-
1EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
Teresa Wjcik
wspautorka publikacji, uczestnik projektu Wdroenie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz ksztacenia oglnego
wszystkich typw szk Komponent: Przeszkolenie wojewdzkich ekspertw
przedmiotowych.
Piotr Kaja
nauczyciel, kompozytor, araner, muzyk, edukator. Autor i
wspautor wielu publikacji, m.in.: programw nauczania muzyki,
podrcznikw szkolnych, przewodnikw metodycznych, piewnikw oraz
multimediw. Autor koncepcji edukacji muzycznej w ksztaceniu
zintegrowanym oraz koncepcji edukacji muzycznej w klasach zerowych.
Wspautor nowej Podstawy programowej w zakresie edukacji muzycznej.
Wsptwrca Oglnopolskiego Programu Twrczy Nauczyciel Twrcza Edukacja
oraz pomysodawca Letnich Szk dla Nauczycieli (m.in. Letniej Szkoy
Artystycznej). Autor programu studiw podyplomowych z zakresu
Sztuki. Czonek zespou nominowanego do WORLD SUMMIT AWARD 2007 za
najlepszy projekt e-learningowy w Polsce. Redaktor programowy
platformy edukacyjnej www.eduskrypt.pl
Grayna Kilbach
wspautorka publikacji, uczestnik projektu Wdroenie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz ksztacenia oglnego
wszystkich typw szk Komponent: Przeszkolenie wojewdzkich ekspertw
przedmiotowych.
Spis treciPlanowanie pracy dydaktycznej nauczyciela 1.
.................................................... 2Podstawa
programowa przedmiotu zajcia artystyczne 2.
............................... 2Przykady scenariuszy zaj z muzyki
i zaj artystycznych 3. .......................... 4
SCENARIUSZ I. Zajcia artystyczne Chr szkolny
............................................. 4 SCENARIUSZ II.
Zajcia artystyczne Klub melomana ................................ 5
SCENARIUSZ III. Zajcia artystyczne Mj region, moje korzenie
.............. 6 SCENARIUSZ IV. Zajcia artystyczne Muzyczne studio
nagra ................. 7 SCENARIUSZ V. Zajcia artystyczne Zesp
taneczny ................................. 8 SCENARIUSZ VI. Zajcia
artystyczne Zesp instrumentalny .................... 9 SCENARIUSZ
VII. Zajcia muzyczne w gimnazjum Muzyka filmowa ........ 11
SCENARIUSZ VIII. Zajcia taneczne dla uczniw gimnazjum
uczestniczcych
w zajciach artystycznych
.....................................................................................
13 SCENARIUSZ IX. Zajcia muzyczne dla klasy IV szkoy
podstawowej
z wykorzystaniem internetu
.............................................................................
15 SCENARIUSZ X. Zajcia dla uczniw gimnazjum z wykorzystaniem ICT
.... 18
Warsztat pracy nauczyciela muzyki 4.
..................................................................
19Ankieta ewaluacyjna
.................................................................................................
25Literatura
...............................................................................................................
26
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
2
1. Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela
Nauczyciel planujc swoj prac dydaktyczn powinien wzi pod uwag
cay proces organizacji dziaa, czyli faz preparacji (przygotowanie
dziaa) i faz realizacji (wykonanie dziaa).Wykonanie przedsiwzi bez
wczeniejszego ich zaplanowania moe prowadzi do wielu negatywnych
zjawisk, np. wikszego wysiku potrzebnego do realizacji zada,
wyduenia czasu uzyskania oczekiwanych rezultatw lub obnienia
poziomu ko-cowego efektu. Planowanie jest wic podstaw przygotowania
dziaa dydaktycznych nauczyciela, ktre z waciw realizacj doprowadz
do osignicia zamierzonego przez niego celu, zapobiegn
przypadkowoci, chaotycznoci dziaa i decyzji, wyeliminuj czyn-noci
zbdne. Planujc nauczyciel powinien uwzgldnia plany dugofalowe, ktre
wyraaj si planem kierunkowym oraz plany obejmujce krtszy zasig
realizacji ujte w pla-nie wynikowym i metodycznym.
Etapy planowania dydaktycznego
Planowanie kierunkowe moe obejmowa okres caego cyklu edukacji
uczniw, rok szkolny lub semestr. Nauczyciel wytycza w nim kierunki
wasnych dziaa edu-kacyjnych, okrela i porzdkuje hierarchicznie cele
ksztacenia, wie je z treciami nauczania i rozplanowuje
orientacyjnie w czasie.Przy opracowaniu planu kierunkowego
nauczyciel musi zapozna si z obowizujcy-mi dokumentami prawnymi,
m.in. dokona analizy podstawy programowej ksztace-nia oglnego
okrelonej w rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23
grud-nia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kszta-cenia oglnego w poszczeglnych typach szk
(Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), przeledzi te wykaz podrcznikw
dopuszczonych do uytku szkolnego przez MEN.
Podstawa programowa okrela na danym etapie edukacji:podstawowe
cele ksztacenia dla przedmiotu muzyka, wyraone w postaci wyma- ga
oglnych, treci nauczania opisane w szczegowym jzyku wymaga,
zalecane warunki i sposoby realizacji.
2. Podstawa programowa przedmiotu zajcia artystyczne
Podstawa programowa ksztacenia oglnego jest nadrzdnym dokumentem
wyma-ganym przy tworzeniu przez nauczyciela programu nauczania.
Program pisany jest co najmniej na jeden etap edukacyjny i powinien
zawiera informacje o sposobie or-ganizacji procesu ksztacenia oraz
stanowi opis realizacji zada edukacyjnych zapi-sanych w podstawie
programowej. Nauczyciel powinien stworzy go samodzielnie lub
skorzysta z programu opracowanego przez innego autora wprowadzajc
do nie-go wasne modyfikacje. Program nauczania powinien by
dostosowany do potrzeb edukacyjnych jego uczniw z uwzgldnieniem ich
indywidualnych predyspozycji i moliwoci intelektualnych oraz by
poprawny pod wzgldem merytorycznym i dydaktycznym Powinien te
za-
-
2. Podstawa programowa przedmiotu zajcia artystyczne
3
pewnia cigo zada na poszczeglnych etapach ksztacenia i moliwo
ich reali-zacji przy wykorzystaniu zaplecza dydaktycznego i
lokalowego szkoy.
Program zawiera:szczegowe cele ksztacenia i wychowania; treci
zgodne z treciami nauczania zawartymi w podstawie programowej z mu-
zyki;sposoby osigania celw ksztacenia i wychowania, z uwzgldnieniem
indywidu- alizacji pracy w zalenoci od potrzeb i moliwoci uczniw
oraz warunkw w ja-kich program jest realizowany;opis zaoonych
osigni ucznia z uwzgldnieniem standardw wymaga bd- cych podstaw
przeprowadzania sprawdzianw i egzaminw;propozycje kryteriw oceny i
metod sprawdzania osigni ucznia.
Program nauczania dopuszcza do uytku szkolnego dyrektor szkoy na
pisemny wniosek nauczyciela, po zasigniciu opinii rady
pedagogicznej. Do wniosku doczo-na jest opinia nauczyciela
mianowanego lub dyplomowanego, posiadajcego wy-ksztacenie wysze i
kwalifikacje wymagane do prowadzenia zaj muzyki lub kon-sultanta,
doradcy metodycznego, lub zespou nauczycielskiego, zespou
przedmioto-wego lub innego zespou problemowo-zadaniowego, o ktrych
mowa w przepisach w sprawie ramowych statutw publicznych szk.
Planowanie wynikowe jest zwizane z ewaluacj osigni uczniw oraz
standarda-mi wymaga. Istot planowanie wynikowego jest pomoc przy
ocenianiu ucznia, okrele-nie wymaga programowych dotyczcych dziau
programowego lub kilkugodzinnej jed-nostki tematycznej i
dostosowanie ich do obowizujcej skali stopni szkolnych.
