Page 1
การตรวจสอบประวตการไดรบวคซนในนกเรยนเมอรบเขาเรยน
1. หลกการเหตผล
การระบาดของโรคตดตอในโรงเรยนพบไดบอยครง เชน การระบาดของโรคไขหวดใหญสายพนธใหมใน ป 2552 การระบาดของโรคมอ เทา ปาก ทเกดขนเปนประจำาทกป การระบาดของโรคไขเลอดออกซงพบผปวยและเสยชวตในวยเรยนเปนจำานวนมาก การระบาดใหญของโรคหด และโรคคอตบในปทผานมา เปนตน เนองจากโรงเรยนเปนสถานทมประชากรหนาแนน และมเดกในหลายสภาวะสขภาพ เดกบางสวนมโรคประจำาตวทำาใหงายตอการตดเชอ การระบาดใหญทเกดขนในโรงเรยนจงมกมผลใหเดกบางสวนเจบปวยรนแรง และหลายครงเปนเหตใหตองปดเรยนเปนเวลานาน เปนภาระทงตอผปกครอง และโรงเรยน
ในปจจบนกระทรวงสาธารณสขไดจดใหมการบรการวคซนขนพนฐานเพอสรางเสรมภมคมกนในโรคแกเดกกลมเปาหมายทอาศยอยในประเทศไทยทกคน โดยเจาหนาทสาธารณสขจะนดหมายใหเดกกลมเปาหมายมารบวคซนตงแตแรกเกดจนถงอาย 4 ป รวม 9 ครง หลงจากนนเมอเขาเรยนชนประถมศกษาปท 1 จะทำาการตรวจสอบประวตวคซนกอนวยเรยนในเดกทกคน สำาหรบรายทไดรบวคซนไมครบถวนตามเกณฑ เจาหนาทสาธารณสขจะใหบรการวคซนเกบตกใหไดรบครบถวนตามเกณฑ อยางไรกตามจากการตรวจสอบยอนหลงจากเหตการณการระบาดของโรคในนกเรยนทผานมา พบวา ยงมนกเรยนสวนหนงไดรบวคซนไมครบถวน เนองจากพอแมผปกครองไมพาไปรบวคซนตามนด ลมนด หรอ เดกขาดวคซนเนองจากเจบปวยในวยทารก นอกจากน เมอถงกำาหนดการตรวจสอบประวตการไดรบวคซนในนกเรยนชน ป.1 การใหบรการวคซนในนกเรยนหญงชน ป.5 และในนกเรยนชน ป.6 ยงมผ
1
เอกสารหมายเลข 2
Page 2
ปกครองสวนหนงไมอนญาตใหเดกรบวคซน เนองจากเขาใจผดวาเดกไดรบวคซนครบถวนแลว หรอ ไมเหนประโยชนของวคซน
จากเหตดงกลาว คณะกรรมการผเชยวชาญดานโรคตดเชอและวคซนหลายคณะของกระทรวงสาธารณสข จงไดมขอแนะนำาใหมการตรวจสอบประวตวคซนในเดกเมอเขาเรยน ดงเชนทปฏบตในประเทศทพฒนาแลว หากโรงเรยน ตรวจสอบพบเดกทยงไดรบวคซนไมครบถวน ใหเจาหนาทสาธารณสขดำาเนนการใหวคซนใหครบถวนโดยเรว
2. วตถประสงค
การจดใหมการตรวจสอบประวตวคซนในนกเรยนเมอรบเขาเรยน มวตถประสงคดงตอไปน
2.1 ปองกนโรคเฉพาะตวของเดกแตละคน2.2 ปองกนการระบาดของโรคในโรงเรยน ซงโรคอาจแพร
กระจายไปยงเดกทมสขภาพไมด มภมคมกนตอโรคตำา ซงเดกกลมนอาจไมสามารถสรางภมคมกนตอโรคอยางสมบรณแมวาจะไดรบวคซนแลว
2.3 เปนสวนหนงของการจดระบบสขภาพในโรงเรยนเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน โดยคาดวาจะมเดกจากประเทศเพอนบาน ซงโดยทวไปมกไมไดรบวคซน หรอไดรบวคซนมาไมครบถวน ตดตามพอแมเขามาเรยนในประเทศไทยเปนจำานวนมาก
