1 IML 451 İmalat Makinaları 1.1 Dövme Makinaları Eylül 2008 Dövme Makinaları: Hidrolik ve Mekanik Presler IML 451 İmalat Makinaları 1.2 Dövme Makinaları Eylül 2008 Bu bilgilerin yararları: Dövme Makinaları • Mevcut makina parkının daha verimli kullanılmasını sağlar • Mevcut makina parkının kapasitesinin hassas tanımını sağlar • Makine üreticileri ile daha iyi iletişimi ve onlardan daha yüksek kapasiteli makina isteklerini sağlar • irket içi makina geliştirilmesini sağlar
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
IML 451İmalat Makinaları
1.1Dövme Makinaları Eylül 2008
Dövme Makinaları:Hidrolik ve Mekanik Presler
IML 451İmalat Makinaları
1.2Dövme Makinaları Eylül 2008
Bu bilgilerin yararları:
Dövme Makinaları
• Mevcut makina parkının daha verimli kullanılmasını
sağlar
• Mevcut makina parkının kapasitesinin hassas
tanımını sağlar
• Makine üreticileri ile daha iyi iletişimi ve onlardan
daha yüksek kapasiteli makina isteklerini sağlar
• �irket içi makina geliştirilmesini sağlar
2
IML 451İmalat Makinaları
1.3Dövme Makinaları Eylül 2008
P�V’de Makinalar ve Takım Tezgâhları(Teçhizat, Equipment)
ÇÇekmeekme ÇÇekme Tezgahekme Tezgahıı veya hattveya hattıı
IML 451İmalat Makinaları
1.4Dövme Makinaları Eylül 2008
Dövme makinalarının özellikleri prosesi şöyle etkiler:
Proses ile Makina İlişkisi
• İş-parçasının akma gerilmesini ve şekillendirile-bilirliğini (deformasyon hızı ve temas süresi)
• Sıcaklıkları (özellikle sıcak dövmede)
• Kuvvet ve enerji ihtiyacı
• Dövme toleranslarını
• Dövme üretim hacmini
3
IML 451İmalat Makinaları
1.5Dövme Makinaları Eylül 2008
Sıcaklık-Proses İlişkisi
IML 451İmalat Makinaları
1.6Dövme Makinaları Eylül 2008
KAYMA HIZI, Vp
TEMAS SÜRESİ, tp
KATILIK, C
BO�LUK, DÜZLÜK,
ve PARALLELİK
MAKİNA YÜKÜ, LM
MAKİNA ENERJİSİ, EM
VURU�/DK, no(BO�TA)
VURU�/DK, no(YÜK ALTINDA)
GENLEME HIZI
KALIP SICAKLIĞI
SICAKLIK, θθθθ
ÜRÜN AKMA GERİLMESİ
SÜRTÜNME, YAĞLAMA
PARÇA GEOMETRİSİ
HAM PARÇANIN AĞIRLIK ve SICAKLIK OYNAMASI
PARÇA TOLERANSI
DÖVME KUVVETİ, LpDÖVME ENERJİSİ, EP
Makina ParametreleriProses Parametreleri
ALAN/HACİM ORANI
Proses ile Makina Etkileşimi
T. Altan
4
IML 451İmalat Makinaları
1.7Dövme Makinaları Eylül 2008
Ku
vvet
Yol
Bazıİşlemlerin Kuvvet-Strok
Eğrileri
Çapaklı dövme Çapaksız dövme
İleriye ve geriye akıtma Bükme
Para basmaKesme
IML 451İmalat Makinaları
1.8Dövme Makinaları Eylül 2008
5
IML 451İmalat Makinaları
1.9Dövme Makinaları Eylül 2008
Koç Hızları ve Yol-Kuvvet Özellikleri
Stroke
Stroke
Stroke
Dövme Makinası ft/saniye m/saniye
Hidrolik Pres 0.2 - 1.0 (a) 0.06 - .30 (a)
Mekanik Pres 0.2 - 5.0 0.06 - 1.5
Vidalı Pres 2.0 - 4.0 0.6 - 1.2
Çekiç (ağırlık düşmeli) 12.0 - 16.0 3.6 - 4.8
Çekiç (güç düşmeli) 10.0 - 30.0 3.0 - 9.0
