladnosti.......................................................................................... 14

5.1. Ispitivanje na opasne supstance ........................................................................................... 14

5.2. Dimenzionalno ispitivanje komponenti ............................................................................... 145.3. Ispitivanje mehanikih karakteristika komponenti .............................................................. 15

5.4. Ispitivanje funkcionalnih karakteristika sklopa ................................................................... 16

5.5. Kriterij prihvatljivosti .......................................................................................................... 16

6. Ocjenjivanje sukladnosti.......................................................................................................... 16

6.1. Openito............................................................................................................................... 16

6.2. Inicijalno ispitivanje............................................................................................................. 16

6.2.1. Openito........................................................................................................................... 16

6.2.2. Karakteristike................................................................................................................... 17

6.2.3. Koritenje povijesnih podataka........................................................................................ 17

6.2.4. Postupak s izraunatim vrijednostima i konstrukcijom ................................................... 17

6.2.5. Uzorkovanje, ispitivanje i kriterij prihvatljivosti............................................................ 17

6.2.5.1. Uzorkovanje................................................................................................................. 17

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

3/36

3

6.2.5.2. Ispitivanje i kriterij prihvatljivosti ............................................................................... 17

6.3. Tvornika kontrola proizvodnje (FPC) (Factory Production Control) ............................... 18

6.3.1. Openito........................................................................................................................... 18

6.3.2. Osoblje ............................................................................................................................. 18

6.3.3. Oprema............................................................................................................................. 18

6.3.4. Proces konstruiranja......................................................................................................... 18

6.3.5. Sirovina i komponente..................................................................................................... 19

6.3.6. Kontrola u procesu........................................................................................................... 196.3.7. Ispitivanje proizvoda i ocjenjivanje................................................................................. 19

6.3.8. Sljedivost i oznaavanje................................................................................................... 20

6.3.9. Nesukladni proizvodi....................................................................................................... 20

6.3.10. Rukovanje, odlaganje, pakiranje...................................................................................... 20

6.4. Ispitivanje uzoraka uzetih iz tvornice od strane proizvoaa .............................................. 20

7. Dokumentiranje rezultata ispitivanja ....................................................................................... 20

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

4/36

4

EN 15048-1:2007 (Hr)

Predgovor

Ovaj dokument (EN 15048-1:2007 ), je pripremio Tehniki komitet CEN/TC 185 Spojni elementi Tajnitvo kojeje upravljano od DIN-a.

Ovom Europskom standardu treba dodijeliti status nacionalnog standarda, ili izdanjem jednakog sadraja ilidodacima najkasnije do Listopada 2007, a nesukladni nacionalni standardi moraju biti povueni najkasnije doListopada 2009.

Ovaj dokument je pripremljen u mandatu danom od CEN Europske Komisije i Europskom udruenju slobodnetrgovine i podupire osnovne zahtjeve relevantnih EU Direktiva.

Prema CEN/CENELEC internim pravilima, organizacije nacionalnih standarda koje se navode su obvezneprimijeniti ovaj Europski standard: Austrija, Belgija, Bugarska, Cipar, eka Republika, Danska,Estonija, Finska, Francuska, Njemaka, Grka, Madarska, Island, Irska, Italija, Latvija, Litva,Luksemburg, Malta, Nizozemska, Norveka, Poljska, Portugala, Rumunjska, Slovaka, Slovenija,panjolska, vedska, vicarska i Ujedinjeno Kraljevstvo.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

5/36

5

EN 15048-1:2007 (Hr)

Uvod

Pravila za konstruiranje i ostvarivanje vijanih spojeva konstrukcijskim vijcima niske ili visoke vrstoe bezpredoptereenja, definirani su na primjer u EN-1993-1-8 (Eurocode 3) i prEN 1090-2.

Dijelovi ovog Europskog standarda vezanog za konstrukcijske vijke odreuju osnovne zahtjeve koji osiguravaju da

su spojevi vijak/matica/podloka prikladni za koritenje pri spajanju konstrukcija bez predoptereenja. Mogu sekoristiti u spojevima optereenim na smik i/ili spojevima optereenim na vlak ukoliko se ne zahtjevapredoptereenje. Konstrukcijski spojni elementi koji zadovoljavaju zahtjeve ovog Europskog standarda sukonstruirani da izdre vlano optereenje od najmanje fubx Askako je opisano u EN 1993-1-8.

Konstrukcijski vijani elementi koji zadovoljavaju zahtjeve po EN 14399-1 su prikladni za upotrebu kodkonstrukcijskih spojeva sa i bez predoptereenja. Ovaj Europski standard se odnosi na konstrukcijske spojneelemente bez predoptereenja.

Obzirom da je vlana otpornost vijka/matice vrlo osjetljiva na razliite postupke proizvodnje, vano je da suelementi isporueni od jednog proizvoaa koji je uvijek odgovoran za funkciju spoja. Zbog istog razloga je vrlovano da je povrinska zatita elemenata spoja pod kontrolom jednog proizvoaa.

Osim mehanikih svojstava komponenti , funkcionalnost spoja zahtjeva da je traena vlana otpornost dostignuta.Iz tog razloga vlano ispitivanje spoja jest metoda za provjeru je li funkcija spoja potpuno ispunjena.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

6/36

6

EN 15048-1:2007 (Hr)

1. Opis

Ovaj dio ovog Europskog standarda odreuje ope zahtjeve komponenti spoja vijak/matica/podloka za vijanekonstrukcije bez pred optereenja kao i za same spojeve. Primjenjuje se na vijke (ukljuujui i navojnike) i maticeod ugljinog, legiranog i nehrajueg elika slijedeih klasa kvalitete.

- Vijci izraeni od ugljinog i legiranog elika: 4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.8, 8.8, 10.9:

- Matice izraene od ugljinog i legiranog elika: 4, 5, 6, 8, 10, 12

- Vijci izraeni od austenitnog nehrajueg elika: 50, 70, 80

- Matice izraene od austenitnog nehrajueg elika: 50, 70, 80

- Ukoliko je mogue, podloke u klasi tvrdoe HV 100 ili HV 200

Napomena: Klase kvalitete 4.8, 5.8 i 6.8 mogu biti predmet ogranienja pri upotrebi. Preporua se pozvati naprEN 1090-2.

Standard se primjenjuje na dimenzije navoja od M12 do M36 i na pripadajue podloke, ali ne iskljuuje koritenjekod ostalih dimenzija.

Vijani spojevi s komponentama prema ovom europskom standardu su prikladni za smino i vlano optereenje.

Vijci, matice i podloke prema ovom Europskom standardu nisu obavezno namijenjeni za zavarivanje.

2. Normativne reference

Slijedei navedeni dokumenti su neophodni za primjenu ovog dokumenta. Za datirane reference, samo navedenoizdanje se primjenjuje. Za nedatirane reference, zadnje izdanje naznaenog dokumenta (ukljuujui sve dodatke)se promjenjuje.

prEN1090-2:2005, Izvoenje elinih i aluminijskih konstrukcija Dio 2: Tehniki zahtjevi za izvoenje

elinih konstrukcija

EN 1993-1-8:2005, Eurocode 3: Konstruiranje elinih konstrukcija Dio 1-8: Konstruiranje spojeva

EN 10045-1, Metalni materijali Charpy-jev udarni test Dio 1: Metoda ispitivanja

EN 10204, Metalni proizvodi Vrste dokumenata i ispitivanja

EN 15048-2, Konstrukcijski vijani spojevi bez predoptereenja Dio 2: Ispitivanje prikladnosti

EN 20898-2, Mehanika svojstva vijanih elemenata Dio2: Matice s propisanim dokaznimoptereenjem normalni navoj (ISO 898-2:1992)

EN ISO 898-1, Mehanika svojstva vijanih elemenata izraenih od ugljinih i legiranih elika Dio 1:Vijci i navojnici (ISO 898-1:1999)

EN ISO 3506-1, Mehanika svojstva vijanih elemenata od nehrajueg elika Dio1: Vijci i navojnici(ISO 3506-1:1997)

EN ISO 3506-2, Mehanika svojstva vijanih elemenata od nehrajueg elika Dio2: Matice (ISO 3506-2:1997)

EN ISO 6507-1, Metalni materijali - Ispitivanje tvrdoe po Vickersu Ispitna metoda (ISO 6507-1:2005)

EN ISO 9001, Sustav upravljanja kvalitetom Zahtjevi (ISO 9001:2000)

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

7/36

7

EN 15048-1:2007 (Hr)

3. Pojmovi i definicije

U svrhu ovog dokumenta, pojmovi i definicije dane u prEN1090-2:2005 se primjenjuju kako slijedi:

3.1. Spoj

Podrazumijeva pripadajue vijak, maticu i podloku (e) (ako je potrebno) s istom povrinskom zatitom (ako jeima)

3.2. Broj serije proizvoda (LOT proizvoda)

Koliina vijanih elemenata jednakih oznaka ukljuujui klasu proizvoda, klasu kvalitete i dimenzije 1,proizvedenih iz ipke, ice ili ploastih proizvoda iz iste are, proizvedenih istim ili slinim postupkom odjednomili kroz kontinuirani vremenski period, kroz jedinstvenu toplinsku obradu i/ili povrinsku zatitu ako je ima.

