-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
DZIAŁANIA PAŃSTW GRUPY WYSZEHRADZKIEJ NA RZECZ IRAKU I KURDÓW, W
OBLICZU KONFLIKTU Z TZW. PAŃSTWEM ISLAMSKIM W LATACH 2014-2017
Łukasz Kobierski
27GRUDNIA2019
Źródło: • Cz.1. Słowacja
http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktu-ztzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-1-slowacja/
• Cz. 2. Czechy
http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-2-czechy/
• Cz. 3. Węgry
http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-3-wegry/
• Cz. 4. Polska
http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-4-polska
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Cz.1SŁOWACJASłowacja nie ma takrozbudowanych sieci palcówek
dyplomatycznychnaBliskim Wschodzie w porównaniu doreszty państw
GrupyWyszehradzkiej. Warto jednak odnotować, żew Kurdystanie
irackim,znajdujesiękonsulathonorowySłowacji[1].AmbasadySłowacjiznajdująsię
wZjednoczonych Emiratach Arabskicch. Turcji, Libanie,
Egipcie,Kuwejcie, Iranie iIzraelu. Słowacja nieposiada swojej
placówkidyplomatycznejwIraku[2].Odpoczątkukonfliktuztzw.PaństwemIslamskim,stanowiskoowysłaniuwojska
do Iraku iSyrii było jasne. Rzeczniczka Ministerstwa
ObronySłowacji, Martina Ballekova w październiku 2014 r.
zadeklarowała,żeSłowacja niewyśle swoich żołnierzy do walki ztzw.
PaństwemIslamskim. Miesiąc wcześniej minister spraw zagranicznych
Słowacji,Miroslav Lajčák, oznajmił, że być może zapewnią szkolenia
dla
wojskairackiegoiKurdów[3].WładzewBratysławiewspierałyhumanitarnie
Irak.MinisterstwoSprawZagranicznych Słowacji zapowiedziało,
przekazanie 20 tys. euro dlaMiędzynarodowa Organizacja doSpraw
Migracji, które miały
byćwykorzystanedodziałańwkurdyjskiejczęściIraku[4].Wmarcu2015r.ministerobronynarodowejMartinGlváčoświadczył,żeprzygotowano
listę rzeczy, które mogą zostać wysłane
doIraku.ZaoferowanotakżeszkoleniadlasaperówirackichwSłowacji.JednakrządIrakunieodpowiedziałna
tęofertę[5].W tymsamymrokudoszło takżedospotkania Sekretarza Stanu
wMinisterstwie Spraw ZagranicznychiEuropejskich Republiki
Słowackiej, Igora Slobodníka z ambsadoremRepubliki
IrakuwSłowacji,MohamedHakimAbdAliHamzaAl-Rubaiee.Podczas
rozmówpartnerzy zgodzili się, żepriorytetem relacji
słowacko-irackich powinno być poszukiwanie sposobów przyczynienia
siędowzrostu wymiany handlowej, która obecnie nieodzwierciedla
jejfaktycznego potencjału, mimo długotrwałych przyjaznych
stosunkówmiędzy tymi dwomakrajami. Omówiono też decyzję rządu
słowackiego,ozamknięciu ich biura przedstawicielstwa wBagdadzie
zdniem 31sierpniategoroku[6]Podczas Global Security Forum 2015
wSłowacji, minister sprawzagranicznych tego państwa, Miroslav
Lajčák, spotkał się ze
swoimodpowiednikiemKRG,FalahemMustafą.Słowackiprzedstawicielpokazałswoją
gotowość dopodzielenia się doświadczeniami
niezależnego,demokratycznego państwa orazrozpadu Czechosłowacji[7].
,,Wsparcie”tomożna uznać zabardziej typowe dla grzeczności
dyplomatycznej niż
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
realnej pomocy. Zdrugiej jednak strony, przedstawiciele
KurdystanuIrackiego wswoich wypowiedziach wspominają, żemodel
podziałuCzechosłowacjijestrozważanywzastosowaniudoIraku[8].DokolejnegospotkaniarównieżnaGlobalSecurityForum,doszłow2017roku[9].W
grudniu 2015 r. Słowacja przyjęła 149 chrześcijan (25
rodzin)zpółnocnego Iraku[10]. Warto też dodać owsparciu
projektówhumanitarnych przezKonferencję Biskupów Słowackich,
ArchidiecezjiBratysławskiej iSłowackiego Caritasu. Projektymają
naceluwspieraniestudentów,którzymusieliuciekaćzterenówpodbitychprzezPI,odwiertywody
pitnej dla uchodźców wewnętrznych, finansowanie
klinkiwErbilu[11].Aktywność wojskowa miała zacząć się dopiero w2018
roku. Podczasspotkania szefów państw NATO wBrukseli, zarówno
prezydent jakiminister obrony Słowacji zapowiedzieli wysłanie do
Iraku,
do47żołnierzywcelumisjiszkoleniowejdla,siłirackich[12].Słowacjanienależy,dobardzoaktywnychpaństwGrupyWyszehradzkiejwewsparciudla
Iraku iKurdów.Niejest tozaskakujące,ponieważBliskiWschód, niejest
dla nich kluczowym regionem. Odpoczątku konfliktuztzw. PI,
zapewniała głównie wsparcie humanitarne idyplomatyczne.Perspektywa
zmieniła się wraz z osłabieniem terrorystów. Wtedy też,nakolejny
rok zaplanowano wysłanie żołnierzy wramach misjiszkoleniowych.
Innympowodemmogłobybyć, pokazanie się jakodobrysojusznik wNATO.
Należy pamiętać, żeUSA jest znaczącym partneremwzakresie
bezpieczeństwa militarnego, aUSA jest
najważniejszymogniwemNATO[13].Mimoto,niepowinniśmysięspodziewać,większegozaangażowanianaareniebliskowschodniej,przezsłowackirząd.
