elearning-anesswu.comelearning-anesswu.com/.../blood-Tx.เอกสาร.docx · Web...

เอกสารประกอบการสอนรายวชา วญ 501 วสญญวทยาพนฐาน

เรอง

การใหเลอดและสวนประกอบของเลอด(Blood and blood components transfusion)

พญ.พชน ภาษตชาครตภาควชาวสญญวทยา คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

1

แผนการสอนรายหวขอ (TOPIC MODULE)

หวขอ การใหเลอดและสวนประกอบของเลอด (Blood and blood components transfusion)

รายวชา วญ 501 วสญญวทยาพนฐาน

ชอผสอน พญ.พชน ภาษตชาครต

วตถประสงค เมอนสตแพทยจบการศกษาหวขอนแลว สามารถ

1. ทราบขอบงชในการใหเลอดและสวนประกอบของเลอดแกผปวย

2. รจกสาเหตททำาใหเลอดไหลไมหยดในระหวางผาตด

3. อธบายวธการเกบรกษาเลอดในธนาคารเลอดรวมถงการเปลยนแปลงทเกดขนจากการ

เกบรกษาเลอด

4. รจกสวนประกอบของเลอดแตละชนดและเลอกใชไดอยางเหมาะสม

5. วนจฉยและรกษาภาวะแทรกซอนทเกดจากการใหเลอดและสวนประกอบของเลอด

ไดถกตอง

6. ใหการดแลผปวยเมอมารบเลอดหรอสวนประกอบของเลอดได

เนอหา 1. ขอบงชในการใหเลอดและสวนประกอบของเลอด

2. สาเหตททำาใหเลอดไหลไมหยดในระหวางผาตด

3. วธการเกบรกษาเลอดในธนาคารเลอด

4. สวนประกอบของเลอดแตละชนด

5. ภาวะแทรกซอนทเกดจากการใหเลอด

6. การดแลผปวยเมอมารบเลอดหรอสวนประกอบของเลอด

สอการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนเรอง blood and blood จำานวน 13

หนา

components transfusion

2

แผนการสอน ใชเพออานประกอบการสอนบรรยายรายวชา วญ 501 เรองการใหเลอดและ

สวนประกอบของเลอด

การประเมนผล การสอบลงกอง (summative evaluation) MCQ, OSCE

การใหเลอดและสวนประกอบของเลอด

(Blood and blood components transfusion)

