Top Banner
44

EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Oct 18, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu
Page 2: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu
Page 3: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

E D I T O R I A L B O A R D

C O N T E N T S1. Editorial/ Hachangpa Kipaa Christmas 12. Kinepna Christmas /Rev. D. Doungel 43. Christmas a time to touch/Rev. Henjalen Doungel 64. Itobang Ahshi chu najui ham?/Paolunlal Kipgen 95. Christmas a ding a kigot na/ Miss Anem Haokip 126. Chamna lengpa/ Pastor Haoneo Haokip 147. Youth Gospel Music Festival Pictures 187. Christmas as a Gift/ Rev. Dr. Paotinthang 279. Ngailut Pakai le Chamna lengpa/ Moite Doungel 2911. Mission Column 3112. Christian Education Column 3513. Report/Hetsah 36-39

T H U S O L A H M A NChurch/Organisation/ Department ..............Rs. 200/-Individual ...............Rs. 100/- (Post a Rs. 200/- )

Indian Oversees Bank, Imphal BranchA/c No. 073201000000350 IFSC No. IOBA0000732

The General Secretary, Kuki Baptist Convention, Opp. DM College, Imphal 795001, Manipur email: [email protected]

Advertisement bolnom hon Mobile No. 9612817768 Contact thei.Circulation to kisai lam Mobile No. 9862633173 bol ding.

Chairman : Rev. Dr. Hawlngam Haokip, President KBCEditor : Rev. Ngamjapao Haokip, General SecretaryJoint Editor : Rev. Silas Jangminlen HaokipContributing Editors : 1. Rev. Letpu Kipgen

2. Rev. Henjalen Doungel3. Rev. Onthang Haokip4. Rev. Kaikhokam Chongloi5. Pastor Paokhohao Haokip6. Pastor Satminlen Khongsai

Cir. Manager : Ms. Lhingjanem HaokipDesign & Layout : Hemkholen Haokip

T H U M A K A I H O

Page 4: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Editorial...

1

Editorial

“ HACHANG PA KIPANA CHRISTMAS.”

Text.Luke,2:10-11; “ Veuvin keiman nangho miho jouse dinga chu hachangpa kipana kahin pohpeh nahiuve. Ajeh chu tunin nang ho dingin David khopia huhhinga khat apeng tai, ama chu Pakai Christa ahi,” tin aseijin ahi.

Thumakai : Vannoi leisetna achesa thilsoh lah’a anasoh khalou chule ahung lhung ding phat a jong um kit dinga jong tahsan umlou, tunia Huh-hingpu Naosen Jesu Bethlehem Bong in lhamnoija ahung pen na hi vonnoija dinga nikho loupipen hinte tin kisei jong le seikhel or seival hidingin katahsan pon ahi. Ajeh chu ahungpen masang 700 Bc laija patna Themgao hon ahung pen ding dan chu lam chom chom a ana phondoh masah’u ahitai. Tunin AD. 2016, ahung hitan leiset thilsoh ho ivet leh Leng Jesu lei mihem’a gamlai lung pen Juda gam Bethlehem ma ahung na thilsoh kidang banga thilsoh aum naipon ahi, um jong um dingin tahsan aumpon ahi. Jesu hungpen ding hi van-noi mitea dia hachangpa kipana hi ding tonsot’a thi dingsa lei mihemte chu Pathen in Van Jerusa-lem kot athah beh’a ahin hon kitna angaidam na

Page 5: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016

Editorial

2

ahin chan kit ding, hichu vannoija dia hachangpa kipana chu ahung hitan ahi. Naosen Jesu hung pen ding chu Themgao tamtah in anaphon doh masah’u ahina chu chom cha ana veu hiute.1. Ahungpen masanga kisam phong pan ahitai.

Sapphong kitihi jatni aum in ahi. Khatna, thil anasohsa kinung sapphong aum in, aphatsung ahilouleh apat tah’a thilsoh sap phong jong aum in, chule ahung lhung ding thilho kima sapphong aum kit in ahi. Ipi chu hileh, ‘Object’ khat um chu kisei doh ahi. (i) Jesu naosen na ahungpen ding chu --- Isaiah Themgaovin -- 740 – 700, BC ma-sanga chu ana seidoh ahitai. Aman aseina a chun; Vaipo them, thumop them, thaneitah, tonsot mipa, chamna lengpa chule agam hung khangtouva ki-chaitih neitalou ding ahi tin anaseijin ahi, (Is.9:6-7). (ii). Jermaiah themgao vin -- 626-586,BC,sunga Ju-date chu Babylon te khut noija ana um’u ahi. Chule Naosen Jseu jalla Lengpa Herod in pasal chapang kumni a lhah noilamse ahin tha’a Juda numei ho akanao va kon’a lhepbi joulouva ahung um dingu chu ana mumasa tan ahi, (Jer.31:15). (iii) Zechariah Themgao pan – 520,BC chun Jesu Jerusalem’a loupi tah’a sangan nou chunga touva Houin ajot ding chu anasap phongsa ahitai, (Zec.9:9).

2. Pakai Vantil holeh Kelngoi ching ho.Huhhingpu Naosen Jesu ahungpen ni chun Lou-jaova tol-lhanga geh Kelngoi ching ho heng’a chun van na vantil janel chun hetsahna ahung nei’un ahi, (Lk.2:18-26). Kelngoi ho chu milung theng, mi kitah, atohna a gunchu chule Pathen na bou ki-nem ahiuve.Hijeh chun Pathen Vantil chun ama ho kom’a chu hachangpa kipana Naosen Jesu pen chu apet tah’a ana seipeh’u ahi, vantil’in thu chu cheng asei jou chun phulou helouvin van na konin, vantil le vanmi janel honpi chun Pathen avahchoi-jun, “Chungnung pen na Pathen loupi hen, chule

Page 6: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 3

Editorial

leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu akipah ta ngaijun ahi, akelngoi chin nao lou jaova konin aki-pat doh’un, Naosen penna David khopi Bethlehem a acheuvin ahile Bong in lhamnoija Gan-an kong sunga lum Naosen chu ponsea kijel aga mutaovin ahi. Vantil in ahetsah nao banga Naosen agamu’u chun akipanao asucham kim tan ahi.

Achaina : Jesu pen hachangpa kipana hi kisam phong jing ding ahitai. Vannoija miloupi ijat ham khat apen kum le athi kum Gov’t. het in National Hol-iday tia kimang jong aum in ahi, vetsah nan; (a) In-dia prime minister masapen Pandit Jawahalal Nehru pen nikho Nov.14, nihi akinit jing in, hichu chapang te nikho (Children’s Day) akitin ahi. Chutobang chun Jesu pen thusim jong kisei chim theilou le La a jong kisa chim theilou khat ahung hitan ahi. Hijeh’a chu Labol pan, “ Vannoija hin Leng sangja ana peng nan jong , Leng Christa bang hi khat cha ana peng kh-alou, kipah in lem’ute, van lal leng pah’ute,” tin la ana bol in ahi. Hiche kipana hi AD. Kipat na patna tuni AD.2016, channa vannoi miten ihin sei juiva kisei chim thei lou le La a isah’uva kisa chim thei lou chu ahung hitan ahi,(Halleluijah).

Leiset chunga thilpha ijat um hen lang, kipana um na ma jong leh kumkhat kah in achul jitan ahi, ki-pana ho jong chu ajing kho vah nailouvin alhanei bangin aleng mang ji tan ahi. Jesu pen kipana vang hi mitin lungsunga ai-tih in achulji pon ahi. Hijeh chun sopi, nangman tunia Jesu pen kipana sam phong ho lah’a najao hinam? Kingaito phan. Labol pan, O lunglhai sel in naosen leng pen ni hin, kipah in sauté cham le lung olna, chitin namtin ding in sochatna ahi,” tin ana la choijin ahi. Tunia nangma hinkho man dan chu hiche kipana thupha toh kitoh hinam, kikhol in aw sopite. Lunglut tah’a taona toh tho’a sim jousea dingin Pa,Pathen in phat thei iboh peh tao hen, Amen.

Page 7: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 4

Sermon/Article

Rev. D. DoungelLuke 2:1-7

Kinepna

ChristmasIntroduction :Pathen namlhen Israel te hi phatsot tah Rome sorkar thuneina noija anaum u ahin, amaho khut noija konna chamlhat na neiding hi amaho deipen chu anahi. Mi thuneina noija chamlhat na hinsem doh dia anakineppiu chu malai O.T themgao hon Juda phunga kon na hungpeng dinga anasei u Messiah chu ahi. Anakineppiu Messiah chu Bethelehem ah ahungpeng in amaho kinepna bangin political Freedom fighter ahitapon, lhagaolam a chonset soh chan na a pat

na chamlhat na galsat joh ahung hitan ahi. Leng inpi sunga peng dia anakineppiu chu thingthembol Joseph insung joh ah carpenter lim in ahungpeng jotan ahi. Ajeh ipi ahidem?

A. Asadoh ding ( To build up )1. Thingthembol natoh thupipen khat chu thingchom chom ho

suhto a chenna innom tah a sah doh ding hi ahi. chutobang chun Eden set na jeh in Pathen le mi-

Page 8: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 5

Sermon/Article

hem hi tonsot na kikhen dingin ahung umtan ahi, hiche a hin mihem hi Pathen lhagao chen na thei ahitapon ahi. Hiche aselai sapha ding le jopmat dingin Jesu Christa chu leiset nah mihem lim le mel pu in ahung peng in, ama tahsan na jal in Pathen chen na intheng khat ihidoh tauvin ahi ( 1 cor 3:16). Hiti chun Pathen le mi-hem kah a kiguijop na anatansa jong chu Christa jal in jopmat le semphat ahitan ahi.

2. Pathen le mihem kah a kikhen na aumgoh hilouvin mihem le mihem kah a jong jat le nam a k ikhen na le kimudana anaumtan ahi. Adeh in Juda le gentile kah a anahaum-d e h i n a h i . Ahin tu hin Christa jal in ama tahsan jouse chu Pathen insung mi ihicheh tauvin, jat le nam a kikhen na le kimudana ho jong suhbeijin aumtan ahi. Vannoi chitin namtin set na jeh a kinep na ding neilouva iumlai-tah un christan kinep na hing, toitheilou le chultheilou chu

eihinpoh lut peh tauvin ahi.B. Asempha ding ( To Repair )Thingthembol natoh thupi tah khat kit chu furniture asesa ho semphat na manchah phatah a semdoh ding hi ahi. chutobang chun setna jeh a mihem te hi Pathen na dia manthei hitalou asegam chu ihitauvin ahi. chate tamtah chu anu apa jeng in jong a chunga kinep na neitalouva kithidoh jeng in tia asamset loi-jong umdalou ahitai. Ahin chuto-banga manthei hitalou kinep pi ding jong neitalou ho jong chu Jesun semphat din kot ahonpeh jingin ahi.