[1]HONORARYCONSULATEOFTHEREPUBLICOFSLOVAKIA,www.dfr.gov.krd/p/p.aspx?p=129&l=12&s=020100&r=363,[2]StronaMINISTERSTWASPRAWZAGRANICZNYCHSŁOWACJI,www.mzv.sk/web/en/ministry/slovak_diplomatic_missions/slovak_envoys,(dostęp18.06.2016)[3]LAJCAKLASTMONTHINDICATEDTHATSLOVAKIAMAYPROVIDETRAININGTOTHEIRAQIMILITARYANDKURDS,9.10.2014,www.neurope.eu/article/slovakia-not-send-soldiers-fight-against-islamic-state/,(dostęp18.06.2016)[4]L.Rousek,SLOVAKIALAUNCHESAIDFORDISPLACEDCIVILIANSINNORTHERNIRAQ,www.blogs.wsj.com/emergingeurope/2014/08/14/slovakia-launches-aid-for-displaced-civilians-in-northern-iraq/
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
[5]SLOVAKIATOSENDAMMUNITIONTOIRAQFORFIGHTINGISLAMICSTATE,www.spectator.sme.sk/c/20056506/slovakia-to-send-ammunition-to-iraq-for-fighting-islamic-state.html[6]SLOVAKIAWANTSTOCONTINUEINTENSIFYINGRELATIONSWITHIRAQ,https://www.mzv.sk/web/en/ministry/state_secretary/activities/-/asset_publisher/i8X6FEhysFI5/content/slovakia-wants-to-continue-intensifying-relations-with-iraq/10182[7]WIZYTAMINISTRAFALAHAMUSTAFYNASŁOWACJI,www.poland.gov.krd/minister-mustafa-concludes-three-day-visit-to-slovakia/[8]MASROURBARZANI:WESHOULDCONSIDERCZECH,SLOVAKIAMODELOFSEPARATION,www.rudaw.net/english/kurdistan/140420162[9]HEADOFDFRANDSLOVAKMINISTEROFFOREIGNAFFAIRSDISCUSSTHECURRENTSITUATIONINTHEREGIONhttps://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=46902[10]CHRISTIANREFUGEESFROMIRAQARRIVEINSLOVAKIA,www.pectator.sme.sk/c/20066657/group-of-assyrian-christians-from-iraq-arrives-in-slovakia.html[11]NÁVŠTEVAHUMANITÁRNYCHPROJEKTOVVIRACKOMKURDISTANE,https://www.charita.sk/navsteva-humanitarnych-projektov-v-irackom-kurdistane/[12]Slovenskospojencomdeklarovaloplneniezáväzkovaponúkloajnovépríspevky,https://www.mod.gov.sk/39799-en/slovensko-spojencom-deklarovalo-plnenie-zavazkov-a-ponuklo-aj-nove-prispevky/[13]Ł.Ogrodnik,STOSUNKISŁOWACJIZESTANAMIZJEDNOCZONYMI,https://www.pism.pl/publikacje/Stosunki_Slowacji_ze_Stanami_Zjednoczonymi_
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Cz.2CzechyRok2014Zwszystkich państwGrupyWyszehradzkiej, Czechy
okazują się
lideremwsparciadlaIrakuiKurdówwwalceztzw.PaństwemIslamskim.Wroku2014
rząd Czech, zaplanował wysłać 10 mln sztuk amunicji doAK-47,osiem
milionów nabojów dokarabinów maszynowych, ponad 5 tys.pocisków
przeciwpancernych dogranatnika RPG-7 oraz5 tys.granatów[1]. We
wrześniu 2014 r. Czesi dostarczyli przy
współpracyzKanadyjczykami,łącznie500tonsprzętu,wtymamunicje,granatyręczneibroń
przeciwpancerną, które miały trafić doKurdów irackich[2]. Wgrudniu
2014 roku, Czechy przy współpracy zamerykanami, wysłałydoIraku
ponad 5 tys. pocisków przeciwpancernych. Trafiły
onebezpośrednioodIrbilu[3].We wrześniu 2014 r. zwizytą doCzech
przybył Minister
SprawWewnętrznychKRG(RegionalnyRządKurdystanu)KarimSinjariispotkałsięm.in.zeswoimczeskimodpowiednikiemMilanemChovanecem.Czeskiprzedstawiciel
zapewnił odalszej pomocy dla Kurdów wwojniezterrorystami, oraz
możliwości szkoleń dla pracowników ochronyKurdystanu irackiego
wzakresie wykrywania irozbrajania
ładunkówwybuchowych.DoszłoteżdorozmowyzwiceministremobronyTomasemKuchtą,któredotyczyływzmocnieniawzajemnejwspółpracywojskowej.Pospotkaniuodwiedzili
fabryki imagazynywojskowegdzie znajdują
sięczołgiipojazdyopancerzone[4].Minister spraw zagranicznych Czech
odbył
jednodniowąwizytęwIrakupodkonieclistopada2014r.PodczasspotkaniazprzedstawicielamiIrakuiKurdów
obiecał przyspieszenie sprzedaży 15 lekkich samolotówszturmowych
L-159 orazzaoferował leczenie, dla kurdyjskich żołnierzywczeskich
uzdrowiskach. Przedstawiciel Czech zaproponował
teżwspółpracęprzyodbudowieinfrastrukturywKurdystanieirackim[5].Jeśli
chodzi opomoc humanitarną Czesi przekazali 1.5mln dolarów
dlaMiędzynarodowej Organizacji ds.Migracji iUNICEF,
którzypomagająuchodźcomwpółnocnymIraku[6].Rok2015Wmaju 2015
r.wCzechach gościłwraz zdelegacją rządową,
prezydentKRGMasudBarzani.RozmowatoczyłasięzprezydentemCzechMilošem
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Zemanem,apóźniejtakżezpremieremBohuslavemSobotką[7].PrezydentBarzaniciepłowypowiadałsięnatemattychspotkań[8].Wlistopadzie
igrudniu 2015 r. Czesi wysłali 10 mln. nabojówdokarabinów
maszynowych i6 tys. granatów ręcznych[9].
DodatkoweCzechynegocjowałykwestięprzekazania6tys.karabinkówszturmowychwz.
58 narosyjską amunicję 7,62mm. (są one niepotrzebne,
ponieważwymieniają broń zgodnie zstandardami NATO)[10]. Sprzęt
zgodniezumową przesyłany jest także doKurdów irackich.
Zgodniezwcześniejszymi zapowiedziami wlistopadzie 2015 r.
dostarczono dwapierwsze, lekkie samoloty szturmowe L-159[11].
Czechy
wspomagajątakżeWFP(WorldFoodProgramme)iUNHCR[12].CzeskafirmaExcaliburArmyzgodniezkontraktemdostarczyławczerwcu2015
r. pierwsząpartię czołgówT-72M1doIraku,
którychdocelowomabyćokoło100.DoIrakutrafitakże280bojowychwozówpiechotyBMP-1(BWP-1)[13].
Jak poinformował szef koncernu Excalibur Army,
JaroslavStrnadwrozmowiezportalemZprawy.cz,jesttonajwiększykontrakttegokonsorcjum.Władze
Iraku
rozważaływybórdostawcówzRosji,UkrainyiwłaśniezCzech[14].Rok2016Wpołowiestycznia2016roku,JakubLandovskywiceministerobronyiszefwydziału
polityki istrategii obrony republiki czeskiej, spotkał sięzMasudem
Barzanim. Potwierdzono dalsze wsparcie wojskowe dlaPeszmergi. Obie
strony omówiły także, różne aspekty wojny przeciwkoekstremizmowi
wregionie. Landovsky odwiedził również bazę
Gwer,położoną50kmnazachódodErbilu.Tomiejsce,wktórymczescydoradcywojskowi,szkoląsiłyPeszmergi[15].Podkoniecstycznia2016r.prezydentCzechpotwierdziłzgodęnawysłaniebroniiamunicjidoIrakuiJordaniizapośrednictwemUSA.Miałotobyć6.5tys.nowychiużywanychkarabinówmaszynowych,7mln.sztukamunicjidlarząduwIrakuiKurdów[16].Pod
koniec marca 2016 r. rząd czeski zatwierdził wysłanie
doIraku,zespołu 35 doradców wojskowych. Ich głównym celem było
szkoleniepersonelu ipilotów lotnictwa wojskowego wzakresie
eksploatacjisamolotów szturmowych i szkolno-bojowych L-159[17]. W
połowieczerwca czeski rząd zapowiedział wysłanie ekspertów
wojskowychdoIrakuwceluszkoleniatamtejszychsiłbezpieczeństwa[18].Wsierpniuzkolei,
zaproponowano szkolenie zrozminowania wCzechach, dla
10oficerówPeszmergi[19].