Planowanie metodyczne dotyczy okrelonej jednostki lekcyjnej lub
metodycznej. Suy realizacji zaoonych celw oglnych i operacyjnych
oraz przyczynia si do osigania przez uczniw przewidzianych efektw w
zakresie nabywania wiedzy, umiejtnoci oraz ksztatowania ich
waciwych postaw i zachowa.
Plan metodyczny to scenariusz (konspekt) zaj lekcyjnych, ktry
ukazuje treci ksztacenia w formie sytuacji i akcji edukacyjnych
skaniajcych uczniw do wykona-nia przewidzianych czynnoci. Dziaania
dydaktyczne powinny uwzgldnia rne for-my aktywnoci muzycznej, aby
mogy dostarczy uczniom wiele dozna poznawczych i satysfakcji
twrczej. Usprawnieniem pracy moe by wczenie ICT (Technologii
In-formacyjno-Komunikacyjnej). Elementami tych dziaa mog by
przygotowanie i re-dagowanie przez uczniw dodatkowych notatek, mae
projekty edukacyjne na rone tematy, prezentacje multimedialne w
PowerPoint, dotyczce m.in. biografii kompozy-torw, terminw
muzycznych, zagadnie z teorii i historii muzyki.
Scenariusz zaj powinien zawiera:temat zaj zgodny z programem
nauczania; cele oglne, ktre wyznaczaj kierunki dziaa pedagogicznych
nauczyciela; cele operacyjne formuujce osignicia ucznia; metody i
formy pracy stosowane przez nauczyciela dla osignicia zaplanowanych
celw, umoliwiajce uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejtnociami
wyko-rzystania jej w praktyce oraz podnoszce atrakcyjno zaj
dydaktycznych;rodki dydaktyczne stosowane przy realizacji
przewidzianych treci nauczania; przebieg zaj lekcyjnych z opisem
czynnoci dydaktycznych nauczyciela i uczniw; ewaluacj zaj po ich
zakoczeniu.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
4
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
Planowanie dydaktyczne na kadym etapie powinno mie przemylan
przez na-uczyciela taktyk dziaania. Tadeusz Kotarbiski wyrnia 11
cech dobrego planu dydaktycznego, ktre pozwol zoy si na jego
trafno, logiczn konstrukcj oraz walory uytkowe. Plan powinien
by:
celowy jego wykonanie powinno prowadzi do osignicia zamierzonego
celu; perspektywiczny obejmujcy planowanie dugofalowe; strategiczny
naleycie ograniczony w detalach; racjonalny ugruntowany poznawczo,
zgbiony; kompletny caociowy, niepozostawiajcy luk i niedomwie;
zgodny wewntrznie adna cz planu nie moe by sprzeczna i jego inn cz-
ci;wykonalny cechujcy si duym prawdopodobiestwem realizacji;
operatywny atwy w zastosowaniu, przejrzysty, czytelny; elastyczny
podatny na zmiany i modyfikacje; terminowy wyznaczajcy termin i
czas; skuteczny dajcy pewno podanego wyniku.
Wieloetapowe planowanie przez nauczyciela wasnej pracy
dydaktycznej przyczyni si do zwikszenie jego skutecznoci nauczania
i wychowania oraz lepszego wyko-rzystania zasobw (wiedzy,
motywacji, rodkw wasnych i uczniw). Pozwoli mu te na wiadom kontrol
przebiegu ksztacenia oraz uzyskiwanych efektw pracy.
SCENARIUSZ I.
Zajcia artystyczne Chr szkolny
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacje.II. Ucze tworzy wypowiedzi.III. Ucze
analizuje i interpretuje teksty kultury.
Wymagania szczegowe: 1. Odbir i wykorzystanie informacji.
Ucze:
1) stosuje rne rodzaje aktywnoci muzycznej:a) piewa:
ksztaci swj gos poprzez wykonywanie wicze emisyjnych i rozwijaj-
cych skal gosu,wykonuje wiczenia rozwijajce such muzyczny, wraliwo
intonacyjn, pami muzyczn,wykonuje wiczenia harmoniczne w rnych
skalach i tonacjach, kanony, pieni w opracowaniu dwu-, trzygosowym
z rnego repertuaru zacho- wujc higien gosu;
b) aktywnie uczestniczy w yciu kulturalnym szkoy i rodowiska:
uczestniczy w szkolnych okolicznociowych imprezach artystycznych,
reprezentuje szko w rodowisku, bierze udzia w przegldach i
konkursach chrw szkolnych;
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
5
2) stosuje podstawowe pojcia zwizane ze piewem:a) posuguje si
zapisem nutowym podczas wykonywania utworw muzycz-
nych,b) odczytuje gosy w partyturze chralnej;
3) wyjania rol dyrygenta w chrze.
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) posiada umiejtnoci tworzenia
wokalnych wypowiedzi dwikowych o rnych
funkcjach;2) uczestniczy w opracowaniu utworw wielogosowych;3)
wykonuje improwizacje gosowe.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze:1) wiadomie
odbiera literatur chraln:
a) dokonuje oceny atrakcyjnoci i wartoci repertuaru; 2)
rozpoznaje i okrela elementy muzyki oraz budow utworu muzycznego;3)
interpretuje wykonywane utwory zgodnie z ich przeznaczeniem:
a) stosuje w piewie zmiany tempa, dynamiki i rnorodn
artykulacj,b) ksztaci umiejtnoci artystycznego wykonywania pieni
chralnych,c) okrela charakter utworu i wskazuje rodki potrzebne do
uzyskania waci-
wego wyrazu artystycznego.
Warunki realizacji: pytoteka; odtwarzacz CD; biblioteczka;
komputer, programy multimedialne; uczestnictwo w koncertach
muzycznych.
SCENARIUSZ II.
Zajcia artystyczne Klub melomana
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacje.II. Ucze tworzy wypowiedzi.III. Ucze
analizuje i interpretuje teksty kultury.
Wymagania szczegowe: 1. Odbir i wykorzystanie informacji.
Ucze:
1) rozrnia podstawowe formy muzyczne, rodzaje i gatunki muzyki
klasycznej, jazzowej i rozrywkowej;
2) rozrnia i klasyfikuje wspczesne instrumenty orkiestrowe w
oparciu o r-da dwiku, rozrnia rodzaje zespow wykonawczych;
3) porzdkuje chronologicznie epoki w historii muzyki, wskazuje
ich typowe cechy, 4) przyporzdkowuje wybitnych kompozytorw do
epoki;5) charakteryzuje rnorodne rda informacji o muzyce
(encyklopedie muzyczne, strony www);6) wiadomie sucha wybranych
dzie literatury muzycznej polskiej, europejskiej
i wiatowej.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
6
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) omawia yciorysy i twrczo
kompozytorw reprezentatywnych dla kolejnych
epok, (M. Gomka, J. S. Bach, A. Vivaldi, W. A. Mozart, J. Haydn,
L. van Beethoven, F. Chopin, F. Schubert, S. Moniuszko, K.
Szymanowski, I. Strawi-ski, W. Lutosawski, K. Penderecki);
2) charakteryzuje wybrane utwory muzyczne ww. twrcw oraz inne,
wysuchane i omwione na zajciach;
3) tworzy wypowiedzi o muzyce opisuje typowe cechy suchanych
utworw, cha-rakteryzuje estetyk utworu i jego wykonania;
4) charakteryzuje polskie tace narodowe, wybrane tace innych
narodw, tace towarzyskie;
5) wypowiada si o muzyce opisuje typowe cechy epok w dziejach
muzyki pol-skiej, europejskiej i wiatowej; opisuje cechy suchanych
utworw, charaktery-zuje estetyk utworu i jego wykonanie.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze:1) wiadomie
odbiera muzyk rozpoznaje: wybrane gatunki muzyki wokalnej
i instrumentalnej;2) rozpoznaje wybrane dziea muzyczne oraz zna
nazwiska ich twrcw;3) rozpoznaje aparat wykonawczy (muzyki
wokalnej, instrumentalnej i wokalno-
instrumentalnej;4) ocenia i wartociuje dzieo oraz jego
wykonanie, formuuje opinie na temat war-
toci artystycznej utworu muzycznego i jego wykonania;5)
dostrzega warto muzyki ludowej, ocenia warto artystyczn rnych
kierun-
kw muzyki rozrywkowej i modzieowej.
