DÜNYADA VE TÜRKİYEDE TÜTÜN KULLANIMI VE KONTROLÜ Prof.Dr.Zeki KILIÇASLAN

DÜNYADA VE TÜRKİYEDE

TÜTÜN KULLANIMI VE KONTROLÜ

Prof.Dr.Zeki KILIÇASLAN

SARS

•Ani öldürücü- Korkutucu.

•Hızlı global cevap.

•Binlerce olgu- Yüzlerce ölüm.

•Temas ve seyahat ile yayılma.

TÜTÜN SALGINI

•Yavaş öldürücü-kabul edilebilir.

•Geç global cevap.

•Milyarlarca olgu-Milyonlarca ölüm.•Çok Uluslu Şirketler Tarafından yayılır.

İKİ SALGIN

Dünyada 1.1 milyar,

Türkiye’de 17 milyon sigara içici

2000 yılında sigaraya bağlanan ölüm:

4.9 Milyon

The World Health Report 2002

Dünya’ da her yıl 5 milyon insansigara nedeniyle yaşamınıyitirmektedir.

Önlem alınmazsa bu sayı önümüzdeki yirmi yılda

10 milyonu bulacaktır.

BU SALGIN NASIL OLUŞTU ?

•Nikotin ve Toksinler.

•Geç etki.

•Endüstri desteği.

•Politik ilgisizlik- (kazanç alanı)

•Önlemek ve bırakmak zor.

Ph.MorrisBATJTIChine National Tob.

Tütün endüstrisinin 2002-2004 yılı karları:

Kazanç (milyon $) Son 3 yılda büyüme

British American Tobacco (BAT)

2095 %28.16

Japan Tobacco International (JTI)

710 %24.96

Altria (Philip Morris) 11 102 %13.72

Imperial Tobacco Group 424 %13.15

ALTADIS 541 %426.34

Source: Financial reports from the companies’ web pages.

* Final results for 2002 for BAT, Altria and Imperial Tobacco Group.Final results for 2003 for JTI and Altadis.

WHO exchange rates as of February 2004.

Bazı Ülkelerde Sigara İçme Sıklığı (yetişkinler)Erkek (%) Kadın (%)

Çin (1984) 61 7

Japonya (1994) 59 (1966; 84) 15 (1966; 15)

Kanada (1994) 29 (1966; 50) 31 (1966; 50)

ABD (1993) 28 (1970; 44) 23 (1970; 32)

Rusya Fed. (1993) 67 (1985; 53) 30 (1985; 10)

Singapore (1995) 32 (1970; 42) 3 (1970; 5)

Yunanistan (1994) 46 (1987; 61) 28 (1987; 25)

İngiltere (1994) 28 (1980; 42) 26 (1980; 37)

Türkiye (1993) 58 (1988; 62) 13 (1988; 24)

DÜNYA 47 12

Dünyada sigara içim oranları

Bölge Tüketim  Kuzey Amerika % 4.7Latin Amerika % 8.9Batı Avrupa % 9.3Orta ve Doğu Avrupa % 10.8Afrika ve Orta Doğu % 11.8Asya % 54.5

Sigara ihracata hızla artırılmalıdırçünküAmerikan halkı giderek daha az sigaraiçmekte.

Vice President- Dan Qauyle , 1990

Kovboy Çin Seddin de ??

Gelişmekte olan ÜlkelerDünya tütün tüketiminde payı

1976

% 41

1984

% 61

2000

% 71

Pazarlar arası artış

Global artış (4.4-5.2 %)

1991-2000 Asya’da - 33%

Global Yıllık Mortalite

1990 2025

10

3 Gelişmekte olan ülkeler7 milyon

7 milyon

3milyon

Sigara alışkanlığı eğitim düzeyi düşük kişilerde daha yaygındır

(Hindistan 1997)64%

58%

42%

21%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%S

iga

ra iç

me

pre

va

lan

sı

okur yazardeğil

<6 yıl 6-12 yıl >12 yıl

Eğitim süresi

Bazı Ülkelerde Sigara İçme Sıklığı (yetişkinler)Erkek (%) Kadın (%)

Çin (1984) 61 7

Japonya (1994) 59 (1966; 84) 15 (1966; 15)

Kanada (1994) 29 (1966; 50) 31 (1966; 50)

ABD (1993) 28 (1970; 44) 23 (1970; 32)

Rusya Fed. (1993) 67 (1985; 53) 30 (1985; 10)

Singapore (1995) 32 (1970; 42) 3 (1970; 5)

Yunanistan (1994) 46 (1987; 61) 28 (1987; 25)

İngiltere (1994) 28 (1980; 42) 26 (1980; 37)

Türkiye (1993) 58 (1988; 62) 13 (1988; 24)

DÜNYA 47 12

Kaynak: Önder (2002).

