Top Banner
318 DUYGUSAL ZEKA ve LİDERLİK Prof.Dr.Rıza AYHAN * Prof.Dr.Rıza AYHAN Okul hayatı başarılı geçen bir çok kişinin hayatta yeterli bir başarıyı gösteremediği kimi zaman gözlemlenmektedir. Okul yılları oldukça parlak geçen bu insanlar gerçek hayatta umduklarını bulamamış; okul yıllarından onları tanıyan arkadaşlarını şaşırtmıştır. Diğer yanda bazı insanlar, okul hayatları oldukça sönük geçmesine rağmen hayatta başarılı olmuştur. Okul yıllarının aksine iyi bir iş, iyi bir mevki, iyi bir anne/baba, iyi bir komşu, iyi bir insan olarak toplumda yerlerini almışlardır. Bir diğer anlatımla, okuldaki başarıyla hayattaki başarı arasındaki ilişki beklendiği gibi gerçekleşememektedir. Bir kişinin okul başarısına bakarak gerçek hayattaki başarısını doğru bir şekilde kestiremeyişimizin nedeni acaba nereden kaynaklanmaktadır? Öğrenci zeki olmasına, okul hayatında hem sayısal hem de sözel derslerde oldukça başarılı olmasına rağmen iş ve sosyal hayatında başarısız olabilmektedir. Matematikte ve fen bilimlerinde hatta sosyal * Gazi Üniversitesi Rektörü
25

DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

Oct 16, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

318

DUYGUSAL ZEKA ve LİDERLİK

Prof.Dr.Rıza AYHAN*

Prof.Dr.Rıza AYHAN

Okul hayatı başarılı geçen bir çok kişinin hayatta yeterli bir başarıyı gösteremediği kimi zaman gözlemlenmektedir. Okul yılları oldukça parlak geçen bu insanlar gerçek hayatta umduklarını bulamamış; okul yıllarından onları tanıyan arkadaşlarını şaşırtmıştır.

Diğer yanda bazı insanlar, okul hayatları oldukça sönük geçmesine rağmen hayatta başarılı olmuştur. Okul yıllarının aksine iyi bir iş, iyi bir mevki, iyi bir anne/baba, iyi bir komşu, iyi bir insan olarak toplumda yerlerini almışlardır.

Bir diğer anlatımla, okuldaki başarıyla hayattaki başarı arasındaki ilişki beklendiği gibi gerçekleşememektedir. Bir kişinin okul başarısına bakarak gerçek hayattaki başarısını doğru bir şekilde kestiremeyişimizin nedeni acaba nereden kaynaklanmaktadır?

Öğrenci zeki olmasına, okul hayatında hem sayısal hem de sözel derslerde oldukça başarılı olmasına rağmen iş ve sosyal hayatında başarısız olabilmektedir. Matematikte ve fen bilimlerinde hatta sosyal * Gazi Üniversitesi Rektörü

Page 2: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

319

alanlarda oldukça başarılı olan bu insanların bazılarının gerçek hayatta başarısızlığa uğradığı durumlar çoktur.

Bu gelişmeler “zeka nedir"? sorusunu akla getirmektedir.

Zekayı bir kapasite olarak tanımlamak mümkündür. Bu kapasite uyum gücüdür, öğrenme gücüdür, ilişkileri görebilme gücüdür. Geçen yüzyılın başından bu yana zekanın ne olduğu, nereden oluştuğu ve nasıl ölçüldüğü konusu hep tartışılmıştır.

Zeka, önceleri tek bir etmen ile açıklanırken daha sonraları birden çok etmen ile açıklanmaya başlanmıştır. Bir zaman sadece sayısal ve sözel alandaki yeterlikler zeka olarak kabul edilirken; daha sonraları zekanın tekil bir alana indirgenemeyeceği, farklı zeka alanlarının kabul edildiği çoğul bir zeka tanımı daha çok itibar görmeye başlamıştır. Zekanın ölçülmesi ise daha da problemli bir konudur.

Ancak, zeka denilince ilk olarak akla: IQ = Akademik Zeka (Bilişsel Zeka) akla gelir. Bu ölçülebilirdir; kişiseldir. Her kişinin kendi IQ’ su vardır. Yaygın olarak kullanılan Stanfort-Binet testine göre IQ’ yu ölçmek mümkündür Buna göre 80-90 zeka bölümündeki birisi ilköğretimi ancak bitirir. 90-110 arasındaki birisi lise öğrenimini başarıyla tamamlayabilir. Üniversitede okuyanlar genellikle 110 zeka bölümünün üstündeki insanlardır. Zeka puanı 130 ve daha yukarı olanlar da üstün zekalı olarak kabul edilir.

IQ= akademik zeka bütünsel bir zekayı gösterir (matematik, fizik vs.)

Ancak çoklu zeka teorisini başka bir tartışma konusu yapacak olursak, 1995 sonrasında yeni bir kavramın ortaya çıktığı görülür.

EQ= Duygusal Zeka

Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün önemini ortaya çıkarıyor. Hayattaki başarıda da sosyal başarıda da bu oranın %20 IQ, %80 EQ olduğu belirlenmiştir.

Bir başka ifadeyle: Kişisel Zeka = IQ + EQ ‘nın değişik oranlarda bileşimidir.

Kişisel zekayı oluşturan IQ, geliştirilmesi son derece güçtür. EQ’nün ise geliştirilebileceği kabul edilmektedir. Madem ki sosyal

Page 3: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

320

hayatta başarının altında yatan EQ ve geliştirilebiliyor; o halde başarı bizim elimizdedir.

O halde “Duygusal Zeka” nedir?

“Kendimizi ve çevremizi yönetebilmemizi kolaylaştıran, duygularımızı tanıma, anlama ve etkin biçimde kullanabilme yeteneği” olarak kısaca tanımlayabiliriz.

Kendini harekete geçirebilme, aksiliklere rağmen yoluna devam edebilme, dürtüleri kontrol ederek tahmini erteleyebilme, ruh halini düzenleyebilme, sıkıntıların düşünmeyi engellemesine izin vermeme, kendini başkasının yerine koyabilme ve umut besleme olarak nitelendirilebilen duygusal zeka, IQ’nün aksine, yeni bir kavramdır. Hayat yolunda kişiler arası farklılığın ne ölçüde bundan kaynaklandığı hakkında kesin bir şey söylemek zordur.

