Page 1
'วถแหงเซน' ของสตฟ จอบส
ซอโอแสนลานคาย Apple ยกษใหญวงการคอมพวเตอร
แมจะเปนนกธรกจรารวยระดบแสนลาน แตไมวาจะปรากฏกาย ณ ทแหง
ใด หรอแมแตในงานเปดตวผลตภณฑใหมของ Apple คนทวไปมกชนตากบ
ภาพ สตฟ จอบส ในชดแตงกายเรยบงาย สวมเสอยดคอเตาแขนยาวสดา ยหอ St.
Croix กางเกงยนสลวายส รน 501 และสวมรองเทากฬายหอ New Balance รน
992 เปนประจา จนกลายเปนเอกลกษณประจาตวของเขา
Page 2
สตฟ จอบส หรอสตเฟน พอล จอบส (Steven Paul Jobs) เปนนกธรกจชาว
อเมรกน ซอโอใหญแหงคาย Apple Inc. ยกษใหญในวงการคอมพวเตอร ผผลต
เครองคอมพวเตอรสวนบคคลเครองแรกของโลก รวมทงเปน ผบรหารระดบสง
ของคายพกซาร แอนเมชน สตดโอ (Pixar Animation Studios)ดวย
กวาจะถงวนน ชวตของซอโอใหญไดเผชญปญหามานบครงไมถวน แต
ดวยหลกธรรมคาสอนในพทธศาสนานกายเซน ทเขาไดศกษาเรยนร ชวยใหเขา
กาวผานอปสรรคทงปวงมาได
Page 3
„ ชวตชวงแรก ไมไดปรญญา แตไดวชา
เรมสนใจศกษาพทธศาสนา
สตเฟน พอล จอบส เกดเมอวนท 24 กมภาพนธ 1955 ทเมองซานฟราน
ซสโก รฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา เปนบตรนอกสมรสของนกศกษาสาว
มหาวทยาลย กบศาตราจารยทางดานรฐศาสตร มารดาแทๆ ยกเขาใหเปนบตร
บญธรรมแกครอบครว “จอบส” ซงมหวหนาครอบครวเปนชางเครอง โดยขอ
สญญาวา บตรชายของเธอจะตองไดรบการศกษาระดบมหาวทยาลย
เมอโตขนจอบสเขาศกษาตอท Reed College ในเมองพอรตแลนด รฐโอ
เรกอน ไดเพยง 6 เดอน กลาพกเรยน เพราะไมเหนความนาสนใจของสงทเขา
เรยนอย แตเขากกลบเขาศกษาใหมอก 1 ปครง โดยลงเรยนเฉพาะ คอรสทเขา
สนใจ เชน การประดษฐตวอกษร (ซงภายหลงเขาไดนาไปใชประโยชนในการ
ออกแบบตวพมพของคอมพวเตอร Macintosh) หลงจากนน เขาหยดเรยนถาวร
และไมไดศกษาจนจบมหาวทยาลยตามทมารดาแทๆ ของเขาหวงไว
ในชวงเรยนมหาวทยาลยนเองทจอบสเรมหนมาศกษาพทธศาสนานกาย
เซน เขาสนใจอานวรรณกรรมทางพทธศาสนาหลายเลม และหนงสอทมอทธพล
สงสดกบเขาคอ Zen Mind, Beginner’s Mind ซงเขยนโดยชนรว ซซก กลาว
กนวา หลงการศกษาหลกธรรมของเซน จอบสเรมมความเชอวา การหยงรโดย
สญชาตญาณนน กอใหเกดปญญา เขาจงเรมฝกสมาธในหองนอนแคบๆ ทแชร
รวมกบ “แดเนยล คอตค” เพอนสนท ทามกลางกลนธป
Page 4
„ ออกแสวงหาตวตนทแทจรง
ในป 1974 จอบส ในวย 19 ป ไดขอลาพกงานประจา ทเขาทาอยในบรษท
เครองเลนวดโอเกมส Atari เพอเดนทางไปอนเดย เปนเวลา 1 เดอน พรอมกบ
