Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 1 / 89
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 1 / 89
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 2 / 89
İÇERİK Giriş Enerji Yönetimi Tanımı
Enerji Tasarrufunun Önemi
Enerji Tüketimi İle Maliyet Analizi Arasındaki İlişki
Enerji Yönetim Programının Başlatılması
Üst Yönetimin Katkı ve Desteği
Enerji Komitesi
Enerji Yöneticisinin Görevleri
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 3 / 89
İzleme ve Hedef Oluşturma
Enerji Muhasebe Sisteminin Oluşturulması
İzleme ve Hedef Oluşturmanın Aşamaları
Veri Toplama
Sayaç Okuma
Üretim İzleme
Enerji Tüketim Standardının Tayini
Standart Denklem Tipleri
Hedef Belirleme
Spesifik Enerji Tüketimi
Kümülatif Toplam Değerler
Rapor Yazma
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 4 / 89
Enerji Yönetimi
Enerji Yönetimi kavramı ilk defa ikinci dünya savaşı sonrası bir İngiliz bilim adamı tarafından kullanılmıştır. Genelde binalar için kullanılmıştır. 1973 petrol krizinden sonra bu kavram sanayide de kullanılmaya başlamıştır.
Enerji yönetimi ;
Planlama, koordinasyon ve kontrol gibi birbirinden bağımsız olduklarında etkisiz kalabilecek işlevlerin bir araya gelerek oluşturdukları bir bütündür.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 5 / 89
Sanayide Enerji yönetimi ise;
Ürün kalitesinden, güvenlikten veya çevresel tüm koşullardan fedakarlık etmeksizin ve üretimi azaltmaksızın enerjinin verimli kullanımı doğrultusunda yapılandırılmış ve organize edilmiş
disiplinli bir çalışmadır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 6 / 89
Sanayinin Enerjiyi Verimli Kullanma Gereksinimi 3 Zaman Diliminde İncelenebilir.
1973 Petrol Krizi Sonrası
1980’lerde yaşanan Teknolojik Gelişmeler
1990’larda Gelişen Enerji ve Çevre Bilinci
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 7 / 89
Enerji Yönetim Sistemi oluşturulurken Enerji
Tasarrufu odak noktası olmak üzere enerji
tasarrufuna katkıda bulunan 8 önemli
çalışma alanı vardır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 8 / 89
Enerji Muhasebesi
İzleme ve Hedef Belirleme
Detaylı Enerji Etüdü
Eğitim
Sermaye Temini
Uygulama Enerji
Tasarrufu
Üst Yönetimin Katkı ve Desteği
Ön Enerji Etüdü
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 9 / 89
ENERJİ TASARRUFU
Enerji atıklarının değerlendirilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla tüketilen enerji miktarının ekonomik kalkınmayı ve sosyal refahı engellemeden, kalite ve performansı düşürmeden en aza indirilmesi olarak tanımlanmaktadır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 10 / 89
Enerji tasarrufu makinaları kapatmakla prosesi engellemekle veya durdurmakla yapılamayacağına göre, asıl amacı üretim olan sanayi tesislerinde enerji yönetim sistemi oluşturulmalıdır.
Çünkü enerji, en düşük tüketim ile son ürünü gerçekleştirmek için iyi yönetilmeyi bekler.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 11 / 89
Bir fabrikadaki üretim maliyetleri, ham madde, işçilik, işletme ve enerji maliyetlerinin toplamını içerir. Bazı fabrikalarda enerji, basit bir şekilde toplam üretim maliyetlerine dahil edilir ve ayrı bir kalem olarak dikkate alınmaz.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 12 / 89
Enerji maliyetleri sanayi sektörünün tipine, kullanılan proseslere, ham maddelere ve imal edilen son ürüne bağlı olarak toplam üretim maliyetlerinin % 50' sinin üzerine çıkabilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 13 / 89
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0
Çimento
Amonyak
Alüminyum
Çelik
Cam
Gübre
Kağıt
Seramik
Metalurji
Tekstil
Gıda
Rafineri
55,0
50,0
30,0
30,0
30,0
25,0
25,0
20,0
15,0
12,5
10,0
7,5
BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM İÇİNDEKİ ENERJİNİN YAKLAŞIK MALİYETİ
Enerji Maliyetinin % dağılımı
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 14 / 89
ENERJİ TASARRUFU PROJELERİ
Birçok enerji tasarrufu projesinin çok az bir masrafla veya hiç masrafsız uygulanması mümkündür. Bazı projeleri uygulamak için ise büyük miktarda sermayeye gereksinim olabilir
Enerji tasarrufu için yapılabilecek yatırımlar fabrikada yapılmış olan gerekli diğer yatırımlar gibi (kapasite artırımı, proses ekipmanının modernizasyonu, yeni binalar v.s.) aynı esasa göre değerlendirilmelidir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 15 / 89
Enerji Tasarrufu Projeleri
Tüm kaçakların onarımı
Optimum yanma veriminin sağlanması ve sürdürülmesi
Boruların bakımı ve ekipmanların yalıtımı
Buhar kapanlarının bakımı ve onarımı
Sık sık buhar kondensat geri dönüşü kontrolu
Enerji tüketiminin üretimle birlikte izlenmesi
Basit İşletme Önlemleri:
Çok az bir masrafla veya hiç masrafsız olarak uygulanabilecek ve geri ödeme süresi kısa olan uygulamalardır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 16 / 89
Isı Eşanjörleri
Ekonomizer
Kondensat dönüş sistemleri
Güç faktörü düzeltilmesi
Otomatik yanma kontrol sistemleri
Yüksek verimli aydınlatma sistemleri
Yüksek verimli motorlar
Değişken hız sürücüler
Soft starter uygulamaları
Enerji Tasarrufu Projeleri
Proses İyileştirme Projeleri
Genellikle geri ödeme süreleri 1-3 yıl arasında olan projelerdir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 17 / 89
Yeni kazan alınması
Bileşik ısı güç santralı (kojenerasyon sistemi) kurulması
Enerji Tasarrufu Projeleri
Büyük İkame Projeleri
Geri ödeme süreleri 3 yıldan fazla olan projelerdir.
