ELEKTRİK ENERJİ DAĞITIMI - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/volkan.erdemir/dosyalar... · EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI 2 DAĞITIM ŞEBEKELERİNDE

EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI 1

DAĞITIM ŞEBEKELERİNDE GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI

Alternatif Akımda Enerji Dağıtımı

Üç Fazlı Şebeke Bağlantıları – Yıldız Bağlantı

Transformatör Yıldız sargı bağlantısı ve Vektör Diyagramı

Yıldız bağlantıda;

• Trafonun her faz sargı uçları kısa devre edilir.

• Kısa devre noktası yıldız noktası olup, bu hat nötr hattıdır.

• RST uçları primer, yük ise sekonder tarafa bağlanır.

• Trafonun hat gerilimi faz geriliminin 𝟑 katıdır. Hat akımları faz akımlarına eşittir.

Hat gerilimi 𝑽 =𝑼

𝟑Hat gerilimi 𝑼 = 𝟑. 𝑽

ሶ𝑽𝑹 + ሶ𝑽𝑺 + ሶ𝑽𝑻 = 𝟎

ሶ𝑰𝑹 + ሶ𝑰𝑺 + ሶ𝑰𝑻 = ሶ𝑰𝑵 = 𝟎

ሶ𝑼𝑹𝑺 + ሶ𝑼𝑺𝑻 + ሶ𝑼𝑻𝑹 = 𝟎VR

IR

VT

VS

IT

TS

R

IS

VS

USTVT

UTR

URSVR

R

N

S

T

VR

ITVS VT

IR

IS



Alternatif Akımda Enerji Dağıtımı

Üç Fazlı Şebeke Bağlantıları - – Üçgen Bağlantı

Üçgen bağlantıda;

Trafonun sargı uçlarının her bir giriş ucu diğer faz sargısının çıkış ucuna bağlanır. 𝑼𝒉 = 𝑼𝒇 = 𝟑𝟖𝟎𝑽

Hat gerilimi 𝑽 = 𝑼

ሶ𝑽𝑹 + ሶ𝑽𝑺 + ሶ𝑽𝑻 = 𝟎

ሶ𝑰𝑹 + ሶ𝑰𝑺 + ሶ𝑰𝑻 = ሶ𝑰𝑵 = 𝟎

ሶ𝑼𝑹𝑺 + ሶ𝑼𝑺𝑻 + ሶ𝑼𝑻𝑹 = 𝟎

R

S

T

URS UTR

UST

VSVR

VT

Transformatör Üçgen sargı bağlantısı ve Vektör Diyagramı

VR

ITVS VT

IR

IS



Alternatif Akımda Enerji Dağıtımı – Üç Fazlı Şebeke

Aktif Güç 𝑷 = 𝟑. 𝑽. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟑.𝑼. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 (𝑾𝒂𝒕𝒕)

Reaktif Güç 𝑸 = 𝟑. 𝑽. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟑.𝑼. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 (𝑽𝑨𝑹)

Görünür Güç 𝑺 = 𝟑. 𝑽. 𝑰 = 𝟑.𝑼. 𝑰 (𝑽𝑨) 𝑽 : Faz gerilimi (Faz nötr gerilimi)

Görünür güç ሶ𝑺 = 𝑷 ± 𝒋𝑸 = 𝟑. ሶ𝑽. ሶ𝑰∗ = 𝟑. ሶ𝑼. ሶ𝑰∗ 𝑼 : Hat gerilimi (Fazlar arası gerilim)

Endüktans 𝑳 = 𝟎, 𝟐. 𝒍𝒏𝑫

𝒓[𝑯/𝒌𝒎. 𝒇𝒂𝒛]

Kapasitans 𝑪 =𝟎,𝟎𝟓𝟓𝟔

𝒍𝒏𝑫

𝒓

[𝝁𝑭/𝒌𝒎. 𝒇𝒂𝒛]

𝑫 = 𝟑 𝑫𝑹𝑺. 𝑫𝑺𝑻. 𝑫𝑻𝑹

d: Geometrik ortalama uzaklık

r: Geometrik ortalama yarıçapl: Hattın uzunluğu (m,km)

RDC: Hattın doğru akım direnci ()

RAC: Hattın alternatif akım (efektif) direnci ()RAC>RDC

r: Birim uzunluğun direnci (/km)

R = r.l ()

L = Endüktans (mH)

C = Kapasite, kapasitans (F)

BeslemeKaynağı

l, R

I, V, P

Yük

Hat

V1 V2

Üç

Fazlı

Yıldız

Bağlı

Yük

I

IN

R L C

BeslemeKaynağı

l, R

I, V, P

Yük

Hat

Bağlı ise (3 Faz İletkeni) Y Bağlı ise (3 Faz İletkeni+Nötr İletkeni)




Endüktif durum için;

∆ ሶ𝒗′ = ሶ𝑽𝟏 − ሶ𝑽𝟐 = ሶ𝒁. ሶ𝑰

∆ ሶ𝒗′ = ∓∆𝒗 ∓ 𝒋𝜹𝒗

∆𝒗′; Faz-Nötr Mutlak gerilim düşümü

∆𝒗; Faz-Nötr Boyuna gerilim düşümü

𝜹𝒗; Faz-Nötr Enine gerilim düşümü

Boyuna gerilim düşümü ∆𝒗 = 𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 + 𝑿. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋

Enine gerilim düşümü 𝜹𝒗 = 𝑿. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 − 𝑹. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋

∆ ሶ𝒖′ = ∓∆𝒖 ∓ 𝒋𝜹𝒖

∆ ሶ𝒖′ = ሶ𝑼𝟏 − ሶ𝑼𝟐 = 𝟑. ሶ𝒁. ሶ𝑰

∆ ሶ𝒖′ = 𝟑. ∆ ሶ𝒗′

Fazlar arası gerilim düşümleri ∆𝒖 = 𝟑. ∆𝒗

𝜹𝒖 = 𝟑. 𝜹𝒗

∆𝒖′; Fazlar arası Mutlak gerilim düşümü

∆𝒖; Fazlar arası Boyuna gerilim düşümü

𝜹𝒖; Fazlar arası Enine gerilim düşümü

V2 (U2)

I

R.I

u')V1 (U1)

v (u)

v

X.I

u)

v'

Hat başı faz gerilimi 𝑽𝟏 = 𝜹𝒗𝟐 + (𝑽𝟐 + ∆𝒗)𝟐

Hat başı hat gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟑. 𝑽𝟏 = 𝜹𝒖𝟐 + (𝑼𝟐 + ∆𝒖)𝟐

Faz açısı 𝒕𝒂𝒏𝜹 =𝜹𝒗

∆𝒗+𝑽𝟐=

𝜹𝒖

∆𝒖+𝑼𝟐

V2 (U2)

V1 (U1)

v

v

u)

u)




Kapasitif durum için;

∆ ሶ𝒗′ = ሶ𝑽𝟏 − ሶ𝑽𝟐 = ሶ𝒁. ሶ𝑰

∆ ሶ𝒗′ = ∓∆𝒗 ∓ 𝒋𝜹𝒗

∆𝒗′; Faz-Nötr Mutlak gerilim düşümü

∆𝒗; Faz-Nötr Boyuna gerilim düşümü

𝜹𝒗; Faz-Nötr Enine gerilim düşümü

Boyuna gerilim düşümü ∆𝒗 = 𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 − 𝑿. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋

Enine gerilim düşümü 𝜹𝒗 = 𝑿. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 + 𝑹. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋

∆ ሶ𝒖′ = ∓∆𝒖 ∓ 𝒋𝜹𝒖

∆ ሶ𝒖′ = ሶ𝑼𝟏 − ሶ𝑼𝟐 = 𝟑. ሶ𝒁. ሶ𝑰

∆𝒖′; Fazlar arası Mutlak gerilim düşümü

∆𝒖; Fazlar arası Boyuna gerilim düşümü

𝜹𝒖; Fazlar arası Enine gerilim düşümü

∆ ሶ𝒖′ = 𝟑. ∆ ሶ𝒗′

Fazlar arası gerilim düşümleri ∆𝒖 = 𝟑. ∆𝒗

𝜹𝒖 = 𝟑. 𝜹𝒗

Hat başı faz gerilimi 𝑽𝟏 = 𝜹𝒗𝟐 + (𝑽𝟐 − ∆𝒗)𝟐

Hat başı hat gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟑. 𝑽𝟏 = 𝜹𝒖𝟐 + (𝑼𝟐 − ∆𝒖)𝟐

Faz açısı 𝒕𝒂𝒏𝜹 =𝜹𝒗

∆𝒗−𝑽𝟐=

𝜹𝒖

∆𝒖−𝑼𝟐

V2 (U2)

I

R.I

V1 (U1)

v (u)

v (u)

X.I

V2 (U2)

V1

v (u)

v (u)




Gerilim düşümü yüzde olarak ifade edilirse %𝜺 = 𝟏𝟎𝟎.∆𝝊

𝑽𝒏= 𝟏𝟎𝟎.

