E Book Sripatum · 2013-06-12 · มาแต่โบราณเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ... ผ่านการสวดมนต์...

1

นกเลานทานSTORYTELLER

อาจารยนพวรรณ ยตธรรม*Noppawan Yutitham

บทคดยอ นทานเปนเร อง เลาทมนษยทก เผาพนธ สบทอดกนมาอยางยาวนาน เปนจดเรมตนในการสรางจนตนาการใหเดกชวยใหเดกไดเรยนรชวตในโลกแหงความเปนจรงเปนเครองมอบมเพาะคณธรรมจรยธรรมมาแตโบราณเปนมรดกทางวฒนธรรมของชนชาตและเปนตวชวยในการแลกเปลยนเรยนรขามวฒนธรรมทไดรบความนยมในหมชนทกระดบชน ในทกวฒนธรรมมนกเลานทาน ทงทเลาเพอความบนเทง เพอถายทอดความร หรอเพอเลยงชพ จนกอเกดนกเลานทานทมชอเสยงโดงดง เชน สนทรภ, อสป, ฌอง-เดอลาฟอนเต,ชารลแปโร,ฮนสครสเตยนแอนเดอรสน,พนองตระกลกรมมและวอลเตอรอเลยสดสนยและยงตอยอดเปนธรกจใหญระดบโลกไดอกดวยคำสำคญ: การเลานทาน, นกเลานทาน, สนทรภ,อสป, ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต, ชารล แปโร, ฮนสครสเตยนแอนเดอรสน,พนองตระกลกรมม,วอลเตอรอเลยสดสนย

ABSTRACT Tale is a story told by people of allraces for a long time. It initiates children’simagination,helpingthemlearnthingsintherealworld.Ithasbeenatoolforteachingmoralssincetheancienttime,people’sculturalheritage,andacross-culturalleaningtoolpopularamongpeopleofallclasses.Inallcultures,therearestorytellers,whotellstoriesforentertainment,forpassingonknowledge,or fora living.Along theway there

*หวหนาสำนกงานหองสมดมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร

have been such famous storytellers as SunthornPhu, Aesop, Jean de La Fontaine, CharlesPerrault,HarnsChristianAndersen,theBrothersGrimm,andWalterEliasDisney.Storytellinghasbecomeaworld’sbigbusiness.Keywords: storytelling, storyteller, SunthornPhu, Aesop, Jean de La Fontaine, CharlesPerrault,HarnsChristianAndersen,TheBrothersGrimm,WalterEliasDisney.

บทนำ มนษยทกชาตทกภาษารจกการเลาและการฟงนทานมานานจนเกดนกเลานทานทมชอเสยงเปนทรจกไปทวโลกมาหลายรอยป การเลานทานนนสามารถเลาไดเกอบทกโอกาส ไมวาจะเปนการเลาในงานประเพณเลาประกอบพธกรรรมทางศาสนาเลาขณะทำงานรวมกนหรอเลายามวางในขณะพกผอนจากการงานหรอเสรจสนภารกจตางๆ โดยจดประสงคสวนใหญในการเลานทานกเพอสรางความสนกสนานบนเทงใจ ใชสงสอนเตอนใจหรอปรบเปลยนพฤตกรรม ใชเปนเครองมอใหความรเร องตาง ๆ ทางออม เชน ดนฟาอากาศปรากฏการณทางธรรมชาต วธการทำงาน เปนตนรวมถงใชเปนเครองมอในการเผยแผศาสนาและความเชอดวย เชน นทานทเกยวกบเทพเจา นทานหลกธรรมตาง ๆ ในแตละทองถนจะมนทานของตนเองซงสวนใหญมกใชเปนเครองมอในการสอนคณธรรมจรยธรรมใหแกคนในสงคมของตนใหอยรวมกนอยางสงบสข

2

ววฒนาการของการเลานทานนนอาจกลาวไดวากำเนดขนมาพรอมกบภาษาพดกวาไดเปนความตองการสอสารระหวางกนของผคนในสงคม เพอถายทอดประสบการณ ความคด ความเชอ ความหวาดกลวความศรทธาของตนไปสผอนและลกหลาน สบสานรนตอรนไปเรอย ๆ แรกเรมนน มนษยเรมการบอกเลาเรองราวผานการสวดมนต มกรองเพลงหรอสวดมนตขณะกำลงทำงาน เพอสรางกำลงใจและความครนเครงในกลม ตอมาพฒนาเปนการบอกเลาคานยมทางสงคมการศกษา วฒนธรรมและนานวนเขาจงกลายเปนความทรงจำพนบาน (folk memory) ไป (กำพล พกนนทและคณะ,ออนไลน,2554)

ลกษณะและประเภทของนทาน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ.2542(2546, หนา 588) ใหความหมายของนทานไววานทานคอเรองทเลากนมา นอกจากนยงมผทสนใจศกษาเรองนทานไดใหความหมายของ“นทาน”ไวคลายกนเชนนทานในทางคตชนวทยาหมายถงเรองทเลาสบตอกนมาจนกลายเปนมรดกทางวฒนธรรม (ประคอง นมมานเหมนท, 2537, หนา 59) นทานเปนศพทภาษาบาลหมายถงคำเลาเรอง มลกษณะการเลาทเปนกนเองหากเปนขอเขยนกจะใชภาษาพดหรอภาษาปากในการเขยน มลกษณะคลายกบการเลาดวยวาจา (สมามาลยพงษไพบลย,2542,หนา7) การแบงประเภทของนทานนนมทฤษฎทสามารถนำมาใชพจารณาแบงประเภทของนทานไดดอยทฤษฎหนงคอ “กฎวรรณกรรมพนบานของเอกเซล ออลรค(Axel Olrik)” ซงเปนนกคตชนวทยาชาวเดนมารคทมชอเสยงในยโรป ผลงานของเขาเปนทยอมรบวาสามารถใชเปนพนฐานสำหรบการศกษาคตชนวทยา โดยเขามความเชอวาวรรณกรรมพนบานมกฎทเปนความจรงเฉพาะของตวมนเอง(กงแกวเพชราช,2528,หนา12-13)ดงน 1. กฎของการเรมเรองและการจบเรอง (The law of opening and closing)ไมไดเรมเรองหรอจบเรองลงในทนททนใด การเรมเรองจะเรมจากความสงบไปสความตนเตน สวนการจบเรองจะเรมจากความตนเตน