C. Sahdoh le semphat na u m t h e i n a ding dan: N o p n a p e h ding - Pathen c h u a s a p h a ding le asem-

pha dia kigosa a um hitajong leh nangman nop na napehlouva ahileh nasemphat theilou ding ahi. Hijeh chun nop na penlang ama semphat thei dingin kip-etheng in chuteng aman nas-emphatante.

Page 9: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 6

Sermon/Article

Christmas akiti teng ilung thim sungu va ipi hung kilang ji em? Sapte le jatdang te din Father Christmas chollhep lhopa ahunga kipa na vang tampi sakhao lentah khat a ahin poh lim akilang ji. Eiho Kuki te lung thim sunga vang Lenkhom le Nehkhom ahung kilang masa pen ji e. Hiche Christa pen nikho kinit hin lamchomcheh in mihem hinkho atong kha chehe. Leiset a cheng mihem te seh hilouvin vana um Pa-then amatah chule chungle noija thunei vaihoma panding nom Satan chule thilsem jouse jong nasatah in anatong kha cheh in ahi.

1. Pathen: Jesu Christa pen nading a hin Pathen akichol do poi. Eden hona Christa pending asei masat nia pat mihem kumsima simjouhoi hilou kumle lha lutin, aphat alhin phat in apu David khopi Bethlehe-ma hung peng din ahin gongin mihem khantou na le hetna chihna sangtah amang chan Jesu Christa thuhil vannoi a achansoh thei nadin aphat alhin phat in ahin pen sah tan ahi. (Lk 2:6)

2. Satan: Christa pending kisei hin satan jong anasuboi lheh e. Ajeh chu amahung pen ding hi atil a pat anadei lou ahi. Hinla athaneina

Christmas A time to touch the untouched.

Rev.Henjalen Doungel

Text: Rev.3:1-6.

a christa pen atin jou lou nungin aman Herod lengpa amang chan Jesu Christa thadoh tei ding ana gonge(Lk.22:42). Ahinla pathen in Joseph mangin herod tohgon chu ahin seipeh tan ahileh Egypt gamma naosen Jesu chu ana-jam doh pi tan ahi(Matt.2:13-15).Chujouvin Satan in Jesu chu gamthipa apuijin alhem kit tan ahi(Matt.4:1-10). Alhepa ajojou

kit lou phat in leiset leng chan sah din agokite(Chuche a jong ajojou lou phat in lhana kon a athodoh jouthu bou ahi tia mipi ten atah san lou nadiu vin lhan ngah ho jouthu ana sei sah kit e(Matt.28:12-14), Hiti hin Christa pen hin Satan jong ana tong kha ma ma jeng in ahi.

3. Gabriel Vantil: Thulhun lui ja chun pathen in amite hetsah

Page 10: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Sermon/Article

7

nom aneiteng Aw ham mang ham ahilou le vision ham khat in anahet sah jin hiho chu themgao hon anaphong doh jiu vin ahi.Ahin Pakai Jesu pen hin pathen in thupo le din nasa tah in vantil khat ana mang chan ahi. Hiche vantil hin hetthei tah in Joseph kom, Mary kom, kelngoi ching ho kom chule Ahsi lekha them ho koma Jesu pen thu hi ahil chen in ahi. Apen masangle apenjouva miteho koma aphongjal a apan bang in Jesu thijouvin jong het-toh sah in anapang kit in ahi.

4. Joseph: Joseph hi midih ahin hinkho theng mang jing mi ahi.Kichen kijon jabol a Judate che na lhong pi nit jing gollhang pha tah, pathen lung lhai na ana hi.Aman Pathen chapa Jesu pa a ahung pan ding chu anahe poi. Hijeh chun ajihol Mary agai tai ti ahin hetdoh phat in guh thim a kikhen pi dingin anagoi (Matt.1:19). Hinla Pakai vantil a kon ahung peng ding naosen chu pathen chapa joh hiding ahi ti ahet phat in Mary jia kipui ding-chu anom lhatan ahin naosen chu apen masang sen kitimat pi lou helin aume. Jesu ahung pen chun pathen chapa vekol kahi ti akihet in akipah lheh in ahi.

5. Mariam: Mariam nungah theng sel pasal to kitimat khalou anahi. Amanu pasal jaolou va chahing dia ahung kisei peh chun kichat nan ana dimin ana gel thei

poi(Lk.1:34), Hinla asunga peng ding chu pathen cha pa ahi ti ahet chet phat in kachunga nasei bang in lhung ta hen tin noplhah na ananei tan ahi(Lk.1:38). Hiti chun Jesu pen hinkho kikhel nan anamang in vannoi huh hingding pathen chapa hingnun ahung pang tan akipah lheh jeng tai.

6. Kelngoi chingho: Thulhun luija kelngoi chinhi kithang at pi um-tah natoh anahi jongle Thulhun thah a vang Kelngoi chingho hi minoinung, miten ima cha a anagel lou ho, loujao va geh a mite kelngoi ching ana hitaove. Amaho loujaova ajange laijun Pa-kai vantil in Bethlehem bongin a naosen Jesu apeing tai tin ahung hetsah un chule acheova agavet diu vin agaseipeh tai. Hichun imaho chu lungop kaina neilou vin acheo vin bethlehem a gan ankong sunga naosen Jesu aga-veovin alung thimun akipah lheh jeng un ahi. Minoinung ahinao pathen a kon phat thei chan nan anei taove.Jesu pen hin hachang pa a kipa na chu kelngoi ching ho anachan sah e.

7. Ahsi lekha them ho: Ahsi le-kha them ho hi gam chom cheh akon ahiu vin ama ho hi Ahsi umchan vea khonung a thil hung lhung ding hethei ho ahiu ve. Amahon angaina a vanlam avet uva ahsi umchan akholjing laiun a Ahsi ahin mu tao vin ahile hichu

Page 11: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016

Sermon/Article

8

ahin jui jun Bethlehem a ahin jui lut taove. Hia chun amahon sana, bego chule myrrh in naossen Jesu chu ana veo ve. Jesu pen hin ahsi lekha them ho jong chu nasa tah in akipa sahin agamlam uva kipah tahin akinung le kit taovin ahi.

8. Herod lengpa: Amahi Herod the great chapa ahin mihangsan, kichat umtah alung ahilou leh aji acha demchom lou va that ngam jeng Rome Lenglenin Ju-dia gama vaipodia anatun ahi. Juda te lengin pang jong le amahi pendolla edumian mi ahin Judate leng hilou ahi.Judate lengdinga kisei Jesu vang pen dolla juda nammi ahin,chule Devid insunga peng ahijalla lenga hung pang thei ding mong chu ahi. Hichu agel leh Herod hin anagel thei lou, ama lengchan sukha dinga anagel jeh a thatei ding ana got a Bethlehem le akimvella naosen kum 2 alhah noi lam se ana tha khah ahi. Chuti chun Jesu pen hin Herod jong anatong kha lheh jengin toltha na hinkho ana man-gtai.

Hitabanga Christa penin Van le vannoi a mihem te chule van-laijolla ahsi ho lamdang tah a kikhel helna ana peh a akipah ten hachang pa kipa na anamu na nikho Christmas hi tunia eiho dinga ipi ichan eitoh khah nao um kha tam ? Gamtam tah pallin thale jung sengin sumle pai itlou

beh in ahsilekhathem hon Chris-ta pen namun anahol doh un, analom uvin, Kelngoi chinghon akelngoi u it cha ta lou vin loujao va adalhao vin naosen Jesu vedin jankhang noi ja anakitol un, vann-na vantil ten chung langai sah nan christmas ana mang un, leng Her-od in lungthim sung khoikha tah in toltha nan anamang tan,ahile tunia eini kum hijat Christmas ihin man hin iti lam penna eitoh khah na um khatam? kum hijat kuki chaten Christmas ihin mang taovin koimihem ijat in penthah na a anei tahem? Mihem ijat hink-ho atohkhah a pathen loupina kiphondoh na nikho, mihem ijat in tonsot hinkemlou neithei na thuguh mudoh na a anei tahem?

Hijeh chun sopi ,tunin eiho Christ-mas mang dinga kigot na nei jous-en, tahsa lam nehle don ninglhing tah a nehkhom jeha kipa nale sille chen athah thah kichoh jeh a kipa na keo hilou vin ilhagao hin kho kikhel theinadingle, tonsot hinna neina dia Pathen thukihol doh na Christmas a mang tei din ikitemun hichu pathen in eiho dia eidei sah peh u chrstmas toh gon lenpen jong ahi.

Pathen in hiche article simjouse christmas kipanale lungmonna pesoh keihen, Amen.

Page 12: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Sermon/Article

9

TExT: MATHEw 2:1-12

Thumakai: Pathen chapa mihem melpu a kineosah tah a ahung pen hi leiset chung thilsoh dia akidang tah chu ahi tai. Ahivangin Jesu Christa hung pen ding hi Pathennin alhacha te ana man chah a ana phon doh sa chu ana hi tai. Hinlah miching mithem hon ahsi amu va kon a Pathen a kona thil kidang ahet khen nuva tahsanna lam ajot nuva huhhingpu penna mun kipah tah a aga mu uhin eihon jong ito-bang ahsi chu ijui juva lam ijot nu ham ti eigel dohsah jeh un chom chan “ Itobang ahsi chu najui ham tin kihou lim khom ute”

Hiche ahsi lekha them ho chun-gchang adih chet het ding chu hah sa jep min tin hijong leh mi kon khat tahsan dung juijin ama hohi Noah chapate Shem, Ham, le Japhet chilhah te thalhenga hung kalsong ahidan tahsan na jong mi aummin ahi. Alang khat na mi tamtah tahsan kit chu ahile hiche ahsi lekha them hohi gentiles mi Persia, le North-east Babylon gammi te ahiuvin Judah leng penna dinga Pathen nin nasa tah a aman chah mi ahiding tahsan aum in ahi. Ajeh chu Pathen nin huhhing thil gon anei hi vannoi mite jouse adinga kipana ahi jeh in gentile

miho jong amang cha jingin ahi. Chondan khandan (tradition) sut them ho tahsan dungjui jin ahsi lekha them hohi mithum hidin tahsan na aneijun hinlah Bible lin mi ijat ahi vang asei chen poi.

