Ekonomia, historiaren eragilea. IKASBERRI (Mayi)

Ekonomia, historiaren eragilea.

Mayi Zelarain

Nekazaritzaren sorrera eta lehen zibilizazioak● Biziraupena: oinarrizko beharrak asetzea ehizatuz eta

arrantzatuz.● Nomadak ziren, animaliengan dependitzen zuten. ● Ekonomia mugarria: nekazaritza.

Nekazaritzaren sorrera eta lehen zibilizazioak

● Lurra lantzen ikasi zuten, janaria lortzeko eta sedentario bihurtu.

● Ibaien inguruan kokatu ziren eta nekazaritzaren modernizazioa ekarri zuen horrek: Ureztatze sisteamak asmatu.

● Produkzio handia zuenez, soberakinak metatu egiten zituzten.

● TRUKE-SISTEMA agertu zen, soberakinak trukatzeko.

● Honegatik, KOMERTZIOA sortu zen.

Mediterraneoa

● MONETAREN sorrera. Honegatik merkataritza arindu eta truke-sistema alde batera utzi.

● Erdi Aroan Europan merkataritza moteldu egin zen eta alboko lurraldeekin trukean aritu ziren.

● Geroago, Europan loraldia. Nekazaritzako produktuez aparte, artisauen produktuak komertzializatu ziren.

● Artisau gremioak eta trukalariak agertu.● TRUKALARIEK lurrak erosi nahi baina dirurik gabekoei

dirua prestatzen zien. ● Guztiaren ondorioz, ekonomia INDARTU.

Mediterraneoa

● Baina PORROT egin zuen guztiak. Uztak galdu, produktuen prezioak tentsioan jarri, hiri handiak sortu leku txikian... Azken hauetan ez zegoen higienerik.

● Ondorioz GERRAK eta IZURRITEAK.

Aurkikuntzen aroa

● Buelta eman zitzaion egoerari MERKATARITZARAKO AURKIKUNTZEN ondorioz (iparrorratz magnetikoa, popako lema eta bolbora).

● Aurkikuntza geografiko berriak: Amerikarako eta Asiarako merkataritza bide berriak.

● Urre eta zilar asko iritsi ziren Espainiako kolonietatik.● Aberastasuna zegoen Europako lurraldeetan. Baina

Espainiak GERRETAN gastatu zuen dirua, beste lurraldeek, aldiz, EKONOMIA AURRERA ATERATZEN.

● Holandarrak, adibidez, nabigatzaile eta bankari apartak.

Aurkikuntzen aroa

Industria iraultza

● Nekazaritzan oinarritutako ekonomia, industria eta mekanizazioan oinarritzera pasa zen.

● Ingalaterran hasi zen industrializazioa. Lurrun makina adierazle izanik

● Gizarte eredua aldatu egin zen, hau da, nekazal inguruneetatik, hirietara joan zen jendea bizitzera.

Kapitalismoa

● Ameriketatik aberastasuna etorri zen.● Diru horri esker, aurrerapenak izateko

aukera zegoen.● MAKINA BERRIAK asmatu. ● KAPITALISMOA kapital metaketaren

ondorioz sortu zen. ● Kapitalismoa PRIBATUA da: ekoizpena

antolatu eta kontrolatu egiten du kapitalaren jabeak.

Kapitalismoa

Txipa eta globalizazioa

● XX. mende erdialdean teknologia aurrerapena.

● Ekonomiaren eta gizartearen aldaketa ekarri du honek.