DUA - İslamdersi- genç hanimlar · Kur´an´da dua ile ilgili kavramlar Tazarru': •„Kendi kendine, yalvararak (tazarru'an) ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle sabah akamRabbini

DUA

Icindekiler

• DUA nedir?

• Kurán´da dua ile ilgili kavramlar

• DUA ibadettir

• DUA etmeye yüzümüz olmali

• DUAńin sesiz olani uygundur

• Allah´tan baskasina DUA etmemek ve

yardim istememek

• DUA etme sekli ve adabi

• Kimin DUAsi kabul olur?

• Rasulullah (sav)ín hayatinda DUA

• Kuran´da DUA

DUA nedir?

• Dua kelimesi „da'vet ve da'va“ gibi ayni kökten gelmektedir

• Dua Kavrami: seslenmek, cagirmak, yardima cagirmak, yalvarmak, dilekte bulunmak, yakarmak

• Islam´da anlami ise ; kulun Rabbínden medet beklemesi, yardim dilemesi veya bir istekte bulunmasidir

• „Allah’ı bırakıp da sana fayda veya zarar vermeyecek şeylere tapma. Eğer bunu yaparsan, o takdirde sen mutlaka zalimlerden olursun.“ (Yunus, 106)

• Ey insanlar! (Size) bir misal verildi; şimdi onu dinleyin: Allah'ı bırakıp da yalvardıklarınız (taptıklarınız) bunun için bir araya gelseler bile bir sineği dahi yaratamazlar. Sinek onlardan bir şey kapsa, bunu ondan geri de alamazlar. İsteyen de âciz, kendinden istenen de! (Hac, 73)

Kurán´da dua ile ilgili kavramlar

• Çok anlamlı kavramlardan biri olan “dua”; Kur’ân’da farklı anlamlarda kullanılmıştır

Çağrı (nidâ):

• „Hani o, gizli bir sesle (nidâen hafiyyâ) Rabbine niyaz (nâdâ) etmişti.“ (Meryem,3)

İstiâne / Birinden yardım isteme:

• „(Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnız senden medet umarız (neste'în).“ (Fatiha,4)

• „Sabra ve namaza sarılarak yardım dileyin (iste'înu).Hiç kuşkusuz bu, kalbi ürperti duyanlardan başkasına çok ağır gelir.“ (Bakara,45)


Tazarru':

• „Kendi kendine, yalvararak (tazarru'an) ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle sabah akşam Rabbini an. Gafillerden olma.“ (Araf, 205)

• „Rabbinize yalvara (tazarru'an) yakara ve gizlice dua edin. Bilesiniz ki O, haddi aşanları sevmez.“ (Araf, 55)

Istigfar:

• „Yine onlar ki, bir kötülük yaptıklarında, ya da kendilerine zulmettiklerinde Allah’ı hatırlayıpgünahlarından dolayı hemen istiğfar ederler. Zaten günahları Allah’tan başka kim bağışlayabilir ki! Birde onlar, işledikleri kötülüklerde, bile bile ısrar etmezler.“ (Al-i Imran, 155)

• „Ve Allaha istiğfar eyle, çünkü Allah gafur, rahîm bulunuyor.“ (Nisa, 106)


• Suâl:

„...Allah’tan lütfunu isteyin (iselû); şüphesiz Allah her şeyi bilmektedir.“ (Nisa, 32)

Ihbat:

• „İnanıp da güzel işler yapan ve Rablerine gönülden boyun eğenlere (veehbetû) gelince, işte onlar

cennet ehlidir. Onlar orada ebedî kalırlar.“ (Hud, 23)

DUA ibadettir

• Dua ve Ibadet ayni seyleri ifade ediyor

• IBATET abd kökünden gelir; manasi: boyun egmek, Allah karsisinda kücülmek, Ońa itaat etmek

• Dua ayni zamanda bir kulluk´tur

• Kulluk ise süreklidir yani dua sadece dar zamanlarin eylemi degildir

Ve sana yakîn (ölüm) gelinceye kadar Rabbine ibadet/kulluk et! (Hicr, 99)