Miching Khat chun Huhhingpu chu ahol teijin Ahi. vv 1-2 Ahsi lekha them ho chu ching le them ahi jeng vang uva huh-hingna angai chat nu ahi. Huhh-ingpu pen nikho chu amaho dia jong tahsa le lhagaova kipana nikho ahi tai. Jerusalem ahinjot lut masang uva patna Judah lengpa pen hi tahsan na nei

What Star are you following?

Itobang Ahsi Chu Najui ham?

Mr. Paolunlal Kipgen Director Children Ministry

Page 13: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201610

Sermon/Articlepum a lam ahin jot nu ahi tai. Iti dan a Ahsi lekha them hohin Messiah pen hi ahet doh thei ju ah idem?Ahsi lekha them hohin ahsi amu jengseh goh hilou vin, Thulhun lui ja Christa pending chungthu kisei ho jong hi ahet nu ahin ahi. Ajeh chu Jews te hi vannoi gamtin a kithe cheh ahiuvin, Persia le Babylon gam jenga jong kithe cheh ahiuvin, amaho Pathen thu kihil na akon a jong ahet dingu tahsan ahi. Sheba lengnun jong Messiah hung pen ding chu Solomon lengpa akon ana hen chule Solomon nin jong apa Da-vid khanggui jakon a Messiah hung pen ding hi kicheh in ana hen ahi (Isa.60:6). Ahilou jong leh Numbers 24:17 na a kisei (“Jacob,a konin Ahsi khat hung lam kai jin tin, Israela konin leng tenggol hung peng doh inte”) hi tahsan a dih tah anei diu gin-chat ahi. Ahsi lekha them ho chun Judah te lengpa apeng tai tin amoh kichai sah pou vin ahi. Amahon naosen penna mun chu hoilai pen hiding ham ahol pan taovin ahi. Jerusalem acheovin Judah te pen na mun chu hoilai ahi ding ahung khol chen taovin ahi. Herod vaihom pet ahi jeh in ana lunggim lheh jengin ahi. Herod hi Leng chang dingdol tah chu ahipon ahi ajeh chu ama hi Esau chilhah ahin

Judah te leng ding chu ahi pon ahi. Judah leng ding chu David khanggui ja kon a bou hung-peng ding ahi bou vin ahi (2 Samuel 7: 16). Miching hochu Jerusalema acheo vin Judah te pen a mun chu akhol taovin ahi le Bethlehem a peng ding ahi dan ahe chen taovin ahi (Micah 5:2).

Pathen holtah beh michu Pa-then in alampi asem peh Ji e vv3-10Tua ahsi lekha them ho lungtup chu ipi ham iti leh aum nao mun dalhah a huhhing pu pen a mun gahol doh ding chu alungtup mu ahi tai. Ahsi amuva kon in leng pen ding hi hena ma jong leo amahon hoilai mun pen tah a chu peng ding ham ti hi ahet chet lou vu ahi. Amaho tahsan chu ipi ham iti leh Jerusalem a Pathen lekhabu a Messiah pena ding mun chu khol toh ding tihi ahi. Pathen lekhabua amudoh dung jui jun Judah te lengpa chu Bethlehem a pengding ahi dan amu taove. Thil kidang tah khat chu ipi ham iti le ahung ki-pat doh uva amu u ahsi chu amu kitnun ajui taovin ahi le naosen umna chunga chun aki nga tan ahi (Matt. 2:9). Pathen nin athilsem lah a Ahsi chu chamna leng chapa pen nin nasa tah in amang chan genthei le hahsa pum hijong le kipah tah a hung

Page 14: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 11

Sermon/Article

kholjin miching mithem ho chu Pathen thilsem lah a ahsi chun naosen pena mun chun alhut tan ahi.

Pathen tahsan,a lamjot michu Pathen,in Huhingpu kom alhut tei ding ahi vv.11-12 Ahsi amu va akipao va chu ki-chai ahipon, naosen mel mud-ing atup muvin ahi. Ahsi amu va konin vannoi huhhing pu peng ahi atahsan nun, hiche tahsan najal,a alam jot nuchun huhh-ingpu kom alhut taovin ahi. Na-osen pena mun alhun un kipa nan adim un, kipa thilpeh jong apeovin hiche kipa man kipe hin Jesu chu koi ham ti apho chen,e.

Sana: Sana in avetsah chu ahi leh eiho jouse chunga vaihom ahi (He came to reign over us) Adeh in sana hin leng hina, loupina atah lang ahi. Mathew vin Jesu chu Leng ahi dan atah langin, thil kipe ho jong hin Jesu chu leng ahi dan le ichung uva vaihom ahidan atah lange.

Bego (Frankincense): Ama eiho thalhenga ahidan avetsah e (He came to represent us) hiche hi Lev. 2: 1, 2,15,16 toh aki mat nin hiche thil kipe akon hin Jesu chu eiho thakhel a thempu na-

toh na lentah atoh dan avet sah e.

Myrrh: Eiho lhatdoh dia hung ahidan avet sah e (He came to redeemed us). Hiche hi per-fume a kimang ahi Ps.45:8. Thinung teng jong leh tahsa chunga kikap ahi (John 19:39-40). Hiche thilpeh akon nin Jesu chu vannoi chonset pomang Pathen kelngoinou ahi dan avet sah in ahi.

Thuchaina: Miching mithem hochun amasa penin huhhingpu chu ahol uvin ahi. Huhhingpu pena mun ahol uchun hahsat najong tamtah atoh un hijongle Pathen kom naija Pathen holte chu Pathenin alampi asem pehdan aki mun ahi. Miching mithem ten ajuiju Ahsi chun huhhing pu pena mun Bethlehem alhutnun kipa nan adim taovin ahi. Tunia nan-gle kei jin itobang ahsi nung chu ijui juham?Christa pena mun Bethlehem eilhut joulou uva ahi le eiho dia chu kipana Christmas tahbeh hijou lou ding ahi. Tuchung Christmas hi miching mithem hon ahsi ajuijuva kipana anei bangun eiho jouse adingin jong kipana Christmas tahbeh hita hen.

Page 15: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201612

Sermon/Article

Thumakai: Kigotna akiti tengle thil jouse hi kigot na dungjuija a result kimujia ahi. Kigotna beijin koima alolhing theipoi, tunia lolhin na sangtah tah nei ho jouse jonghi kigotna phatah a neiho ahijiuve. Pakai Jesu Bethlehem a ahungpen ding jonghi Themgao hon kum jasagi / jaget masanga anasei doh sao ahijeng vangin, ahungpen na dinga thil ho kigot tupna aum masang sen Messiah chu anapeng naipon, ahinlah thil jouse akigon tup a aphat alhin tah phat in danthu noija umho lhatdoh dingle, chapa lamthu ihi theina dingun, numei sunga soh danthu noija penga chapa chu Pathenin ahinsol tan ahi.

Christmas hi ipi ham ?

1. Christmas hi eiho Christian te dinga nikho thupi pen khat ahi. Hiche nikho hi Pathen le mihem kijopmat kitna dinga, ngailutna aletdan le athuhdan phondoh na nikho ahi. Ajeh chu Jesu Christa jalla chonset na in asuh tansa kigui jopna chu thahsem na umthei kit ahi.

2. Pathen mipa Billy Graham in aseina a chun Christmas hi Pathen thupha kihil lhang na masapen le athupi pen ahitai anatin ahi. Ajeh chu Pathen in achapa Jesu Christa chu koi hile a tahsan jousen tonsot hinna aneithei na dinga thilpeh lah a achungnung pen a eipeh nao nikho ahi. ( John 3 : 16 ) Christmas thilpeh hi leiset chunga thilpeh dangtoh te thei hilou Pathen thil

thon peh eiho jouse dinga eivet-sahu nikho u ahi.

3. Christmas nikho hi Christa ama-tah mihem te a dinga ahung kipum peh doh nikho, ami damsah na, ami ngailutna, ami huhhingna, athaneina, achihna, athil hetthem-na jouse vannoi mihem te a dinga khen beihel a ahung kipedoh na chu ahi.. “ Keihi lampi, thutah, chu-leh hinna kahi, ( John 14 : 6 )4. Christmas hi Christan Pathen le mihem te kah a kigolcha hina ahung semdoh kitna nikho ahi. Aman aseijui te koma chun “tukal keiman nangho hi soh kati lou diu, amavang nangho hi kajol kagol hiding nahi taove ( John 15 : 14-15 )

5. Christmas hi muthim lah a vah le

“CHRiSTMAS A diNgA KigOT NA”Lhingjanem Haokip,Secretary,W/Dept,KBC

Page 16: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 13

Sermon/Article

mite ding a khovah loupi tah beh imunao nikho ahung hitan ahi ( Is 9 : 2 ) Pakai Jesu amatah in “ Keima vannoi vah kahi “ kanung eijuija chu muthim a chu vah le louva hinna vah chu amu ahitai tin anaseijin ahi. ( John 8 : 12 )

6. Achaina penin, Christmas hi kichamna nikho ahi. Jesu Christa lei Bethlehem a ahung pen jan chun Vantil hon la asah chu “ Chungnung pen a Pathen loupi hen, chuleh leichunga alunglhai na miho lah a cham leng hen tin asaovin ahi.( Luke 2 : 14 ) Ajeh chu Chamna umlou na mun chu kinah na, kiboina, kimit thip,, kitaitom, kibungkhen na ahin, Pathen hitabang mun a chun acheng theipoi.

Thukhum khana :Sopite, tukum 2016 kumlhun imuthei kit taovin, Christa tahsan Christian tea dinga niloupi Jesu Christa pen nikho Christmas gal-dot jinga ium lai uva hin, ichen nao leiset chunghi ivet leh Bible in ka-gam hung lhun ding kon le lingpi kihot ding ati jong aguilhung tan, igam sungu nitinin boina jeng lungnop na ding sangin lunggim na ding jeng adimtan, hitabang phat le nikho a hi I Pakai Jesu pen lemna dinga hi ipi iti naki got ding ham. Kum 20/30 masanglai chun Christmas dinghi mitin in thanop na jatchom beh in kichep golnop ma mangdingin kigotna ananei

jiuvin, akigotna bang bangun gol-seh kitetna kisuh halna lamchom chomin ana mangun, Christmas hung lhun ding chu mi kimkhat a dingin sumkol veina, kimkhat a dingin saneh nopna in anamang jiuvin, Chapangho dingin vonthah kivon a golnop a jaoding tin mitin in thanom tah in ahung lhun kal ngah lel in ana umjiuvin ahi.