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Oprócz wsparcia wojskowego, Kurdowie iIrakijczycy, mogli liczyć
teżnawsparciehumanitarne.RepublikaCzeskaotworzyławkwietniu2016r.obózdlauchodźcówwewnętrznychwprowincjiAs-Sulajmanijjainazwałaobóz„MałaPraga”.WiceministersprawwewnętrznychCzechpowiedział,żeobózmożepomieścić200rodzin[20].RównieczeskiCaritas,dostarczałidystrybuował
żywność wBagdadzie orazMosulu. Częściowowspółpracują wtym celu,
zPolską Akcją Humanitarną, tworząc
zespółkryzysowy[21].Rok2017Wroku2017,podtrzymanowcześniejsząaktywność.WsierpniupremierSobotka
odwiedził Bagdad, wtowarzystwie przedstawicieli
czeskiegoministerstwa spraw zagranicznych iobrony orazszefa sztabu
czeskiejarmii. Podczas swoich spotkań, ze swoim irackim
odpowiednikiem,Haydaremal-Abadim,atakżeFouademMa’sumem,prezydentemRepublikiIraku,
Salimem al-Jibburim, przewodniczącym parlamentu irackiegoiIbrahimem
al-Ja’farim, ministrem spraw zagranicznych Iraku,
czeskipremierrozmawiałowizjirząduirackiego,dotyczącąprocesuodbudowyisposobów,
wjakie Republika Czeska mogłaby wnieść swój wkład wtenproces.
Omówiono dalszą ekspansję czesko-irackiej współpracywdziedzinie
obronności i bezpieczeństwa. Potwierdzono, żepomochumanitarna ma
wzrosnąć z4 do7 mln dolarów. Wlatach
2012–2016,PragawysłaładoIraku,93.6mlnkoronwramachpomocyhumanitarnej.PremierSobotkapowiedziałtakże,żejegokrajmanadziejęwziąćczynnyudział
wodbudowie infrastruktury igospodarki Iraku.
Możliwościotwierająsięszczególniewprzemyślenaftowym,wktórymczeskiefirmymają
długą tradycję. 60 procent rafinerii ropy naftowejwIraku,
zostałozbudowanychprzezbyłeczechosłowackiefirmy[22].Podczas lotu
powrotnego zBagdadu, premier Czech odwiedził
bazęlotnicząBaladwprowincji SalahAd-Din, gdzie spotkał się zdowódcą
siłpowietrznych Iraku, generałem Anwarem Abedem
Aminemiprzeprowadził inspekcjęmiejscapracy zespołudoradczego
czeskich siłpowietrznych, którzyszkolą pilotów irackich,
naprodukowanych
wCzechachlekkichmyśliwcachL-159[23].PodkoniecrokurządczeskichzatwierdziłwsparciefinansowedlaSłużbyNarodów
Zjednoczonych ds.Rozminowywania (United Nations MineAction Service,
UNMAS). 5 milionów czeskich koron (232 tys.
dolarów)zostałoprzeznaczonenaszkolenielokalnejpolicjiwIraku[24].Przedstawicielerząduczeskiegodosyćczęstospotykająsięzdyplomatamiiliderami
władz Iraku i Kurdów. Jak widać procentuje torozwinięciem
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
kontaktów handlowych, szczególnie wkontekście handlu
uzbrojeniemibyć może wprzyszłości, także budownictwie.Pomoc
militarna orazprzemyślana polityka dyplomatyczna rządu czeskiego,
przyniosłowymiernekorzyści.Opróczpokazania się,
jakowiernegosojusznikaUSAwspierając ich koalicję ztzw. PI, udało
się zrealizować kontraktynasprzedaż sprzętu wojskowego. Powyższy
przykład
prowadzeniapolitykizagranicznejCzech,możebyćwzoremdlaPolskiiinnychpaństw.
[1]CZECH MISSILES EN ROUTE TOERBIL AS KURDS CELEBRATE
FRESHWARVICTORIES,www.rudaw.net/english/kurdistan/211220143[2]CZECHREPUBLICSENDSAMMUNITIONTOIRAQIKURDS,www.army.cz/en/ministry-of-defence/newsroom/news/czech-republic-sends-ammunition-to-iraqi-kurds-102336/[3]MOREAMMUNITIONEN-ROUTEFROMPARDUBICETOIRAQ’SKURDS,www.army.cz/en/ministry-of-defence/newsroom/news/more-ammunition-en-route-from-pardubice-to-iraqs-kurds-105783/[4]CZECHREPUBLICRENEWSPOLICYOFMILITARYSUPPORTTOKURDISTANREGION,www.cabinet.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=52255[5]CZECHFOREIGNMINISTERASSURESIRAQI,KURDISHOFFICIALSOFCZECHSUPPORTINTHEFIGHTAGAINSTISMILITANTS,www.radio.cz/en/section/curraffrs/czech-foreign-minister-assures-iraqi-kurdish-officials-of-czech-support-in-the-fight-against-is-militants[6]StronaMinisterstwaSprawZagraniczncyhRepublikiCzeskiej,MINISTERZAORALEKATTHEINTERNATIONALCONFERENCEONIRAQINPARIS,www.mzv.cz/jnp/en/about_the_ministry/organization_of_the_ministry/minister/speeches_and_articles/minister_zaoralek_at_the_international.html[7]PRESIDENTBARZANIMEETSCZECHPRESIDENTANDPRIMEMINISTER,www.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=53309[8]KURDISHLEADERBARZANI:WECANBENEFITFROMTHECZECH-SLOVAKEXPERIENCEOFPEACEFULPARTITION,www.kurdishdailynews.org/2015/05/13/kurdish-leader-barzani-we-can-benefit-from-the-czech-slovak-experience-of-peaceful-partition/[9]H.Abdulrazaq,CZECHTOSENDMILLIONSOFROUNDSOFAMMUNITIONTOKRGANDIRAQ,www.basnews.com/index.php/en/news/world/244189[10]MILIONYCZESKICHNABOIDOWALKIZPAŃSTWEMISLAMSKIM,www.defence24.pl/274510,miliony-czeskich-naboi-do-walki-z-panstwem-islamskim
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
[11]G.Jennings,IRAQRECEIVESFIRSTL-159JETSFROMTHECZECHREPUBLIC,http://www.janes.com/article/55766/iraq-receives-first-l-159-jetsfrom-the-czech-republic[12]PRAGUETOSENDCZK105MILLIONMOREINAIDOFREFUGEESIN2015,www.praguemonitor.com/2015/11/03/prague-send-czk-105-million-more-aid-refugees-2015[13]IRAKODEBRAŁPIERWSZECZESKIECZOŁGIT-72,www.defence24.com/231893,irak-odebral-pierwsze-czeskie-czolgi-t-72[14]PONADSETKAT-72IBWPDLAIRAKU,www.defence24.pl/189333,ponad-setka-t-72-i-bwp-dla-iraku,[15]BARZANIRECEIVEDCZECHDEPUTYDEFENSEMINISTER,[16]J.Hovet,CZECHSTOSENDGUNS,AMMUNITIONTOIRAQANDJORDANTOFIGHTISLAMICSTATE,www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-czech-jordan-idUSKCN0V31A3[17]CZESCYINSTRUKTORZYWIRAKU.WYSZKOLĄPILOTÓWSZTURMOWCÓW,,www.defence24.pl/338029,czescy-instruktorzy-w-iraku-szkola-pilotow-szturmowcow[18]CZECHREPUBLICTOSENDMILITARYEXPERTSTOTRAINIRAQISECURITYFORCES,www.nrttv.com/EN/Details.aspx?Jimare=8370[19]CZECHTOTRAINPESHMERGAONMINE-CLEARANCEOPERATIONS,http://www.basnews.com/index.php/en/news/kurdistan/296228[20]CZECHREPUBLICCONSTRUCTSREFUGEECAMPINSULAYMANIYAH,http://www.basnews.com/index.php/en/news/kurdistan/270301[21]CaritasCzechRepublichelpsinMosul,Iraq,https://svet.charita.cz/en/where-we-help/middle-east/iraq/caritas-czech-republic-helps-in-mosul-iraq/[22]PRAGUESTEPSUPHUMANITARIANAIDTOIRAQ,http://www.czech.cz/en/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/Prague-steps-up-humanitarian-aid-to-Iraq[23]CZECHPRIMEMINISTERSOBOTKAVISITSBAGHDADTODISCUSSRECONSTRUCTIONOFIRAQ,https://www.mzv.cz/baghdad/en/latest_news/czech_prime_minister_sobotka_visits.html[24]GOVERNMENTOFCZECHREPUBLICTOSUPPORTTRAININGOFIRAQIPOLICE,https://reliefweb.int/report/iraq/government-czech-republic-support-training-iraqi-police-enar
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Cz.3Węgry
Węgry podobnie jak Czechy, mają wysoko rozwinięte relacje
zarównozKurdami wIraku jak izwładzami irackimi. Posiadają
ambasadęwBagdadziejakiagencjękonsularnąwIrbilu,wAutonomicznymRegionieIrackiegoKurdystanu(KRG).