Ancak eldeki veriler, oldukça güçlü, hatta zaman zaman IQ’ dan da güçlü bir belirleyici olduğunu gösteriyor. IQ’nun eğitim ve yaşam deneyimleriyle değişemeyeceği ifade edilirken; duygusal zekanın öğrenilip geliştirilebileceği kabul edilmektedir.

“Duygusal Zeka” bir meta yetenektir. Yani ham zeka dahil, var olan diğer yeteneklerimizi ne kadar iyi kullanabileceğimizin belirleyicisidir.

IQ ise, tanımı kısıtlı dil ve matematik becerilerinin etkisi altındadır. Kişinin ancak bir öğrenci ve öğretim üyesi olarak başarısını gösterir. Hayat yolu akademik dünyadan ayrıldıkça bu tahmin yeteneğinin zayıfladığı bir gerçektir.

Duygusal zeka beş ana başlık altında toplanabilir:

• Özbilinç • Duyguları idare edebilme • Kendini harekete geçirme • Başkalarının duygularını anlamak (Empati) • İlişkileri yönetebilmek

1. Özbilinç: Kendini tanıma, bir duyguyu oluştururken fark edebilme, duygusal zekanın temelidir. Gerçek duygularımızı fark edememek bizi onların insafına bırakır. Duygularını tanıyan kişiler, hayatlarını daha iyi

Page 4: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

321

idare ederken; kiminle evleneceğinden hangi işe gireceğine kadar, kişisel karar gerektiren konularda ne düşündüklerinden emindirler.

2. Duyguları idare edebilmek: Duyguları uygun biçimde idare yeteneği, özbilinç temeli üstünde gelişir. Kendini yatıştırma, yoğun kaygılardan, karamsarlıktan, alınganlıktan kurtulma yeteneği bu kavram içinde değerlendirilir. Bu yeteneği zayıf olan kişiler sürekli huzursuzlukla mücadele ederken, kuvvetli olanlar ise hayatın tatsız sürprizleri ve terslikleriyle karşılaştıktan sonra kendilerini daha kolay toplayabilmektedir. Başarılı lider, başarısızlıkla karşılaştığında mantıklı ve soğukkanlı davranarak, yapıcı çözümler üretebilendir.

Çin atasözü: “Çok neşeli anınızda kimseye bir şey vaad etmeyiniz. Çünkü pişmanlık duyabilirsiniz. Çok öfkeli anınızda kimseye cevap vermeyiniz, hemen reaksiyonda bulunmayınız. Sonradan üzülebilirsiniz.“

3. Kendini Harekete geçirmek (Motivasyon): Duyguları bir amaç doğrultusunda toplayabilmek, dikkat edebilme, kendini harekete geçirebilme, kendine hakim olabilme ve yaratıcılık için gereklidir. Duygusal özdenetim, doyumu erteleyebilme ve fevri davranışları zaptedebilme, her başarının altında yatan özelliktir.

Duygularımız; düşünmek ve planlamak, uzak bir hedefe hazırlanmayı devam ettirmek, sorunları çözmek gibi yeteneklerimizi engellediği ya da güçlendirdiği ölçüde, doğuştan gelen zihinsel yetilerimizi kullanma kapasitemizin sınırlarını çizerek hayatta neler yapabileceğimizi belirler. Yaptığımız işe, heves ve keyifle ve hatta uygun düzeyde bir kaygıyla, motive olduğumuz ölçüde de bizi başarıya ulaştırır. İşte duygusal zeka tam bu anlamda temel bir yetenektir ve diğer tüm yeteneklerimizi, derinden etkileyen bir güçtür.

Motivasyonun dışarıdan beklenmesi, hayatta başarı elde etmek yönünde en büyük tehlikedir. Motivasyonun temelinde: umut beslemek, morali bozmamak, sabırla çaba göstermek yatmaktadır. Edison keşfini 1000 deney sonunda buldu. Edison 999 başarısız deneyi 1000. deneyin öğretisi olarak nitelendirmiştir.

Kişinin kendisini ve birlikte çalıştığı insanları başarıya odaklayarak motive edebilmesi, duygusal zekaya sahip liderlere ait özelliktir. Başarıyı hedefleyen bir motivasyon, liderin hedefi büyütmesini ve başarısızlıklarda yılgınlığa kapılmayı engellemeyi beraberinde getirir.

Page 5: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

322

4. Başkalarının Duygularını Anlamak (Empati) : Duygusal özbilinç temeli üzerinde gelişen diğer bir yetenek olan empati, insanlarla ilişkide temel beceridir.

Empatinin kökeni özbilinçtir. Duygularımıza ne kadar açıksak, hisleri okumayı da o kadar iyi beceririz. Kendisinin ne hissettiği hakkında hiçbir fikri olmayanlar, çevrelerindeki kişilerin ne hissettiğini anlamaktan tamamen acizdirler. Bu kişiler tonlara karşı sağırdır. İnsanların söz ve hareketlerinin dokusunu oluşturan duygusal notalar ve ses tonunun, duruş değişikliğinin, çok şey ifade eden sessizliklerin, her şeyi açığa vuran bir titremenin farkına varamazlar.

Kendilerinin ne hissettikleri konusunda kafaları karışık olanlar, başkaları hislerini onlarla paylaştığında da aynı şekilde bir karmaşa yaşarlar. Başkalarının ne hissettiğini kaydedememek duygusal zeka bakımından büyük bir eksiklik, insan olmak anlamında da trajik bir başarısızlıktır. Çünkü ilginin, şefkatin kökü olan duygusal ahenk, empati (başkasının duygularını paylaşabilme) yetisinden kaynaklanır.

Başkalarının duygularını anlamak, onları yönetebilmek ancak empati yoluyla mümkün olabilir. Başkasını anlayabilmek, önyargısız ve savunmasız olarak dinlemekten geçer. Dinlediğimiz kişiyle hem fikir olmak sorunu çözmek de gerekmemektedir. Karşı tarafın, duygularını anladığımızı hissetmesi, inanması yeterlidir.

Empati, başkalarının fikir ve duygularını anlamaya çalışma, tavırlarını onların ruhsal durumlarına göre ayarlayabilme becerisidir. Ekip çalışmasının giderek önem kazandığı günümüzde, empatinin iyi bir lider için vazgeçilmez bir özellik olduğu açıktır. Birlikte çalıştığı insanların görüşlerini hisseden ve anlayan lider bu görüşleri dikkate alarak hem insanlara örgütün etkin bir elemanı olduklarını hissettirir, hem de bu görüşlerden yapıcı eleştiriler alarak faydalanır. Böylece çalışanların bireysel verimliliklerini yükseltir ve liderlik gücünü pekiştirir.

