Дневно планирање за час на одделенск ата заедница во VII о дд. Ден 15.09.2014 ООУ "р!е #олнароски" $ %ополчани& 'рилеп (аставник) *ветанка !зан оска (аставна теа) +,- /( ,3#О+ (аставна содрина)радење саодовер6а а6отилница) о7а 8е порасна сака да 6ида$стр.20 -е очек!ва !ченикот!ченичката да) Знаења • знае за концептот за с ебе и за сопствена та единственост; • знае различни начини на изразување на способностите и капацитетите преку работа и слободни активности; • знае различни начини со кои може да се придонесе во групната работа. Вештини • умее да ги развива своите потенцијали , знаења и нтереси во различни области; • умее да се соочува со предизвици; • умее да ги истакне своите потенцијал и и да соработува со другите во решавање на задачи. тавови!вредности • с"ати дека е важно верувањето ЈАС можам да влијаам на промените; • при"ати дека е важно да се одржува позитивно самопочитување базирано на јасно самоспознавање :,%/+,/) #мали ливчиња $артија, • прибор за пишување, • табла и креда. Ор7анизаци;а и активности на часот #О#Д(, ,%/#(О-%
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
ите деца стојат во широк празен простор на средина на училницата и треба да се наредат во
линија според должината на дланката, почнувај%и од најмалата па до најголемата дланка, но
при тоа не смеат да зборуваат
,#(, ,%/#(О-%
&ецата се делата во парови и на однапред подготвени ливчиња 'по четири за секое дете(секое за себе треба да напише четири желби за својата иднина 'во следните пет години( во
четири различни области)
*. "изички изглед;
+. практични постигнувања;
. карактер!однесување;
-. начин на живеење.
отоа во парови дискутираат за она што го напишале и си го објаснуваат. /аставникотповедува дискусија за тоа кои работи може да влијаат врз остварувањето на нивните желби и
очекувања. /из мозочна бура децата даваат идеи и наставникот ги,запишува на табла. отоа
наставникот бара да определат кои работи зависат од нив самите, а кои од другите лу0е или
од некои други, надворешни "актори. 1ткако %е ги де"инираат оние работи кои потекнуваат
од самите деца и влијаат врз остварувањето на нивните желби, се поведува дискусија.
Д/-У-/+,
*.2ои работи влијаат врз остварувањето на нашите желби и очекувања3+. 2ои работи произлегуваат од нас самите и можат да влијаат врз остварувањето на нашите
желби3. 4то е самодоверба3 2ако може таа да придонесе кон остварување на нашите желби3-. 2ако се гради самодовербата3 &али се ра0аме со самодоверба или ја стекнуваме во текотна животот35. 2ој влијае врз развивање на самодовербата на децата 'родителите, наставниците,другарите, самото дете(36. 2ако самите можеме да си влијаеме врз самодовербата37. 2ои коментари или реченици помагаат да се изгради самодоверба3
3,УО
За да можеме да го оствариме она што го посакуваме, постојат работи кои зависат од нас
самите и со кои можеме да влијаеме врз нашите постигнувања. ред с8 треба добро да се
познаваме и да имаме реална слика за нашите способности, потенцијали и за знаења вомоментот, потоа да сакаме да при"атиме предизвици и да сме посветени, истрајни, да имаме
добра организација и планирање на активностите. 9ногу е важно да имаме самодоверба,
односно позитивна верба во себе дека можеме и умееме да го направиме она што го
посакуваме. Врз нашата самодоверба многу влијае позитивниот и поттикнувачки однос на
родителите, наставниците и пријателите. : самите можеме да влијаеме врз самодовербата
доколку се трудиме во секоја ситуација да дадеме с8 од себе за да успееме, при"а%ај%и дека
# работен лист за учениците) очитување, непочитување, послушност.
Ор7анизаци;а и активности на часот
#О#Д(, ,%/#(О-%
ите ученици стојат во круг и треба да си кажат поради што се почитуваат едни со други.