ปจจบนการใหเลอดและสวนประกอบของเลอดในผปวยมแนวโนมลดลง เนองมาจาก

อนตรายจากการใหเลอด เชนการตดเชอตางๆ (HIV, hepatitis) การใหเลอดผดหม การแพสวน

ประกอบของเลอด ผใหจงควรจะตองทราบขอบงชและภาวะแทรกซอนจากการใหเลอดเพอทจะได

พจารณาใหอยางเหมาะสม

ขอบงชในการใหเลอดและสวนประกอบของเลอด

1. เพอทดแทนหรอรกษาปรมาณเลอดในรางกาย

2. เพอรกษาระดบออกซเจนไปสเนอเยอตางๆ ไดเพยงพอ

3. เพอแกไขการขาดปจจยตางๆ ทจำาเปนในการแขงตวของเลอด

โดยเฉลยแลวปรมาณเลอด (blood volume) ในรางกายผใหญปกตจะมประมาณ 70

cc/kg ในผชายอาจมประมาณ 5-6 ลตร สวนในผหญงอาจมประมาณ 4-5 ลตร

เดกเลก (neonate) ม blood volume ประมาณ 85-90 cc/kg

เดกโต ม blood volume ประมาณ 80 cc/kg

3

การใหเลอดเพอรกษาปรมาณเลอดในรางกาย

เมอรางกายมการเสยเลอดเฉยบพลน จะมการปรบตวโดยลดเลอดทไปเลยงอวยวะสวน

ปลาย เชน แขน ขา ลำาไส ใหนอยลง เพอใหเลอดไปเลยงอวยวะทสำาคญ เชน หวใจ สมอง ปอดได

เพยงพอ ในทานอนราบรางกายสามารถปรบตวเมอมการเสยเลอดทนทไดรอยละ 20 ของปรมาณ

เลอด โดยทไมมการเปลยนแปลงชพจรและความดนเลอด ในทานงรางกายสามารถทนการเสยเลอด

ไดเพยงรอยละ 10 ของปรมาณเลอด ถาเสยเลอดมากขน ความดนเลอดจะตำาลงและชพจรจะเรวขน

แตในระหวางการระงบความรสก ยาสวนมากจะทำาใหเกดการขยายตวของหลอดเลอดจงไมสามารถ

ปรบตวตอการเสยเลอดไดด เพราะฉะนนจงเกดภาวะชพจรเรวและความดนเลอดตำาไดเรวกวาตอน

ไมไดรบการระงบความรสก สามารถใหสารนำา crystalloid หรอ colloid เพอชดเชยเมอมการสญ

เสยเลอดจำานวนไมมากได

การใหเลอดเพอรกษาระดบออกซเจนไปสเนอเยอตางๆ ไดเพยงพอ

Hemoglobin 1 กรม จบกบ oxygen ได 1.34 cm3 ในภาวะทปอดและหวใจทำางาน

ปกต ปรมาณ Hb 10 g/dl (Hct 30%) กเพยงพอทจะนำา oxygen ไปใหเนอเยอใช ปจจบนเพอ

หลกเลยงปญหาเรองการตดเชอโรคตางๆ จากการใหเลอด จงยอมรบ Hct ท 25% กยงพบวาม

oxygen available เพยงพอ แตในภาวะทหวใจและปอดทำางานไมด รางกายกยงตองการ Hb ท

10 g/dl (Hct 30%) เพอให oxygen available ไปยงอวยวะตางๆ ไดเพยงพอ สำาหรบผปวย

ทมภาวะ chronic anemia อยแลว เชน CRF รางกายจะมการปรบตวเพอเพม cardiac

output เพอใหได oxygen available เพยงพอ ในกรณเชนนอยาใหเลอดเรวเกนไป เพราะจะ

ทำาใหเกด pulmonary edema ไดงายและควรให pack red cell (PRC) แทนการใช whole

blood (WB) โดยระดบ Hb ทยอมรบไดคอประมาณ 7-8 g/dl หรอ Hct 21-24% กเพยงพอ

การใหสวนประกอบของเลอดเพอแกไขการขาดปจจยตางๆ ทจำาเปนในการแขงตวของเลอด

กลไกททำาใหเลอดแขงตวเพอหยดเลอดม 3 องคประกอบคอ vascular intregrity, platelet, coagulation factors

4

สาเหตททำาใหเลอดไหลไมหยดในระหวางผาตด

1. ขาด coagulation factors โดยกำาเนด เชน hemophilia A ซงเกดจากการขาด factor VIII แกไขโดยให cryoprecipitate หรอ FFP

2. ขาด coagulation factors ทเกดขนภายหลง ไดแกภาวะ

2.1 Massive blood transfusion หมายถงการใหเลอดมากกวา 1½ เทาของปรมาตรเลอดใน

รางกาย

ของผปวยในเวลาอนรวดเรว หรอมากกวา 35 cc/kg/hr ทำาใหเกด dilutional

thrombocytopenia และอาจเกดการขาด labile factor V และ VIII ดวย

2.2 ไดรบยาทมผลตอการแขงตวของเลอดทนยมใชม 2 ชนดคอ anticoagulants และ

antiplatelets 2.2.1 Anticoagulants ไดแก

- Warfarin (coumadin) เปน oral anticoagulant โดยจะออกฤทธยบยง factor II, VII, IX, X ซงรวมเรยกวา prothrombin complex หรอ vitamin K dependant factors

