Educare Sinterklaas Special

Beeld Henriette Scheiuit

34 educare | oktober 2013

We zingen het allemaal uit volle borst in deze gezellige Sinterklaastijd, maar wie

bepaalt eigenlijk wat zoet en stout is? Een kringgesprek hierover maakt veel los

bij kinderen. Dat belooft een mooie reis vol verhalen te worden!

Eén van de leerlingen in de groep stak zijn vinger op bij het zingen van ‘Zie ginds komt de stoomboot’. Hij vroeg zich af wat ‘de roe’ eigenlijk betekent. De uitleg riep nogal wat ver-bazing, hilariteit en verontwaardiging op. Slaan als je je niet goed gedraagt? Dat is toch niet meer van deze tijd?

In het hierop volgende kringgesprek over goed en slecht gedrag bleek dat de leerlingen het wel oké vinden dat je een soort ‘straf’ krijgt als je je niet goed gedraagt. Maar weer niet

Wie zoet is krijgt lekkers…

als je het per ongeluk doet, of wanneer je iets doet of zegt uit onwetendheid. Goed gedrag bestaat er vooral uit dat je lief bent voor anderen, dat is de unanieme mening van kleuter tot groep acht! Toen ik vervolgens het verhaal ‘Een verras-sing voor Keela’ uit De Avonturen van Mali en Keela voorlas, waarin Mali heel veel tijd besteedt aan het perfecte verjaar-dagscadeau voor Keela, leidde dat tot een geweldig gesprek. Wat zouden zij willen geven aan hun beste vriendje of vrien-dinnetje als ze geen geld zouden hebben? Hoe voelt het als

iemand iets deelt met jou?

Bijna Sinterklaas, een oud kinderfeest. In de 15e eeuw werden de schoenen al gezet in

de kerk. Rijke mensen stopten wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen.

Vrijgevigheid als deugd en de (christelijke) opdracht om je naaste lief te hebben als jezelf. Ook in andere geloofsover-tuigingen zie je soortgelijke opdrachten terug. Later ontwikkelde Sinterklaas zich tot een echte opvoeder die in zijn boek alle ondeug-den bijhield en op 5 decem-ber de kinderen liet beloven vooral niet in herhaling te vallen. Nu is de Sint de grootste kindervriend en ligt de nadruk op de cadeautjes die ze ontvangen als ze zich goed hebben gedragen!

Wie zorgt er nu dan voor de waardenoverdracht, de deug-denontwikkeling? Gewoon, de ouders, de meesters en

juffen en niet te vergeten de omgeving! Hoe dan? Door het

simpelweg voor te leven!

Tips

• Filosoferen is een leuke, interactieve manier om goed en kwaad te verkennen. Dit kan zowel thuis als op school.

• Goede verhalen ontwikkelen het vermogen je in te leven in de ander. Zo krijg je begrip voor de cultuur en/of geloofsovertuiging van de ander.

• Spelend ontwikkelen kinderen hun kwaliteiten en leren ze die van de ander te zien.

COLUMN

Tijdens mijn laatste stageperiode mocht ik twee weken lang iedere dag een groep 8 begeleiden. De leerkracht van groep 8 – meneer voor de kinderen, Rob voor mij – had bedacht dat ik de eerste dag zou meekijken en daarna de klas zou overnemen. Die eerste dag wijdde ik dus voornamelijk aan het leren kennen van de kinderen.