очнува еден ученик кој се врти кон ученикот десно од себе и вели) очитување за 'името на
детето( затоа што 'кажува особина или однесување на детето(<. &етето на кого му е упатена
почитта се заблагодарува и се врти кон ученикот десно од себе и продолжува со истата
реченица и с8 така во круг додека да дојде до детето што започнало.
,#(, ,%/#(О-%
=чениците се делат во групи и секоја група добива по една ситуација од работниот лист за
ученици очитување, непочитување, послушност<. отоа треба да ја прочитаат задачата и да
продискутираат за понудените начини на реагирање и да одредат кој начин претставува
почитување. отоа по еден ученик од секоја група ја чита ситуацијата и понудените начини на
реагирање и кажува кој начин на реагирање групата го смета дека е почитување, кој
послушност, а кој непочитување.
Д/-У-/+,
о презентирање на секоја ситуација.*. Зошто за оваа реакција сметате дека е почитување3+. Зошто за оваа реакција сметате дека е послушност3. Зошто за оваа реакција сметате дека е непочитување3о презентирање на сите ситуации.*. 2ога возрасните бараат од децата да ги почитуваат што значи тоа3+. 2ога возрасните бараат од децата да бидат послушни што значи тоа3
. &али почитување и послушност е една иста работа3-. 2аде и кога учиме да се почитуваме35. &али учиме за почитување во семејството3 > во училиштето36. 2ако учиме да се почитуваме37. &али е доволно само да се зборува за почитување за да се научи3?. 2ое од овие однесувања ви се чини дека е најчесто во нашето одделение3@. 2ако се чувствуваме кога сме послушни3 4то се случува со проблемот3 е решава илисе игнорира3*A. 2ако се чувствуваме кога се однесуваме со непочитување3 4то се случува со проблемот3
е решава или се зголемува3**. 2ако се чувствуваме кога се однесуваме со почитување3 4то се случува со проблемот3&али е тоа добра стартна позиција за решавање на проблемот3
3,УО
ослушност пред с8 значи покорување, потчинување на желбата и барањето на некој кој го
упатува и тоа без приговор дури и кога е на сметка на оној од кого се бара да го изврши
барањето. очитување е кога внимателно и без прекинување го ислушуваме мислењето на
другиот и нашето мислење во врска со кажаното го искажуваме дури и тогаш кога е различно
или спротивно на мислењето на соговорникот, без навредување, омаловажување и
заканување. очитувањето се покажува со зборови, гестови, со телесен став. Bесто се
случува возрасните да велат дека бараат од децата да ги почитуваат, а всушност бараат
децата да бидат послушни. &ецата учат за почитување пред с8 во семејството и во
училиштето и тоа не од она што го слушаат како совет што значи почитување туку од личниот
пример на возрасните околу себе. &ецата никогаш не биле посебно успешни во CслушањеD на
возрасните, но никогаш, никогаш не се случило да не успеат да се однесуваат како нивE< 2ога
се однесуваме послушно, често се чувствуваме онеправдано, без можност да го кажеме и да
го направиме тоа што навистина го сакаме. Fаквото однесување не го решава проблемот туку
само моментално го стишува< и го одложува решавањето за некое друго време, кога можеби,
поради наталоженото незадоволство, проблемот наместо да се реши G уште пове%е %е се
влоши. 2ога се однесуваме со почит го уважуваме соговорникот, но се почитуваме и самите
себеси без, при тоа, да ги нарушиме позитивните односи со соговорникот. 2ога кон некого се
однесуваме со почитување, оставаме простор и другите кон нас да се однесуваат со
почитување. амо ако се однесуваме со почитување во ситуација кога има некаков проблем,
можеме да обезбедиме добра стартна позиција за решавање на проблемот G ако се
однесуваме со непочитување, тогаш проблемот најверојатно уште пове%е %е се влошинаместо да се разреши.
<-/+,
*. 4то правевме3
+. 2ако се чувствувавме3
. 4то научивме3
-. 2ако може наученото да го користиме во секојдневниот живот3
Дневно планирање за час на одделенската заедница во VII одд.
