Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 52 DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH: PERSPEKTYWA FINANSOWA Magdalena Jasiniak 1 Streszczenie Celem artykułu jest porównanie efektów finansowych działalności przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych na podstawie dwóch losowo wybranych przedsiębiorstw. Przyjmuje się, że zagraniczne przedsiębiorstwa są nośnikiem nowoczesnych technologii, co wpływa na osiągane przez nie wyniki finansowe, jednak sukcesy przedsiębiorstw zagranicznych wynikają nie tylko z lepszej innowacyjności, ale również z lepszego wykorzystania kapitału obcego. Wyższa skłonność do podejmowania ryzyka wynikającego z finansowania działalności ze źródeł zewnętrznych w perspektywie długofalowej może przynieść przedsiębiorstwu wyższą rentowność, a w konsekwencji przyczynić się także do szybszego rozwoju przedsiębiorstwa. Klasyfikacja JEL: G32 Słowa kluczowe: działalność przedsiębiorstw zagranicznych, innowacyjność, analiza finansowa Nadesłany: 12.10.2010 Zaakceptowany: 7.03.2011 Wprowadzenie Procesy internacjonalizacji i globalizacji gospodarki światowej w znacznej mierze spowodowały wzrost międzynarodowego transferu kapitału w postaci inwestycji zagranicznych. Stanowią one szczególny rodzaj inwestycji podejmowanej poza granicami kraju osiedlenia inwestora. Rosnący napływ zagranicznych inwestorów powoduje, że inwestycje te w istotny sposób kształtują strukturę gospodarczą regionu i generują szereg interakcji oraz powiązań gospodarczych. Zakres ich oddziaływania na poszczególne obszary gospodarki kraju goszczącego jest bardzo szeroki. Powszechnie przyjmuje się, że inwestycje zagraniczne są przede wszystkim dodatkowym źródłem zasilania poszczególnych obszarów gospodarki w kapitał oraz zmniejszają bezrobocie poprzez zwiększenie zapotrzebowania na pracowników na rynku prac y. Szczególnie akcentuje się rolę, jaką zagraniczne przedsiębiorstwa odgrywają w transferze technologii, nowoczesnego zarządzania i kapitału intelektualnego w drodze m.in. sprzedaży 1 Mgr Magdalena Jasiniak, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź, [email protected].
15
Embed
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW KRAJOWYCH I ...Analiza efektów działalności przedsiębiorstw krajowego i zagranicznego Analizę efektów działalności przedsiębiorstw krajowych
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
52
DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH:
PERSPEKTYWA FINANSOWA
Magdalena Jasiniak1
Streszczenie
Celem artykułu jest porównanie efektów finansowych działalności przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych na
podstawie dwóch losowo wybranych przedsiębiorstw. Przyjmuje się, że zagraniczne przedsiębiorstwa są nośnikiem
nowoczesnych technologii, co wpływa na osiągane przez nie wyniki finansowe, jednak sukcesy przedsiębiorstw
zagranicznych wynikają nie tylko z lepszej innowacyjności, ale również z lepszego wykorzystania kapitału obcego.
Wyższa skłonność do podejmowania ryzyka wynikającego z finansowania działalności ze źródeł zewnętrznych
w perspektywie długofalowej może przynieść przedsiębiorstwu wyższą rentowność, a w konsekwencji przyczynić się
także do szybszego rozwoju przedsiębiorstwa.
Klasyfikacja JEL: G32
Słowa kluczowe: działalność przedsiębiorstw zagranicznych, innowacyjność, analiza finansowa
Nadesłany: 12.10.2010 Zaakceptowany: 7.03.2011
Wprowadzenie Procesy internacjonalizacji i globalizacji gospodarki światowej w znacznej mierze spowodowały
wzrost międzynarodowego transferu kapitału w postaci inwestycji zagranicznych. Stanowią one
szczególny rodzaj inwestycji podejmowanej poza granicami kraju osiedlenia inwestora.