เพอนรก “แดเนยล คอตค” เพอแสวงหาคาตอบเกยวกบการรแจงเหนจรงดานจต
วญญาณ และเมอเดนทางกลบสหรฐฯ อกครงหนง เขาไดกลายเปน
พทธศาสนกชน สวมเสอผาแบบอนเดยโบราณและโกนศรษะ
หลงจากนน เขาไดแวะเวยนไปทศนยเซน ลอส อลทอส ในเมองลอส อล
ทอส รฐแคลฟอรเนย เปนประจา ทนเขาเรมฝกการบาบดแบบกรดรองดงๆ และ
รบประทานผลไมเปนอาหาร และผลไมทเขาโปรดปรานเปนพเศษกคอ แอปเปล
นนเอง
Page 5
ในป 1976 ขณะอาย 21 ป จอบสไดเขาทางานกบบรษทฮวเลตต-แพค
การด และเรมตนศกษาพทธศาสนานกายเซนอยางจรงจงกบ “โกบน ชโนะ โอ
โตโกวะ” พระอาจารยชาวญปน ทศนยเซน ลอส อลทอส (ซงภายหลง เมอ
จอบสเขาพธแตงงานแบบเซน กบ “ลอรน เพาเวล” ในวนท 18 มนาคม 1991
พระอาจารยโอโตโกวะไดมาเปนประธานในพธ)
„ เรมกอตงบรษท Apple
ดไซนสนคาดวยแนวคดเซน
ในป 1976 จอบสและเพอนสมยเรยนทชอ “สตฟ วอซเนยก” ไดรวมกน
กอตงบรษท Apple Computer ขนทโรงรถในบานของจอบส เครองคอมพวเตอร
Page 6
เครองแรกทจอบสกบวอซเนยกไดนาเสนอออกสสายตาไดแกเครอง Apple I
และเพยง 10 ปใหหลง Apple กเตบโตจากคนเพยง 2 คนกลายเปนบรษทใหญโต
ทมมลคา 2 พนลานดอลลาร และพนกงานมากกวา 4,000 คน!!
จอบสเคยกลาวในการใหสมภาษณกบนตยสาร Wired ของอเมรกาวา “ม
ค าค าหนงในศาสนาพทธ คอ จตของผเรมตน มนเปนสงมหศจรรยอยางยงททก
คนควรจะมจตของผเรมตน” ซงเขาอธบายตอไปวา มนเปนจตทมองเหนทกสง
ทกอยางตามความเปนจรง ซงคอยๆ ทาใหเราตระหนกถงแกนแทของสง
เหลานน จตของผเรมตน กคอการนาหลกการของเซนมาปฏบตจรง เปนจต
บรสทธทปราศจากอคต การคาดหวง การตดสน ความลาเอยงใหคดวา จตของผ
เรมตน เปนเหมอนจตของเดกนอย ซงเตมไปดวยความอยากรอยากเหน ความ
สงสย และความ ประหลาดใจ
ดวยความเชอดงกลาว สตฟ จอบส จงน าแนวคดแบบเซนมาใชกบบรษท
Apple Inc ของเขา ในการออกแบบรปลกษณและการใชงานของสนคาใหม
แนวทางบรสทธ ครบถวนสมบรณ และงายตอการใชงาน
Page 7
„ พบมรสมชวต แตพชตดวยความรกในงาน
เมอจอบสอาย 30 ป หลงจากเพงเปดตว Macintosh เครองคอมพวเตอรทด
ทสดของตวเองไดปเดยว เขาถกไลออกจากบรษททตนเองเปนผกอตง หลงจาก
ทะเลาะกบผบรหาร และกรรมการบรษทกเขาขางผบรหารคนนน
Page 8
เรองนเปนความสญเสยครงใหญในชวตของเขา จอบสกลาววา เขาได
สญเสยสงทไดทามาตลอดชวตไปในพรบตา ถงกบคดจะออกจากวงการ
คอมพวเตอรไปชวชวต เขาไมไดทาอะไรหลงจากนนอกหลายเดอน