�ahmerdan (Karşı vurmalı) 15.0 - 30.0 4.5 - 9.0
HERF Makinası 20.0 - 80.0 6.0 - 24.0
Düşük Hızlı Petroforge 8.0 - 20.0 2.4 - 6.0
Hız Aralığı
Yol
Yol
Yol
Hız
Hız
Hız
IML 451İmalat Makinaları
1.10Dövme Makinaları Eylül 2008
Dövme Teçhizatının Sınıflandırılması
• Yük (kuvvet) ve enerji özellikleri• Zaman (ve hızla) ilgili özellikler• Hassaslıkla ilgili özellikler
Verimlilik:
EM: makinanın verebildiği enerjiET: toplam tüketilen enerji
(elektrik motorundaki, yatak ve kızaklardaki sürtünmeden dolayı ve makinanın esnemesinden dolayı oluşan kayıplar dahil enerji)
M
T
E
Eη =
6
IML 451İmalat Makinaları
1.11Dövme Makinaları Eylül 2008
FM ≥≥≥≥ Fp koçun hareketi süresinceEM ≥≥≥≥ Ep koçun bir hareketi için(Fp = proses için gerekli kuvvet)(Ep = proses için gerekli enerji)
Kuvvet ve Enerji Özelikleri
• Makinanın mevcut enerjisi: EM
• Makinanın mevcut kuvveti: FM (koçun hareketi sırasında)
• Verimlilik katsayısı (elektrik motorlarındaki, rulmanlardaki, kolonlardaki ve elastik genlemelerden dolayı oluşan kayıplar)
IML 451İmalat Makinaları
1.12Dövme Makinaları Eylül 2008
Yük altındaki makina özellikleri:
• Dakikadaki koç hareketi, n• Basınç altındaki temas süresi, tp
• �ekillendirme sırasındaki ve basınç altındaki hız, vp
Zamana Bağlı Özellikler
7
IML 451İmalat Makinaları
1.13Dövme Makinaları Eylül 2008
• Kızaklardaki boşluklar• Alt ve üst yatakların paralelliği• Alt ve üst yatakların yataylığı• Koçun alt çalışma yüzeylerine göre dik kayma hareketi• Kalıp ve hamillerin merkezden kaçıklığı
Koç hareketinden+ Dövme Enerjisi+ Elastik Esnemeler’den ötürü
Koç hareketinden+ Ataletten ötürü
Vo
lan
Yav
aşla
mas
ı, Y
ol v
e Y
ığm
a K
uvv
eti
IML 451İmalat Makinaları
1.40Dövme Makinaları Eylül 2008
500 tonluk pres
Vuruş/Dakika’ya Karşılık Mevcut Enerji
Yığma İşlemi için Kullanılan Enerji, inch-ton
Dak
ikad
aki V
uruş
Say
ısı
21
IML 451İmalat Makinaları
1.41Dövme Makinaları Eylül 2008
Rijitlik
IML 451İmalat Makinaları
1.42Dövme Makinaları Eylül 2008
Hassaslık için: Çoklu Eksantrikli Presler
22
IML 451İmalat Makinaları
1.43Dövme Makinaları Eylül 2008
Yüksek kapasitede iyi stabilite
Angrenajlı(Pinyon Dişlisi ile
Tahrik Edilen)
Mekanik Pres
tahrik motoru
volan
frendebriyaj
Biyel (pitman)
kolu
dişli sistemi
krank şaft
koç
tabla
IML 451İmalat Makinaları
1.44Dövme Makinaları Eylül 2008
Mafsallı Pres(Toggle veya
KnucklePres)
23
IML 451İmalat Makinaları
1.45Dövme Makinaları Eylül 2008
IML 451İmalat Makinaları
1.46Dövme Makinaları Eylül 2008
Alttan Tahrikli Mafsallı Pres
Kaynak: Schuler Inc.
pres yapısı
kafes
krank şaft
biyel kolu
volan
diz uzvu
sabit pres yatağı
24
IML 451İmalat Makinaları
1.47Dövme Makinaları Eylül 2008
GeliştirilmişMafsallı Pres
Kaynak: Schuler Inc.