5. İlişkileri Yönetebilmek : İlişki sanatı, büyük ölçüde, başkalarının duygularını idare etme becerisidir. Bu sosyal beceri, liderliğin ön şartıdır ve dört ayrı beceriden oluşmaktadır.

• Grupları organize edebilme • Tartışarak çözüm bulma • Kişisel bağlantı • Sosyal Analiz

Page 6: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

323

i) Grupları organize edebilme: Liderin temel becerisi kurum içindeki insanları harekete geçirip, çabalarının koordinasyonunu içerir. Bu, tiyatro yöneticilerinde ya da prodüktörlerde, subaylarda veya birimin başındaki etkili yöneticilerde görülen yetenektir. Oyun alanında ise bu, herkesin ne oynayacağına karar veren ya da takım kaptanı olan çocuktur.

ii) Tartışarak çözüm bulma: Çatışmaları engelleyen ya da alevlenen anlaşmazlıklara çözüm bulan, ara bulucunun becerisidir. Bu beceriye sahip olanlar, anlaşma yapar, tartışmalarda hakem olur veya ara bulmakta ustalaşırlar.

iii) Kişisel bağlantı: İlişkiye girmeyi ya da kişilerin hislerinin ve ilgi konularının farkına varıp uygun tepki vermeyi kolaylaştırır. Bu tür kişiler iyi bir “takım oyuncusu”, güvenilir bir eş veya iş ortağı olur. İş dünyasında başarılı bir yönetici, ayrıca mükemmel öğretmen olabilirler.

iv) Sosyal analiz: İnsanların hislerini, niyetlerini ve sorunlarını keşfedebilme ve içgörü sahibi olabilme becerisidir. Başkasının ne hissettiğini bilmek, kolaylıkla yakınlık veya ahenk kurmaya yol açabilir.

Bir bütün olarak alındığında bu beceriler kişiler arası ilişkilerin sürtüşmesiz yürümesini sağlayan şeydir ve çekiciliğin, sosyal başarının, hatta karizmanın gerekli unsurlarıdır.

Sosyal ilişki zekası yüksek olan kişiler, insanlarla rahat bağlantı kurabilen, onların tepkilerini, hislerini akıllıca okuyabilen, yönlendirebilen, organize edebilen ve her insani faaliyette alevlenebilecek tartışmaların üstesinden gelebilen kişilerdir, doğal liderlerdir, dile getirilmeyen ortak fikirleri ifade edebilen ve bunu bir topluluğu hedeflerine doğru yöneltecek bir şekilde açıklayabilen insanlardır. Diğerlerinin birlikte olmaktan hoşlandıkları kişilerdir, çünkü duygusal olarak besleyicidirler, insanları iyi bir ruh haline sokar ve “böyle insanlarla birlikte olmak ne büyük zevk” türünden şeyler söyletirler.

Ancak bu ilişkiler arası yetenekler, insanın kendi ihtiyaç ve hislerinin ve bunların nasıl karşılanabileceğinin akıllıca kavranmasıyla desteklenmezse, içi boş bir başarıya yol açabilir. Tıpkı kişinin gerçekten tatmin olmaması pahasına elde edilen popülarite de olduğu gibi kişiyi sosyal bukalemun yapar. Sosyal bukalemunlar, eğer toplumun onayını kazanacaksa, bir şey söyleyip, başka bir şey yapmaktan çekinmezler. Topluma gösterdikleri yüzleriyle özel gerçeklikleri arasındaki çelişki içinde yaşarlar.

Page 7: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

324

Bu tür insanlar sadece ne hissettiklerini söylemek yerine, bir tepki vermeden önce karşıdakini yoklayıp, kendisinden ne istendiğine dair bir ipucu bulmaya çalışır. Sosyal yeteneklerini, hareketlerini farklı sosyal durumların gereklerine uydurmak için kullanırlar ve böylece kiminle olduklarına bağlı olarak çok farklı davranışlar sergileyebilirler.

Herkesi etkilemeye çalışan sosyal bukalemunlarla, sosyal dış görünümleri gerçek hisleriyle daha tutarlı olanlar arasındaki fark, kendine karşı dürüst ya da özüne sadık kalma becerisidir. Sosyal bukalemunlar samimi değildir. Bilerek bir çatışmanın kışkırtılması halinde bunları farkedebilmek mümkündür.

İlişkileri yönetebilmek aslında duygusal zekanın ilk dört özelliğinin bir sonucudur. Sadece yüksek duygusal zekaya sahip liderler, ilişki yönetimi ve sosyal yetenekleri sayesinde birlikte çalıştıkları insanları başarı için motive edebilecek, onları yönetmede ve ikna etmede başarılı olabilecektir.

Liderler, bazı becerilere sahip olmalıdır. Bunlar: Mücadeleye sürekli hazır olmak, işbirliği içinde vizyon oluşturabilmek, değişimi yönetebilmek, bunları gerçekleştirebilmek için kendini adayan takımlar oluşturabilmek, örgütlerde işbirliğini ve arkadaşlığı oluşturabilmek, yüksek performanslı öğrenme ortamı ve çevresi yaratabilmektir.

Lider; hisseder, iletişim kurar, vizyon oluşturur, değiştirir, statükocu değildir, her zaman değişim ister, ekibi ile başarır, “ben” demez,”biz” der, paylaşır, kendinde olan değerleri ekibine aktarır.

Liderin bunları başarıp, dönüşümleri gerçekleştirebilmesi için yapması gerekenleri birkaç başlık altında toplayabiliriz:

1) Kişilerin bilinç seviyesinin yükseltilmesi: Kişilerin bilinç seviyesinin yükseltilebilmesini temin maksadıyla, kişilerin kendini tanıması sağlanmalı, bunlarla etkili iletişim kurulmalıdır.

2) Kişilerin kendi menfaatlerinin daha ilerisine bakmasına yardım etme: Liderler, kişilerin ufuklarını genişletmeli, umutlarını güçlendirmelidir. Bunu temin için, kişiler bir araya getirilmeli, umutları gerçekleştirebilmek için ekip çalışmalarına yönlendirilmeli, bu ekipler motive edilebilmelidir.