∆𝝊

𝑼𝒏

Hatta meydana gelen aktif güç kaybı 𝒑 = 𝟑. 𝑰𝟐. 𝑹 𝑾

Hattın yüzde aktif güç kaybı %𝒑𝒌 = 𝟏𝟎𝟎.𝒑

𝑷

Hat başı aktif gücü 𝑷𝒉𝒃 = 𝑷 + 𝒑 = 𝟑. 𝑽𝟏. 𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟑.𝑼𝟏. 𝒄𝒐𝒔𝝋

Boyuna gerilim düşümü ∆𝒗 = 𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 ∓ 𝑿. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋 (𝑽)

∆𝒗 = 𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟏 ∓𝑿

𝑹𝒕𝒂𝒏𝝋 (𝑽)

Not: Endüktif yüklerde aradaki işaret +, Kapasitif yüklerde – olarak alınır. 𝒇 𝝋 = 𝟏 ∓𝑿

𝑹𝒕𝒂𝒏𝝋

∆𝒗 = 𝑹.𝑷

𝑽. 𝒇 𝝋 = (

𝒍

𝒌.𝑺).𝑷

𝑽. 𝒇 𝝋

Yüzde gerilim düşümü olarak,

%𝜺 =𝟏𝟎𝟎.𝑷.𝒍

𝒌.𝑺.𝑼𝟐. 𝒇 𝝋 denklemi elde edilir.




Örnek1

S = 1,11MVA

l=10km

x = 0,18 /km

U=10kV

r = 0,14 /km

cos = 0,9 end.

k = 56m/ .mm2

Şekildeki gibi orta gerilim hattına üçgen olarak bağlanmış

sistemde hat başı gerilimini (𝑷𝒉𝒃) ve hat başı güç katsayısını

(𝒄𝒐𝒔𝝋𝒉𝒃) hesaplayınız.

Devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟎, 𝟗

𝝋 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟗 ⟹ 𝝋 = 𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐°

Soruda verilen görünür güçten hat akımı hesaplanır.

Hat akımı 𝑺 = 𝟑.𝑼. 𝑰 ⟹ 𝑰 =𝑺

𝟑.𝑼=

𝟏𝟏𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎= 𝟔𝟒, 𝟎𝟖𝟔𝑨

Hattın direnci 𝑹 = 𝒍. 𝒓 = 𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟏𝟒 ⟹ 𝑹 = 𝟏, 𝟒𝒐𝒉𝒎

Hattın reaktansı 𝑿 = 𝒍. 𝒙 = 𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟏𝟖 ⟹ 𝑿 = 𝟏, 𝟖𝒐𝒉𝒎

Fazlar arası boyuna gerilim düşümü ∆𝒖 = 𝟑. ∆𝒗 = 𝟑. (𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 + 𝑿. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋)

∆𝒖 = 𝟑. 𝟏, 𝟒. 𝟔𝟒, 𝟎𝟖𝟔. 𝒄𝒐𝒔𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐 + 𝟏, 𝟖. 𝟔𝟒, 𝟎𝟖𝟔. 𝒔𝒊𝒏𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐 = 𝟐𝟐𝟔, 𝟗𝟓𝟏𝑽

Fazlar arası enine gerilim düşümü 𝛅𝒖 = 𝟑. 𝜹𝒗 = 𝟑. (𝑿. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 − 𝑹. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋)

𝛅𝒖 = 𝟑. 𝟏, 𝟖. 𝟔𝟒, 𝟎𝟖𝟔. 𝒄𝒐𝒔𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐 − 𝟏, 𝟒. 𝟔𝟒, 𝟎𝟖𝟔. 𝒔𝒊𝒏𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐 = 𝟏𝟏𝟐, 𝟎𝟖𝟑𝑽

V2 (U2)

V1 (U1)

v

v

u)

u)




Örnek1

Hat başı faz gerilimi 𝑽𝟏 = 𝜹𝒗𝟐 + (𝑽𝟐 + ∆𝒗)𝟐

Hat başı hat gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟑.𝑽𝟏 = 𝜹𝒖𝟐 + (𝑼𝟐 − ∆𝒖)𝟐

𝑼𝟏 = 𝟏𝟏𝟐, 𝟎𝟖𝟑𝟐 + (𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 + 𝟐𝟐𝟔, 𝟗𝟓𝟏)𝟐

𝑼𝟏 = 𝟏𝟎𝟐𝟐𝟕, 𝟓𝟔𝟓𝑽

Faz açısı 𝒕𝒂𝒏𝜹 =𝜹𝒖

∆𝒖+𝑼𝟐=

𝟏𝟏𝟐,𝟎𝟖𝟑

𝟐𝟐𝟔,𝟗𝟓𝟏+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎= 𝟎, 𝟎𝟏𝟎𝟗𝟔

𝜹 = 𝟎, 𝟔𝟐𝟖°

Hat başı faz açısı 𝝋𝒉𝒃 = 𝝋+ 𝜹 = 𝟐𝟓, 𝟖𝟒𝟐 + 𝟎, 𝟔𝟐𝟖𝝋𝒉𝒃 = 𝟐𝟔, 𝟏𝟕°

Hat başı güç katsayısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝒉𝒃 = 𝒄𝒐𝒔𝟐𝟔, 𝟏𝟕° = 𝟎, 𝟖𝟗𝟕 𝒈𝒆𝒓𝒊

V2 (U2)

V1 (U1)

v

v

u)

u)




Çalışma Sorusu

S = 2,6MVA

l=4km

x = 0,25 /km

U=10kVcos = 0,6 end.

k = 56m/ .mm2

Şekildeki gibi orta gerilim hattına üçgen olarak bağlanmış

sistemde hat başı gerilimini (𝑷𝒉𝒃) ve hat başı güç katsayısını

(𝒄𝒐𝒔𝝋𝒉𝒃) hesaplayınız.

Hat başı gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟏𝟎𝟐𝟐𝟕 𝑽

Hat başı güç katsayısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝒉𝒃 = 𝟎, 𝟔𝟎𝟒




Örnek2

S2 = 1000kVA

l=6km

kcu = 56mmm2x = 0,4 /km

cos = 0,8

A

S1 = 1000kVA

U=6kVcos = 0,6

𝟔𝒌𝒎 uzunluğundaki bir havai hattının sonunda her biri

𝟏𝟎𝟎𝟎𝒌𝑽𝑨’lik biri 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟔 ve diğeri 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟖 güç katsayısı ile

işletilen iki dağıtım transformatörünü beslemektedir.

Hat sonundaki gerilim 𝟏𝟎𝒌𝑽’tur.

a) Hatta meydana gelen güç kaybının %𝒑𝒌 = 𝟏𝟎 ’dan küçük

olması için gerekli anma kesitini,

b) Hat başı gerilimini bulunuz.