Tütün Kontrol ProgramlarınınAmacı

‘‘Tütün ürünlerinin kullanımına bağlı hastalık ve ölümleri

azaltmak’’

Neden Tütün Kontrolü

• Sigara Dünya da on erişkinden birini öldürmektedir.

• Bu rakam 2030 da altı erişkinden birine yükselecektir.

• Uzun süreli sigara içicilerin yarısı sigaradan ölür. – Bunların yarısı ömürlerinden 20-25 yıl kaybederler.

• Sigara kullanımı global olarak yılda net 200 milyar dolar kayba neden olur.

Tütün Kontrolünde Engeller

• Tütün bağımlılık yapıcı madde olan nikotin içerir.

• Sigara şirketleri ekonomik ve politik güçlerini tütün kontrolüne karşı kullanırlar.

• Sigara satışları hükümetlerin gelirlerine katkı yapar.

• Bazı kişiler sigaraya bağlı hastalıklar konusunda bilgi sahibi değildir.

Nikotin Bağımlılık Modeli

Etken

Vektör Host

Incidental Host

Sigara Şirketleri Sigara içici

Tütün ürünleri

İstemsiz sigara içici

ÇevreKültür,politikaekonomi, tarih

NİKOTİN

BAĞIMLILIĞI

Tütün kontrolü konusunda politikacıların endişeleri

• İş kaybı.

• Gelirlerde düşüş.

• Kaçakçılık artışı.

• Fiyat artışlarının düşük gelirli sigara içiciler üzerine kötü etkileri.

World Bank, 1999

The Advocacy Institute, 1998

Sigara endüstrisinin stratejileri

– Halkla ilişkiler. – Para -politik güç.– Tütün çiftçileri gibi kesimleri kendi amaçları

doğrultusunda yönlendirmek.– Çeşitli yollarla tütün kontrolü ile uğraşan

sağlıkçılar, politikacılar , avukatlar ve gazetecileri “korkutmak”.

Tütün kontrolünde talebi azaltıcı temel önlemler.

• Fiyatları yükseltmek.• Reklam ve promosyonu yasaklamak.• Dumansız iç ortamların oluşturulması.• Kitle iletişim kampanyaları. • Tütün ürünü paketleri üzerine uyarıcı yazılar.• Sigara bırakma tedavisine ulaşmayı

kolaylaştırma.• Gençlik temelli programların uygulanması.

– Okul programları– Medya– Gençlik etkinlikleri

Tütün fiyatlarının yükseltilmesi

• Fiyatlar kısa sürede tütün tüketimini azaltan muhtemel en etkili tek yöntemdir.

• Fiyatlar gençlerin sigaraya başlama oranları üzerine çok önemli oranda etki yapar.

• Vergi satış fiyatlarının 2/3’ ünü oluşturmalıdır.

22 Avrupa ülkesinde sigara fiyatları ve tüketim.

HungaryTurkey

France

USSR

Romania

Greece

Spain

Portugal

Italy

Netherlands

Belgium

Cz

Iceland

IrelandSwitzerland

Finland

Sweden

Denmark

Norway

GDR GFRUK

20 sigaranın fiyatı (US$)

Yıl

da

eriş

kin

ba

şın

a d

üş

en

si

ga

ra

500

1000

2000

4000

3000

0.3 0.5 0.7 1 2 3 4 5

Townsend, 1998

Philip Morris Tekel Sigaralarıarasındaki fiyat farkını % 30oranında tutmak için plan yapar.

19851984 19861980 1981 1982 198919881987 1991199019831979

18

21

24

27

30

230

15

270

250

210

190

48

39

33

42

36

45

170

150

130

110

90

Year

Sm

oki

ng

pre

vale

nce

(%

)R

eal cigarette p

rice ind

ex

Gençlerde sigara

Gerçek tütün fiyat indeksi

Real cigarette prices and cigarette smoking prevalence among Canadians aged 15–19 years

Health and Welfare Canada

Kanadalı gençlerde fiyatların artışının sigara kullanımına etkisi.

