Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia finansowa Joanna Bienia-Fijas EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Politechnika Gdańska 21 marca 2019 r.
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Psychologia finansowa
Joanna Bienia-Fijas
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Politechnika Gdańska
21 marca 2019 r.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
0
POTRZEBY
UZNANIA
POTRZEBY
PRZYNALEŻNOŚCI
POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA
POTRZEBY FIZJOLOGICZNE
SAMOREALIZACJI
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
pieniądze w portfelu → pieniądze w bankupłacenie gotówką → płacenie kartą
pieniądze zarobione →pieniądze wygranekredyt → nadszarpnięcie oszczędności
nasz czas, pieniądze, energia i …
trwamy, nawet przy nieopłacalnej inwestycji
• wyższy poziom poniesionych wcześniej kosztów – większa determinacja przy „ratowaniu” projektu
• łatwiej zawiesić projekt niż zupełnie zrezygnować z niego
• z czasem projekt jest całkowicie zamortyzowany i anulowany, niezależnie od wysokości poniesionych kosztów
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
PUNKTY ODNIESIENIA
STRATA JEST ODBIERANA SILNIEJ NIŻ ZYSK
O TAKIEJ SAMEJ WARTOŚCI
- cena zakupu a aktualna cena rynkowa
- efekt posiadania a doświadczenie w wymianie –zachowania kolekcjonerów
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
jesteśmy podatni na sugestię
bardziej, niż myślimy i niż tego sobie życzymy
• ograniczenie liczby dostępnych artykułów w sklepie
• „super wyprzedaże” rzeczy, których wcale nie potrzebujemy
• sprzedaż tego samego produktu w różnych cenach na aukcjach z opcją „Kup teraz”
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
dzięki temu skuteczne są takie działania jak np.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
koszt utraconych możliwości/ koszt utraconych korzyści
UWZGLĘDNIENIE CZYNNIKÓW PSYCHOLOGICZNYCH
150 PLN BLUZA BUTY
ZA
PRZECIW
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Większość podejmowanych przez ludzi, decyzji indywidualnych
lub organizacyjnych sprowadza się do znajdowania i wyboru decyzji
zadowalających, jedynie w wyjątkowych przypadkach sprowadza się do znajdowania i wyboru decyzji
optymalnych. H. Simon
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
„Człowiek ma skłonność wybierania na co dzień nie tego, co jest dla niego rzeczywiście najlepsze, lecz co wydaje się dobre w chwili wyboru” H.Simon
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Do połowy
pusta Do połowy
pełna ☺
JAK SPOSÓB PRZEDSTAWIENIAWPŁYWA NA NASZE DECYZJE?
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Do połowy
pusta Do połowy
pełna ☺
https://www.youtube.com/watch?v=X_9bRrYJI8Q
Czy zdolność do odraczania gratyfikacji jest ważna?
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
.
Jakie zmiany możemy wprowadzić - dorośli?
a) spisuj swoje wydatki – WSZYSTKIE! Ale to nie wszystko - analizuj je i wyciągaj wnioski
b) prowadź budżet domowy – ZAPLANUJ WYDATKI!c) zrób listę zakupów - I SIĘ JEJ TRZYMAJ!d) kupuj tylko tyle, ile zużyjesz i co rzeczywiście potrzebujesze) nie wydawaj pieniędzy, których nie maszf) nie marnuj wody, prądu, gazu, jedzeniag) uważaj z promocjami – DAJ SOBIE CZAS NA SPRAWDZENIE, CZY
RZECZYWIŚCIE TEGO POTRZEBUJESZ!h) oddziel potrzeby od zachcianeki) sprawdź, ile kosztuje Twoje konto w banku – zmień, jeśli trzebaj) płać na czas rachunki, raty, by uniknąć karnych odsetekk) nadaj drugie życie przedmiotom lub oddaj/sprzedaj
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
RODZIC PRZYKŁADEM
Pokaż dziecku :- jak unikasz nieprzemyślanych zakupów- jak korzystasz lub nie z promocji- co wpływa na twoją decyzję o zakupie- jak bezpiecznie korzystasz z karty, gdzie trzymasz
pieniądze- jak planujesz budżet
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Jak uczyć dzieci o pieniądzach?
- załóż konto w banku- pozwól korzystać z karty np. pre paid- nie zawsze ingeruj - pozwól na nieprzemyślany
zakup - zmarnowanie pieniędzy i poniesienie konsekwencji
- umożliwiaj zarabianie pieniędzy, ale nie płać za wywiązywanie się z obowiązków
POZWÓL DZIECKU NA PODEJMOWANIE SAMODZIELNYCH DECYZJI FINANSOWYCH:
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Jak uczyć dzieci o pieniądzach?
ZASADA - 50%, 40%, 10% - oszczędzaj 50%- wydaj 40% - podziel się 10%
A skarbonka niech będzie przezroczysta!
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Jak uczyć dzieci o pieniądzach?
- naucz prowadzić własny notes finansowy- zbierajcie rachunki i paragony- włączaj dziecko w planowanie, tworzenie
budżetu, robienie list zakupów - ćwicz podejmowanie decyzji – nie tylko
finansowych
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Jak uczyć dzieci o pieniądzach?
- gry planszowe np.: Wyspa Skye, Monopol, Finanse, Na sprzedaż, Milionerzy i bankruci, Cashflow
- gry i zabawy on – line (strony banków, stowarzyszeń i fundacji)
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Co o pieniądzach z dziećmi czytać?
Ekonomia. To, o czym dorośli ci nie mówią, Boguś Janiszewski Rozmowy z użyciem głowy czyli ekonomia dla dzieci, Anna GarbolińskaPieniądze nie rosną na drzewach, Mason PaulZaskórniaki i inne dziwadła z krainy portfela, Grzegorz Kasdepke, Ryszard PetruMoje pierwsze kieszonkowe. Jak od małego zarabiać miliony, Maciej SamcikJulek i dziura w budżecie, Sylwia WojciechowskaSztuka liczenia do trzech. Jak rozmawiać z dziećmi o pieniądzach, Ron LieberPieniądze na stół. O finansach na wesoło, Alvin HallBank taty. Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności finansowej, David Owen
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Warto przeczytać
Daniel Wilczek, Finansowy geniusz.Marcin Pietraszek, Czas to pieniądz. Jak oszczędzać czas i pieniądze?Tracy Brian, Zjedz żabę/Nie tłumacz się, działaj! Odkryj moc samodyscypliny/ Tajniki zarządzania pieniędzmi. Jak osiągnąć wolność finansowąMichał Szafrański, Finansowy NinjaRobert Kiyosaki, Bogaty ociec, biedny ojciecD.Kahneman, Pułapki myślenia, O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Dziękuję za uwagę ☺
ŹRÓDŁA:D.Kahneman, Pułapki myślenia, O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012.Kamil Tomkiewicz, Laureat nagrody nobla Herbert Alexander Simon – wkład do dorobku nauk ekonomicznych, w: „ZESZYTY NAUKOWE Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie”, Nr 1 (59) / 2018 [s. 69-77]. Źródło ilustracji: www.pixabay.com. CC0 Creative Commons