18 / 89
ENERJİ YÖNETİMİ SİSTEMİNDE ENERJİ BİLGİ AKIŞ ŞEMASI
Fabrika Müdürü
Kısım Müdürleri
Mühendisler
Teknisyen ve İşçiler
Stratejik
Planlama
Önlemler ve
Projeler
Yürütme ve
Değerlendirme
İşletme ve
Kontrol
Fiili
Bilgiler
Günlük
Raporlar
Aylık
Raporlar
Yıllık
Raporlar
Proses
Kontrol
Ekipman
Enerji Yönetimi
19 / 89
ENERJİ YÖNETİM PROGRAMININ BAŞLATILMASI
Bir enerji yönetimi programı uygulanmaya başlanırken bir şirketin göz önüne alması gereken bazı noktalar vardır.
Şirkette tüketilen enerjinin parasal değeri nedir?
Enerji maliyeti toplam üretim maliyetinin yüzde kaçıdır?
Şirketin enerji tüketimini ve maliyetini devamlı olarak kim gözden geçirir veya kaydeder veya değerlendirir?
Şirketin büyüklüğü ne kadardır? (işçilerin sayısı, bölümler, fiziksel alanı nedir)
Kaç tane değişik ürün üretilir?
Kaç tane farklı enerji tüketim ekipmanı vardır?
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 20 / 89
Şirketin organizasyon yapısı ve üretim işlemleri nasıldır, şirketin alt birimleri veya farklı sahalarındaki enerji tüketimini izlemek için ne gibi güçlükler mevcuttur?
Gerek duyulan enstrümantasyon ve ilave ekipmanların maliyeti ne olabilir?
Şirketteki enerjiyi izleme ve enerji verimliliğini iyileştirmede rol oynayacak en iyi pozisyonda olan kişi kimdir?
Enerji tasarruf miktarı ne olabilir?
ENERJİ YÖNETİM PROGRAMININ BAŞLATILMASI
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 21 / 89
ÜST YÖNETİMİN KATKI VE DESTEĞİ
Bir kuruluşta enerji tasarrufunun üst yönetim düzeyinde başlaması şarttır. Eğer kuruluşun en üst düzeydeki yetkilileri konuya gereken önemi vermezlerse, alt kademelerde yapılan çalışmaların önemi kalmaz.
Üst yönetim enerji tasarrufu konusunda yönlendirici olmasa bile teşvik edici, denetleyici, zamanında ve doğru kararlar verici organ olduğundan kuruluştaki enerji sorununun temel sorumlusu durumundadır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 22 / 89
ÜST YÖNETİMİN KATKI VE DESTEĞİ
Üst yönetimin sorumluluğu, özellikle daha önce, enerji yönetimi organizasyonu başlatılmamış olan kuruluşlar için çok önemlidir.
Bu gibi durumlarda enerji yönetimi ve denetimini başlatmak, işlerliğini, kalıcılığını, başarısını ve tüm çalışanların katkısını sağlamak gerekmektedir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 23 / 89
ENERJİ KOMİTESİ
Etkin bir enerji yönetimi programı için fabrikadaki üretim, bakım ve muhasebe bölümlerinden oluşan bir enerji komitesi oluşturulmalıdır.
Enerji komitesinin niteliği, mevcut yönetim yapısına, kullanılan enerjinin tip ve miktarına ve fabrikanın diğer özel faktörlerine bağlı olarak fabrikadan fabrikaya değişir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 24 / 89
ENERJİ KOMİTESİ
Enerji tüketim ve üretim verileri daimi olarak komite tarafından her ay gözden geçirilmelidir.
Önceki aylarla yapılan karşılaştırmaların yanı sıra önceden oluşturulan hedefler ve kabul edilen standartların karşılaştırılmaları yapılmalı,
başlanmış enerji tasarrufu projeleri veya planlanan yatırımlar gözden geçirilmelidir.
Son olarak, daha sonraki toplantı için amaç ve hedefler oluşturulmalıdır.
25 / 89
TEKSTİL FABRİKASI
Makina Şef
Mühendisi
Elektrik Şef
Mühendisi
Boyama
Basma
Dokuma
Eğirme
Enerji
Koordinatörü Mali İşler Yöneticisi Üretim Yöneticisi
Bakım Onarım
Yöneticisi
Fabrika Yöneticisi
26 / 89
ENERJİ YÖNETİM ORGANİZASYONU
Komite Başkanı
İşletmeler Genel Müdür
Yardımcısı
Enerji Direktörü
Yardımcı İşletmeler Baş
Müdürü
Enerji Kontrol
Baş Mühendisliği
Enerji Komisyonu Üyeleri
(Üniteler)
k
Daimi Üye
Çelik İmalat
Başmüdürü
Daimi Üye
Haddehaneler
Başmüdürü
Daimi Üye
Kuvvet Sant Gaz
Dağ. Fab Müd.
Daimi Üye
Üretim Planlama
Müdürü
Destek Üye
Laboratuvar
Müdürü
Destek Üye
Refrakter
Müdürü
Destek Üye
AR-GE Müdürü
Daimi Üye
Kok Fabrikası
Müdürü
Daimi Üye
Çelikhane ve Sürekli
Döküm Md.
Daimi Üye Yüksek
Fırın ve Sinter
Müdürü
Daimi Üye
Sıcak Haddehane
Müdürü
Destek Üye
Hadde Atelyeleri
Müdürü Daimi Üye
Soğuk
Haddehaneler ve
İkl. Tesisler Müd.