Jedinstvena toplinska obrada ili povrinska zatita podrazumijeva:

- Za kontinuirani proces, jedinstven ciklus obrade bez promjene parametara- Za diskontinuiran proces, jedinstven ciklus obrade za jednaka uzastopna punjenja (proizvodne are)

Napomena. Proizvodni lot moe biti podijeljen u vie proizvodnih ari zbog procesa proizvodnje i na kraju spojenu jedinstven proizvodni lot.

[ISO 15330:1999]

3.3. Broj serije sklopa (LOT sklopa)

Sklopovi isporueni kao kompleti ukljuuju:

- Vijke iz jednog proizvodnog lot-a;- Matice iz jednog proizvodnog lot-a

3.4. Proireni broj serije sklopa ( proireni LOT sklopa)

Proizvodna serija onog elementa koji najvie utjee na rezultata ispitivanja prikladnosti kombiniran s ostalimkomponentama od istog dobavljaa izabranih po dokumentiranoj metodi.

Napomena: Komponenta s najveim utjecajem je odreena na temelju rezultata ispitivanja.

4. Zahtjevi

4.1. Informacije za naruivanje

Prilikom narudbe proizvoa mora dobiti slijedee informacije:

a) Poveznicu na ovaj standard

b) Koliine koje treba isporuiti

c) Potpun nain oznaavanja2proizvoda

d) Ostale zahtjeve ugovorene s kupcem (npr. zahtjeve pri niskim temperaturama)

1) Dimenzija vijka znai promjer navoja i duljinu

2) Oznaavanje kompletnog sklopa ukljuuje oznaavanje i referentne standarde ukoliko ih ima ilispecifikaciju svake komponente zasebno.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

8/36

8

EN 15048-1:2007 (Hr)

4.2. Proizvodni proces

4.2.1. Opasne tvari

Materijali koriteni u proizvodima ne smiju otputati nikakve opasne tvari iznad gornjih dozvoljenih granica

naznaenih u odgovarajuem Europskom standardu za pojedini materijal ili dozvoljene u nacionalnim zakonimazemlje lanice u koju se isporuuje.

4.2.2. Materijal

elik za automate ne smije se koristiti za proizvodnju vijaka i matica za konstrukcijske spojeve.

4.2.3. Matice

Toplo cinane matice trebaju biti pocinane prije urezivanja navoja. Ne smiju biti prenarezivane nakon cinanja.

4.2.4. Vijci

Proces proizvodnje vijaka klase kvalitete 10.9 mora predvidjeti rizik pojave vodikove krtosti, posebno za vrijemeprocesa povrinske zatite.

Napomena: Odgovarajui dodatni proces se treba uzeti u obzir kad se rizik pojave vodikove krtosti ne moe izbjei.

4.2.5. Povrinska zatita

Povrinska zatita ukoliko je primijenjena mora biti definirana prema odgovarajuim standardima povrinskezatite. Zatita ne smije naruiti mehanika svojstva ili funkcionalne karakteristike spoja. Zatita s kadmijem ililegurama kadmija nije dozvoljena.

Povrinska zatita svih komponenti spoja mora biti sukladna jedna drugoj i treba imati jednaku otpornostkoroziji.

Povrinska zatita svake komponente treba biti pod kontrolom proizvoaa sklopova.

4.3. Uvjeti isporuke

Svi spojni elementi moraju biti isporueni kupcu u originalnom zatvorenom jedinstvenom pakiranju ili uzasebnim zatvorenim pakiranjima proizvoaa sklopa. Prikladnost vlanom ispitivanju sklopa koji se isporuujekupcu mora biti predoena vlanim testom prema EN15048-2.

Pakiranja sklopa vijak/matica ili pojedinih komponenti prema ovom Europskom standardu moraju bitietiketirana s potpunom oznakom vijanih elemenata koje ukljuuje:

- Dodatna slova SB (za koritenje na elinim konstrukcijama eng. SSSStructural BBBBolting)- Odgovarajui broj ili brojeve LOT-a- Identifikacijsku oznaku proizvoaa sklopa

Podloke se uobiajeno isporuuju u posebnim pakiranjima. Sklopovi moraju biti isporueni na jedan od slijedeihnaina:

a) Vijci i matice isporueni od jednog proizvoaa: Elementi sklopa moraju biti pakirani zajednou jednom paketu (kutiji) koji je etiketiran s brojem LOT-a sklopa i identifikacijskom oznakomproizvoaa. Ispitivanje prikladnosti treba biti provedeno na svakom LOT-u sklopa koristei seuzorcima za ispitivanje kako je naznaeno u 6.3.

b) Vijci i matice isporueni od jednog proizvoaa. Svaki element mora biti pakiran u posebnopakiranje (kutiju) koja je etiketirana s brojem LOT-a proizvoda svake komponente iidentifikacijskom oznakom proizvoaa. Elementi sklopa su slobodno izmjenjivi unutar svakeisporuke za isti nominalni promjer.

Ispitivanje prikladnosti treba biti provedeno na svakom dodatnom LOT-u sklopa koristei se uzorcima zaispitivanje kako je naznaeno u tablici 17.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

9/36

9

EN 15048-1:2007 (Hr)

4.4. Zahtjevi na proizvod

4.4.1. Dimenzije i tolerancije dimenzija, oblika i poloaja

Dimenzije i tolerancije dimenzija, oblika i poloaja moraju biti u sukladnosti s proizvoakom deklaracijom koja jeu skladu s odgovarajuim Europskim ili meunarodnim proizvoakim standardom.

Za povrinski zatiene vijane elemente tolerancije se moraju primijeniti na dijelove prije povrinske zatiteizuzev navoja toplo cinanih matica koji se urezuju nakon nanoenja povrinske zatite.

Bilo koja prikladna duljina navoja se moe koristiti. Panju usmjeriti na provoenje standarda.

NAPOMENA: Za metalne konstrukcije se primjenjuje EN 1090.

Bilo koji oblik glave ili dimenzija tijela se moe koristiti, osiguravajui da se potuju zahtjevi na vlanooptereenje.

4.4.2. Mehanike karakteristike komponenti vijanog sklopa

4.4.2.1. Openito

Mehanike karakteristike komponenti vijanog sklopa moraju zadovoljiti zahtjeve navedene u Tablicama 1 do 4.

4.4.2.2. Vijci

Tablica 1 - Osnovne mehanike karakteristike vijaka

Odgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvalitete

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeUgljini i legirani elik

4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.8, 8.8, 10.9Nehrajui elik

50, 70, 80Izduljenje nakon loma EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Minimalna vlana vrstoa EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Donja granica teenja ili naprezanjepri 0,2% neproporcionalnogizduljenja

EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Naprezanje pri dokaznomoptereenju EN ISO 898-1 Ne primjenjuje sevrstoa na kosom osloncu EN ISO 898-1 Ne primjenjuje se

Tvrdoa EN ISO 898-1 Ne primjenjuje se

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

10/36

10

EN 15048-1:2007 (Hr)

Tablica 2 - Minimalna udarna vrstoa vijaka

ZZZZa klasu kvalitetea klasu kvalitetea klasu kvalitetea klasu kvalitete

Ugljini i legirani elik Nehrajui elikKarakteristikaKarakteristikaKarakteristikaKarakteristika

4.6, 5.6, 8.8, 10.9 4.8, 5.8, 6.8 50, 70, 80

Udarna vrstoa KV,minna 20oC

27 J - 27 Ja

Udarna vrstoa KV,minna+ 20oC

- 27 J -

a Udarna vrstoa moe biti ispitivana na 60oC, ukoliko se trai, s najmanjom udarnom vrstoom KV=27J.

4.4.2.3. Matice

Tablica 3 - Matice Odgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvaliteteOdgovarajui standard za klasu kvalitete

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeUgljini i legirani elik

4, 5, 6, 8, 10Nehrajui elik

50, 70, 80Naprezanje pri dokaznomoptereenju EN 20898-2 EN ISO 3506-2

Tvrdoa EN 20898-2 Ne primjenjuje se

4.4.2.4. Podloke

Tablica 4 - Podloke

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristike

Za sve klase kvalitete vijakaiz ugljinih, legiranih i

nehrajuih elike

Za klase kvalitete 8.8 i 10.9 ujednostrukom preklopnom

spoju premaEN 1993-1-8:2005, 3.6.1

Tvrdoa Minimum 100 HV 300 HV do 370 HV

4.4.3. Karakteristike sklopa

4.4.3.1. Odgovarajua kombinacija vijka, matice i podloke

Odgovarajua kombinacija vijka, matice i podloke obzirom na klasu proizvoda danoj u Tablici 5 i sukladnoklasama kvalitete danim u tablici 6 moraju se primjenjivati.