3) Kişilerin kendi başlarına işler başarmasına yardımcı olma: Lider, ekibinde bulunanların yaparak öğrenmelerine fırsat tanımalıdır. Lider biraz da olsa kontrolü onlara bırakarak kendi başlarına başarmalarına

Page 8: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

325

izin vermelidir. Liderin, ekibindekiler vasıtasıyla yönetmeyi bırakıp, öne çıkıp, “beni izleyin” diyeceği zamanlar da vardır. Böyle bir durum her şeyin kötüye gittiği zamanlar olabilir. Bu haller haricinde, kişilere inisiyatif tanınmalıdır. Sürekli öne çıkıp doğrudan doğruya takım liderine emirler veren yönetici, tüm emir-komuta zincirini zayıflatır; takım liderinin öğrenme tecrübelerini engeller “bu iş bensiz yürümez” diyen zayıf liderler, ekip elemanlarını eğitemezler.

4) Kişileri dönüşümün gerekliliğine inandırma: Lider, statükocu değildir. Her zaman gelişim ister. Organizasyonları geliştirmek ve değiştirmek, öğretim yeteneği ve şahsi esnekliği içerir. Lider, öğrenim ve değişimin giderek birleşen biçimi olduğu sırada, kendinin ve başkalarının endişelerini idare etmeyi sağlayacak duygusal yakınlığı da sağlamalıdır.

5) Dönüşüme uygun yeni örgüt kültürü oluşturma: Lider, dönüşümü gerçekleştirirken, dönüşümü gerçekleştirecek örgütü ve örgüt kültürünü oluşturmalı; öğrenen örgüt yapısını oluşturmalıdır.

6) Örgütü dönüştürecek lideri, kendini oluşturması: Hareket sözlerden önce gelir. Şeref, sadakat ve özveriden bahseden, ancak bu değerleri gerek görev başındayken gerekse dışarıdayken, bizzat kendisi tatbik etmeyen bir lider başarılı olamaz. Lider model olmalı, ilham verecek motivasyon oluşturmalı, entelektüel istek sağlamalı ve bireysel ilgi göstermelidir.

Başarılı liderlik için, ruhsal, zihinsel, duygusal ve fiziki açılımların dengeli kullanımı önemlidir. Bunun için temel değerler; açık olan vizyona, güçlenen ilişkilere ve yenilikçi eylemlere ihtiyaç vardır.

Liderin, liderliğini sürdürebilmesi için, işbirliği ve ortak sese, vizyon ve değerlere, bilgi ve cesarete, inanç ve dirence, bireysel kaliteye (empati, güçlü karakter, olgunluk, sabır, ileri görüşlülük, ortak akıl, güvenilir olma, yaratıcılık, hassasiyet) ihtiyacı vardır.

Liderlerin bu özelliği, duygusal zekanın ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Başarılı liderlerin hepsindeki ortak özellik, duygusal zekaya sahip olmalarıdır. Bu, zeka (IQ) ve teknik becerilerin gereksizliği anlamına gelmez. Ancak, araştırmalar göstermiştir ki, liderlik için gereklilik koşulu duygusal zekadır. Üstün bir zekaya, analitik düşünceye sahip olan bir kişi, duygusal zekası olmadan liderlik yapamaz.

Page 9: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

326

Her yönetici lider değildir. Yönetmek, statükoyu çağrıştırır. Halbuki lider değiştirir; yenilik önceliklidir.

İyi yönetici, işini doğru yapan kişidir, iyi lider, doğru işi yapan kişidir.

Patron lider midir? Patron da doğal liderdir. Ancak asıl lider, yönettiği önderlik ettiği toplumun içinden gelen kişidir.

Önderlik ettiği, yönettiği kitleyi çok yakından tanır, başarıyı elde etmesi kolay olur.

Hükümdar lider midir? Hükümdar emreder. Yönettiği toplumla tek yönlü bir iletişim vardır. Yönetilenlerin düşünceleri değil, hükümdarın emirleri önemlidir. Başkanlar, başbakanlar lider midir? Başkanlar, başbakanlar seçilebilir, atanabilirler. Bunlar ancak liderliğin özelliklerini taşıyorsa lider olabilir.

Gerçek lidere örnek olarak Mustafa Kemal ATATÜRK’ü gösterebiliriz. Atatürk bağlayıcıdır, yönlendiricidir, yaratıcıdır, ileri görüşlüdür. Bugünü o günden görme dehasına sahip olmak için inanılmaz bir duygusal zekaya ihtiyaç vardır. Değişimi sağlamış, bir vizyon oluşturmuştur. Toplumu ortak çıkarları doğrultusunda harekete geçirerek değişimi başlatmış yönetmiş ve bunu sürekli kılmıştır. İşte bu sürekli kılmak ATATÜRK’ü diğer tüm liderlerden farklı kılmıştır. Bugün çağdaş bir Türkiye varsa, onun vizyonunu felsefesini seksen yıl öncesinde aranması gerekir; bugünde değil.

Page 10: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

327

Zeka

ned

ir?

Zeka

yı b

ir ka

pasi

te o

lara

k ta

nım

lam

ak m

ümkü

ndür

. Bu

kapa

site

“u

yum

cüdü

r”,

“öğr

enm

e gü

cüdü

r”,

“iliş

kile

ri g

öreb

ilme

gücü

dür”

.

Zeka

, ön

cele

ri te

k bi

r et

men

ile

açık

lanı

rken

da

ha

sonr

aları

bird

en ç

ok e

tmen

le a

çıkl

anm

aya

başl

anmış

tır.

Bir

zam

an s

adec

e sa

yısa

l ve

söze

l ala

ndak

i yet

erlik

ler

zeka

ola

rak

kabu

l ed

ilirk

en;

daha

so

nral

arı

zeka

nın

teki

l bi

r al

ana

indi

rgen

emey

eceğ

i, fa

rklı

zeka

ala

nlarının

kab

ul e

dild

iği ç

oğul

bi

r zek

a ta

nımı d

aha

çok

itiba

r gör

mey

e ba

şlamış

tır.

1

Anc

ak, z

eka

deni

lince

akl

a ilk

ola

rak:

IQ=

Aka

dem

ik Z

eka

( Bilişs

el Z

eka)

akl

a ge

lir.

IQ=

akad

emik

ze

ka

bütü

nsel

bi

r ze

kayı

ster

ir (m

atem

atik

, fiz

ik v

s.)

Anc

ak,

1995

son

rası

yen

i bi

r ka

vramın

ort

aya

çıktığı

görü

lür.