3. การดำาเนนการ3.1 ระยะเวลาและกลมเปาหมายการดำาเนนการ เร มในนกเรยนใหม ชนอนบาล ประถมศกษา และมธยมศกษาตอนตน 3.2 โรงเรยนทดำาเนนการ
2
Page 3
โรงเรยนทวประเทศ ในสงกดสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (สามารถขยายการดำาเนนการไปในโรงเรยนสงกดอนในพนทรบผดชอบได) 4. แนวทางปฏบต
4.1. ใหผปกครองสำาเนาหนาประวตการรบวคซนในสมดบนทกสขภาพแมและเดก พรอมเขยนชอเดกกำากบ (รปท 1 และ 2) มอบใหโรงเรยนเมอเขาเรยน (กรณผปกครองไมสามารถสำาเนาเอกสารได โรงเรยนอาจใชวธคดลอก หรอ เรยกเกบสมดสขภาพทงเลมไวกอนเพอสำาเนาในภายหลงตามความเหมาะสม)
4.2 หากผปกครองแจงวาสมดสขภาพสญหาย ใหผปกครองตดตอสถานบรการทพาเดกไปรบวคซน เพอออกเอกสารใหม หากไมสามารถตดตอสถานบรการได เชน อยตางถน ใหลงบนทกวาไมสามารถตดตามประวต ได ซงเจาหนาทสาธารณสขในพนทจะไดทำาการสมภาษณผปกครองเพอคาดประมาณวคซนทเดกนาจะเคยไดรบแลว และพจารณาใหวคซนเพมเตมตอไป
4.3 ประสานเจาหนาทสาธารณสขในพนท เพอดำาเนนการตรวจสอบความครบถวนของการไดรบวคซนของเดกแตละราย และใหวคซนเพมเตมในรายทยงไดรบไมครบถวนตอไป
4.4. เมอเจาหนาทสาธารณสขใหวคซนเพมเตม รวมถงใหวคซนเกบตกในนกเรยนชน ป.1 ใหวคซนในนกเรยนหญงชน ป.5 และใหวคซนในนกเรยนชน ป.6 ใหเจาหนาทสาธารณสขลงบนทกเพมเตมในสำาเนาประวตการไดรบวคซนแผนเดม
4.5. มอบสำาเนาประวตการไดรบวคซนคนใหผปกครองเมอเดกยายออก เพอนำาไปสมครเขาเรยนตอในโรงเรยนอน พรอมเนนยำาใหผปกครองและเดกเกบรกษาสำาเนาประวตการไดรบวคซนแผนนและสมดบนทกสขภาพเลมเดมไวตลอดไป เพอประโยชนในการเขาเรยนและสมครงานในอนาคต5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
3
Page 4
5.1. กำาจดปญหาการระบาดของโรคทปองกนไดดวยวคซนในโรงเรยน 5.2 ลดการเจบปวยรนแรง การขาดเรยน ความจำาเปนในการปดโรงเรยน
เนองจากการระบาดของโรคตดตอ5.3 เพมมาตรฐานการปองกนโรคตดตอในโรงเรยน เพอรองรบปญหา
โรคจากเดกนกเรยนตางชาต เมอเขา สประชาคมอาเซยน
4
Page 6
ตามทกระทรวงสาธารณสขไดรวมมอกบสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกษาธการจดทำา โครงการตรวจสอบ“ประวตการไดรบวคซนในนกเรยนเมอรบเขาเรยน โดยให” ผปกครองนำาประวตการไดรบวคซนของเดกทเขาเรยนชน ป.1 และชน ม.1 มอบใหโรงเรยน โดยขอความรวมมอใหโรงเรยนมอบตอใหเจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบโรงเรยน เพอตรวจสอบประวตการไดรบวคซนของเดก แลวตดตามใหวคซนแกเดก หากเดกไมไดรบวคซน หรอ ไดรบไมครบถวน