WładzeWęgier poważnie traktują zagrożenie tzw. Państwa
Islamskiego(PI), głównie wskazując, żebojownicy tego ugrupowania
uderzająwwartościZachoduoraz
chrześcijanpozagranicamiEuropy.Wsierpniu2014 r. ViktorOrbanwezwałUE
i przewodniczącegoRady EuropejskiejHermana Van Rompuya, dopodjęcia
działańwcelu ochrony
chrześcijanwIraku[1].Węgrywsierpniu2014r.zapowiedziaływysłaniedoIraku,klikumilionównabojów,
tysiąca minipocisków przeciwpancernych. Wtym samymmiesiącu doIrbilu
dotarła pomoc humanitarna owartości 70 tys.
euro,wceluwsparciachrześcijanwtymregionieorazwładzkurdyjskich[2].Rok2015W
maju 2015 r. doszło dospotkania wBudapeszcie, premiera
WęgierViktora Orbana z prezydentem irackiego Kurdystanu
MasudemBarzanim. Orban zaznaczył, żewspiera narody dążące do
niezależności,wtymKurdówwIraku[3].Dziękitemuzyskałsobie,dobrezdaniawśródKurdów.
Mimo to, warto dodać wtym momencie, żedwa lata późniejWęgier Péter
Szijjártó wjednym zwywiadów powiedział, żesprawywewnętrze powinny
pozostać rozwiązane między Kurdami irządemIrackim[4].W kwietniu
2015 r. Węgry zdecydowały się nazaangażowanie
swoichżołnierzywkonflikciewIraku.ZgromadzenieNarodoweprzyjęłouchwałęowysłaniu
do150 żołnierzy docentrum szkoleniowego wIrbilu.
CzęśćznichmiałapodlegaćrotacjiipozostaćnaWęgrzech.ŻołnierzemielisłużyćwIrakudokońca2017r.[5].Kosztmisjimiałwynieść20mldforintówczyliponad
70mln. dolarów[6]. 116 żołnierzy dotarło do
Irbiluwewrześniu2015r.[7].WczerwcupodczaskonferencjiGlobalSecurityForum2015,któraodbyłasię
w Słowacji doszło dospotkania Pétera Szijjártó (ministra
sprawzagranicznych ihandlu Węgier) zFalahem Mustafą (ministrem
sprawzagranicznych Rządu Regionalnego Kurdystanu). Szijjártó
powiedział
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
omożliwości leczenia Peszmergów naWęgrzech
orazutworzeniustypendiównauczelniachwęgierskichdlakurdyjskichstudentów[8].W
październiku 2015 r. Barzani odwiedził Węgry. Spotkał się
tamzpremierem oraz ministrami obrony ispraw zagranicznych
ihandlu.Wdalszą drogę miał udać się do Czech[9]. Dorewizyty
administracjiwęgierskiej wErbilu, doszło parę dni później. Podczas
niego ministerspraw zagranicznych Węgier zapowiedział, żepodczas
najbliższegospotkaniaministrówsprawzagranicznychUEprzedstawiswojąinicjatywęudzielenia
pomocy humanitarnej doregionu Kurdystanu owartości 300mln
dolarów[10]. Wzajemne spotkania oraz wsparcie
dyplomatyczne,humanitarne iwojskowe potwierdzają bardzo dobre
relacje międzyWęgramiiKurdamizIraku.Jednym z determinantów polityki
węgierskiej wIraku jest aspektgospodarczy.WKurdystanie
irackimdziałaod2007r.MOL–węgierskieprzedsiębiorstwo przetwórstwa
ropy naftowej igazu ziemnego.Wpaździerniku 2015 r. Węgry zwiększyły
import ropy zirackiegoKurdystanu naczym straciła Federacja
Rosyjska. Szefowie
MOLzapowiadaliżewiększośćinwestycjifirmy,będziemiałamiejscewirackimKurdystanie[11].Rok2016PodczaskolejnejkonferencjiGlobalSecurityForum2016,któraodbyłasięwkwietniu
na Słowacji, doszło doponownego spotkania przedstawicieliKRG
iWęgier. Szijjártó potwierdził możliwość leczenia większej
liczbyPeszmergównaWęgrzechorazzwiększenialiczbydoradcówwojskowychwKRG
dokońca tego roku. Rozmawiano również owspółpracygospodarczej
inaukowej. Węgrzy zaoferowali także 30 stypendiów
dlaKurdówzIraku[12].ZwizytądoErbiluwmaju2016r.udałsięministerobronyWęgierIstvánSimicskó.
Zapewniono owiększym wsparciu militarnym i
wojskowymwwalceztzw.PI[13].DzieńwcześniejwęgierskikonsulgeneralnywErbilupotwierdził,żedotychczasWęgrywysłały275tonbroniiamunicji[14].Rok2017W
2017 roku, szef wydziału medycznego ministerstwa
Peszmergów,generałMuhsinRasheedpodsumowałwsparciewleczeniu,
ichżołnierzyzagranicą. Wśród państw wymieniono Węgry, które leczył
już 8Peszmergów,awplanachbylikolejni[15].
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
RządWęgierstworzyłprogram“Węgrypomagają”,wspierającychrześcijanzIraku,
Syrii iNigerii, wpowrocie doich domów. Orban
oświadczył,żerządprzeznaczył580milionów
forintów(1,9milionaeuro)napomocwodbudowie zniszczonych domów
wTesqopa wpółnocnym Iraku.PonadtoWęgrywspierają działalność
humanitarną Syryjskiego
KościołaKatolickiegoiSyryjskiegoKościołaPrawosławnegowAntiochii[16].Cociekawe,WęgryjakojedynypaństwoUE,zatwierdziłytraktatdotyczącyunikania
podwójnego opodatkowania zIrakiem. Traktat
opodatkudochodowymmiędzyWęgrami, a Irakiem powinien zapewnić
platformędlaprzedsiębiorstwwielonarodowychdążącychdoinwestowaniawIraku,atakżezapewnićdodatkowąochronęipewnośćprzyinwestowaniuwtymkraju[17].W
2017 r. rząd węgierski, zaproponował zwiększenie
kontyngentuwojskowego do200 żołnierzy iprzedłużenia misji dokońca
2019 r.Minister obrony narodowej, István Simicskó powiedział,
żepoprawasytuacjiwIraku idalszywkładwpomocwstabilizacji tegopaństwa
jestjednoznacznie winteresie Węgier, zgodnie z „interesami
ipolitykąbezpieczeństwa iobrony kraju orazstaraniami mającymi na
celupowstrzymanie nielegalnej migracji”[18].Wczerwcu, Parlament
wyraziłnatozgodę[19].PodsumowanieWęgrypodobnie
jakCzesi,prowadząambitnąpolitykęwsparciawIraku.Niemalnatychmiastowewysłanie,swoichżołnierzybyłoważnymkrokiemwcelu
zdobycia większych koneksji zrządem wIraku orazKRG.