แลวคลคลายไปสความสงบ 2. กฎของการซำ (The law of repetition)เปนการเนนความสำคญของบคคล สงของ สถานทหรอเหตการณโดยการซำฉาก เพอความหนกแนนหรอความสมบรณของเนอเรอง 3. กฎของจำนวนสาม (The law of three)มกปรากฏในวรรณกรรมพนบานตามความเชอทางศาสนาทเชอวาธรรมชาตจะจดระบบของตวมนเองดวยจำนวนสามซงถอเปนจำนวนสงสดของบคคลและสงของเชน พนดน-ทองฟา-ทะเล, สวรรค-โลก-นรก, อดต-ปจจบน-อนาคตเปนตน(มบางทความเชอในบางศาสนาใชจำนวนส) นอกจากนกฎของจำนวนสามยงหมายถงการทตวละคร3ตวปรากฏในเวลาเดยวกนและแตละตวจะมเอกลกษณเปนของตนเอง 4. กฎของตวละคร 2 ตว ในหนงฉาก (The law of two to a scene) ในฉากหนงมกจะมตวละครทมบทบาทสำคญตอกน 2 ตว เชน เดกหนมกบมงกรเดกนอยกบแมของเขาเปนตน 5.กฎของความตรงกนขาม(The law of con-

trast) เปนกฎสำคญพนฐานในการสรางโครงเรองทตองมความตรงกนขามกนของตวละครและการกระทำเชน ความรำรวยกบความยากจน คนหนมกบคนแกคนโงกบคนฉลาดพระเอกกบผรายเปนตน 6. กฎของฝาแฝด (The law of twins)อาจเปนคแฝดจรง เปนคพกบนอง หรอตวละคร 2 ตวทมบทบาทเหมอนกนและตกอยในชะตากรรมเดยวกนหากทงคมความตางกนกมกจะมบทบาทตอกนเสมอเชน คนดกบคนชวตอสกนเพอแยงผหญงคนเดยวกนเปนตน 7. กฎความสำคญของตำแหนงตนและตำแหนงทาย (The important of initial and final position) เปนการจดลำดบของตวละครหรอสงของในเรอง หากมตวละครหรอสงของจำนวนมาก มกจะกลาวถงลำดบแรกกอนแลวจงเนนลำดบสดทาย โดยตวละครตวสดทายมกจะมความสำคญและไดรบความเหนอกเหนใจมากทสด 8. กฎของโครงเรองเดยว (The law of the single strand) ดำเนนเรองไปเรอย ๆ ไมสลบซบซอน

3

ไมยอนกลบไปบรรยายรายละเอยดทขาดหายไป หากตองการทราบเรองทผานไปแลวจะตองพจารณาจากบทสนทนาของตวละคร 9.กฎแบบอยาง (The law of patterning) เปนระเบยบทรกษาไวซงคาของความสวยงามในตวเรองบทบาทของตวละครหรอสถานการณ โดยคำพดของตวละครจะซำแบบเดม เชน เดกหนมคนหนงเขาไปในดนแดนของยกษ 3 วนตดตอกน ในแตละวนเขาจะเผชญกบยกษตนหนงและโตเถยงกนดวยคำพดทเหมอนกนทกครงแลวฆายกษแตละตวในสภาพเดยวกนทกครง 10.กฎแหงภาพ (The use of tableaux scenes)เปนการพรรณนาใหเหนภาพฉากสำคญและนาประทบใจ 11.กฎของความสมเหตสมผล (The logic of the sage) ความเชอในปาฏหารย ความมหศจรรยเวทมนตรคาถา เปนพนฐานของกฎน ซงเปนไปไดและเปนความสมเหตสมผลภายในเรองนน ๆ จะนำมาเปรยบเทยบกบความเปนจรงในโลกไมได 12.กฎเอกภาพของโครงเรอง (The unity of plot)สวนประกอบของเรองราวทงหมดจะตองมงสโครงเรองหลกเพยงจดเดยว 13.กฎของการเพงจดสนใจทตวละครตวเอก(The concentrationon a leading character) จะเนนบรรยายถงตวละครเอกในเรองมากกวาตวละครตวอนๆโดยจะเนนบคลกของตวละครเอกใหเดนไวเสมอ

การแบงประเภทของนทานโดยใชแบบของนทานหรอลกษณะของเนอเรองเปนเครองมอในการแบง (ประคอง นมมานเหมนท, 2543,หนา 8 – 33)สามารถแบงอยางกวางๆไดดงน 1. นทานปรมปราหรอนทานทรงเครอง (fairy tale) เปนเรองทคอนขางยาว มเหตการณหลาย ๆเหตการณประกอบขนมาเปนเรองราว มทงเหตการณทขดแยงกนและคลอยตามกน ตวเอกของเรองมกมคณสมบตพเศษเหนอมนษยทวไปมอทธฤทธปาฏหารยเนอเรองสนกสนานตนเตนเตมไปดวยจนตนาการตนรายปลายด ชวงเวลาและสถานทของเรองไมชดเจนมกขนตนเรองวา “กาลครงหนง ณ เมองแหงหนง…”