tahrik şaftı
volan
eksantrik tahrik sistemi
pres kızağı
B noktasınınyolu
kaymaayarı
IML 451İmalat Makinaları
1.48Dövme Makinaları Eylül 2008
Mafsallı(Önden Geriye Eksantrik Milli) Mekanik Pres
Koç-Pitman (Biyel) Grubu
25
IML 451İmalat Makinaları
1.49Dövme Makinaları Eylül 2008
Sabit
Dört Çubuk Mekanik Pres
TembelUzuv
Krank
Çekici Uzuv
Kızak
IML 451İmalat Makinaları
1.50Dövme Makinaları Eylül 2008
Dört-Çubuk ve Kranklı Preslerinin Kuvvet-Yol Eğrileri
To
naj
Krank MekanizmasıTork Kapazitesi: 1700 ton-in.1500 ton pres yapı ağırlığı
Tork Kapazitesi: 600 ton-in.750 ton pres yapı ağırlığı
Dört-Çubuk Mekanizması
BDC’den Uzaklık (inch)
26
IML 451İmalat Makinaları
1.51Dövme Makinaları Eylül 2008
Kaynak: Schuler Inc.
Mekanik Soğuk Dövme PreslerindeKayma Hızı Eğrileri
IML 451İmalat Makinaları
1.52Dövme Makinaları Eylül 2008
Scotch-YokeTipi Tahrik
27
IML 451İmalat Makinaları
1.53Dövme Makinaları Eylül 2008
Scotch-Yoke Özellikleri
The advantages compared to a standard crankshaft and connecting rod setup are:
• High torque output with a small cylinder size.• Fewer moving parts.• Smoother operation.• Higher percentage of the time spent at top dead center (dwell)
improving engine efficiency.• Higher percentage of the time spent at bottom dead center to
scavenge exhaust gases in 2-stroke engine design.• In an engine application, elimination of joint typically served by a
wrist pin, and near elimination of piston skirt and cylinder scuffing, as side loading of piston due to sine of connecting rod angle iseliminated.
The disadvantages are:• Rapid wear of the slot in the yoke caused by sliding friction.
IML 451İmalat Makinaları
1.54Dövme Makinaları Eylül 2008
Preslerde Gelişmeler: Ayarlanabilir Kafalar
Kaynak: Sakamura
Zımba
Takos
Zımba Tutucu
Koç
Yedek Yol Verici
Kuvvet Ölçer
Uzaktan kumandalıotomatik zımba konumlandırıcısı
28
IML 451İmalat Makinaları
1.55Dövme Makinaları Eylül 2008
Preslerde Gelişmeler: Çok-Etki-KalıplıKafalar
Kaynak: Sakamura
Dakikada 120 dişli üretimi
Zımba
KO Sıyırıcı
2nci KO
KO pini
Kapatılmış çentikli yüzük (dört yollu çentik)
IML 451İmalat Makinaları
1.56Dövme Makinaları Eylül 2008
Preslerde Gelişmeler: Soğuk Dövme için Çok Koçlu Pres
Kaynak: AIDA
29
IML 451İmalat Makinaları
1.57Dövme Makinaları Eylül 2008
Aida MF-7500 multi-slide forging press’de üretilen helizdişli çanak.
Courtesy Aida Engineering
Preslerde Gelişmeler: Soğuk Dövme için Çok Koçlu Pres
IML 451İmalat Makinaları
1.58Dövme Makinaları Eylül 2008
b) Helical gear forming dies.
c) Helical gear.
a) Multi-action forming press. Courtesy Aida Engineering, Japan.
Preslerde Gelişmeler: Çok Etkili Pres
30
IML 451İmalat Makinaları
1.59Dövme Makinaları Eylül 2008
6300 kN nominal pres kuvveti, dört istasyon,
transferli
Preslerde Gelişmeler:
mafsallı Alttan Tahrikli Mekanik
Pres
Kaynak: Schuler Inc.
IML 451İmalat Makinaları
1.60Dövme Makinaları Eylül 2008
Özellikle telden üretilen bağlantı elemanlarının üretimine uygun
Yatay Çok-İstasyonlu Mekanik Presler
Kaynak:
Schuler Inc.
31
IML 451İmalat Makinaları
1.61Dövme Makinaları Eylül 2008
Pres Konstrüksiyon Tipleri
C Pres Düz yanlı Pres Boynuz PresKavisli Pres
IML 451İmalat Makinaları
1.62Dövme Makinaları Eylül 2008
25 ton Hidrolik0,5 ton Hidrolik
32
IML 451İmalat Makinaları
1.63Dövme Makinaları Eylül 2008
Doğru Pres Seçimi• Gerekli Üretim Debisi
• Dövülecek Malzemenin Özellikleri
• Alaşımın Sıcaklığa, Genlemeye ve Genleme Hızına Bağımlılığı