Tablica 5 - Odgovarajua kombinacija vijaka, matica i podloki obzirom na klasu proizvoda i prema EN ISO

4759

VijciVijciVijciVijci MaticeMaticeMaticeMatice PodlokePodlokePodlokePodloke

Proizvod klase A ili B Proizvod klase A, B ili C Proizvod klase A ili C

Proizvod klase C Proizvod klase A, B ili C Proizvod klase C

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

11/36

11

EN 15048-1:2007 (Hr)

Tablica 6 - Odgovarajua kombinacija vijaka matica i podloki obzirom na klasu kvalitete

SklopovSklopovSklopovSklopovi izraeni od ugljinog ili legiranog elikai izraeni od ugljinog ili legiranog elikai izraeni od ugljinog ili legiranog elikai izraeni od ugljinog ili legiranog elika

VijciVijciVijciVijci MaticeMaticeMaticeMatice PodlokePodlokePodlokePodloke

Klase kvaliteteKlase kvaliteteKlase kvaliteteKlase kvalitete Klase kvaliteteKlase kvaliteteKlase kvaliteteKlase kvalitete TvrdoaTvrdoaTvrdoaTvrdoa

4.64.8

4, 5, 6 ili 8

5.6

5.8

5, 6 ili 8

6.8 6 ili 8

100 HV min.

8.8 8 ili 10

10.9 10 ili 12

100 HV min ili300 HV min. a

Sklopovi iSklopovi iSklopovi iSklopovi izraeni odzraeni odzraeni odzraeni od nehrajuegnehrajuegnehrajuegnehrajueg elikaelikaelikaelika

Vijci Matice PodlokeKlasa

Klasa kvalitete Klasa kvalitete Tvrdoa50 50,70 ili 80

70 70 ili 80A2, A3, A4 ili A5

80 80

100 HV min.

a 300 HV min se zahtjeva za klase kvalitete 8.8 i 10.9 u jednostruko preklopnom spoju samo s jednimvijkom ili jednim redom vijaka prema EN 1993-1-8:2005, 3.6.1

4.4.3.2. Vlana otpornost sklopa vijak/matica

Minimalna vlana otpornost sklopa vijak/matica mora zadovoljiti vrijednosti navedene u Tablicama 7 i 8.Vrijednosti su dane na bazi minimalne vlane vrstoe (Rm,min).

Vlana otpornost mora se primijeniti na bilo koju kombinaciju vijak/matica koje su navedene u Tablicama 5 i 6.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

12/36

12

EN 15048-1:2007 (Hr)

Tablica 7 - Vlana otpornost spoja vijak/matica izraenih od ugljinih i legiranih elika

Klasa kvaliteteKlasa kvaliteteKlasa kvaliteteKlasa kvalitete

4.6 4.8 5.6 5.8 6.8 8.8 10.9NavoNavoNavoNavoj

NominalnaNominalnaNominalnaNominalnapovrinapovrinapovrinapovrina

naprezanjanaprezanjanaprezanjanaprezanja

As,nommm2 Minimalna vlanaMinimalna vlanaMinimalna vlanaMinimalna vlana otpornostotpornostotpornostotpornost (As,nom x Rm,min) u N

M12 84,3 33 700 35 400 42 200 43 800 50 600 70 000 87 700

M14 115 46 000 48 300 57 500 59 800 69 000 95 500 120 000

M16 157 62 800 65 900 78 500 81 600 94 000 130 000 163 000

M18 192 76 800 80 600 96 000 99 800 115 000 159 000 200 000

M20 245 98 000 103 000 122 000 127 000 147 000 203 000 255 000

M22 303 121 000 127 000 152 000 158 000 182 000 252 000 315 000

M24 353 141 000 148 000 176 000 184 000 212 000 293 000 367 000

M27 459 184 000 193 000 230 000 239 000 275 000 381 000 477 000M30 561 224 000 236 000 280 000 292 000 337 000 466 000 583 000

M33 694 278 000 292 000 347 000 361 000 416 000 576 000 722 000

M36 817 327 000 343 000 408 000 425 000 490 000 678 000 850 000

NAPOMENA: Da bi se dostigla puna vlana otpornost, toplo cinani sklopovi zahtijevaju posebne mjere, vidi ENISO 10684:2004, Dodatak F.

Tablica 8 - Vlana otpornost spoja vijak/matica izraenih od nehrajuih elika

Klasa kvaliteteKlasa kvaliteteKlasa kvaliteteKlasa kvalitete

50 70 80NavoNavoNavoNavoj

Nominalna povrinaNominalna povrinaNominalna povrinaNominalna povrina

naprezanjanaprezanjanaprezanjanaprezanjaAs,nommm2 Minimalna vlanaMinimalna vlanaMinimalna vlanaMinimalna vlana otpornostotpornostotpornostotpornost

(As,nom x Rm,min) u N

M12 84,3 42 200 59 000 67 400

M14 115 57 500 80 500 92 000

M16 157 78 500 110 000 126 000

M18 192 96 000 134 000 154 000

M20 245 122 000 172 000 196 000

M22 303 152 000 212 000 242 000

M24 353 176 000 247 000 282 000

M27 459 230 000 321 000a 367 000a

M30 561 280 000 393 000a 449 000a

M33 694 347 000 486 000a 555 000a

M36 817 408 000 572 000a 654 000a

a Vlana otpornost mora se primijeniti na sklopove navojnika jedino s dvije matice. Ove dimenzije nisuukljuene u EN ISO 3506, zbog toga to ih je teko proizvesti.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

13/36

13

EN 15048-1:2007 (Hr)

4.4.4. Oznaavanje

4.4.4.1. Vijci

Vijci i navojnici u skladu s ovim Europskim standardom moraju biti oznaeni kako slijedi:

- Oznakom klase kvalitete sukladno EN ISO 898-1 ili EN ISO 3506-1

- Identifikacijskom oznakom proizvoaa sklopa

- Posebnom oznakom SB (za spajanje elinih konstrukcija(eng. SSSStructural BBBBolting))

Oznaka moe biti utisnuta ili izboena na vrhu glave ili na dnu navojnika.

Legenda:

1 Identifikacijska oznaka proizvoaa sklopa

Slika 1Slika 1Slika 1Slika 1 Primjer oznaavanja vijkaPrimjer oznaavanja vijkaPrimjer oznaavanja vijkaPrimjer oznaavanja vijka

4.4.4.2. Matice

Matice u skladu s ovim Europskim standardom moraju biti oznaene kako slijedi:

- Oznakom klase kvalitete sukladno EN 20898-2 ili EN ISO 3506-2

- Identifikacijskom oznakom proizvoaa

- Posebnom oznakom SB (za spajanje elinih konstrukcija(eng. SSSStructural BBBBolting))

Oznaka moe biti utisnuta ili izboena na jednoj priteznoj povrini.

Legenda:

1 Identifikacijska oznaka proizvoaa sklopa

SlikaSlikaSlikaSlika 2222 Primjer oznaavanjaPrimjer oznaavanjaPrimjer oznaavanjaPrimjer oznaavanja maticematicematicematice

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

14/36

14

EN 15048-1:2007 (Hr)

4.4.4.3. Podloke

Podloke se mogu koristiti bez posebnih oznaka, jer su od minimalnog znaenja za vlanu otpornost sklopa na vlakili odrez.

4.5. Postojanost

Povrinska zatita sklopa mora biti u skladu s 4.2.5.Povrinska zatita moe se koristiti da bi se poboljala postojea zahtijevana otpornost na koroziju ukoliko setrai. Ova postojanost moe se dostii ili primjenom propisanih oblika povrinske zatite ili kao dio postojanostistrukture u kojoj se vijani sklop koristi.

NAPOMENA: prEN daje informacije o EN i ISO standardima za postojanost konstrukcija na koroziju,povrinsku zatitu i metode primjene.

Mehanika postojanost sklopa mora se osigurati za razumni ekonomski vijek trajanja sklopa, a sukladnozahtjevima ovog standarda i koristei proizvoaku specifikaciju za pritezanje.

5. Ispitivanje za procjenu sukladnosti

5.1. Ispitivanje na opasne supstance

Isputanje opasnih supstanci moe se utvrditi indirektno provjerom sadraja supstanci u materijalu koji seupotrebljava.

5.2. Dimenzionalno ispitivanje komponenti

Tolerancije najbitnijih dimenzija komponenti moraju biti provjerene uobiajenim mjernim ureajima szahtijevanom tonou kako je dano u Tablicama 9 do 11.

Tablica 9 - Vijci

Bitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzija a TonostTonostTonostTonost (mm)(mm)(mm)(mm) MetodaMetodaMetodaMetoda

Otvor kljua (s) ili promjer glave(dk)

0,05 Mjerenje

Mjera opisanog kruga izmeuvrhova esterokuta glave (e)

0,05 Mjerenje

Visina glave (k) 0,05 MjerenjePromjer tijela (ds) 0,05 Mjerenje

Nazivna duljina (l) 0,1 Mjerenje

Duljina tijela (ls) 0,1 Mjerenje

Duljina zahvata (lg) 0,1 Mjerenje

Dimenzije navoja - Kalibar

Kut glave (kod vijaka s uputenomglavom) ( ) 0,5

o Mjerenje

a Simboli i opis dimenzija definirani su u EN 20225.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

15/36

15

EN 15048-1:2007 (Hr)

Tablica 10 - Matice

Bitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzija a Pouzdanost (mm)Pouzdanost (mm)Pouzdanost (mm)Pouzdanost (mm) MetodaMetodaMetodaMetoda

Otvor kljua (s) 0,05 Mjerenje

Mjera opisanog kruga izmeuvrhova esterokuta (e)

0,05 Mjerenje

Visina matice (m) 0,05 Mjerenje

Dimenzije navoja - Kalibar

a Simboli i opis dimenzija definirani su u EN 20225.

Tablica 11 - Podloke

Bitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzijaBitna dimenzija a TonostTonostTonostTonost (mm)(mm)(mm)(mm) MetodaMetodaMetodaMetoda

Promjer rupe (d1) 0,1/- Mjerenje / Kalibar

Vanjski promjer (d2) 0,1 Mjerenje

Debljina (h) 0,05 Mjerenje

a Simboli i opis dimenzija definirani su u EN 20225.