Destek Üye
Yardımcı
İşletmeler Müdürü
Destek Üye
Elektronik ve
Hassas Aletler
Bakım Md.
Destek Üye
Etüt Planlama
Müdürü
Destek Üye
Bakım ve Genel
Hizmetler Md.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 27 / 89
Enerji Yöneticisi
Enerji Komitesinin doğru kararlar almasında yararlı olabilecek verileri sağlamak ve komitenin direktiflerini yerine getirmek için bir kişi veya kişilere ihtiyaç vardır.
Başarılı bir enerji yönetimi programı için programı yönlendirecek yetkili bir enerji yöneticisinin atanması gerekir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 28 / 89
Enerji Yöneticisi
Enerji yöneticiliğinde temel nitelik olarak teknik yeterliliğe bakılır.
Genel meslek ve yönetici becerilerinin yararlı olduğu kabul edilmekle beraber enerji yöneticisi pozisyonundaki kişiler mühendis seviyesinde olmalıdır. Bu durum özellikle enerji için daha küçük bütçenin ayrıldığı ve enerji yöneticisine çok iş düştüğü küçük ve orta büyüklükteki şirketler için önemlidir.
Büyük şirketlerde enerji yöneticisi yöneticilik işlerinin yanı sıra mühendislerin ve mali planlayıcıların, enerji planlama, satınalma ve kullanımı konularında çalışanların desteğini alır ve bunların çalışmalarını da koordine eder.
29 / 89
İdeal enerji yöneticisinde bulunması gerekli özellikler:
Fabrikanın üretim prosesleri ve son ürün kalitesi hakkında bilgiye,
Veri toplama, analiz ve bu verileri fabrika yönetiminin gözden geçirmesi için kısa ve öz şekilde yorumlama konusunda yeteneğe,
Kazanlar, fırınlar, ısı eşanjörleri, buhar sistemi ekipmanı ve soğutma sistemleri gibi enerji tüketim ekipmanlarının teknik özellikleri ve onların verimlilikleri hakkında bilgiye,
Mühendislik yetenekleri; örneğin ekipman seçimi, sistemi denetleme, bakım gereklerini yerine getirme gibi özelliklere,
Fabrika yönetiminden, bölüm şeflerine, bakım işçilerine kadar çeşitli seviyeler arasında iletişim kurma ve yönetimin direktiflerinin uygulanabilmesine yardımcı olabilme yeteneğine sahip olmak.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 30 / 89
Enerji Yöneticisinin Görevleri
Fabrikadaki tüm enerji ve su tüketim kayıtlarını tutar.
Sistematik olarak şirketteki tüm sayaç okumalarını denetler.
Ek izleme imkanları için gerek duyulan ilave sayaçları ve ölçüm aletlerini belirler.
Üretimle ilgili spesifik enerji tüketimi için endeksleri geliştirir ve bu endeksleri tüm önemli üretim sahaları için aylık bazda devam ettirir.
I. Enerji verileri toplama ve analiz
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 31 / 89
EnerjiYöneticisinin Görevleri
Tüm aylık yakıt faturalarını gözden geçirir ve bu
faturaların birbirleriyle uygunluğunu kontrol eder ve her
durumda optimum tarifeyi uygular.
Şirket için mali avantaj elde etmenin mümkün olduğu
yerlerde yakıt değiştirme olanaklarını araştırır ve
tavsiye eder.
İkmal yetersizliğinde veya ikmal kesintisi halinde
uygulanmak üzere muhtemel planlar geliştirir.
Yıllık enerji maliyet bütçelerini hazırlamak için ilgili
bölümlerle çalışır
II.Enerji Satınalımının Denetlenmesi
32 / 89
Enerji Yöneticisinin Görevleri
Fabrika personeli, ekipman satıcıları ve dış danışmanlarla çalışarak enerji tasarrufu potansiyel alanları belirler ve bu
alanlar için projeler geliştirir.
Şirketin mali imkanları içinde karşılanması mümkün olan enerji tasarrufu projelerini değerlendirir, yönetimin de projeyi değerlendirebilmesi için gerekli mali analizleri yapar.
Tasarruf projelerini uygulamak için yönetimden para desteği alır.
Fabrikanın proses değişikliği veya geliştirilmesi ile ilgili olarak mümkün projeleri tekrar değerlendirir; mevcut binaların enerji verimliliğini inceler, binanın genişletilmesi veya yeni ekipman satınalımları sırasında enerji verimliliği ile ilgili hususları gözönünde bulundurur.
Makina ve tesislerin verimli olarak işletilmesi için performans standartları oluşturur.
III. Enerji Tasarrufu İmkanlarını Değerlendirme
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 33 / 89
EnerjiYöneticisinin Görevleri
İşletme iyileştirmeleri ile sağlanacak enerji tasarrufu için ekipman bakım-onarım, operatör eğitim programı gibi bazı programları başlatır.
Yatırım gerektiren enerji tasarrufu projelerinin ekipman şartnameleri, ihale duyurusu, tekliflerin değerlenlendirilmesi, malzemelerin siparişi, montajı dahil olmak üzere tüm projelerinin yürütülmesini denetler.
IV.Enerji Tasarrufu Projelerinin Denetlenmesi
34 / 89
EnerjiYöneticisinin Görevleri
Spesifik enerji tüketiminin yanı sıra enerji maliyeti ve tüketimini özetleyen aylık raporları yönetime vermek üzere hazırlar.
Enerji yönetimi programına katılan tüm üretim ve destek bölümleriyle iletişim kurar.
Programa katılan tüm işçileri teşvik etmek için şirket içerisinde bir bilinçlendirme programı geliştirir. Çalışmalarla elde edilen tasarruflar ve parasal karşılıkları konusunda çalışanları haberdar eder.