ในอนาคตจะดำาเนนการผลกดนเปนนโยบายรวมกนระหวางกระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข ในการใช ประวตการไดรบวคซนของเดก “ ”เปนหลกฐานในการเขาเรยนระดบชนประถมศกษาชนปท 1 และมธยมศกษาชนปท 1 ตอไป แตเดม กรมควบคมโรคไดจดสรรบตรรบรองการไดรบวคซนสำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 6 (จดพมพและสนบสนนในปการศกษา 2557-2561) สำาหรบในป 2562 เปนตนไป ขอความรวมมอใหใชการจดเกบสำาเนาประวตการไดรบวคซนของเดกจากสมดบนทกสขภาพแมและเดก ตงแตนกเรยนชน ป.1 จนถงชน ป.6ประเดนขอความรวมมอ สำานกงานสาธารณสขจงหวด และสำานก
อนามย กรงเทพมหานคร จากการสมประเมนการใชประวตการไดรบวคซน เปนหลกฐานในการเขา
เรยนชน ป.1 และ ม.1 พบวา โรงเรยนสวนใหญยงไมไดใชประวตการไดรบวคซนในสมดบนทกสขภาพ เปนหลกฐานในการเขาเรยนชน ป. 1 เชนเดยวกบโรงเรยนทไดรบการสนบสนนบตรรบรองการไดรบวคซนสำาหรบนกเรยนชน
6
แนวทางการตรวจสอบประวตการไดรบวคซนในนกเรยนเมอรบเขาเรยน
Page 7
ป. 6 สวนใหญยงไมได ใชบตรดงกลาวเปนหลกฐานในการรบนกเรยนเขาเรยนชน ม. 1 จงขอความรวมมอดำาเนนการ ดงน
1. ประสานแจงหนวยงานสาธารณสขทเกยวของและสถานบรการทมโรงเรยนสงกด สพฐ. (รวมถง โรงเรยนนอกสงกด สพฐ. เชน โรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน และโรงเรยนเอกชน ถาสามารถดำาเนนการไดครอบคลมทกสงกดในพนทรบผดชอบ) ไดปฏบตตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสข ในการใชประวตการไดรบวคซนเปนหลกฐานในการเขาเรยนและหลกฐานดานสขภาพทสำาคญประจำาตวเดกนกเรยน
2. สงเสรมและตดตามการใชประวตการไดรบวคซนเปนหลกฐานประจำาตวเดกนกเรยน ทงน หากมปญหาในการปฏบตงานขอใหรวบรวมประเดนตาง ๆ ดงกลาวแจงสำานกงานปองกนควบคมโรค/สถาบนปองกนควบคมโรคเขตเมอง เพอประสานตอมายงกลมพฒนางานวคซนพนฐาน กองโรคปองกนดวยวคซน กรมควบคมโรค หมายเลขโทรศพท 02-590-3196-9 ตอไป การดำาเนนการตรวจสอบประวตการไดรบวคซน มรายละเอยดดงน
7
Page 8
1.1 ประสานทางโรงเรยนในพนทรบผดชอบขอความความรวมมอใหผปกครองสำาเนาหนาประวตการรบวคซนในสมดบนทกสขภาพแมและเดก พรอมเขยนชอเดกกำากบ (รปท 1 และ 2) มอบใหโรงเรยนเมอเขาเรยน (กรณผปกครองไมสามารถสำาเนาเอกสารได โรงเรยนอาจใชวธคดลอก หรอ เรยกเกบสมดสขภาพทงเลมไวกอนเพอสำาเนาในภายหลงตามความเหมาะสม)
รปท 1 หนาปก สมดบนทกสขภาพแมและเดก (สมดสชมพ)
รปท 2 หนาประวตการไดรบวคซน (ถายเอกสารและเขยน ชอ -นามสกล
เดก)
1.2 โรงเรยนควรเยบสำาเนาประวตการไดรบวคซนของเดก ตดไวกบ สมดสขภาพของนกเรยน (ศส.3) หรอ สมดระเบยนสะสม (ปพ.8) ทงนขนกบเอกสารบนทกสขภาพทใชของแตละโรงเรยน เพอปองกนการสญหายและ
8
1. วธดำาเนนการตรวจสอบประวตการไดรบวคซนในโรงเรยน สำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 1-6