เชนปลาบทองสงขทองเปนตน 2. นทานทองถน (legend or sage) ลกษณะคลายนทานปรมปราแตเนอเรองจะสนกวา มกเปนเรองเกยวกบความเชอ คตนยม ขนบประเพณ มการอางองหลกฐานประกอบในลกษณะของสถานทจรง ตวบคคลจรง เพอความนาเชอถอ เชน เจาแมสรอยดอกหมากพระยากงพระยาพานเปนตน 3. นทานอธบาย (explanatory tale) ลกษณะคลายนทานปรมปราและนทานทองถน เนอเรองจะตอบคำถามเรองความเปนมาของสถานทเชนผาแดงนางไอเขาตามองลาย ผานางคอย เปนตน รวมทงตอบคำถามเรองปรากฏการณตาง ๆ ดวย เชน ทำไมมดตะนอยจงเอวคอดกำเนดดาวลกไกเปนตน 4. นทานชวต (novella or romantic tale)เรองราวคอนขางยาวและมลกษณะใกลเคยงกบชวตจรงของมนษยทวไป เนอเรองมทง รก โลภ โกรธหลง กลว ตวเอกตองใชสตปญญาในการแกปญหาตองเขมแขงอดทนและกลาหาญ เชน ขนชางขนแผนพระลอเปนตน 5. นทานเรองผ(ghost tale) เปนเรองเกยวกบความเชอเนอเรองตนเตนเขยาขวญตวเอกเปนวญญาณภตผ ซงจะปรากฏตวแสดงอทธฤทธ หลอกหลอน สงสเพอใหความชวยเหลอมนษยหรอแกแคน เชน แมนาคพระโขนงผกองกอยผกระสอผกระหงเปนตน 6. นทานวรบรษ (hero tale) เลาถงคณธรรมความกลาหาญ เฉลยวฉลาด การเปนแบบอยางทดการตอสหรอวรกรรมของตวเอกทมกเปนวรบรษของเผาพนธ รวมทงการผจญภยตาง ๆ ของตวเอกทเกงกลาเกนกวามนษยทวไป เชน ไกรทอง โรบนฮด เฮอรควลสเปนตน 7. นทานคำสอน (fable) เปนเรองเลาสน ๆมเนอหาสอนใจ สอนการดำเนนชวต การปฏบตตวทดมทงการบอกเลาแบบตรงๆและเลาเปรยบเทยบเปนอทาหรณ ตวเอกเปนไดทง คน สตว เทพยดา เชนนทานสภาษตตางๆนทานอสปเปนตน 8. นทานศาสนา (religious tale) เปนเรองประวตของบคคลในศาสนา อาจมการแสดงอทธฤทธหรออภนหารประกอบ เชน พระพทธเจา พระเยซ

4

หลวงปทวดเหยยบนำทะเลจดเปนตน 9. นทานชาดก (jataka tale) เปนเรองของพระพทธเจาทเสวยพระชาตเปนพระโพธสตว เนอเรองถายทอดถงคณธรรมขนสง โดยเฉพาะทศบารม ไดแกทานศลเนกขมมะปญญาวรยะขนตสจจะอธษฐานเมตตาอเบกขาและความเชอเรองการกลบชาตมาเกดเชนทศชาตชาดกเปนตน10. เทพนยายหรอเทพปกรณม (myth) ตวเอกจะเปนเทพยดา นางฟา และบคคลทมสวนเกยวของกบพธกรรมตาง ๆ เชน พระอนทร นางสงกรานตเมขลากบรามสรเปนตน 11. นทานสตว (animal tale) ตวเอกจะเปนสตวทสมมตใหมความรสกนกคดและพดไดแบบมนษยเนอเรองแสดงออกถงความเฉลยวฉลาดโงเขลาซอสตยคดโกง และอน ๆ ทเปนพฤตกรรมทว ๆ ไปของมนษยสวนใหญเนอเรองจะสน ๆแทรกคตสอนใจประเภททำดไดดทำชวไดชวเชนนทานอสปเปนตน 12. นทานตลก(jest or merry tale)เปนเรองสนๆเลาถงพฤตกรรมหรอเหตการณทไมนาจะเปนไปไดหรอเรองทเกดจากความโง การแกเผด การพนนขนตอเนนพฤตกรรมผดปกตทบคคลทวไปเหนเปนเรองตลกขบขน รวมถงเรองทางเพศทถายทอดผานการใชกลวธทางภาษาประเภทคำผวนมกแทรกแงคดการปฏบตตนไวดวยเชนศรธนญชยหวลานนอกครเปนตน 13. นทานเขาแบบ (formula tale) เปนเรองเลาทมแบบแผนในการเลาแตกตางจากนทานประเภทอน ไดแก นทานไมรจบ นทานไมจบเรอง มเจตนาหยอกเยาผฟงใหสนกสนานมสวนรวมในการเลานทานชวยแตงเรองหรอตอบคำถามเมอผฟงตดตามฟงอยางตงอกตงใจกจะหยดเลาเพอใหผฟงคะยนคะยอใหเลาตอ ผเลากจะเลาออกมาทละประโยคโดยเปลยนเพยงจำนวนหรอตวเลขเทานนจงเลาตอไปไดโดยไมจบนทานประเภทนมประโยชนในการสอนนบเลขใหแกเดกๆเชนสงโตกบสนขจงจอกเปนตนนทานหลอกคนฟงนทานลกโซเปนเรองทตวละครมพฤตกรรมเกยวของกนไปเรอยๆโดยไมมจดจบเชนยายกะตาปลกถวปลกงาใหหลานเฝาเปนตน 14. นทานปรศนา (riddle tale) เปนนทานทผก

เงอนงำใหผฟงทาย คดตาม หรอแสดงความคดเหนตอเรองทเลาได เชน นทานปรศนาธรรมตาง ๆ นทานเวตาลเปนตน

นอกจากนยงมการแบงประเภทของนทานโดยใชเขตพนทภมศาสตรเปนเครองมอในการแบงดวยดงน 1. นทานเขตอนเดยมนทานศาสนาและนทานชาดกของศาสนาพราหมณศาสนาพทธและศาสนาอนๆนกมานษยวทยาถอวาอนเดยเปนแหลงกำเนดใหญแหงนทานตอมาจงไดแพรกระจายไปเกอบทวโลก 2. นทานเขตประเทศทนบถอศาสนาอสลามในเขตนใชภาษาอาหรบ มขนบธรรมเนยม ประเพณและพธกรรมทางศาสนาเหมอนกน และถอวาการเลานทานเปนอาชพสำคญ มนกเลานทานอยทวไป นทานสำคญไดแกพนหนงทวา(Thousand and One Night) 3. นทานเขตชนชาตยวในเอเชยไมเนอร มชนชาตยวเปนตวกลางถายทอดนทานจากเอเชยไปยโรปและจากยโรปมาเอเชย มนทานจำนวนมากทเลากนแพรหลายในชมชนชาวยวทตงถนฐานอยในยโรปและอเมรกา 4. นทานเขตสลาวก เปนดนแดนในเขตตะวนออกของรสเซยแผขยายไปจนถงตอนกลางของไซบเรยเปนนทานของกลมชนทใชภาษาสลาวก (ภาษาสลาวกเปนภาษาแมของชาวสลาฟทสวนใหญตงถนฐานอยในยโรปตะวนออกและคาบสมทรบอลขาน) 5. นทานเขตรฐตางๆ ทางตะวนออกของทะเลบอลตก ไดแก ฟนแลนด เอสโตเนย ลตเวย และลทวเนย 6. นทานเขตแหลมสแกนดเนเวยไดแกสวเดนนอรเวย เดนมารก เกาะฟาโร (Faroe Island) และไอซแลนด(Iceland) 7. นทานเขตเยอรมนนทานในเขตนมลกษณะผสมจากหลายถน เนองจากเยอรมนมเขตตดตอกบทางตะวนออกของประเทศสโลวาเกย และยงตดตอกบประเทศในยโรปตะวนตกและยโรปใตอกดวย นทานในเขตนจงมลกษณะคลายกบนทานของประเทศแถบทะเลบอลตก โบฮเมย ยโกสลาเวย ฮงการ เบลเยยม