Basın bildirileri, konferanslara konuşmacı olarak katılma, yarışmalara ve ödül programlarına katılma gibi çalışmalarla enerji tasarrufu konusunda fabrika yönetiminin ilgisini çekerek
desteğini sağlar.
V. İletişim ve Halkla İlişkiler
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 35 / 89
Enerji Muhasebesi
Enerji muhasebesi, kuruluşun toplam enerji tüketiminin
sistematik olarak kaydedilmesini içerir. Bu veriler aylık
elektrik faturalarından veya düzenli yakıt faturalarından
bulunabilir.Tüm tüketim verilerinin bir yerden organize
edilmesi için bir kişi veya kişiler görevlendirilmelidir.
Aylık tüketimlere paralel olarak aylık üretim verileri de
düzenli olarak takip edilmelidir. Enerji ve üretim verilerinin
yan yana getirilmesi izleme analiz prosesinin başlangıcıdır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 36 / 89
Enerji Muhasebesi
Enerji muhasebesi,
izleme ve hedef oluşturma ile başlar,
enerji izlemenin ayrıntılarının tanımlanması ve
enerji verimliliğinin değerlendirilmesi için enerji
tüketiminin ve enerji verilerinin analiz yöntemlerinin
belirlenmesi,
zamanla enerji verimliliğindeki değişimin izlenmesi ve
verimliliğin iyileştirilmesi için hedeflerin tayini çalışmaları
ile sürdürülür.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 37 / 89
İzleme ve Hedef Oluşturma
Bu sistem, bazı fabrikalarda yapıldığı gibi sadece enerji
tüketim bilgilerinin tablolanması işleminden farklı olarak,
fabrikanın enerji tüketim bilgilerinin üretim ve benzeri
bilgileri ile birlikte değerlendirilerek enerji tüketim
verimliliğinin izlenmesini kapsamaktadır.
Bu şekilde kuruluşun enerjiyi daha verimli şekilde
kullanması sağlanır. Yine bu sistem içinde, yöneticinin
enerji maliyetini kontrol edebilmesi için tesisin çeşitli
bölümlerindeki enerji performansı hakkında bilgiye ihtiyacı
vardır. Bu bilgiler ve gerekiyorsa ölçümler belirli
zamanlarda alınarak değerlendirilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 38 / 89
İzleme ve Hedef Oluşturma
Küçük bir fabrikada enerjiden sorumlu bir merkez yeterli
olabilir.
Ancak büyük işletmelerde birkaç enerji muhasebe merkezi
oluşturularak, her bir merkezin başına o alandaki işletmeden
sorumlu bir şahıs tayin edilmelidir.
Bu merkezler, kazan dairesinde veya fabrikanın üretimle ilgili
spesifik herhangi bir yerinde olabilir. Bu bölümlerin
belirlenmesinin en önemli nedeni, her bir bölümün enerji
verimliliklerinin tespit edilerek bazı bölümlerin gereksiz enerji
tüketimlerinin diğer bölümlere yansıtılmamasıdır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 39 / 89
İzleme ve Hedef Oluşturma
Bütün bölümler tüketilen enerji ve gerçekleştirilen üretimle
ilgili bilgileri enerji yöneticisine gönderecektir. Enerji
Yöneticisi bu bölümlerde tüketilen enerjinin izlenmesinden
sorumludur.
Enerji tüketiminin o bölümden sorumlu olan kişilere
bağlanması izleme ve hedef oluşturma sisteminin
anahtarıdır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 40 / 89
İZLEME ve HEDEF OLUŞTURMANIN PRENSİPLERİ
ENERJİ MUHASEBE SİSTEMİ
ENERJİ VERİLER
ÜRETİM VERİLERİ
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
MERKEZİ
YÖNETİCİ
DIŞ ETKİLER
PROJE LER
ESKİ VERİLER
STANDARD
HEDEF
RAPOR
ENERJİ ÜRÜN
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 41 / 89
ÖLÇME
Ölçmek bilmek, bilmek yönetmektir.
Sayılabilir olanı say, ölçülebilir olanı ölç,
Sayılamayanı sayılabilir hale getir,
ölçülemeyeni ölçülebilir hale getir
GALİLE
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 42 / 89
BİR ŞEYİ ÖLÇEBİLDİĞİNİZ VE ONU SAYILARLA İFADE EDEBİLDİĞİNİZ TAKTİRDE BU KONUDA BİRŞEYLER BİLİYORSUNUZ DEMEKTİR.
AMA BİRŞEYİ ÖLÇEMEZSENİZ VE ONU SAYILARLA İFADE EDEMEZSENİZ O ZAMAN BİLGİNİZ YETERSİZ DEMEKTİR.
LORD KELVİN
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 43 / 89
VERİ TOPLAMA
İzleme ve Hedef Oluşturma sistemine başlamadan önce veri toplama periyoduna ihtiyaç vardır. Burada amaç, standart ve hedeflerin belirleneceği verilerin toplanmasıdır. Bunun için, her bir bölümde istatistik analiz yapabilmek için 10-20 set veri alınmalıdır. Veri Toplamaya başlamadan önce aşağıdaki noktaları belirlemek gerekir.
Sayaç okumaları sırasında nelere dikkat edilecektir?
Sayaç okumalarından kim sorumlu olacaktır?
Sayaç okumaları ne zaman yapılacaktır?
İzleme periyodu esnasında hangi üretim verileri kaydedilmelidir?
Hangi diğer değişkenler ve nasıl izlenecektir?
Herhangi bir sayaç okuma veya üretim kayıt formu hazırlanacak mı, yoksa mevcut formlar mı kullanılacak veya adapte edilecektir?