2

EQ=

Duy

gusa

l Zek

a

Kiş

isel

Zek

a= IQ

+ E

Q d

eğiş

ik o

ranl

arda

bileşi

mid

ir.

Kiş

isel

zek

ayı o

luşt

uran

IQ, g

eliş

tirilm

esi s

on d

erec

e gü

çtür

. EQ

’nün

ise

geliş

tirile

bile

ceği

kab

ul e

dilm

ekte

dir.

3

“Duy

gusa

l Zek

a” n

edir?

“Ken

dim

izi v

e çe

vrem

izi y

önet

ebilm

emiz

i kol

aylaştıra

n,

duyg

ularımızı

tanı

ma,

anl

ama

ve e

tkin

biç

imde

kul

lana

bilm

e ye

teneği

4

Page 11: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

328

“Duy

gusa

l Zek

a” b

ir m

eta

yete

nekt

ir; y

ani h

am z

eka

dahi

l, va

r ol

an

diğe

r ye

tene

kler

imiz

i ne

ka

dar

iyi

kulla

nabi

leceği

miz

in b

elirl

eyic

isid

ir.

IQ i

se,

tanı

kısı

tlı d

il ve

mat

emat

ik b

ecer

ilerin

in

etki

si a

ltınd

adır.

5

Duy

gusa

l zek

a beş

ana

başlık

altı

nda

topl

anab

ilir:

-Özb

ilinç

-Duy

gula

rı id

are

edeb

ilme

-Ken

dini

har

eket

e ge

çirm

e-B

aşka

larının

duy

gula

rını a

nlam

ak (E

mpa

ti)-İ

lişki

leri

yöne

tebi

lmek

6

1.Ö

zbili

nç:

Ken

dini

tanım

a, b

ir du

yguy

u ol

uştu

rurk

en

fark

ede

bilm

e, d

uygu

sal

zeka

nın

tem

elid

ir. G

erçe

k du

ygul

arımızı

fark

ede

mem

ek b

izi

onla

rın i

nsafın

a bı

rakı

r.

7

2. D

uygu

ları

idar

e ed

ebilm

ek:

Duy

gula

rı uy

gun

biçi

mde

ida

re y

eten

eği,

özbi

linç

tem

eli

üstü

nde

geliş

ir.

Ken

dini

ya

tıştır

ma,

yo

ğun

kaygıla

rdan

, ka

ram

sarlı

ktan

, alın

ganlık

tan

kurt

ulm

a ye

tene

ği b

u ka

vram

inde

değ

erle

ndiri

lir.

Çin

ata

sözü

: Ç

ok n

eşel

i anınız

da k

imse

ye b

ir şe

y va

adet

mey

iniz

, çün

kü p

işm

anlık

duy

abili

rsiz

in.

Çok

öfk

eli

anınız

da k

imse

ye c

evap

ver

mey

iniz

, he

men

re

aksi

yond

a bu

lunm

ayınız

. Son

rada

n üz

üleb

ilirs

iniz

.

8

Page 12: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

329

3.

Ken

dini

Har

eket

e ge

çirm

ek(M

otiv

asyo

n):

Duy

gula

rı bi

r am

aç d

oğru

ltusu

nda

topl

ayab

ilmek

, di

kkat

ed

ebilm

e,

kend

ini

hare

kete

ge

çire

bilm

e,

kend

ine

haki

m

olab

ilme

ve y

aratıcılı

k iç

in g

erek

lidir.

Duy

gusa

l öz

dene

tim,

doyu

mu

erte

leye

bilm

e ve

fev

ri da

vranış

ları

zapt

edeb

ilme,

her

ba

şarının

altı

nda

yata

n öz

ellik

tir.

9

Mot

ivas

yonu

n dışa

rıdan

bek

lenm

esi,

haya

tta b

aşarı

elde

etm

ek y

önün

de e

n bü

yük

tehl

iked

ir. M

otiv

asyo

nun

tem

elin

de: u

mut

bes

lem

ek, m

oral

i boz

mam

ak, s

abırl

a ça

ba

göst

erm

ek y

atm

akta

dır.

10

4.) B

aşka

larının

Duy

gula

rını A

nlam

ak (E

mpa

ti) :

Ken

disi

nin

ne h

isse

ttiği

hak

kınd

a hi

çbir

fikri

olm

ayan

lar,

çevr

eler

inde

ki

kişi

lerin

ne

hi

sset

tiğin

i an

lam

akta

n ta

mam

en a

cizd

irler

.

11

Baş

kası

anla

yabi

lmek

, ön

yargısız

ve

sa

vunm

asız

ol

arak

din

lem

ekte

n ge

çer.

Din

lediği

miz

kiş

iyle

hem

fik

ir ol

mak

sor

unu

çözm

ek d

e ge

rekm

emek

tedi

r; k

arşı

tar

afın

du

ygul

arını a

nladığımızı h

isse

tmes

i, in

anm

ası y

eter

lidir.

12

Page 13: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

330

5) İl

işki

leri

Yöne

tebi

lmek

:

İlişk

i san

atı,

büyü

k öl

çüde

, baş

kala

rının

duy

gula

rını

idar

e

etm

e be

ceris

idir.

Bu

sosy

al b

ecer

i, lid

erliğ

in ö

n şa

rtıdır

ve

dört

ayrı b

ecer

iden

oluşm

akta

dır.

1. G

rupl

arı o

rgan

ize

edeb

ilme

2. T

artış

arak

çöz

üm b

ulm

a3.

Kiş

isel

bağ

lantı

4. S

osya

l ana

liz

13

Sosy

al

ilişk

i ze

kası

ksek

ol

an

kişi

ler,

insa

nlar

la

raha

t ba

ğlan

tı ku

rabi

len,

on

ların

te

pkile

rini,

hisl

erin

i akıllıc

a ok

uyab

ilen,

yön

lend

irebi

len,

org

aniz

e ed

ebile

n ve

he

r in

sani

fa

aliy

ette

al

evle

nebi

lece

k ta

rtış

mal

arın

üs

tesi

nden

ge

lebi

len

kişi

lerd

ir.

Doğ

al

lider

lerd

ir,

dile

ge

tirilm

eyen

or

tak

fikirl

eri

ifade

ed

ebile

n ve

bu

nu

bir

topl

uluğ

u he

defle

rine

doğr

u yö

nelte

cek

bir

şeki

lde

açık

laya

bile

n in

sanl

ardı

r.