Ahileh sopi nangla? ipi iti man din-ga nakigot em?. Lasempan “Hun-go Pakai kalung sunga, kalunga namun ding aum” atibanga leiset lam thil boina ijat umjongle lung-sunga Pakai kou lut a Christmas Pakai Christa pen na mangdinga nakigot hinam? Ahilou leh Cham-na Lengpa pen nikho hi lung sunga kichampi thei lou inei khah uvem. John Baptist in nalung hei-jun vangam anaitai. Lunghei kiti hi Pathen cha khat in abol dinga dei umlou ho dalhah a nungbol kit tah lou ding chu kiseina ahin, hijeh chun I Christmas man dingu hi Pathen lunglhaina ahia eihoa dinga jong gasodoh na ahithei na in, lunghem puldou te dinga lung-mon na, kicham thei lou te dinga khat le khat kichamna, akipah thei lou te dinga kipana ahina tei dinga mangcheh dingin kigotna neicheh ute. Pathenin asim jouse a dingin phat thei boh tahen. Muntin a Houbung mithengte jouse kipah tah a Christmas mangcheh din-gin deisah na sangpenin ‘KIPANA CHRISTMAS CHIBAI’ kahin bol uve.

Page 17: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201614

Sermon/Article

“. . . chamna leng chapa” akiti (Is. 9:6)

“. . . lei chunga alung lhaina miho lah a cham leng hen,” atiuve (Lk. 2:14)

Pastor Haoneo HaokipLiterature Secretary, KBC

Luke 2:1-7

CHAM’NA LENg CHAPA

Thulhun Lui (Old Testament) Bible’a themgao isaiah’in Jesu Christ hungpen ding thu ana-sap phong’na’a chun, amin jong “Ijeh-inem itile eiho dingin na-osen khat apengin, chapa khat

eikipeuve; chule amin jong thu-mop them kidang tah, thanei tah Pathen, tonsot mipa, cham-na leng chapa” akiti, anati’n ahi (Is. 9:6). Thulhun Thah (New Testament) Bible’a Luke sut Kip-ana Thupha’a chun Jesu Christa

Page 18: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 15

Sermon/Article

ahungpen chun Vantil chutoh vami janel honpi ho chun Pa-then avahchoiyun, “Chung nungpenah Pathen loupihen; chule lei chunga alung lhaina miho lah a cham leng hen,” atiu-vin ahi (Lk. 2:14). Hiche’a Jesu Christ chungchang’a them-gao Isaih thusei le vantil ho lasah’na’a hin ‘cham/cham’na’ kiti thucheng akimugel’in ahi.

Themgao Isaiah’in ahungpeng ding Jesu Christa chu ‘Cham’na Leng Chapa’ kitiding ahi, ati. Ahileh Jesu Christa hungpen’a chu cham’na le lungmon’na ana-um nam? A-umpoi, cham/lung-mon malah’in leng Herod’in engset thanthip jeh’in cham le lungmon beiyin Jesu Christa thatei’na ding’in chapang tampi anathat’in thisan anaso’in toltha anabol’in ahi. Ahi’n mihem’in hat chungnung Pathen tohgon asuh tang joulou jeh’in Herod’in Jesu Christa anathat kha tapo’n ahi. Ahile Jesu Christ khanglaiya chu cham le lungmon ana-um-nam? A-umpoi, Um malah’in Jews lamkai (Jewish Leaders) ho’n ana-engset pi’uvin tha ding anago jing’uvin, ajona’n anathat-doh ta’uvinahi. Achut-ile Isaiah’in ‘Cham’na Leng Chap’ kitiding ahi, ati hi ipi hita’n tem?

Cham/Lungmon (Peace)

‘Cham/mon/lungmon’ (Cham’na le lungmon’na) kiti hi Hebrew paova Shalom kiti thucheng’a kon ahi. Hiche thucheng’in ako chu ahile - cham’na le lungmon’na (Peac and har-mony/ tranquility), bulhin’na le chamkim’na (Complete sound-ness/Wholeness), phat-thei’na, nopsah’na le khantou’na (Pros-perity/welfare) kitiho hi ahi. Hicheho hi ivetle shalom kiti hi cham’na le lungmon’na mai mai hilouvin mihem khat hinkho’a bulhin’na le chamkim’na (cham le lungmon, phat-thei’na, nopsah’na le khantou’na) ahop’in ahi. Agomlam tah’a seiding’in hiche hin mihem hinkho’a angaidol’a ngaichat ho bulhingsel/bukimsel’a, lung mongsel’a hinkho man tina ahijeng’e. Jews te chun Shalom kiti thucheng hi khat le khat kha’a phat thei/vang kiboh to’na thucheng’in anamang ji’uvin ahi; ijeh’in-em itileh ama-ho hi gal le tol’a genthei hahsat anatoh jing mite anahi jeh’uva cham’na le lungmon’na hinkho ngaicha jing mite anah’u ahi. Hiti hin, Jews te chun, “Shalom aleichem” (cham le lungmon nachunga umhen!) ti’n khat le khat anakilemto ji’uvin ahi. Hi-tobang hin akikhen diu teng jongleh kilhah’na vangboh’na thucheng’in anamang ji’uvinahi.

Page 19: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201616

Sermon/Article

Lamkhat’a seidin hiche hi Eng-lish paova ‘hello’ ahiloule ‘good-bye’ tina tobang ahi. Jews te chun akimuto teng’uleh pasal khat le pasal khat a kilemtona’n Ma sh’lom’cha, numei khat le numei khat akilemto na’n Ma sh’lomech, numei-hon kilemtona’n Ma sh’lomchen, pasal-hon ahiloule numei-pasal-hon kilemtona’n Ma sh’lomchem kiti thuchengho hi, “Ito nabah bah hinam/nadam dam/naphat phat hinam?” (How are you) tina’n anamang ji’uvin ahi.

Pathen le mihem kikah’a kiguijop’na phatah ana-um chu Eden hon’a mihem chon-set jeh’in suh-set/suh-tan’in ana-umta’n ahi. Hitichun mi-hem chunga chonset thi’na analhung ta’n ahi. Pathen’in asemsa mihem angailut behseh jeh’in chonset thi’na’a amah-thah ding agel thei poi. Hijeh chun ahin thei tei’na diu lampi angaito ta’n ahile lamdang’a lamdang hinm him a-umtah lou jeh’in chonset thina’a kon’a mihem te lhat-doh’na ding’in Amatah Pa Pathen, Chapa Pa-then, Lhagao Theng Pathen ahina’a kon’in, koi hile atahsan jouse chan’in tonsot hin’na anei thei’na din Chapa pathen (Jesu Christa)’in lei mihem’in ahun-gpeng ta’n ahi. Hiti hin, Eden’a

mihem chonset jeh’a Pathen le mihem kikah’a kiguijop’na suh-set/suh-tan’a ana-um chu suh-phat/semphat’in ahung-um kit’in, Pathen le mihem kikah’a kguijop’na a-umkit ta’n ahi. Hiche hi Pathenle mihem kikah’a cham’na chu ahi’n, Jesu Christa tahsa’najal’a huh-hing’na changho di’a lungmon’na chu ahi. Hiche hi ahi, themgao Isaiah’in anasei ‘cham’na’ kiti chu.

Ahileh tulai khang leiset chung’a mi cham le lungmon umnam? A-umpoi, um malah’in kihot/kivet-da, kithangthip, ki-engset, ki-dou a-um’in, hiti hin gamkhat le gamkhat/nam khat le namkhat akidouvin, gal le tol, kitha-kimat a-um’in ahi; kivaipoh thudol’a kidou’na (Political nnmity) a-umin, inchen louchen’a kitolou/kibah louna (Economic disparity) a-um’in, kel le chah (hunger) a-um’in, neh-guh/chah-guh (Cor-ruption) a-um’in, kisuh-nem/kisuh-genthei’na (Oppression) a-um’in, anat le sat/hise-aise (Sickness and diseases) a-um’in, thi le man a-um’in, hitihin ichen’nau leiset tahsa hinkho’a hin cham’na le lungmon’na a-umtheipo’n ahi; ajeh chu hiche munhi Satan natoh’na mun ahinaliye.Ahi’nlhagao hinkho hinkho’a vang Jesu Christa jal’a Pathen to kicham’na’in

Page 20: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 17

Sermon/Article

ham’na le lungmon’na eipe’uvin ahi. Hiti’a hi, natoh’na leiset chung’a ichenlai se’uva cham’na le lungmon’na dih-tah chu bulhingset’a ineithei loulai diu ahi; vangam/Pathen leng-gam/tonsot leng-gam ilhung ten-gule cham’na le lungmon’na hi bulhingset’a ineidiu ahitai; ajeh chu hiche mun le phat’a hi ki-nah/kidou, kitha/kimat, thi le man, nat le sat. hesoh genthei, lhiso kana hiti ho umtalou ding ahi.

Isaiah Thil-mu(Isaiah’s Dream)Kum jabih 8 (8th Century B.C) laichun thengao Isaiah chun Is-rael te hinkho kiledoh’na ding Messiah leng hungpen ding chu anamuta’nahi. Hitobang’a Isaiah thil-mu laihin Israel te dinmun chu anahah-sa lheh jeng’in ahi; Assyria leg te’nana-sugentheiun agam’u anal’uvin, hiti hin jet le veiya agal mite’uva kon’in suh gentheiyin ana-um’uvinahi. Hi-tobang dinmun’a kon’a Israel leng-gam hintung-doh ding Messiah leng hugpen ding thu hi Isaiah’in aanamu ahitai. Hiche’a Isaiah thilmu hi leiset chung thu keuseh hilouva, ton-sot leng-gam tundoh ding Mes-siah leng hungpen ding chu anamu ahitai. Hiche leng-gam

(Leng Christa vaihom’nagam)’a chu mihem le mihem, ganhing le ganhin/sa le sa, mihem le sa kikah’a kidou’na umtalouva, nat le sat, thi le man, genthei hes-oh, lunghel puldou, lhiso kan’a umtalouva tonsot’a thutah, cham le lungmon’nan vai ahom-ding ahitai. Hitobang leng-gam chu Isaiah’in anamu ahitai.