• DUA insan Allahín karsisinda kendisini aciz hissedip ve Allahá yönelmesi ve taleplerini Ońa arzetmesidir

• Salat kelimesi hem Namaz hemde Dua icin kullanilir

DUA ibadettir

• Namaz insanla Allah arasindaki iliskiyi en net

ve sIk bir sekilde saglayan ibadettir

• Dua Allah ile kul arasindaki bir iliskidir

• “Dua ibadetin tâ kendisidir.” (Ebu Davud, Tirmizi)

Her ikiside Kulu Allahá baglamasi

yönüyle aynidir

DUA etmeye yüzümüz olmali

• Sadece darda/muhtac kalindigi zamanlar´da degil, herzaman insan Allahá

dua etmesi lazim

• Yani rahat zamanlarda´da dua etmek gerekir

• "Kim zor ve sıkıntılı zamanlarda dualarının kabul edilmesini istiyorsa, rahat

zamanlarında cok dua yapsın" (Tirmizi)

• Genişlik zamanında dua etmek kadar .Allaha hoş gelen birşey yoktur.

(Tirmizi)

DUA etmeye yüzümüz olmali

• İnsana bir zarar geldiği zaman, yan yatarak, oturarak veya ayakta durarak (o

zararın giderilmesi için) bize dua eder; fakat biz ondan sıkıntısını kaldırınca,

sanki kendisine dokunan bir sıkıntıdan ötürü bize dua etmemiş gibi geçip

gider. İşte böylece haddi aşanlara yapmakta oldukları şeyler güzel gösterildi.

(Yunus, 12)

• İnsana bir nimet verdiğimiz zaman (bizden) yüz çevirir ve yan çizer. Fakat

ona bir şer dokunduğu zaman da yalvarıp durur. (Fussilet, 51)

DUAńin sesiz olani uygundur

• Ebu Musa’dan anlatiyor; Bir sefere (Hayber Seferi) çıkmıştık. Halk (yolda, bir

ara) yüksek sesle tekbir getirmeye başladı. Bunun üzerine Hz. Peygamber

(sav) (müdahale ederek), “Nefislerinize karşı merhametli olun. Zira sizler,

sağır birisine hitab etmiyorsunuz, muhatabınız gaib de değil. Sizler gören,

işiten, nerede olsanız sizinle olan bir Zât’a, Allah’a hitab ediyorsunuz. Dua

ettiğiniz Zât, her birinize, bineğinin boynundan daha yakındır” buyurdu.

(Buhari,Müslim, Tirmizi, Ebu Davud)


• Ibadet halinde sesi yükseltmek dogru degildir, cünkü Allah icimizden gecirdigimiz düsünceleri bilyor ve bize cok yakin

• „Andolsun, insanı biz yarattık ve nefsinin ona verdiği vesveseyi de biz biliriz. Çünkü biz, ona şah damarından daha yakınız.“ (Kaf, 16)

• „Rabbinize yalvara yakara ve gizlice dua edin. Bilesiniz ki O, haddi aşanları sevmez.“ (Araf,55)

• „Kendi kendine, yalvararak ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle sabah akşam Rabbini an. Gafillerden olma.“ (Araf, 205)


• Yürüyüşünde tabiî ol, sesini alçalt. Unutma ki, seslerin en çirkini

merkeplerin(eseklerin) sesidir. (Lokman, 19)

• „De ki: "İster Allah diye çağırın, ister Rahman diye: O'nu hangi isimle

çağırırsanız çağırın, (O hep Birdir; ve) bütün güzel ve üstün nitelikler

O'nundur". (O'na dua et, ama) duanda sesini fazla yükseltme, çok fazla

alçaltma da, ikisinin ortası bir yol tut.“ (Isra, 110)

Allah´tan baskasina DUA etmemek

ve yardim istememek

• (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnız senden medet umarız.