14

Anc

ak

bu

ilişk

iler

arası

yete

nekl

er,

insa

nın

kend

i ih

tiyaç

ve

hisl

erin

in v

e bu

nların

nasıl

karşıla

nabi

leceği

nin

akıllıc

a ka

vran

masıy

la

dest

ekle

nmez

se,

içi

boş

bir

başa

rıya

yol

açab

ilir;

tıp

kişi

nin

gerç

ekte

n ta

tmin

ol

mam

ası

paha

sına

el

de

edile

n po

püla

rite

oldu

ğu

gibi

kişi

yi s

osya

l buk

alem

un y

apar

. Sos

yal b

ukal

emun

lar,

eğer

to

plum

un

onayını

kaza

naca

ksa,

bir şe

y sö

yley

ip,

başk

a bi

r şey

yap

mak

tan

çeki

nmez

ler.

15

İlişk

ileri

yöne

tebi

lmek

, du

ygus

al

zeka

nın

ilk

dört

öz

elliğ

inin

bir

sonu

cudu

r. Sa

dece

yük

sek

duyg

usal

zek

aya

sahi

p lid

erle

r, ilişk

i yö

netim

i ve

so

syal

ye

tene

kler

i sa

yesi

nde

birli

kte

çalış

tıkla

rı in

sanl

arı

başa

rı iç

in m

otiv

e ed

ebile

cek,

on

ları

yöne

tmed

e ve

ik

na

etm

ede

başa

rılı

olab

ilece

ktir.

16

Page 14: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

331

Lid

erle

r, ba

zıbe

ceril

ere

sahi

p ol

malıdır.

Bun

lar:

Müc

adel

eye

süre

kli

hazı

r ol

mak

, işb

irliğ

i iç

inde

viz

yon

oluş

tura

bilm

ek,

değişim

i yö

nete

bilm

ek,

bunl

arı

gerç

ekleşt

irebi

lmek

in

kend

ini

aday

an

takı

mla

r ol

uştu

rabi

lmek

, ör

gütle

rde

işbirl

iğin

i ve

ar

kada

şlığı

oluş

tura

bilm

ek,

yüks

ek

perf

orm

anslı

öğre

nme

orta

ve

çevr

esi y

arat

abilm

esid

ir.

17

Lide

r; H

isse

der,

İletiş

im k

urar

,Vi

zyon

oluşt

urur

,

Değ

iştiri

r, St

atük

ocu

deği

ldir,

he

r za

man

de

ğişim

is

ter.

Ekib

i

ile

başa

rır;

ben

dem

ez,

biz

der,

payl

aşır.

K

endi

nde

olan

değ

erle

ri ek

ibin

e ak

tarır

.

18

Lide

rin b

unla

rıba

şarıp

, dö

nüşü

mle

ri ge

rçek

leşt

irebi

lmes

i iç

in y

apm

asıg

erek

enle

ri bi

rkaç

başlı

k al

tında

topl

ayab

iliriz

.

1) K

işile

rin b

ilinç

sevi

yesi

nin

yüks

eltil

mes

i:

2) K

işile

rin k

endi

men

faat

lerin

in d

aha

ileris

ine

bakm

aya

yardım

etm

e:

19

3) K

işile

rin k

endi

baş

ların

a iş

ler b

aşar

masın

a ya

rdım

cıol

ma: 20

Page 15: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

332

4)K

işile

ri dö

nüşü

mün

ger

eklil

iğin

e in

andı

rma:

21

5)D

önüş

üme

uygu

n ye

ni ö

rgüt

kül

türü

oluş

turm

a:

22

6) Ö

rgüt

üdö

nüşt

ürec

ek li

derin

kend

ini o

luşt

urm

ası: 23

Lide

rin,

lider

liğin

i sü

rdür

ebilm

esi

için

, iş

birliği

ve

orta

k se

se, v

izyo

n ve

değ

erle

re, b

ilgi v

e ce

sare

te, i

nanç

ve d

irenc

e, b

ireys

el k

alite

ye (

empa

ti, g

üçlü

kara

kter

, ol

gunl

uk,

sabı

r, i

leri

görüşl

ülük

, or

tak

akıl,

güv

enili

r ol

ma,

yar

atıcılı

k, h

assa

siye

t) ih

tiyaç

vardır.

24

Page 16: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

333

Her

yön

etic

i lid

er d

eğild

ir. Y

önet

mek

, sta

tüko

yu ç

ağrış

tırır.

Hal

buki

lide

r değ

iştiri

r; y

enili

k ön

celik

lidir.

İyi

yöne

tici,

işini

doğ

ru y

apan

kişi

dir,

iyi

lider

, do

ğru

işi

yapa

n kişid

ir.

25

Hük

ümda

r lid

er m

idir?

Baş

kanl

ar, b

aşba

kanl

ar li

der m

idir?

26

Ger

çek

lider

e ör

nek

olar

ak M

usta

fa K

emal

ATA

TÜR

K’ü

göst

ereb

iliriz

. A

tatü

rk

bağl

ayıcıdır,

nlen

diric

idir,

ya

ratıcıdır.

İle

ri gö

rüşlü

dür.

Bug

ünü

o gü

nden

rme

deha

sına

sah

ip o

lmak

içi

n in

anılm

az b

ir du

ygus

al z

ekay

a ih

tiyaç

vardır.

Değ

işim

i sağ

lamış

, bir

vizy

on o

luşt

urm

uştu

r.

Topl

umu

orta

k çı

karla

rıdo

ğrul

tusu

nda

hare

kete

ge

çire

rek

değişi

mi

başl

atmış

yöne

tmiş

ve b

unu

süre

kli

kılmış

tır. İş

te b

u sü

rekl

i kı

lmak

ATA

TÜR

K’ü

diğe

r tü

m

lider

lerd

en fa

rklı

kılmış

tır.

27

Page 17: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

334

EMOTIONAL INTELLIGENCE AND LEADERSHIP

Prof.Dr.Rıza AYHAN*

Prof.Dr.Rıza AYHAN

It is sometimes observed that many people who have had a successful school life are not in real life. These people with brilliant schooling years have not found what they expect in life and surprised their friends from the school.

Some other people have achieved in life despite their dull school years. On the contrary, they have acquired their social positions with a good job and good posts in the society as good parents, good man and good neighbors.

In other words, correlation between school achievement and success in life does not realize as expected. What is the reason why we cannot deduce once success in life reliably based on his school achievement?

A student may fail in business and social life although he can be intelligent and brilliant in both social sciences and science lessons in

* Rector, Gazi University

Page 18: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

335

school. There are many situations of failure for such people who are very good at mathematics and sciences, indeed in social fields.