кои %е треба да ја погодат. Hмоцијата не треба да се каже туку треба да се смисли и да се
изглуми ситуација во која се јавува. екоја група извлекува едно ливче. /а ливчињата се
напишани следните емоции)
• разочараност,
• лутина,
• онеправданост,
• вIубеност,
• гордост,
• тага.
,#(, ,%/#(О-%
=чениците се делат во истополови групи 'само момчиња и само девојчиња( и секоја група
треба да напише какви промени се случуваат во пубертетот и тоа во следниве подрачја)
# телесни 'во телото(,
# пси$олошки 'во размислувањата и чувствата(,
# социјални 'во односите со другите(. отоа наставникот во групите дава по еден примерок од
работниот лист за ученици ромени во пубертетот< и бара учениците да ја споредат листата
со онаа што самите ја подготвиле. 1ткако учениците %е ги споредат своите листи со
понудената, може да продискутираат за оние места каде што има целосно совпа0ање или пакразлики.
Д/-У-/+,
*. &али се поклопија вашите листи со понудените3 2аде имаше најголемо совпа0ање3+. &али имаше разлики3 Во што3. 2ако се чувствувате во врска со тие промени3-. &али тие проемени се случуваат кај сите3 > дали се случуваат кај сите во исто време3&али и ние возрасните G вашите наставници, родители и други возрасни, сме поминале низ
истите промени35. &али има нешто што ве збунува или ве загрижува во врска со овие промени36. За кои работи би сакале да дознаете пове%е37. 2ому му се обра%ате во врска со вашата загриженост3екое дете добива по еден мал лист $артија на кој треба да запише прашање, односнообласт за која би сакал да дознае пове%е. отоа сите деца ги превиткуваат ливчињата зада не може да се види напишаното и ги ставаат во една кутија. /аставникот чита едно поедно ливче и го лепи на табла, а потоа заедно со учениците определува група прашања коисе однесуваат на иста тема и определува време и начин на кој планира да ги одговара со
ите промени што се случуваат за време на пубертетот се природини и нормални и секој од
нас поминува низ нив. &евојчињата, за разлика од момчињата, порано влегуваат во пубертет.ове%ето промени кои се случуваат кај момчињата и кај девојчињата се слични.
Hмоционалните и пси$ичките промени се исто така нормален дел од развојот на човекот,
очекувани се и се случуваат во различно време кај различни лица. Hмоциите се силни, бурни,
лесно се менуваат и понекогаш излегуваат од контрола. 9ногу е важно, за сите дилеми и
грижи околу тоа дали промените се нормални, да се разговара со возрасните.
<-/+,
*. 4то правевме3
+. 2ако се чувствувавме3
. 4то научивме3
-. 2ако може наученото да го користиме во секојдневниот живот3
Дневно планирање за час на одделенската заедница во VII одд.
• с"ати дека проблемите можат да се видат од различни перспективи и дека е важно да
се зборува за она што се чувствува во даден момент
• с"ати дека конструктивното изразување на емоции е начини на емоции е начин на
заштита од стрес
:,%/+,/)
• работен лист за учениците) /иво и квалитет на стрес,
• работен лист за наставникот!наставничката) трес дијаграм,
• листови за пишување,
• прибор за пишување,
• табла и креда.
Ор7анизаци;а и активности на часот
#О#Д(, ,%/#(О-%
ите ученици стојат во круг и еден по еден треба да си го кажат своето име како да се многу
загрижени.
,#(, ,%/#(О-% 1
=чениците се застанати во круг. екој треба, со една реченица, да каже за што и!или кога 'во
каква ситуација( се грижи некој што го познава, започнувај%и со зборовите) ознавам едно
дете!една жена!еден маж што се грижи ...< рва започнува наставничката, со свој пример)
ознавам едно дете што многу се грижи да не му се случи да добие единица на тест<. &одека
учениците ги кажуваат своите< реченици, треба да се внимава да нема повторување на
истите грижи, а на учениците пред тоа треба да им се каже дека секој мора да смисли и да
каже поинаква грижа.