Page 9
สะดวกในการทเจาหนาทสาธารณสขในพนทใชในการตรวจสอบความครบถวนของการไดรบวคซนของเดกแตละราย
1.3 เจาหนาทสาธารณสขในพนทดำาเนนการตรวจสอบความครบถวนของการไดรบวคซนของเดกแตละราย และใหวคซนเพมเตมในรายทยงไดรบไมครบถวนตอไป หรอมการใหวคซนในนกเรยน ตามแผนงานสรางเสรมภมคมกนโรคมการดำาเนนการใหวคซนในกลมนกเรยน ไดแก วคซนเกบตกในเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ในรายทไดรบไมครบถวนตามเกณฑ ทดำาเนนการตรวจสอบประวตการไดรบวคซนกอนวยเรยน ไดแก วคซน BCG วคซน HB วคซน dT วคซน OPV วคซน IPV วคซน MMR/MR และวคซน JE วคซนปองกนมะเรงปากมดลกจากเชอเอชพวในนกเรยนหญงชน ป.5 และวคซนรวมปองกนโรคคอตบ-บาดทะยก (dT) ในนกเรยนชน ป.6
1.4 สำาหรบเดกนกเรยนทไมมสมดบนทกสขภาพแมและเดก (สมดสชมพ) หรอ สญหาย ขอความรวมมอใหทางสถานบรการดำาเนนการตรวจสอบขอมลการไดรบวคซน หากไมสามารถตดตามประวตวคซนได เชน เพงยายมาหรออยตางถน ขอใหสมภาษณผปกครองเพอคาดประมาณวคซนทเดกนาจะเคยไดรบแลว และพจารณาใหวคซนเพมเตมตามเกณฑตอไปรวมถงจดทำาประวตวคซนของเดกใหม
1.5 เมอเจาหนาทสาธารณสขใหวคซนเพมเตม รวมถงใหวคซนเกบตกในนกเรยนชน ป.1 ใหวคซนในนกเรยนหญงชน ป.5 และใหวคซนในนกเรยนชน ป.6 ขอใหเจาหนาทสาธารณสขลงบนทกเพมเตมในสำาเนาประวตการไดรบวคซนแผนเดมเกบไวทโรงเรยน
1.6 มอบสำาเนาประวตการไดรบวคซนคนใหผปกครองเมอเดกยายออก เพอนำาไปสมครเขาเรยนตอในโรงเรยนอน พรอมเนนยำาใหผปกครองและเดกเกบรกษาสำาเนาประวตการไดรบวคซนแผนนและสมดบนทกสขภาพเลมเดมไวตลอดไป เพอประโยชนในการเขาเรยนและสมครงานในอนาคต
9
Page 10
1.7 สำาหรบนกเรยนอยเรยนจนจบชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนเดม ขอใหทางโรงเรยนมอบใบสำาเนาประวตการไดรบวคซนแกเดกคนใหผปกครองกอนจบ ป.6 เพอใหเดกนำาเปนหลกฐานในการศกษาตอชน ม. 1 (อาจเยบใบสำาเนาประวตการไดรบวคซน ตดไว กบสมดสขภาพของนกเรยน หรอ สมดบนทกผลการเรยนแตละรายเพอปองกนการสญหาย) เพอใชประกอบการไปสมครเขาเรยนตอในระดบชน ม.1 พรอมใหครประจำาชนเนนยำาผปกครองและเดกนกเรยนใหเกบใบสำาเนาประวตการไดรบวคซนดงกลาวน เพอประโยชนในการเขาเรยนและสมครงานในอนาคต
1.8 ในอนาคตจะดำาเนนการผลกดนเปนนโยบายรวมกนระหวางกระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข ในการใช ประวตการไดรบวคซน“ของเดก เปนหลกฐานในการเขาเรยนระดบชนประถมศกษาชนปท ” 1 และมธยมศกษาชนปท 1 ตอไป
10
Page 11