5.3. Ispitivanje mehanikih karakteristika komponenti

Mehanike karakteristike vijaka, matica i podloki moraju se ispitati prema Tablicama 12 do 14.

Tablica 12 - Vijci

Referentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduru

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristike IspitivanjeIspitivanjeIspitivanjeIspitivanje Ugljini elik i legiranielik

Nehrajui elik

Izduljenje nakon loma Ispitivanje na vlak EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Minimalna vlanavrstoa

Ispitivanje na vlak EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Donja granica teenja ilinaprezanje na 0,2%neproporcionalnogizduljenja

Ispitivanje na vlak EN ISO 898-1 EN ISO 3506-1

Naprezanje pri dokaznomoptereenju

Ispitivanje dokaznimoptereenjem

EN ISO 898-1 Ne primjenjuje se

Naprezanje na kosom

osloncu

Ispitivanje na kosom

osloncu EN ISO 898-1 Ne primjenjuje seTvrdoa Ispitivanje tvrdoe EN ISO 898-1 Ne primjenjuje se

Udarna vrstoa Ispitivanje na udar EN 10045-1 EN 10045-1

Tablica 13 - Matice

Referentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristike IspitivanjeIspitivanjeIspitivanjeIspitivanje

Ugljini elik i legiranielik

Nehrajui elik

Naprezanje pri dokaznom

optereenju

Ispitivanje dokaznim

optereenjem

EN 20898-2 EN ISO 3506-2

Tvrdoa Ispitivanje tvrdoe EN 20898-2 Ne primjenjuje se

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

16/36

16

EN 15048-1:2007 (Hr)

Tablica 14 - Podloke

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristike IspitivanjeIspitivanjeIspitivanjeIspitivanje Referentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduruReferentni standard za ispitnu proceduru

Tvrdoa Ispitivanje tvrdoe EN ISO 6507-1

5.4. Ispitivanje funkcionalnih karakteristika sklopa

Ispitivanje funkcionalnih karakteristika mora biti u skladu s Tablicom 15.

Tablica 15 - Ispitivanje sklopa

Mehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristikeMehanike karakteristike IspitivanjeIspitivanjeIspitivanjeIspitivanje RefRefRefReferentni standard za ispitnu proceduruerentni standard za ispitnu proceduruerentni standard za ispitnu proceduruerentni standard za ispitnu proceduru

Vlana otpornost Ispitivanje sklopa na vlak EN 15048-2

5.5. Kriterij prihvatljivosti

Svi ispitivani vijani elementi za ocjenu sukladnosti moraju proi ispitivanja kako bi bili u sukladnosti s ovimstandardom.

6. Ocjenjivanje sukladnosti

6.1. Openito

Sukladnost komponenti i sklopova zahtjevima ovog standarda i navedenim vrijednostima mora biti predoena:

a) inicijalnim ispitivanjemb) tvornikim postupkom kontrole ukljuujui uvjerenje proizvoda

U svrhu ispitivanja proizvodi mogu biti grupirani u srodne grupe ime se podrazumijeva da su svojstva zajednikaza sve proizvode unutar grupe.

6.2. Inicijalno ispitivanje

6.2.1. Openito

Inicijalno ispitivanje je cijeli set ispitivanja ili drugih procedura, ime se odreuju svojstva uzoraka proizvoda kaoreprezentativna za taj tip proizvoda.

Inicijalno ispitivanje mora se provesti kako bi se pokazala sukladnost s ovim standardom pri prvom koritenjuovog standarda za proizvode stavljene na trite i:

a) na poetku proizvodnje novog ili izmijenjenog sklopa, sirovina ili dobavlja sirovine ilikomponente, uglavnom prilikom svake promjene koja utjee na zahtijevana svojstva.

b) na poetku nove ili izmijenjene tehnologije proizvodnje

U sluaju ispitivanja proizvoda za koje je inicijalno ispitivanje sukladno ovom standardu ve provedeno,isto se moe smanjiti

c) ukoliko se ustanovi da nisu naruene funkcionalne karakteristike u usporedbi s ve ispitanimproizvodima.

d) prema pravilima grupiranja i/ili izravnoj primjeni ili primjeni ekstrapolacijom ispitnih rezultata.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

17/36

17

EN 15048-1:2007 (Hr)

Sklopove oznaene CE oznakom prema prikladno usklaenim Europskim specifikacijama moe se smatrati daimaju osobine definirane CE oznaavanjem, meutim to ne zamjenjuje odgovornost proizvoaa sklopa da jamiispravnost dizajna sklopa te da komponente zadovolje neophodne osobine kako bi se zadovoljila konstrukcija.

6.2.2. Karakteristike

Sve karakteristike navedene u 4.4 moraju biti predmeti inicijalnog ispitivanja sa slijedeim iznimkama:

- Otputanje opasnih supstanci moe se procijeniti indirektno kontrolom koliine predmetne supstance.

6.2.3. Koritenje povijesnih podataka

Ispitivanja provedena prethodno na istim proizvodima sukladno odredbama ovog standarda (iste karakteristike,ispitne metode, postupak uzorkovanja, sustav ovjere o sukladnosti itd.) mogu se primjenjivati.

6.2.4. Postupak s izraunatim vrijednostima i konstrukcijom

U nekim sluajevima proizvoa moe proizvesti proizvod prema nacrtu ili proraunu dobivenom od treih lica. Utom sluaju provjera nee ukljuiti konstrukciju ili proraun same, nego samo injenicu da je proizvod prihvatljiv

po pretpostavljenim konstrukcijama i/ili proraunima.

6.2.5. Uzorkovanje, ispitivanje i kriterij prihvatljivosti

6.2.5.1. Uzorkovanje

Inicijalno ispitivanje mora se provoditi na uzorcima proizvoda reprezentativnim za tip proizvedenih proizvoda.

6.2.5.2. Ispitivanje i kriterij prihvatljivosti

Koliina vijaka, matica i podloki koji se trebaju ispitati mora biti u skladu s Tablicom 16.

Tablica 16 - Broj uzoraka koji se trebaju ispitati i kriterij prihvatljivosti za inicijalno ispitivanje i periodiku

provjeruKoliina ispitivanjaKoliina ispitivanjaKoliina ispitivanjaKoliina ispitivanja

KarakteristikaKarakteristikaKarakteristikaKarakteristikaParagrafParagrafParagrafParagrafzzzzahtjevahtjevahtjevahtjevaaaa

Ispitna metodaIspitna metodaIspitna metodaIspitna metoda InicijalnoInicijalnoInicijalnoInicijalnoispitivanjeispitivanjeispitivanjeispitivanje

PeriodikoPeriodikoPeriodikoPeriodikoispitivanjeispitivanjeispitivanjeispitivanje

KriterijKriterijKriterijKriterijprihvatljivostiprihvatljivostiprihvatljivostiprihvatljivosti

V i j c iV i j c iV i j c iV i j c i

Dimenzije i tolerancije 4.4.1 Prema 5.2 a b c

Izduljenje nakon loma 4.4.2 Ispitivanje na vlak a b c

Minimalna vlanavrstoa

4.4.2 Ispitivanje na vlak a b c

Donja granica teenja ili

naprezanje pri 0,2%neproporcionalnogizduljenja

4.4.2 Ispitivanje na vlak a b c

Naprezanje pri dokaznomoptereenju

4.4.2Ispitivanje dokaznim

optereenjema b c

vrstoa na kosomosloncu

4.4.2 Ispitivanje na kosom osloncu a b c

Tvrdoa 4.4.2 Ispitivanje tvrdoe a b c

Udarna vrstoa 4.4.2 Ispitivanje na udar a b c

M a t i c eM a t i c eM a t i c eM a t i c e

Dimenzije 4.4.1 Prema 5.2 a b c

Naprezanje pri dokaznomoptereenju

4.4.2 Ispitivanje dokaznimoptereenjem

a b c

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

18/36

18

Tvrdoa 4.4.2 Ispitivanje tvrdoe a b c

P o d l o k eP o d l o k eP o d l o k eP o d l o k e

Dimenzije 4.4.1 Prema 5.2 a b c

Tvrdoa 4.4.2 Ispitivanje tvrdoe a b c

S k l o p o v iS k l o p o v iS k l o p o v iS k l o p o v i

Otpornost na vlak 4.4.3 Ispitivanje podobnosti a b c

a Inicijalni tipovi trebaju biti izabrani tako da obuhvaaju razliite nazivne promjere, razliite metode proizvodnje,razliite klase kvalitete, razliite vrste povrinske zatite i razliite izvore repromaterijala, uzimajui u obzir 6.2.1 i 6.2.3.Za karakteristike uvjetovane nazivnim promjerom, svi promjeri se trebaju uzeti u obzir. Ukoliko ima vie od 4 promjera ugrupi, tada podruje promjera treba biti takvo da se izabere najmanje 4 reprezentativna promjera. Za svako inicijalnotipsko ispitivanje 5 (pet) ispitivanja se mora provesti za svaku karakteristiku.b 5 (pet) ispitivanja za svaki lot sklopac Svi ispitni uzorci moraju proi ispitivanje.

Rezultati svih tipskih ispitivanja moraju se zapisati i uvati od strane proizvoaa najmanje 10 (deset) godina.