Region

Sigara kullanansayısında azalma

(millions)

Ölüm sayısındakiDeğişiklik.(millions)

East Asia and Pacific - 16 - 4Eastern Europe and Central Asia - 6 - 1.5Latin America and the Caribbean - 4 - 1.0Middle East and North Africa - 2 - 0.4South Asia (cigarettes) - 3 - 0.7South Asia (bidis) - 2 - 0.4Sub-Saharan Africa - 3 - 0.7Low/middle Income countries - 36 - 9High Income countries - 4 - 1World - 40 - 10

Note: Numbers have been rounded

Potential number of smokers persuaded to quit, and lives saved, by a price increase of 10%

Fiyatların artışının sigara içimi ve sigaraya bağlı ölümler üzerine hesaplanan etkisi.

World Bank, 1999

Reklam ve promosyonların yasaklanması

• Reklam, promosyon ve sponsorluklar satışları artırmak için yapılır.

• Sponsorluk firmalar tarafından reklam yasaklarının aşmanın yolu olarak kullanılır.

• Avrupa’da reklam yasaklarını aşmak için en çok kullanılan yöntem sigara dışı ürünlerde logoların kullanılmasıdır.

• Reklam, sponsorluk ve promosyonların bütünüyle yasaklanması çok etkilidir.

Döküman No:2500156422

Formula-1 Marlboro için bulunmaz bir pazarlama aracıdırReklam yasağı olan pazarlar için hayati önem taşır

Dumansız iç ortamların oluşturulması

• Uçaklar• İşyerleri• Okullar• Kamu alanları• Lokantalar

Rep

rodu

ced

with

per

mis

sion

from

the

Nat

iona

l Ins

titut

e of

Res

pira

tory

D

isea

ses

of M

exic

o (I

NE

R).

İşyeri sigara politikasına göre sigara içmiyenlerin pasif dumana maruz kalma oranları.

Tümüyle Çalışma alanı Sınırlı Hiç

%

0

10

20

30

40

50

60

Borland et al, 1992

Sigarasız işyeri uygulamalarınınsigara kullanımına etkileri

Study type No Studies Δ in prevalence*Δ in cigarettes/day*

Community - 13– 36% - 7–50%

Worksite, retrospective - 11– 40% - 4–16%

Worksite, cross-sectional - 7– 20% - 3–5%

Worksite, cohort - 11– 53% - 0–23%

No – number of; Δ – changes

* range of reduction across studiesAdapted from Chapman et al,

1999

Çalışam tipi Sigara/gün Sigara prevelansı

Philip Morris Inter-Office Correspondence. Philip Morris, US, 1992

Rep

rodu

ced

with

per

mis

sion

fro

m t

he N

atio

nal I

nstit

ute

of R

espi

rato

ry

Dis

ease

s of

Mex

ico

(IN

ER

).

Philip Morris’ e göre sigarasız işyeri uygulamalarının etkisi.

• İşyerlerinde tam yasaklama

endüstriyi çok etkiler.

• Kısıtlamalar tüketimi % 11-15 azaltır.Ortalama bırakma oranını % 84 artırır.

• Hafif kısıtlamalar hem tüketime hem de bırakma eğilimine çok az etki yapar.

Philip Morris Inter-Office Correspondence. Philip Morris, US, 1992

Arzı azaltıcı tütün kontrol önlemleri.

• Tütünün yasaklanması.

• Gençlerin erişmesinin kısıtlanması.

• Tütün tarımı yerine başka ürünlerin ikamesi.

• Uluslar arası ticaretin kısıtlanması.

• Kaçakçılığa karşı önlemler.

Z.Y .63 yaşında erkek hasta. Rize doğumlu..

20 sene önce Larinks CA nedeniyleopere edilmiş(Total ).

Öksürükşikayeti nedeniyleakciğer grafisiçekilmiş.

Hastanın bir sene önceki grafisi

90 paket/yılSigara içmiş olan hasta

halen1.5-2 paket/günsigara içmekte

Hastaya akciğerlerinde ciddi bir problemolabileceğini , bazı tetkiklerin yapılması gerektiğini söyledim.

Önemli bir sorun olduğunu sezmişti...

Dedi ki;

“Allahın benden başka guli yok mi ? Hep dertleri baa verii.”

DERTSİZ

VE

SİGARASIZ

Günler Dilerim.