ทำาให

prolong PT ยาทใชตานฤทธคอ vitamin K

- Heparin บรหารไดโดยการฉดเขาหลอดเลอดดำา (intravenous) หรอใตผวหนง

(subcutaneous โดยจะออกฤทธยบยง factor IIa, IXa, Xa, XIa, XIIa ทำาให prolong

aPTT ยา

ทใชตานฤทธคอ protamine

- Low molecular weight heparins (LMWHs) เชน enoxaparin, tinzaparin

ปจจบนนยม

ใชกนอยางแพรหลายโดยการบรหารเขา subcutaneous เพอปองกน venous

thromboembolism มขอดกวา heparin คอออกฤทธยบยงมากท factor Xa จงม

antithrombotic effect ดกวา และม bioavailability ดกวา จงทำาใหคาดเดาผลของ

5

anticoagulant ไดงายกวา สงผลใหปรบยาไดงายกวาโดยทไมตองตดตามดวย aPTT

ม half-life นานกวา heparin จงออกฤทธไดนานกวา ยาทใชตานฤทธคอ protamine

แตไม

สามารถแกฤทธไดอยางสมบรณ นอกจากนยงพบผลขางเคยงนอยกวา heparin ดวย

2.2.2 Antiplatelets ไดแก

- Aspirin ออกฤทธยบยง cyclooxygenase enzyme (COX1) สงผลใหเกดการยบยง

การสราง

thromboxane A2 ซงเปน mediator สำาคญทกระตนใหเกด platelet aggregation - Ticlopidine และ clopidogrel ออกฤทธยบยง platelet aggregation โดยยบยง

การ

binding ระหวาง ADP กบ ADP receptor

ผปวยทไดรบยาตานการแขงตวของเลอดเหลานควรหยดยาตามความเหมาะสมและใหการ

รกษาจนการแขงตวของเลอดเปนปกตกอน

2.3 Liver disease เลอดออกงายจากการขาด vitamin K dependent factor และ

platelet จาก

การมภาวะ hyperspleenism แกไขโดยใหสวนประกอบของเลอดตามสาเหต

2.4 ภาวะ uremia ทำาใหเกด platelet dysfunction ซงจำานวนยงคงปกตอย

2.5 ภาวะ DIC มกพบในผปวยชอก ตบวาย ไตวาย การหายใจลมเหลว ใหเลอดผดหม

abruptio placenta, fat embolism, malignant hyperthermia ภาวะน

coagulation factors ถกใชไปมากโดยเฉพาะ II, V, VII, fibrinogen และ platelet เจาะเลอดพบวา

prolong PT, PTT, TT และ FDP เพมขน การรกษาคอแกไขตามสาเหต อาจรวมกบให

heparin 0.5 mg/kg 2.6 Thrombocytopenia เชน ITP, DIC, hyperspleenism, ไดรบ chemotherapy, massive

6

blood transfusion ถา platelet <10,000 /mm3 อาจทำาใหเกด spontaneous bleeding ได หากผปวยตองเขารบการผาตดควรม platelet ไมนอยกวา 50,000/mm3 และถา