Takżedosyćczęstespotkaniadyplomatyczne,budujądobrąitrwałąwspółpracę.Węgierska
spółka MOL, może być jednym zgłównych powodówzaangażowania Węgier
wtym regionie. Prawdopodobnie
administracjaOrbanabędziezachęcona,dopodtrzymaniawsparcia,
takbystrategicznaspółkamogławmiaręmożliwościbezpieczniesięrozwijać,atymsamymWęgryuzyskiwałyźródłaenergiipozwalającenajejdywersyfikację.Takżepodpisania
umowy unikaniu podwójnego opodatkowania,
pokazujeżeWęgry,myśląojeszczeszerszejwspółpracygospodarczejwIraku.
[1]ORBANASKEDVANROMPUYTOPUTTHEISSUEOFTHESITUATIONOFTHE CHRISTIAN
COMMUNITY IN IRAQ ON THE POLITICAL
AGENDA,www.neurope.eu/article/hungarian-pm-urges-european-council-protect-iraqs-christians/
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
[2]StronaRząduWęgier,HUNGARYTOSENDAMMUNITIONTOIRAQ,www.kormany.hu/en/ministry-of-defence/news/hungary-to-send-ammunition-to-iraq[3]HUNGARIANPRIMEMINISTERORBANMEETSBARZANI,SUPPORTSKURDISHINDEPENDENCE,www.kurdishdailynews.org/2015/05/11/hungarian-prime-minister-orban-meets-barzani-supports-kurdish-independence/[4]HUNGARYLOOKSTOENHANCEMILITARY,CULTURAL,ECONOMICTIESWITHKURDISTAN,https://www.youtube.com/watch?v=L4N4coRLcXs[5]StronaStałegoPrzedstawicielstwaWęgierwNATO,HUNGARYTOSENDCONTINGENTTOIRAQ,www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/BRUSSELS_NATO/en/en_Hirek/20150414_Iraq.htm[6]M.Feher,HUNGARYTOSENDUPTO150TROOPSTOIRAQ,www.wsj.com/articles/hungary-to-send-150-troops-to-iraq-1429017624[7]ONE-HUNDREDANDSIXTEENHUNGARIANTROOPSARRIVEDINERBIL,IRAQ,www.hungarianambiance.com/2015/09/one-hundred-and-sixteen-hungarian.html[8]MINISTERMUSTAFACONCLUDESTHREE-DAYVISITTOSLOVAKIA,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=44888[9]BARZANIARRIVESINHUNGARY,IMPORTANTOILPARTNERFORKURDISTAN,www.rudaw.net/english/world/100520153[10]KURDISTANANDHUNGARYREITERATECOMMITMENTTOCONSOLIDATEPARTNERSHIP,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=45138[11]HUNGARY’SMOLGROUPTOINVESTHEAVILYINIRAQIKURDISTAN:CEO,www.ekurd.net/hungarys-mol-group-to-invest-heavily-in-iraqi-kurdistan-ceo-2015-01-16[12]HUNGARYPLEDGESTOCONTINUESUPPORTINGKURDISTANREGION,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=45713[13]HUNGARYTOINCREASEMILITARYASSISTANCETOPESHMERGA,https://www.kurdistan24.net/en/news/e6b72ce8-219d-459b-a9db-ae7908fc1582/hungary-to-increase-military-assistance-to-peshmerga-[14]HUNGARIANDEFENCEMINISTERARRIVESINERBILTODISCUSSISISWAR,www.rudaw.net/english/kurdistan/100520165[15]758WOUNDEDPESHMERGARECEIVETREATMENTABROAD:MINISTRY,https://www.kurdistan24.net/en/news/676058f3-03e6-4342-9ad3-47daf43f8d28/758-wounded-peshmerga-receive-treatment-abroad–ministry[16]“HUNGARYHELPS”–PMORBÁNVOWSTOSUPPORTPERSECUTEDCHRISTIANSINMIDDLEEASTANDAFRICA,https://hungarytoday.hu/hungarian-pm-orban-vows-help-persecuted-christians-middle-east-africa-43396/
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
[17]HUNGARYANDIRAQSIGNINCOMETAXTREATY,IRAQ’SFIRSTTREATYWITHANEUCOUNTRY,https://www.ey.com/gl/en/services/tax/international-tax/alert–hungary-and-iraq-sign-income-tax-treaty—iraqs-first-treaty-with-an-eu-country[18]HUNGARYTOSENDMORETROOPSTOIRAQTOHELPFIGHTISTERRORISTGROUP,http://abouthungary.hu/news-in-brief/hungary-to-send-more-troops-to-iraq-to-help-fight-is-terrorist-group/[19]INCOALITIONAGAINSTISLAMICSTATE,HUNGARYEXTENDSMISSIONINIRAQUNTIL2019,http://abouthungary.hu/news-in-brief/in-coalition-against-islamic-state-hungary-extends-mission-in-iraq-until-2019/
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Cz.4Polska
Polska jakwiększość państw na świecie potępia działania tzw.
PaństwaIslamskiego(PI)
iuznaje,żejestzagrożeniemwykraczającympozaBliskiWschód.TezętępotwierdzająchociażbyprzykładyzamachówwEuropieoraznielegalnaimigracjanastarykontynent.MONpoczątkowoprowadziłrozmowy
natemat polskiego wsparcia koalicji przeciwko
terrorystom.Zobowiązaliśmy się dowymiany informacji wywiadowczych
ipolitycznych[1]. Nasze pierwsze działania skupiały się
nawspieraniugłówniefinansowymSyriiIrakuiAutonomicznegoRegionKurdystanu.PomochumanitarnaWsparcie
Polski dla Iraku początkowo głównie skierowane byłonadziałalność
napolu humanitarnym. Przekazane przez Caritas PolskaiMinisterstwo
Spraw Wewnętrznych 8 ton paczek (m.in.żywność,namioty, koce, łóżka
polowe, śpiwory orazartykuły pierwszej
pomocy)wylądowało17sierpnia2014r.wIrbilunapółnocyIraku.Transportzostałprzeprowadzony
przez polskiego herkulesa C-130 izorganizowany przywspółudziale
Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa ObronyNarodowej
iRządowego Centrum Bezpieczeństwa[2]. Kolejny transportdoIrbilu
dostarczono wlistopadzie 2014 r. Przekazano m.in. namioty,koce,
odzież, tabletki douzdatniania wody orazinne artykuły
pierwszejpotrzeby, przekazane nieodpłatnie przezrządową Agencję
RezerwMateriałowych, Fundację SOS dla Życia orazPolską Akcję
Humanitarną(łącznie 10 ton). Pomoc została zorganizowana
zinicjatywy MSZ
przywspółpracyzRządowymCentrumBezpieczeństwa,MinisterstwemObronyNarodowejiorganizacjamipozarządowymi.Wgrudniu
2014 r. Fundacja SOS dla Życia przygotowała
idostarczyłapomocprzywspółfinansowaniuUrzęduMarszałkowskiegoWojewództwaMałopolskiego.ZFundacjąwspółpracowałamiejscowaFundacjaBarzani.Dwie
ciężarówki z40 tonami przedmiotów pierwszej potrzeby
dotarłydonowegoobozuwprowincjiDohuk.Konwój
szczelniewypełniony678materacami, 473 pudłami zciepłymi ubraniami,
czapkami ikocamioraz250 łóżkami dla dzieci przybył doprowincji
Dohuk, dopowstałegotam kolejnego obozu dla uchodźców, jednego
zdwudziestu podobnychwtymrejonie[3].