CEVAP 2:Dünya Bankası Önerilerilerine Göre Yapılması GerekenlerSigaranın zararlı etkilerine karşı önlemler alınmalıReklam yasağı, gençlerin korunması, fiyat politikaları

Countries with Partial or Total Tobacco Advertising and Promotion Bans – 1997

Smoking Issues Status Book, 1997

Country TV RadioPress Cinema Sponsorship Point of Sale Sampling

Australia X X X X Restrictions RestrictionsRestrictions

Canada X X Restrictions X Restrictions X X

France X X X X X Restrictions X

Malaysia X X X X Restrictions X X

Singapore X X X X Restrictions X X

Thailand X X X X X X X

RJ Reynolds pazar dinamiğini açıklıyor :

Bugünün genç içicisiönümüzdeki bir kaç yıl içindeki endüstri hacmini belirleyecektir.Eğer gençler sigara içmekden vazgeçerlerse,yeni bebek doğmayan bir topluluğun kaybolması gibiendüstri sönecektir.( genç içiciler başka bir dokümanlarında 14-24 yaş grubu olaraktanımlanmaktadır).

1971 RJ Reynolds iç yazışması: Genç içici alt yaş sınırı 14 olmalıdır. 1981 Philip Morris araştırmacısı başkan yardımcısına: Bugünün adölesanı yarının düzenli içisidir. İçicilerin büyük bir çoğunluğu onlu yaşlarda sigaraya başlamakta ve marka tercihlerini yapmaktadırlar. 1998: Amerikalı bir yargıç 39 000 dökümanın serbest bırakılmasını ister. Dökümanda BAT ( British American Tobacco) Kanada ofisinin adı geçmektedir. Genç pazar araştırması raporu olan bu dökümanda beş yaşından başlayarak genç insanların motivasyonları ve davranışları araştırılmıştır.

TÜRKİYE SİGARA TÜKETİMİMİLYAR ADET

1982 54.001 1993 85.0061983 63.402 1994 96.4381984 62.956 1995 95. 1171985 63.310 1996 98.6711986 65.458 1997 101.2421987 71.900 1998 108.6831988 68.78 1999 117.9841990 76.540 2000 117.7611991 76.660 2001 111.1321992 78.938

CEVAP:4

Türk sigaralarında

kullanılan tütün miktarı ve tipiRaportahmin edilen (1000 ton)

1987 1996 2000

Amerikan tütünü - 38 66Türk tütünü 60 52 44

60

0

52

3844

66

0

10

20

30

40

50

60

70

1987 1996 2000

TürkAmerikan

Türkiye’ye sigara ithalatı 1984-1991 (1000 ton)

1984 1.801985 3.891986 7.051987 9.671988 8.901989 12.101990 15.701991 12.40

Türkiye’de Sigara İçme Sıklığı (yetişkinler)(Bilir, N., Güçiz, B., Yıldız, N.)

Grup Sayı Yıl Sıklık (%)

Doktor 1128 1999 43.1

Öğretmen 1044 1999 48.6

Gazeteci 109 1996 63.9

Şöför 338 1999 74.3

Polis 718 1999 64.7

İmam-müezzin 279 1999 25.1

Artist 130 1996 46.2

Sporcu 149 1996 34.9

21 Mayıs 2003

56. Dünya Sağlık Asamblesi

192 Ülke Dünyanın İlk Halk sağlığı Anlaşmasını İmzaladılar.

Türkiye 28 Nisan 2004’de imzaladı.

Tütün Kontrolü Uluslararası Çerçeve Anlaşması

Reklam, promosyoni, sponsorluk yasakları

Sigara paketlerinin yüzünün en az % 30 kaplayacak uyarıcı yazılar

Kamusal kapalı alanlarda, taşıma araçlarında sigara yasakları

Tütün ürünlerinin üretim ve ticaretinde kaçakcılığın önlenmesi

Tablo 2 - Dünya Bankasý Sýnýflamasýna Göre Ülkelerdeki OrtalamaSigara Fiyatlarý ve Vergiler

Şekil 2b – Türkiye’de Reel Sigara Fiyatlarý ve Vergiler, 1960-2000.

Türkiye’de Sigara Fiyatlarý ve Tüketim İliºkisiZeynep Önder

2a – Türkiye’de Nominal ve Reel Sigara Fiyatlarý, 1994-2000.

Türkiye’de Sigara Fiyatlarý ve Tüketim İliºkisi

Zeynep Önder

Dünya sigaralarının % 10-35’Ikaçakçılıkla satılır.