Warunki realizacji: sala przestronna, atwa do wietrzenia;
literatura chralna, partytury; instrument do akompaniamentu;
odtwarzacz CD i pytoteka; udzia w koncertach, przegldach chrw.
SCENARIUSZ III.
Zajcia artystyczne Mj region, moje korzenie(na podstawie
koncepcji Andrzeja Pe)
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacje.II. Ucze tworzy wypowiedzi.III. Ucze
analizuje i interpretuje teksty kultury.
Wymagania szczegowe:
1. Odbir i wykorzystanie informacji. Ucze zna:1) przejawy
kultury ludowej funkcjonujcej wspczenie;2) instytucje, ktre
upowszechniaj i chroni kultur ludow;3) pojcia: folklor, folkloryzm,
kultura ludowa, lud, ludowy, muzyka ludowa, tra-
dycja, obyczaj, przysowie, nard, tosamo;
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
7
4) sylwetk i twrczo Oskara Kolberga oraz folklorystw swojego
regionu5) instrumentarium ludowe.
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) wybiera temat poszukiwa (bada),
gromadzi, selekcjonuje i porzdkuje mate-
ria; 2) przeprowadza wywiad z informatorami dotyczcy, np.
zbierania przysw lub
przypiewek;3) zbiera, analizuje rnorodne przejawy kultury
materialnej i duchowej wasne-
go regionu (np. zdjcia, teksty);4) zapisuje, charakteryzuje,
nagrywa muzyk.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze wykorzystuje
posiadan wiedz i umiejtnoci do:1) budowania tosamoci lokalnej i
regionalnej oraz narodowej;2) korzystania z rnorodnych rde wiedzy
archiww, fachowej literatury, oraz
przekazw ustnych starszego pokolenia (np. dziadek, babcia);3)
przeprowadzania wywiadw;4) tworzenia archiwum lub szkolnej izby
regionalnej;5) publicznej prezentacji wynikw bada;
Warunki realizacji: przenone urzdzenie do rejestracji dwiku i
obrazu; biblioteczka.
SCENARIUSZ IV.
Zajcia artystyczne Muzyczne studio nagra
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacjeII. Ucze tworzy wypowiedziIII. Ucze
analizuje i interpretuje teksty kultury
Wymagania szczegowe:
1. Odbir i wykorzystanie informacji. Ucze:1) rozrnia podstawowe
formy muzyczne, rodzaje i gatunki muzyki (rozrnia
i klasyfikuje wspczesne instrumenty orkiestrowe w oparciu o rda
dwiku, rozrnia rodzaje zespow wykonawczych; porzdkuje
chronologicznie epoki w historii muzyki, wskazuje ich typowe
cechy), przyporzdkowuje wybitnych kompozytorw do epoki,
charakteryzuje wybrane tace, rda informacji o mu-zyce (encyklopedie
muzyczne, strony www);
2) rozrnia podstawowe formy muzyczne, rodzaje i gatunki muzyki
klasycznej, jazzowej i rozrywkowej.
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) nagrywa dwiki (muzyk) przy
pomocy rnorodnych interfejsw;2) ripuje materia dwikowy z rnorodnych
nonikw dwiku i obrazu;3) edytuje i przetwarza materia dwikowy (np.:
wycina, wkleja, dubluje, skraca, wy-
dua, kompiluje materia dwikowy; ustawia gono, korekcj
czstotliwoci);
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
8
4) zapisuje materia dwikowy w rnych formatach;5) zamienia format
dwiku; 6) realizuje efekty specjalne;7) posuguje si elementarn
terminologi zwizan z realizacj dwiku;8) wykorzystuje zdobyte
informacje i umiejtnoci zwizane z realizacj dwiku
do tworzenia audycji muzycznych, videoclipw, szkolnych mediw
oraz przed-stawie teatralnych i uatrakcyjnienia imprez
szkolnych.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze wykorzystuje
posiadan wiedz i umiejtnoci do:1) opracowania opraw muzycznych do
uroczystoci szkolnych;2) przygotowania projektw multimedialnych
(nie tylko artystycznych);3) opracowania wasnych pomysw
kompozytorskich i realizatorskich;4) samodzielnego gromadzenia i
selekcjonowania biblioteki dwikw i nagra;5 analizy materiau
dwikowego pod wzgldem brzmienia, jakoci dwiku;
Warunki realizacji: pracownia komputerowa z dostpem do
internetu; oprogramowanie muzyczne licencjonowane lub powszechnie
dostpne (freeware); sprzt audio, mikrofony, wzmacniacz, mikser,
itp.; wskazana jest wsppraca z zajciami moduowymi takimi jak:
warsztaty dzien-
nikarskie, teatralne, studio piosenki, zesp wokalny, warsztaty
filmowe; szkoa stwarza moliwo prezentacji efektw.
SCENARIUSZ V.
Zajcia artystyczne Zesp taneczny
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacje.II. Ucze tworzy wypowiedzi.III. Ucze
analizuje i interpretuje teksty kultury.
Wymagania szczegowe:
1. Odbir i wykorzystanie informacji. Ucze:1) stosuje rne rodzaje
aktywnoci muzycznej:
a) taczy:odtwarza ruchem rytmy i schematy rytmiczne, wykonuje
wiczenia na orientacj w przestrzeni (rozrnianie kierunkw i linii
taca), ksztatujce prawidow postaw ciaa, pynno i estetyk ruchw,
wykonuje kanony ruchowe i proste kombinacje ruchowe, wykonuje
wiczenia pantomimiczne, wykonuje kroki i figury rnych tacw
narodowych, regionalnych, to- warzyskich i innych,taczy krtkie
etiudy i miniatury w rnych technikach tanecznych, taczy ukady
choreograficzne do wybranej muzyki;
b) sucha muzyki:poznaje repertuar muzyki popularnej i
artystycznej;
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
9
c) aktywnie uczestniczy w yciu kulturalnym szkoy i
rodowiska:uczestniczy w szkolnych okolicznociowych imprezach
artystyczny, reprezentuje szko w rodowisku, bierze udzia w
przegldach i konkursach tanecznych;
2) stosuje podstawowe pojcia zwizane z tacem: a) zna podstawowe
techniki taneczne,b) rozrnia podstawowe cechy tacw, zna ich
charakterystyczne rytmy,c) okrela ruchow struktur taca: krok
taneczny, figura taneczna, temat ta-
neczny,d) wykorzystuje charakter muzyki w ukadzie tanecznym,e)
wykorzystuje wiedz z anatomii i fizjologii czowieka w prawidowym
wyko-
nywaniu wicze ruchowych.
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) uczestniczy w tworzeniu ukadw
przestrzenno-ruchowych:
a) prostych ukadw tanecznych,b) ukadw choreograficznych do
przedstawie muzycznych i teatralnych,c) dba o wyraz artystyczny
taca;
2) improwizuje ruchem do muzyki:a) swobodnie improwizuje,
rozwija ekspresj ruchow,b) ruch sceniczny, koordynuje ruch z
muzyk.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze:1) wiadomie
odbiera muzyk i taniec:
a) rozpoznaje i okrela elementy muzyki i taca,b) okrela techniki
taneczne stosowane w ukadach i kompozycjach choreogra-
ficznych,c) okrela budow kompozycji tanecznej i
przestrzenno-ruchowej,d) ocenia i wartociuje choreografi;
2) interpretuje ruchem wykonywane utwory zgodnie z ich
przeznaczeniem:a) dobiera okrelony ruch taneczny dla wyraenia
tempa, dynamiki, artykula-
cji muzycznej,b) interpretuje ruchem treci programowe i nastrj
utworu, podkrela charak-
ter wyrazowy muzyki,c) wyraa poprzez ruch swoje emocje;
3) propaguje poprzez taniec zdrowy styl ycia i aktywne formy
spdzania wolnego czasu.
Warunki realizacji: sala do wicze (podana jest sala z lustrami i
drkami); odtwarzacz muzyki; pytoteka; rekwizyty i kostiumy
charakterystyczne.