These issues pose the question: what is intelligence then?

It is possible to define intelligence as a capacity. This capacity is “the capability of conformity, learning and identifying the relationships”. Since the beginning of the last century, it has always been discussed what intelligence is, where it comes from and how it is measured.

While intelligence was explained by only one factor formerly, recently more then one factor has been ascribed. Once only mathematical and social field capabilities were expected as intelligence later on a multi-definition of intelligence began to be championed on the view that intelligence cannot be reduced to a single field and there must be various fields. Measuring of intelligence is of a complex issue.

Yet intelligence is first associated with:

IQ=Academic Intelligence (Cognitive Intelligence). This is measurable and personal. Every individual has his own IQ. According to Stanfort-Binet Test, which is commonly used, IQ is measurable. To this test, a person within 80-90 intelligence ranges can only finish primary school. 90-100 can successfully complete high-school education. Under-graduates are usually the people above 110. Those with 130 and above are accepted as super-intelligent.

IQ=Academic Intelligence shows an all-embracing intelligence (mathematics, physics etc.).

But (leaving aside multi-intelligence for another discussion), it is seen that after 1995 a new concept has appeared.

EQ=Emotional Quotient

Researches have shown that before the employment IQ is of utmost importance but for promotion in the job EQ is. Both in success in life and social achievement this ratio is %20 IQ and %80 EQ.

That is: Personal Intelligence=IQ+EQ combination in different ratios.

Page 19: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

336

IQ that comprises the personal intelligence is extremely hard to improve. As for EQ, it is prone to improvement. Now that the underlying factor in social life is EQ then success is in our hands.

Then what is “Emotional Quotient ”?

We can concisely define it as the “ability facilitating our management of ourselves and our medium, and the ability to identify, understand and use our emotions effectively.

Emotional Quotient, which can be defined as self-propulsion, ability to go on despite hardships, postponing prediction by mastering over drives, adjusting the spiritual state, not allowing the problems to hinder thinking, empathy, and fostering hope, unlike IQ is a new concept. There is no certain evidence about to what extent diversities between personalities stem from this.

Yet, data available show that there is a strong determiner, indeed, sometimes more than IQ. While it is claimed that IQ cannot change through education and experiences in life, it accepted that EQ could be learned and developed.

“Emotional Quotient” is a material ability, that is, it is the determiner as to how successfully we can use our abilities, including raw intelligence.

As for IQ, it is under the influence of mathematical and language skills whose definitions are restricted. It shows the skill of the individual only as a student or instructor. It is a fact that as one leaves the academic world, this skill of prediction will be feebler.

Emotional Quotient can be grouped into five main titles:

• Self-consciousness • Mastery over feelings • Self-propulsion (self-action) • Empathy • Ability to manage relations

1. Self-consciousness: Self-identification and awareness when creating a feeling is the essence of emotional intelligence. Failure in awareness of our true feelings puts us in their mercy. Those aware of their feelings

Page 20: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

337

master their lives better, and are sure about the issues requiring personal decisions, from job preference to with whom to marry.

2. Mastery over feelings: Ability to master over feelings develops based on self-consciousness. The ability to self-suppress, get rid of intense anxieties, despair and susceptibility is evaluated within this concept. While the persons who are weak on this ability have to struggle with uneasiness, those who are strong can more easily recover when they confront the surprises and troubles of life. Successful leader is the one who, confronting failure, can produce constructive solutions in cold-blood and logic.

Chinese proverb: never promise anything to anybody in your most joyful moments because you might regret later. Never reply or respond immediately to anybody in your most furious moments because you might regret later.

3. Self-propulsion (Self-action): Focusing feelings in line with an objective, attention, and self-propulsion are necessary for creativity and self-control. Emotional self-control, deference of satisfaction and controlling impulsive behaviors are the underlying traits of any success.

Our emotions determine what we can do in life, drawing the boundaries of our inborn talents to the extent it prevents or hardens such abilities to solve problems to prepare for distant objectives, and to plan and think. It takes us to achievement if we have enthusiasm, pleasure, indeed some appropriate anxiety and motivation in our deed. Thus, emotional intelligence is a fundamental ability in this sense and a power imposing our other abilities profoundly.

Outside expectation of motivation is the greatest risk in being successful. Hope, high morale and patient effort underlie motivation. Edison reached his invention after 1000 experiments. He considered 999 futile experiments as seminal to the 1000th experiment.

Ability to motivate oneself and the people who he works with, focusing them on success, is a property belonging to the leaders who posses emotional intelligence. A motivation aiming at success and the leader’s optimization of his aim prevents discouragement in case of failure.

4.) Empathy: Empathy, another ability developing on the basis of emotional self-consciousness, is the main skill in human relations.

Page 21: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

338

The root of empathy is self-consciousness; the more open we are open to our feelings, the better we read them. Those who have no idea what they want are completely far from understanding what the ones around feel. These people are deaf to hues. They are never aware of the trembling revealing everything, silences meaning much, different stances, emotional tones and intonation, which compose the skeleton of words and behaviors of people.

Those with a blurred mind on what they feel, experience the same ambiguity even when others share their feelings with them. Not being able to record what others feel is a great loss in terms of emotional intelligence, and a tragic failure from a humanitarian point of view. For, emotional harmony, which is the basis of love and concern, stems from empathy (ability to share the feelings of others).

Understanding the feelings of others and managing them is possible only through empathy. Ability to understand the other abides by defenseless and unprejudiced listening. It is not necessary to agree with the listened or solve the problem; the other’s belief and feeling that we understand him will be enough.

Empathy is the ability to try to understand the feelings and ideas of others, and the ability to adjust attitudes accordingly. Today, at a time when teamwork gains importance day by day, it is obvious that empathy is an indispensable trait for a good leader. A leader, who feels and understands the views of his colleagues, taking these views into consideration, makes the people feel that they are effective members of the organization, and exploit the views by deducing some constructive criticism. Thus, he increases the individual productivity of the workers and strengthens his power of leadership.

5.) Ability to manage relations: The art of relations, to a great extent, is the ability to manage others’ emotions. This social skill is a prerequisite for leadership, and consists of distinct skills.