Sigaraya Bağlı Ölümler

• Dünyada – 1.1 milyar sigara içen– 4.5 milyon ölüm / yıl ---- 10 milyon (2025)

(günde 12 bin ölüm)

• Türkiye’de– 17 milyon sigara içen– 70-100 bin ölüm / yıl

(günde 200-250 ölüm)

Sigara İçiminin Yaş ve Cins Dağılımı, Dünya, 1995

Yaş grupları Erkek (%) Kadın (%)

15 – 19 33 5

20 – 29 42 12

30 – 39 57 15

40 – 49 58 15

50 – 59 51 12

60 + 40 1

Bütün yaşlar 47 12

Industry Opposition to Clean Indoor Air: Creating Scientific

ControversyPhilip Morris presented… their global strategy on ETS. In every major international area…they are proposing, in key countries, to set up a team of scientists organized by one national coordinating scientist and American lawyers, to review the scientific literature or carry out work on ETS to keep the controversy alive.PM then expect the group of scientists to operate within the confines of decisions taken by PM scientists to determine the general direction of research, which apparently would then be ‘filtered’ by lawyers to eliminate areas of sensitivity…the scientists should be able to produce research or stimulate controversy in a way that public affairs people in their countries would be able to make use of… .

Note on a Special Meeting of the UK Industry on Environmental Tobacco Smoke. London, February 17, 1988

British Medical Bulletin, 1996

1974 1976 1980 1983 1986 1989

95% confidence interval

Pre

vale

nce

of

smo

kin

g

(per

cen

tag

es o

f cu

rren

t sm

oke

rs)

Year

* Mass media led campaigns begin

25

30

35

40

45

50Prevalence of cigarette smoking in adults aged 16 or over in Australia 1974–1989

Mass Media Campaigns

Health Warning Labels To be effective warnings should:– contain clear unambiguous messages– warn about risk and also about relative size of

the risk– include graphics or symbols for those who

cannot read– apply to all tobacco products– be prominent at the top of the package

covering a minimum 25% of space– disclose all harmful constituents and additives– exclude misleading names such as ‘light’ or

‘ultra-light’– require manufacturers to rotate a series of

warnings

Health Canada, 2000

Country Warning size

(% of package)

Argentina 3.0Australia 20.7Canada 25.0Denmark 6.8Finland 8.3France 4.8New Zealand 10.7Norway 2.9Singapore 14.3South Africa 12.5South Korea 14.4Thailand 17.9US 5.4

Aftab et al, 1998

Labeling Requirements in Selected Countries

The amount of space occupied by warning messages on tobacco packages in selected countries around the world

Promote Cessation: Stages of Change in Smoking Cessation

ActionAction

DeterminationDetermination ContemplationContemplation

PrecontemplationPrecontemplation

RelapseRelapseMaintenanceMaintenance

PermanentPermanentExitExit

EnterEnterHereHere

TemporaryTemporaryExitExit

Prochaska et al, 1992

The Health Professional’s Role in Promoting Smoking Cessation

Healthcare professionals should:– ask every patient at every visit if he or she smokes– write a patient’s smoking status on the medical chart under vital

signs– ask patients about their desire to quit, reinforcing their intentions

to quit– motivate patients who are reluctant to quit– help motivate smokers to set a quit date– prescribe nicotine replacement treatment when appropriate– help patients resolve problems that result from quitting – encourage relapsed smokers to try again

Cessation Medications to Treat Tobacco Dependence

Four types:– nicotine receptor agonists– nicotine receptor blockers– non-nicotine receptor agents– combination medications

School-Based Prevention Programs

• Can reach a large number of young people – although those probably at most risk are not in

school

• Are fairly inexpensive

• Can delay smoking initiation

• Most are currently based in the teaching of general life-skills

Media Literacy

• To help young people critically assess how media normalize, glamorize, and create role models for unhealthy lifestyles and behavior

• Normalization of tobacco use is portraying the use of tobacco as a routine, natural part of everyday life

• Glamorization associates tobacco use with desirable qualities, such as popularity, success, attractiveness, independence, maturity, fun, celebration and an escape from reality

Youth Advocacy and Action

• Youth action can include:– developing overall program strategies– serving as peer leaders– advocating for tobacco control policies– checking compliance with youth access laws