Isaiah Thilmu GuilhunThemgao Isaiah thilmu chu Jesu Christa hungpen chun ahung guilhung ta’n ahi; ajeh chu, Jesu Christa jal’in (Jesu Christa pen le thi, chule athokit’naja’in) Pa-then le mihem kikah’a cham’na le lugmon’na-umtan ahi. Ahin, hiche leiset tahsa hinkho’a hin cham’na le lungmon’a bulhing-set imu hih laiyuvin ahi. Christa vaihom’na tonsot lengam ilhung tengule bulhingset’a imudiu ahitai. Tahsan chate (Christian te) hi hiche kinep’na’a galdot’a hing ihi’uvin, hiche kinep’na chun ilung sung’uvacham’na le lungmon’na eipeh’u ahi’n, hiche hi Christa jala’a pathen’in eipeh’u cham’na le lungmon’na chu ahi.

kipa’na christmas le kinep”na kumthah chibai!

Page 21: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016

Page 22: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Page 23: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016

Page 24: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Page 25: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201622

Kuki Baptist Convention, Youth Department tohgonna noiya ana kigong Youth Gospel Music Festival chu Nisim 25-27 sung chun KBC Centre Church, Kangpokpi, Sadar Hills mun’ah ana um in lolhing tah in chaiyin ana umtan ahi.

Pathen natoh kitihi ipi lampang hihen hoilai mun hileh tohthei ahijeh in hiche Music Festival a chun “Mission through Music” kiti thupi mangchan ana kibollin, Pathen panpi najallin lolhingtah a chai anahitai. Music Festi-val umdinga tohgon ahung um’a pat chun Manipur gamsunga khangth-ahte, adeh’a Kuki Baptist Convention sunga khangthahte lah’a hiche Pa-then in aw-ngei tahtah eipeh u, Pathen vahchoila sah kitetna Zai-Them 2016 tin kimansah in lasah kitetna ana chelhajing chu chaijin ana umtan ahi.

Zai-Them 2016 hi KBC sunga bou ahung kibol in, hiche a panthei nadinga hin KBC Gambih 1-20 sunga khangthah Pathen lasah nalam’a kipeho chun Gambih jouseah kitetna anabol masauvin, hiche kitena’a hung lolhingho Top 1, 2, 3 cheng chu Convention Youth in agon Zai-Them 2016 a chun pan ahinlauvin, hichea pan anala chengchu contestant 46 anaphajouvin ahi. Hiche contestant 46 hochu Numei 23 Pasal 23 anahiuvin, amaho chu athah in KBC Head Quarter mun’a chun July lha chun Audition/Screening ana um kit’in, Pathen lungsetna jallin abonchauvin pachanna ahin neis-ohkei utoh lhon chun kitetna’a pan ana lapan tauvin ahi.

Hiche a pachanna ahin neinau banjom chun Zai-Them First Round chu Sa-dar Hills gamkaija dingin KBC Centre Church, Kangpokpi mun’ah August lha chun ana um in ahi. Hiche First Round a chun mi 13 in losamna ana neitauvin ahi. Aban in September lha chun Second Round chu Chandel gamkaija KBC Centre Church, Molnol Area ah ana kibolkit in, hichea chun akitetho lah’a mi 12 in losamna ana neikit tauvin ahi. Chuban jom chun October lha chun Churachanpur gamkaiya B. Vengnom Community Hall mun’a chun Third Round ana kibolkit in hichea chun mi 11 lhenlhah in ana umkit in ahi. Zai-Them Third Round chan ahung che toh lhon in Top 10 lhendoh in ana umtan, amaho cheng chu phatah in kilomtah in jong nikho phabep training jong akipen Grand Finale a kigotna phatah chu ahin neipan tauvin ahi. Grand Finale a lutding Zai-Them Top 10 hohi ath-emmo holdoh ana hahlheh jeng tan ahi.

YOUTH GOSPEL MUSIC FESTIVAL (YOGOMUF)LOLHIN TAH’A KICHAITA

Youth Column

Page 26: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 23

Zai-Them 2016 Grand Finale chu Youth Gospel Music Festival sunga umdinga tohgon ahitoh lhon chun Nisim 27 nikho chun Sadar Hills, Kangpokpi a KBC Centre Church mun’a chun mihem asanga sim in Zai-Them 2016 Grand Finale chu ana vatauvin ahi. Hiche keu hilou-vin Music Festival khat ahitah jeh in nisim 26, November 2016 nikho chun Pute-pate phatlaiya Musical Instrument ana manchahhou lah’a Goshem mut kitetna, Pheiphit mut kitetna, Lhemlhei satthem kitetna, Dahpi chup kitetna, Baza mutthem kitetna, Theile mutthem kitetna, Semjang saithem kitetna, Saisilip mut kitetna, Na-mut kitetna, Pengkul mut kitetna le La-koilasah kitetna ana um in ahi. Hiche kitetna kibolona pen tah chu ahileh “Kuki-te musical instrument ho mansah louhella, khangthah te lah’a ath-em kisepdohna dia suhlangjing ding” ti ahi. Hiche kitetna ho a jong chun thanom tah in muntin’a kon in pan la ahungum in, hito lhon chun ath-empen pen ho jong kipa thilpeh ana kipen ahi.

Zai-Them 2016 ahung kichaitoh lhon in anoiya minchong chenghi pachanna neiho ahitauve.Zaithem 2016 – Nengpilhing Haokip, Saitu Sapormeina, KBC Gb No. 4.Zai-Them 2016 Top 2 – Lungoulal Haokip, Kangpokpi, KBC Gambih No. 5. Zai-Them 2016 Top 3 – Letminthang Haokip, Khengjoi, KBC Gb. No. 13.Zai-Them 2016 Top 4 – Paominthang Haokip, Mulam, KBC Gambih No. 2.Zai-Them 2016 Top 5 – Paokhohang Haokip, S. Lhangnom, KBC Gb.No. 12.Zai-tThem 2016 Top 6 – Hoiboikim Haokip, Sipijang, KBC Gambih No. 4.Zai-Them 2016 Top 7 – Lungoumang Chongloi, C. Aisan, KBC Gb. No. 3.Zai-Them 2016 Top 8 – Paogoulal Kilong, Kangpokpi, KBC Gambih No. 5. Zai-Them 2016 Top 9 – Kimneilhing Haokip, Singngat, KBC Gambih No. 10.Zai-Them 2016 Top 10 – Janghaolen Kipgen, B. Vengnom, KBC Gb. No. 8.

Hiche toh lhon chun kipa thilpeh in Zai-Them 2016 chu Dk. 50,000/- le Music Trophy khat akipen, Zai-Them 2016 Top - 2 chu Dk. 30,000/- akip-en, chule Zai-Them 2016 Top – 3 chu Dk. 20,000/- akipen ahi. Chuban ah Top 4 apat Top 10 chan hochu Dk. 3000/- cheh toh akipen ahi. Hiche keu hilouvin Zai-Them 2016 hetjing nadingin Certificate khatcheh jong ana kipethan ahi.

Chuban jom in anoiya chenghi Pute-Pate phatlaiya kitetna kibolna’a lol-hingho ahiuve:Pengkul mut-thempen : Gl. Hegin Haokip, KBC Gambih No. 8.Baza mut-thempen : Gl. Paominhao Haokip, KBC Gambih No. 4.Theile mu-thempen : Gl. Satmang, KBC, Gambih No. 4.Saisilip mut-thempen : Gl. Lenkhohao, KBC Gambih No. 8.Semjang sai-thempen : Gl. Lalminthang, KBC Gambih No. 3.Dahpi chup-thempen : Gl. Helen, KBC, Gambih No. 3.

Amaho cheng jong KBC Youth Department in kipapi vetsahnan Dk. 1000/-

Youth Column

Page 27: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201624

Youth Column

cheh ana kipen ahi. Pan hungla tamjeng jongleh alolhingho cheng chu ahiuve. Chuban jom in Choir pan hunglaho chu:KBC Centrral Choir KBC Gambih No. 3, Gambih Choir KBC Gambih No. 4, Gambih ChoirKBC Gambih No. 8. Gambih ChoirKBC Centre Church, NGV, Church ChoirKBC Centre Church, Kangpokpi, Church Choir KBC Centre Church, Tuibong, Church ChoirKBC Centre Church, Molnoi Area, Church Choir

Amaho cheng jong KBC Youth Department in kipa vetsahnan Dk. 3000/- cheh akipen ahi. Tomngaitah in Youth ngailutna jallin pan ahunglah u ahi-jeh in kipana sangtah akiphonge.

Music Festival a Zai-Them Grand Finale kingon a dinga Milun Jaumho jong anoya chenghi ahiuve.

Chief Guest: Nu Heshi Haokip, Pu Ngamthang Haokip, Ministerpa in-neipiGuest of Honors: Nu Juliana Doungel, Pu Christopher, IDGP, in-neipiFunctional President: Nu Boicie Haokip, Women President, KBC

Khangdong ho tilkhouna anei naule nale KBC Youth Department ngai-lutna jalla kithopina jong apahnau chunga KBC Youthte kipanan akidim in, amaho jallin Pathen thangvahna akipei.

KIPA THUPHONNA:Youth Department, KBC hintosot jing le taona a pan hinla jing KBC houbung mite jouse chungah kipa thu akiphongin ahi. Houbung mite taona jalla tohding lentah ana kigong tohchai thei ahitah jeh in Pathen thangvah in umhen.

Music Festival le Zaithem lolhin nadinga Gambih le Centre Church Pastor jouse le Gambih le Centre Church secretary jousen jong pan nalah nau akimun, kipana seijou akiphongin, adeh in Zaithem Round ahung che-jinglaija houbung mun ana tohdoh, KBC Centre Church, Kangpokpi, KBC Centre Church, Molnoi Area, KBC Centre Church, B. Vengnom chungah kipana seijoulou akiphonge.

Music Festival hung kiman dingtoh lhon’a khangthahte tilkhouna eina neipeh diuva ana kiminphah Pu Rev. Ngamjapao Haokip, General Sec-retary, KBC le Pu Dr. Letthang Haokip, Principal, MTC, Kangpokpi in jong Music toh kisaiya khangdongte tilkhouna thu aseilhon chun khangthah tampi atilkhouvin amani chunga kipathu seijoulou akiphonge. Chuban in Music Festival a panmun kipeho le panmun hinlo ho jouse chunga jong

Page 28: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

kipana seijou akiphong in ahi.