Rosnący napływ zagranicznych inwestorów powoduje, że inwestycje te w istotny sposób
kształtują strukturę gospodarczą regionu i generują szereg interakcji oraz powiązań
gospodarczych. Zakres ich oddziaływania na poszczególne obszary gospodarki kraju
goszczącego jest bardzo szeroki. Powszechnie przyjmuje się, że inwestycje zagraniczne są przede
wszystkim dodatkowym źródłem zasilania poszczególnych obszarów gospodarki w kapitał oraz
zmniejszają bezrobocie poprzez zwiększenie zapotrzebowania na pracowników na rynku pracy.
Szczególnie akcentuje się rolę, jaką zagraniczne przedsiębiorstwa odgrywają w transferze
technologii, nowoczesnego zarządzania i kapitału intelektualnego w drodze m.in. sprzedaży
1 Mgr Magdalena Jasiniak, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź,
W sektorze prywatnym dominuje sprzedaż produktów niskiej techniki (37,3% w 2008 r.), chociaż
od 2002 r. widoczna jest tendencja spadkowa (46,4% w 2002 r.) na rzecz wzrostu produktów
wytwarzanych w średnio niskiej i średnio wysokiej technice (wzrost średnio niskiej techniki od
3 Wykorzystana w niniejszym artykule klasyfikacja poziomów techniki jest oparta na definicji przyjętej przez
Główny Urząd Statystyczny. Poziom techniki jest definiowany według kryterium intensywności działalności B+R,
jako relacji nakładów na działalność B+R w stosunku do wartości dodanej. Jeśli intensywność działalności B+R
przyjmuje wartość:
1) poniżej 1% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako niski,
2) pomiędzy 1-2,5% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako średnioniski,
3) pomiędzy 2,5-7% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako średniowysoki,
4) powyżej 7% wówczas poziom techniki jest zdefiniowany jako wysoki.
Szerzej: GUS (2010b). Nauka i technika Polsce w 2008 roku. Pozyskano z:
http://www.stat.gov.pl/gus/5840_800_PLK_HTML.html
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
56
26,8% w 2002 r. do 31,3% w 2008 r., wzrost średnio wysokiej techniki od 21,2% w 2002 r. do
26,1% w 2008 r.). Udział produkcji wysokiej techniki w 2008 r. wyniósł 5,3%, o 0,4% więcej niż
w 2001 r., jednak nie widać tu wyraźnej tendencji wzrostowej.
W przypadku przedsiębiorstw stanowiących własność zagranicznych inwestorów ta struktura
wygląda zupełnie inaczej. Dominujący udział w produkcji sprzedanej mają wyroby średnio
wysokiej techniki, tj. 39,6%, o 2,4% mniej niż w roku poprzednim, choć w latach 2003-2007
wyraźnie widoczna była rosnąca tendencja udziału produkcji sprzedanej na tym poziomie
techniki. Również w analizowanym okresie widoczna jest rosnąca tendencja udziału produkcji
średnio niskiej techniki, tj. z 16,6% w 2001 r. do 23,1% w 2008 r. Natomiast w przypadku niskiej
techniki nastąpił wyraźny spadek z 40,7% w 2001 r. do 29,5% w 2008 r. Zatem udział produkcji
sprzedanej średnio niskiej i niskiej techniki w przedsiębiorstwach zagranicznych jest
zdecydowanie niższy, niż miało to miejsce w przypadku całego sektora prywatnego. Wyższy jest
natomiast udział produkcji wysokiej techniki, tj. 7,8% na koniec 2008 r., który od 2005 r.
charakteryzuje się tendencją rosnącą (2005 r. – 5,8%).
Na podstawie wskazanych tendencji można więc potwierdzić, że przedsiębiorstwa zagraniczne
dysponują bardziej zaawansowanymi, wypracowanymi przez siebie technologiami (stąd też m.in.
mniejsze nakłady na zakup wiedzy z zewnętrznych źródeł, a większe na działalność badawczo-
rozwojową w stosunku do przedsiębiorstw krajowych, wyższy udział produkcji wysokiej
i średnio wysokiej techniki). Można również przypuszczać, że wyposażenie technologiczne
przedsiębiorstw zagranicznych ma swoje odzwierciedlenie w kształtowaniu osiąganych przez nie
wyników finansowych – lepszych niż może to mieć miejsce w przypadku przedsiębiorstw
krajowych.