SCENARIUSZ VI.
Zajcia artystyczne Zesp instrumentalny
Wymagania oglne: I. Ucze odbiera wypowiedzi, wykorzystuje
zawarte w nich informacje.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
10
II. Ucze tworzy wypowiedzi.III. Ucze analizuje i interpretuje
teksty kultury.
Wymagania szczegowe: 1. Odbir i wykorzystanie informacji.
Ucze:
1) stosuje rne rodzaje aktywnoci muzycznej:a) gra:
odtwarza na instrumentach perkusyjnych rytmy i schematy
rytmiczne, odtwarza melodie na instrumentach melodycznych, np.:
flet, dzwonki, gi- tara, pianino (keyboard);
b) sucha muzyki:poznaje repertuar muzyki popularnej i
artystycznej;
c) aktywnie uczestniczy w yciu kulturalnym szkoy i
rodowiska:uczestniczy w szkolnych okolicznociowych imprezach
artystyczny, reprezentuje szko w rodowisku, bierze udzia w
przegldach i konkursach muzycznych;
d) stosuje podstawowe pojcia zwizane z gr na instrumentach;zna
zapis nutowy, elementy muzyki.
2. Tworzenie wypowiedzi. Ucze:1) uczestniczy w tworzeniu
muzyki:
a) prostych akompaniamentw rytmicznych do muzyki instrumentalnej
i wo-kalnej;
b) proste utwory instrumentalne;c) ilustracyjnej do szkolnych
przedstawie teatralnych;d) dba o wyraz artystyczny wykonywanych
utworw;
2) improwizuje rytmy i melodie:a) swobodnie improwizuje rytmy na
instrumentach perkusyjnych;b) improwizuje proste melodie na
instrumentach melodycznych.
3. Analiza i interpretacja tekstw kultury. Ucze:1) wiadomie
odbiera muzyk:
a) rozpoznaje i okrela elementy muzyki;b) okrela
charakterystyczne rytmy tacw narodowych;c) okrela charakterystyczne
rytmy popularnych tacw towarzyskich;d) okrela budow kompozycji; e)
ocenia i wartociuje muzyk pod wzgldem interpretacji
instrumentalnej;
2) interpretuje wykonywane utwory zgodnie z ich
przeznaczeniem:a) dobiera odpowiednie elementy muzyki dla wyraenia
tempa, dynamiki, arty-
kulacji muzycznej;b) interpretuje gr na instrumentach treci
programowe i nastrj utworu, pod-
krela charakter wyrazowy muzyki;c) wyraa poprzez gr na
instrumentach swoje emocje;
3) prezentuje swoj twrczo, swoje moliwoci wykonawcze;4)
propaguje poprzez gr w zespole sposb ciekawego spdzania wolnego
czasu.
Warunki realizacji: sala do wicze; odtwarzacz muzyki;
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
11
pytoteka; instrumenty.
SCENARIUSZ VII.
Zajcia muzyczne w gimnazjum Muzyka filmowa
Cel gwny: Okrelenie roli muzyki w dziele filmowym
Cele operacyjne: Ucze:
zna podstawowe informacje dotyczce rozwoju kina; potrafi wymieni
czoowych kompozytorw muzyki filmowej; wie, jak muzyka wpywa na
nastrj i przebieg akcji w filmie; rozpoznaje znane lajtmotiwy i
piosenki filmowe, odtwarza je gosem lub na In-
strumencie; tworzy wypowiedzi na temat roli muzyki w filmie.
Metody: podajca, problemowa, ekspresyjna, programowana.
rodki dydaktyczne : pyty DVD z fragmentami filmw: Awiator (re.
Martin Scorsese) Gwiezdne wojny (re. G. Lucas), Amadeusz (re. M.
Forman), Chopin Pragnienie mioci (re. J. Antczak), Ogniem i mieczem
(re. J. Hoffman), pyta CD z nagraniami piosenek: My Heart Will Go
On (wyk. Celine Dion), Dumka na dwa serca (wyk. E. Grniak, M.
Szczeniak), nagrania utworw: Stary zamek (M. Mu-sorgski), I Koncert
fortepianowy e-moll cz. Allegro maestoso (F. Chopin), Koncert na rg
nr 4 Es-dur, cz. Allegro moderato (W. A. Mozart), nuty melodii z
filmu New York, New York (J. Kander), rzutnik multimedialny,
komputer, ekran.
Przebieg lekcji:
1. Powitanie.
2. Czynnoci organizacyjno-porzdkowe.
3. Zabawa integracyjna Kalambury filmowe. Wybrany ucze ruchem i
gestami obrazuje tytu filmu lub jego charakterystyczn scen.
Pozostaa cz klasy odgaduje tytu filmu.
Przykady tytuw filmw: Ogniem i mieczem, Deszczowa piosenka, W
pustyni i w puszczy, Superman, Chopin pragnienie mioci.
4. Muzyka w dziele filmowym:krtka historia filmu zapoznanie
uczniw z histori kina, zwrcenie uwagi na wane daty zwizane z jego
rozwojem:1895 wynalezienie kinematografu przez braci Augusta i
Ludwika Lumiere;1896 powstanie kina;1927 film dwikowy;1932 film
kolorowy Hollywood (USA);Lata 80. XX w. kaseta wideo;1997 pyta
DVD;
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
12
prestiowe nagrody muzyki filmowej: Oscary, Zote Globy, Cezary,
Grammy- ,,Zote Lwy Gdaskie; czoowi kompozytorzy muzyki filmowej:
John Williams (ur. 1932 r.), dyrygent i kompozytor amerykaski.
Skompono-wa muzyk do najwikszych przebojw ekranu ostatnich lat
m.in.: Szczki, E.T., Gwiezdne wojny, Superman, Imperium
kontratakuje, Poszukiwacze zagi-nionej Arki, Lista Schindlera,
Harry Potter i kamie filozoficzny.Maurice Jarre (ur. 1924-2009),
francuski kompozytor, po latach tworzenia mu-zyki ilustracyjnej dla
teatru zdoby rozgos muzyk filmow. Za muzyk do fil-mw Lawrence z
Arabii i Doktor iwago dwukrotnie otrzymywa Oscara. Skomponowa muzyk
do filmw: Zmierzch bogw, Blaszany bbenek, Stowa-rzyszenie umarych
poetw, Fatalne zauroczenie, Duch i inne.Ennio Morricone (ur. 1928
r.), woski kompozytor muzyki filmowej, jeden z naj-popularniejszych
twrcw muzyki ilustracyjnej. Jego twrczo charakteryzu-je si skromn
instrumentaln i nostalgiczn melodyjnoci. Najwikszy roz-gos zyskay
opracowania muzyczne filmw: El Greco, Odraajcy, brudni, li,
Corleone. Nagrania muzyki filmowej Morricone ciesz si powodzeniem
jako samodzielne utwory.Bronisaw Kaper (19021983) by pierwszym
Polakiem laureatem Oscara za pio-senk Hi Lili Hi Low, ktr napisa w
Hollywood do amerykaskiego filmu Lili.Wojciech Kilar (ur. 1932 r.)
napisa muzyk do ponad stu filmw polskich i zagra-nicznych, m.in.:
Lalka, Pera w koronie, Ziemia obiecana, Pan Tadeusz,
Pianista.Krzesimir Dbski (ur. 1953 r.) jest autorem cieki dwikowej
do ponad 50-ciu filmw fabularnych, telewizyjnych polskich i
zagranicznych, m.in. Cudowne dziecko, Kingsajz, Ogniem i mieczem, W
pustyni i w puszczy.Zbigniew Preisner (ur. 1955 r.), polski
kompozytor piosenek, muzyki teatralnej i filmowej. wiatowy sukces
osign dziki muzyce filmowej (muzyka do cy-klw Dekalog, Trzy kolory,
oraz do filmw Podwjne ycie Weroniki, Europa, Europa, Tajemniczy
ogrd). Trzykrotnie wyrniany tytuem najwybitniejsze-go kompozytora
muzyki filmowej roku przyznawanym przez Stowarzyszenie Krytykw w
Los Angeles. W 1991, 1992, 1993 roku zosta nominowany do na-grody
Oscara. By dwukrotnym laureatem najwaniejszej europejskiej nagro-dy
filmowej Cezara: 1995 i 1996 r. rola muzyki w filmie prezentacja
przez nauczyciela wybranych scen filmo- wych podkrelajcych muzyk
jako: element akcji scenicznej, stylizacja rodkw akustycznych,
identyfikator sfery emocjonalnej bohaterw.Przykadowe fragmenty
filmw: Gwiezdne wojny (re. G. Lucas), Amade-usz (re. M. Forman),
Chopin Pragnienie mioci (re.J. Antczak), Ogniem i mieczem (re. J.