Gambih Youth lamkai hon jong Convention Youth Work Committee nei-tosotnau chengjong akisumil pon, nangho jouse chunga jong kipana sei-joulou akiphongin ahi. Adeh in Round ahung chejing laiya KBC Gambih No. 5, Youth lamkai ho le KBC Centre Church, Kangpokpi Youth lamkaiho, KBC Gambih No. 16 Youth lamkai ho le KBC Centre Church, Molnoi Area Youth lamkai ho, KBC Gambih No. 8 Youth lamkai ho le KBC Centre Church, B. Vengnom Youth lamkaiho cheng panlahna akisumil pon nangho jouse chungah kipa thu akiphonge.

Zaithem Round 1, 2, 3 sunga Milun-Jaumho jong apanlah nau akisumil pon, amaho umhih leh KBC Youth Department in tunia Zaithem a lolhinna aneihi lolhing dingin kagelpon, amaho jouse kiphalna, sumlepai ahinto-dohnau jouse jallin kipa thu akiseijin, amaho jallin Pathen thangvah in umjing hen. Atodoh sang uva Pathen a konna phattheina tanglouhellin achanjing nadiuhi youth te taona hijing ahi.Zai-Them a Prize ehin podoh peh houjong sumildin akigelpon, amahon khangthahte atosotnau le akithopi naujalla kilomtah a akiseidungjuiya Kipa Thilpeh jong ana umjou ahijeh in amaho jouse chunga jong kipa thu akiphonge. Pathen in phatthei bohjing tauhen tihi khangthahte taona ahijinge.

Zaithem Top 10 hon Recording abollai uvin, Youth President, James Doun-gel le ain-neipin jong Zaithem Top 10 ho nehle chah tuitahtah asempeh nalhon jong suhmil din akigelpon amani chunga jong kipana sangtah akiphonge. Chuban in KBC Centre Church, Tuibong in jong gena kisuh-tah eina bolpeh naule Youth lamkaihon jong eina boipinau cheng jallin kipathu akiphongin ahi.

Zaithem ahung kipatna pana sumlepaija pan hinla ho jouse hihen lang Banner sponsor hinbolho, poster sponsor hinbolho hihen, lhenlhah hiho sponsor hinbolho hihen, best performer of the day sponsor hinbolho hi-jong leh suhmillin naumpouvin nangho jouse kiphalna le sumlepai nato-nau jalla hichan kihung lhungthei ahijeh in nachung cheh uvah kipa thu akiphongin, nangho jallin Pathen thangvah in umhen.

Zaithem ahung kipatna patna Media langa pan laho jong akisumil pon, tomngaitah a pan eilahpehnau, mijouse mudinga eihin tahlang peh jing nau le News ho jenga a jong eihin sopeh uva, chuleh Live telecast hihen, ISTV News hijeng jongleh eihin sopeh jing nau jong akisumil pon, amaho chungah kipathu akiphongin, amaho jallin Pathen thangvah in umhen.

Pathen in KBC Youth Department phatthei bohjing tahen. Kakipah’e.

Youth Secretary, KBC

25

Youth Column

Page 29: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 26

HETSAH THUPHONRs. 500 le Rs. 1000 Note teni hi India Govt. in legal tender a mantah louding tia aphong-doh toh lhon in KBC Office a Dec. 15, 2016 changei a bou kila ding ahitai. Hiche a pata kilatalou ding ahi tai ti hi Houbung mi-hon ihetthem diuvin temna ahung kineije.

KBC ACCOUNT SECTION

T.PHAiCHAM KBC.No.12 CHATE CAMP

LOLHiNg TAH A ANA KiMANgTAi.Date 6-10 Oct.2016 sungin chate camp Mi 52 chunglam pan na in, Pastor Henkhomang Tuboi KBC No.15, speaker hi naleh Gl. Soson camp director hina in, Thupi: “Thamhih,Tephih, Tongkha-hih” (Col.2:21:) sung mangcha in lolhingtah in ana kimangtan ahi. Phate cha achelhah tolhon in,chate Mi tamtah injong huhh-ing na Thu hetchen naleh Christa a hinna anei un, houbung Leh Mipi thalheng in speaker pa Leh director pa chunga Kipa Thu kahin phonge. Pathen chu loupi Jing tahen.Kakipah e.

Pakai lenggam a natoh khompiu Pu. Khaimang Haokip, Head DeaconT.phaicham KBC No.12

Reports

Page 30: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 27

Sermon/Articles

THUPATNA: Amasan KBC Thuso sim jouse nabonchauvin Christmas Chibai kahin-pei. Christmas hi vannoija a atepi ding umlou kipa golnop lenpen-tah ahin, anikho ahung lhun masanga patna thanomtah-a kigaldot chule alhungpia akimangpan golnop khat chu ahi. Christmas hi eiho Kukite dehdeh dingin Christian ihiuva patna atepi ding umlou gol-nop loupi tah in aumtan ahi. Christmas imandan’u hi kahlah komle golnop-a achebeh sehna tampi aumjeh in ahina bangtah leh Pathen lunglhaina-a imandohlounau jong tampi umdingin tahsan aumin ahi. Ipi dinga hibang lomlom-a Christmas hi thupi-a chule kipahtah leh thanomtah-a imanjiu ham tihi ajeh lentah khat aumin hichu achunga itahlangu Christmas hi Pathen Thilpeh ahijeh ahi. Anoija hin chomchan Christmas hi thilpeh loupeh ahidan veohite.

I. THILPEH (GIFT) HI IPI HAM? Christmas hi thilpeh ahidan isei-masangun thilpeh kiti hi ipi ham ti chomchan veohite. Thilpeh (gift) hi English Dictionary in hi-tin ahilchenne “a thing given will-ingly to someone without pay-ment; a present” ) hichu mikhat

in michom khat manbeiya thil khat kiphal thengtah-a apeh or present abol tina ahi. Thilpeh akiti tengleh amanlut danchu apepa/apenu chun angailutna vetsahna a apeh tina ahi. Thilp-eh hi manbei hilou ahi. Apenu or apepa hin sum le pai tampi lutna thil achoh-a hiche thilpeh hi kipeleh kipah intin chule ama dingin phachom inte ti lunggel neipum-a apeh ahi.

CHRISTMAS AS GIFTBy: Rev. Dr. Paotinthang Chongloi,Pastor, KBC Centre Church, Tuibong

Page 31: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201628

Sermon/ArticlesII. CHRISTMAS: PATHEN THILPEHMihem in ingaichat-u tampi um-jongleh huhhingna tobanga thupijo aumpon chule ngaichat tampi hi sum le paija chohthei le neithei ahi. Ahin huhhingna (sal-vation) akititengleh sum le paija chohthei hilou, chohjou jong hil-ou, mundanga mutheijong hilou, Pathen a kon-a bou muthei ahi. Hiche naosen peng Jesu a-hin Pathen mingailut asandan imu-vin, eiho huhhing dinga Pathen in ahinsol, Chamna Leng Chapa, lampi thutah chule hinna ahin, Ama tilou isochatnadiu vannoi mindang akipepon (Acts 4:12); hiche Jesu minna hi phatkhat tengleh vanna, leiya, leinoiya cheng jouse aboncha dilsu ding ahi (Phil. 2:9). Christmas hi Pa-then Thilpeh ahidan anoija Bible verse ho a konhin veohite.John 3:16-17 “Ajeh chu Pathenin hibanga hi vannoi angailut ahin, koi hijongle Ama tahsan chanchu mangthah louva tonsot hin kem-lou aneitheina dingin, Achapa changkhat chu apetan ahi. Ajeh chu Pathenin Chapa chu vannoi themmo chansah dinga hilouvin vannoi mite ama vanga huhhin-ga aum theina dinguva vannoiya ahin soljoh ahibouve. ”

Rome 5:8 “Ahin Pathen in eingai-lutnau photchenna eimusah-un ahi; ajeh iham itile eiho chonset’a ium laitah un Christa eiho khellin athitan ahi.”

Luke 2:11 “Ajeh chu tunin nangho dingin David khopiah Huhhinga khat apengtai, ama chu Pakai Christa ahi.”III. CHRISTMAS THILPEH HI NAKISAN HINAM?Tahsa lam thilpeh atamjon im-utenguleh kipatah in ikisan jiuvin, hiche banga chu Christmas hi Pa-then thilpeh loupi ahi tia kipah-tah a ikisanu hinam? Christmas hi kum tampi ihinmang tauvin, ahin thilpeh ahi tia kisanlouva ahilouleh asunga ipi pi um ham tijong helouva golnop maim-aija mang jong tampi akiumna laijin ahi. Thilpeh hi ikisanle eija ahibanga Christmas jong Pathen thilpeh ahi tia ikisan tengleh eija hibep ahi. Hiche thilpeh kisanten tonsot hinkemlou akisan ahin, akisanlou te dinga vang kichat umtah tonsot meidil gotsa um ahi ti isuhmilou diu ahi.

THUCHAINA: Christmas hi Pathen thilpeh (Gift) ahi. Hiche thilpeh kisan te dinga hinna le sochatna ahi. Kum ijat Christmas mangjongle hen Hiche thilpeh hi ikisan masangsea a eima dinga Jesu chu pengloulai ahi. Tukum Christmas teng Pa-then in eiho dinga Huhhingna tohgon loupitah agonho imu-dohtheina diuvin Pathen thilpeh Christmas hi kipah tah a lemcheh dingleh kisancheh kisan cheh dingin ikitem uve. Pathen phat-thei eibohcheh tauhen. Amen.

Page 32: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 29

Sermon/Articles

Christmas: Pakai Jesu Christa mihem a ahungpen hi Pathenin vannoi mihem te angailutnana, a tahsa tah a aphondohna masapen ahi kati nomin ahi. Pathen chapa Jesu Christa eiho mihemte didnga ahung thina ding chun ahung pen angai in ahi. Apenglou chu athi theipon chi jeh a chu ahung penna hi a ngailutna, a phondohna masapen ahi kati ahi.

Asemsa mihemte chonsetna a dim ho lah a genthei tah in chonse mihemten jong akidah’u, penna dinga jong ki deilou mun, jun namse lah a Athen Pathen chu ahungpengin ahi.