เปนการ

ผาตดใหญควรมถง 100,000/mm3

การเกบรกษาเลอด

โดยทวไปจะเกบเลอดไวท 1-6c โดยใสสารปองกนเลอดแขงตวคอ ACD (acid-citrate

dextrose) สามารถเกบรกษาเลอดไดนาน 21 วน แตถาใสชนด CPD (citrate-phosphate

dextrose) จะเกบรกษาเลอดไดนาน 28 วน และถาใสชนด CPD-A (citrate-phosphate

dextrose with adenine) จะสามารถเกบรกษาเลอดไดนาน 35 วน โดย citrate จะปองกน

การแขงตวของเลอดโดยจบกบ Ca2+ ในเลอดและ dextrose ทใหเพอเปนอาหารแกเมดเลอดแดง

เลอดทเกบทธนาคารเลอดจะมคา 2,3-DPG ลดลงอยางรวดเรวภายใน 7 วน ซงสงเสรมให

dissociation curve ของ oxyhemoglobin เคลอนไปทางซาย และถาใหเลอดเกาทมอณหภม

ตำากยงทำาให curve นเลอนไปทางซายมากขน Hb กจะปลอย oxygen ใหเนอเยอยากขน ดงนน

จงควรอนเลอดกอนการใหผปวยทกครง นอกจากนเลอดเกายงม platelet, coagulation

factors,pH,2,3-DPG,ATP,glucose ลดลง แตม ammonia และม K+ เพมขน ในกรณรบ

ดวนอาจใหเลอดท crossmatching ยงไมสมบรณ เรยกวา type-specific partially

crossmatch ซงเสยเวลา 1-5 นาท ในกรณทเรงดวนมากอาจใช universal donor คอ PRC

group O-Rh negative และควรใหชนด low titer ถาใหมากกวา 2 ยนต ตองใหเลอด group

O ตอไป จะเปลยนกลบมาใหเลอดกลมเดมผปวยไดเมอธนาคารเลอดตรวจแลววาระดบ antibody

(anti-A,anti-B) ทไดรบจากการใหเลอด universal donor ลดตำาลงมากจนไมเกดปฏกรยา

ตอบสนอง

สวนประกอบของเลอด

1. Whole blood

7

คอเลอดทเจาะเกบจากผบรจาคโดยตรง บรรจในถงปลอดเชอ โดย 1 unit มประมาณ

350-450 cc มคา hematocrit อยางนอย 33% มสวนประกอบของเลอดทกชนด สามารถให

เพอเพมไดทง blood volume และ RBC โดยตองใหเลอดหมเดยวกบผปวย แตไมนยมเพราะ

อาจทำาให platelet และ coagulation factors สญเสยหนาท จงนำาไปแยกเกบเพอเปนสวน

ประกอบตางๆ ของเลอดใหเหมาะสมกบการใชงานในผปวยแตละคนตอไป

รปท 1 whole blood (ทมา http://asianjournal.com)

2. Packed red cell (PRC) คอเลอดทป นแยกเอา plasma ออก โดย 1 unit มประมาณ 250 cc มคา hematocrit

เทากบหรอนอยกวา 80% อาจเจอจางดวย 5%DN/2, 5%DNSS หรอ NSS 100 cc/เลอด 1

unit เพอลดความหนด ไมควรผสม PRC กบสารนำาทม Ca2+ เพราะทำาใหเกดลมเลอดได สามารถ

ใหในภาวะซดจากสาเหตตางๆ เมอให PRC ขนาด 5 cc/kg จะสามารถเพม hemoglobin ได

ประมาณ 1 g/dl (Hct 3%)

8

รปท 2 packed red cell (ทมา http://health.heraldtribune.com)

3. FFP 1 unit มประมาณ 200-300 cc มโปรตน เชน albumin immunoglobulin และ

ปจจยในการแขงตวของเลอดแทบทกชนดใน plasma โดยเฉพาะ factor V และ VIII ซงจะหมด

อายเมอเกบ FFP ไวนานเกน 1 ป โดยจะเกบเปน plasma แขงทอณหภม -20c หรอตำากวา กอน

ใหตองละลาย FFP โดยอนทอณหภมหองมฉะนน factor V และ VIII จะลดตำา แลวใหแกผปวย

ภายในเวลา 1 ชม. เพอปองกนการสญเสยหนาทของ coagulation factor สามารถใชในภาวะ

bleeding ทม PT, PTT prolong ไดรบ anticoagulant (heparin, warfarin) เมอให

PRC จำานวนมากแลวตรวจพบ PT, PTT prolong หรอในผปวยโรคตบทมปญหาในการแขงตว

ของเลอด ขนาดทใช 10-20 cc/kg จะเพม coagulation factors รอยละ 20-40 ควรให FFP

กลมเดยวกบเลอดผปวย

A B

รปท 3 fresh frozen plasma ทมา https://www.enasco.com9

A ขณะเกบรกษาในตเยน

B นำามาละลายเพอพรอมใชงาน

4. Platelet concentrate 1 unit มประมาณ 50 cc มอายประมาณ 5 วน เกบทอณหภม 20-24c และตองเขยา

ตลอดเวลาเพอปองกนการจบกลมกน โดย platelet 1 unit สามารถเพม platelet ในรางกาย

ได 7,000-10,000/mm3 ควรใหกลมเดยวกบเลอดของผปวยมฉะนนจะทำาให platelet มอายสน

และนบจำานวนไดนอย นอกจากนยงอาจพบปฏกรยาเมดเลอดแดงแตกไดในยนตหลง ใชในภาวะ

platelet ตำา หรอในภาวะเลอดออกมาจาก platelet dysfunction ขนาดทใหคอ 1 unit/10

kg ของนำาหนกผปวย

รปท 4 platelet concentrate (ทมา https://meds.queensu.ca)

5. Cryoprecipitate เปนตะกอนโปรตนททำาการแยกมาจาก FFP โดย 1 unit มประมาณ 10-20 cc ประกอบ

ดวย factor VIII, von Willebrand factor, fibrinogen และ fibronectin ใชเพอรกษา

hemophilia A, von Willebrand’s disease, factor XIII deficiency หรอภาวะ DIC

สามารถใหไดกบผปวยทกกลมเลอด และเกบไวไดนาน 1 ป ทอณหภม -20c

10

รปท 5 cryoprecipitate (ทมา https://meds.queensu.ca)