Hoffman).Wypowiedzi uczniw na temat roli muzyki w ogldanych
fragmentach filmowych.
5. Muzyka adaptowana do filmu:obejrzenie fragmentu filmu Awiator
(muz. John Logan) rozpoznanie przez uczniw tytuu dziea muzycznego
adaptowanego do sceny filmowej (Toccata i fuga d-moll, J.S.
Bach);
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
13
tworzenie scenek filmowych do wybranych fragmentw muzyki
klasycznej lub nadawanie tytuw poszczeglnym scenom filmowym.
Przykadowa literatura muzyczna: Stary zamek (M. Musorgski), I
Kon-cert fortepianowy e-moll cz. Allegro maestoso (F. Chopin),
Koncert na rg nr 4 Es-dur, cz. Allegro moderato (W. A. Mozart).
6. Piosenki w filmie.wysuchanie piosenki My Heart Will Go On z
filmu Tytanic;zapiewanie piosenki Dumka na dwa serca z podziaem na
role mskie i eskie.
7. Lajtmotyw w filmie:wysuchanie tematu z filmu Love story,
Ojciec chrzestny;nauka gry na instrumencie motywu przewodniego z
filmu New York, New York.
8. Konkurs filmowy:qwiz suchowy odgadywanie tytuw filmw na
podstawie wysuchanych fragmentw muzyki filmowej.
9. Praca domowa Przygotowanie prezentacji multimedialnej w
programie Power Point na temat. Muzyka na maym i duym ekranie.
10. Podsumowanie zaj, ocena aktywnoci uczniw.
11. Poegnanie.
SCENARIUSZ VIII.
Zajcia taneczne dla uczniw gimnazjum uczestniczcych w zajciach
artystycznych
Temat: wiczenie w parze podstawowej figury tanecznej cha
cha.
Cel gwny: Nauka podstawowej figury tanecznej cha cha w
parze.
Cele operacyjne: Ucze:
poznaje styl i charakter taca cha cha; taczy krok podstawowy cha
cha w przd i w ty; wykonuje poprawnie wiczenia na koordynacj
muzyczno-ruchow; doskonali umiejtno wspdziaania w zespole; rozwija
zainteresowania tacem i muzyk.
Metody: podajca, ekspresyjna, wicze praktycznych.
rodki dydaktyczne: pyta CD z nagraniami muzyki tanecznej i
relaksacyjnej, pyta DVD z nagraniem taca cha cha, odtwarzacz pyt CD
i DVD.
Przebieg lekcji:
1. Powitanie.
2. Czynnoci organizacyjno-porzdkowe.
3. Krtka charakterystyka taca chacha cha.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
14
Taniec kubaski w metrum 4/4, tempie 32-33 takty /min. Wywodzi si
z rumby i mambo. Jego rytm to: (nauczyciel wstawia nuty)Taniec
opiera si na kroku chasse (czyt. szase) dostaw dostaw dostaw,
charak-terystyczne s te tzw. przeprosty wyprostowanie kolan na raz.
Cha ch akcentuje si na 1 i 3 miar taktu.
4. Prezentacja taca cha cha z pyty DVD:zwrcenie uwagi na postaw
tancerzy i technik taneczn.
5. Rozgrzewka przy muzyce.Ustawienie uczniw w szachownic.
Postawa: sylwetka wyprostowana, rce luno wzdu tuowia, stopy
oddalone od siebie na odlego jednej stopy. Nauczyciel gono liczy od
1-8 w takt muzyki. Muzyka w tempie umiarkowanym, metrum 4/4.
wiczenia gowy: skony gowy w przd, w ty, skrty gowy w praw i w
lew stron, krenie gowy.wiczenie barkw kade wiczenie wykonuje si po
kolei barkiem prawym, lewym, a nastpnie obydwoma barkami
jednoczenie: rytmiczne podnoszenie i opuszczanie barkw, wysuwanie
barkw w przd i w ty, krenie barkw.wiczenia ramion: wznoszenie i
opuszczanie ramion w bok, w gr i w przd. wiczenia bioder nogi ugite
w kolanach: rytmiczne ruchy bioder w przd, ty, w praw i w lew
stron, krenia bioder.wiczenia ng: rytmiczne podnoszenie w przd, bok
i ty prawej, a nastpnie lewej nogi z ak-
centowaniem w powietrzu miar taktu ustawieniem stopy: fleks
pointwiczenia po kole: marsz po kol, podskoki zmienne z unoszeniem
kolan w gr, podskoki z podbijaniem pit o poladki, podskoki z
wyrzutami wyprostowanych ng przed sob (stopy w pozycji point
palce stp obcignite w d), marsz z podskokiem na okrelon miar
taktu.
6. Nauka podstawowego kroku cha cha.Nauczyciel gono wystukuje
lub rozlicza schemat kroku podstawowego taca. Po opanowaniu krokw
uczniowie wicz przy muzyce.
Krok podstawowy w przd rozpoczynajc od nogi lewej Na raz krok
lew nog w przd z naciskiem na przedni cz stopyNa dwa postawienie
prawej nogi i przeniesienie na ni ciaru ciaaNa trzy krok lew nog w
bokNa i dostawienie prawej nogi do lewejNa cztery krok lew nog w
bok
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
15
Krok podstawowy w przd rozpoczynajc od nogi prawej Na raz krok
praw nog w przd z naciskiem na przedni cz stopyNa dwa postawienie
lewej nogi i przeniesienie na ni ciaru ciaaNa trzy krok praw nog w
bokNa i dostawienie lewej nogi do prawejNa cztery krok praw nog w
bok
Krok podstawowy w ty rozpoczynajc od nogi lewej Na raz krok lew
nog w ty Na dwa may krok praw nog w przd i przeniesienie na ni
ciaru ciaaNa trzy krok lew nog w bokNa i dostawienie prawej nogi do
lewej pozostawiajc stopy w niewielkiej odlego-ci od siebieNa cztery
krok lew nog w bok
Krok podstawowy w ty rozpoczynajc od nogi prawej Na raz krok
praw nog w ty Na dwa may krok lew nog w przd i przeniesienie na ni
ciaru ciaaNa trzy krok praw nog w bokNa i dostawienie lewej nogi do
prawej pozostawiajc stopy w niewielkiej odlego-ci od siebieNa
cztery krok praw nog w bok
7. wiczenie podstawowej figury tanecznej cha cha.Figura taneczna
zawiera si w dwch taktach, czasie ktrych partnerzy wykonuj krok
podstawowy w przd i w ty.
Trzymanie zamknite Partnerzy stoj twarz do siebie w niewielkiej
odlegoci. Tancerz obejmuje partner-k prawym ramieniem, a lew rk
trzyma jej praw do. Tancerka opiera lewa do na prawym barku
tancerza.Tancerz rozpoczyna figur krokiem podstawowym w przd od
lewej nogi, w takcie drugim krok podstawowy w ty od prawej nogi.
Tancerka rozpoczyna figur krokiem podstawowym w ty od prawej nogi,
w takcie drugim wykonuje krok podstawowy w przd od lewej nogi.
8. wiczenia relaksacyjne przy muzyce.
9. Ocena pracy i zaangaowania uczniw.
10. Poegnanie.
SCENARIUSZ IX.
Zajcia muzyczne dla klasy IV szkoy podstawowej z wykorzystaniem
internetu
Temat: Muzykowanie indywidualne i zbiorowe.