(Fatiha, 5)

• Bu cümleyi en az günde 40 defa Namazda okuyoruz

• Kuran´da bir cok yerinde geciyor, sadece Allah´tan yardim talep etmemiz

• „Allah, bunu size sırf bir müjde olsun ve kalpleriniz bu sayede rahatlasın diye

yaptı. Zafer, yalnızca mutlak güç ve hikmet sahibi Allah katındandır.“(Al-i

Imran, 126)


ve yardim istememek

• „Allah bunu (meleklerle yardımı) sadece müjde olsun ve onunla kalbiniz yatışsın diye yapmıştı. Zaten yardım yalnız Allah tarafındandır. Çünkü Allah mutlak galiptir, yegâne hüküm ve hikmet sahibidir.“ (Enfal, 10)

• „Göklerin ve yerin mülkü yalnız Allah'ındır. O diriltir ve öldürür. Sizin için Allah'tan başka ne bir dost ne de bir yardımcı vardır.“ (Tevbe, 116)

• „Yeryüzünde (O'nu) âciz bırakamazsınız. Allah'tan başka bir dostunuz ve bir yardımcınız da yoktur.“ (Şura, 31)

• Ankebut,22/Nisa,45


ve yardim istememek

• Malesef günümüzde ki insanlar Allah´tan baskasinda, filan baba, şeyh yardim

istiyorlar

• Ister bu yardim istedikleri kisiler hayatta olsun ister vefat etmis olsun

farketmez, böyle davranislar tevhide aykiridir, şirktir

• Sahabelerin hicbiri zor anlarinda ne Rasulullahín zamaninda veya vefatindan

sonra “medet ya Rasulullah yetis, imdat…“ dememistir

• Onlar sadece Allah´tan yardim istediler


ve yardim istememek

• Müsrikler bile darda kaldiklari anlarda dini sadece Allah´á has kilarak o an Allahá yalvarirlardi

• Gemiye bindikleri zaman, dini yalnız O'na has kılarak (ihlâsla) Allah'a yalvarırlar. Fakat onları sâlimen karaya çıkarınca, bir bakarsın ki, (Allah'a) ortak koşmaktadırlar. Kendilerine verdiklerimize karşı nankörlük etsinler ve sefa sürsünler bakalım! Ama yakında bilecekler! (Ankebut, 65-66)

• İnsanların başına bir sıkıntı gelince, Rablerine yönelerek O'na yalvarırlar. Sonra Allah, katından onlara bir rahmet (nimet ve bolluk) tattırınca, bakarsınız ki onlardan bir gurup yine Rablerine ortak koşuyorlar. Kendilerine verdiklerimize nankörlük etsinler bakalım! Haydi sefa sürün; ama yakında bileceksiniz! (Rum, 33-34)


ve yardim istememek

• Sadece Allah´tan medet umak ve Ońdan baskasina siginmamak

• Allah'ı bırakıp da taptıkları (putlar), hiçbir şey yaratamazlar. Çünkü onlar kendileri yaratılmışlardır. (Nahl, 20)

• (Ey kâfirler!) Allah'ı bırakıp da taptıklarınız sizler gibi kullardır. (Onların tanrılığı hakkında iddianızda) doğru iseniz, onları çağırın da size cevap versinler! (Araf, 194)

• (Resûlüm!) De ki: Allah'ı bırakıp da (ilâh olduğunu) ileri sürdüklerinize yalvarın. Ne var ki onlar, sizin sıkıntınızı ne uzaklaştırabilir, ne de değiştirebilirler. Onların yalvardıkları bu varlıklar Rablerine -hangisi daha yakın olacak diye- vesile ararlar; O'nun rahmetini umarlar ve azabından korkarlar. Çünkü Rabbinin azabı, sakınılacak bir azaptır. (Isra, 56-57)

DUA etme sekli ve adabi

• “Duvarları örtmeyin. Kim kardeşinin mektubuna, onun izni olmadan bakarsa tıpkı ateşe bakmış gibi olur. Allah’tan avuçlarınızın içiyle isteyin, sırtlarıyla istemeyin; duayı tamamlayınca avucunuzu yüzlerinize sürün.” (Ebu Davud)

• Bazı kimselere ne oluyor ki, namazlarında gözlerini semaya dikiyorlar?Ya bundan vaz geçerler, ya da gözlerinin nuru alınır da kör olurlar. (Müslim)