Д/-У-/+, 1
Bии грижи најмногу беа споменати G на дете, на маж и!или на жена3+. о што децата, мажите и жените се разликуваат во своите грижи3 За што најмногу сегрижат децата, за што мажите, за што жените3 За што родителите, за што наставниците,за што учениците ...3. 2ако се чувствуваат лу0ето кога се загрижени за нешто3-. 4то значи зборот стрес3 2аква е врската ме0у загриженост и стрес3 '4то може да сеслучи доколку грижата трае долго време и чувствата што се јавуваат во таквите ситуации
Jрижите се главно поврзани со негативни чувства. одолготрајната загриженост поврзана со
силни негативни чувства може да предизвика стрес. За различни лу0е различни работи можеда се стресни. /ајчесто грижите на децата се во врска со одговарање по некој предмет,
односите со другарите, наставниците, дечко!девојка<, родители, а на лу0ето воопшто грижите
се за болест, загуба, светски настани со негативни последици, недостаток на време, досада.
,#(, ,%/#(О-% 2
=чениците, распоредени во мали групи, треба да го определат нивото на стрес 'високо или
ниско( и квалитетот на стрес 'посакуван G непосакуван( во ситуациите наведени во работниот
лист за учениците /иво и квалитет на стрес<. 1ткако %е завршат, наставничката црта натабла едноставен дијаграм и одговорите на учениците ги запишува во соодветниот дел на
дијаграмот. 'Fочни одговори во работниот лист за наставникот!наставничката трес
дијаграм<(.
Д/-У-/+, 2
*. &али стресот секогаш е непосакуван3 2ога е посакуван3
+. 2ако би изгледал животот без трошка стрес3
. &али ситуации со прекумерен посакуван стрес се пријатни за нас3
-. 2ако влијае прекумерниот несакан стрес врз нас3
3,УО
тресот предизвикува проблем кога го има премалку или е непосакуван или го има премногу.
рекумерниот несакан стрес предизвикува низа пси$олошки и "изиолошки реакции.
3,#B(, ,%/#(О-%
=чениците се застанати во круг. ите наизменично ги тресат едната па другата рака, едната
па другата нога. Во првиот круг секоја рака и нога ја тресат по *A пати, во вториот по девет, во
третиот по осум, па с8 така до еден. /аставничката води и брои, сите тоа да го прават заедно.
Учениците се делат во две еднакви групи (не повеќе од осум деца во еднагрупа). Потоасе местат столчиња во две паралелни линии свртени со местата за седењеедни кон други (раздалеченост меѓу линиите – околу 1, метри) и тре!а даима по едно столче повеќе отколку "то има деца. Потоа сите деца седнуваатна столчињата, а првото столче од секо# ред останува празно. $етето "тоседи до празното столче тре!а да го подигне во раце (!ез да стане одстолчето на кое седи) и да му го подаде на тоа "то седи до него и такапонатаму тре!а да се додава столчето с% додека да стаса до последнотодете, кое тре!а да го спу"ти до се!е и да седне на него. &о то# момент ситедеца се поместуваат во седењето за едно место и столчето на кое седелопрвото дете станува празно. 'ега тоа столче се подава на истиот начин какопрвото и се продолува понатаму с% додека детето "то почнало повторно сена#де на првата позици#а. $вете групи на даден знак почнуваат и по!едник еонаа група ко#а прва ќе ги пренесе сите столчиња. Потоа мое да се
продоли со преостанатите ученици.