Cel gwny: Ksztacenie umiejtnoci gry zespoowej.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
16
Cele operacyjne: Ucze potrafi :
odczyta zapis nutowy: tataizacj, solmizacyjnie i literowo;
odnale na instrumencie poszczeglne dwiki melodii i zagra je; zagra
fragment utworu na instrumencie, solo i w zespole, z
akompaniamen-
tem nauczyciela lub z podkadem instrumentalnym; zagra fragment
utworu na instrumencie, solo i w zespole, z akompaniamen-
tem ze strony www.musicbus.it
Metody: programowane, wicze praktycznych.
rodki dydaktyczne : nuty utworu Etiudka na fl et i dzwonki (muz.
P. Kaja), komputer z dostpem do internetu, fl ety, dzwonki, pianino
lub odtwarzacz pyt CD, pyta CD z nagranym akompaniamentem do
melodii Etiudka na fl et i dzwonki (muz. P. Kaja).
Przebieg lekcji:
1. Powitanie.
2. Czynnoci organizacyjno-porzdkowe.
3. Analiza i odczytanie zapisu nutowego tataizacj, solmizacyjnie
i literowo Etiud-ka na fl et i dzwonki.
-
3. Przykady scenariuszy zaj dydaktycznych z muzyki i zaj
artystycznych
17
4. Wykonanie pierwszej etiudki: wiczenia w tempie wolnym i
umiarkowanym, a w fi nale z akompaniamentem (solo i w zespole).
5. Wykonanie drugiej etiudki ze strony www.musicbus.it: wiczenia
jak wyej.
6. Ocena pracy i zaangaowania uczniw.
7. Praca domowa utrwalenie na instrumencie poznanego materiau ze
strony www.music-bus.it
8. Poegnanie.
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
18
SCENARIUSZ X.
Zajcia dla uczniw gimnazjum z wykorzystaniem ICT
Temat: Elektroniczne instrumenty oraz urzdzenia do zapisywania i
odtwarzania dwiku.
Cel gwny: ksztacenie umiejtnoci poszukiwania informacji w sieci
Internet oraz posugiwania si programem PowerPoint.
Cele operacyjne: Ucze potrafi:
zdefiniowa pojcia syntezator, muzyka elektroniczna; wymieni
znanych kompozytorw muzyki elektronicznej; wymieni popularne
urzdzenia do zapisywania i odtwarzania dwiku; zdefiniowa
zagadnienie oraz sprecyzowa zapytanie wpisywane do wyszuki-
warki, np. Googlea; wyszukiwa i selekcjonowa pozyskane
informacje w sieci internet.
Metody: podajca, ekspresyjna, wicze praktycznych.
rodki dydaktyczne: pyta CD z nagraniami muzyki, laptop z
podczeniem do internetu, rzutnik multimedialny lub tablica
multimedialna, podana pracownia informatyczna.
Przebieg lekcji:
1. Powitanie.
2. Czynnoci organizacyjno-porzdkowe.
3. Omwienie i analiza zagadnie:nowe instrumenty muzyczne w XX
wieku, syntezatory, samplery, muzyka elektroniczna.
Modzie w grupach korzystajc z zasobw internetu przygotowuje si
do zreferowa-nia wyej wymienionych zagadnie.
4. Krtkie przedstawienie i porwnanie kompozytorw muzyki
elektronicznej XX wieku.
Nauczyciel omawia ww. temat wykorzystujc prezentacj wykonan w
programie PowerPoint.
5. Suchanie wybranych utworw muzyki elektronicznej:prezentacja
przez nauczyciela wybranych utworw; pytania dodatkowe do uczniw
dotyczce suchania analitycznego, np.: jakie instrumenty sycha w
nagraniu, jakie efekty dwikowe temu towarzysz, czy brzmienie
instrumentw elektronicznych przypomina dwik instrumentw
akustycznych, czy s to zupenie inne, nowe brzmienia? Zapisywanie
przez uczniw wasnych spostrzee.
-
4. Warsztat pracy nauczyciela muzyki
19
6. Technika dla muzyki omwienie i analiza zagadnie:urzdzenia do
rejestracji i odtwarzania dwiku (historia), oprogramowanie, ciekawe
strony www.
Modzie w grupach korzystajc z zasobw internetu przygotowuje si
do zreferowa-nia wyej wymienionych zagadnie. Kada z grup
przygotowuje linki do stron www, na ktrych znajduj si poszukiwane
informacje.W przypadku braku moliwoci podczenia si online na
lekcji, modzie moe wcze-niej korzystajc z internetu w bibliotece
lub w domu przygotowa prezentacje mul-timedialne do lekcji.
7. Podsumowanie pracy uczniw:uwagi i spostrzeenia dotyczce
wyszukiwania, selekcji i prezentacji materia- u w postaci
multimedialnej;porwnanie tradycyjnego sposobu przekazywania wiedzy
(wykad, ksika) z prezentacj multimedialn wymienionych w pkt 3.
zagadnie;ocena prac uczniw.
8. Poegnanie.
4. Warsztat pracy nauczyciela muzyki
rodki dydaktyczne to zaplecze warunkujce jako oferowanych
uczniom usug dydaktycznych. Wyposaenie pracowni w instrumenty
muzyczne (dzwonki, metalo-fony, ksylofony, instrumenty perkusyjne,
pianino), a take odtwarzacz CD, kompu-ter z dostpem do Internetu,
rzutnik multimedialny, bogat pytotek, piewniki, encyklopedie,
tablice oraz inne pomoce dydaktyczne, daje wiksz szans
nauczycie-lowi na osignicie sukcesu dydaktycznego, a uczniom
gwarancje interesujcych lek-cji opartych na praktyce muzycznej.
Naley jednak pamita, e nawet najlepsze rodki dydaktyczne nie zastpi
w pracy dobrego nauczyciela, s natomiast w stanie zdecydowanie
podnie atrakcyjno wprowadzanych metod i form nauczania.
Literatura muzyczna do wyboru:
redniowiecze
* Wincenty z Kielczy Celebret Polonia Gaude Mater Polonia
* Anonim Bogurodzica
* Anonim Annua recolamus
* Anonim Benedicamus Domino
* Anonim, Inviolata
* Guillaume de Machaut Missa de Notre Dame (cz. Gloria)
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
20
Renesans
* Mikoaj Gomka Niecie chwa mocarze Kleszczmy rkoma Pan
krluje
* Wacaw z Szamotu Ju si zmierzcha Modlitwa, gdy dziatki id
spa
* Miko aj z Kra kowa Ale nade mn Wenus
* Wojciech Dugoraj Villanella
* Mikoaj Zieleski Magnificat
* Anonim Taniec Rex z tabulatury Jana z Lublina
* Guillaume Du fay Flos florum
* Jean Ockeghem Requiem (Missa pro defunctis), cz. Kyrie
* Josquin des Prs Motet (Absalon, fili mi)
* Orlando di Lasso Jubilate Deo
* Giovanni Pierluigi da Palestrina Missa Papae Marcelli
Barok
* Antonio Vivaldi Cztery pory roku Koncert C-dur na dwie trbki,
cz.Allegro Concerto grosso a-moll, cz. Allegro
* Arcangelo Corelli Koncert nr 8 (Boonarodzeniowy)
* Tomasso Albinoni Adagio
* Alessandro Marcello Koncert na obj i orkiestr smyczkow
d-moll
* Johann Sebastian Bach, Koncert brandenburski nr 5, cz. I
Koncert brandenburski nr 2, cz. I Koncert brandenburski nr 3, cz. I
Suita orkiestrowa nr 2 h moll Koncert na dwa klawesyny C-dur nr 2
(BWV 1061) Msza h-moll Pasja wg w. Jana Preludium i fuga C-dur III
Suita D-dur (Aria na strunie G) Das alte Jahr vergangen ist
kantata
* Georg Friedrich Haendel Mesjasz, cz. Alleluja Concerto grosso
G-dur op. 6 nr 1 Ombra mai fu aria z opery Xerxes Sosarme Juliusz
Cezar Muzyka sztucznych ogni
-
4. Warsztat pracy nauczyciela muzyki
21
Muzyka na wodzie
* Georg Philipp Telemann La Majeste Koncert D-dur na flet,
smyczki i basso continuo Koncert D-dur na trbk, smyczki i basso
continuo
* Henry Purcell, Dydona i Eneasz Entrada z The Indian Queen
* Marc-Antoine Charpentier Preludium z Te deum
* Louis-Claude Daquin, Kukuka
* Domenico Scarlatti Sonata C-dur (L. 104)
* Francois Couperin La superbe ou La Forqueray z XVII Ordre
(Suity)
* Christoph Willibald Gluck Que faro senza Euridice aria z opery
Orfeusz i Eurydyka
* Jean-Philippe Rameau Tamburyn
* Johann Pachelbel Kanon
* Adam Jarzbski Tamburetta
* Marcin Mielczewski Canzona prima
* Grzegorz Gerwazy Gorczyczki Laetatus sum
* Bartomiej Pkiel Trzy tace polskie
Rokoko
* Luigi Boccherini Menuet
Klasycyzm
* Joseph Haydn Symfonia nr 34 d-moll (Allegro, cz. I) Kwartet
smyczkowy Es-dur op. 20 nr 1 (Allegro moderato) Symfonia D-dur
Zegarowa nr 101 (Andante, cz. II) Koncert na trbk Es-dur (Fina
Allegro) Kwintet smyczkowy (Adagio cantabile) Kwartet Cesarski (cz.
