EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE W REGIONIE „Dolina Strugu 1 – moja mala ojczyzna” /PROGRAM DLA SZKOLY PODSTAWOWEJ – KLASY IV – VI/ Opracowala: Jolanta Szczepan 1 Dolina Strugu – wspólczesne określenie terenów nad rzeką Strug w województwie podkarpackim. Obejmuje cztery gminy: Tyczyn, Chmielnik, Hyżne i Blażowa.
17
Embed
EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO … regionalna...Podstawa programowa kształcenia ogólnego Edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie Cele edukacyjne 1. Rozwijanie
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
EDUKACJA REGIONALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE
W REGIONIE
„Dolina Strugu1 – moja mała ojczyzna”
/PROGRAM DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ – KLASY IV – VI/
Opracowała: Jolanta Szczepan
1 Dolina Strugu – współczesne określenie terenów nad rzeką Strug w województwie podkarpackim. Obejmuje cztery gminy: Tyczyn, Chmielnik, Hyżne i Błażowa.
1. Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową.
2. Kontakt ze środowiskiem lokalnym i regionalnym w celu wytworzenia bliskich więzi i
zrozumienia różnorakich przynależności człowieka.
3. Ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej przez rozwój tożsamości regionalnej.
4. Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny.
Zadania szkoły
1. Wprowadzanie w świat tradycji regionu i należących do niej wartości.
2. Wskazywanie przykładów umożliwiających integrację z kulturą regionu.
3. Wspieranie kontaktów z osobami i instytucjami zajmującymi się ochroną i pomnażaniem
dziedzictwa kulturowego w regionie.
Treści
1. Położenie i zróżnicowanie przestrzenne elementów środowiska geograficznego regionu.
2. Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski.
3. Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionalnej.
4. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele.
5. Język regionalny, gwary i nazewnictwo regionalne, miejscowe nazwy, imiona i nazwiska.
6. Elementy dziejów kultury regionalnej, regionalne tradycje, obyczaje i zwyczaje, muzyka.
7. Główne zabytki przyrody i architektury w regionie.
8. Historia i tradycja własnej rodziny na tle historii i tradycji regionu.
Osiągnięcia
1. Odnajdywanie wartości jaką stanowi wspólnota lokalna i jej kultura w życiu człowieka.
2. Prezentowanie własnego regionu i jego walorów oraz cech wyróżniających.
3. Działanie na rzecz ochrony regionalnego dziedzictwa kulturowego.
4. Udział w lokalnych inicjatywach kulturalnych
5. Wybrane umiejętności regionalne (tańce, śpiewy)
Warunki realizacji programu:
Program adresowany jest do wszystkich uczniów II etapu kształcenia (klasy IV – VI szkoły
podstawowej). Program powinien być w całości realizowany przez jednego nauczyciela na lekcjach
historii. Program ten stanowi uzupełnienie programu nauczania historii DKW – 4014 – 175/99 w
szkole podstawowej. Ponieważ w mojej szkole nie przyznano godzin na odrębne realizowanie ścieżki
Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie treści poniższego programu są sprowadzone
do minimum.
Formy realizacji:
� wycieczki krajoznawcze po Nowym Borku i okolicy;
� zwiedzanie obiektów historycznych i regionalnych;
� przygotowanie wystaw historycznych w klasie;
� wywiady ze znanymi mieszkańcami wsi;
� inscenizacje i metody dramy;
� praca z mapą;
� wyszukiwanie wiadomości w literaturze, prasie, Internecie;
� praca w grupach;
� praca indywidualna;
� malowanie scenek tematycznych;
� zabawy integracyjne;
� lekcje terenowe;
� lekcje muzealne.
Metody:
Nauczyciel powinien zmierzać do wzajemnego wiązania metod poszukujących, podających
i praktycznych, przy czym tych ostatnich powinno być najwięcej. Działanie, przeżywanie,
odkrywanie, rozwiązywanie problemów przez dziecko sprzyja lepszemu utrwaleniu wiedzy, radzeniu
sobie w trudnych sytuacjach oraz dostrzeganie związków przyczynowo- skutkowych.