Her bir hattın devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟔 𝝋𝟏 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟔 ⟹ 𝝋𝟏 = 𝟓𝟑, 𝟏𝟑°𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟖 𝝋𝟐 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟖 ⟹ 𝝋𝟐 = 𝟑𝟔, 𝟖𝟕°

a) Her bir hattan çekilen aktif güçler 𝑷𝟏 = 𝑺𝟏. 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟏𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔 = 𝟔𝟎𝟎𝒌𝑾𝑷𝟐 = 𝑺𝟐. 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟏𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟖 = 𝟖𝟎𝟎𝒌𝑾

Her bir hattan çekilen akımlar 𝑰𝟏 =𝑺𝟏

𝟑.𝑼=

𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟔𝟎𝟎𝟎= 𝟗𝟔, 𝟐𝟐𝟓𝑨

𝑰𝟐 =𝑺𝟐

𝟑.𝑼=

𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟔𝟎𝟎𝟎= 𝟗𝟔, 𝟐𝟐𝟓𝑨




Örnek2

𝑰𝟏 = 𝟗𝟔, 𝟐𝟐∠ − 𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝟏 = 𝟓𝟕, 𝟕𝟑𝟐 − 𝒋𝟕𝟔, 𝟗𝟕𝟔 𝑨

𝑰𝟐 = 𝟗𝟔, 𝟐𝟐∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝟐 = 𝟕𝟔, 𝟗𝟕𝟔 − 𝒋𝟓𝟕, 𝟕𝟑𝟐 𝑨

Devreden çekilen akım 𝑰𝑻 = 𝑰𝟏 + 𝑰𝟐 = 𝟓𝟕, 𝟕𝟑𝟐 − 𝒋𝟕𝟔, 𝟗𝟕𝟔 + 𝟕𝟔, 𝟗𝟕𝟔 − 𝒋𝟓𝟕, 𝟕𝟑𝟐𝑰𝑻 = 𝟏𝟑𝟕, 𝟕𝟎𝟖 − 𝒋𝟏𝟑𝟕, 𝟕𝟎𝟖 𝑨𝑰𝑻 = 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗∠ − 𝟒𝟓 𝑨

NOT: Hatta meydana gelen aktif güç kaybı (𝒑 = 𝟑. 𝑰𝟐. 𝑹) yüzde aktif güç kaybı formülünde yerine

konursa

Hattın yüzde aktif güç kaybı %𝒑𝒌 = 𝟏𝟎𝟎.𝒑

𝑷= 𝟏𝟎𝟎. 𝟑. 𝑰𝟐.

𝒍

𝒌.𝑺.𝑷= 𝟏𝟎𝟎. 𝟑. 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗𝟐.

𝟔𝟎𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝑺.𝟏𝟒𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎= 𝟏𝟎

𝐒 = 𝟖𝟕, 𝟎𝟕𝟖 𝒎𝒎𝟐

Bu kesitte iletken olmadığından standart iletken kesitlerinden 𝑺 = 𝟗𝟓𝒎𝒎𝟐 olarak alınır.




Örnek2

Hattın direnci 𝑹 =𝒍

𝒌.𝑺=

𝟔𝟎𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝟗𝟓= 𝟏, 𝟏𝟐𝟖 ⟹ 𝑹 = 𝟏, 𝟏𝟐𝟖 𝛀

Hattın reaktansı 𝑿 = 𝒍. 𝒙 = 𝟔. 𝟎, 𝟒 ⟹ 𝑿 = 𝟐, 𝟒 𝛀

Fazlar arası boyuna gerilim düşümü ∆𝒖 = 𝟑. ∆𝒗 = 𝟑. (𝑹. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 + 𝑿. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋)

∆𝒖 = 𝟑. 𝟏, 𝟏𝟐𝟖. 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗. 𝒄𝒐𝒔𝟒𝟓° + 𝟐, 𝟒. 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗. 𝒔𝒊𝒏𝟒𝟓° = 𝟖𝟒𝟏, 𝟒𝟗𝟏𝑽

Fazlar arası enine gerilim düşümü 𝛅𝒖 = 𝟑. 𝜹𝒗 = 𝟑. (𝑿. 𝑰. 𝒄𝒐𝒔𝝋 − 𝑹. 𝑰. 𝒔𝒊𝒏𝝋)

𝛅𝒖 = 𝟑. 𝟐, 𝟒. 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗. 𝒄𝒐𝒔𝟒𝟓 − 𝟏, 𝟏𝟐𝟖. 𝟏𝟗𝟒, 𝟕𝟒𝟗. 𝒔𝒊𝒏𝟒𝟓 = 𝟑𝟎𝟑, 𝟑𝟗𝟓𝑽

Hat başı hat gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟑. 𝑽𝟏 = 𝜹𝒖𝟐 + (𝑼𝟐 + ∆𝒖)𝟐

𝑼𝟏 = 𝟑𝟎𝟑, 𝟑𝟗𝟓𝟐 + (𝟔𝟎𝟎𝟎 + 𝟖𝟒𝟏, 𝟒𝟗𝟏)𝟐

𝑼𝟏 = 𝟔𝟖𝟒𝟖, 𝟐𝟏𝟓𝑽




Çalışma Sorusu

S2 = 1300kVA

l=8km

kcu = 56mmm2x = 0,45 /km

cos = 0,8

A

S1 = 1300kVA

U2=10kVcos = 0,6

Çalışma Sorusu: 𝟖𝒌𝒎 uzunluğundaki bir havai hattının sonunda her biri 𝟏𝟑𝟎𝟎𝒌𝑽𝑨’lik biri 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟔 ve

diğeri 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟖 güç katsayısı ile işletilen iki dağıtım transformatörünü beslemektedir. Hat sonundaki

gerilim 𝟏𝟎𝒌𝑽’tur.

a) Hatta meydana gelen güç kaybının %𝒑𝒌 = 𝟕, 𝟔 ’dan küçük olması için gerekli anma kesitini,

b) Hat başı gerilimini bulunuz.

a) Anma Kesiti 𝑺 = 𝟔𝟖, 𝟒𝟐𝟑𝒎𝒎𝟐

Bu kesitte iletken olmadığından standart

iletken kesitlerinden 𝑺 = 𝟕𝟎𝒎𝒎𝟐 olarak alınır.

b) Hat başı gerilimi 𝑼𝟏 = 𝟏𝟏𝟎𝟑𝟎, 𝟑𝟐𝟑𝑽




Örnek3

100A

AB C

IAB=IB+IC IBC=IC

200m100m

60AcosB=0,8 cosC=0,6

V= 220V

a) Hattın akımını fazör olarak şekil üzerinde gösteriniz.

b) Hattaki aktif, reaktif ve görünür güç dağılımlarını hesaplayarak şekil

üzerinde gösteriniz.

Devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝑩 = 𝟎, 𝟖𝝋𝑩 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟖 ⟹ 𝝋𝑩 = 𝟑𝟔, 𝟖𝟕°

Devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝑪 = 𝟎, 𝟔𝝋𝑪 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟔 ⟹ 𝝋𝑪 = 𝟓𝟑, 𝟏𝟑°

𝑰𝑩 = 𝟏𝟎𝟎∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝑩 = 𝟖𝟎 − 𝒋𝟔𝟎 𝑨

𝑰𝑪 = 𝟔𝟎∠ − 𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝑪 = 𝟑𝟔 − 𝒋𝟒𝟖 𝑨

Devreden çekilen akım 𝑰𝑨𝑩 = 𝑰𝑩 + 𝑰𝑪 = 𝟖𝟎 − 𝒋𝟔𝟎 + 𝟑𝟔 − 𝒋𝟒𝟖𝑰𝑨𝑩 = 𝟏𝟏𝟔 − 𝒋𝟏𝟎𝟖 𝑨𝑰𝑨𝑩 = 𝟏𝟓𝟖, 𝟒𝟗𝟑∠ − 𝟒𝟐, 𝟗𝟓𝟓 𝑨