• Examples of youth-driven programs include:– the ‘Truth Campaign’ in Florida (US) developed for

and by teenagers– the Massachusetts Tobacco Control Program’s youth

tobacco use prevention program

Patent claim and compound Publication year range

• Reduce tar 1974 to 1998• Remove/reduce carbon monoxide (CO) 1972 to 1997• Remove/reduce polycyclic aromatic hydrocarbons

i.e. benzo[a]pyrene 1971 to 1988• Remove/reduce hydrogen cyanide (HCN) 1971 to 1988• Remove/reduce nitrosamines 1979 to 1998• Remove/reduce nitrogen dioxide/nitrate/nitrite/nitric oxide 1980 to 1998• Remove potassium nitrate 1978 and 1986• Remove radioactive compounds i.e. polonium 1971 and

1980• Remove metal carbonyls 1972• Reduce aldehyde 1988• Remove/reduce other miscellaneous compounds 1976 to 1998

Efforts to Develop a ‘Safer’ Cigarette

ASH, 1999

Regulation of Tobacco Products

• Nicotine is currently most widely available in its deadliest form

• Move to develop innovative regulatory approaches • Suggestions for change include:

– establishing a single regulatory framework for all nicotine delivery products

– prohibiting the use of misleading terms such as ‘light’– requirement that manufacturers disclose constituents and their effects– seeking genuine harm reduction strategies– studying reduction over time of nicotine and other potentially

addictive constituents as harm reduction strategy– increasing access to effective treatment

Restrict Minors’ Access

• Increase age for legal purchase of cigarettes and increase compliance by vendors

• Restrict vending machine use

• Prohibit sales of single cigarettes

Crop Substitution

• Economies of some developing countries’ depend on tobacco production

• Tobacco provides high net income per hectare

• Tobacco industry provides incentives to farmers

• Arguments for substitution have been made based on deforestation

Smuggling

• Drives down prices and makes sought-after international brands more affordable

• 30% of internationally exported cigarettes lost to smuggling

• Industry involvement• Anti-smuggling measures:

– increased penalties– prominent tax stamps– special packaging

Summary: WHO Recommendations for

Comprehensive Tobacco Control• Comprehensive national programs should employ

multiple strategies, including fiscal policy, information policy, establishment of smoke-free public places and provision of treatment

• Adequate support is critical and should include support for capacity building, applied research, surveillance and evaluation

• Public/media debate on tobacco control-related issues should be encouraged

WHO Tobacco Free Initiative

• WHO Cabinet project – established in 1998 by the Director General, Dr

Gro Harlem Brundtland, to coordinate an improved global strategic response to tobacco as an important public health issue

• TFI works to build strong internal and external partnerships to achieve better tobacco control

Framework Convention

• International legal instrument

• Being negotiated by 191 WHO Member States

• World Health Assembly has called for adoption, no later than May 2003

• Aim is to improve transnational tobacco control and cooperation

Early Efforts to Control Tobacco Use

King James I of England on active smoking:

‘’Smoking is a custom loathsome to the eye, hateful to the nose, harmful to the brain, dangerous to the lungs, and in

the black, stinking fume thereof nearest resembling the horrible Stygian smoke

of the pit that is bottomless’’

King James I of England on passive smoking:

‘’The wife must either take up smoking or resolve to live in a perpetual stinking

torment’’

Borio G. Tobacco Timeline, 1998

Early Efforts to Control Tobacco Use

• 1620: Tobacco use is prohibited in Japan• 1638: Use or distribution of tobacco is made a

crime punishable by decapitation in China• 1729: Bhutan, in first documented legislation,

bans tobacco use in all religious places• 1868: UK Parliament passes the railway bill,

which mandates smoke-free cars to prevent injury to non-smokers

• 1890: 26 US states outlaw sale to minors

Borio G. Tobacco Timeline, 1998

Modern Efforts to Control Tobacco Use

• 1970: US ban on TV and radio advertisement also ends free counter advertisement

• 1970: Singapore bans smoking in buses, cinemas, theatres and specified buildings

• 1971: Singapore bans tobacco advertising• 1975: Norway bans tobacco advertising• 1987: Hong Kong bans smokeless tobacco• 1987: US Congress bans smoking on domestic flights

of less than two hours• 1998: California is the first state in the US to ban

smoking in bars

Borio G. Tobacco Timeline, 1998

Early Indications of Tobacco-related Disease

• 1600s China: philosopher Fang Yizhi points out “long years of smoking scorches one’s lung”

• 1701: N. A Boiseregard warns that young people taking too much tobacco have trembling, unsteady hands, staggering feet and suffer a withering of “their noble parts”