• Ability to organize the groups • Solution through discussion • Personal contact • Social Analysis

i) Ability to organize groups: Fundamental skill of the leader is to propel the people in the institution and coordinate their efforts. This is a skill we can see in the theater managers, producers, officers or effective

Page 22: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

339

administrators of some units. In the playfield the team captain or the boy decides who will play, how and where.

ii) Solution through discussion: This is the skill of the mediator who prevents conflicts or solves the rising disagreements. Those with this skill make agreements, acts as arbitrators in conflicts and become specialized in mediating.

iii) Personal contact: It facilitates establishing relations and properly responding by an awareness of the feelings and interests of the people. Persons of this sort are a good team player, a reliable spouse or a partner. They can become successful managers in business, and also perfect teachers.

iv) Social Analysis: This is the skill to discover the intentions, feelings and problems of people, and to have insight. Knowing what others feel might easily give way to establishment of harmony and affinity.

These skills as a whole are the things providing the maintenance of interrelations without conflict, and are the necessary elements of charm, social achievement, and indeed, charisma.

Those people with high social intelligence are the people who can, easily establish relations with people; read, direct and organize their feelings and responses cleverly, and overcome the conflicts possible to burst out in any human activity. They are natural leaders, and are the people that can articulate the inarticulate things, and express them in a way to motivate a group towards their objectives. They are the people whom others like to be with; and since they emotionally nourish and provide others with a good state of spirit, they are made to say “ how great a pleasure it is to be with such people.”

Yet, if these interrelation skills are not supported by a clever understanding of a person’s own feelings and needs, and how they will be met, may give rise to a vain achievement, and make the individual a social chameleon as it is with the popularity obtained at the expense of a false satisfaction of the individual. Social chameleons, never hesitate to say one thing, if they will earn social confirmation, but do another.

Such people, before a response, check others and try to find a clue related to the demand from them, instead of only saying what they feel. They use their social abilities and acts to appropriate with the requirements of distinct social situations, and thus, may display highly varying behaviors regarding those in company with.

Page 23: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

340

The difference between the social chameleons who try to influence everybody and those whose social appearance is more consistent with their true feelings, is the skill of honesty and loyalty to one’s self. Social chameleons are not sincere. In case of a conflict deliberately aroused, it is possible to notice them.

As a matter of fact, ability to manage relations is result of the first four properties of emotional intelligence. Only the leaders with high emotional intelligence can motivate their colleagues for achievement, and be successful in managing and convincing them due to their relations management and social abilities.

Leaders must have some skills.

They are: permanent readiness for struggle, creating vision in cooperation, ability to manage change, forming self-sacrificing teams to realize these, constructing friendship and cooperation in the organizations, and creating a learning medium and environ with high performance.

A leader feels, contacts, and creates vision, changes, does not follow the status quo, demand change all the time. He accomplishes with his team; shares; says “we”, not “I”. He transfers his values to his team.

We can collect under some titles the requirements that the leader must meet in order to achieve the above and realize the transformations.

1.) Increasing consciousness level of individuals: With a view to ensure the increase in the consciousness level of individuals, individuals should be given the opportunity to identify themselves, and an effective relation with them should be established.

2.) Helping individuals to go beyond their own benefits: Leaders should enlarge the horizons, and strengthen the hopes of the individuals. To ensure this, individuals should be gathered and oriented towards team works in order to realize hopes, and the teams motivated.

3.) Helping individuals to succeed on their own: Leader must give the opportunity to his team members to learn by experience. He should, though little let the control to them to achieve on their own. There are times for the leader to come forward and say, “follow me”, leaving aside managing with his team. Such a situation could be at a time everything

Page 24: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

341

is going bad. Except for these situations individuals must be given initiative.

The manager who always leads from the front and gives orders to the team leader weakens the whole chain of command; hinders the learning experiences of the team leader. Poor leaders who say, “this work cannot proceed without me” cannot train the team members.

4.) Making individuals believe in the necessity of the transformation: Leader does favor status quo. Demands development all the time. Improvement and change in the organizations comprises educational skill and personal flexibility. Leader must provide the emotional affinity that will handle his and others’ anxieties while learning and change become a combining form.

5.) Forming a new organizational culture proper to the transformation: While the leader is actualizing the transformation, he should form the organization and organizational culture that will realize the transformation, and establish the structure of learning organization.

6.) Forming the leader, himself, who will transform the organization: Action precedes words. A leader emphasizing the values of honor, loyalty, and self-sacrifice, but he himself not complying with them either in the office or elsewhere cannot be successful. Leader must be a model, form an inspirational motivation, provide intellectual demand, and show personal concern.

For successful leadership, a balanced use of spiritual, mental, emotional, and physical declinations is essential. To this end there is need for the basic values, clear vision, strong relations, and innovative actions.

What leader needs to maintain his leadership are cooperation and unanimous voice, vision and values, knowledge and courage, faith and perseverance, and individual quality (empathy, integrity, maturity, patience, far-sightedness, collective reason, reliability, creativity, and sensitivity).

These traits of leaders prove how important emotional intelligence is.

The common characteristic in successful leaders is that they all have emotional intelligence. This does not mean that intelligence (IQ)

Page 25: DUYGUSAL ZEKA ve L - minikkelebek.files.wordpress.com · EQ= Duygusal Zeka Yapılan araştırmalar, işe alınırken IQ’ nün çok önemli olduğunu, ancak işte terfi ederken EQ’nün

342

and technical skills are not necessary. However, researches have shown that the necessitating condition for leadership is emotional intelligence. A person with super intelligence and analytical thinking cannot be a leader without emotional intelligence.

Every manager is not a leader. Managing is associated with status quo. Whereas leader changes, and is innovation oriented.

Good manager is the person who does his job right, good leader is who does the right job.

Is a boss a leader? Boss is also a natural leader. But real is the person who comes out of the society he leads and manages.

He closely knows the society he leads and manages, success is easy for him.

Is a ruler a leader? Monarchs order. He has a one-sided communication with the society he rules. Not ideas of the governed, but ruler’s are important. Are chairmen and prime ministers leaders? Chairmen and prime ministers may be elected or assigned. They are leaders only if they possess the characteristics of leadership.

We can take Mustafa Kemal Atatürk as a model for true leaders. Atatürk is binding, orienting and creative. He is far-sighted. In order to have the genius to foresee today as early as then, the need for emotional intelligence is unbelievable. He had realized the change and formed a vision. Driving the society in line with its common benefit he had started the change, managed it, and rendered it permanently. This permanent maintenance of change has rendered Atatürk different from the other leaders. If there is a modern Turkey today, the vision and philosophy for that must be sought in a time of eighty years ago, not at present.