W swoim programie uwzględnię metody:
• „burza mózgów”;
• śniegowa kula;
• drama;
• inscenizacja;
• scenki i symulacje improwizowane;
• gry dydaktyczne;
• dialog;
• konfrontacja wiedzy;
• tworzenie swobodnych tekstów.
ROZKŁAD MATERIAŁU W KLASIE IV
Dział: Moja wieś w Małopolsce. Przeszłość historyczna i legendarna.
Temat: Moja rodzinna miejscowość.
Czas realizacji – 2 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� położenie geograficzne – charakterystyka regionu Dolina Strugu;
� historia wsi;
� pochodzenie nazwy;
� mieszkańcy wsi;
� znani i zasłużeni dla naszej miejscowości;
� charakterystyczne nazwiska i przezwiska w miejscowości.
SPOSÓB REALIZACJI:
Krzyżówka, gromadzenie starych fotografii, dokumentów, wykaz najpopularniejszych nazwisk w
miejscowości, rozmowa na temat pochodzenia nazwy.
Temat: Moja rodzina i jej miejsce w historii i kulturze regionu.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� drzewo genealogiczne;
� pamiątki rodzinne;
� zwyczaje rodzinne.
SPOSÓB REALIZACJI
Gromadzenie pamiątek, rozmowy, wywiady z najstarszymi członkami rodzin na temat zwyczajów,
sporządzenie drzewa genealogicznego.
Temat: O czym dowiedziałem się wędrując przez wieś?
Czas realizacji – 1 * 60 minut
ZAGADNIENIA
� zabudowania;
� punkty sakralne;
� obiekty użyteczności publicznej.
SPOSÓB REALIZACJI
Wycieczka, prezentacja: Jestem przewodnikiem po mojej miejscowości.
Dział: Nasza miejscowość w Polsce i w Europie.
Temat: Moja miejscowość dziś i w przyszłości.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� architektura;
� oświata i szkolnictwo;
� praca zarobkowa mieszkańców.
SPOSÓB REALIZACJI
Rozmowa na tematy:
1. budownictwo dawniej a dziś – różnice i podobieństwa;
2. rozwój oświaty i szkolnictwa – biblioteka, szkoła;
3. możliwość pracy dla mieszkańców;
4. migracja zarobkowa mieszkańców.
W klasie IV na edukację regionalna należy przeznaczyć 5 godz. lekcyjnych.
ROZKŁAD MATERIAŁU W KLASIE V
Temat: Utrwalenie wiadomości poznanych w klasie IV na temat miejscowości i regionu
w którym żyję.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� przeszłość historyczna i legendarna mojej miejscowości;
� historia mojej rodziny;
� ludność;
� zabudowania.
SPOSÓB REALIZACJI
� krzyżówka;
� ćwiczenia;
� praca z mapą.
Dział: Codzienne życie rodziny.
Temat: Kultura materialna ludności zamieszkującej nasz region.
Czas realizacji – 3 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� zabudowania gospodarcze i ich wyposażenie;
� narzędzia, naczynia, strawy;
� przedmioty codziennego użytku;
� strój codzienny i świąteczny;
� zajęcia ludności (uprawa roli, hodowla, rzemiosło, handel).
SPOSÓB REALIZACJI
� okolicznościowa wystawa;
� zebranie przepisów na dawne, typowe potrawy
� album: Najstarsze budynki w okolicy.
� wycieczka do skansenu,
� album strojów regionalnych
� artykuł do szkolnej gazetki;
� mapa strojów ludowych naszego regionu;
� wywiad o ludziach wykonujących typowe dla tamtego okresu.