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Wlutym 2015 r. Szesnaście ton darów od Polaków dla
uchodźcówwKurdystanieprzekazałaFundacjaSOSdlaŻyciadoobozówwprowincjiDohuk-786kartonówciepłejodzieży,butów,kocówipościeli.Podkoniecmarca
2015 r. Hercules C-130 Sił Powietrznych RP wysłano pomocrzeczową,
zorganizowaną wspólnie przezMSZ, MON iFundację SOS
dlaŻycia,jestludnośćzprowincjiNajaf[4].Wostatnich dniach
października 2015 r. wrejony gór Sindżar
dotarłkonwójzpomocąhumanitarnązakupionąześrodków„polskiejpomocy”,zorganizowanyprzezAgencjęKonsularnąRPwIrbiluwspólniezkurdyjskąFundacją
Charytatywną Barzani. Dzięki funduszom przekazanym
przezMinisterstwo Spraw Zagranicznych RPmożliwy był zakup 3600
puszekzmlekiemwproszku(copozwoliłoodżywić1900dzieciprzez2miesiące)oraz450
paczek pieluch. Dokonwoju dołączone zostały także
artykułyprzekazane przez Fundację Barzaniego: 6 tysięcy par butów,
6
tysięcyciepłychskarpet,środkihigieniczneizabawki[5].WsparciedlarozwojunaukiRównież
napolu naukowym, Polska stara się wesprzeć ludność tegoregionu.
Podkoniecwrześnia 2014 r. trójka chrześcijańskich
studentówotrzymała stypendia rządu polskiego irozpoczęła studia
naPolitechniceKrakowskiej[6].WramachpomocySystemuMałychGrantówinicjatoremiwykonawcąjestAgencja
Konsularna RPwIrbilu.W2014 r.W ramach systemu „małegograntu”,
wartego ok. 30 tys. euro, któregoinicjatorem i wykonawcą
jestAgencja Konsularna RP wIrbilu, zakupiono najpotrzebniejszy
sprzętszkolny donowej szkoły przy kościele Św. Józefa wIrbilu, wtym
ławki,krzesła, tablice iszafy. Woknach powieszono rolety iwkażdej
klasiezainstalowanorzutnikispecjalnyekran.Wyposażonowmeblesekretariatipokójnauczycielski.Zakupionodrukarkiiskanery[7].W2015r.podpisanoumowępomiędzykierownikAgencjiKonsularnejRPwIrbilu,BogusławOchodek,orazprezesFundacjiCharytatywnejBarzaniSheikh
Aziz Reza. Nawniosek Agencji Konsularnej Fundacja
uzyskaławsparciefinansoweMSZRPwformie„małegograntu”wwysokości21000USD
dla projektu podnoszenia kwalifikacji nauczycieli i
wychowawcówpracującychwobozachuchodźców.Dokońca
listopada2015r.wtrakcietygodniowychkursówzorganizowanychkolejnow6wybranychobozach,przeszkolonychzostałook.70osób,zktórychkażdaotrzymałaspecjalnycertyfikat.„Małygrant”pokryłnietylkokosztszkolenia,aletakżezakupuniezbędnego
sprzętu audio-wizualnego, którybędzie
następnieprzekazanyobozowympunktomszkolno-wychowawczym[8].
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
NieśmiałepróbyekspansjigospodarczejPolskie przedsiębiorstwa –
choć w ograniczonym zakresie – starają
sięzdobywaćirackierynki.PodczastargówInternationalMulti-SectorTradeFairwpaździerniku2015r.pojawiłysię2polskiefirmy.Pierwszaznich–„Telemetrica”
– przywiozła szeroką ofertę usług iwyposażeniam.in.zzakresu
zarządzania systemami ochrony i bezpieczeństwa,natomiast druga –
„Direx” – atrakcyjna ofertę usług
transportowychorazwyposażenia(m.in.agregatyprądotwórcze).Obiefirmyjużwcześniejzaznaczyły
swoja obecność namiejscowym rynku inawiązały kontaktybiznesowe[9].
Polscy wystawcy (dzięki finansowemu wsparciuMinisterstwa Gospodarki
oraz zaangażowaniu Agencji Konsularnej)uczestniczyli także
wdorocznych targach Agrofood,
zorganizowanychwstolicyautonomicznegoKurdystanuwdniach9-11grudnia2014r.
Dokońca 2015 roku Polska przekazała łącznie ponad 180 tys.
eurodoIraku. Jest toniezbyt duża kwota, biorąc pod uwagę
pomocdosąsiedniego kraju, gdzie również toczy się wojna czyli
Syrii,
gdziewsparciewyniosłojużok.3.5mlneuro.NarzeczpomocySyriiiuchodźcówsyryjskich,
Polska bezpośrednio lub przezorganizacje
międzynarodoweiwsparcieprojektówNGOprzekazałponad11mln.euro.Pokazujetodużedysproporcjęwpostrzeganiuzapotrzebowańdlaobupaństw.
Przełomowyrok2016Jednak rok 2016 okazał się bardziej owocny
wewsparcie zarównofinansowe, jak imilitarne dla Iraku.W2016 r.
nadziałania
humanitarnesłużącepomocyofiaromkonfliktówwSyriiiIrakuprzeznaczonook.118,5miliona
złotych. Co prawda, złożyły się natotakże środki
przeznaczonenaobligatoryjną składkę dotzw. Instrumentu Tureckiego –
ponad 73milionów złotych. Resztę stanowiły środki napomoc
humanitarnąocharakterzedobrowolnymwkwocieok.45,5milionówzłotych[10].Wjejramachdofinansowanom.in.pomocmedyczną,stomatologicznąipoprawywarunkówhigienicznychwprowincjiDiyala[11]orazwybudowanostudniedla
Jazydów[12]. Wewrześniu samoloty transportowe zostały
bezpłatnieudostępnione przezpolski MON wcelu dostarczenia 4 ton
mlekawproszku[13].Teorazinneprojektyponiżejzraporturocznegowspółpracyrozwojowej.
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Źródło–Polskawspółpracanarzeczrozwoju–Raportroczny2016,https://www.polskapomoc.gov.pl/Polska,wspolpraca,na,rzecz,rozw
oju,-,Raport,roczny,2016,2685.htmlWidać także, żePolska chciała
zwiększyć swoją aktywność napoluwojskowymwwalce ztzw. PI.