Örnek3

A

B C

PAB=PB+PC PBC=PC

200m100m

PB=52800W PC=23760W

PAB=76500W

Hattan çekilen aktif güçler𝑷𝑩 = 𝟑. 𝑽. 𝑰𝑩. 𝒄𝒐𝒔𝝋𝑩 = 𝟑. 𝟐𝟐𝟎. 𝟏𝟎𝟎. 𝟎, 𝟖𝑷𝑩 = 𝟓𝟐𝟖𝟎𝟎𝑾

𝑷𝑩𝑪 = 𝑷𝑪 = 𝟑. 𝑽. 𝑰𝑪. 𝒄𝒐𝒔𝝋𝑪 = 𝟑. 𝟐𝟐𝟎. 𝟔𝟎. 𝟎, 𝟔𝑷𝑩𝑪 = 𝑷𝑪 = 𝟐𝟑𝟕𝟔𝟎𝑾

𝑷𝑨𝑩 = 𝑷𝑩 + 𝑷𝑪 = 𝟓𝟐𝟖𝟎𝟎 + 𝟐𝟑𝟕𝟔𝟎 = 𝟕𝟔𝟓𝟔𝟎𝑾

𝑰𝑩 = 𝟏𝟎𝟎∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝑩 = 𝟖𝟎 − 𝒋𝟔𝟎 𝑨

𝑰𝑪 = 𝟔𝟎∠ − 𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑨 Devre endüktif olduğundan açının işareti eksi 𝑰𝑪 = 𝟑𝟔 − 𝒋𝟒𝟖 𝑨

Devreden çekilen akım 𝑰𝑨𝑩 = 𝑰𝑩 + 𝑰𝑪 = 𝟖𝟎 − 𝒋𝟔𝟎 + 𝟑𝟔 − 𝒋𝟒𝟖𝑰𝑨𝑩 = 𝟏𝟏𝟔 − 𝒋𝟏𝟎𝟖 𝑨𝑰𝑨𝑩 = 𝟏𝟓𝟖, 𝟒𝟗𝟑∠ − 𝟒𝟐, 𝟗𝟓𝟓 𝑨




Örnek3

A

B C

QAB=QB+QC QBC=QC

200m100m

QB=39600VAR QC=31680VAR

QAB=71280VAR

Hattan çekilen reaktif güçler𝑸𝑩 = 𝟑.𝑽. 𝑰𝑩. 𝒔𝒊𝒏𝝋𝑩 = 𝟑. 𝟐𝟐𝟎. 𝟏𝟎𝟎. 𝒔𝒊𝒏𝟑𝟔, 𝟖𝟕°𝑸𝑩 = 𝟑𝟗𝟔𝟎𝟎𝑽𝑨𝑹

𝑸𝑩𝑪 = 𝑸𝑪 = 𝟑. 𝑽. 𝑰𝑪. 𝒔𝒊𝒏𝝋𝑪 = 𝟑. 𝟐𝟐𝟎. 𝟔𝟎. 𝒔𝒊𝒏𝟓𝟑, 𝟏𝟑°𝑸𝑩𝑪 = 𝑸𝑪 = 𝟑𝟏𝟔𝟖𝟎𝑽𝑨𝑹

𝑸𝑨𝑩 = 𝑸𝑩 + 𝑸𝑪 = 𝟑𝟗𝟔𝟎𝟎 + 𝟑𝟏𝟔𝟖𝟎 = 𝟕𝟏𝟐𝟖𝟎𝑽𝑨𝑹

Hattan çekilen görünür güçler𝑺𝑩 = 𝟓𝟐𝟖𝟎𝟎 + 𝒋𝟑𝟗𝟔𝟎𝟎𝑽𝑨 = 𝟔𝟔𝟎𝟎𝟎∠𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑽𝑨

𝑺𝑩𝑪 = 𝟐𝟑𝟕𝟔𝟎 + 𝒋𝟑𝟏𝟔𝟖𝟎𝑽𝑨 = 𝟑𝟗𝟔𝟎𝟎∠𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑽𝑨

𝑺𝑨𝑩 = 𝑷𝑨𝑩 + 𝒋𝑸𝑨𝑩 = 𝟕𝟔𝟓𝟔𝟎 + 𝒋𝟕𝟏𝟐𝟖𝟎𝑺𝑨𝑩 = 𝟏𝟎𝟒𝟔𝟎𝟓, 𝟑𝟏𝟓∠𝟒𝟐, 𝟗𝟓𝟓° 𝑽𝑨

A

B C

PAB=76560W SBC=SC

200m100m

SB=52800+j39600VA SC=23760+j31680VA

QB=39600VAR QC=31680VARPB=52800W PC=23760W

QAB=71280VAR

SAB=76560+j71280VA




Örnek4

a) Hattaki fazör akım dağılımını şekil üzerinde gösteriniz.

b) Hat başı gerilimini fazör ifadelerden hesaplayınız.

Devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝑨 = 𝟎, 𝟔𝝋𝑨 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟔 ⟹ 𝝋𝑨 = 𝟓𝟑, 𝟏𝟑°

𝒄𝒐𝒔𝝋𝑩 = 𝟎, 𝟖𝝋𝑩 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟖 ⟹ 𝝋𝑩 = 𝟑𝟔, 𝟖𝟕°

𝑰𝑨 =𝑺𝑨

𝟑.𝑽=

𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟐𝟐𝟎= 𝟏𝟓, 𝟏𝟓𝟐𝑨 ⟹ 𝑰𝑨 = 𝟏𝟓, 𝟏𝟓𝟐∠ − 𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑨

𝑰𝑨 = 𝟗, 𝟎𝟗𝟏 − 𝒋𝟏𝟐, 𝟏𝟐𝟐𝑨

𝑰𝑩 =𝑷𝑩

𝟑.𝑽.𝒄𝒐𝒔𝝋𝑩=

𝟓𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖= 𝟗, 𝟒𝟕𝑨 ⟹ 𝑰𝑩 = 𝟗, 𝟒𝟕∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨

𝑰𝑩 = 𝟕, 𝟓𝟕𝟔 − 𝒋𝟓, 𝟔𝟖𝟐𝑨

𝑰𝑶𝑨 = 𝑰𝑨 + 𝑰𝑩 = 𝟗, 𝟎𝟗𝟏 − 𝒋𝟏𝟐, 𝟏𝟐𝟐 + 𝟕, 𝟓𝟕𝟔 − 𝒋𝟓, 𝟔𝟖𝟐

𝑰𝑶𝑨 = 𝟏𝟔, 𝟔𝟔𝟕 − 𝒋𝟏𝟕, 𝟖𝟎𝟒𝑨

𝑰𝑶𝑨 = 𝟐𝟒, 𝟑𝟖𝟖∠ − 𝟒𝟔, 𝟖𝟖𝟗° 𝑨

10kVA

OA B

IAB=IB+IC IBC=IC

100m200m

5kWcosB=0,6 cosC=0,8

V= 220V

r = 0,4 /km

x = 0,3 /kmk = 56m/ .mm2

10kVA

OA B100m200m


V= 220V

r = 0,4 /km

x = 0,3 /kmk = 56m/ .mm2




Örnek4

AB Hattının empedansı

𝒁𝑨𝑩 = 𝑹𝑨𝑩 + 𝒋𝑿𝑨𝑩 = 𝟎, 𝟎𝟒 + 𝒋𝟎, 𝟎𝟑𝒐𝒉𝒎⟹ 𝒁𝑨𝑩= 𝟎, 𝟎𝟓∠𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝛀

AB noktaları arasındaki mutlak gerilim düşümü

∆ ሶ𝑽𝑨𝑩′ = ሶ𝒁𝑨𝑩. ሶ𝑰𝑨𝑩 = 𝟎, 𝟎𝟓∠𝟑𝟔, 𝟖𝟕°. 𝟗, 𝟒𝟕∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° = 𝟎, 𝟒𝟕𝟒∠𝟎° 𝑽