• 1761: John Hill warns of cancer of the nose for snuff users

• 1795: Sammuel Thomas von Soemmering reports cancers of the lip in pipe smokers

Proctor, 1999

The Nazis and Tobacco Control

• 1920s: Nazi medical elite was very supportive of tobacco hazards

• 1930s–1940s: Researchers in Nazi Germany first showed an association between lung cancer and tobacco

Borio G. Tobacco Timeline, 1998

Early Indications that Tobacco Causes Disease: German

Research• 1929: Fritz Lickint publishes statistical evidence

linking lung cancer and cigarettes

• 1939: Lickint publishes ‘Tabak und Organismus’ a 1,100 page volume, “the most comprehensive scholarly indictment of tobacco ever published”

• 1939: Muller presents the world’s first controlled epidemiological study of the tobacco–lung cancer relationship

Steptoe, Wardle and Smith, 1995

% c

urr

ent

smo

kers

Age-adjusted Prevalence of Smoking Among Men and

Women in Europe

0

10

20

30

40

50

60

Austria

Belgium

Denmark

Finland

France

Germany (East)

Germany (West)

Greece

Hungary

Iceland

Ireland

Italy

Netherlands

Norway

Poland

Portugal

Spain

Sweden

Switzerland

UK England

UK Scotland

male female

Number of deaths (millions) WHO, 1996

1990

2020

Leading Causes of Death Worldwide in 1990 and

Estimated in 2020

2,2

0,9

1,2

2,5

8,4

2

2,4

2,9

4,3

3

0 2 4 6 8 10

Tuberculosis

Perinatal conditions

Diarrhoeal diseases

Lower respiratorytract infections

Tobacco

Lopez, Collislaw and Piha, 1994

Prevalence of adult daily smoking (%)

Smoking-relateddeaths (% of all deaths by sex)

Stage 4Stage 1 Stage 2 Stage 3

Male prevalence

Male deaths

Female prevalence

80

60

40

20

0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

0

10

20

30

40

Time from start of male smoking (years)

Female deaths

Dissemination of Smoking Behaviour and its Effects on Mortality

Comparative Causes of Annual Deaths in the US

418

105

31 30 259 4

46

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

Smoking Alcohol Motorvehicle

Suicide AIDS Homicide Illicitdrugs

Fires

Nu

mb

er o

f dea

ths

(th

ou

san

ds)

McGinnis and Foege, 1993

Risk factor Death (thousands)

As % of total deaths

YLLS1 (thousands)

As % of total YLLS

Malnutrition 5,881 11.7 199,486 22.0

Tobacco 3,038 6.0 26,217 2.9

Hypertension 2,918 5.8 17,665 1.9

Poor water sanitation, personal and domestic hygiene

2,668 5.3 85,520 9.4

Physical inactivity 1,991 3.9 11,353 1.3

Occupation 1,129 2.2 22,493 2.5

Unsafe sex 1,095 2.2 27,602 3.0

Alcohol 774 1.5 19,287 2.1

Air pollution 568 1.1 Illicit drugs 100 0.2

5,625

2,634 0.3

0.6

Seçilmiş risk faktörlerine bağlı küresel ölüm ve sakatlanma, 1990 (x1000)

Gelişmekte olan ülkeler

Sigara içme oranı

Erkek % 50-70Kadın % 2- 10

Gelenekler,din,yoksulluk halkın sigaraya

başlamasını engellemiştir.

Sigara şirketleri neden çocukları ve gençleri hedef alır? Pazar mantığı:Amerika Birleşik Devletlerinde dava edilen sigara şirketlerinin mahkeme kayıtlarına geçmiş iç yazışmalarından ( dökümanlar olarak kullanılacaktır) bu şirketlerin hedef kitle olarak çocukları seçtikleri görülmektedir. Sigara şirketleri, müşterilerinin 1/3 ünün 13 yaşına kadar, % 90’nın da 20 yaşından önce sigaraya başladıklarını bilirler. Marka seçimleri çok erken yaşlarda belirlenir. Karlılığın devamı, hatta sigara endüstrisinin ayakta kalması 18 yaşın altındakilere satış başarısına bağlıdır.

