Efficiënt en kritisch zoeken op het web

EFFICIËNT ENKRITISCH ZOEKENOP HET WEBMerijn Supply20 feb 2016

Het web?

➔internet °1969 (ARPANET)

➔www °1989 bij CERN◆Tim Berners-Lee◆Robert Cailliau (B)➔Kernelementen●hyperlinks●webpagina’s●websites●browser

Historiek

2

URL-structuurURL = Uniform Resource Locator

3

URL-structuurProtocol / prefix

➔http//: gewone webpagina (HTTP: HyperText Transfer Protocol)

➔ftp:// te downloaden bestanden➔file:/// bestanden op de eigen pc

(vb. file:///C:\foto\madagascar.jpg)➔https:// beveiligde verbinding

onmisbaar voor PC-bankierenmaar stilaan gewoon de norm

4

URL-structuurDomeinnaam

www.google.com = 74.125.224.72

➔Domeinnaam (mensentaal)wordt altijd vertaald naar …

➔IP-nummer(computertaal)

➔Gevaar voor phishing/pharming

5

URL-structuurDomeinnaam

strak gereguleerde ... jungle

➔ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers)

➔Domein moet je ‘huren’bij erkende ‘registrar’

➔Top Level Domains.com, .org, .be, …

➔Vrij recentelijk: new gTLD.vlaanderen, .brussels, .amsterdam of .kpn 6

Zoeken?Historiek➔Begin jaren ‘90

pré-zoektijdperk: startpagina of ‘directory’

➔Hiërarchie van interessante websites

➔Oh, juist, ook een (zeer elementaire) zoekvenster...

7

Zoeken?Historiek

v.a. 1994 Infoseek, Altavista, Yahoo, Lycos

1997: Google (Larry Page & Sergey Brin)

8

Zoeken?Vuistregels

ontleed uw zoekvraag

distilleer de kernwoorden eruit

zoek synoniemen of vertaal de term in het Engels

wees specifiek (vb. Armstrong +astronaut)

9

GoogleZoekoperatoren➔OR (vs AND)

beide goed➔- (min teken)

sluit een term uit➔"" (tussen haakjes)

exacte match➔* (jokerteken)

gelijk welke teken(reeks)➔Of… achter het

tandwieletje :)➔

➔

10

GoogleZoekhulpmiddelen

11

GoogleAdvertenties

Google inkomsten: vooral advertenties

$$$$$$$$$$$$$$$$$

‘niet-obstructieve tekstadvertenties’(minimalisme blijft)

feb ‘16: geen tekst ads meer in rechter zijbalk

12

GoogleGepersonaliseerde zoekresultaten

➔v.a. 2005 voor alle ingelogde gebruikers(met Google Account)

➔v.a. 2010 voor àlle gebruikers (ook niet-ingelogde)> alle zoekacties verbonden met ‘browser cookie’

13

Filter bubbleGeheime algoritmes

14

Filter bubbleGeheime algoritmesPageRank (Google)

➔aantal uitgaande links➔aantal pagina's die

ernaar verwijzen of "citeren"

➔dempingsfactor(standaard d=0.85)

EdgeRank (Facebook)

➔affiniteit➔gewicht

➔tijd

15

16

Alternatieven?Weg uit de filter bubble?

17

Gespecialiseerde bronnenWikipedia & andere...

18

Gespecialiseerde bronnenWikipedia: online encyclopedie

“inhoud die vrij herbruikbaar,objectief en verifieerbaar is”

7-de meest bezochte websitemaar ook betrouwbaar?

➔Net zo betrouwbaar als Encyclopædia Britannicahttp://bit.ly/1LJqUBS (Tweakers, Nature onderzoek)

➔Weinig betrouwbaar over controversiële thema'shttp://bit.ly/1QhNpTK (De Wereld Morgen) 19

Gespecialiseerde bronnenAndere

➔sociale media | Twitter, Facebook, LinkedIn➔video | YouTube, Vimeo➔foto’s | Flickr, Instagram, Imgur➔films | IMDB (Internet Movie DataBase), Rotten

Tomatoes➔boeken | LibraryThing, Amazon, Google Books➔documentatie | Slideshare, Scribd, …➔academisch | Wolfram Alpha, Google Scholar, ...➔tijdsmachine | Wayback Machine (Internet Archive) 20

Het web anno 2016Hoe groot is het (vrij toegankelijke) web?

http://www.worldwidewebsize.com/

Het geïndexeerde web (surface web) bevat minstens 4.83 miljard pagina’s (dd 26 feb 2016)

Het Nederlandstalig geïndexeerde web bevat minstens 246,29 miljoen pagina’s (dd 26 feb 2016)

21

Deep web & dark webEr is meer, véél meer...

➔ Deep web is ontoegankelijk voor zoekmachines➔ 400 tot 600 keer groter is dan het "gewone", vrij

toegankelijke internet➔vaak verward met het dark web

> klein deel van ‘deep web’> alleen met specialesoftware, zoals Tor (anonimiseringssoftware)

22

23

Deep web & dark webEr is meer, véél meer...

BrowsersKies goed gereedschap!

24

25

BrowsersFunctionaliteit➔startpagina➔tabbladen➔terugknop, vooruitknop

& geschiedenis/historiek➔bladwijzers / favorieten➔zoeken op pagina (Ctrl-f)➔vernieuwen (F5)➔stoppen (rood kruisje)➔volledig scherm (F11)➔zoomen (Ctrl + scrollen) 26

➔Geïntegreerd zoekenOmnibox (Chrome)Awesome bar (Firefox)

➔Spellingscontrole➔Download Manager➔Wachtwoord manager➔Account- &

bladwijzersynchronisatie➔Addons

(Plugins & Extensies)

BrowsersGeavanceerd

27

Beveiliging

➔pop-up blocker➔anti spyware, anti virus,

anti phishing➔geschiedenis wissen➔vergeetknop➔privé modus➔oudercontrole

BrowsersFunctionaliteit

28

laatste nieuwigheid in Google Chrome (4 feb 2016):

waarschuwt nu ook voor

foute downloadknoppen

BrowsersBeveiliging

29

BEDANKTvoor uw aandacht

Merijn Supply20 feb 2016

30