Temat: Architektura naszego regionu.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� kościół parafialny;
� klasztor Ojców Dominikanów Dominikanów Borku Starrym;
� przydrożne krzyże i kapliczki;
� domy i budynki użyteczności publicznej.
SPOSÓB REALIZACJI
� rozmowa nauczająca;
� ilustracje i zdjęcia.
Temat: Zajęcia kulturalne i społeczne rodziny.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� sąsiedzkie kontakty;
� szkoła – święto patrona szkoły;
� dom ludowy;
� straż;
� koło gospodyń wiejskich;
� odpusty;
� emigracja zarobkowa.
SPOSÓB REALIZACJI
� spotkania z mieszkańcami wsi, sołtysem, przedstawicielką koła gospodyń wiejskich;
� referaty uczniów;
� wywiady.
W klasie V na edukację regionalna należy przeznaczyć 6 godz. lekcyjnych.
ROZKŁAD MATERIAŁU W KLASIE VI
Temat: „Dolina Strugu” – nasza mała ojczyzna. Powtórzenie wiadomości z klasy IV i V.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� historia;
� nazwa;
� mieszkańcy;
� ubiór;
� narzędzia pracy;
� miejsca kultu religijnego.
SPOSÓB REALIZACJI
Uczniowie podzieleni na grupy na podstawie dostępnych informacji z ubiegłych lat, materiałów
udostępnionych przez nauczyciela realizują poszczególne zagadnienia.
Dział: Kultura duchowa mieszkańców Doliny Strugu.
Temat: Kultura religijna mieszkańców Doliny Strugu i związane z nią obrzędy. Czas realizacji – 2 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� narodziny i chrzest;
� ślub i obrzędy weselne;
� obrzędy pogrzebowe;
� święta religijne związane z pracą na roli;
� majówki przy kapliczkach;
� zaduszki;
� Zielone Świątki;
� Boże Ciało.
SPOSÓB REALIZACJI
� opowiadanie najstarszych mieszkańców wsi;
� przyśpiewki weselne;
� pieśni żałobne;
� artykuł do szkolnej gazetki.
Temat: Regionalne zwyczaje bożonarodzeniowe1.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� adwent
� Boże Narodzenie;
� kolędnicy.
SPOSÓB REALIZACJI
� przepisy na potrawy wigilijne;
� fotografie;
� kartki świąteczne;
� inscenizacja kolędnicza;
� spotkanie wigilijne2;
� jasełka.
Temat: Tradycje wielkopostne i obchody Wielkiej Nocy w naszym regionie dawniej i dziś3.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� zwyczaje wielkopostne – czuwanie przy grobie Pana Jezusa, straż przy grobie,
� nabożeństwa pasyjne;
� rezurekcja;
� śniadanie wielkanocne;
� lany poniedziałek.
SPOSÓB REALIZACJI
� drama;
� malowanie pisanek;
� robienie palm;
� rozmowy z mieszkańcami wsi;
1 Realizacja tego tematu powinna odbyć się w okresie Bożego Narodzenia. 2 Spotkanie wigilijne w naszej szkole organizowane jest dla całej społeczności szkolnej. Część treści powyższego tematu może być zrealizowana na tym spotkaniu. 3 Realizacja tego tematu powinna odbyć się w okresie Wielkanocnym.
� opowiadanie.
Temat: Charakterystyczne cechy kultury ludowej w naszej miejscowości.
Czas realizacji – 1 * 45 minut
ZAGADNIENIA
� gwara;
� tradycje związane z pracą na roli i porami roku: Marzanna, Sobótka, dożynki, Andrzejki,
kulig, okres dobrobytu i przednówku w mojej rodzinie;
� wierzenia, wróżby, czary, przepowiednie.
SPOSÓB REALIZACJI
� słownik powszechnie używanych pojęć z zakresu lokalnej kultury ludowej;
� zgaduj – zgadula;
� opowieści dziadków;
� inscenizacja.
W klasie VI na edukację regionalna należy przeznaczyć 6 godz. lekcyjnych.