De volgende dag mocht ik zelf met de klas stoeien. Het was de bedoeling dat ik de kinderen een cijferblad liet maken. Een vel papier met twaalf verschillende sommen zonder context en samenhang. Bella begon te huilen nog voordat de bladen waren rondgedeeld. Omdat het zo´n vriendelijke klas was, probeerde ik het ‘klassikaal’: “Bella, wat maakt dat jij je nu al ongelukkig voelt, zelfs voordat we begonnen zijn?”“Ik ben niet goed op school, ik kan niet rekenen, ik vind het vreselijk”, was haar bekentenis. De klas knikte begrijpend. “Lieve Bella, ik zie het als mijn uitdaging dat jij vandaag een leuke les hebt. Maar ik kan het niet alleen. Wil je me helpen?” Een verbaasd welwillend knikje gaf mij hoop. De rest van de klas keek nieuwsgierig, een vlammetje wakkerde aan. De bladen heb ik nooit uitgedeeld. In plaats daarvan heb ik de klas in kleine groepjes verdeeld en ieder een probleem voorgelegd. De groep van Bella stelde ik de vraag hoeveel behang we nodig hebben als we het lokaal zouden behangen en wat dat zou gaan kosten. Bella bleek goed te kunnen handelen. Ze stond al met de bordmeter klaar. Na het meetwerk leek even alles voor niets te zijn geweest, omdat niemand wist hoe breed een rol behang is, hoeveel meter er op zit en hoeveel een rol kost. Schouderophalend staarde ik uit het raam. Ik keek uit op een winkelstraat met – je raad het al – een behangwinkel. “Weet echt niemand dat?” Aan mijn stem hoorde ze het en Bella keek uit het raam. Het duurde even, maar die glunderende blik van dit meisje dat niet goed is op school deed ons beiden goed. Toen ging het snel. Hilarische ogenblikken volgden, maar niet veel later lag daar een rol behang met prijslabel. Het duurde niet lang meer voordat de oplossing van het probleem gevonden was.Een gealarmeerde Rob kwam zeggen dat zoiets best eens kon met een dergelijke groep, maar dat je er natuurlijk niet veel van leert en zolang ik daar geen gewoonte van zou maken was het prima. Mijn dag kon niet meer stuk, want Bella straalde…Mede daarom heb ik Robs advies naast me neer gelegd en er wel degelijk een gewoonte van gemaakt dergelijke lessen te bedenken…

Een stralende Bella

Claire Walkate wil in navolging van de Leonardostroming voor hoogbegaafde kinderen een Aquariusvariant ontwikkelen voor hooggevoelige [email protected]

35educare | oktober 2013

Tekst Ineke StruijkFoto Suzanne Klaver

Illustratie Wendy de Munk

Meer weten?

www.deugdenproject.nl • De avonturen van Mali en Keela, een deugdenboek voor

kinderen, Jonathan Colins, Janice Healy, Jenny Cooper, € 15,95, Act on Virtues

• Kinderkwaliteitenspel, Willi Soepboer, Mandy Evers en Els Loman, € 25,90, CPS

• Wat is goed, wat is kwaad? Filosofie voor kids, Oscar Brenifier, € 14,50, Biblion

De roede is dus niet langer aan de orde! De leerlingen nemen het grote boek van Sinterklaas ook niet meer serieus. Maar dat de wereld gezelliger is als iedereen zich goed gedraagt snappen ze allemaal. En dat het niet van-zelf gaat weten ze ook. Ze leren hier maar wat graag over door middel van verhalen en spelletjes. En af en toe een beloning als het heel goed gaat helpt wel!

AANPAK GEMEENTEN VOOR KINDEREN IN ARMOEDE MOET BETERGemeenten moeten meer aandacht hebben voor kinderen, die opgroeien in armoede. Ze spelen een belangrijke rol in het bestrijden van armoede, maar blijken er op zeer verschillende manieren mee om te gaan. Kinderombudsman Marc Dullaert adviseert gemeenten in te zetten op hulp die direct ten goede komt aan de sociale, geestelijke en lichamelijke ontwikke-ling van kinderen. Dullaert deed onderzoek via een digitaal meldpunt, waar kinderen en jongeren konden vertellen hoe zij het ervaren om in armoede te leven. Uit de circa 700 reacties bleek dat het merendeel kampt met geldgebrek: geen dagelijkse warme maaltijd en geen nieuwe kleding als dat nodig is. Meer dan de helft gaat naar de voedsel- en kledingbank of heeft te maken gehad met het afsluiten van elektriciteit. Lid zijn van een sportclub of het vieren van een verjaardag is geen vanzelfspre-kendheid. Daarnaast hebben veel kinderen het gevoel buiten-gesloten te zijn. Uit het onderzoek bleek dat een van de negen kinderen in Nederland opgroeit in armoede. Voorkomen moet worden dat dit een stempel drukt op de rest van hun leven.Bron: www.dekinderombudsman.nl