Angailutna jeh in mun kidah um a, thoh hahsa ahung thoh tan ahi. Ngailutna inei tengle thoh hahsa akithoh ngap in, Pathen ngailutna to tethei vang ahipon ahinla chonset a dim mihem hon jong, adeh a nuten achate angailutna hi kahin seinom in ahi. I nungah lai chun naocha jun jeng jong ki kidah ahi. Ahinla eima tah in cha ihin neile, ajun le a eh’u chu ki kidah lou ahitai. Ajeh chu akilungset, ngailut behseh jeh ahi. Nungah lai a songtum, thingtum banga imu ji phon khah butlou Nu jong chu a chate jeh a phunlou hel a jan jongle a cham a kithoudoh a ajun aeh u chu kikhel/kitheh jeng ahi. Ngailut jeh in aki kiphal in, akithoh ngap in ahi. Ama tah hung kipe Christa hi ngailut Pakai ahi.Chamna Lengpa jong akitin ahi. Isaiah 9:6

“Ijeh inem itile eiho dingin Naosen khat apengin, Chapa khat eikipeuve; .... Chamna leng chapa” akiti.

Ama tahsan ho, alunglhaina a hinkho mangho chamna apen ahi. Christian hijongle mitamtah hin Chamna tah tah aki neipon ahi. i-

NgAiLUT PAKAi LE CHAMNA LENgPA

By: Pi Moite Doungel

Page 33: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 201630

Sermon/Articles

thuh le kinahna, kivetdana hung sohdoh ding ahi.Thuchih khat in ‘Khut khat seh seh in khut akibeng poh theipoi, khut langni angai in ahi ati”. Kei-man chamna kanei a thilpha a ka lethuh le ichang a ki kina theilou ahi mihem khat chu.Pakai Christa in angailutna jeh in amatah kiphal tah in ahung kipe in ahi. Ngailutna jeh in kiphalna (Sel Sacrifice), ngaidam jouna aume. Ngaidam jouna inei tengle Pathen lunglhaina akichange. Pathen lunglhaina konin chamna ahung umin ahi.Tuchung Christmas ahin, pathen ama tah kiphal thenga, genthei hahsat eiho dinga thoh khoh asahlou banga, eiho jong ama a dinga ikiphal thenguva Christa dinga genthei hahsat thoh khoh salouva, alunglhaina a ium uva, ama a kon’a Chamna ineithei na dinguvin Pathenin phatthei eiboh taohen.

Pathen hou’u hi Chamna lengpa ahivangin ipi didnga chamna kineilou ahidem ? Luke 2:14 a khun “.... chule Lei chunga alung lhaina miho lah a cham lenghen” atiuvin ahi.Christian a kiminvo jouse a kiti-pon ahin Pathen lunglhaina mite lah a bou cham leng ding/umd-ing ahi. Pathen lunglhaina akihi tahlou jeh in insung, houbung, namsunga Chamna a umthei tapon ahi. Christian chu a ki hi-soh kei nan, ahin Chamna a um theilou hi Pathen lunglhaina aki hilou jeh ahi. Chamna lengpa chu akinei lou jeh ahi. Ineilou chu mi akipe thei pon ahi. Mito ki ki cham theilou ahi. Keiman cham-na kanei lou le midang toh kaki cham didng chu hahsa tah ahi. Eiman inei tengle kichampi mo hel ho jong chu itobangin eikal in pang jongleu eiman ile thuh lou teng nikhat a lonaje ahetlou uva ahin ngah diu ahi. Ahin ka le

Kotlen Baptist Church le L Hengjol Baptist Church KBC No.7 mun’a Khangdong mi 30 tahsana Baptism achang taove. Pathen thangvah in umhen.

Khangdong mi 30 tahsana Baptism

Page 34: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 31

Mission Column

MBC MiSSiON SECRETARiES TOUR 2016

R E P O R T

Pathen lungset na jallin kum 2016 MBC Mission secretaries tour chu lolhingtahin akichai tai.

Hiche mission secretaries tour hi MBC sunga Association 29 hi kitol a kibol jing ahin kum 28 jouva kichang mission tour ahi.19th Nov nin C/C B.Vengnom a kivailhun na anneh khom Gambih,houbung lamkai hole pastor hon thakhat in eibol peh uve. Gambih 8&9 Cen-tre church ho jouse jaonan Houbung 12 akivil in houbung lamkai hon kipah tah in eina lamtou vin, anneh tuidon phate selchan ei-sempeh un, Pathen houkhom na program kipah tahin eineipiu vin chule jokham khamin ahung secretaries ho kipa thil peh jong abol cheh un houbung ho chung a kipa thu iphonguve.

Houin kai khom na keo hilou vin churachandpur gamkai ja vetdin-gle vil dinga kilom mun ho agakivet pin ahung gamkon secretaries ho akipah lheh uve.Songpi a Kukite kipum khat na maicham phung hi mijouse kipa nale lungdon na khat chu ahijinge.

Kivailhun na C/C B.Vengnom a akiman to lhonin C/C Tuibong in mellom tahin 21st Nov. Jingkah in vailhah na breakfast hoisellin asemun kipa thuseito gomin vailhah taona Rev Thanglen Gambih pastor in amangin ahi. Boilheh jong le sumle pai senga chule kai-khom naphat hin gongtoh,chule kipah tah a eina lem u va Chura-chandpur area kbc houbung ho jouse chunga kipa thu kahin seije.

Hitabanga MBC/KBC program thupi tah a gelkhoh a pan hin la houbung ho jouse pathen in maban a jong program lentah tah tong doh joudin phat thei boh jing tahen.

Pakai lhachaRev.Henjalen DoungelSecretaryMission &Evangelism KBC

Page 35: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 32

Mission Column

thu kahin seije. Amahon Cam-bodia gama pathen na atoh nao report ahin bol nao eihon ina gel dan utoh kitoh lou report jong ummaithei din tahsan aume.Ahin tua kbc in foreign gamma missionary isol uhi sapten long term policy atiu chu ahi.Hijeh chun koitabang apet taha tohga soding deisah na ana nei inaum khah uva apettah a lhagaoman-gthai holdoh ding kinepna neija lungel nei ina um khah ule lung lhadah poute.

I missionary hou kipah tah a anasanga, anneh tuidon hoisel-la sempeh a, Pathen kipah tah a houkhom pi a chule kipa thilp-eh hinpe hojouse chunga kipa thu KBC mission Office thal-heng in ahung kiseije. Maban a jong houbungho jouse Pathen in thahat na pehe lang, lolhin nale machalna hung konna houbung in semjing jeng hen.

South East Asia (SEA) gam Cam-bodia a pathen natong dinga kbc in achesa kum ni masang a ina soldoh u chule tuni chana taona a idel jingu missionary ho 3rd Nov nia damsella Manipur ahunglhunu to lhon in, achesa 6th Nov.nin C/C New lambula ne le 27th Nov. Nin C/C NGV houbung miten kipah le tha-nom tahin Foreign missionary ho lemna kaikhom nale kipa an-neh khom pina hoisella eisem peh jeh un achunguva pakai minin kipa thu kaphonge,Chule 9th Nov.2016 nin kbc gambih phabep chon dingin Tour pro-gram anakigonpeh in damse-lin boina um lou vin ahin chai thei taovin Pathen thangvah in umta hen.

Amaho pathen minna ahung kalson nadiu va hung kigong programe phunchel lou hella pathen houkhom naphat hin pe houbung ho jouse chunga kipa

HOUBUNg HO CHUNg A KiPA THUPHON

Muntin a KBC Thuso Sim jouse Christmas Chibai

Page 36: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 33

Mission Column

SAMUROU MEiTEi FiELd CHU NAHARUP MUNNA KiCHONTA

CHAK KOUBANovember gi tang 5 da kbc no 2 gi manungda leiba Phailengkot Baptist church na tengbanglaga makhoigi khulga thangnana leiba chanung khulgi mioi 80 (eighty) bu chakkouba gi thouram ama phailengkot ki community hall da pangthokkhi. Numit aduda Rev. Ibomcha singh supervisor Meitei field KBC na luchinglaga chak chadringeigi mamangda Gospel preaching ama pangthokkhi.Gospel preaching aduda makhagi mioising ashina eshorgi thougal toukhi. 1.Rev.N.Ibomcha Singh (Leader) 2.Pastor H.Lokhon Singh(Preacher) 3.A.Remesh chandra Singh(Gospel singer) 4.Miss Kabita Devi(Gospel singer) 5.Mr.Joseph (Comedian)

Numit aduda lakkhiba non-Christian ichin inaosingna wahang kaya su hangkhi,eikhoinasu makhoigi pennaba paokhum pikhi ,loinana makhoi yamna haraokhi.Ishorgi thoujandagi numit adugi ministry adu mai pakkhi.

Sincerely in ChristRev.N.Ibomcha Singh, Supervisor Meitei field KBC.

Kum phabep Samurou munna Meitei field ana kihon na munchu avengsung dimnmun hoilou jehle machalna lampi hatah a alhah sam jeh in Mission Board in 30th Sept.2016 ni chun gelkhom na anakinei jin 1st Oct. apat Naharup a kichon tah ding ti kiphat sah na anakinei tan ahi. Hito chun kilhon in achesa 27th Oct. nichun Field lui dalhah na le athah a Naharup muchu Rev. Ibomcha Singh Meitei Field supervisor in Pathen minin hondohna ana bol tan ahi. Akho-mi mi 15 le Soibam Leikai houbung deacon board ho ana pangun, hiche field thah a hi masanga Samurou a anaum Evangelist Prem-bala umkitding ahi. Hiche field hi amachal la alolhin thei jing nadin Pathen henga taonan kop jingu hite.

Page 37: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 34

Mission Column

Ichennao Manipur gamsunga isopiu Meilheite Chakkou ahito kil-honnin S.Phailengkot B/Church KBC No.2. in Mission & Evangelism mopohna in Date 5, November, 2016 nin Kinai pipen Chanung Leikai a isopiu Meilhei ho, Nupi Upa Nungah golhang agom’a mi 40 (forty) Nungshi Chakkou Thouram tin anneh khomna le Pathen thu seipehna akineipin ahi.

1. Speaker Rev. Rakhon Singh2. Testimony & Entertainment : Bro. Joseph Comedian Manipuri Film3. Singer : 1. Mr. Ramechandra 2. Miss Kabita Devi4. Programme Co-Ordinator: Rev. Ibomcha Supervisor Meitei Field.

Jinglam 10:00 Am a patnin nilhah lam 3:00 pm chan vahchoi lasahna le lamchom chom’a Entertainment, ahideh in Pathen thu seipehna akineijin 3:30 pm in Anneh khompina le Chakkou Gift min T.Shirt pasal jouse akipen, chule Chaisen (meilhei kong) Numei jouse akipen chule abon chaovin Manipuri N.T. khatcheh akipen ahi.