5

และเนเธอรแลนด 8. นทานเขตฝรงเศส ประเทศฝรงเศสเปนแหลงกำเนดวฒนธรรมของยโรปแหงหนง มนทานตาง ๆทเปนทนยมเลาสบตอกนมาและกระจายไปทวยโรปนทานเหลานไดตดตามชาวฝรงเศสทไปตงถนฐานในแถบตางๆของโลกดวยเชนสหรฐอเมรกา(แถบรฐลยเซยนาและมสซร)และในทวปอฟรกา 9. นทานเขตสเปนและโปรตเกส ดนแดนแถบนเคยถกแขกมวรปกครองอยเปนเวลานานถง 700 ปนทานจงมลกษณะแตกตางออกไปจากแถบอนๆดวยวามอทธพลของวฒนธรรมอสลามปรากฏปะปนอยกบอทธพลของศาสนาครสตนกายออรโธดอกซและนกายคาทอลก มนทานเกยวกบเทวดาและนกบญมากมาย เมอชาวสเปนและโปรตเกสอพยพไปตงถนฐานทอน เชน ในอเมรกาเหนอและอเมรกาใต กนำนทานตดไปเลาดวย 10. นทานเขตอตาล นทานในแถบนไดกระจายตอเนองไปยง ซซล ซารดเนย เกาะคอรซกา และเกาะมอลตาดวย 11. นทานเขตองกฤษนทานขององกฤษมไมมากนกแตมนทานทเปนทรจกโดยทวไปคอแจคผฆายกษ 12. นทานเขตสกอตแลนดและไอรแลนดนทานในเขตนมผนำไปแปลเปนภาษาอนหลายภาษา และถายทอดไปทวโลก ไมวาจะแบงประเภทของนทานดวยหลกใด ๆกตามลกษณะรวมขอหนงของนทานประเภทตางๆไดแกการเปนกลวธอนแยบยลทบรรพบรษสรางสรรคขนมาอยางยาวนานเปนรอยเปนพนป เพอชวยใหลกหลานไดเรยนรวฒนธรรมและสงคม เขาใจโลก เขาใจชวตมศลธรรม คณธรรม จรยธรรม และยงไดสรางนกเลานทานผมชอเสยงไวหลายตอหลายคนเลยทเดยว

นกเลานทานเอกของไทย: สนทรภ พระสนทรโวหาร(ภ)เกดเมอวนท26มถนายนพ.ศ. 2329 (ตรงกบวนจนทร เดอน 8 ขน 1 คำปมะเมย จลศกราช 1148) เวลา 2 โมงเชา ณดานเหนอของพระราชวงหลง (บรเวณสถานรถไฟบางกอกนอยในปจจบน) เชอกนวาหลงจากสนทรภ เกดไดไมนานบดามารดากหยารางกน บดาออกไปบวชอยทวดปากรำอนเปนภมลำเนาเดม สวนมารดาไดเขาไปอยในพระราชวงหลง ถวายตวเปนนางนมของพระองคเจาหญงจงกลพระธดาในเจาฟากรมหลวงอนรกษเทเวศรดงนน สนทรภจงไดอยในพระราชวงหลงกบมารดาและถวายตวเปนขาราชการในกรม ในเรองบดา-มารดาของสนทรภนน บนทกสวนใหญของไทยมกกลาวถงตนตระกลของสนทรภวามบดาเปนชาวบานกรำ อำเภอแกลง จงหวดระยองมารดาเปนชาวเมองอนเนองจากเชอถอตามพระนพนธของสมเดจฯ กรมพระยาดำรงราชานภาพ เรอง “ชวตและงานของสนทรภ” ตอมามการคนพบ ขอมลมากขนจงมแนวคดเกยวกบตนตระกลของสนทรภแตกตางกนออกไป โดยนกวชาการสวนใหญเหนพองกนวามบดาเปนชาวบานกรำ เมองแกลง จงหวดระยองเนองจากปรากฏขอมลกลาวถงวงศวานของสนทรภไวอยใน “นราศเมองแกลง” แตความเหนเกยวกบฝายมารดาแตกออกเปนหลายสวนสวนหนงวาไมทราบทมาแนชดสวนหนงวาเปนคนฉะเชงเทราและสวนหนงวาเปนคนเพชรบร และพบวาทอนสาวรยสนทรภ จงหวดระยอง บนทกวาบดาของสนทรภเปนชาวบานกรำ