IEDER KIND HEEFT RECHT OP NATUURVoor hun welzijn en gezondheid moeten kinderen weer in contact worden gebracht met de natuur. Dat is een belangrijke prioriteit van ruim vijftig (natuur)organisaties. Zij hebben de Nederlandse overheid opgeroepen zich hiervoor ook actief in te zetten. In het pamflet ‘Ieder kind heeft recht op natuur!’ vragen de organisaties om het recht van kinderen op natuur in wetge-ving en beleid te veranderen. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die vaak in de natuur komen meer bewegen, beter motorisch ontwikkeld zijn, sneller herstellen van stress, zich beter kunnen concentreren, betere schoolprestaties leveren en fantasierijker en constructiever spelen. Daarnaast eten kinderen die moestuinie-ren vaker verse groenten en fruit. Kinderen hebben regelmatig contact met natuur nodig, en de natuur is gebaat bij kinderen die haar leren te waarderen en beschermen. Door de verstedelij-king komen kinderen echter steeds minder in aanraking met de natuur en het boerenleven. De ondertekenaars van het pamflet vragen de overheid daarom de leefomgeving van kinderen te vergroenen, een groene speelinfrastructuur te realiseren, natuur een structurele plaats in het onderwijssysteem te geven en om de verbinding tussen de natuur- en de gezondheidssector te versterken. Prinses Irene overhandigde het pamflet namens alle betrokken organisaties tijdens een Natuurtop op zaterdag 22 juni jl aan staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken.Bron: www.ivn.nl, 24 juni 2013

Hij komt, hij komt, die lieve goede Sint, die ... Jaja. En winkel in, winkel uit om hem te voorzien van tips & adviezen voor zijn inkoopplannen. Muziek van kinderkoortjes tot het je oren weer uitkomt, sinterklaasyoghurt en pietenpindakaas (met gewone letters doe je als supermarkt al lang niet meer mee) en thuis tegen de stroom van het sinterklaasjournaal in zwemmen en de gemoederen bedaren. Als ouders moet je toch wel je best doen om de nostalgie te bewaren en je niet overstelpt te voelen met de moderne uitwassen van het grootste kinderfeest.

Nostalgie. Goeie, ouwe tijd. Vroeger. Vroeger? Daar zijn we een week of wat geleden Sinterklaas nog tegengekomen! Op een doek van Jan Steen. Redmar en Arik hadden tot ons genoegen al een kwartier lang geboeid staan en zitten kijken naar De Nachtwacht. Om dit eerste bezoek aan het Rijksmuseum succesvol af te ronden had ik Steen als toetje in gedachten. Zijn schilderijen, over het spreekwoordelijke huishouden, leken me de leukste kinderattractie van de zeventiende-eeuwse meesters.

Dus we stonden algauw voor het ‘Sint Nicolaasfeest’. Net als de andere Steens een druk volgeschilderd olieverf. Nee, ook toen was het bezoek van de kindervriend al een hectische bedoe-ning. En, nu ik er bij stilsta, ook het Rijksmuseum zelf was niet het toonbeeld van rust. Eigenlijk een hele prestatie van de kinderen dat ze temidden van de massa’s mensen hun aandacht konden richten.

Margot en ik kunnen een voorbeeld nemen aan deze rust. We praten over de decembermaand toch vooral in termen van ‘stress’ en ‘gekkenhuis’, terwijl zij, die het midden zijn van de jaarlijks terugkerende najaarsstorm, er kalm onder blijven. Ik moet denken aan een sinterklaasfeest bij mijn vorige werk-gever. Tientallen kinderen hadden er, gris-gras-graai, net het cadeaupapier van de verpakkingen afgescheurd en renden alle kanten op en weer terug door de kantine. Temidden van de rennende benen zat, op de grond met zijn telefoon op wieltjes, Arik, onverstoorbaar.

Dat kunnen we op ons verlanglijstje zetten: het vermogen om rust te vinden in je beleving en je niet mee te laten slepen door de menigte.

Ons verlanglijstje

Dit is de eerste column van Marten Mulder. Hij is vader van een zoon (4) en een dochter (6).

COLUMN

21educare | oktober 2013

Nieuwecolumnist

Meer weten?Kijk in EducarePlus, de digitale bijlage bij dit nummer die je via de nieuwsbrief krijgt toegestuurd.

42 educare | oktober 2013

Sinterklaas is een feest voor het hele gezin… toch? Helaas niet altijd.