แตแลวความรสกอยางหนงกสวาง ขนขางในตวของจอบส ซงเขาคนพบ
วา ตวเองยงคงรกในสงททามาแลว ความลมเหลวท Apple ไมอาจเปลยนแปลง
ความรกทเขามตอสงทไดทามาแลวได ดงนน เขาจงตดสนใจเรมตนใหมทงหมด
ซงตอมาเขาไดพบวา การทเขาถกไลออกจาก Apple ไดกลายเปนสงทดทสดท
เกดขนในชวต เพราะภาระอนหนกจากการประสบความสาเรจในอดตทเขาแบก
ไวนน ไดถกแทนทดวยความเบาสบายในการเรมตนขนอกครง ซงชวย
ปลดปลอยเขาใหเปนอสระ นนกคอเขาไดปลอยวางความสาเรจเกานนลง และ
เรมตนใหมดวยใจทเบาสบาย เบกบาน เปนจตของผเรมตนอยางทเขาเคยบอกไว
นนเอง
จอบสกลาววา ความลมเหลวเปนยาขม แตเปนสงจาเปนสาหรบคนไข
เมอชวตเลนตลกกบคณ จงอยาสญเสยความเชอมนในสงทคณรก ดงนนคณ
จะตองหาสงทคณรกใหเจอ เพราะวธเดยวทจะทาใหคณเกดความพงพอใจอยาง
แทจรง คอการไดทาในสงทคณเชอวามนยอดเยยม และวธเดยวทจะทาใหคณ
สามารถทาสงทยอดเยยมไดกคอ คณจะตองรกในสงทคณทา และถาหากคณยง
หามนไมพบ อยาหยดหาจนกวาจะพบ และคณจะรไดเองเมอคณไดคนพบสงท
คณรกแลว
Page 9
หลงจากนน เขาไดเรมตงบรษทใหมชอ NeXT และ Pixar (ซงขณะนเปน
สตดโอผลตการตนทประสบความสาเรจมากทสดในโลก) ไดสรางภาพยนตร
การตนจากคอมพวเตอรเปนเรองแรกของโลกนนคอ Toy Story
สวน Apple ซงไรเงาของจอบสนน ไมไดเฟองฟขนเลย ดงนนบรษทฯ จง
ไดหนมาซอบรษท NeXT เพอทาใหจอบสไดกลบคนส Apple อกครง รวมทง
เทคโนโลยทเขาคดคนขนท NeXT กไดกลายเปนหวใจในยคฟนฟของ Apple
Page 10
„ ใชการเจรญมรณสตทกวน
เปนเครองมอชวยการตดสนใจในชวต
เมออาย 17 ป จอบสประทบใจขอความหนงทเขาไดอานจากหนงสอ ซง
สอนใหทกคนมชวตอยโดยคดวา วนนเปนวนสดทายของชวต และตลอดชวตท
ผานมา เขาจะถามตวเองในกระจกทกเชาวา ถาวนนเปนวนสดทายในชวตของ
เขา เขาจะยงคงตองการท าสงทก าลงจะท าในวนนหรอไม ถาหากคาตอบเปน
“ไม” ตดๆ กนหลายวน เขากรวา ถงเวลาแลวทเขาจะตองเปลยนแปลง
จอบสเลาวา วธคดวาคนเราอาจจะตายวนตายพรง เปนเครองมอท
ส าคญทสดเทาทเขาเคยรจกมา ซงไดชวยใหเขาสามารถตดสนใจครงใหญๆ ใน
ชวตได เพราะเมอความตายมาอยตรงหนา แทบทกสงทกอยาง ไมวาจะเปน
ความคาดหวงของคนอน ชอเสยงเกยรตยศ ความกลวทจะตองอบอายขายหนา
หรอลมเหลว จะหมดความหมายไปสน เหลอไวกแตเพยงสงทมคณคา ม
ความหมายและความส าคญทแทจรงเทานน
“วธคดเชนน ยงเปนวธทดทสด ทจะชวยใหคณไมตกลงไปในกบดก
ความคดทวา คณมอะไรทจะตองสญเสย เพราะความจรงแลว เราทกคนลวนม