6

ชอพอพลบมารดาเปนชาวเมองฉะเชงเทรา ชอแมชอยแตทวาแนวคดทไดรบการยอมรบกนคอนขางกวางขวางคอ ฝายมารดาเปนชาวเมองเพชร สบเนองจากเนอความใน “นราศเมองเพชร” และเชอวาสนทรภมน อ ง ส า ว ต า ง บ ด า อ ก ส อ ง คนช อ ฉ ม แ ล ะน ม(สนทรภ, ออนไลน, 2556) กลาวกนวาในวยเดกสนทรภ ได ร ำ เ ร ยนหน งสอ กบพระในสำนกวดชปะขาว (รชกาลท 4 พระราชทานนามใหมวาวดศรสดารามอยรมคลองบางกอกนอย)ตอมาไดเขารบราชการเปนเสมยนนายระวางกรมพระคลงสวนในกรมพระคลงสวน แตไมชอบทำงานอนนอกจากแตงบทกลอนซงสามารถแตงไดดตงแตยงรนหนม และไดลอบรกกบนางขาหลวงในวงหลงจงถกโบยและจำคกเมอออกจากคกกเดนทางไปหาบดาทเมองแกลงจงหวดระยอง ในการเดนทางครงนสนทรภไดแตง “นราศเมองแกลง” ในนราศไดบนทกสมณศกดของบดาไวดวยวาเปน “พระครธรรมรงส” เจาอาวาสวดปากรำหลงกลบจากเมองแกลง สนทรภตองตดตามพระองคเจาปฐมวงศในฐานะมหาดเลก ตามเสดจไปในงานพธมาฆบชาทอำเภอพระพทธบาท จงหวดสระบร เมอปพ.ศ. 2350 และไดแตง “นราศพระบาท” ไวในการเดนทางครงนดวย หลงจากนไมพบผลงานของสนทรภอกเลยจนกระทงเขารบราชการในกรมพระอาลกษณป พ.ศ. 2359 รบราชการเปนอาลกษณปลายแถวมหนาทเฝาคอยรบใชเวลาทรงพระอกษร แตกมเหตใหสนทรภไดแสดงฝมอกลอน เมอพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยทรงพระราชนพนธกลอนบทละครเรอง“รามเกยรต”ตดขดและไมมผใดตอกลอนไดตองพระราชหฤทย จงโปรดฯ ใหสนทรภทดลองแตงปรากฏวาแตงไดด จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯเลอนใหเปน“ขนสนทรโวหาร”บทกลอนในรามเกยรตทสนทรภไดแตงในคราวนนคอตอนนางสดาผกคอตายและตอนศกสบขนสบรถ ในฉากบรรยายรถศกของทศกณฐ ตอมาสนทรภไดเลอนยศเปน“หลวงสนทรโวหาร”ไดรบพระราชทานบานหลวงอยททาชางใกลกบวงทาพระตองเขาเฝาเปนประจำเพอคอยถวายความเหนเกยวกบพระราชนพนธ และไดรวมในกจการฟนฟศลปวฒนธรรมชวงตนกรงรตนโกสนทรโดยเปนหนงในคณะรวมแตง

“ขนชางขนแผน”ขนใหม ระหวางรบราชการ สนทรภตองโทษจำคกเพราะถกอทธรณวาเมาสราทำรายผใหญ แตจำคกไดไมนานพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยกพระราชทานอภยโทษ วากนวาเปนเพราะทรงตดขดบทพระราชนพนธเรองสงขทอง และไมมใครแตงไดตองพระราชหฤทยภายหลงพนโทษ สนทรภไดเปนพระอาจารยถวายพระอกษรสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาอาภรณพระราชโอรสในรชกาลท2และเชอวาสนทรภแตงเรอง“สวสดรกษา”ในชวงน เมอป พ.ศ. 2367 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยเสดจสวรรคต สนทรภไดรบพระบรมราชปถมภจากราชสำนกใหมในพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวและไดรบพระอปถมภจากพระบรมวงศานวงศพระองคอนๆอยเสมอ เชน เปนพระอาจารยถวายอกษรเจาฟากลางและเจาฟาปวพระโอรสในเจาฟากณฑลทพยวด และแตง “เพลงยาวถวายโอวาท”ในชวงน นอกจากนนยงไดอยในพระอปถมภของพระองคเจาลกขณานคณและกรมหมนอปสรสดาเทพอกดวย ตอมาสนทรภไดออกบวชและยายไปจำพรรษาท วดตาง ๆ หลายแหง เทาท พบระบในงานเขยนไดแก วดเลยบ วดแจง วดโพธ วดมหาธาตและวดเทพธดาราม และทวดเทพธดารามนเอง ภายหลงมการคนพบวรรณกรรมททรงคณคาถกเกบซอนไวใตเพดานหลงคากฏสนทรภบวชอยเปนเวลา18ประหวางนนไดเขยนงานขณะเดนทางธดงคไปในทตางๆทวประเทศ ปรากฏเปนนราศมากมาย และเชอวานาจะยงมนราศทคนไมพบอกเปนจำนวนมาก และงานเขยนชนสดทายทแตงขณะจำพรรษาอยทวดเทพธดารามในพ.ศ.2385ขณะมอายได56ปกอนลาสกขาคอ “รำพนพลาป” เพราะหลบฝนเหนเทพยดาจะมารบตวไป เมอตนขนจงคดวาตนคงถงฆาตแลว จงแตงเรองพรรณนาถงความฝนและเลาเรองราวทไดประสบมาในชวตแลวจงลาสกขาเพอเตรยมตวตาย หลงจากลาสกขา สนทรภไดรบพระอปถมภจากเจาฟานอยหรอสมเดจเจาฟาจฑามณกรมขนอศเรศรงสรรครบราชการสนองพระเดชพระคณทางดานงานวรรณคด

7

แตงเสภาพระราชพงศาวดาร บทเหกลอมพระบรรทมและบทละครเร อง “อภยนราช” ถวาย เม อถงปพ.ศ. 2394 พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวเสดจสวรรคต เจาฟามงกฎเสดจขนครองราชยเปนพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวและทรงสถาปนาเจาฟานอยขนเปนพระบาทสมเดจพระปนเกลาเจาอยหวชวงนสนทรภไดรบการแตงตงเปนเจากรมอาลกษณฝายพระราชวงบวร มบรรดาศกดเปน “พระสนทรโวหาร”เชอกนวาสนทรภพำนกอยในเขตพระราชวงเดมใกลหอนงของพระยามนเฑยรบาล (บว) ตราบจนสนชวตเมอพ.ศ.2398สรรวมอายได69ป สนทรภเปนผมบทบาทสำคญในการสรางวรรณคดรอยกรองประเภทกลอน ทงยงกำหนดวธในการประพนธแบบใหมใหแกการแตงกลอนสภาพดวยการแตงกลอนแบบใหมนเรยกกนวา “กลอนตลาด”เพราะเปนทนยมอยางมากในหมชาวบานนนเองกลาวไดวาสนทรภเปน “บรมครทางกลอนแปดและกวเอก”สรางผลงานใหเปนทรจกและนยมแพรหลายในหมประชาชนไทย เนองจากกวนพนธในยคกอนมกเปนคำฉนทหรอลลตซงยากทประชาชนจะเขาถง ในประเทศไทยมการสรางอนสาวรยสนทรภแหงแรกขนทตำบลกรำอำเภอแกลงจงหวดระยองซงถอเปนบานเกดของบดาของสนทรภ โดยวางศลาฤกษเมอวนท 30 ธนวาคมพ.ศ. 2498 อนเปนปครบรอบ100 ป การเสยชวตของสนทรภ และมพธเปดอยางเปนทางการเมอวนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2513ภายในอนสาวรยมหนปนของสนทรภและตวละครในวรรณคดเรองเอกคอ “พระอภยมณ” นอกจากนยงมอนสาวรยสนทรภทจงหวดอนๆ อกไดแก ทานำหลงวดพลบพลาชยตำบลคลองกระแชงอำเภอเมองจงหวดเพชรบร อนเปนจดทสนทรภเคยมา ตามทระบไวในนราศเมองเพชร และผคนสวนหนงเชอวาจงหวดเพชรบรเปนบานเกดของมารดาของสนทรภดวยอนสาวรยอกแหงหนงอยทวดศรสดาราม เนองจากเปนสถานททเชอวาสมยเปนเดก สนทรภไดศกษาเลาเรยนอยทน นอกจากนยงมรปปนหนขผงสนทรภและหนขผงในวรรณคดเรองพระอภยมณ จดแสดงอยทพพธภณฑหนขผงไทยจงหวดนครปฐมดวย