Analiza efektów działalności przedsiębiorstw krajowego i zagranicznego Analizę efektów działalności przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych ograniczono do
przedsiębiorstw działających w sekcji przetwórstwa przemysłowego (według PKD 2004 r.) na
obszarze woj. łódzkiego.
W woj. łódzkim do 31 grudnia 2008 r. w sekcji przetwórstwa przemysłowego działalność
prowadziło 867 przedsiębiorstw zagranicznych oraz 32 011 przedsiębiorstw krajowych.
W drodze doboru losowego wybrano jedno przedsiębiorstwo zagraniczne oraz jedno
przedsiębiorstwo krajowe, a następnie uzyskano od obu przedsiębiorstw sprawozdania finansowe
za lata 2005-2008, które stanowiły podstawę do oceny działalności tych przedsiębiorstw.
Wylosowane przedsiębiorstwa są porównywalne.
Przedsiębiorstwo „A” powstało w 1999 r. w oparciu o kapitał i doświadczenie holenderskiego
inwestora. Jest to przedsiębiorstwo produkcyjne, które projektuje i produkuje opakowania
styropianowe, kształtki styropianowe, pojemniki izotermiczne, izolacje styropianowe oraz
komponenty z tworzyw termoplastycznych i polietylenu, ABSu, Norylu, polipropylenu
i poliwęglanu. Zakład produkcyjny w Łodzi został uruchomiony w 2005 r. Oprócz łódzkiego
zakładu produkcyjnego na terenie Polski utworzono zakłady w Kędzierzynie-Koźlu (w 2000 r.),
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse” 2011, vol. 7, nr 1 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
57
w Pruszkowie k/Warszawy (w 2002 r.) i we Wrocławiu (w 2007 r.). Ponadto, firma posiada
jeszcze fabryki w Holandii oraz biuro sprzedaży w Republice Czeskiej.
Przedsiębiorstwo „B” to przedsiębiorstwo produkcyjne działające w oparciu o polski kapitał.
Firma rozpoczęła swoją działalność w 1992 r., a dwa lata później osiągnęła założone cele
rynkowe w stopniu i czasie przekraczającym pierwotne założenia rozwojowe. Przedsiębiorstwo
zajmuje się produkcją tkanin oraz worków (również typu big-bag) polipropylenowych
i wentylowych – ekonomicznych opakowań ułatwiających transport towarów (w szczególności
sypkich i granulowanych), polipropylenowych włókien – jako dodatku do betonu oraz
specjalistycznych tkanin – niepalnych i antystatycznych przeznaczonych dla górnictwa.
Ocena działalności przedsiębiorstw „A” i „B” powinna obejmować strukturę majątkową
i kapitałową tych przedsiębiorstw, jednak ograniczona objętość artykułu nie pozwala na jej
szerokie przeprowadzenie, zostanie ona zatem ograniczona do kilku najważniejszych wniosków
wynikających z danych bilansowych tych przedsiębiorstw.
Przede wszystkim struktura majątku trwałego obu przedsiębiorstw jest typowa dla
The Activity of Foreign versus Locally-Owned Companies: Financial Perspective The aim of this paper is to compare the financial effects of domestic and foreign companies activities on the basis of
two randomly chosen enterprises. It is argued that foreign companies are the carriers of modern technologies what
have the influence on financial results obtained by them. However, their successes cannot be attributed only to
better innovativeness but also to better use of borrowed capital. Higher proneness to risk resulting from financing
the company activities from external sources in the long-term perspective may bring the company higher profitability
and, in consequence, contribute to faster development of the enterprise.
JEL classification: G32
Keywords: activity of foreign enterprises, innovativeness, financial analysis