แตตวเปลาๆ ดวยกนทงนน”
Page 11
จอบสพดถงความตายวา กลางป 2004 เขาไดรบการวนจฉยวาเปนมะเรง
ตบออนชนดรนแรงและไมมทางรกษา เขาจะมอายอยไดไมเกน 3-6 เดอน
แพทยทรกษาแนะนาใหเขากลบบานและจดการสะสางภารกจทมอยใหเรยบรอย
ซงความหมายกคอให “เตรยมตวตาย”
แตแลวในเยนนน เมอแพทยไดตดชนเนอทตบออน ไปตรวจอยาง
ละเอยด ผลปรากฏวา เขาเปนมะเรงตบออน ชนดทพบเพยงแค 1 เปอรเซนตของ
ผปวย ซงรกษาไดดวยการผาตด ในป 2009 จอบสเขารบการผาตดเปลยนถายตบ
ทเมองเมมฟส รฐเทนเนสซ และกลบไปทางานท Apple อกครง หลงลาหยดเปน
เวลา 6 เดอน
ซอโอใหญของ Apple กลาววา นเปนประสบการณเฉยดตายทสดของ
เขา ซงทาใหเขาสามารถพดไดเตมปากยงกวาเมอตอนทใชความตายมาเตอน
ตวเองเปนมรณานสต และเมอผานหวงเวลานนมาได เขาบอกวาความตายคอ
ประดษฐกรรมทดทสดของ “ชวต” ความตายคอสงทเปลยนแปลงชวต เขาไดพด
ถงความตายไววา
“ไมมใครอยากตาย แมวาคนทอยากขนสวรรค กไมอยากตายเพอจะได
ไปทนน แตเราทกคนตองตาย ไมมใครรอดพนไปได ดงนน ความตายกคอตว
เปลยนแปลงชวต มนจะก าจดคนเกาออกไป(ตาย) เพอเปดทางใหคนใหมไดเขา
มา(เกด) ตอนนคนใหมกคอพวกคณ แตในไมชา พวกคณกจะคอยๆ แก และถก
ก าจดออกไป(ตาย) นคอหลกความจรง”
Page 12
จอบสไดเตอนวา “เวลาของคณจงมจ ากด และอยายอมเสยเวลามชวตอย
ในชวตของคนอน จงอยามชวตอยดวยผลจากความคดของคนอน และอยายอม
ใหเสยงของคนอนๆ มากลบเสยงทอยภายในตวของคณ และทส าคญทสดคอ คณ
จะตองมความกลาทจะกาวไปตามทหวใจคณปรารถนาและสญชาตญาณของคณ
จะพาไป เพราะหวใจและสญชาตญาณของคณรดวา คณตองการจะเปนอะไร”
จอบสถอปฏบตตามแบบเซน ทมวถแหงความเรยบงายแตลมลก และเขา
มกอางค าพดของอาจารยเซนหลายๆทาน และหลกปรชญาเซน ในระหวางการ
แสดงสนทรพจนในทตางๆ และจอบสไดเสยชวตดวยโรคมะเรงตบออนใน
วนท 5 ตลาคม 2554 ในวย 56 ป
Page 13
9 บทเรยนทองของสตฟ จอบส
9 ค าพดทดทสดทคดเลอกมาน จะชวยใหคณท างานไดส าเรจตามสไตลซ
อโอแสนลาน
1. สตฟ จอบส พดวา “นวตกรรมเปนสงทท าใหเกดความแตกตาง
ระหวางผน าและผตาม”
นวตกรรมหรอวธการใหม เปนสงไรขดจากด มเพยงจนตนาการเทานนท
มขอบเขต ถงเวลาแลวทคณตองเรมคดนอกกรอบ ถาคณทางานในภาคธรกจท
กาลงเตบโต ตองรจกคดหาทางทางานใหมประสทธภาพมากยงขน ทาใหลกคา
พงพอใจ และอยากจะทาธรกรรมดวย แตถาคณอยในธรกจทกาลงหดตว ตองรบ
ออกมาจากธรกจนนโดยเรว และเปลยนแปลงกอนทคณจะกลายเปนคนตกยค