Je zal maar een gedicht moeten voorlezen als je dyslexie hebt. Of rustig

je beurt moeten afwachten terwijl je met je ADHD als een dolle hond

rondjes wilt rennen van opwinding. Of gezellig te blijven glimlachen terwijl

je – met je autisme – verkrampt de volgende ‘verrassing’ afwacht…

Gelukkig kun je een hoop doen om ook voor deze kinderen van

pakjesavond een ouderwets gezellig feest te maken. Hoe? Door voor

je begint al rekening te houden met ieders eigenaardigheden.

Sinterklaas zonder stressSinterklaasberaad met het hele gezin. Kinderen die niet weten wat hen te wachten staat, worden drukker en luis-teren slechter. Overleg daarom zoveel mo-gelijk vooraf: hoe laat je begint, wat je eet en hoeveel cadeautjes iedereen krijgt. Extra belangrijk voor kinderen met autisme.

Aftellen naar pakjesavond. Maak een aftelkalender of download er een van internet. Of knip een papieren meetlint van de doe-het-zelf-zaak af op het aantal nachtjes tot 5 december en laat je kinderen er per dag een centimeter afknippen.

42 educare | oktober 2013

Sinterklaas is een feest voor het hele gezin… toch? Helaas niet altijd.

Je zal maar een gedicht moeten voorlezen als je dyslexie hebt. Of rustig

je beurt moeten afwachten terwijl je met je ADHD als een dolle hond

rondjes wilt rennen van opwinding. Of gezellig te blijven glimlachen terwijl

je – met je autisme – verkrampt de volgende ‘verrassing’ afwacht…

Gelukkig kun je een hoop doen om ook voor deze kinderen van

pakjesavond een ouderwets gezellig feest te maken. Hoe? Door voor

je begint al rekening te houden met ieders eigenaardigheden.

Sinterklaas zonder stressSinterklaasberaad met het hele gezin. Kinderen die niet weten wat hen te wachten staat, worden drukker en luis-teren slechter. Overleg daarom zoveel mo-gelijk vooraf: hoe laat je begint, wat je eet en hoeveel cadeautjes iedereen krijgt. Extra belangrijk voor kinderen met autisme.

Aftellen naar pakjesavond. Maak een aftelkalender of download er een van internet. Of knip een papieren meetlint van de doe-het-zelf-zaak af op het aantal nachtjes tot 5 december en laat je kinderen er per dag een centimeter afknippen.

educare | oktober 2013 43

Meer in EducarePlus

Een interview over Sinterklaas vieren met autistische kinderen. En een leuke kortingsactie bij het Sinterklaas Surprise-spel voor de leden van Educare.

Sinterklaas Surprisespel

Kun je wel wat suggesties voor een echt gezellige pakjesavond gebruiken? Het Sinterklaas Surprisespel geeft houvast. Met de spelsuggesties en eenvoudige materialen organiseer je in een handomdraai een heerlijke pakjesavond voor het héle gezin. Aan alles is gedacht! Kijk voor alle informatie op www.sinterklaassurprisespel.nl. Je vindt hier direct een gratis planner en aftelkalender, tips voor makkelijke maaltijden en diverse voorbeelden van leuke groepsspellen bij surprises op pakjesavond.

Tekst Patricia Ritsema Van Eck Beeld Admar Kwant, Suzanne Klaver, Erica Janse

De hap: smakelijk èn makkelijk. Ga je niet uitsloven in de keuken – zelf wil je toch ook een ontspannen avond? Warm een vooraf gemaakte maaltijdsoep of ovenschotel op waarvan je zeker weet dat iedereen die lekker vindt.

Mèt elkaar versus ná elkaar. Traditioneel krijgt iedereen om de beurt een pakje. Daarbij moet de rest geduldig wachten op hun beurt. Je kunt bij het pakje ook iedereen betrekken: samen zingen, samen een surprise-opdracht uit-voeren enz. Op die manier heeft niemand meer het gevoel op z’n beurt te moeten wachten.

Surprisespelletjes. Kinderen die graag bewegen of moeite hebben met lezen doe je meer plezier met een kort spelletje dan met een gedicht. Wat dacht je van Schimmeltje Prik of Taai-taai happen? Na het spel mogen alle deelnemers een cadeautje uitpakken.