A noktası gerilimi

𝑽𝑨 = 𝑽𝑩 + ∆ ሶ𝑽𝑨𝑩′ = 𝟐𝟐𝟎∠𝟎° + 𝟎, 𝟒𝟕𝟒∠𝟎° = 𝟐𝟐𝟎, 𝟒𝟕𝟒∠𝟎° 𝑽 (Açıları aynı)

10kVA

OA B

IAB=IB+IC IBC=IC

100m200m


V= 220V

r = 0,4 /km

x = 0,3 /kmk = 56m/ .mm2

AB noktaları arası

AB Hattının direnci

𝑹𝑨𝑩 = 𝒍𝑨𝑩. 𝒓 = 𝟎, 𝟏. 𝟎, 𝟒 = 𝟎, 𝟎𝟒 𝛀 ⟹ 𝑹𝑨𝑩 = 𝟎, 𝟎𝟒 𝛀

AB Hattının reaktansı

𝑿𝑨𝑩 = 𝒍𝑨𝑩. 𝒙 = 𝟎, 𝟏. 𝟎, 𝟑 = 𝟎, 𝟎𝟑 𝛀 ⟹ 𝑿𝑨𝑩= 𝟎, 𝟎𝟑 𝛀




Örnek4

OA Hattının empedansı

𝒁𝑶𝑨 = 𝑹𝑶𝑨 + 𝒋𝑿𝑶𝑨 = 𝟎, 𝟎𝟖 + 𝒋𝟎, 𝟎𝟔𝒐𝒉𝒎 ⟹ 𝒁𝑶𝑨= 𝟎, 𝟏∠𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝛀

OA noktaları arasındaki mutlak gerilim düşümü

∆ ሶ𝑽𝑶𝑨′ = ሶ𝒁𝑶𝑨. ሶ𝑰𝑶𝑨 = 𝟎, 𝟏∠𝟑𝟔, 𝟖𝟕°. 𝟐𝟒, 𝟑𝟖𝟖∠ − 𝟒𝟔, 𝟖𝟖𝟗° = 𝟐, 𝟒𝟑𝟗∠ − 𝟏𝟎, 𝟎𝟏𝟗° 𝑽

Hat başı gerilimi

𝑽𝑶 = 𝑽𝑨 + ∆ ሶ𝑽𝑶𝑩′ = 𝟐𝟐𝟎, 𝟒𝟕𝟒∠𝟎° + 𝟐, 𝟒𝟑𝟗∠ − 𝟏𝟎, 𝟎𝟏𝟗° = 𝟐𝟐𝟐, 𝟖𝟕𝟔∠𝟎° 𝑽

10kVA

OA B

IAB=IB+IC IBC=IC

100m200m


V= 220V

r = 0,4 /km

x = 0,3 /kmk = 56m/ .mm2

OA noktaları arası

OA Hattının direnci𝑹𝑶𝑨 = 𝒍𝑶𝑨. 𝒓 = 𝟎, 𝟐. 𝟎, 𝟒 = 𝟎, 𝟎𝟖 𝛀 ⟹ 𝑹𝑶𝑨 = 𝟎, 𝟎𝟖 𝛀

OA Hattının reaktansı𝑿𝑶𝑨 = 𝒍𝑶𝑨. 𝒙 = 𝟎, 𝟐. 𝟎, 𝟑 = 𝟎, 𝟎𝟔 𝛀 ⟹ 𝑿𝑶𝑨 = 𝟎, 𝟎𝟔 𝛀




Örnek

120m

kcu = 56mmm2

cos = 0,83

232/400V

cos = 0,83

80m 80m

M M M

cos = 0,83P3 = 10kWP1 = 8kW P2 = 15kW

220/380V

Örnek: Üç adet Asenkron motor (ASM), bara

gerilimi 𝟐𝟑𝟐/𝟒𝟎𝟎𝑽 olan bir güç panosundan bakır iletkenli

bir yeraltı kablosu ile beslenmektedir. Motorların nominal

gerilimleri 𝟐𝟐𝟎/𝟑𝟖𝟎𝑽 ’tur. Hattın en sonundaki motorun

geriliminin 𝟐𝟐𝟎/𝟑𝟖𝟎𝑽 olması için besleme hattının kesitini

hesaplayınız.

NOT: Alçak gerilimi şebekesinde enine gerilim düşümü ve 𝒇 𝝋 = 𝟏 ∓𝑿

𝑹𝒕𝒂𝒏𝝋 kısmı ihmal edilir.

Yüzde gerilim düşümü olarak %𝜺 =𝟏𝟎𝟎.𝑷.𝒍

𝒌.𝑺.𝑼𝟐denklemini kullanarak hatlar arasındaki gerilimi düşümünü

elde edilir. 𝑳𝟏 hattının gücü 𝑷𝟏 + 𝑷𝟐 + 𝑷𝟑 , 𝑳𝟐 hattının gücü 𝑷𝟐 + 𝑷𝟑, ve 𝑳𝟑 hattının gücü 𝑷𝟑 alınarak her bir

hattın gerilim düşümü hesaplanır. Toplam gerilim düşümü 𝑳𝟏, 𝑳𝟐 ve 𝑳𝟑hatlarındaki gerilim düşümlerinin

toplamı kadar olur.




Örnek

Toplam gerilim düşümü %𝜺𝑻 = %𝜺𝒍𝟏 +%𝜺𝒍𝟐 +%𝜺𝒍𝟑

%𝜺𝑻 =𝟏𝟎𝟎.(𝑷𝟏+𝑷𝟐+𝑷𝟑).𝒍𝟏

𝒌.𝑺.𝑼𝟐+

𝟏𝟎𝟎.(𝑷𝟐+𝑷𝟑).𝒍𝟐

𝒌.𝑺.𝑼𝟐+

𝟏𝟎𝟎.𝑷𝟑.𝒍𝟑

𝒌.𝑺.𝑼𝟐

En fazla %3 lük gerilim düşümüne izin olduğuna göre uygun kesit değeri için aşağıdaki denklem kullanılır.

𝟑 =𝟏𝟎𝟎. 𝟖𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 .𝟏𝟐𝟎

𝟓𝟔.𝑺.𝟑𝟖𝟎𝟐+

𝟏𝟎𝟎.(𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎).𝟖𝟎

𝟓𝟔.𝑺.𝟑𝟖𝟎𝟐+

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎.𝟖𝟎

𝟓𝟔.𝑺.𝟑𝟖𝟎𝟐

𝑺 =𝟏𝟎𝟎.[ 𝟖𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 .𝟏𝟐𝟎+(𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎).𝟖𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎.𝟖𝟎]

𝟓𝟔.𝟑.𝟑𝟖𝟎𝟐

𝑺 = 𝟐𝟕, 𝟖𝟔𝟔𝒎𝒎𝟐

Bu kesitte iletken olmadığından standart iletken kesitlerinden 𝑺 = 𝟑𝟓𝒎𝒎𝟐 olarak alınır.

𝑺 = 𝟑𝟓𝒎𝒎𝟐 ‘lik iletken kesitine göre toplam gerilim düşümü

%𝜺𝑻 =𝟏𝟎𝟎.(𝑷𝟏+𝑷𝟐+𝑷𝟑).𝒍𝟏

𝒌.𝑺.𝑼𝟐+

𝟏𝟎𝟎.(𝑷𝟐+𝑷𝟑).𝒍𝟐

𝒌.𝑺.𝑼𝟐+

𝟏𝟎𝟎.𝑷𝟑.𝒍𝟑

𝒌.𝑺.𝑼𝟐

%𝜺𝑻 =𝟏𝟎𝟎. 𝟖𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 .𝟏𝟐𝟎

𝟓𝟔.𝟑𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐+

𝟏𝟎𝟎.(𝟏𝟓𝟎𝟎𝟎+𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎).𝟖𝟎

𝟓𝟔.𝟑𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐

%𝜺𝑻 = 𝟐, 𝟑𝟖𝟗




İki Taraftan Beslenen Hat Örnek1

25kW

A

700m400m

100kVA

cos=0,8

cos=0,75U=10kV

1200m

B

C

50kVAcos=0,6

400mI

II

Şekildeki gibi verilmiş olan bir alçak gerilim şebekesi iki

ucundan beslenmektedir. Nominal gerilimi 𝟏𝟎𝒌𝑽 , hat kesiti

𝟗𝟓𝒎𝒎𝟐 ve 𝒌 = 𝟑𝟓𝒎/𝛀.𝒎𝒎𝟐 ve 𝒙 = 𝟎, 𝟒 𝛀/𝒌𝒎 ‘dir.