6. Granulocyte concentrate ใหในผปวยทม absolute neutrophil count < 500 cell/mm3 หรอ < 1000

cell/mm3 แตมแนวโนมทจะลดลงเรอยๆ ทมไขและตดเชอรนแรง อาจเกดจากภาวะหลงไดรบ

chemotherapy โดยใหกลมเลอดเดยวกน เกบรกษาทอณหภม 20-24c

รปท 6 granulocyte concentrate (ทมา https://labmedicineblog.com)

ปจจบนมการเลยงการใหเลอดผอน (homologous blood) โดยใหเปนเลอดผปวยท

บรจาคไวเอง (autologous blood) ซงตองมการวางแผนลวงหนา เพอลดความเสยงเรอง

อนตรายจากการใหเลอด

11

ภาวะแทรกซอนจากการใหเลอด

1. ปฏกรยาทเกดจากภมคมกน

1.1 Hemolytic transfusion reaction เมดเลอดแดงแตกจากหมเลอดทเขากนไมได

(ABO incompatibility) โดยจะมอาการ ไข หนาวสน เจบหนาอก ปวดหลง คลนไส ความดน

เลอด

ตำา hemoglobinuria

การรกษา - หยดการใหเลอดแลวสงเลอดถงนนและเลอดผปวยไปยง blood bank เพอ

crossmatch และ check ใหม

- แกไขภาวะความดนเลอดตำาโดยการใหสารนำาชดเชยและ vasopressor ให

urine ออกอยางนอย 1 cc/kg/hr

- ปองกนภาวะไตวายโดยให diuretics เชน furosemide 40-80 mg IV

- ให sodium bicarbonate 1 mEq/kg เพอใหปสสาวะเปนดาง ปองกนการ

ตกตะกอนของ acid hematin ในทอไต

- ให hydrocortisone 500 mg IV เพอลดปฏกรยา antigen-antibody

- Retain Foley’s cath. ตรวจด Hb ใน urine

- ตรวจ coagulogram, platelet และ fibrinogen แกไขภาวะ DIC หรอ

fibrinolysis 1.2 Non-hemolytic transfusion reaction เปนปฏกรยาทเกยวกบ WBC, platelet, plasma protein มอาการไข บวมทวไปจนถง anaphylaxis ได

การรกษา - ใหยาลดไขพวก aspirin, acetaminophen

- ให antihistamine ลดอาการบวม

- ให oxygen 100% และ adrenaline หรอ hydrocortisone IV เมอเกด

anaphylaxis 2. ปฏกรยาทไมเกยวของกบภมคมกน

12

2.1 Circulatory overload เมอใหเลอดปรมาณมากและเรว ทำาใหเกด pulmonary edema ไดงาย โดยเฉพาะผปวยทมโรคหวใจอยแลว จงควรใหเปน PRC