Duaýi üc defa tekrarlamak

• Hz. Peygamber (sav) dua ettigi zaman üc kere tekrar ederdi. Allah´tan birsey istedigi zaman üc kere isterdi. (Müslim)


Duańin kabul edilmesi icin acelici davranmamak

• Her birinizin duası, acele etmediği müddet kabul olunur. (Acele etmesi şudur): Der ki, dua ettim de, duam kabul edilmedi. (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Ibn Mace)

• Savaş, hoşunuza gitmediği hâlde, size farz kılındı. Olur ki, bir şey sizin için hayırlı iken, siz onu hoşgörmezsiniz. Yine olur ki, bir şey sizin için kötü iken, siz onu seversiniz. Allah bilir, sizbilmezsiniz. (Bakara,216)

Duaýi emin olarak yapmak

• Hz. Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resululla: (aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki:"Allah'aduayi, size icabet edeceginden emin olarak yapin. Sunu bilin ki Allah celle sanuhu (bu inancla olmayanve) gafletle (baska mesguliyetlerle) oyalanan kalbin duasini kabul etmez." (Tirmizi)


Dua´da kesin ifade kullanmak

• Rasulullah (sav): “Biriniz dua ettigi zaman “Allahím, eger dilersen beni

affeyler, dilersen bana rahmet eyle“ demesin. Ancak istegini kesinlikle Cenab-

i Hakdan istesin. Cünkü Cenab-i Hakki zorlayacak herhangi bir kuvvet ve

kudret mevcut degildir.“ (Buhari, Müslim)


Duaýi aminle bitirmek

• Ebû Müsabbih el-Makrâî, Ebû Züheyr en-Nümeyrî (radıyallahu anh)'den

naklen anlatıyor:"Bir gece Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ile beraber

çıktık. Derken bir adama rastlatdık. Sual (ve Allah'tan talep) hususunda çok

ısrarlı idi. Resûlullah (sav) onu dinlemek üzere durakladı. Ve:"Eğer (duayı)

sonlandırırsa vâcib oldu!" buyurdu. Kendisine:"Ne ile sonlandırırsa ey

Allah'ın Resûlü!" denildi."Amin ile" dedi, uzaklaştı. Adama: "Ey filan! duanı

âminle tamamla ve de gözün aydın olsun!" dedi." (Ebu Davud)

Kimin DUAsi kabul olur?

• “(Allahín kabul ettigi) üc müstecab dua vardir, bunlarin kabul edilmeye mahzariyetlerihususunda hic süphe yoktur:

Mazlumun duasi

Misafirin duasi

Babanin evladina duasi“ (Tirmizi, Ebu Davud, Ibn Mace)

Mü´min kimsenin mü´min kardesi icin yaptigi dua kabul olur

• (Bir Müslümanın din kardeşinin arkasından ettiği hayır dua kabul olur. O dua edince, bir melek, “Âmin, kardeşin için istediğinin aynısı sana da verilsin” der.) (Müslim, Tirmizi, İbni Mace)

Rasulullah (sav)ìn yaptigi DUAlar

• Dua Rasulullah (sav) icin bir yasam tarzina dönüsmüstür

• Yatarken, kalkarken, yemekten sonra, tuvalete girerken ve cikarken vs. heran

ve heryerde dua ederdi

• Allah´ım ürpermeyen kalpten, doymayan nefisten, fayda vermeyen ilimden ve

kabul olmayacak duadan sana sığınırım. (Tirmizi)

• ALLAHIM! bize dünyada bir hayir, ahirette de bir hayir ver. Bizi cehennem

azabindan koru. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)


• Allahım, dinimi doğru kıl, o benim işlerimin ismetidir. Dünyamı da doğru kıl, hayatım onda geçmektedir.Ahiretimi de doğru kıl, dönüşüm orayadır. Hayati benim icin her hayirda artma (vesilesi) kil. Ölümü de her cesit serden(kurtularak) rahat kavusma kil. (Müslim)

• Ey Allahím! Ben senden dogru yolu, takvayi, iffet ve istignayi dilerim. (Müslim, Tirmizi)

• Ey Allah´ım, işlediğim ve işlemediğim amellerin şerrinden sana sığınırım. (Müslim, Ebu Davud)