สวนพพธภณฑสนทรภนน อยในอาคารทเชอวาเปนกฏของสนทรภสมยเมอจำวดอยทวดเทพธดารามถนนมหาไชย กรงเทพฯ ปจจบนเปนทตงของสมาคมนกกลอนแหงประเทศไทย และมการจดกจกรรมในวนสนทรภเปนประจำทกป

อนสาวรยสนทรภตำบลกรำอำเภอแกลงจงหวดระยอง

นอกจากจะเปนกวเอกของชาตแลวในงานวจยทนฟลไบรท-เฮยสของคาเรนแอนนแฮมลตน(Karen Ann Hamilton) ไดเปรยบเทยบสนทรภเสมอนเปน“เชกสเปยรแหงประเทศไทย” ดวย (Hamilton, Online, n.d.) นอกจากน เม อป พ.ศ. 2529ในโอกาสครบรอบวนเกด200 ป ของสนทรภ องคการยเนสโกไดประกาศใหสนทรภ เปน “บคคลสำคญของโลกทางดานวรรณกรรม”นบเปนชาวไทยคนท5และเปนสามญชนชาวไทยคนแรกทไดรบเกยรตนสมาคมภาษาและหนงสอแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภไดจดพมพหนงสอ “อนสรณสนทรภ200 ป” เพอเผยแพรผลงานของสนทรภดวย ในปพ.ศ. 2530 นายเสวตร เปยมพงศสานต อดตรองนายกรฐมนตรไดจดตงสถาบนสนทรภขนเพอสงเสรมกจกรรมเกยวกบการเผยแพรชวตและผลงานของสนทรภใหเปนทรจกกนอยางกวางขวางมากยงขนและกำหนดใหวนท 26 มถนายน ของทกป เปน“วนสนทรภ”นบแตนน สนทรภแตงคำประพนธไวมากมายทงนราศ

8

สภาษตบทเสภาบทละครบทเหกลอมพระบรรทมและแตงนทานไว5เรองไดแก 1.โคบตรเชอวาเปนงานประพนธชนแรกของสนทรภ เปนเรองราวของ“โคบตร”ซงเปนโอรสของพระอาทตยกบนางอปสร แตเตบโตขนมาดวยการเลยงดของนางราชสห 2.พระอภยมณคาดวาเรมประพนธในสมยรชกาลท 2 และแตง ๆ หยด ๆ เรอยมาจนถงสมยรชกาลท 4 เปนผลงานชนเอกของสนทรภ ไดรบยกยองจากวรรณคดสโมสรใหเปนสดยอดวรรณคดไทยประเภทกลอนนทาน 3.พระไชยสรยาเปนนทานทสนทรภแตงดวยกาพยหลายชนด ไดแก กาพยยาน 11 กาพยฉบง 16 และกาพยสรางคนางค 28 เปนนทานสำหรบสอนอาน เนอหาเรยงลำดบจากงายไปยากเรมจากแมกกาแมกนกงกกกดกบกมและเกยเชอวาแตงขนประมาณพ.ศ.2383-2385 4.ลกษณวงศ เปนนทานแนวจกรๆวงศๆทนำโครงเรองมาจากนทานพนบาน แตมตอนจบทแตกตางไปจากนทานทวไป เพราะไมไดจบดวยความสขแตจบดวยงานสมโภชศพนางทพเกสร ชายาของลกษณวงศทสนชพดวยการสงประหารของลกษณวงศเอง 5.สงหไกรภพ เชอวาเรมประพนธเมอครงถวายอกษรเจาฟาอาภรณ ภายหลงจงแตงถวายกรมหมนอปสรสดาเทพและนาจะหยดแตงหลงจากกรมหมนอปสรสดาเทพสนพระชนม สงหไกรภพเปนตวละครเอกทแตกตางจากตวพระในเรองอนๆเนองจากเปนคนรกเดยวใจเดยวไมเจาช เหมอนตวละครอนๆของสนทรภ

นกเลานทานเอกของโลก

อสป (Aesop) มชอเสยงมากเมอประมาณ 620 – 560 ปกอนครสตศกราช วากนวาเขาเปนทาสในสมยกรกโบราณ มสตปญญาเฉลยวฉลาด มความสามารถในการเลานทาน โดยนทานของเขานนมกมตวเอกเปนสตวตางๆสอดแทรกปรชญาแงคดคำสอนคตเตอนใจเอาไวอยางแนบเนยน สามารถนำไปประยกตใชกบชวตประจำวนได ทงเดกและผใหญชอบฟงนทานของเขามากจนลมไปวาเขาเปนทาส คนฟงจะฟงอยางเพลดเพลนโดยไมรสกวาเขากำลงสอนวธการปฏบตตนใหอยในศลธรรมอนด เมอพนจากความเปนทาสแลวอสปไดหาเลยงชพดวยการเลานทาน และนทานทกเรองของเขานนเรยกขานโดยรวมวา “นทานอสป”ซงมาจากชอของเขานนเอง อสปเปนนกเลานทานดวยปาก เขาไมเคยเขยนนทานเปนลายลกษณอกษรเมอเขาถงแกกรรมแลวไดมนกเขยนชาวกรกรวบรวมนทานของเขามาเขยนเปนหนงสอและถกลมเลอนไปจนในป ค.ศ. 1844 มการคนพบหนงสอเลมนทวหารเขาเอธอส (Mount Athos) และเผยแพรนทานออกไปทวโลก