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 44 / 89
SAYAÇ OKUMA
Sayaç okumaları hazırlanmış formlara kaydedilmelidir. Okuma zamanları standart üretim periyotları ile mevcut muhasebe usullerine uygun olmalıdır. Üretim ve tüketim verileri aynı zamanda alınmalıdır. Aynı zaman periyodunda alınmayan değerler grafik üzerinde sapmalara neden olur.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 45 / 89
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 46 / 89
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
4.000
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Tü
ke
tim
(G
Ca
l /
ay )
Üre
tim
( t
on
/ a
y )
Aylar
2003 Yılı Üretim - Toplam Enerji Tüketiminin Aylara Göre
Dağılımı
Seramik Toplam Enerji
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 47 / 89
İZLEME
Enerji tüketimi, bir çok faktöre bağlı olarak haftadan haftaya
veya aydan aya değişebilir. Bunlar,
Spesifik Değişkenler
Kontrol Edilebilir Değişkenler
olmak üzere ikiye ayrılır.
Spesifik Değişkenler; fabrikanın bir bölümünün üretim
miktarına göre enerji ihtiyacını belirler. Enerji ihtiyacını
hesaplamak için kullanılan standart denklemlerde bu
değişkenler kullanılır.
Kontrol edilebilir değişkenler ise; işletme uygulamaları, sistem
kontrolü, üretim planlaması ve bakım standardı gibi enerji
tüketimini en aza indirebilmek için yönetim tarafından
planlanan değişkenlerdir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 48 / 89
İZLEME
Her bir bölümün proses bilgilerini ayrıntılı olarak olarak
anlamak önemlidir. Bunun için zaman zaman ilgili üretim
personeli ile bilgi alışverişinde bulunulmalıdır.
Bir bölümün enerji tüketimini etkileyen parametreler aşağıda
liste halinde verilmiştir.
Ortam sıcaklığı
Çalışma sıcaklığı
Ürün tipi
Çalışma saatleri
Makina hızı
Üretim miktarı
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 49 / 89
ENERJİ TÜKETİM STANDARDININ TAYİNİ
Yeterli veriler toplandıktan sonra o bölümün enerji tüketimi ile igili standart doğrusu belirlenebilir. Daha sonra belirlenen standart uygun işletme koşulları altında enerji gereksinimini hesaplamakta kullanılabilir. Bu, enerji gereksimininin spesifik değişkenlere (üretim, hava koşulları vs.) bağlı olduğunu gösteren bir doğru denklemidir.
ENERJİ = a + bP Burada: a , b sabitler
P çalışma yapılan bölümün spesifik değişkenidir.
Standart denklem son verilere en iyi uyan doğru denklemidir. Bu, incelenen bölümün geçerli olan enerji tüketim performansıdır. İH sırasında amaç bu performansı tutturmak ve iyileştirmektir .
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 50 / 89
Bir çok işletmede enerji miktarı üretimle lineer olarak değişir.
Aylık üretime karşılık aylık bazda tüketilen enerjiyi gösteren
grafik çizilerek bu iki değer arasındaki lineer ilişki görülebilir.
Denklem = a + bP
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 51 / 89
TİP 1: E = a + bP
Enerji tüketimi bir tek spesifik değişkene P (üretim)'ye
bağlıdır. Bu doğru denkleminde a sabiti üretimle ilgili
olmayan enerji miktarıdır. Bina ısıtma, basınçlı hava,
aydınlatma gibi üretimin kesildiği zaman bile devrede
olacak sistemlerin harcadığı enerji üretimle ilgili olmayan
enerji tüketimidir. "b“ sabiti spesifik değişkenin herbir birim
artışına karşılık gelen enerji tüketim artışıdır, ve doğrunun
eğimidir.
1. tip denklem P' nin üretim miktarını gösterdiği haller için
geçerlidir.
STANDART DENKLEM TİPLERİ
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 52 / 89
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
0 50 100 150 200 250 300
En
erj
i T
üke
tim
i, G
ca
l
Üretim, ton/ay
Üretime bağlı olmayan enerji tüketimi
Üretime bağlı
enerji tüketimi
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 53 / 89
y = 1,2819x + 3016,9
R² = 0,8914
0
2.500
5.000
7.500
10.000
12.500
15.000
17.500
20.000
22.500
25.000
27.500
30.000
32.500
35.000
To
pla
m E
nerj
i T
üke
tim
i (
GC
al /
ay )
Üretim ( ton / ay )
2004 Yılı Üretim - Toplam Enerji Tüketimi Grafiği
Toplam Enerji Trend
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 54 / 89
y = 0.8309x + 8833.5 R2 = 0.6969
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
22.000
To
pla
m E
nerj
i T
üke
tim
i (
GC
al /
ay )
Üretim ( ton / ay )
2003 Yılı Üretim - Toplam Enerji Tüketimi Grafiği
Toplam Enerji Trend Doğrusal (Toplam Enerji)
y = 0.8309x + 8833.5 R2 = 0.6969
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
22.000
To
pla
m E
nerj
i T
üke
tim
i (
GC
al /
ay )
Üretim ( ton / ay )
2003 Yılı Üretim - Toplam Enerji Tüketimi Grafiği
Toplam Enerji Trend Doğrusal (Toplam Enerji)
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 55 / 89
y = 0.206x + 10489 R2 = 0.0103
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
To
pla
m E
nerj
i T
üketi
mi (
GC
al
/ ay )
Üretim ( ton / ay )
2003 Yılı Üretim - Toplam Enerji Tüketimi Grafiği
Toplam Enerji Trend Doğrusal (Toplam Enerji)
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 56 / 89
TİP 2 : E=a+bP1+cP2+dP3+....
Bu denklemde enerji tüketimi birden fazla spesifik
değişkene bağlıdır. Bu spesifik değişkenler P1,P2,P3....