Tuchunga kibol hi anivei channa ahitan Pathennin pha asah le abanna jong bol kit thei din aum’e. Pathen thu ahin tahsan’uva, Christa ahin kisan theina dindg un mun tinna um KBC Houbung mite jousen taona a igel doh cheh diuvin nataonao kahin ngai chaove.

Christa a natoh khompiu,

Mr. Manglun KipgenHead Deacon,S.Phailengkot B/Church, KBC No.2.

NUNgSHi CHAKKOU THOURAMCUM gOSPEL OUTREACH PROgRAMME AT

S.Phailengkot Baptist Church, KBC No.2.

Page 38: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso 35

Education Column

Tukum Edn Bd in tohgon tampi akiboipin, sum le pai hahsatna inei jeh un akitong doh joulou phabep umjongleh seikhamlou cha hijong leh toh doh a sim thei jong akineidoh theina Jal in Pathen kathangvàh e. Hiche ho lah a minphah nom Chu ahileh, Dr Colvin Academy(DCA) Moreh hi KBC in 1980 masanga pat Run ihinbol peh u, tunichan a iboipi jing u School khatsun ine-iju Chu ahi. Kumdang’a ana kibol khalou hijongleh School leh Convention kitimatna semhoina, chule Student ho kitil kihouna ding deina’n Edn Board in Project khat ana kigongin ahi. Hiche Project Lolhinna dinga changval hihen Houbung hijongleh, ahideh a Phaitol a KBC Centre Churches ho’ a toh khompi Pastor hon pan eihinlah peh uva, ngaichat kham sum akisuh tojouna Chung ah seijoulou khop in kipà Thu ahung kiphong e. A chesa Nov. 14 Children Day chun DCA ah Parents meeting Cum Prize Distribution Function nomtah in akimangin, Edn Board Chair-man Pu Tonghen Kipgen Pu Kamboi Kipgen(KBC le Themjilna lam ho khohsahna jal’a a Gari thah leh eipohdoh peh u ahi), Ollimdai Saparmaina Haospu toh kahiuvin, Prize ho pehdohna ah kapangcheh un ahi. Hiche Thu a seibenom khat Chu ahileh Convention min in touchung chun Best Teacher, All-Round Top-per, chule class wise a Topper ho house CASH Prize akipen ahi. Kumkit lam jong leh jochan a chepijing ding jong kingaitojing ahin, touchung a Project lolhin Na a hung pang ho goh hilouva KBC Houbung jousen pan la jingu hite Tia Pakai min a kahin tem u ahi. Kakipah e, Pathen in KBC phat thei bohjing tahen.

CHRiSTiAN EdUCATiON BOARd COLUMNKIPÀ THUPHON

Page 39: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016

Report

36

Sept. 15th - 18th 2016 chun, Pathen panpi najal’in Khoding B/C Karbi Anglong Assam mun’a Gambih Nupa Camp chu Evan. Helun Chongloi le Evan. Paogin Haokip lamkai nan lolhing tah in ana kimang thei in ahi. Gambih in Evangelists teni chung’a kipah thu ahung kisei in ahi.

Nov. 5th - 7th 2016 chun, Gambih An-ngol tao khomna (ani channa) Pathen lungset najal’in N.Sehjang B/C mun’a lol-hing tah in ana kimang thei in ahi. Gambih in N.Sehjang houbung ho Chung a kipah thu ahung kiphong in ahi.

Nov. 9th 2016 chun, KBC Langol C/C pastor Pu Rev. Thang-sat Kipgen le Mission Board lamkai hon lhagao thu le tahsa thu a, til khouna le kithopi na, Karbi Anglong Gambih ho chung’a ahung nei na uva Gambih in kipah thu seijou lou ahung kinei in ahi.

KBC No.18 Karbi Anglong, Assam, lhagao le tahsa lam’a machal jing na ding a, ngeilutna nei pum’a Pathen min’a pan hung la’ho jouse chung’a Pathen’in Phatthei boh jing tau hen.

Kakipah e.

Pakai Lhacha

Pastor Jamminlun KipgenKBC No.18, K/A Assam.

GAMBIH NO 18 PASTOR’S REPORT

Page 40: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Report

37

November 12 (Satuday) 2016 nikho in KBC Centre Church New Lam-bulane Imphal houbung mipi le Soibom Leikai Meitei Baptist Church mite Bus thum in Elijah Prayer Mount, Gothol CCPur mun a houbung le gam le nam ding in anngol taokhomna lolhingtah in ana kichai tai.

Taokhomna chu chahphung noi chamsilsel lah a hon (group) li in hopkhen in aumin ahi. Hon lamkaiho chu : (1) Pastor Onkho Haokip, Church Pastor, (2). Pastor Sen Meitei, (3). Dr. L. Haokholet, Deacon, le (4). Pu Thonglen Chongloi, Deacon ahiuve. Bus thum chung a lamkai le mopohna neiho chu : (1) Pu Tongpao Haokip, Deacon, (2). Pu Atong Kuki, Deacon, le (3). Pu Thonglen Chongloi, Deacon ahiuve.

Taona Item ho chu: (1). Houin phate a sahchaina ding le luttheina ding, (2). Christmas le New Year Celebration lolhing sel a kimandoh theina ding, (3). Houbung sung a tahsa le lhagaova damtheina aum jing theina ding, (4). Houbung sung a Secular le Theology a themzilna neiho le service bolho le holho ding, (5). KBC Workers jouse ding (Peon apat General Secretary), (6).Gampam a missionary kholjingho le hou lamkaiho ding, (7). Kuki hoasaho le Kuki khochen vengchen phatna ding, (8). Kuki sunga civil society-ho (KIM, KSO etc) ding, (9). Sadar Hills District thu a Pathen in lolhinna eipeh theina ding u, (10). GoI le KNO/UPF kihoulimna machal jingna dingle lolhin theina ding, (11). Ahungl-hung ding General Election Kukite dinga phatchomna ahina ding, le (12). Taona ngaichat phongnomho phat, ahiuve.

Hiche taokhomna a toh le tham chule kin le dong jatchom chom hindal-ha a pan hunglaho jouse taona amantam in Pathen in sang jing henlang chule panlaho jong Pathen in vangbouh jing hen. Taokhomna hungho sasah le twi ima suhtuppeh houbung becha/tuchaho tohphatna achul theipon Pathen in phatthei bouh jing unte. Taona mol a mopohna nei

ONE DAY PRAYER MEETINGKBC CENTRE CHURCH NEW LAMBULANE IMPHAL

Page 41: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

KBCThuso Phallha/November 2016 38

Report

Evan. Paolam Kipgen le insung mite in taokhomna ding munlemol phatea suhtup masatna ana nei jeh un thil ijakai phate chan achallha in Pathen thangvah aume, Pathen in amaho jong anatohnauva phat-thei bouh jing tahen!. Go le dai chule huipi gopi umlouva nisa daithit thet a taokhomna chelhahna le vaikon vailhun damsel cha puilhung pa Hatchungnung Pathen thangvahna le pachatna chule choiaatna chang jing tahen! Pakai apphai houbung mite ding in. Ameh!

Pastor hole Secretary ho Christmas le New Year a akimanchah nadiu mun ho

1. Rev. N. Haokip - Khengjoi B/C KBC No13 & Litan Sareikhong B/C No 22. Rev. Onkhothang Haokip – Chingphei B/C No.23. Miss Anem Haokip - N. Songlung B/C No. 44. Rev. Tongmang Haokip – C/C Canaan Veng No.15. Pastor Tingoulen – Khoding B/C No.18 and Canan Veng B/C No.156. Rev. Lamkeng – New Keithelmanbi No.7 and Wakotphai 7. Pastor Seiboi Tuboi – C/C Chavangphai No.158. Pastor Jangkhothang Kipgen – C/C T. Waichong No.69. Mr. Paolunlal Kipgen – Saivom B/C No.1610. Pastor Satminlen – Litan Sareikhong B/C No.211. Rev. Tonglal – Khopijang B/C No.12 and Lonpi Khonou B/C No.1212. Pastor Seitinmang – C/C Singngat No.1013. Pastor Hegin – Aigejang B/C No.12 and C/C Sinngat No.1014. Rev. Silas Jangminlen – H. Mongjang B/C No.15 le Mongpijang B/C No.415. Rev. P. Haokip - Maphou B/C KBC No. 116. Pasotor Paokhohao Haokp - Mongpijang B/C No. 4 & Kanglatongbi B/C17. Pastor Mangcha Tuboi – M. Chahnou B/C No.1518. Pastor Onkho Haokip, C/C New Lambulane19. Pastor Seiminlen Haokip, C/C Lamphel20. Rev. Thanglen Haokip, New Zalenphai B/C No. 821. Rev. Henjalen Doungel, C/C Thingjabong No. 8 & Haijang B/C22. Rev. Mangpithang Haokip, Sipijang B/C & Hengjang B/C No.4

Page 42: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu

Phallha/November 2016 KBCThuso

Report

39

Pi Hat Kho Neng w/o Pu Dr. Yam Pau Haok-ip, General Secretary Myanmar Baptist Con-vention, in eina dalhah nachung uva lung-hempina akiphong in ahi. Adalhah insung mite ho Pathen in lungmonna petahen.Ama hi Heart Cancer natna a konna phat sotpi Hopital a hung kijen a, dam doh jou-

CONDOLENCE

talou a Dt. 26/11/2016 9:25 a.m. don tah a chu ahinkho ana-bei ahitai. Convention pumpi thalheng in lung hempina kahin phong e. By Generalsecretary, KBC

Kipa thuphonAchesa 13 Nov. 2013 Sunday nikhon Sajal Baptist Church KBC 7 mun a khangthah mi 10 ho Pa Pathen chapa Pathen chuleh Lhagaotheng Pathen min in tahsanna Baptisma Pastor Rev. Lam-keng Lhouvum khutna achang taovin ahi. Pathen in phat thei boh taohen.

2. Nupa kopli four couples ho jong dan ngai kichenna gambih Pastor a kon in bolpeh na jong aum in ahi. Pathen in Sajal B/C KBC 7 phatthei boh jing ta hen.

Pakaija natoh khompiu,

Pu Joljang Haokp, H/ Deacon Sajal B/C KBC 7

Page 43: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu
Page 44: EDITORIAL BOARD - Kuki Baptist Conventionkbc.org.in/Thuso/dec2016.pdf · Editorial leichunga alung lhaina miho lah’a cham leng hen” atiuvin ahi, (Lk.2:13). Kelngoi ching ho chu