9

ฌอง-เดอ ลา ฟอนเต(Jean de La Fontaine) เปนชาวฝร งเศส เกดเม อ ค.ศ. 1621ในครอบครวทมฐานะด จบการศกษาดานนตศาสตรมความสนใจอานและเขยนกวนพนธมาตงแตเดกผลงานเลมแรกท ไดร บการตพมพคอ บทละครEunuchus of Terence ผลงานทสรางชอคอการรวบรวมและเรยบเรยงนทานขนใหม โดยเฉพาะอยางยงนทานเกยวกบสตว โดยมอสปเปนแรงบนดาลใจสำคญนทานของฌอง-เดอ ลา ฟอนเต มจดเดนอยทการเสรมสรางศลธรรม แทรกความรความตระหนกในธรรมชาตของมนษย นทานของเขาหนกไปในทางเสยดสวพากษ สงคม ศาสนาและความเชอตาง ๆ ตวละครในนทานมลกษณะโหดรายปาเถอนไมเหมาะสำหรบเดกผลงานนทานเลมแรกของเขาชอ “Fables Choisies” ตพมพเมอวนท 31 มนาคม ค.ศ. 1668 และเขาไดรบการยกยองวาเปน “นกเลานทานทยงใหญทสดของฝรงเศส”

ชารล แปโร (Charles Perrault) เปนชาวฝรงเศสเกดเมอค.ศ.1628ในครอบครว

ทมงคง สนใจเรยนรในศาสตรทกแขนง เปนนกเรยนระดบหวกะทของสถาบนกฎหมาย สถาบนวทยาศาสตรและสถาบนศลปะ เปนสมาชกของสำนกคดทเปนศนยรวมของปญญาชนในสมยนน ชอบเขยนหนงสอเสรมสรางปญญาไมนยมความคดแบบโบราณเขาเชอในอนาคตและการพฒนาเปนพระสหายของพระเจาหลยสท14คอยถวายคำปรกษาในเรองอาคารสงทอและกวนพนธแมเขาจะมความคดสมยใหมมาก แตผลงานทสรางชอกลบเปนการรวบรวม นทานโบราณ ซงเขาหนมาสนใจอยางจรงจงเมออายลวงเขาประมาณ 70 ป หนงสอรวบรวมนทานโบราณและนทานทเขาแตงขนใหมทมชอเสยงคอ “Stories or Fairy Tales from Bygone Eras” หรอทรจกกนทวโลกในชอ “Tales of Mother Goose”และเขายงแปล“100 Fables”ซงเปนหนงสอรวมนทานอสปจากภาษาละตนเปนภาษาฝรงเศสอกดวย

ฮนส ครสเตยน แอนเดอรสน(Harns Christian Andersen) เปนชาวเดนมารกเกดเมอค.ศ.1805ในยานสลมของเมองอเดนส มบดาเปนชางปะรองเทา มารดาเปนกรรมกร เขาสนใจในละครหนและอานนยายเมออายได14ปเขาเดนทางไปเลนละครกบคณะละครในกรงโคเปนเฮเกน แตกลบพบวาตนเองไมมทกษะทางการแสดงเลย เขามผลงานเขยนทมผนำไปแปลเปนภาษาตางๆหลายเรองในปค.ศ.1835–1842หนงสอนทานสำหรบเดกของเขาไดตพมพเผยแพรเปนตอนสน ๆ ซงมนทานทคนทวโลกชนชมอยดวย เชนเจาหญงเงอกนอย(The little mermaid) หนนอยขายไมขดไฟ (The little matchseller) เปนตน ฮนส

10

ครสเตยน แอนเดอรสน ไดรบการขนานนามวาเปน“ราชาแหงโลกนทาน” ศพของเขาฝงอยในโบสถโคเปนเฮเกนในฐานะกวผยงใหญและมการสราง“พพธภณฑอนสรณแอนเดอรสน”ไวทเมองอเดนสบานเกดของเขาดวย

พนองตระกลกรมม(The Brothers Grimm) เจคอบลดวจกรมม(Jakob Ludwig Grimm)เกดเมอค.ศ.1785และวลเฮลมคารลกรมม(Wilhelm Karl Grimm) เกดเมอค.ศ.1786ในชนบทเมองฮาเนาแควนเฮสเซน เยอรมน ทงคเรยนวชากฎหมายทมหาวทยาลยมารเบรก เมออายประมาณ 20 ปเรมสนใจภาษาศาสตรและนทานปรมปรา ศกษาความสมพนธของคำตางๆในภาษาเกาแกกบภาษาเยอรมนและสรปออกมาเปนงานเขยนทเรยกวา “กฎของกรมม”พนองกรมมมกจะแบงงานกนทำ โดยเจคอบทำหนาทวจย สวนวลเฮลมทำหนาทนำเรองราวมาประพนธใหมในรปของวรรณกรรม ในป ค.ศ. 1808 พนองกรมมตพมพผลงานรวมเลมเทพนยายเปนครงแรกชอวา“Tales of children and the home”และในปค.ศ. 1854 ไดตพมพพจนานกรมภาษาเยอรมนออกมาเปนครงแรก เรองราวนทานของพนองกรมมทรจกกนในชอวา “เทพนยายกรมม” นน ในชวงแรก ๆถกวจารณวาเรองราวบางสวนไมสวยงามออนหวานมเนอหาลอแหลมและรนแรง ตอมาจงมการขดเกลาเนอหาใหนมนวลออนหวานมากขนดงทเผยแพรอยทวโลกในปจจบน

วอลเตอร อเลยส ดสนย(Walter Elias Disney) วอลต ดสนย เกดเมอ ค.ศ. 1901 ทชคาโกสหรฐอเมรกา เขามฝมอดานวาดการตน และเปนผสรางภาพยนตรการตนสคนแรกตวการตนทมชอเสยงในยคแรก ๆ เปนการตนตอนสน ๆ ไดแก มกกเมาส(Mickey Mouse) ตอมาไดสรางผองเพอนของมกกเมาสขนมาอกหลายตว เชน มนนเมาส (Minnie Mouse)กฟฟ(Goofy)พลโต(Pluto)และโดนลดดก(Donald Duck) เปนตน เขานำเทพนยายและนทานมาทำเปนภาพยนตรการตนจนโดงดงไปทวโลกหลายเรอง ภาพยนตรการตนเรองยาวทมชอเสยง ไดแกสโนวไวทกบคนแคระทงเจด (Snow White and the seven dwarfs) แฟนตาเซย (Fantasia) พนอคคโอ(Pinocchio) และแบมบ (Bambi) และสรางการตนชดอลซในแดนมหศจรรย (Alice in wonderland) ซงไดรบความนยมอยถง 4 ป ภายหลงไดเรมสรางภาพยนตรทใชคนแสดงและภาพยนตรทใหคนแสดงรวมกบตวการตน เขาสรางสวนสนกขนาดใหญขนใหชอวา “ดสนยแลนด” เปนทนยมของนกทองเทยวจากทกมมโลก และมธรกจบนเทงแตกแขนงไปอกหลายอยางจนถอไดวาเปนบรษทบนเทงชนแนวหนาของโลกเลยทเดยว