PrezydentRPAndrzejDuda , 17 czerwca2016 r. podpisał postanowienia
oużyciu dwóch Polskich KontyngentówWojskowychwoperacji
InherentResolveprzeciwkotzw.PI.Początkowomiały służyć wokresie od20
czerwca do31 grudnia 2016r.[14]Misja została później przedłużona do
połowy 2017 roku[15]. PolskiKontyngent Wojskowy wKuwejcie wbazie
Al-Dżaber (zelementamiwsparcia w innych państwach regionu) składał
się zmaksymalnie 150żołnierzy i pracowników wojska orazzkomponentu
powietrznegozczterema wielozadaniowymi myśliwcami F-16,
wyposażonymiwzasobniki rozpoznawcze DB 110. Służyły one wzakresie
rozpoznaniaobrazowegonapotrzebywsparciaoperacjiINHERENTRESOLVE.Samolotywykonują
loty około 5 godzinne, każdego dnia wwarunkach
bojowych.LatająwkonfiguracjigdziejedensamolotzzasobnikiemDB110,wykonujezdjęcia,adrugiwykonujenagraniewczasierzeczywistympoprzezsystemtargeting
pods[16]. NatomiastwRepublice Iraku (z elementamiwsparciawinnych
państwach regionu) było rozlokowanych do60 żołnierzyipracowników
wojska. Dogłównych zadań Wojsk Specjalnych
należybadanie,doradztwoiszkoleniesztabóworazpododdziałówspecjalnychSiłZbrojnych
Iraku[17]. Należy docenić zmianę postrzegania Polskiwkontekście
bezpieczeństwa i zagrożeń jakie niesie zesobą terroryzm,
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
poprzez zwiększenie aktywności również wojskowej,
któratowcześniejbyłaniewystarczająca.Wramach konkursu „Pomoc
humanitarna na Bliskim Wschodzie
2016”MinisterstwoSprawZagranicznychdofinansowałowsparciepodstawowejopiekimedycznejwdziedziniemedycyny
rodzinnej, edukacjimedycznejipoprawy warunków higienicznych
wprowincji Diyala dla
uchodźcówwewnętrznychiludnościlokalnej[18].Aktywnyrok2017Wpołowie
roku przedłużono misje PKW w Iraku wramach działańGlobalnej
Koalicji wRepublice Iraku, Jordańskim KrólestwieHaszymidzkim
orazPaństwie Kuwejt orazwramach operacji
InherentResolvewPaństwieKuwejt,RepubliceIrakuorazPaństwieKatar[19].Wlipcu2017
rokuambasador IrakuwPolsceAsadAbuGulalwjednymzwywiadów stwierdził,
że„naród iracki jest wdzięczny zadecyzjępolskiego rządu owysłaniu
polskich żołnierzy sił specjalnych
zmisjąszkoleniowądoIraku”oraz,że,,Rolapolskichspecjalsówwprzygotowaniubojowym
żołnierzy irackich była bardzo duża iIrak niezapomni
tegoPolsce”[20].WtymteżmiesiącuPolskęodwiedziłHemenHawrami,doradcaprezydenta
Barzaniego. Spotkał się m.in.zwiceminister
sprawzagranicznychPolski–JoannąWronecką[21].25wrześniawPKWIrakrozpocząłdziałalnośćMobilnyZespółTreningowy(MZT).Wramachpilotażowegokursu,11polskichżołnierzyprzygotowujeirackich
specjalistów,doprowadzenia remontówporadzieckiego
sprzętuopancerzonego iuzbrojenia. Polska zaangażowała się w
programprowadzony podauspicjami sojuszu wramach NATO Training
andCapacityBuilding– Iraq, (NTCB-I), apolskieSiłyZbrojneodgrywają
rolęlideraikoordynatorawzakresieremontusprzętuiuzbrojenia[22].Podkoniec
2017 roku prezydent Andrzej Duda, podpisał
postanowienieoprzedłużeniu okresu użycia Polskiego Kontyngentu
Wojskowegowoperacji Inherent Resolve wPaństwie Kuwejt, Republice
IrakuorazPaństwie Katar. Oznaczało to, żedoKuwejtu odleci IV
zmianalotniczego kontyngentu wojskowego, którybędzie liczył 150
żołnierzy
ipracowników.PodpisałtakżepostanowienieoprzedłużeniuokresuużyciaPKW
wdziałaniach Globalnej Koalicji wRepublice Iraku,
JordańskimKrólestwie Haszymidzkim orazPaństwie Kuwejt.
Zgodniezpostanowieniem PKW Irak liczyło 130 żołnierzy Wojsk
Specjalnychorazdo10 żołnierzy ipracowników wodwodzie naterytorium
RP, zmożliwościąichkrótkotrwałegoużyciawdziałaniach[23].
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
Przyznanotakżestypendiadlakurdyjskichstudentówwramachwsparciadla
lokalnej społeczności chrześcijańskiej. Siedmiu studentów
miałorozpocząć swój pobyt wPolsce wewrześniu 2017 r. odrocznego
kursujęzyka polskiego, organizowanego przezMiędzynarodowym
CentrumKształcenia Politechniki Krakowskiej. Pojego ukończeniu
mieli onikontynuować naukę nanajlepszych polskich uczelniach
wyższych.Stypendium zostało przyznane przez Ministerstwo Nauki
iSzkolnictwaWyższego nawniosek Agencji Konsularnej RP wIrbilu przy
współpracyzArchidiecezją Kościoła Chaldejskiego wIrbilu. To druga
tego typuinicjatywaplacówki[24].Zaktywizowano także wsparcie
humanitarne. Poniżej lista projektówz2017roku.
Źródło–POLSKAWSPÓŁPRACAROZWOJOWA.RAPORTROCZNY2017,dostępnyna
stroniehttps://www.polskapomoc.gov.pl/Publikacje,2794.html
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
PodsumowaniePolska zajęła się wpoczątkowej fazie konfliktu
wIraku, główniewsparciemhumanitarnym.Niebyłoono
jednakzbytdużewporównaniudopomocy dla Syrii orazwporównaniu
doinnych państw V4.Wkontekście militarnym wspomagania Iraku byliśmy
wcześniej
bierni.Decyzjenowegorząduiprezydentazmieniłytenstanrzeczy,szczególniemisjaPKWorazznacznezwiększenieśrodkówfinansowych.
Pozytywnie należy ocenić pracę polskiego kontyngentu
wojskowegowKuwejcie. Wydaje się, żedecyzja owysłaniu naszych
KontyngentówWojskowychpowiązana jest zSzczytemNATOwWarszawie
ipokazaniu,żejesteśmywiarygodnymiaktywnympartneremwwalcezterroryzmem.Byćmożenaszewzmożonedziałaniapozagranicamikrajubyłyjednązkartprzetargowych,
dla ustanowienia stałej lub czasowej obecności
wojskNATOwPolsce,aszczególniewojskamerykańskich.
NiewątpliwieszerszewsparciePolskiwzwalczaniu tzw.PI,było
jednymzelementów, które pomogły naszemu państwu w wybraniu
nasnaniestałegoczłonkaRadyBezpieczeństwaONZnalata2018-2019.
Irak(jakiinnepaństwaregionu)doceniającnaszewysiłkinarzeczstabilizacjiiuregulowań
pokojowych wregionie Bliskiego Wschodu, poparły nasząkandydaturę.
Relacje dyplomatyczne między Polską iIrakiem,
równieżpoprawiłysię.Wramachzacieśnianiawspółpracypomiędzyrządamiobupaństw
podkoniec listopada 2016 roku ministrowie podpisaliPorozumienie o
współpracy resortów spraw zagranicznych PolskiiIraku[25].Pytanie
jakie należy postawić, to czy będziemy wstanie podobnie
jakCzechy(sprzedażuzbrojenia)iWęgry(wydobyciesurowcównaturalnych)zyskaćgospodarczowIraku.DlazwiększeniapolskiejaktywnościwIrakuiKI,
dobrym rozwiązaniem mogłoby być odnowienie działańParlamentarnego
Zespołu dospraw współpracy gospodarczej pomiędzyRepubliką Iraku
iRzeczpospolitąPolską (ostatnia aktywność6
listopada2014r.[26])orazPolsko-IrackąGrupąParlamentarną
(utworzonaw2017roku[27]). Należałoby zacząć przynajmniej odtakich
inicjatywy, równieżwstosunku doKurdów wIraku i utworzyć
Polsko-Kurdyjską GrupęParlamentarną. Region ten jest bardzo
rozwojowy, naco wskazujezaangażowanie wielu państwa świata,
otwierających swoje konsulatyiprzedstawicielstwa dyplomatyczne
wErbilu[28]. Omiernych relacjachdyplomatycznych nanajwyższym
szczeblu, między Polską iKurdamiświadczy chociażby wizyta
Barzaniego w2015 wWęgrzech iCzechach,którapomijała Polskę. Jako
państwo chcące liczyć się naareniemiędzynarodowej powinniśmy stać
się bardziej aktywni zarównowojskowo, humanitarnie, dyplomatycznie
i gospodarczo. Myśląc o
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
przyszłości polskiej zbrojeniówki, należy szukać rynków zbytu
pozagranicami kraju. Irak wydaje się być dobrym partnerem
wprzyszłymeksporciepolskiegouzbrojenia.Należałobybyćmożezorganizowaćwyjazdprzedstawicieli
PGZ do Iraku, przedstawiając ofertę naszychmożliwościuzbrojenia dla
sił irackich. Dobrym pomysłem mogłoby być także,zaproszenie
wysokich przedstawicieli Iraku, na targi zbrojeniowew Polsce. Takie
kroki, mogą dać asumpt doprzyszłej
współpracygospodarczejimilitarnej.