Sigaralarını eğlence ve sağlık kavramları ile eşleştirmek, gençlerin sağlık kaygılarını giderebilmek için reklamlarını spor dergilerine vermeyi ve spor etkinliklerine sponsor olmayı seçmişlerdir. Benzer şekilde sigaralarını bağımsızlık ve erkeklik sembolleri ile özdeşleştirmeye çalışmışlardır. Formula-1 sponsorluğu bu imajın yerleştirilmesi için çok önem taşımıştır.

Sigara reklamları gençleri cezbetmek için nasılkullanılmıştır?

Sigara içme bir erişkin davranışı olduğu için gençlertarafından cazip bulunur.Sigara pazarlanmasında sofistikasyon, zerafet, “cool”olma, maçoluk ve heyecan işlenir.Bu benlik çatışması içinde olan adölesan yaş grubu içincazip sunuşlardır.Hiç bir marka çocuksu imajlarla sigara pazarlamaz.Sigara içme erişkinliğe geçiş için önemli köprüdür.Formula –1 ise ikinci bir erişkin davranışını dahaözendirir, araba kullanmak.Bir adölesan için Formula-1 yarışçısından daha özendiricibir model hayal etmek zordur.

1988, Fritz Gahagan ( bir zamanlar 5 sigara firması danışmanı) : Ölümü nasıl satarsınız? Yılda 350 000 kişiyi, günde 1000 kişiyi öldüren bir zehiri nasıl pazarlarsınız? Geniş açık alanlarla, dağlarla,göllerle, deniz kıyılarıyla, genç sağlıklı insanlarla, atletlerle..

1992 Philip Morris : Yarış reklamı kovboy imajı ile uyumlu idi ancak daha modern ve daha genç bir görüntü ile. Reklam daha modern bir Marlboro adamı sunuyor. Heyecan sınırlarını daha zorlayarak. Seksüel güç önemli. Marlboro adamı kimi isterse elde edebilir çünkü zirvededir.

Formula-1 neden etkin bir sigara reklamıdır?

1) İngiltere’de spor etkinliklerinin sponsorları ve sigara firmalarınıntanınması çalışma 10-11 yaş grubuçocukların 1/3 ünün, ortaokul öğrencilerinin ise yarısındanfazlasının sigara markalarını sponsor oldukları spor etkinliğinidoğru isimlendirdiği bulunmuştur. İlkokul çocuklarının% 47’si Marlboro reklamını ( yarış göstermediği halde) “hızlı araba ve heyecan seven birinin seveceği marka” olarakseçmişlerdir.( Strathclyde Üniversitesi Reklam Araştırma Unitesinin 1986’da yaptığı bir çalışma)

36.182

123.678

49.28840.037

9251

0

50.000

100.000

150.000

1990 1998 2020

x1

00

0 Toplam

Erkek

Kadın

Sigaraya bağlı sakatlı -yıl, “DALYs ”(disability-adjusted life-years)

1941029141

16772

94537

0

20000

40000

60000

80000

100000

1990 2020

sayı

,x10

00

Gelişmiş Ülk. Gelişmekte olan ülk.

Sigaraya bağlı ; sakatlı -yıl

DİKKAT: KANSER İMPOTANS YAPAR

Türkiye’deki ihracat firmaları

1970 591980 481990 301996 14

Tütün Üreticisi Ülkeler

Ülke Üretim (1000 ton) Toplamın yüzdesi

Çin 3390 42.1

ABD 746 9.3

Hindistan 624 7.8

Brezilya 577 7.2

Türkiye 296 3.7

Zimbabwe 192 2.4

Endonezya 184 2.3

Diğerleri 2039 27.3

Dünya toplamı 8048 100.0

•Sigara günümüzde tüm dünya da her 10 erişkinden birinin ölüm nedenidir.

•2030 yılında 10 milyon ölüme ve her altı ölümden birisinin nedeni olacak.

•Şu anda yaşayan 500.000.000 insan sigaraya bağlı olarak ölecek.

•Uzun süredir sigara içenlerin yarısı sagaraya bağlı ölür. Beklenenden 2025 yıl daha az yaşarlar.

SİGARA & YAŞAM

TÜTÜN KONTROLÜNDE ESASLAR

•Bilimsel bilginin artırılması•Halk Sağlığı Eğitimleri•Kamuya açık alanlarda sınırlama ve yasaklar•Tütün Kullanımı ve ticaretini kabul edilir olmaktan çıkarka•Tütün ticareti ve kula

0

2000

4000

6000

8000

10000

1990 1998 2020

x1

00

0 Tüm ölümler

Erkek

Kadın

SİGARAYA BAĞLI ÖLÜMLER