üretim miktarı,hava koşulları, çalışma saatleri vs gibi çeşitli
değişkenler veya aynı bölümde üretilen çeşitli tip ürünler
olabilir. a sabiti yine bütün spesifik değişkenlerin sıfır
olduğu koşullarda oluşan, üretime bağlı olmayan enerji
tüketimidir. b,c,d.... sabitlerinin değerleri, ilgili
değişkenlerin önemine bağlıdır.
Bu tür standart denklem grafik olarak gösterilemez ve
birçok değişken karıştığı için izahı da zordur. Bu nedenle
çok zorunlu hallerde kullanılması ve değişken sayısının
mümkünse üçten az sayıda olması önerilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 57 / 89
. . .
. .
.
Üretim
En
erji
. .
. . .
. Üretim
En
erji
. . . . . .
Üretim
En
erji
. . . . . .
Üretim
En
erji
. . . .
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 58 / 89
. . .
. . .
. Üretim
En
erji
. .
. . .
Üretim
En
erji .
. . . .
.
Üretim
En
erji
. . . . . .
. .
. . .
Üretim
En
erji . .
.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 59 / 89
Hedeflerin Amacı
Her bir bölüm için standart belirlenirken aynı anda hedefte
belirlenmelidir. Bu hedef standartla aynı formda bir
denklemdir. O bölümün performansındaki iyileştirmeyi
tanımlar. Hedef belirlemenin rolü verimliliğin iyileştirilmesi
için gerekli motivasyonu sağlamaktır.
Gerçekci hedefler dikkatlice seçilerek ve alınan sonuçlara
göre zaman zaman gözden geçirilerek, gelişme ve yeni
çalışmalar için motivasyon sağlanır. Her bir izleme
periyodu içinde gerçek üretim değerleri veya diğer spesifik
değişkenler kullanarak hedefler belirlendikçe , bu hedeften
sapan iyi ve kötü performans değerleri ortaya çıkar.
HEDEF BELİRLEME
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 60 / 89
1- En İyi Geçmiş Performansa Dayalı
Enerji tüketiminin üretime karşı grafiği belli bir alan içinde
dağılan bir takım noktaları oluşturacaktır. Bu değerlerin
incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin bulunması sonucu elde
edilen doğru, standart doğru olarak isimlendirilir.
Bu standart doğrunun altında kalan alan ve değerler en iyi
verime sahip olan tüketimleri göstermektedir. Eğer standart
doğrunun altında kalan noktalar yeniden değerlendirmeye
alınıp aralarındaki ilişki bulunarak regresyon analizi ile yeni
bir doğru çizilirse bu bize hedef doğrusunu verir.
Grafikte bu çizim gösterilmiştir.
Şayet hedef denklemi elle hesap edilecekse teorik olarak
daha fazla regresyon analizi yapmak gerekecektir.
HEDEF BELİRLEME
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 61 / 89
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 62 / 89
2- Basit Yüzde İndirimi Hedef, hesaplanan standarta nazaran belirli bir indirim örneğin % 10 indirim yapılarak belirlenebilir. Bu sistem bir önceki metotla belirlenen hedefin uygun bulunmadığı hallerde geçerlidir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 63 / 89
3- Beklenen Performans
Bazen bölüm hakkında yeterli bilgilerin bulunması halinde hedef belirlemesi, elde edilmesi mümkün performansa göre yapılabilir. Bu bir bölüm için spesifik iyileştirme tedbirleri planlandığında veya proses hakkında ayrıntılı bilgi bulunduğu hallerde uygulanır. Bu halde hedef, standart metot kullanılarak hesap edilemez. Tecrübeye ve standart eşitliğin şekline göre belirlenmelidir.
HEDEF BELİRLEME
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 64 / 89
Örneğin, bir bölümdeki üretime bağlı olmayan enerji miktarının düşürülmesi için plan yapılmalıdır.
E= a+bP şeklindeki denklemde a'nın değeri düşürülmeye çalışılır. Burada a üretime bağlı olmayan enerji miktarıdır. Böylece spesifik değişkenin değeri ne olursa olsun hedef enerji tüketimi daima standarttan sabit bir miktar daha az olur. Bu da hedef için standart doğrusuna parelel bir doğru verir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 65 / 89
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
0 200 400 600 800
En
erj
i T
üke
tim
i, G
ca
l
HEDEF STANDART
Üretim, ton/ay
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 66 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ
Spesifik enerji tüketimi ( SET ), birim ürün başına
kullanılan enerji olarak tanımlanır. Örneğin bir
fabrikada spesifik değişken, (üretim) ton ile tarif
ediliyorsa
Spesifik Enerji Tüketimi = Enerji Tüketimi / Üretim
kCal / ton = kCal / ton
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 67 / 89
Performansın değerlendirilmesi, beklenen enerji
kullanımı ile gerçek enerji tüketim değerlerinin düzenli
olarak karşılaştırmakla yapılır. Bunu değerlendirmek için
SET değerlerini kullanabiliriz. Bunlar özellikle çeşitli
işletme koşullarının fabrika üretim performanslarına
etkisini izleme açısından önemlidir. SET değerinin
büyümesi kötü performansa enerji tüketiminin gereksiz
yere artmasına işaret eder.
Rapor Dökümanları üzerinde gerçek , standart ve hedef
SET'ler verilir. Bunlar sırasıyla gerçek, standart ve hedef
enerji alınarak ve bunlar spesifik değişkenin gerçek
değerine bölünerek hesap edilirler. Standart ve hedef
enerji tüketimleri her bir bölüm için bulunan denklemler
kullanılarak hesap edilirler. SET'ler için kullanılan
birimler anlamlı olmalı ve raporu okuyanlarca bilinen
cinsten olmalıdır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 68 / 89
Spesifik enerji tüketimleri üretim düzeyine bağlı olarak
önemli değişiklikler gösterirler.