6.3. Tvornika kontrola proizvodnje (FPC) (Factory Production Control)

6.3.1. Openito

Proizvoa mora uspostaviti, dokumentirati i odravati FPC sustav da osigura kako bi proizvodi koji se putaju natrite zadovoljili postavljena karakteristina svojstva. FPC sustav mora sadravati pisane postupke (upute zarad), redovne provjere i ispitivanja i/ili ocjene i primjenu rezultata na kontrolne podatke i ostale ulazne materijaleili komponente , opremu, proizvodni proces i proizvod.

FPC sustav koji je u skladu sa zahtjevima EN ISO 9001, i ini proizvod jedinstvenim prema zahtjevima ovogstandarda mora biti razmotren kako bi zadovoljio gornje zahtjeve.

Rezultati inspekcija, testiranja i procjena koji su zahtijevali aktivnost moraju biti zapisani i ako je bilo kakva

aktivnost u tom smislu provedena. Aktivnosti koje treba poduzeti kada kontrolne vrijednosti ne zadovoljavajuzahtjev moraju biti zapisane te uvati za vrijeme koje je propisano u proizvoakim FPC postupcima(procedurama).

6.3.2. Osoblje

Odgovornost, ovlasti i odnos izmeu osoblja koje upravlja, provodi ili potvruje rad koji utjee na sukladnostproizvoda mora biti definiran. To se posebice odnosi na osoblje koje treba pokrenuti aktivnosti za izbjegavanjenastajanja nesukladnih proizvoda, aktivnosti u sluaju pojave nesukladnosti te da prepoznaje i zapisuje problemekoji uzrokuju nesukladnost.

6.3.3. Oprema

Svi mjerni i ispitni ureaji moraju biti umjereni ili potvreni i redovno ispitani prema dokumentiranimprocedurama, uestalostima i kriterijima.

Sva oprema koja se koristi u proizvodnom procesu mora biti redovno provjeravana i odravana da bi odralaupotrebljivost i onemoguilo da kvar ili greka uzrokuje nepouzdanost proizvodnog procesa.

O provjerama i odravanju mora se voditi rauna i zapisivati prema proizvoakim pisanim postupcima(procedurama) i uvanje zapisa u vremenu definiranom proizvoakim FPC procedurama.

6.3.4. Proces konstruiranja

Sustav tvornike kontrole proizvodnje mora dokumentirati razliite stupnjeve u konstruiranju proizvodaidentificirajui postupke provjere i osobe odgovorne za sve stupnjeve konstrukcije.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

19/36

19

EN 15048-1:2007 (Hr)

Za vrijeme samog procesa konstruiranja, zapis se mora drati za sve provjere i njihove rezultate i sve korektivneradnje. Ovaj zapis mora biti dovoljno opisan i pouzdan da opie kako su svi stupnjevi i faze konstrukcije kao i sveprovjere provedene na zadovoljavajui nain.

6.3.5. Sirovina i komponente

Specifikacija svih ulaznih sirovina i komponenti mora biti dokumentirana i mora sadravati shemu provjere kakobi se odrala sukladnost.

U sluaju dobavljanja (nabave) komponenti sklopa, potvrda o stupnju sukladnosti mora najmanje odgovarati sonom od sklopa. Ukoliko to nije sluaj, shemu provjere treba poveati da se dostigne traeni stupanj.

6.3.6. Kontrola u procesu

Karakteristike koje se ne mogu kontrolirati na gotovom proizvodu moraju se kontrolirati kontrolom u procesu.

6.3.7. Ispitivanje proizvoda i ocjenjivanje

Proizvoa mora uspostaviti postupke (procedure) kako bi se osiguralo da tolerancije u proizvodnji omoguavaju

izvedivost proizvoda sukladno zadanim vrijednostima, izvedeno inicijalnim ispitivanjem.

Karakteristike i znaenje provjera su dani u tablici 17.

Tablica 17 - Uestalost ispitivanja za ispitivanje proizvoda i ocjenjivanje kao dio FPC-a

Minimalni broj ispitnih uzoraka i minimalnaMinimalni broj ispitnih uzoraka i minimalnaMinimalni broj ispitnih uzoraka i minimalnaMinimalni broj ispitnih uzoraka i minimalnauestalost ispitivanjauestalost ispitivanjauestalost ispitivanjauestalost ispitivanjaKarakteristikaKarakteristikaKarakteristikaKarakteristika ParagrafParagrafParagrafParagraf normenormenormenorme

Uvjeti isporuke premaUvjeti isporuke premaUvjeti isporuke premaUvjeti isporuke prema4.3 a)4.3 a)4.3 a)4.3 a)

Uvjeti isporuke prema 4.3Uvjeti isporuke prema 4.3Uvjeti isporuke prema 4.3Uvjeti isporuke prema 4.3b)b)b)b)

5.3VijciVijciVijciVijci

vrstoa na kosomosloncu

ilitvrdoa 5.3

MaticeMaticeMaticeMatice

Tvrdoa 5.3

PodlokePodlokePodlokePodloke

Tvrdoa 5.3

1 komad na sat zakontinuirani postupaktoplinske obradeili1 komad po punjenju

1 komad na sat zakontinuirani postupaktoplinske obradeili1 komad po punjenju

SklopoviSklopoviSklopoviSklopovi

Vlana izdrljivost

5.4 5 sklopova po LOT-u

- 1 sklop poproizvoakom LOT-uvijka ali najmanje

- 5 sklopova za svakiproireni LOT sklopaneovisno o duljini vijka(npr. proireni LOTsklopa moe sadravatirazliite duljine vijaka)

Proizvoa treba zapisati rezultate ispitivanja navedenih u Tablici 17. Ovi zapisi moraju najmanje ukljuivatislijedee informacije:

a) identifikaciju proizvoda i sklopa koji su ispitanib) datum uzorkovanja i ispitivanjac) primijenjenu metodu ispitivanjad) rezultati ispitivanja

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

20/36

20

EN 15048-1:2007 (Hr)

6.3.8. Sljedivost i oznaavanje

Pojedine komponente i sklopovi moraju biti prepoznatljivi i sljedivi s vezom prema izvornoj proizvodnji. Proizvoamora imati pisane procedure kojima osigurava da su procesi oznaavanja radi omoguavanja sljedivosti redovitoprovjeravani-

6.3.9. Nesukladni proizvodi

Proizvoa mora imati pisane procedure koje opisuju kako se postupa s nesukladnim proizvodima. Svaki takavdogaaj mora biti zapisan kada se desi i ti podaci se moraju uvati cijelo vrijeme koje je odreeno u proizvoakojpisanoj proceduri.

6.3.10. Rukovanje, odlaganje, pakiranje

Proizvoa mora imati pisane procedure kojima provodi metode rukovanja i mora osigurati prikladno odlagalitesprjeavajui oteenja ili propadanje.

6.4. Ispitivanje uzoraka uzetih iz tvornice od strane proizvoaa

Kao povremenu provjeru, ispitivanje uzoraka uzetih u tvornici od strane proizvoaa, a prema pripremljenomplanu opisanom u lanku 5 i 6.2 mora imati znaenja ocjene sukladnosti proizvoda dobavljenog premaodgovarajuem standardu.

Slijedea uestalost ispitivanja se primjenjuje:

- Prve godine: dva puta- Svake slijedee godine: jedan put godinje- U sluaju greke (nesukladnosti): ponovo dva puta godinje

Ukoliko se zahtjeva izvjee tog ispitivanja provedenog od strane proizvoaa mora biti izvjee o ispitivanju 3.1prema normi EN 10204.

7. Dokumentiranje rezultata ispitivanja

Rezultati ispitivanje moraju se dokumentirati za svaki LOT sklopa ili proireni LOT sklopa. Dokumentacija moraukljuivati sve rezultate svih ispitivanja spomenutih u 6.3 i mora biti uvana najmanje 10 godina nakon to jeispitivanje provedeno.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

21/36

21

EN 15048-1:2007 (Hr)

Dodatak ZA(Informativno)

Stavke u ovom Europskom Standardu koji se odnose na propisnik EU

Direktiva proizvoda za gradnju (89/106EEC od 21.12.1988)

ZA.1ZA.1ZA.1ZA.1 PregledPregledPregledPregled iiii relevantnrelevantnrelevantnrelevantneeee karakteristikkarakteristikkarakteristikkarakteristikeeee

Ovaj Europski Standard je bio pripremljen u mandatu M/120 Strukturni metalni proizvodi i pribor izdanog zaCEN od strane Europske komisije i Europskog udruenja slobodne trgovine.

lanci ovog Europskog standarda prikazani u Dodatku ZA zadovoljavaju zahtjeve mandata M/120 Strukturnimetalni proizvodi i pribor izdanih od EU Direktive proizvoda za gradnju (89/106/EEC).

Slaganje s ovim lancima daje pravo pretpostavci odgovaranja proizvoda u gradnji opisanih u ovom Dodatku zaodgovarajuu namjenu navedenih ovdje; veza mora biti napravljena prema informaciji vezanoj za CE oznaavanje.

U ovom Europskom standardu Strukturni spojevi se odnose na vijke, matice i podloke namijenjene zakoritenje u vijanom spajanju konstrukcija bez predoptereenja sklopova.

UPOZUPOZUPOZUPOZORENJEORENJEORENJEORENJE: Ostali zahtjevi i druge EU Direktive koje ne utjeu na prikladnost za namijenjenu upotrebu,mogu biti primijenjene na komponente konstrukcijskih vijanih spojeva, a slau se sa stavkama ovog Europskogstandarda.

