28.12.2012 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Duyu Fizyolojisi ve Deri Duyuları Doç. Dr. Sinan Canan [email protected]• Mekanik değişim ile uyarılan • Dokunma • Dokunma • Basınç • Vibrasyon (titreşim) • Gıdıklanma • Pozisyon • Statik pozisyon • Hareketin hızı • Sıcak ve soğuk algısı • Termoreseptif duyular • Dokulardaki hasar ile etkinleşen • Ağrı Somatik Duyular
24
Embed
Duyu Fizyolojisi ve Deri Duyuları · Fizyoloji Anabilim Dalı Duyu Fizyolojisi ve Deri Duyuları Doç. Dr. Sinan Canan [email protected] • Mekanik değişim ile uyarılan •
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
28.12.2012
1
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı
• Çok hafif cisimlerin deri üzerindeki hareketine de duyarlı
28.12.2012
13
Merkel diskleri
• Dokunma; yüzey yapısının saptanması, var olan durumun farkındalığı, deriye sürekli temas eden cisimlerin algılanması
• A-β tipi lifler (tüm grup bir lifle)
• Tüylü deride de bulunur • Yavaş adaptasyon gösterir • Gruplaşma-İggo kubbe
reseptörü
Ruffini sonlanmaları
• Derin tabakalarda, eklem kapsüllerinde
• Ağır ve devamlı dokunma; basınç sinyallerinin sürekliliğininin bildiriminde
• Adaptasyon çok az • A-β tipi lifler
28.12.2012
14
Kıl dibi reseptörleri
• Dokunma, kıl hareketi • Nesnelerin ilk temasını ve
hareketini saptar • A-β tipi lifler
Serbest sinir uçları
• Her yerde • Dokunma, basınç, ağrı,
gıdıklanma • • A-δ ve C tipi lifler
28.12.2012
15
Gıdıklanma ve kaşınma
• Hızlı adapte olan mekanoreseptif serbest sinir sonlanmaları
• Yüzeyel yerleşim • C tipi miyelinsiz lifler • Kaşınmada amaç: irritandan kurtulma….
28.12.2012
16
• Nosiseptörler • Refleksif yol • Hızlı ağrı • Yavaş ağrı
Ağrı
28.12.2012
17
Refleksif yol
• Serbest sinir uçları • Soğuk reseptörleri • Sıcak reseptörleri • Ağrı reseptörleri • Duyusal kodlama:
• Yoğunluk • Süre
Isı
28.12.2012
18
TERMORESEPTÖRLER
• Soğuk-sıcak-ağrı • Krause cisimciği= soğuk
reseptörü • Aδ sinir lifi ile • 10-40 °C
• Serbest sinir sonlanmaları= sıcak reseptörü • C lifleri ile • 30-40 °C
Krause cisimciği
Isı
28.12.2012
19
Isı-ağrı
Duysal sinir lifleri
• A grubu: Miyelinli • Aα lifleri: çap: 10-20 µm, ileti hızı 80-120 m/sn • Aβ lifleri: çap: 5-15 µm, ileti hızı 35-75 m/sn • Aγ lifleri: çap: 3-10 µm, ileti hızı 10-50 m/sn • Aδ lifleri: çap: 1-5 µm, ileti hızı 5-30 m/sn
• C grubu: Miyelinsiz • Çap: 0.5-2 µ, ileti hızı 0.5-2 m/sn
28.12.2012
20
Grup Ia: Kas iğciği annulospiral sonlanmaları (Aα lifleri) Grup Ib: Golgi tendon organı afferentleri (Aα lifleri) Grup II: Deri dokunma reseptörleri ve kas iğcikleri
afferentleri (Aβ ve Aγ lifleri) Grup III: Sıcaklık, kaba dokunma, batıcı ağrı ileten lifler
(Aδ lifleri) Grup IV: Ağrı, sıcaklık, kaba dokunma, kaşıntı duyularını
ileten miyelinsiz lifler (C grubu)
Duysal sinir lifleri
Somatik yollar
28.12.2012
21
Duyusal homonculus
Dermatomlar
28.12.2012
22
Reseptörden kortekse
• İki noktaya dokunuşun ayrı ayrı hissedilmesi için noktalar arasında olması gereken minimum mesafenin saptanması