Bu denklemde görüldüğü gibi üretim çok yüksek olduğunda
a/P çok küçük olur ve SET 'in değeri b'ye yaklaşır. Fakat
üretim düşük olursa P küçüleceği için üretime bağlı olmayan
enerji tüketimi "a" çok önemli olur ve SET hızla artar.
SET = E
P =
a + bP
P =
a
P + b
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 69 / 89
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Sp
esif
ik E
nerj
i T
üketi
mi (
GC
al / to
n )
Üretim ( ton / ay )
2003 Yılı Spesifik Enerji Tüketimi Grafiği
Spesifik Enerji Tüketimi
Trend Eğrisi
70 / 89
Eğrinin altında kalan noktalar, enerji kullanımındaki verimliliğin iyileştirildiğini göstermektedir. Burada hedef bu eğriyi aşağıya çekmektir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 71 / 89
Bazen düzgün bir SET eğrisi çizmek zor olabilir. Bu
nedenle 1/SET 'i grafiğe geçirmek faydalı olabilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 72 / 89
Üretime bağlı olmayan enerji tüketimi yüksek ise;üretim artışı ile spesifik enerji tüketimini düşürmek mümkündür. Ama üretime bağlı olmayan enerji miktarı kullanılan ekipmanların kapasitelerine, mevcut işletme koşullarına bağlı olduğundan bunlarda yapabileceğiniz fazla birşey yoksa sabit kalacaktır. Bu nedenle ancak üretimin artması ile spesifik enerji tüketimi azaltılabilir.
İkinci bir yolda enerji tasarrufu sağlayacak tedbirlerin alınması,izolasyonların tamamlanması,atık ısının değerlendirilmesi, yanma kontrolleri vb. gibi kısacası enerji kullanımındaki verimliliğin artırılması ile mümkündür.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 73 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ KÜMÜLATİF TOPLAM DEĞERLER
Başka bir değerlendirme metodu olarak, Kümülatif Toplam Değerler (CUSUM) grafiğinin çizilmesi de bir tesisin durumunun görülebilmesi için uygun olmaktadır. Bu grafik incelendiğinde, eğimi negatif olan değerler ve negatif bölgede kalan alanlar tesisin iyi bir performansa sahip olduğu zamanları, pozitif olanlar ise kötüleşme olan zamanları göstermektedir.
74 / 89
Örnek bir fabrikadan alınan, 2005 ve 2006 yıllarına ait enerji tüketimi değerlerine
dayanılarak hazırlanan Kümülatif Toplam Değerler Grafiği incelendiğinde, 2005 yılı
Ocak-Mayıs ayları arası değerlerde eğimin pozitif, ayrıca bu değerlerin pozitif bölgede
oldukları görülmektedir ki bunlar verimin iyi olmadığı ayları göstermektedir. Mayıs
ayından sonra değerler ve eğim aşağıya dönmekte, verimde iyileşme görülmekte ve bu
durum Kasım ayına kadar devam etmektedir. Sonra eğimde yükselme ve verimde
kötüleşme başlamaktadır. 15 aya ait verilerin değerlendirilmesiyle elde edilen bu tür bir
grafiğin daha çok değer kullanılarak hazırlanması detaylı bir değerlendirme yapmaya
imkan vereceği için daha uygun olacaktır.
2005 2006
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 75 / 89
15 aya ait değerler kullanılarak hazırlanan bu tür bir grafiğin, örneğin haftalık değerler gibi daha çok değer kullanılarak hazırlanması, detaylı bir değerlendirme yapmaya imkan vereceği için daha uygun olacaktır. Örnek aldığımız bu fabrikada değerler haftalık alınıp değerlendirilmektedir. 104 haftalık değerler için hazırlanan grafik aşağıda verilmiştir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 76 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ RAPOR YAZMA
İzleme ve Hedef Oluşturma sisteminin en önemli görevi üst
yönetime güvenilir ve etkili bilgi sunma olmalıdır. Enerji
maliyetleri kontrol edilecekse sistemin çalışmasından
sorumlu olanlar nerede ve ne zaman müdahelenin gerekli
olduğunu bilmek zorundadırlar.
Yönetime verilen raporların kolayca anlaşılabilmesi için
bilgiler açık ve özet bir şekilde sunulmalıdır. Belirlenen
izleme periyodundan en iyi şekilde yararlanmak için, bu
bilgiler zamanında ve uygun aralıklarla verilmelidir. Bu
nedenle bir rapor yazma formatı belirlenmelidir. Bu format
ilk standartlar ve hedefler alındıktan hemen sonra
oluşturulmalıdır.
77 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ RAPOR YAZMANIN AMAÇLARI
Gerçek enerji tüketimi, üretim verileri ve ilgili değişkenler
hakkında bilgi sağlar. Bu da diğer muhasebe işlemleri için
de faydalı olabilir.
Enerji performansının "standart" tan daha iyi veya daha
kötü olduğunu gösterir.
Standart değerlerden sapmanın önemini enerji tüketim
veya maliyet rakamları ile göstererek müdahale
yerlerindeki öncelikleri saptar.
Enerji maliyetlerini kontrol edenlere bu bilgileri vererek
harekete geçmelerini sağlar.
Performansları direkt olarak göstermesi için raporlar tablo
veya grafiklerle sunulmalıdır. Sonuçlar öyle gösterilmelidir
ki müdahalenin gerektiği yerler derhal belli olmalıdır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 78 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETÜTLERİ
Enerji tasarrufu için bir şirketin enerji verimliliğini
değerlendirmesine, enerji tasarrufu odaklarının
belirlenmesine ve projeleri yürütmek için plan yapılmasına
yardım etmek üzere bazı teknik çalışmalar yapılmaktadır. Bu
çalışmalar Enerji Verimliliği Etüt Çalışmalarıdır.