ตกงาน หรอธรกจลมสลาย และตองจาไวเสมอวา คณจะผดวนประกนพรงไมได
ตองเรมเปลยนแปลงเดยวน
2. สตฟ จอบส พดวา “จงเปนคนทมคณภาพสง คนบางคนไมเคยชนกบ
การอยในสภาพแวดลอมทคาดหวงความเปนเลศ”
ไมมหนทางลดสความเปนเลศ คณจะตองตงใจและใหความสาคญ ใช
Page 14
ความสามารถ ทกษะ และพรสวรรคทม พยายามทาใหมากกวาคนอน ม
มาตรฐานสงกวา และใสใจในรายละเอยดททาใหเกดความแตกตาง ความเปน
เลศไมใชเรองยาก แตคณตองลงมอทาทนท แลวคณจะประหลาดใจในสงดๆท
เกดขนในชวต
3. สตฟ จอบส พดวา “วธเดยวทจะท างานใหไดผลดเยยม คอ คณตองรก
ในสงทท า ถาคณยงไมเจอสงทรกในตอนน จงมองหาไปเรอยๆ อยาดวนสรป
เพราะมนเปนเรองของหวใจ คณจะรไดเอง เมอเจอสงทรก”
จงทาในสงทรก มองหาอาชพการงานททาใหคณมจดประสงค ทศทาง
และความพงพอใจในชวต เมอคณมเปาหมายและพยายามไปใหถง มนจะทาให
ชวตของคณมความหมาย ทศทาง และความพอใจ ซงไมเพยงชวยใหมสขภาพด
และอายยนยาว แตยงจะชวยใหคณรสกดขนเมอตองเผชญอปสรรค
4. สตฟ จอบส พดวา “คณกรวา อาหารสวนใหญทเรากน เราไมไดผลต
ดวยตวเราเอง เราสวมใสเสอผาทคนอนผลต เราพดภาษาทคนอนพฒนาขน เรา
ใชคณตศาสตรทคนอนคอยๆ ปรบปรงมาเรอยๆ ผมหมายถงวา เราเปนฝายรบ
อยตลอดเวลา ฉะนน คงเปนความรสกทนาปลาบปลมอยางยงทเราสามารถ
สรางสรรคบางสงบางอยาง ทเปนประโยชนตอมวลมนษยชาต”
Page 15
จงใชชวตตามหลกศลธรรม พยายามทาใหเกดความแตกตางบนโลกใบน
และมสวนรวมใหเกดสงทดงามยงขน คณจะพบวา มนจะท าใหชวตของคณม
ความหมายมากยงขน แถมยงเปนยาแกความเบอหนายทไดผลดอกดวย ลองมอง
ไปรอบๆตว แลวคณจะพบวา มสงตางๆใหคณทาอยเสมอ และจงพดคยกบผอน
ถงสงทคณกาลงทา แตอยาพราสอน หรอคดวาตวเองถกตอง หรอหลงตวเอง
เพราะจะทาใหคนอนไมอยากคยดวย ขณะเดยวกน คณตองไมกลวทจะท าตน
เปนตวอยาง และใชโอกาสทม บอกเลาถงสงทคณกาลงทา
5. สตฟ จอบส พดวา “มค าพดในพทธศาสนาวา จตของผเรมตน มนเปน
สงมหศจรรยอยางยงททกคนควรจะมจตของผเรมตน” ซงเขาอธบายตอไปวา
มนเปนจตทมองเหนทกสงทกอยางตามความเปนจรง ซงคอยๆทาใหเรา
ตระหนกถงแกนแทของสงเหลานน จตของผเรมตน กคอการนาหลกการของ
เซนมาปฏบตจรง เปนจตบรสทธทปราศจากอคต การคาดหวง การตดสน ความ
ลาเอยง ใหคดวา จตของผเรมตน เปนเหมอนจตของเดกนอย ซงเตมไปดวยความ
อยากรอยากเหน ความสงสย และความประหลาดใจ
6. สตฟ จอบส พดวา “เราคดวา โดยทวไปแลว คณดโทรทศนเพอพก