Her bir hat parçasındaki akımları hesaplayarak şekil

üzerinde gösteriniz.

Hatlardan çekilen Akımlar

𝑰𝑨 =𝑺𝑨

𝟑.𝑼=

𝟓𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟏𝟎𝟎𝟎= 𝟐, 𝟖𝟖𝟕𝑨 ⟹ 𝑰𝑨 = 𝟐, 𝟖𝟖𝟕∠ − 𝟓𝟑, 𝟏𝟑° 𝑨

𝑰𝑨 = 𝟏, 𝟕𝟑𝟐 − 𝒋𝟐, 𝟑𝟏𝑨 𝑰𝑨𝒂 = 𝟏, 𝟕𝟑𝟐𝑨 𝑰𝑨𝒒 = 𝟐, 𝟑𝟏𝑨

𝑰𝑩 =𝑷𝑩

𝟑.𝑽.𝒄𝒐𝒔𝝋𝑩=

𝟐𝟓𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎.𝟎,𝟖= 𝟏, 𝟖𝟎𝟒𝑨 ⟹ 𝑰𝑩 = 𝟏, 𝟖𝟎𝟒∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨

𝑰𝑩 = 𝟏, 𝟒𝟒𝟑 − 𝒋𝟏, 𝟎𝟖𝟐𝑨 𝑰𝑩𝒂 = 𝟏, 𝟒𝟒𝟑𝑨 𝑰𝑩𝒒 = 𝟏, 𝟎𝟖𝟐𝑨

𝑰𝑪 =𝑺𝑪

𝟑.𝑼=

𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟑.𝟏𝟎𝟎𝟎= 𝟓, 𝟕𝟕𝟒𝑨 ⟹ 𝑰𝑪 = 𝟓, 𝟕𝟕𝟒∠ − 𝟒𝟏, 𝟒𝟏° 𝑨

𝑰𝑪 = 𝟒, 𝟑𝟑 − 𝒋𝟑, 𝟖𝟏𝟗𝑨 𝑰𝑪𝒂 = 𝟒, 𝟑𝟑𝑨 𝑰𝑪𝒒 = 𝟑, 𝟖𝟏𝟗𝑨





Toplam aktif bileşke akım 𝑰𝒂𝑻 = 𝑰𝑨𝒂 + 𝑰𝑩𝒂 + 𝑰𝑪𝒂 = 𝟏, 𝟕𝟑𝟐 + 𝟏, 𝟒𝟒𝟑 + 𝟒, 𝟑𝟑 = 𝟕, 𝟓𝟎𝟓𝑨

Toplam reaktif bileşke akım 𝑰𝒒𝑻 = 𝑰𝑨𝒒 + 𝑰𝑩𝒒 + 𝑰𝑪𝒒 = 𝟐, 𝟑𝟏 + 𝟏, 𝟎𝟖𝟐 + 𝟑, 𝟖𝟏𝟗 = 𝟕, 𝟐𝟏𝟏𝑨

2 nolu hattın tarafından

2 nolu hattan gelen toplam aktif akım

𝑰𝒂𝟐 =𝑰𝑨𝒂.𝑳𝟏+𝑰𝑩𝒂.(𝑳𝟏+𝑳𝟐)+𝑰𝑪𝒂.(𝑳𝟏+𝑳𝟐+𝑳𝟑)

𝑳𝟏+𝑳𝟐+𝑳𝟑+𝑳𝟒=

𝟏,𝟕𝟑𝟐.𝟒𝟎𝟎+𝟏,𝟒𝟒𝟑. 𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎 +𝟒,𝟑𝟑.(𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎+𝟒𝟎𝟎)

𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎+𝟒𝟎𝟎+𝟏𝟐𝟎𝟎= 𝟑, 𝟐𝟓𝑨

1 nolu hattan gelen toplam aktif akım

𝑰𝒂𝟏 = 𝑰𝒂𝑻 − 𝑰𝒂𝟐 = 𝟕, 𝟓𝟎𝟓 − 𝟑, 𝟐𝟓 = 𝟒, 𝟐𝟓𝟓𝑨

2 nolu hattan gelen toplam reaktif akım

𝑰𝒒𝟐 =𝑰𝑨𝒒.𝑳𝟏+𝑰𝑩𝒒.(𝑳𝟏+𝑳𝟐)+𝑰𝑪𝒒.(𝑳𝟏+𝑳𝟐+𝑳𝟑)

𝑳𝟏+𝑳𝟐+𝑳𝟑.+𝑳𝟒=

𝟐,𝟑𝟏.𝟒𝟎𝟎+𝟏,𝟎𝟖𝟐. 𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎 +𝟑,𝟖𝟏𝟗.(𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎+𝟒𝟎𝟎)

𝟒𝟎𝟎+𝟕𝟎𝟎+𝟒𝟎𝟎+𝟏𝟐𝟎𝟎= 𝟐, 𝟗𝟎𝟓𝑨

1 nolu hattan gelen toplam reaktif akım

𝑰𝒒𝟏 = 𝑰𝒒𝑻 − 𝑰𝒒𝟐 = 𝟕, 𝟐𝟏𝟏 − 𝟐, 𝟗𝟎𝟓 = 𝟒, 𝟑𝟎𝟔𝑨

25kW

A

L2=700mL1=400m

100kVA

cos=0,8

cos=0,75U=10kV

L4=1200m

B

C

50kVAcos=0,6

L3=400mI

II





A B C

Ia1=4,255A

Ip1=4,306A

IABa=4,255-1,732=2,523A

IABq=4,306-2,31=1,996A

Ia2=3,25A

Ip2=2,905A

IAa=1,732A

IAq=2,31A

IBa=1,443A

IBq=1,082A

ICa=4,331A

ICq=3,819A

IABa=2,523-1,443=1,08A

IABq=1,996-1,082=0,914A

Çizelgeden de görüldüğü gibi akımlar C noktasında çakışır.




Çalışma Sorusu

Çalışma Sorusu: Şekildeki gibi verilmiş olan bir alçak gerilim şebekesi iki ucundan beslenmektedir.

Nominal gerilimi 𝟏𝟓𝒌𝑽, hat kesiti 𝟏𝟐𝟎𝒎𝒎𝟐 ve 𝒌 = 𝟑𝟓𝒎/𝛀.𝒎𝒎𝟐 ve 𝒙 = 𝟎, 𝟒 𝛀/𝒌𝒎 ‘dir.

Her bir hat parçasındaki akımları hesaplayarak fazör diyagramı üzerinde gösteriniz.

60,8kVAR

A810m

1050m

113kVA

cos=0,8

cos=0,8

U=15kV527m

B

C

88kWcos=0,8

1105m

I

IIA B C

Ia1=4,352A

Iq1=3,264A

IABa=4,352-1,732=2,523A

IABq=3,264-2,54=0,724A

Ia2=5,634A

Iq2=4,225A

IAa=3,387A

IAq=2,54A

IBa=3,12A

IBq=2,34A

ICa=3,479A

ICq=2,609A

IBCa=5,634-3,479=2,155A

IBCq=4,225-2,609=1,606A

I II


Alçak Gerilim Projeleri Gerilim Düşümü Hesapları

Bazı Önemli Tanımlar

Kurulu Güç: Aydınlatma aygıtları ve prizlerin toplam gücüdür.