2.2 Infection เชน AIDS, viral hepatitis, malaria, syphilis

2.3 Hemoglobinuria จากเมดเลอดแดงเกด hemolysis ตงแตในถง กอนการใหเลอด

โดยอาจ

เกดจากการอนเลอดจนอณหภมสงเกนไป ใชเขมเจาะขนาดเลก หรอผสมเลอดดวย

hypotonic solution เปนตน

3. ภาวะแทรกซอนจากการใหเลอดมากๆ

3.1 Coagulopathy จาก dilutional thrombocytopenia และขาด factor V, VIII

3.2 Citrate intoxication โดยปกต citrate จะถกทำาลายใน cell ตบ ถาในภาวะทตบ

ทำางานไมด

เชน shock ทำาให citrate ถกทำาลายนอยลงแลวจะไปจบกบ ionized Ca2+ ทำาให Ca2+

ใน

เลอดตำา รกษาโดยการให calcium gluconate 10 cc IV ชาๆ

3.3 Oxyhemoglobin dissociation curve เบนไปทางซาย จากระดบ 2, 3-DPG ลดลง

3.4 Hypothermia ทำาให oxyhemoglobin dissociation curve เบนไปทางซาย และ

ทำาใหเกด

arrhythmia ได

3.5 การเปลยนแปลง pH โดยเลอดยงเกบไวนานยงมความเปนกรดเพมมากขน

3.6 การเปลยนแปลงของ K+ ในเลอด โดยเลอดยงเกบไวนานยงม K+ เพมมากขน

3.7 Iron overload ผปวยโรคเรอรงทจำาเปนตองไดรบเลอดบอยๆ เชน โรคธาลสซเมย ม

โอกาสเกดการสะสมของเหลกในเนอเยอตางๆ ของรางกายได ซงโดยปกตเมอเมดเลอดแดงหมด

อายขยจะถกทำาลายโดยเซลลในระบบ RE system จงเกดการสะสมเหลกในบรเวณดงกลาว และ

เมอสะสมมากขนจะกระจายออกและสะสมในบรเวณ parenchymal cells ของหวใจ ตบและระบบ

13

ตอมไรทอ เชน pancreatic islets และ pituitary สงผลใหเกดพยาธสภาพคอ liver failure,

cancer, DM และ cardiac toxicity ซงเปนสาเหตใหผปวยเสยชวตได

ภาคผนวกเสรม

การดแลผปวยเมอมารบเลอดหรอสวนประกอบของเลอด

ขนตอนกอนการใหเลอด

1. เตรยมความพรอมผปวย

1.1 อธบายใหผปวยและญาตทราบถงความจำาเปนของการใหเลอด และการปฏบตตวขณะไดรบ

เลอด

1.2 เปดหลอดเลอดดำาสวนปลาย โดยใช catheter เบอร 20 หรอโตกวา เพอชวยใหเลอดไหล

ไดด

ไมอดตนงายและชวยปองกน hemolysis

2. เตรยมความพรอมดานอปกรณและเครองมอในการใหเลอด

2.1 ใช blood set ทมแผนกรอง (filter)

2.2 เครองควบคมอตราการไหล (infusion pump)