2.1 โรงเรยนระดบมธยมศกษาแจงผปกครองใหนำา บตรรบรองการ“ไดรบวคซนสำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 6” หรอ สำาเนาประวตการไดรบ“วคซนของเดก มอบใหโรงเรยนเมอเขาเรยน พรอมหลกฐานอนๆ ตงแต”สมครเขาเรยน (ซงบตรรบรองฯ นอาจเยบแนบไวกบสมดสขภาพของนกเรยน หรอ สมดบนทกผลการเรยนแตละราย เพอปองกนการสญหาย)
2.2 เจาหนาทสาธารณสขในพนทประสานขอหลกฐานประวตการรบวคซนของเดก ม. 1 แตละราย เพอตรวจสอบประวตการไดรบวคซน และตดตามใหวคซน เชน วคซน MMR/MR หรอ วคซน dT แกเดกทยงไดรบวคซนไมครบ
2.3 เจาหนาทสาธารณสขบนทกวนทใหวคซน ลงใน บตรรบรองฯ “ ”หรอ สำาเนาประวตการรบวคซน ของเดกและใหเดกเกบไวเพอเปนขอมลประจำาตว
2.4 ขอใหโรงเรยน เกบ บตรรบรองฯ หรอ สำาเนาประวตการไดรบ“ ” “วคซนของเดก เปนเอกสารทตดประจำาตวเดกนกเรยนแตละรายไปตลอด ”เมอเดกเลอนชนเรยน หรอ ยายโรงเรยน หรอจบการศกษา (อาจเยบตดไวกบสมดสขภาพของนกเรยน หรอ สมดบนทกผลการเรยนแตละรายเพอปองกนการสญหาย) พรอมใหครประจำาชนเนนยำาผปกครองและเดกเกบบตรรบรองฯ ดงกลาวน เพอประโยชนในการตดตามขอมลสขภาพ การใหวคซนในโรงเรยน การเขาเรยนระดบทสงขน และการสมครงานในอนาคต ซงกรมควบคมโรคจะสนบสนนบตรรบรองการไดรบวคซนสำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 6
11
2. วธดำาเนนการตรวจสอบหลกฐานการไดรบวคซน สำาหรบนกเรยนมธยมศกษาปท 1
Page 12
ตงแต ปการศกษา 2557-2561 จนมการจดเกบสำาเนาประวตการไดรบวคซนของเดกตงแตนกเรยนชน ป.1 ครบทกชนเรยนจนถงชน ป.6
2.5 โครงการนเปนระยะแรกของการดำาเนนการ โดยเปนการดำาเนนงานรวมกนระหวางสำานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ และ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เมอดำาเนนการไประยะหนงแลวกระทรวงสาธารณสขจะไดขยายการดำาเนนการไปยงโรงเรยน ในสงกดหนวยงานของรฐอนๆ องคกรปกครองสวนทองถน และโรงเรยนสงกดเอกชนตอไป รวมถงผลกดนเชงนโยบายรวมกนระหวางกระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข ในการใช ประวตการไดรบวคซนของเดก เปนหลก“ ”ฐานในการเขาเรยนระดบชนประถมศกษาชนปท 1 และมธยมศกษาชนปท 1 ตอไปในอนาคต
12
Page 13
ตวอยาง บตรรบรองการไดรบวคซนสำาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 6
ทใชเปนหลกฐานเมอเขาเรยนชน ม.1 (ตงแตปการศกษา 2557-2561)
พมพป 2557-2558 พมพป 2559
พมพป 2560 พมพป 2561
13
Page 14
ตวอยาง หนาประวตการไดรบวคซนทใชเปนหลกฐานในการเขาเรยนชน ม.1
(ตงแต ปการศกษา 2562 เปนตนไป)
หนาปกสมดบนทกสขภาพแมและเดก
(สมดสชมพ)
หนาประวตการไดรบวคซนถายสำาเนา แลวเขยนชอ นามสกล
ของเดก
14