Talep Güç: Eşzamanlı güç, bağlantı güç olarak da ifade edilen ve aynı zamanda şebekeden çekilen

güçtür. İletken kesitlerinin belirlenmesi ve akım kontrolünde esas olan güçtür.

Dairenin talep gücünün hesabı: Konutlarda bir dairenin talep gücünün (eş zamanlı yük)

belirlenmesinde aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.

• Kurulu gücün 8kW’ye kadar olan bölümü için %60’ı

• Kurulu güçten geriye kalan güç için %40’ ı alınıp toplanarak dairenin talep gücü bulunur.

Daire SayısıEş Zamanlı

KatsayısıDaire Sayısı

Eş Zamanlı

Katsayısı

3-5 45 36-40 29

5-10 43 41-45 28

11-15 41 46-50 26

16-20 39 51-55 25

21-25 36 56-61 24

26-30 34 62 ve üstü 23

31-35 31

Köy kasaba ve imar planı bulunmayan alanlarda yapılan tek evlerde ve yazlıklarda bu esaslara

uyulmayabilir. Bütün konutlarda eş zamanlı yük 3kW’tan az olamaz.

Binanın talep gücünün hesabı: Binanın eş

zamanlı yükünü belirlenmesi için aşağıdaki eş

zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.




Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü

Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)

katsayılarına göre belirlenir.

Eş zamanlı güç (aynı zamanda çekilen güç), kurulu güç değeri eş zamanlılık katsayısı ile

çarpılarak bulunur. Konutlarda kurulu güç genel olarak aydınlatma gücü, priz gücü ve biliniyorsa

elektrikli ev aletlerinin gücünden oluşur.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan gücün

%40’ı alınarak toplanarak bulunur.

Daire SayısıEş Zamanlı

KatsayısıDaire Sayısı

Eş Zamanlı

Katsayısı

3-5 45 36-40 29

5-10 43 41-45 28

11-15 41 46-50 26

16-20 39 51-55 25

21-25 36 56-61 24

26-30 34 62 ve üstü 23

31-35 31




Örnek: Kurulu gücü 112300W olan 8 daireli bir Apartmanın Talep Gücünü bulunuz.

8 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10 daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu

gücün %43 binanın talep gücünü verir.

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟐𝟑𝟎𝟎. 𝟎, 𝟒𝟑

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟐𝟖𝟗𝑾

Tablo Talep Gücü Hesabı

AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 16240W olan bir dairenin tablo talep gücünü

bulunuz.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç

7940W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟖𝟐𝟒𝟎. 𝟎, 𝟒𝟎𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟗𝟔𝑾




Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Elektrik Tesisat Projelerinin çiziminde,

• Gerilim düşümü hesabı iletkenler üzerinde gerçekleşecek gerilim düşümünün yönetmeliklerce

belirlenmiş olan değerlere uygunluğunun değerlendirilmesi ve uygun iletken kesitinin tespiti için

yapılır.

• Akım kontrolü hesabı, iletkenler üzerinden geçecek olan akımın iletkeninin üzerinden taşıyabileceği

yönetmeliklerce belirlenmiş olan akım değerlerine uygunluğunun kontrolü için yapılır.

NOT: Gerilim düşümü ve akım kontrolü hesaplamalarında güç olarak Talep Güç

kullanılmalıdır. Devrenin güç katsayısı daire için cosϕ=0,8, ana kolon hattı için kompanzasyon

sonrası güç katsayısı değeri alınmalıdır.

Sayaç Dolabı

Ana Kolon Hattı Kolon Hattı Linye Hattı

Ana Tablo Kurulu Güç

Ana Tablo Talep Gücü

Tablo Kurulu Güç

Tablo Talep Gücü

NT

Linye No

%eA %eK %eL

En az 6mm2 Cu İletken En az 4mm2 Cu İletken En az 2,5mm2 Cu İletken




• İç tesis hatları üzerinde yüzde gerilim düşümü, yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları arasında,

Aydınlatma ve priz devrelerinde %1,5’i

Motor devrelerinde %3’ü geçmemelidir.

• Yapının yada yapı kümesinin beslemesinde transformatör kullanılmışsa, transformatör ile yapı bağlantı

kutusu arasındaki gerilim düşümü %5’i geçmemelidir.

• Yüzde gerilim düşümü hesabı; ana kolon hattı (%𝒆𝑨), kolon hattı (%𝒆𝑲) ve en uzun ve en güçlü linye

hattı (%𝒆𝑳) için ayrı ayrı yapılır.

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 +%𝒆𝑲 +%𝒆𝑳

Sayaç Dolabı




Tablo Kurulu Güç

Tablo Talep Gücü

NT

Linye No

%eA %eK %eL





Toplam yüzde gerilim düşümü, ana kolon, kolon ve en güçlü en uzun linyenin yüzde gerilim

düşümü toplamıdır.

%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 +%𝒆𝑲 +%𝒆𝑳

Bir fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 =𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐%𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟒.

𝑳.𝑷(𝒌𝒘)

𝒔

Üç fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 =𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐%𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟏𝟐𝟒.

𝑳.𝑷(𝒌𝒘)

𝒔

P: Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü

Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)

katsayılarına göre belirlenir.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan

gücün %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

L: Hattın uzunluğu: Elektrik tesisat proje üzerinden proje ölçeği dikkate alınarak bulunur.

k: Kullanılan iletkenin iletkenlik katsayısı

Bakır iletken için: 56 ve alüminyum iletken için 35 alınır.

S: Elektrik sistemlerinde kullanılan standart kablo kesiti

U: Gerilim: Bir fazlı sistemler için 220V ve üç fazlı sistemler için 380V olarak alınır.


Alçak Gerilim Projeleri Hesapları


Akım Kontrolü Hesabı

Akım kontrolü hesabı için bir faz ve üç fazlı sistemler için aşağıdaki formüller uygulanır.

• Bir fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰 =𝑷

𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋

• Üç fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰 =𝑷

𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋

Sayaç Dolabı




Tablo Kurulu Güç

Tablo Talep Gücü

NT

Linye No

%eA %eK %eL





Kabloların Akım Taşıma Kapasiteleri




Örnek: Aşağıdaki gibi verilmiş olan 10 daireli apartmana ait olan gerilim düşümü ve akım kontrolü

hesaplarını yapınız.

Ana kolon hattı için 3x25+16mm2 yer altı kablo, en uzun ve en güçlü kolon hattı için 4x10mm2’lik

NVV antigron kablo ve en uzun ve en güçlü linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına

göre gerilim düşümü ve akım kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.

%eK%eA

3x2,5mm2

Linye P4

4x10mm2+10mm2 NV

15,5 m

3x25+16mm2 YVV

9,5 m16,9 m

NT8

2500W%eL

Talep Güç: 6894 WTalep Güç: 48638 W

Kurulu Güç: 113112W Kurulu Güç: 13234 W

Sayaç Dolabı

Ana Kolon, En Uzun ve En Güçlü Kolon ve En Uzun ve En Güçlü

Linye Tek Hat Şeması




10 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu

gücün %43 binanın talep gücünü verir. Kurulu gücü 113112W olan 10daireli bir apartmanın talep gücü

aşağıdaki gibi hesaplanır.

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟑𝟏𝟏𝟐. 𝟎, 𝟒𝟑𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖𝑾

Kurulu gücü 13234W olan Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu

güçten geri kalan güç 5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾




Gerilim Düşümü Hesabı

Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü

%𝒆𝑨 =𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨.𝑷𝑨

𝒌.𝒔𝑨.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓,𝟓.𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖

𝟓𝟔.𝟐𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑

En uzun ve en güçlü 8 nolu Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü

%𝒆𝑲 =𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲.𝑷𝑲

𝒌.𝒔𝑲.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟔,𝟗.𝟔𝟖𝟗𝟒

𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟏𝟒𝟒

En uzun ve en güçlü P4 nolu priz linyesi için yüzde gerilimi düşümü

%𝒆𝑳 =𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳.𝑷𝑳

𝒌.𝒔𝑳.𝑼𝟐 =

𝟐𝟎𝟎.𝟗,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟕𝟎𝟏

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 +%𝒆𝑲 +%𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟏𝟒𝟒 + 𝟎, 𝟕𝟎𝟏

%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟐𝟏𝟖 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.

Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü

yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması

gerekecekti.




Akım Kontrolü Hesabı

Ana kolon hattı için akım kontrolü 𝑰𝑨 =𝑷𝑨

𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋=

𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖= 𝟗𝟐, 𝟑𝟕𝟐𝑨

Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x25+16mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek maksimum

akım 130A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 130A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım

yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü 8 nolu kolon hattı için 𝑰𝑨 =𝑷𝑲

𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋=

𝟔𝟖𝟗𝟒

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖= 𝟏𝟑, 𝟎𝟗𝟑𝑨

Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.

Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden

uygundur.

En uzun ve en güçlü P4 linye hattı için akım kontrolü 𝑰𝑳 =𝑷𝑳

𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋=

𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖= 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨

Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum akım

21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım

yönünden uygundur.


GÜÇ KATSAYISININ DÜZELTİLMESİ


Gerekli Kondansatör Gücünün Hesaplanması

Devreden çekilen güçlere ait vektör diyagramı şekildeki gibi çizilebilir. Vektör diyagramında

S ; Çekilen görünür güç

P ; Çekilen aktif güç

Q ; Çekilen reaktif güç

Qc ; Gerekli kondansatör gücü

S2; Güç katsayısı düzeltildikten sonraki görünür güç.

Devreden çekilen aktif güç güç katsayısı düzeltilse de değişmez.

Devreden reaktif güç güç katsayısının düzeltilmesi ile azalır.

Gerekli kondansatör gücü hesabı için,

𝑸𝒄 = 𝑷(𝒕𝒂𝒏𝝋𝟏 − 𝒕𝒂𝒏𝝋𝟐) formülü kullanılır.

S

Qc

U

Q

P

S2Q-Q

c

Devre güçlerine ait vektör diyagramı




Güç Katsayısının Düzeltilmesi – Örnek1

Besleme gerilimi 380/220V olan işletmenin mevcut güç katsayısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟖 ve aktif gücü 𝑷 = 𝟑𝟓𝟎𝒌𝑾 ‘tır.

a) Güç sabit kalmak koşuluyla güç katsayının 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟗𝟗’a çıkarılması için gerekli kondansatör günü bulunuz.

b) Kompanzasyon öncesi ve sonrası için şebekeden çekilen akımı hesaplayınız.

Mevcut devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟖 𝝋𝟏 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟖 ⟹ 𝝋𝟏 = 𝟑𝟔, 𝟖𝟕°

İstenen devre açısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟗𝟗 𝝋𝟐 = 𝒄𝒐𝒔−𝟏𝟎, 𝟗𝟗 ⟹ 𝝋𝑩 = 𝟖, 𝟏𝟏°

Gerekli kondansatör gücü 𝑸𝑪 = 𝑷. 𝒕𝒂𝒏𝝋𝟏 − 𝒕𝒂𝒏𝝋𝟐 = 𝟑𝟓𝟎. 𝒕𝒂𝒏𝟑𝟔, 𝟖𝟕° − 𝒕𝒂𝒏𝟖, 𝟏𝟏°𝑸𝑪 = 𝟐𝟏𝟐, 𝟔𝟐𝟔𝒌𝑽𝑨𝑹

Kompanzasyon öncesi görünür güç 𝑺𝟏 =𝑷

𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏=

𝟑𝟓𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟎,𝟖= 𝟒𝟑𝟕, 𝟓𝒌𝑽𝑨

Kompanzasyon öncesi akım 𝑰𝟏 =𝑺𝟏

𝟑.𝑼=

𝟒𝟑𝟕𝟓𝟎𝟎

𝟑.𝟑𝟖𝟎= 𝟔𝟔𝟒, 𝟕𝟏𝟐𝑨

Fazör olarak akım 𝑰𝟏 = 𝟔𝟔𝟒, 𝟕𝟏𝟐∠ − 𝟑𝟔, 𝟖𝟕° 𝑨

𝑰𝟏 = 𝟓𝟑𝟏, 𝟕𝟔𝟗 − 𝒋𝟑𝟗𝟖, 𝟖𝟐𝟖𝑨

𝑰𝟏𝒂 = 𝟓𝟑𝟏, 𝟕𝟔𝟗𝑨 Kompanzasyon önceki aktif akım

𝑰𝟏𝒒 = 𝟑𝟗𝟖, 𝟖𝟐𝟖𝑨 Kompanzasyon önceki reaktif akım




Güç Katsayısının Düzeltilmesi – Örnek1

Kompanzasyon sonrası görünür güç 𝑺𝟐 =𝑷

𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐=

𝟑𝟓𝟎𝟎𝟎𝟎

𝟎,𝟗𝟗= 𝟑𝟓𝟑, 𝟓𝟑𝟓𝒌𝑽𝑨

Kompanzasyon sonrası akım 𝑰𝟐 =𝑺𝟐

𝟑.𝑼=

𝟑𝟓𝟑𝟓𝟑𝟓

𝟑.𝟑𝟖𝟎= 𝟓𝟑𝟕, 𝟏𝟒𝟏𝑨

Fazör olarak akım 𝑰𝟐 = 𝟓𝟑𝟕, 𝟏𝟒𝟏∠ − 𝟖, 𝟏𝟏° 𝑨

𝑰𝟐 = 𝟓𝟑𝟏, 𝟕𝟔𝟗 − 𝒋𝟕𝟓, 𝟕𝟕𝟕𝑨

𝑰𝟐𝒂 = 𝟓𝟑𝟏, 𝟕𝟔𝟗𝑨 Kompanzasyon sonrası aktif akım

𝑰𝟐𝒒 = 𝟕𝟓, 𝟕𝟕𝟕𝑨 Kompanzasyon sonrası reaktif akım




Güç Katsayısının Düzeltilmesi – Çalışma Sorusu

Çalışma Sorusu: 220V, 2,21A ve cosφ=0,76 olan bir fazlı ASM’nin güç katsayısını 0,996 yapmak için

gerekli kondansatör gücünü bulunuz.

Elde edilen değerler

Şebeke gerilimi 𝑼 = 𝟐𝟐𝟎𝑽

Motor akımı 𝑰𝑴 = 𝟐, 𝟐𝟏𝑨

Mevcut güç katsayısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟏 = 𝟎, 𝟕𝟔 𝒈𝒆𝒓𝒊 − 𝒆𝒏𝒅ü𝒌𝒕𝒊𝒇

İstenen güç katsayısı 𝒄𝒐𝒔𝝋𝟐 = 𝟎, 𝟗𝟗𝟔 𝒈𝒆𝒓𝒊 − 𝒆𝒏𝒅ü𝒌𝒕𝒊𝒇

Gerekli kondansatör gücü 𝑸𝑪 = 𝟐𝟖𝟐, 𝟖𝟒𝟖𝑽𝑨𝑹− 𝒌𝒂𝒑

KAYNAKLAR

EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI

Enerji Dağıtımı-I , Dr.Bora ALBOYACI

Enerji Dağıtımı Defter Notu

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisler Yönetmeliği

http://www.emo.org.tr/

www.elektrikport.com

http://electrical-engineering-portal.com/

42

http://www.emo.org.tr/

http://www.elektrikport.com/

http://electrical-engineering-portal.com/

ELEKTRİK ENERJİ DAĞITIMI - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/volkan.erdemir/dosyalar... · EEM13423 ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI 2 DAĞITIM ŞEBEKELERİNDE

Documents