3. เตรยมการขอเลอด

3.1 เตรยม sticker ชอผปวยตด tube เลอด ชอผเจาะและวนทเจาะ

3.2 ตรวจสอบรายละเอยดคำาสงการรกษา แลวทำาการสงจองเลอดในระบบคอมพวเตอร ตรวจ

สอบใบ

สงจองเลอดของผปวยอยางนอย 2 ครง

3.3 กอนเจาะเลอด ผเจาะตองสอบถามชอ-สกล HN หรอตรวจดปายชอผปวยใหตรงกบ tube

เจาะเลอด

3.4 เจาะเลอดใส EDTA tube ปรมาณ 3 cc จำานวน 1-2 tube แลวสง tube เลอดพรอม

ใบสงจอง

เลอดไปยงหองเลอด

14

3.5 เมอไดรบเลอดจากทางหองเลอด ใหตรวจสอบชอ-สกล HN หมเลอด ชนดเลอด Rh ให

ตรงกบ

ฉลากทตดมากบถงเลอด สงเกตดวาไมมส ความขนหรอฟองผดปกต ตรวจเชคอยางนอย

2 รอบ

ขนตอนขณะใหเลอด

1. กอนนำาเลอดไปให ควรตรวจสอบคำาสงการใหเลอดของแพทยอกครง

2. ตรวจสอบใบบนทกชนดเลอดวาตรงกบชอ-สกล HN หมเลข หมเลอด ชนดเลอด ลกษณะของ

เลอด

วนหมดอาย ใบบนทกชนดเลอดใหตรงกบฉลากปดถง

3. ลางมอใหสะอาดกอนและหลงใหเลอดดวยเทคนคปราศจากเชอ

4. ตอ blood set เขากบถงเลอด ปลอยเลอดลงสายโดยระมดระวง ไมใหเกดฟองอากาศคางใน

สาย

5. นำา blood set ทพรอมใชแลวตอเขากบ three way เพอใหเลอดผานหลอดเลอดดำาเดมทเปด

ไวแลว

และปรบทศทางการไหลใหถกตอง

6. หามใหเลอดในสายใหอาหารทางหลอดเลอดดำา (TPN, PPN) ใหเปดเสนใหม

7. กอนใหเลอด ถามสารนำาชนดอนใหอยกอนแลว ให flush สายดวย 0.9% NSS กอน เพอ

ปองกน

hemolysis หรอเลอดจบตวเปนลม และไมควรใหรวมกบสารนำาชนดอน

8. สงเกตอาการใน 10-15 นาทแรกของการใหเลอดเนองจากอาจเกดภาวะแทรกซอนได

9. วดสญญาณชพกอนใหเลอด หลงใหเลอด 15 นาทและตอไปทก 30 นาทถง 1 ชวโมง จนกวาจะ

ให

หมด หลงจากนนทก 4 ชวโมง อยางนอย 1 วน

10. PRC 1 unit ตองใหหมดภายใน 4 ชวโมงและควรเขยาถงทก 30 นาท ขณะให

11. หากใหเลอดหลายถง ควรเปลยน blood set ทก 4 ชวโมง

15

12. ตรวจสอบตำาแหนงแทงเขม อตราการไหลของเลอด ฟองอากาศในสาย อยางนอย 1-2 ชวโมง

13. สงเกตอาการผดปกต เชน ไข หนาวสน ไอ เหนอยหอบ คลนไส อาเจยน ผนคน ตะครว

ความดนเลอดลดตำาลงมาก ใหรบรายงานแพทย

14. การใหเลอด ในกรณปกตอาจไมจำาเปนตอง warm กอน โดยวางไวทอณหภมหองไมเกน 30

นาท

แลวสามารถนำาไปใหผปวยไดเลย แตถามขอบงชทเหมาะสม เชน กรณเรงดวนตองใหเลอด

อยางเรว

แกผปวย (ผใหญมากกวา 50 cc/min และเดกมากกวา 15 cc/kg/hr) กรณเชนนจำาเปน

ตอง

warm เลอดเพอไมใหอณหภมรางกายตำาลงซงอาจเปนอนตรายตอผปวยได การ warm

เลอดท

ถกตองคอใชเครอง blood warmer หากไมมเครอง ควรใชภาชนะใสนำาทมอณหภมอย

ระหวาง

30-37°C ขอควรระวงคอ ควรตรวจสอบใหแนใจวาอณหภมของนำาไมสงกวา 37°C โดยการ

วดดวย

ปรอททผานการสอบเทยบมาแลว

ขนตอนหลงใหเลอด

1. ใหการรกษาแบบประคบประคองหากเกดอาการทเปนผลขางเคยงจากการใหเลอดแบบไมรนแรง

เชน

เชดตวลดไข ใหยาลดอาการผนคน ใหออกซเจน รวมถงจดทานอนทเหมาะสม

2. ชวยเหลอกจวตรประจำาวน เชน การรบประทานอาหาร การเคลอนยาย อาบนำา ตามความเหมาะสม

3. จดสงแวดลอมใหผปวยไดพกผอนเตมท ระบายอากาศไดด

16

เอกสารอางอง

1. ศนยบรการโลหตแหงชาต สภากาชาดไทย. มาตรฐานธนาคารเลอดและงานบรการโลหต

[internet]. Available from: http://blooddonationthai.com2. โลหตและสวนประกอบของโลหต. งานธนาคารเลอด โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม

[internet]. Available from: http://www.med.cmu.ac.th/hospital/blbank3. ภาควชาวสญญวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. แนวทางปฏบตเรองแนวทางการให

เลอดและ

สวนประกอบของเลอดระหวางการระงบความรสก [internet]. Available from:

http://www.si.mahidol.ac.th/Th/department/anesthesiology/KM4. โรงพยาบาลจฬาลงกรณ. การพยาบาลผปวยทใหเลอดและสวนประกอบของเลอด [internet].

Available from: http://www.chulalongkornhospital.go.th/nurse5. Graham W. NHSBT portfolio of blood component and guidance for their clinical use [internet]. Available from: http://hospital.blood.co.uk/media/28748/spn223.pdf6. อมรา พานช, มยร วศนานกร. Fluid, electrolytes and acid-base balance, Blood

transfusion. In: วสญญวทยา.คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร. เรยบเรยง

ครงท 3.

2535:143-156,157-1627. วรภา สวรรณจนดา, องกาบ ปราการรตน. การรกษาดวยสารนำาและอเลคโตรไลท, การใหเลอด,

17

สวนประกอบของเลอด และสาร colloid ระหวางการใหยาระงบความรสก. ใน: ตำารา

วสญญวทยา.

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. 2538:240-254,255-278

8. พฒฑพรรณ วรกจโภคาทร. การใหสารนำา,เลอด. ใน: วสญญทนยค. 2546

18