Rasulullah (sav) evinden ciktiginda su duayi okurdu

• Allah'ın adıyla, Allah'a tevekkül ettim. Allahím! Zillete düsmekten, dalalete

düsmekten, zulme ugramaktan, cahillikten, hakkimizda cehalete düsülmüs

olmasindan sana siginirim. (Tirmizi, Ebu Davud, Nesai, Ibn Mace)

Eve girerken okunacak dua

• Allahím, senden hayirli girisler, hayirli cikislar istiyorum. Allahín adiyla

girdik, Allahín adiyla ciktik.Rabbimiz Allahá tevekkül ettik. (Ebu Davud)


Gök gürleyince, rüzgar esince, bulut cikinca Rasulullah (sav)ín okudugu dua

• Allahím bizi gazabinla öldürme, azabinla da helak etme, bu (azab)indan önce

bize afiyet (icinde ölüm) ver. (Tirmizi)

Rasulullah (sav)´ sabah olup da uyaninca su duayi yapardi

• Bizi öldürdükten sonra tekrar hayat veren Allahá hamdolsun. Zaten

dönüsümüz de Oándir. ((Buhari, Tirmizi, Ebu Davud)

Kuran´da DUA

• (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk ederiz ve yalnız senden medet umarız. Bize

doğru yolu göster. Kendilerine lütuf ve ikramda bulunduğun kimselerin

yolunu; gazaba uğramışların ve sapmışların yolunu değil! (Fatiha, 5-7)

• Rabbim! Bana hikmet ver ve beni iyiler arasına kat. (Suara, 83)

• Ey Rabbimiz! Bize bol bol sabır ver, müslüman olarak canımızı al. (Araf, 126)

Kuran´da DUA

• Onların sözleri, sadece şöyle demekten ibaretti: Ey Rabbimiz! Günahlarımızı ve

işimizdeki taşkınlığımızı bağışla; ayaklarımızı (yolunda) sabit kıl; kâfirler

topluluğuna karşı bizi muzaffer kıl! (Al-i Imran,147)

• Allah her şahsı, ancak gücünün yettiği ölçüde mükellef kılar. Herkesin kazandığı

(hayır) kendine, yapacağı (şer) de kendinedir. Rabbimiz! Unutursak veya hataya

düşersek bizi sorumlu tutma. Ey Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi

bize de ağır bir yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği işler de

yükleme! Bizi affet! Bizi bağışla! Bize acı! Sen bizim mevlâmızsın. Kâfirler

topluluğuna karşı bize yardım et! (Bakara, 286)

Kuran´da DUA

• Bakara, 128;250

• Al-i Imran, 8-9; 16; 193-194; 53

• Ibrahim, 40-41

• Taha, 25-28

• Tahrim, 8

• Hasr, 10

• Nuh, 28

• Araf, 23; 151

• Yunus, 85-86

• Kehf, 10

• Furkan, 65-66

• Ahzab, 67-68

• Mümtahine, 4-5

Kaynaklar

• Hasan Eker: Dua bilinci

• Abdullah Yildiz: Dua, söylemden eyleme

• http://www.diyanetvakfi.org.tr/meal/mealindex.htm

• Hüseyin K. Ece: Islam Temel Kavramlar

• http://dua.diyanet.gov.tr/Files/DuaRehberi/duanin_anlami.pdf

Insan Allah´tan kopunca, hakikatten kopar.

Hakikatten kopan, isterse madden hayatta

olsun, manen ÖLÜDÜR.

Lügat

• Tazarru`: kusurlarini bilip acz ile allaha yalvarmak

• Istigfar: Allahtan af dilemek

• Sual: isteme manasina gelir

• Ihbat: Allaha iman ile tatmin bulmak, allahtan korkmak, alcak gönüllü vetevazu sahibi olmak, husu ile ve kalbi ürpererek yalvarmak

• Müstecab: Dua´si kabul edilen

• Istignayi: gönül toklugu

DUA - İslamdersi- genç hanimlar · Kur´an´da dua ile ilgili kavramlar Tazarru': •„Kendi kendine, yalvararak (tazarru'an) ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle sabah akamRabbini

Documents