NAPOMENA 1 Kao dodatak na bilo koji lanak koji se odnosi na opasne supstance sadran u ovom standardu,moe biti primjenjiv i neki drugi zahtjev na neodgovarajue proizvode, (npr. prenesene Europske odredbe,nacionalni zakoni i administrativne odredbe). Na nain da zadovolje propisnik EU Direktive za proizvode ugradnji, te ti zahtjevi moraju takoer biti usuglaeni s, kada i gdje se primjenjuju.

NAPOMENA 2 Informativna baza podataka Europskih i nacionalnih propisnika o opasnim supstancama jedostupna na web stranici EUROPA , Izgradnja (dostupna krozhttp://europa.eu.int/comm/enterprise/construction/internal/dangsub/dangmain/htm).

Ovaj Dodatak ZA ima jednak djelokrug kao i lanak 1 s naglaskom na opisane proizvode. On postavlja uvjete zaCE oznaavanje komponenti sklopova vijak/matica/podloka i samih sklopova za njihovu namjenu i prikazujeodgovarajue primjenjive lanke, vidi Tablicu ZA.1.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

22/36

22

EN 15048-1:2007 (Hr)Tablica ZA.1 - Komponente za spajanje konstrukcija bez predoptereenja u opoj gradnji i graevinarstvu

Bitne karakteristike zaBitne karakteristike zaBitne karakteristike zaBitne karakteristike za ovjeruovjeruovjeruovjeruParagrafParagrafParagrafParagrafzahtjevazahtjevazahtjevazahtjeva

KlaseKlaseKlaseKlase NapomeneNapomeneNapomeneNapomene

V i j c iV i j c iV i j c iV i j c i

Tolerancije dimenzija, oblika i poloaja 4.4.1 - aEN/ISO

Produljenje nakon lomaTablica 1 -

min. granica

Minimalna vlana vrstoaTablica 1 -

min. granica

Donja granica teenja ili naprezanje pri 0,2%neproporcionalnog izduljenja

Tablica 1-

min. granica

Naprezanje pri dokaznom optereenjuTablica 1

- min. granica

vrstoa na kosom osloncu Tablica 1 - min. granica

Tvrdoa Tablica 1 - min. granica

Udarna vrstoa Tablica 2 - min. granica

Otputanje opasnih supstanci 4.2.1 - Substx=yppm

Izdrljivost 4.5 - Prolaz

M a t i c eM a t i c eM a t i c eM a t i c e

Tolerancije dimenzija, oblika i poloaja 4.4.1 - EN/ISO

Naprezanje pri dokaznom optereenjuTablica 3

- min. granica

Tvrdoa Tablica 3 - min. granica

Otputanje opasnih supstanci 4.2.1 - Substx=yppm

Izdrljivost 4.5 - Prolaz

P o d l o k eP o d l o k eP o d l o k eP o d l o k e

Tolerancije dimenzija, oblika i poloaja 4.4.1 - EN/ISO

Tvrdoa Tablica 4 - min. granica

Otputanje opasnih supstanci 4.2.1 - Substx=yppm

Izdrljivost 4.5 - Prolaz

S k l o p o v iS k l o p o v iS k l o p o v iS k l o p o v i

Vlana otpornost sklopa Tablica 5 - min. granica

Izdrljivost 4.5 - Prolaz

Proizvoa moe deklarirati minimalne granine vrijednosti za odgovarajue karakteristike prema EN ISO 898-1/EN 20898-2 ili aktualne vrijednosti vee od minimalnih graninih vrijednosti ili koristiti klasu kvalitete kao 4.4.4standardno oznaavanje prema pravilima oznaavanja.

a Predstavlja EN/ISO standard proizvoda koji odreuje odgovarajue tolerancije koje proizvoa mora deklariratikao dio CE oznaavanja (vidi lanak ZA.3)

Zahtjevi na pojedine karakteristike nisu primjenjivi u pojedinim zemljama lanicama gdje ne postoje regulatornizahtjevi za te karakteristike za namjensko krajnje koritenje proizvoda. U tom sluaju proizvoai stavljajuisvoje proizvode na trite tih zemalja lanica nisu obavezni odreivati niti deklarirati osobine svojih proizvoda s

poveznicom na te karakteristike i opcija NNNNon PPPPerformance DDDDetermined (NPD) u informacijama priloenim CEoznaci se moe koristiti (vidi lanak ZA.3) . NPD opcija ne bi se trebala koristiti gdje je karakteristika predmetgraninog sluaja.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

23/36

23

EN 15048-1:2007 (Hr)

ZA.ZA.ZA.ZA.2222 Postupci atestiranja sukladnosti proizvodaPostupci atestiranja sukladnosti proizvodaPostupci atestiranja sukladnosti proizvodaPostupci atestiranja sukladnosti proizvoda

ZA.ZA.ZA.ZA.2.2.2.2.1111 Sustav atSustav atSustav atSustav atestiranja sukladnostiestiranja sukladnostiestiranja sukladnostiestiranja sukladnosti

Sustav atestiranja sukladnosti komponenti sklopa vijak/matica/podloka i samih sklopova kao takvih naznaena uTablici ZA.1, a prema Odluci komisije 98/241/EC od Oujka 1998 danih u Dodatku III Mandata M/120STRUKTURNI METALNI PROIZVODI i pribor, su prikazani u Tablici ZA.2 za namjensku upotrebu.

Tablica ZA.2 - Atestacija sustava sukladnosti

ProizvodiProizvodiProizvodiProizvodi NamjenaNamjenaNamjenaNamjena Stupanj ili klasaStupanj ili klasaStupanj ili klasaStupanj ili klasaSustav atestiranjaSustav atestiranjaSustav atestiranjaSustav atestiranja

sukladnostisukladnostisukladnostisukladnosti

STRUKTURNI SPOJEVI

Opa izgradnja iprojektiranje konstrukcija

ukljuujui OFF Shorestrukture

- 2+a

a Sustav 2+: Vidi direktivu 89/106/EEC (CPD) Dodatak III.2 (ii), Prva mogunost, ukljuujui certifikacijutvornike kontrole proizvodnje od strane ovlatenog tijela na bazi inicijalne provjere tvornike kontroleproizvodnje kao i trajni nadzor, ocjenjivanje i potvrda tvornike kontrole proizvodnje.

ZA.ZA.ZA.ZA.2.22.22.22.2 Izdavanje ocjene sukladnosti za proizvode u sustavu 2+Izdavanje ocjene sukladnosti za proizvode u sustavu 2+Izdavanje ocjene sukladnosti za proizvode u sustavu 2+Izdavanje ocjene sukladnosti za proizvode u sustavu 2+

Vidi Tablicu ZA.3

Tablica ZA.3 Izdavanje ocjene sukladnosti za proizvode u sustavu 2+

ZadaciZadaciZadaciZadaci Sadraj zadatkaSadraj zadatkaSadraj zadatkaSadraj zadatka

ZZZZa ocjenua ocjenua ocjenua ocjenusukladnostisukladnostisukladnostisukladnostiprimijenitiprimijenitiprimijenitiprimijeniti

lanaklanaklanaklanakTvornika kontrola proizvodnje (FPC) Parametri vezani zasve relevantnekarakteristike uTablici ZA.1

6.3

Inicijalno tipsko ispitivanje Sve relevantnekarakteristike uTablici ZA.1 6.2

Zadaci uodgovornostiproizvoaa

Ispitivanje uzoraka uzetih u tvornici Sve relevantnekarakteristike uTablici ZA.1 6.4

Inicijalnogispitivanja tvornice iFPC

Parametri vezani zasve relevantnekarakteristike uTablici ZA.1

6.3Zadaci uodgovornosticertifikacijskogtijela FPC(Tvornike kontroleproizvodnje)

Certifikacija FPC odtijela koje izdajecertifikaciju FPC nabazi

Trajnog nadzora,ocjenjivanja ipotvrivanja(odobrenja)FPC

Parametri vezani zasve relevantnekarakteristike uTablici ZA.1

6.3

ZA.ZA.ZA.ZA.2.32.32.32.3 Izjava o sukladIzjava o sukladIzjava o sukladIzjava o sukladnostinostinostinosti

Dok god se potuju uvjeti ovog Dodatke, proizvoa ili njegov predstavnik postavljen na Europskom EkonomskomPodruju (EEA), mora pripremiti i drati izjavu o sukladnosti koja mu daje pravo stavljati oznaku CE. Ova izjavamora ukljuivati:

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

24/36

24

EN 15048-1:2007 (Hr)

a) Naziv i adresu proizvoaa, ili njegovog ovlatenog predstavnika u EEA i mjesta proizvodnje

b) Opis proizvoda (tip, identifikaciju, upotrebu i slino), i kopiju tog opisa priloenu uz CE oznaku, vidilanak ZA.3

c) Propisnike s kojima je proizvod sukladan (npr. Ovaj Dodatak ZA ovog Europskog standarda)

d) Posebne uvjete primjene i koritenja proizvoda , ukoliko je potrebno

e) Ime i funkciju odgovorne osobe da potpie izjavu u ime proizvoaa ili dobavljaa ili ovlatenogpredstavnika

Izjava mora biti priloena tvornikom certifikatu proizvoda, priznata od tijela izdavatelja koja mora sadravati,dodatno na gornje informacije:

f) Naziv i adresu izdavatelja

g) Broj tvornikog certifikata kontrole proizvodnje

h) Uvjete i vrijeme vaenja certifikata, gdje je primjenljivo

i) Ime i funkciju osobe ovlatene za potpis certifikata.