[1]WASZCZYKOWSKI:TOCZĄSIĘROZMOWYNATEMATEWENTUALNEGOWSPARCIAKOALICJIPRZECIWKODŻIHADYSTOM,www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/tzw-panstwo-islamskie-szef-msz-polska-ewentualnym-koalicjantem,599478.html[2]StronaMinisterstwaSprawZagranicznychRzeczypospolitejPolskiej,SAMOLOTZPOLSKĄPOMOCĄHUMANITARNĄTRAFIŁDOIRACKIEGOKURDYSTANU,www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/samolot_z_polska_pomoca_humanitarna_trafil_do_irackiego_kurdystanu[3]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLACYWSPIERAJĄIRACKICHUCHODŹCÓWWPROWINCJIDOHUK,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/archiwum_2014/polacy_wspieraja_irackich_uchodzcow_w_prowincji_dohuk[4]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMAGALUDNOŚCICYWILNEJWIRAKU,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomaga_ludnosci_cywilnej_w_iraku[5]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLAJAZYDÓWNAGÓRZESINJARWIRAKU,4.11.2015,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_jazydow_w_gorach_sinjar_w_iraku[6]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,KOLEJNYTRANSPORTZPOMOCĄHUMANITARNĄZPOLSKIDOKURDYSTAN,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/kolejny_transport_z_pomoca_humanitarna_z_polski_do_kurdystanu[7]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLADZIECIIRACKICHUCHODŹCÓW–FINAŁ,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/archiwum_2014/polska_pomoc_dla_dzieci_irackich_uchodzcow___final[8]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLAUCHODŹCÓW–REALIZACJAPROJEKTUSZKOLENIOWEGO,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_uchodzcow___rea
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
lizacja_projektu_szkoleniowego;jsessionid=0A41893EC96978D88FD3B673036008E2.cmsap1p[9]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKIEFIRMYPONOWNIENAMIĘDZYNARODOWYCHTARGACHWIRBILU,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polskie_firmy_ponownie_na_miedzynarodowych_targach_w_irbilu[10]OŚWIADCZENIEMSZWZWIĄZKUZPROCEDURĄWSZCZĘCIAPOSTĘPOWANIAPRZEZKEWOBECPOLSKI,CZECHIWĘGIER,http://www.msz.gov.pl/pl/c/MOBILE/aktualnosci/wiadomosci/oswiadczenie_msz_w_zwiazku_z_procedura_wszczecia_postepowania_przez_ke_wobec_polski__czech_i_wegier[11]http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_w_iraku[12]http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_jazydow_,http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_sfinansowala_studnie_dla_jazydow[13]ANOTHERHUMANITARIANCONVOYWITHAIDREACHEDKURDISTAN,http://poland.gov.krd/polski-kolejny-konwoj-z-pomoca-humanitarna-dotarl-do-kurdystanu/[14]PREZYDENTRPPOSTANOWIŁOUŻYCIUPKWWKUWEJCIEIIRAKU,https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/art,255,prezydent-rp-postanowil-o-uzyciu-pkw-w-kuwejcie-i-iraku.html[15]POLSCYŻOŁNIERZEWKOSOWIE,AFGANISTANIE,IRAKU,BOŚNI…PREZYDENTPRZEDŁUŻYŁDZIAŁANIEKONTYNGENTÓW,https://www.defence24.pl/polscy-zolnierze-w-kosowie-afganistanie-iraku-bosni-prezydent-przedluzyl-dzialanie-kontyngentow[16]NASZAARMIA.PL20.05.2017,https://vod.tvp.pl/video/naszaarmiapl,20052017,30184998[17]BiuroBezpieczeństwaNarodowego,PREZYDENTRPPOSTANOWIŁOUŻYCIUPKWWKUWEJCIEIIRAKU,www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/7509,Prezydent-RP-postanowil-o-uzyciu-PKW-w-Kuwejcie-i-Iraku.html[18]WYNIKIKONKURSU„POMOCHUMANITARNANABLISKIMWSCHODZIE2016”,http://www.polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Pomoc,humanitarna,na,Bliskim,Wschodzie,2016,2446.html[19]Wszystkiepostanowienia–https://www.bbn.gov.pl/pl/prezydenta-rp/zwierzchnictwo-nad-sila/postanowienia-prezydent/6072,Postanowienia-Prezydenta-RP.html[20]POLSKABROŃDLAIRAKU?AMBASADORGULAL:„TRWAJĄROZMOWY”[WYWIAD],https://www.defence24.pl/polska-bron-dla-iraku-ambasador-gulal-trwaja-rozmowy-wywiad
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
[21]HemenHawramipresidentialadvisorvisitedPoland,http://poland.gov.krd/hemen-hawrami-presidential-advisor-visited-poland/[22]MZTROZPOCZĄŁSZKOLENIEWIRAKU,http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/23756?t=MZT-rozpoczal-szkolenie-w-Iraku[23]PREZYDENTPRZEDŁUŻYŁMISJEWKUWEJCIEIIRAKU,https://www.defence24.pl/prezydent-przedluzyl-misje-w-kuwejcie-i-iraku[24]STYPENDIADLACHRZEŚCIJANZIRACKIEGOKURDYSTANU,https://www.msz.gov.pl/pl/p/irbil_iq_k_pl/aktualnosci/stypendia_dla_chrzescijan_z_irackiego_kurdystanu[25]http://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/minister_witold_waszczykowski_przyjal_w_warszawie_ministra_spraw_zagranicznych_iraku_ibrahima_al_jaafari[26]SejmRzeczypospolitejPolskiej,www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=POSIEDZENIAZESP&Zesp=281[27]SejmRzeczypospolitejPolskiej,http://www.sejm.gov.pl/SQL2.nsf/skladgr?OpenAgent&352&PL,[28]CURRENTINTERNATIONALOFFICESINTHEKURDISTANREGION,http://dfr.gov.krd/p/p.aspx?p=37&l=12&s=020100&r=363
SfinansowanoprzezNarodowyInstytutWolności–CentrumRozwojuSpołeczeństwaObywatelskiegoześrodkówProgramuRozwojuOrganizacjiObywatelskichnalata2018-2030.
-
INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]
OAUTORZE
ŁukaszKobierskiPrezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.
Absolwentstosunków międzynarodowych UniwersytetuWarszawskiego oraz
Uniwersytetu MikołajaKopernika. Stypendysta programu z zakresu
bezpieczeństwanarodowego,wywiaduioperacjiinformacyjnychnaDanielMorgan
Graduate School of National
SecurityWaszyngtonieorazrocznegostypendiumwramachprogramuErasmusnaCarlvonOssietzky
Universität Oldenburg. Doświadczenie analitycznezdobywał podczas
staży m.in. w Departamencie PolitykiBezpieczeństwa Międzynarodowego
Ministerstwa ObronyNarodowej oraz Departamencie Analiz
Strategicznych
BiuraBezpieczeństwaNarodowego.Kontakt:[email protected]://twitter.com/LukasKobierski