31educare | oktober 2013

Al eens een elfje gemaakt, of een haiku? Dat zijn gedichtjes met een vast aantal woorden of lettergrepen. Dat valt nog niet mee. Maar soms valt het je toe, of in. Wie wel eens gedichten maakt weet dat het een hele kunst is, maar met gedichten spélen kan gelukkig iedereen!

Tekst Marijke SluijterBeeld Angelique Boter

Hoe smaakt Riep met Rimmelrijst?‘Ik ben de blauwbilgorgel, mijn moeder is een Porgel, mijn vader is een

Porulan, daar komen rare kinderen van…’ O ja? Hoe zien ze eruit dan? Wat denk jij? Daar heeft iedereen een ander idee over. Wat zou er gebeuren als je die ideeën op één hoop gooit?Iedereen tekent een deel van een blauwbilgorgel. Het oog, de staart, een poot. Wel even afspreken welk deel! Leg dan de blaadjes bij elkaar en teken aan de hand hiervan een blauw-bilgorgel. Je kunt ook een dobbelsteen gebruiken om te bepa-len hoeveel staarten, vleugels of oren het beest heeft.Daarna eet je natuurlijk Riep met Rimmelrijst. Hoe zou die smaken? Kan je dat maken? En hoe klinken etende blauwbilgorgels?

Verbouw een limerickMisschien heb je wel eens een tekst verbouwd met de zoek- en vervangknop van de computer. Heel leuk natuurlijk, maar als je het samen doet heb je veel meer pret.Neem een limerick, je weet wel, van het soort

‘Er was eens een dame in Ede’. Geef iedereen een blaadje met de limerick erop en vraag hen de eerste regel te verbouwen. De

dame wordt een bakker en Ede bijvoorbeeld Bolsward. Dan geeft iedereen zijn papier door aan degene die rechts naast hem zit. Die schrijft

er misschien ‘die bakte zijn broodjes wel erg zwart’ onder. Zo gaat het door tot alle vijf de zinnen verbouwd zijn. Lees voor!Nieuwsgierig naar wat er van die bakker terecht gekomen is? Wel, probeer het zelf eens…

gedichtenSPELENMET…

ADVERTENTIE

!"#$%&%#'(&")*%#'+,#'%"*%#'-%.%(%#$%'%#'/#0%&1/%2.-3&%'/#.-").-/&$4'

5%,('0//&'(6322%#7&/)%8.%#9'0%&)33&$3*'/:';/%$%&$3*4

www.madebyme-original.com

Wij een cadeau, zij een cadeau...

“Elk jaar zo rond december, de feestmaand waar-in veel ruimte is voor samen vieren en het geven en krijgen van cadeautjes, gaan we met het gezin nadenken over welk goed doel we samen zou-den willen steunen. Op basis van waarden die we belangrijk vinden komt iedereen met een suggestie. Meestal betreft het projecten voor kinderen of voor de natuur. Samen kiezen we er eentje uit en alle-maal dragen we iets bij, bijvoorbeeld vanuit de ei-gen spaarpot, vanuit zakgeld, of vanuit opgespaard statiegeld. De hoogte van de bijdrage is eigenlijk niet zo relevant, maar het feit dat we gezamenlijk nadenken over wat we belangrijk vinden om te steunen, over kansen voor anderen elders op de we- reld geeft ontzettend veel voldoening en leidt vaak tot hele betekenisvolle gesprekken.”

In 4 stappen naar een Sinterklaasfeest zonder stress om nooit te vergeten!

Soms is het goed je af te vragen waarom je zoveel moet van jezelf. Waarom je veel stress ervaart in deze juist zo leuke familiemaand. Of waarom je je je laat beïnvloeden door anderen en het lastig is om bij je eigen keuzes te blijven.

Margriet Darwinkel schreef hierover een korte eCur-sus. Haar Sintkadootje aan gestresste ouders!

Geef je hier op voor deze gratis cursus:

www.happyfamilylife.com

Deze Sinterklaas Special kreeg je van EducareEducare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren.

Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in ver-bondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites.

Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl

Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennis-making een proefnummer aanvragen.

De websites van Stichting Universele Opvoeding:• www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare • www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... • www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... • opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoe-ding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan.

St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – [email protected]

Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan.

St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – [email protected]