,#(, ,%/#(О-% 1
=чениците се делат во групи по четворица. Hдна половина од групите на голем лист $артија
треба да напише асоцијации на зборот успе$ 'на што прво помислува кога %е го слушне зборот
=HK(, а пола од групите треба да напише асоцијации на зборот неуспе$. отоа една група
од тие што пишувале за успе$ и една група од тие што пишувале за неус# пе$ го презентираат
она што го напишале, а останатите ги дополнуваат
Д/-У-/+, 1
*. &али во животот има некој кој постојано реди успеси или пак постојано реди неуспеси восите области3+. 2ако влијае успе$от врз нашите следни постигнувања3. &али може и негативно да влијае3-. 2ако влијае неуспе$от врз нашите следни постигнувања35. &али може и позитивно да влијае3
3,УО
: успе$от и неуспе$от се составен дел од животот на секој човек. 2ога во некоја активност
постигнуваме успе$ тоа н8 мотивира и понатаму да продолжиме да се ангажираме. /и ја
зголемува самодовербата и со тоа ни ги зголемува шансите за нов успе$. /о понекогаш
постигнувањето успе$ може да н8 олабави<, па може да престанеме да се трудиме толку
многу и да доживееме неуспе$. 1братно пак, неуспе$от ако се при"ати како нешто што е дел
од секојдневниот живот и ако го анализираме нашето однесување и ситуацијата и с"атиме
каде сме погрешиле, може да ни помогне да ги исправиме грешките и да постигнеме успе$ во
=чениците, во истите групи, треба да се сетат или да смислат една ситуација во која успе$отнегативно влијаел врз следните постигнувања и една во која неуспе$от позитивно влијаел врз
нивните следни постигнувања. отоа треба да одберат една и да ја подготват, а потоа да ја
одглумат. екоја група се наградува со аплауз.
<-/+,
*. 4то правевме3
+. 2ако се чувствувавме3
. 4то научивме3
-. 2ако може наученото да го користиме во секојдневниот живот3
Дневно планирање за час на одделенската заедница во VII одд.
Ден 20 .10 .2014
ООУ "р!е #олнароски" $ %ополчани& 'рилеп
(аставник) *ветанка !заноска
(аставна теа) +,- /( ,3#О+
(аставна содрина) -прав!вање со !спеCне!спеC
а6отилница) IA5.2) *%, (, ,3, стр.4>
-е очек!ва !ченикот!ченичката да)
Знаења
• ги знае концептите за надминување на неуспе$от во учењето.
Вештини
• умее да направи план за надминување на неуспе$от во учењето, да
• се ангажира и навремено да побара соодветна помош при неуспе$ во учењето или
• го при"а%а неуспе$от како дел!"аза од секојдневната работа и живот.
:,%/+,/)
• листови за пишување,
• прибор за пишување,
• работен лист за учениците) Lелта на >зра,
• работен лист за учениците) 9ојата цел,
• работен лист за учениците и наставникот!наставничката) реку реката,
• работен лист за наставникот!наставничката) Mешение за преку реката
Ор7анизаци;а и активности на часот
,#(, ,%/#(О-% 1
/аставникот го поставува проблемот што треба да се реши така што ја чита приказната од
работниот лист реку реката< и потоа се "ормираат групи од по -G5 ученика. екоја група
добива по еден примерок од работниот лист за учениците реку реката<. Во рамките на
секоја група се избира еден ученик што %е го претставува човекот што треба да ја премине
реката со волкот и јагнето, еден ученик што %е биде волкот и еден што %е биде јагнето, а
преостанатите *G+ имаат улога на набIудувачи и!или помагачи. екоја група си замислува
река што треба да се премине, а се избира некој предмет што %е го претставува сеното.
Jрупите добиваат задача, испробувај%и ги сите можни начини на лице место, да изнајдат
начин како човекот да ги пренесе волкот, јагнето и сеното на другата страна од реката. о
најмногу *5 минути 'или откако сите групи %е дојдат до решението(, активноста се прекинува.
Jрупите што имаат решение, го презентираат пред другите на тој начин што го глумат
преминувањето преку реката. &околку ниту една група не дошла до решението, наставникот
го презентира G додека тој го чита од работниот лист Mешение за преку реката<, една од
групите ги спроведува инструкциите наведени во решението.
Д/-У-/+,
*. &али ви беше тешко или лесно да дојдете до решение на проблемот3+. Зошто беше тешко да се дојде до решението3. 2ако постигнавте успе$ во оваа игра3 &али помогна слепото повторување на обидите3-. &али имаше момент кога застанавте, размисливте и направивте план за тоа како дапостапувате35. 2олку тој план ви помогна3
се кажува дека %е видат една ситуација која може да се случи поме0у кои било двајца добри
пријатели. 1ткако %е се изглуми ситуацијата, од учениците, поделени во парови, се бара да
размислат и заеднички да наведат поради кои причини дошло до прекин на замисленото
пријателство што беше претставено на табла пред другите ученици. отоа паровите ги
кажуваат одговорите, а наставникот резимирано ги запишува на табла. 1ткако %е се
кажат!напишат сите причини, наставникот накратко ги сумира одговорите.