วนเลานทานโลก นทานเปนเรองทเดก ๆ ชอบฟง ผใหญกสนใจและมกใชนทานเปนเครองมอสอนเดก ๆ จงเกดม“วนเลานทานโลก (World Storytelling Day)” ขนโดยมจดกำเนดมาจากวนเลานทานแหงชาตของ

11

ประเทศสวเดนซงตรงกบวนท20มนาคมประมาณปค.ศ.1991-1992ตอมาวนท20มนาคมค.ศ.1997มการจดงานวนเลานทานตดตอกนถง 5 สปดาหทเมองเพรธประเทศออสเตรเลยและในขณะเดยวกนกมการจดงานวนเลานทานขนในประเทศเมกซโกและประเทศอน ๆ ในแถบอเมรกาใตดวย และนบตงแตนนมาประเทศตาง ๆ ดงกลาวจงถอวาวนท 20 มนาคมของทกป เปนวนเลานทานแหงชาต ตอมาประมาณป ค.ศ. 2002 ประเทศในกลมสแกนดเนเวยกเรมจดงานวนเลานทานแหงชาตขนดวยเชนกน เรมจากสวเดนนอรเวย เดนมารก ฟนแลนด และเอสโตเนย ในปค.ศ. 2003จดขนทแคนาดาและขยายไปยงประเทศอน ๆ จนเรมเปนทรจกทวไป จากวนเลานทานแหงชาตกลายเปนวนเลานทานโลกในป ค.ศ. 2004 ซงอาจถอวาปนเปนจดเรมตนของวนเลานทานโลกกวาไดโดยครงทมการจดงานอยางยงใหญพรอมกนถง25 ประเทศ ใน 5 ทวป คอวนท 20 มนาคม ค.ศ.2005 จากน นไดขยายไปเร อย ๆ จนในป ค.ศ.2009“วนเลานทานโลก”ไดกลายเปนเทศกาลสำคญในยโรปเอเชยอเมรกาและออสเตรเลย

สญลกษณวนเลานทานโลก

เทศกาล “วนเลานทานโลก” ในแตละประเทศจะใชหวขอในการจดงานหวขอเดยวกน ไดแก ป ค.ศ.2004 – Birds, 2005 – Bridges, 2006 –The Moon, 2007 –The Wanderer, 2008 – Dreams, 2009 – Neighbours, 2010 – Light and Shadow, 2011 – Wa-ter, 2012 – Trees, 2013 – Fortune and Fate และ ค.ศ. 2014 – Monsters and Dragons นทานเปนมรดกทางวฒนธรรมทมคณคาอยางยงเยาวชนควรสนใจศกษาคนควานทานในทองถนของตนเพอเพมความร ความเขาใจในวถชวต ความเชอคานยมและวฒนธรรมของตนสบสานจากคนรนหนงไปสอกรนหนงตอเนองกน เพอรวมอนรกษมรดกของเผาพนธใหดำรงอยตอไป

บรรณานกรมกงแกวเพชราช.(2528).วเคราะหนทานไทยพวน ตำบลหาดเสยว อำเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย. วทยานพนธการศกษามหาบณฑตสาขาวชาภาษาไทย,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒประสานมตร.กำพลพกนนทและคณะ.(2554).All about fable(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://worldfable.wordpress.com[2556,12กมภาพนธ].นกเลานทานบนลอโลก(ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก:http://board.postjung.com/552499.html [2556,12กมภาพนธ].นำฝนปยะ.(2543).การใชนทานปลายเปดเพอพฒนาทกษะการแกปญหาของเดกปฐมวย โรงเรยน อนบาลระยอง จงหวดระยอง.วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตแขนงวชาหลกสตร และการสอนสาขาวชาศกษาศาสตร,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.ประคองนมมานเหมนท.(2537).นทานพนบาน.ในเอกสารการสอนชดวชาภาษาไทย 8 เลมท 1 หนวยท 2 (หนา56-128).นนทบร:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.______.(2543).นทานพนบานศกษา.กรงเทพฯ:โครงการตำราและอกษรศาสตรจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

12

พนองตระกลกรมม (ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki[2556,12 กมภาพนธ].ราชบณฑตยสถาน.(2546).พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542.กรงเทพฯ:นานมบคส.เรไรไพรวรรณ.(2551). วรรณกรรมทองถน.กรงเทพฯ:โครงการผลงานวชาการมหาวทยาลยราชภฏ ธนบรเฉลมพระเกยรตเนองในวโรกาสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงครองสรราชสมบต ครบ60ปมหาวทยาลยราชภฏธนบร.สนทรภ (ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki[2556,12กมภาพนธ].สมามาลยพงษไพบลย.(2542).คตชนวทยา.กรงเทพฯ:ภาควชาภาษาไทยคณะมนษยศาสตรและ สงคมศาสตรสถาบนราชภฏพระนคร.อสป(ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki[2556,12กมภาพนธ].ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน(ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki[2556, 12กมภาพนธ].Charles Perrault (Online). (n.d.). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Perrault [2013, February 12].Jean de La Fontaine (Online). (n.d.). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_de_La_Fontaine [2013, February 12].Hamilton, Karen Ann. (n.d.). Fulbright-Hays curriculum project/Thailand & Laos 2003. Available: http://www.fulbrightthai.org/fulbrighthay/pdf/KAREN_ANN_HAMILTON.pdf [2013, February 12].Storytelling (Online). (n.d.). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Storytelling [2013, February 12].World Storytelling Day (Online). (n.d.). Available: http://en.wikipedia.org/wiki/World_Storytelling_Day [2013, February 12].