สมอง และคณใชคอมพวเตอร เมอตองการใหสมองท างาน”
Page 16
ในรอบ 10 ปทผานมา มรายงานการศกษาจานวนมากทยนยนหนกแนนวา
การดทวสงผลเสยดานจตใจและมอทธพลดานศลธรรม และคนทตดทวสวนมาก
แมจะรวา มนทาใหชนชาและเสยเวลาโดยเปลาประโยชน แตกยงใชเวลาสวน
ใหญนงอยหนาจอสเหลยม ดงนน จงปดทวซะ เพอถนอมเซลลสมอง แตตอง
ระวง เพราะการใชคอมพวเตอรกอาจเปนการพกสมองไดเชนกน ลองเปลยนมา
เลนเกมทพฒนาสตปญญาดกวา
7. สตฟ จอบส พดวา “ผมสญเงนไป 250 ลานดอลลารภายใน 1 ป มนท า
ใหผมรจกตนเองดขน”
อยามองวา การทาผดกบความผดเปนเรองเทาเทยมกน เพราะคนทประสบ
ความสาเรจ โดยไมเคยลมเหลวหรอทาผดเลยนน ไมมหรอก มแตคนทประสบ
ความสาเรจ เคยทาผดพลาดและรจกเปลยนแปลงแกไข เพอทาใหถกตองในครง
ตอไป พวกเขามองความผดพลาดเปนเครองเตอนสตมากกวาความสนหวง การ
ไมเคยทาผดเลย แสดงวา คนนนไมเคยใชชวตอยางเตมท
8. สตฟ จอบส พดวา “ในโลกนไมเคยมใครทไมเคยท าผดพลาด เราเกด
มาบนโลกใบนแลวกไดท าสงผดพลาดเชนกน ไมงนแลว เราจะเกดมาท าไม”
คณรหรอไมวา มเรองใหญๆ หลายเรองทตองทาใหสาเรจในชวต และร
Page 17
หรอไมวา เรองสาคญเหลานนจะถกฝนจบ เมอคณใชเวลามวแตนงคดมากกวา
ลงมอทา เราทกคนลวนเกดมาพรอมของขวญชนหนงทจะมอบใหกบชวตของ
เราเอง ของขวญทเตมไปดวยความปรารถนา ความสนใจ ความหลงใหล และ
ความอยากรอยากเหน ของขวญชนน แทจรงแลว มนคอเปาหมายของเรานนเอง
และคณตงเปาหมายของคณไดโดยไมตองขออนญาตใครทงสน ไมวาจะเปน
หวหนางาน คร พอแม นกบวช หรอเจาหนาท กไมอาจเลอกเปาหมายใหคณได
คณตองหาจดมงหมายดวยตวคณเอง
9. สตฟ จอบส พดวา “เวลาของคณมจ ากด จงอยาเสยเวลาใชชวตตาม
แบบคนอน อยาตดอยในหลกความเชอ ซงท าใหคณใชชวตตามผลความคดของ
ผอน อยายอมใหเสยงความคดของคนอน มากลบเสยงทอยภายในตวของคณ
และทส าคญทสด คอ คณตองมความกลา ทจะท าตามหวใจปรารถนาและ
สญชาตญาณ เพราะมนรดวา จรงๆแลว คณตองการเปนอะไร เรองอนๆ
กลายเปนเรองรองไปโดยสนเชง”
คณเบอหรอเปลาตอการใชชวตตามความฝนของคนอน ไมตองสงสยเลย
กมนเปนชวตของคณเอง คณมสทธใชชวตในแบบทคณตองการ โดยไมตองม
ใครมาคอยขดขวาง ลองใหโอกาสตวเองฝกความคดรเรมในบรรยากาศท
ปราศจากความกลวและแรงกดดน จงใชชวตตามแบบทคณเลอก และเปน
เจานายตวเอง
Page 18
(ทมาจากหนงสอธรรมลลา ฉบบท 118 กนยายน 2553 โดย บญสตา)
Dhammaintrend รวมเผยแพรเปนธรรมทาน