II) Symfonia Nr 27 (cz. I) Symfonia Niespodzianka (cz. II) Koncert
skrzypcowy Nr 4 (cz. I)
* Wofgang Amadeusz Mozart Symfonia g-moll, nr 40 KV 550 (Allegro
mode-rato, cz. I)
Eine kleine Nachtmusik (Allegro, cz. I) Koncert fortepianowy
d-moll KV 446 (Allegro, cz. I) Czarodziejski flet (Aria Krlowej
Nocy z II aktu) Requiem (Dies Irae, Lacrimosa) Wesele Figara
(Uwertura)
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
22
Symfonia A-dur, nr 29 (cz. I) Marsz Turecki Koncert fortepianowy
d-moll, nr 21 Koncert klarnetowy A-dur (Adagio) Koncert obojowy
C-dur (Rondo) Koncert na rg i orkiestr Nr 4 (Rondo)
* Ludwig van Beethoven V Symfonia c-moll III Symfonia Es-dur
Eroica (cz. I) IX Symfonia d-moll (Fina, cz. IV) Sonata Ksiycowa
cis-moll op. 27 Sonata Patetyczna D-dur op. 28 Dla Elizy Koncert
fortepianowy Nr 3 Rondo a capriccio G-dur
* Leopold Mozart Sanna
Romantyzm
* Franz Schubert Ave Maria Kwintet Pstrg (cz. V, Wariacje)
Symfonia Nr 8 Niedokoczona Polna ryczka Krl olch
* Robert Schumann, Koncert fortepianowy a-moll op. 54 (Allegro
affettuoso, cz. I) Ba zimowa
* Niccol Pagnini, Kaprys a-moll op. 1 nr 24 Koncert skrzypcowy
Nr 2, cz. III, Rondo Dzwonkowe
* Felix Mendelssohn-Bartholdy, Symfonia A-dur op. 90 nr 4 Woska
Sen nocy letniej
* Hector Berlioz Symfonia fantastyczna
* Fryderyk Chopin Polonez g-moll Preludium A-dur op. 28 nr 7
Polonez A-dur op. 40 nr 1 Koncert fortepianowy e-moll op. 11, cz.
II Mazurek F-dur op. 68 nr 3 Walc Des-dur op. 64 nr 1 (Minutowy)
Preludium op. 28 nr 4 Mazurek D-dur op. 33 nr 2 yczenie
* Henryk Wieniawski Kujawiak
-
4. Warsztat pracy nauczyciela muzyki
23
Muzyka II po. XIX w.
* Antoni Dworzak Taniec sowiaski na 4 rce op. 72 nr 10 Symfonia
Nr 9 Z Nowego wiata Humoreska
* Bedich Smetana, Wetawa
* Edvard Grieg Suita Peer Gynt op. 46 Koncert fortepianowy
a-moll (cz. I)
* Aleksander Borodin Knia Igor (Tace Poowieckie)
* Nikoaj Rimski-Korsakow Lot trzmiela Szeherezada (cz. I)
* Piotr Czajkowski Dziadek do orzechw Jezioro abdzie Romeo i
Julia Koncert fortepianowy nr 1 b-moll
* Modest Musorgski Obrazki z wystawy
* Stanisaw Moniuszko Przylecieli sokoowie Straszny Dwr Halka
Kozak
* Johhanes Brahms Taniec wgierski Nr 5
* Franc Liszt II Rapsodia wgierska
* Richard Wagner Walkiria (Lot Wallkirii) Lohengrin (Marsz
weselny)
* Camille Saint Sans Karnawa zwierzt Taniec szkieletw
* Richard Strauss Ucieszne figle Dyla Sowizdrzaa op. 28
* Gioacchino Rossini Cyrulik sewilski Uwertura do oper Wilhelm
Tell
* Giuseppe Verdi Rigoletto (La donna mobile) Nabucco (Chr
ydw)
* Charles Gounod Faust (Walc Magorzata)
* Georges Bizet Carmen (Habanera)
* Jacques Offenbach Orfeusz w piekle (Kankan) Opowieci Hoffmana
(Barkarola)
Muzyka koca XIX i pocztku XX wieku
* Paul Dukas Ucze czarnoksinika
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
24
* Claude Debussy Popoudnie Fauna Morze Ogrody w deszczu
Sirinx
* Maurice Ravel Koncert d-dur na fortepian na lew rk i orkiestr
Bolero
* George Gershwin Bkitna rapsodia (fragmenty) Amerykanin w Paryu
(fragmenty)
* Mieczysaw Karowicz Smutna opowie op. 13 Rapsodia litewska
* Ignacy Paderewski Menuet G-dur
* Ludomir Rycki Pan Twardowski (Krakowiak)
* Karol Szymanowski Pieni kurpiowskie Harnasie (fragmenty) Pie
Roksany z opery Krl Roger rdo Aretuzy
Muzyka XX wieku
* Rolf Libermann Koncert na zesp jazzowy i orkiestr
symfoniczn
* Igor Strawiski Ognisty ptak (Fina)
* Carl Orff Carmina Burana
* Benjamin Britten Peter Grimes (Interlude 1)
* Leonard Berstein On The Town (I can cook too)
* Olivier Messiaen LAloutte Calandrelle Budzenie si ptakw
* Sergiusz Prokofiew Zimowe ognisko op. 122 Ognisty ptak z
baletu Pietruszka
* Arnold Schnberg Variations op. 31 (Wstp i temat)
* Paul Hindemith Trauermusik (II)
* Joaquin Rodrigo Concierto de aranjuez (Adagio, cz. II)
* Grayna Bacewicz Oberek Koysanka
* Witold Lutosawski Etiuda nr 2 Maa suita (fragmenty)
* Krzysztof Penderecki -Pasja wedug w. ukasza (Deus meus...)
Tren ofiarom Hiroszimy
* Henryk Mikoaj Grecki III Symfonia (cz. II) Zdrowa bd
Maryja
-
5. Ankieta ewaluacyjna
25
* Wojciech Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz Bogurodzica
Krzesany
* Jan A. P. Kaczmarek muzyka do filmu Marzyciel
* Muzyka ludowa
* Tance narodowe: Polonez, Krakowiak, Mazur, Oberek,
Kujawiak
* Utwory taneczne w rytmie cha-cha, samby, rumby, salsy,
tanga
5. Ankieta ewaluacyjnaKady nauczyciel powinien otrzymywa
informacje zwrotne od uczniw o prowadzo-nych przez siebie zajciach.
Wpywaj one na popraw jakoci nauczania, s wska-zwk do poszukiwa
nowych rozwiza metodycznych i weryfikacji dziaa eduka-cyjnych.