Д/-У-/+, 1
1 2ој е одговорен за прекинување на пријателството3 /ие или нашите пријатели3 Зошто3
+. 2ога нашите односи со пријателите не се баш најдобри, кој е одговорен за преземање на
нешто3 /ие или нашите пријатели3 Зошто3
3,УО
ријателствата се прекинуваат поради најразлични нешта. онекогаш поради нешто што се
случува и при тоа некој е повреден, но понекогаш, со текот на времето, запознаваме новипријатели и с8 помалку се дружиме со некои поранешни пријатели. онекогаш, пак, с"а%аме
дека почнале да н8 интересираат различни работи и дружењето со одредени пријатели
пове%е не е така интересно или забавно како порано, па с8 помалку се гледаме или се
дружиме со нив. 1дговорноста за прекинување на пријателството е заемна. 9оже некој да
биде иницијатор на нешто, но и од реакцијата на тој другиот зависи дали %е дојде до прекин
на пријателството. Oез разлика кој е иницијатор на нарушениот однос, за зачувување на
пријателството и двете страни можат и треба да се обидат да направат нешто за
подобрување на односот.
,#(, ,%/#(О-% 2
екој ученик добива еден примерок од работниот лист со задача, прво, да ги потцрта оние
чувства, во левата колона, кои се јавуваат!би се јавиле кај него!неа во ситуација на преки#
нување на пријателството. отоа, на десната колона, секој ученик ги прецртува тие работи
кои обично ги прави!би ги правел!а во таква ситуација. /а крај, секој за себе, секое потцртано
чувство го поврзува со линија со најсоодветната реакција од десната колона G со онаа
реакција што би придонела за олеснување и за подобро справување со негативните чувства.
отоа во групи по четворица ги споредуваат одговорите гледај%и колку Pд потцртаните
реакции им се исти. екоја група презентира кои избрани реакции им се заеднички.
Д/-У-/+, 2
*. 2акви чувства доминираат кога прекинуваме другарства3
+. &али во вашите групи сте издвоиле исти начини на реакција, и што може да направите за
да ви биде подобро3
. 2ако реакцијата ... придонесува за олеснување, односно да ни биде подобро кога %е
прекинеме некое пријателство3 'е проверува зе секоја издвоена реакција посебно.(
• согледа дека не е проблемот во правењето грешки туку во повторување на истите
грешки,
• согледа дека треба да ја преземе одговорноста за сопствените грешки, наместо
одговорноста да им ја пре"рла на другите.
:,%/+,/)
• работен лист за учениците) :зјави за грешки *G7,
• листови $артија) е согласувам и /е се согласувам,
• селотејп, креда.
Ор7анизаци;а и активности на часот
#О#Д(, ,%/#(О-%
ите стојат во круг. /аставникот поврзува одредени бројки со одредени движења на делови
од телото)
* G двете раце горе;
+ G со левата рака се допира левата пета;
G прекрстување на рацете;
- G десната рака над очите како кога се гледа далеку.
/еколку пати се кажуваат броевите за да се извежбаат движењата. отоа почнува играта со
тоа што наставникот кажува бројки по измешан редослед, а учениците ги прават движењатаповрзани со тие бројки. &околку некој направи погрешно движење на одредена бројка, тој
излегува од игра, а останатите продолжуваат понатаму. :грата се игра с8 додека не останат
G- ученици, а потоа се прекинува 'не се оди до крај со само еден победник(.