Bu çalışmalar Devlet kuruluşları, Enerji Verimliliği
danışmanlık Şirketleri veya detaylı olmamak koşulu ile kendi
personeli tarafından yapılabilir.
79 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETÜTLERİ
Enerji Verimliliği Etüt Çalışması
ön enerji etüdü,
detaylı enerji etüdü olmak üzere iki aşamada yapılabilir.
Ön enerji etüdü(ÖEE) esas olarak veri toplama işidir. Bu etüt
sırasında yalnızca fabrikadaki mevcut bilgiler kullanılır. ve
bazı basit ölçümler alınabilir. ÖEE sırasında açıkca
görülebilen, enerjinin boşa harcandığı kaynaklar, kötü yalıtım,
buhar, su, yakıt sızıntıları ve verimli çalışmayan ekipmanlar
belirlenir.
ÖEE sonunda enerji tasarrufuna katkıda bulunabilecek
bakımla ilgili tavsiyeler de yer alabilir. Detaylı Etüt
çalışmasına ihtiyaç olup olmadığına karar verilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 80 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETÜTLERİ
Detaylı Enerji Etüdü fabrikalarda proseslerin ve büyük
enerji tüketen ekipmanların ölçümler alarak incelenmesidir.
Bu çalışmayı farklı sistemlerin detaylı enerji analizleri takip
eder. Genelde ÖEE den sonra yapıldığı gibi bağımsız
olarak da yapılabilir. Tasarruf potansiyelini tespit etmek ve
enerji tüketimini ölçmek için etüt yapacak kuruluşun yeterli
miktarda taşınabilir ölçüm cihazına sahip olması gerekir.
Bu cihazlar yönetmelik duyurumuzda bulunmaktadır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 81 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETÜTLERİ
Detaylı Enerji Etüdü 8 önemli adımı içermektedir Bunlar;
DEE çalışmasının zamanlanması ve etüt yapılcak
birimlerin belirlenmesi
Standart Veri toplama formları kullanılarak fabrikaya ait
temel enerji tüketim ve üretim verilerin toplanması
Enerji tüketimi ve verimliliği ile ilgili tüm verileri bulmak
için fabrikada test çalışması ve ölçümlerin yapılması
Fabrika içindeki önemli ekipman ve prosesler için enerji
dengesi ve verimliliklerin hesaplanması
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 82 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ETÜTLERİ
Verimliliği iyileştirecek veya enerji tasarrufu sağlayacak
basit işletme tedbirlerinin ve periyodik bakımların
belirlenmesi, enerji tasarrufu olanaklarının tesbit edilmesi
Sermaye yatırımı gerektiren odakların belirlenmesi;
değiştirilecek, kalitesi yükseltilecek veya ilave edilecek
ekipmanların belirtilmesi. Ayrıca tasarruf edilecek
enerjinin parasal karşılığı ve yatırım masraflarının
hesaplanması
Önemlilik dereceleri, yöntemleri, maliyetleri ve çalışma
programlarını kapsayan açık bir uygulama planının
hazırlanması
Yönetime verilmek üzere DEE bulguları, tavsiyeleri ve
uygulama planının özetleyen bir rapor hazırlanması
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 83 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ UYGULAMA
Enerji etüdü tavsiyelerinin uygulaması etüde bizzat iştirak
eden ve uygulama faaliyet planı hazırlayan enerji
yöneticisinin sorumluğundadır. Bunun için önce düşük
maliyetli bakım ve basit işletme tedbirleri uygulanmalıdır.
Daha yüksek maliyetli yatırım isteyen önlemler , kesin
ekipman şartnamelerini tespit etmek ve mali cazibeyi
ayrıntılarıyla belirlemek için detaylı fizibilite çalışması
yapmak gerekmektedir.
Enerji yöneticisinin görevi, dış danışmanlarla birlikte
çalışarak projeleri değerlendirmek ve üst yönetimin
sürekli desteğini sağlamak için projeleri kontrol etmektir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 84 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ EĞİTİM
Personelin eğitimi enerji tasarrufu bilincinin oluşturulmasında
ve bilginin iletilmesinde de önemli bir vasıtadır.
Enerji Yönetiminin bir parçası olarak ve çalışanların eğitimi
ile ilgili olarak iki konuya önem verilmelidir.
Teknolojide yeni beceriler geliştirmek için eğitim
Enerji tüketiminin azaltılması hususunda yeni
davranışların benimsenmesi için eğitim
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 85 / 89
SPESİFİK ENERJİ TÜKETİMİ ÇALIŞANLARIN MOTİVASYONU VE
BİLİÇLENDİRME
Personelin enerji tasarrufu programlarının nedenlerini,
sorumluluklardaki ve yararlardaki kendi paylarını
anlamalıdır.
Bu konuların personele aktarılmasını sağlamak için işin
ilan edilmesi ve devam sırasında teşvik edilmesi önemlidir.
Posterler ve ilan tahtaları ile enerji tasarrufu çalışmaları
ilan edilmelidir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 86 / 89
Bir Üretim Prosesi ile karşılaştırıldığında oldukca basit uygulanabilir bir yöntem olması nedeniyle Enerji Yönetimi her işletme için kaçınılmaz bir fırsat olarak karşımıza çıkmaktadır.
Belli bir bir programa bağlı olmadan yürütülen çalışmalarda basit işletme tedbirleriyle bazı kuruluşlarda %10’a varan oranlarda enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. Geniş kapsamlı Enerji yönetim programlarının uygulanması ile çalışmalara süreklilik kazandırıldığı gibi tasarruf oranı %25 i aşabilir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 87 / 89