Ova izjava mora biti pristupana na zahtjev i predoena na jezicima zemalja lanica koje koriste proizvod.

ZA.ZA.ZA.ZA.3333 CE OznaavanjeCE OznaavanjeCE OznaavanjeCE Oznaavanje i etiketiranjei etiketiranjei etiketiranjei etiketiranje

Proizvoa sklopova ili njegov ovlateni predstavnik postavljen u EEA je odgovoran za primjenu CE oznake.Oznaavanje CE simbolom mora biti u skladu s Direktivom 93/68/EEC3)i mora biti vidljiva na pakiranju ili napriloenim komercijalnim dokumentima (ispitnim dokumentima).

CE oznaavanje sastoji se od slova CE u definiranom obliku i mora biti popraeno uz slijedeim informacijama:

a) Identifikacijski broj tijela izdavatelja

b) Naziv ili identifikacijska oznaka proizvoaa sklopova

c) Zadnje dvije znamenke godine CE oznaavanja

d) Broj izjave o sukladnosti s vezom prema tvornikoj kontroli proizvoda

e) Vezu prema ovom Europskom standardu (EN 15048-1)

f) Oznaku proizvoda

g) Deklarirane tolerancije na odgovarajui EN/IUSO standard

Opcija NPD (Svojstva nisu odreena (eng. NNNNo PPPPerformance DDDDetermined)) ne bi se trebala koristiti kada sukarakteristike u graninim vrijednostima. Inae NPD opcija se moe koristiti kada se karakteristika za navedenunamjenu nije predmet odredbi u zemlji lanici kao odreditu.

NAPOMENA: Oznaavanje proizvoda ukljuuje klase kvalitete vijaka i matica koja definiraju mehanika ifizika svojstva tih proizvoda i koja su definirana u EN ISO 898-1 i EN 20898-2 ve prema pripadnosti.

3) Direktiva odbora 93/68/EEC od 22.07.1993 mijenjajui 12 Direktiva ukljuujui 89/106/EEC uskladilo je

propisnik za CE oznaavanje.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

25/36

25

EN 15048-1:2007 (Hr)

CE oznaka sukladnosti, koja se sastojiod CE simbola danog po Direktivi

93/68/EEC.

Identifikacijski broj izdavateljacertifikata FPC-u.01234

ANYCO Ltd, PO BOX 21, BANYCO Ltd, PO BOX 21, BANYCO Ltd, PO BOX 21, BANYCO Ltd, PO BOX 21, B----1050105010501050 Naziv ili identifikacijska oznaka iregistrirana adresa proizvoaa

08080808 Zadnje dvije znamenke godine kada jeoznaka dana

Broj FPC certifikata01234-CPD-00234

Broj Europskog standarda

Opis proizvodaEN 15048-1

Non Preloaded structural bolting assembly

Tolerances EN/ISO NNNNN (odgovarajui standard proizvoda)

Bolt EN ISO 4014-M20 x 75 8.8 tZn

Nut EN ISO 4032 M20 6AZ 10 tZn

Washer EN ISO 7091 M20 tZn

Opasna supstanca X : Less than 0,2 ppmOpasna supstanca X : Less than 0,2 ppmOpasna supstanca X : Less than 0,2 ppmOpasna supstanca X : Less than 0,2 ppm

Podaci o reguliranim karakteristikama(osobinama) koje mogu biti u obliku

standardnog oznaavanja proizvoda iliizjava stvarnih vrijednosti bitnih osobina(vidi Tablicu ZA.1) ako vrijednosti prelazedonje granine vrijednosti zahtijevane po

standardu.

Slika ZA.1Slika ZA.1Slika ZA.1Slika ZA.1 Informativni prInformativni prInformativni prInformativni primjer CE oznaavanjimjer CE oznaavanjimjer CE oznaavanjimjer CE oznaavanjaaaa

Kao dodatak na bilo koju informaciju vezanu za opasne supstance, a prikazanu gore, uz proizvod treba bitipridodana kad i gdje je potrebno i u prikladnom obliku., dokumentacija koja sadri bilo koju drugu odredbu zaopasne supstance, a koju proizvod zadovoljava koju se treba potivati, zajedno s bilo kojom informacijom kojuzahtijeva ta odredba.

NAPOMENA: Europska legislativa bez nacionalnih odstupanja ne mora se navoditi.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

26/36

26

EN 15048-1:2007 (Hr)

LiteraturaLiteraturaLiteraturaLiteratura

[1] ENV 1090-1, Izvoenje elinih konstrukcija Dio1 : Opa pravila i pravila izgradnje

[2] EN 14399-1, Vijani sklopovi visoke vrstoe za spajanje elinih konstrukcija sa prednaprezanjem Dio 1 :Opi zahtjevi

[3] EN ISO 10684:2004, Vijani elementi Zatita toplim cinanjem (ISO 10684:2004)

[4] EN ISO 15330, Vijani elementi Ispitivanje prednaprezanjem za otkrivanje vodikove krtosti Metodaparalelnih nalijegajuih povrina (ISO 15330:1990)

[5] EN 20225, Vijani elementi Vijci, navojnici i matice Simboli i oznaavanje dimenzija (ISO 225:1983)

[6] EN ISO 4759-1, Tolerancije za vijane elemente Dio 1 : Vijci, navojnici i matice vrste proizvoda A, B i C(ISO 4759-1:2000)

[7] EN ISO 4759-3, Tolerancije za vijane elemente Dio 3 : Ravne podloke za vijke i matice Vrste proizvoda Ai C (ISO 4759-3:2000)

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

27/36

1

EUROPSKI STANDARD EN 15048-2Travanj 2007

ICS 21.060.10

Hrvatska verzijaHrvatska verzijaHrvatska verzijaHrvatska verzija

Konstrukcije s vijanim spojem bez pred optereenja- Dio 2: Testprikladnosti

Ovaj Europski Standard je odobren od CEN 06.08.2006.lanovi CEN su obavezni udovoljiti CEN/CENELEC Internim pravilima koja odreuju uvjeteizdavanja ovog Europskog standarda kao Nacionalnog Standarda bez ikakvih izmjena. Aurirana listai knjine reference koje se odnose na Nacionalni Standard mogu se dobiti zahtjevom premaCentralnom Tajnitvu ili prema bilo kojem CEN lanu.

Ovaj Europski standard postoji u tri slubene verzije (Engleski, Njemaki i Francuski). Prijevod nabilo koji drugi jezik od strane CEN lana i koji je doznaen Centralnom Tajnitvu ima isti status kaoslubene verzije.

CEN lanovi su nacionalna tijela za normizaciju Austrije, Belgije, Bugarske, Cipra, eke Republike,Danske, Estonije, Finske, Francuske, Njemake, Grke, Madarske, Islanda, Irske, Italije, Latvije,Litve, Luksemburga, Malte, Nizozemske, Norveke, Poljske, Portugala, Rumunjske, Slovake,

Slovenije, panjolske, vedske, vicarske i Ujedinjenog Kraljevstva.

CEN

Europski zavod za normizaciju

Centralno tajnitvo, rue de Stassart 36, B-1050 Brussels

2007. CEN Sva prava koritenja u bilo kojem obliku i znaenjurezervirana su na lanove CEN Ref. No. EN 15048-2:2007 Hr

Preveo: D. PappoRecenzija: G. Vrbanus

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

28/36

2

EN 15048-2:2007 (Hr)

SadrajSadrajSadrajSadraj

Predgovor........................................................................................................................................... 3

Uvod................................................................................................................................................... 4

1. Opis ............................................................................................................................................ 5

2. Normativne reference................................................................................................................. 5

3. Pojmovi i definicije.................................................................................................................... 5

4. Simboli....................................................................................................................................... 5

5. Ispitivanje na vlak spoja vijak/matica........................................................................................ 6

5.1. Naelo .................................................................................................................................... 6

5.2. Uvjeti ispitivanja.................................................................................................................... 6

5.2.1. Openito............................................................................................................................. 6

5.2.2. Ispitni ureaji ..................................................................................................................... 6

5.2.3. Sklopovi koji se ispituju..................................................................................................... 6

5.2.4. Podeavanje i priprema ispitivanja .................................................................................... 6

5.2.5. Ispitni postupak.................................................................................................................. 75.3. Zahtijevani oblik prekida ....................................................................................................... 7

5.4. Zahtijevana vlana vrstoa................................................................................................... 7

6. Ispitna dokumentacija ................................................................................................................ 8

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

29/36

3

EN 15048-2:2007 (Hr)

Predgovor

Ovaj dokument (EN 15048-2:2007 ), je pripremio Tehniki komitet CEN/TC 185 Spojni elementi Tajnitvo kojeje upravljano od DIN-a.

Ovom Europskom standardu treba dodijeliti status nacionalnog standarda, ili izdanjem jednakog sadraja ilidodacima najkasnije do Listopada 2007, a nesukladni nacionalni standardi moraju biti povueni najkasnije doListopada 2009.