Regularnie prowadzona ewaluacja zapobiega te efektowi wypalenia
zawo-dowego. Nauczyciele, ktrzy po swoich zajciach prowadz
ewaluacj, dostrzegaj potrzeb doskonalenia si lub wprowadzania
pewnych zmian w stosowanych przez siebie formach i metodach
pracy.
Przykadowa ankiety ewaluacyjna
1. Czy chtnie przychodzie/a na lekcje muzyki?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
2. Czy podoba Ci si proponowany przez nauczyciela repertuar
wokalny?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
3. Czy podoba Ci si proponowany przez nauczyciela repertuar
instrumentalny?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
4. Czy sposb przekazywania wiedzy przez nauczyciela by dla
Ciebie czytelny i zro-zumiay?
a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
5. Czy sposb prowadzenia zaj i zaangaowanie nauczyciela pozwolio
Ci na opa-nowanie nowych umiejtnoci muzycznych (np. piewania,
grania)?
a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
6. Czy lekcje muzyki wpyny na wzrost Twojego zainteresowania
muzyk?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
7. Czy zadawane przez nauczyciela prace domowe przyczyniy si do
sprawniejszego poszukiwania przez Ciebie informacji?
a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
-
EDUKACJA MUZYCZNA I ZAJCIA ARTYSTYCZNE
26
8. Czy lubisz sucha muzyki?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
9. Czy lekcje muzyki, w ktrych uczestniczye/a, byy dla Ciebie
ciekawe?a) tak, poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
10. Czy oczekujesz jakich zmian na lekcjach muzyki?a) tak,
poniewa:
.............................................................................................................b)
nie, poniewa:
.............................................................................................................
LiteraturaArends R. I., 1. Uczymy si naucza. WSiP, Warszawa
1994.Bednarzowa B., Modzikowska M.,2. Tace: rytm ruch muzyka,
Wydawnictwo Sport i Tu-rystyka, Warszawa 1983. Berendt J. E., 3.
Wszystko o jazzie od Nowego Orleanu do jazz-rocka, PWM, Krakw
1991.Brzozowska-Kuczkiewicz M., 4. Emil Jaques-Dalcroze i jego
rytmika, WSiP, Warszawa 1991.Burowska Z., 5. Suchanie i tworzenie
muzyki w szkole, WSiP, Warszawa 1980.Burowska Z., 6. Wprowadzenie w
kultur muzyczn, WSiP, Warszawa 1991.Burowska Z., 7. Wspczesne
systemy wychowania muzycznego. WSiP, Warszawa 1976Cegiea J. 8.
Przeboje mistrzw, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa
1987.Chomiski J., Wikowska-Chomiska K., 9. Historia muzyki cz. 1 i
2, PWM, Krakw 1990.Chyliska T., Haraschin S., Schaeffer B., 10.
Przewodnik koncertowy, PWM, Krakw 1991.Da capo al. Fine11. . Aneks
nr 5, red. P. Kaja i A. Pe, ALEX, Dzieroniw 1999.Encyklopedia
muzyczna, 12. (red.) A. Chodkowskiego. PWN, Warszawa
1995.Goriszowski W., Kowolik P., 13. Metodologiczno-Metodyczne
Problemy Wychowania Muzycz-nego w zarysie, Wydawnictwa Pedagogiczne
ZNP, Kielce 1994.Gwizdalanka14. D., Przewodnik po muzyce
kameralnej, PWM, Krakw 1996.Habela15. J., Sowniczek muzyczny, PWM,
Krakw 2003.Kaja P., 16. Muzyczne problemy. Aneks Nr 4, ALEX,
Dzieroniw 1998.Kaja P., 17. Muzyka i co dalej? Aneks Nr 1. ALEX,
Dzieroniw 1994. Kamiska B., 18. Kompetencje wokalne dzieci i
modziey ich poziom, rozwj i uwarunkowa-nia, Akademia Muzyczna im.
Fryderyka Chopina, Warszawa 1997.Kaski19. J., Przewodnik operowy,
PWM, Krakw 2008.Kosiski M., 20. Czowiek w sytuacji kontaktu z
muzyk, Instytut Kultury, Warszawa 1995.Komorowska M., 21.
Zaproszenie do muzyki, WSiP, Warszawa 1989.Kydryski22. L.,
Przewodnik po filmach muzycznych, PWM, Krakw 2000.Kydryski23. L.,
Przewodnik operetkowy: wodewil, operetka, musical, PWM, Krakw
1986.Metodologiczne podstawy Wychowania Muzycznego24. , (red.) H.
Danel-Bobrzyk, Uniwer-sytet lski, Katowice 1982.Midzyresortowy
Program Edukacji Kulturalnej25. , (oprac. red. J. Mesawska),
Minister-stwo Kultury i Sztuki, Warszawa 1996.Ochenduszko J., 26.
Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela, WOM w Bydgoszczy,
Byd-goszcz 1997.Profil Ksztacenia Nauczycieli Muzyki dla Potrzeb
Szkoy Oglnoksztaccej. Materiay 27. z Oglnopolskiej Konferencji
Naukowej w Bydgoszczy w dniach 12-13.06.1996 r., (red.) E. Ro
galski, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz
1997.Panek W., 28. Hymny polskie, Wydawnictwo Polskie, Woomin Cop.
2007.
-
Wybrane strony internetowe
27
Pitkowski29. D., Jazz. Encyklopedia muzyki popularnej, Oficyna
Wydawnicza Atena, Po-zna 2005.Przychodziska M. 30. Polskie
koncepcje powszechnego wychowania muzycznego. Tradycje wspczesno,
WSiP, Warszawa 1987.Przychodziska-Kaciczak M., 31. Zrozumie muzyk,
Nasza Ksigarnia, Warszawa 1984.Rudziski W., 32. Muzyka naszego
stulecia, WSiP, Warszawa 1995.Schaeffer B., 33. Dzieje muzyki,
WSiP, Warszawa 1985.Soleil J. J., Lelong G., 34. Najsynniejsze
dziea muzyki wiatowej leksykon muzyki instru-mentalnej, OPUS, d
1993.Stanley J.,35. Muzyka klasyczna. Wielcy kompozytorzy i ich
arcydziea. ZYSK i S-ka, 2006.Sztuka Nauczania Czynnoci
nauczyciela36. , (red.) K. Kruszewski, Wydawnictwo Nauko-we PWN,
Warszawa 1995.Teoria uczenia si muzyki wedug Edwina E. Gordona37. .
[w:] Materiay II Seminarium Autor skiego w Krynicy
27.04.-03.05.1995 r., (red.) E. Zwoliska i W. Jankowski,
Wydaw-nictwo Uczelniane WSP.Turska I., 38. Przewodnik baletowy,
PWM, Krakw 1997.Waldorff J., 39. Sekrety Polihymnii, ISKRY,
Warszawa 1989.Woniak J., 40. Polska muzyka ludowa, Skrypt PWSM w
Gdasku.Wrotkowski J., 41. Dziea, Style, Epoki: Architektura, Rzeba,
Malarstwo, Muzyka w popular-nym zarysie, Jerzy Wrotkowski, Gdynia
1992.Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki42. , (red.) M.
Manturzewska i H. Kotarska, WSiP, Warszawa 1990.Zagadnienia
pedagogiki muzycznej43. , (red.) H. Danel-Bobrzyk. Uniwersytet
lski, Kato-wice 1993.Zielska J.,44. Ksztacenie suchu muzycznego,
PWN, Warszawa 1988.
Wybrane strony
internetowe:http://mediatheque.cite-musique.frhttp://mp3.eduskrypt.plhttp://museoprado.mcu.eshttp://muzyka.onet.plhttp://pl.wikipedia.orghttp://www.allmusic.comhttp://www.art.nethttp://www.artchive.comhttp://www.childrensmusicworkshop.comhttp://www.cite-musique.frhttp://www.eduskrypt.plhttp://www.infomusic.plhttp://www.interklasa.plhttp://www.menc.orghttp://www.mnw.art.plhttp://www.moz.ac.athttp://www.opera.fm.plhttp://www.paramount.comhttp://www.royalacademy.org.ukhttp://www.sonypictures.com