Prema CEN/CENELEC internim pravilima, organizacije nacionalnih standarda koje se navode su obvezneprimijeniti ovaj Europski standard: Austrija, Belgija, Bugarska, Cipar, eka Republika, Danska,Estonija, Finska, Francuska, Njemaka, Grka, Madarska, Island, Irska, Italija, Latvija, Litva,Luksemburg, Malta, Nizozemska, Norveka, Poljska, Portugala, Rumunjska, Slovaka, Slovenija,panjolska, vedska, vicarska i Ujedinjeno Kraljevstvo.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

30/36

4

EN 15048-2:2007 (Hr)

Uvod

Ovaj dio ovog Europskog standarda ima namjeru da ispitivanje vlane otpornosti sklopa vijak/matica/podlokaosigura da je sklop prikladan za upotrebu za konstrukcijske spojeve bez predoptereenja. Sklopovi se mogukoristiti u sminim spojevima ili onima na vlak ukoliko predoptereenje nije zahtijevano. Konstrukcijski vijanielementi koji zadovoljavaju zahtjeve ovog dijela ovog Europskog standarda su konstruirani da izdre vlano

optereenje od najmanje fubx Asprema EN 1993-1-8 (Eurocode 3).

NAPOMENA: Asprema EN 1993-1-8 (Eurocode 3) podrazumijeva As,nomprema definiciji u lanku 4.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

31/36

5

EN 15048-2:2007 (Hr)

1. Opis

Ovaj dio ovog Europskog standarda odreuje vlano ispitivanje sklopa vijak/matica/podloka kao garanciju njihoveprikladnosti za spojeve bez predoptereenja u graevinskim konstrukcijama. Primjenjuje se na sklopove vijaka,matica (i podloki ukoliko se zahtjeva) s dimenzionalnim i mehanikim karakteristikama kako je navedeno u EN15048-1.

2. Normativne reference

Slijedei navedeni dokumenti su neophodni za primjenu ovog dokumenta. Za datirane reference, samo navedenoizdanje se primjenjuje. Za nedatirane reference, zadnje izdanje naznaenog dokumenta (ukljuujui sve dodatke)se primjenjuje.

EN 15048-1:2007, Konstrukcijski vijani spojevi bez predoptereenja Dio 1 : Opi zahtjevi

EN ISO 898-1, Mehanika svojstva vijanih elemenata izraenih od ugljinih i legiranih elika Dio 1:

Vijci i navojnici (ISO 898-1:1999)

EN ISO 3506-1, Mehanika svojstva vijanih elemenata od nehrajueg elika Dio1: Vijci i navojnici(ISO 3506-1:1997)

EN ISO 7500-1, Metalni materijali Ovjeravanje statikih jednostavnih ispitnih strojeva Dio 1:Strojevi za ispitivanje na vlak/tlak Ovjeravanje i podeavanje sustava mjerenja sila (ISO 7500-1:2004)

ISO 273, Spojni elementi Zranost provrta za vijke

ISO 6892, Metalni materijali - Vlano ispitivanje na okolinjoj temperaturi

3. Pojmovi i definicije

U svrhu ovog dokumenta, se primjenjuju pojmovi i definicije dane u EN 15048-1:2007.

4. Simboli

As,nom nominalna povrina presjeka vijka u mm2(vidi EN ISO 898-1 i EN ISO 3506-1)

d nominalni promjer navoja u mm

Fb sila u stegnutom spoju za vrijeme ispitivanja u kN

Fbi,max pojedinana vrijednost najvee dosegnute sile u sklopu za vrijeme ispitivanja u kN

Fub najmanja vlana otpornost u kN (vidi EN 15048-1)

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

32/36

6

EN 15048-2:2007 (Hr)

fub nominalna vlana vrstoa (Rm,nom) vijka u N/ mm2

l duljina vijka u mm

5. Ispitivanje na vlak spoja vijak/matica

5.1. Naelo

Naelo ispitivanja je da se spoj vijak/matica optereti i mjeri sila u stegnutom spoju za vrijeme ispitivanja na vlak.

5.2. Uvjeti ispitivanja

5.2.1. Openito

Ispitivanje se mora provoditi sukladno 5.22 do 5.2.5

NAPOMENA: Ostali uvjeti se mogu posebno navesti, vidi dodatak A.

5.2.2. Ispitni ureaji

Ureaj za ispitivanje na vlak (kidalica) mora odgovarati prema EN ISO 7500-1. Bone sile na vijane elementetreba izbjei, npr.- samo poravnavajuim eljustima

5.2.3. Sklopovi koji se ispituju

Ispitivanje se mora izvriti u sklopu vijak/matica bez podloke. Uzorci za ispitivanje moraju se uzeti iz jednogsklopnog LOT-a ili proirenog sklopnog LOT-a (vidi EN 15048-1). Svaka komponenta ispitnog sklopa mora bitiispitana u uvjetima kako je zaprimljena i mora biti koritena samo jednom.

5.2.4. Podeavanje i priprema ispitivanja

Uobiajeno je ispitivanje vriti na vijcima s l > 3 d ili navojnicima s l > 4 d. Sklop koji se ispituje mora bitipostavljen u pripremu kako je prikazano na Slici 1 tako da je duljina stezaljke najvea dozvoljena. Zavretak vijkamora viriti ne vie od jednog koraka (1P) ispod neoptereene strane matice.

Da bi bili prikladni za specifinu geometriju vijka (privrsnute ili uputene glave vijka) priprema i podeavanje

ispitivanja se mora prilagoditi.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

33/36

7

EN 15048-2:2007 (Hr)

Legenda: dhprema ISO 273, srednja grupa

Slika 1Slika 1Slika 1Slika 1 Tipina priprema za ispitivanjeTipina priprema za ispitivanjeTipina priprema za ispitivanjeTipina priprema za ispitivanje

5.2.5. Ispitni postupak

Ispitivanje se treba izvriti na okolinoj temperaturi od 10oC do 35 oC.

Vlano ispitivanje mora se izvesti u kontinuiranom postupku prema ISO 6892 i stvarna sila u vijanom sklopu, Fbse mora mjeriti kontinuirano za cijelo vrijeme trajanja ispitivanja. Brzina ispitivanja ne smije prei 20mm/min.

5.3. Zahtijevani oblik prekida

Prekid na sklopu s komponentama od ugljinog ili legiranog elika mora se oitovati lomom na slobodnom dijelunavoja ili guljenjem navoja u spoju , ali ne na tijelu ili spoju glave i tijela ili na navoju ili na glavi.

Prekid na sklopu s komponentama od nehrajueg elika mora se oitovati lomom na tijelu ili slobodnom dijelunavoja ili guljenjem navoja u spoju , ali ne na spoju glave i tijela ili na navoju ili na glavi.

5.4. Zahtijevana vlana vrstoa

Na svakom vlanom ispitivanju pojedinana najvea vrijednost dostignute sile u sklopu Fbi,maxne smije biti manjaod specificirane vlane izdrljivosti Fub:

Fbi,max Fub

gdje je

Fub = Rm,minx As,nom

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

34/36

8

EN 15048-2:2007 (Hr)

6. Ispitna dokumentacija

Slijedei minimum informacija mora biti ukljuen u ispitnu dokumentaciju:

a) Identifikacijska oznaka laboratorija;

b)

Naziv klijenta;c) Datum primitka sklopa;

d) Datum ispitivanja;

e) Identifikacijska oznaka LOT-a sklopa ili proirenog LOT-a (koji osigurava klijent);

f)

Koliina ispitivanih vijaka, matica i podloki;

g) Informacija o oznakama na vijanim elementima;

h) Simboli na vijcima, maticama i podlokama;

i)

Oznaavanje (naljepnice) na kontejnerima, kutijama;

j) Svojstva sklopova: tolerancija navoja, debljina prevlake, podmazivanje ukoliko ga ima:

k)

Parametri vlanog ispitivanja: duljina stezaljki i ostale napomene koje utjeu na izvoenjeispitivanja ukoliko ih ima (npr. one kod specijalnih ispitivanja i uvjeta, vidi dodatak A)

l) Pojedinane rezultate vlanog ispitivanja (uoen oblik prekida i najvea dosegnuta sila u sklopuFbi, max)

m) Zakljuci u svezi preporuka ovog Europskog standarda

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

35/36

9

EN 15048-2:2007 (Hr)

Dodatak ADodatak ADodatak ADodatak A

(informativno)

Posebni uvPosebni uvPosebni uvPosebni uvjeti ispitivanja i postupcijeti ispitivanja i postupcijeti ispitivanja i postupcijeti ispitivanja i postupci

Ugovorom izmeu dobavljaa i kupca slijedei posebni uvjeti mogu biti specificirani:

a) Kratki ili dugi vijci

Ukoliko su vijci prekratki da bi se mogli ispitivati po uvjetima navedenim u 5.2 ili predugi da bi bili smjeteniu uobiajenu napravu za ispitivanje, mogu se ispitati vijci s prikladnom duljinom iz iste proizvodnje ustandardnim ispitnim uvjetima.

b)

Podloke

Sklopovi vijak matica mogu se ispitati s podlokom namijenjenom za koritenje.

c) Optereenje

Brzina ispitivanja moe biti mijenjana ili se moe primijeniti promjenjiva.

7/27/2019 EN 15048-1+2 HR_2007

36/36

EN 15048-2:2007 (Hr)

LiteraturaLiteraturaLiteraturaLiteratura

[1] ENV 1090-1, Izvoenje elinih konstrukcija Dio 1: Osnovna pravila i pravila za izgradnju

[2] EN 1993-1-8, Eurocode 3, Konstruiranje elinih konstrukcija Dio 1-8: Konstrukcija spojeva