,#(, ,%/#(О-%
=чениците се делат во три групи. екоја група добива еден комплет од работниот лист :зјави
за грешки *G7< и 6G7 тврдења напишани на листови. /ивна задача %е биде да ги наредат на
една линија 'секоја група посебно( составена од селотејп!нацртана со креда, на чии краеви
стои H 1JQ>=В>9 на едниот и /H H 1JQ>=В>9 на другиот крај. Qиниите се
поставени паралелно една врз друга за да може визуелно да се направат споредби. екојагрупа, во зависност од степенот на согласување со секое посебно тврдење, ги става
листовите на одредено место по должина на линијата. Во зависност од тоа дали има разлики
во однос на тоа каде се поставени различните тврдења кај трите групи, се почнува со
дискусија со оние тврдења на кои се воочуваат најголеми разлики.
*. 9оже ли да ги избегнеме грешките и никогаш во животот да не грешиме3
+. 4то може да биде последица од грешките што ги правиме3
. Зошто е важно да преземеме нешто кога %е погрешиме, па дури и кога нема последици по
лу0ето и објектите од нашите грешки3
-. 4то добиваме ако извлечеме поука од направените грешки3 /а што се однесува поуката3
5. 4то би се случило доколку постојано правиме една иста грешка3
6. 2ој е одговорен за направените грешки3
7. Зошто е важно да се преземе одговорноста за сопствените грешки, наместо одговорноста
да се пре"рла на другите3
3,УО
Jрешките се составен дел од животот. /ема човек кој не може да погреши за нешто. Oитно еда преземеме нешто кога %е погрешиме за да може другите ја сочуваат довербата во нас, да
не создадат мислење или очекување дека не водиме сметка дали %е погрешиме или не. 2ога
извлекуваме поука од направените грешки, ја намалуваме шансата повторно да ја направиме
истата грешка. оуката се однесува на знаење!увид за тоа кои услови или работи
придонесуваат да постапиме несоодветно. >ко постојано ни се повторува една иста грешка,
прво самите %е се нервираме и %е ни опадне самопочитувањето 'за себе %е сметаме дека сме
глупи(, а второ и другите нема да сакаат да имаат многу работа со нас, особено ако ги
засегаат нашите грешки. За да можеме да ги избегнеме грешките, прво мора да се соочиме со
одговорноста кога би направиле грешка. ре"рлањето на одговорноста кај другите нN
оневозможува да преземеме постапки за поправање на грешките и отвора можност за нивно
повторување. ре"рлањето на одговорноста кај другите, исто така, може да придонесе за
влошување на односите со другите.
3,#B(, ,%/#(О-%
ите стојат во круг. Задача на учениците во оваа игра е да се движат слободно низ
просторијата, во сите насоки, и штом чујат одредена инструкција од наставничката да
реагираат во согласност со инструкцијата. о *A#тина секунди повторно продолжуваат да се
движат слободно низ просторијата. отоа се дава следна инструкција и така со ред додека не
• знае примери за спротивставување на соци#алниот притисок од
истори#а, секо#дневен ивот
&е"тини
• мое да го проценува при?атените норми и традиции
• умее да даде отпор на притисокот од другарите и од семе#ството
+умее да по*ара помо" за за#акнување на сво#ата позици#а
'тавовивредности
• размислува за она "то го прави притисокот непри?атлив
•
го от?рла притисокот како соци#ално непри?атлив
• согледува дека му е потре*на самодовер*а
• Tа знае вредноста на спротивставувањето на сопствениот став и
мислење
• критички ги анализира з*оровите и однесувањето на луѓето
независно од нивниот статус
6*#5-/)*/'
• мали листови ;арти#а,
• при*ор за пи"ување,
• *он*они,
• мали листови ;арти#а (на половина од листовите пи"ува- /Подготви
се да #а изеде" сво#ата *он*она (но не #а #ади с% у"те) и о*иди се да
ги у*еди" сите останати да си ги изедат *он*оните0O а на другата
половина- /4е #а #ади сво#ата *он*она и о*иди се да ги у*еди" сите
останати да не си ги изедат своите *он*они)0O или ра*отен лист за
учениците Tадине #ади,
• та*ла и креда.
Ор8анизаци9а и активности на часот
!О!5Д&* *К#/!&О+#4аставничката !ара од децата да се сетат на на#малку една ра!ота "то #анаправиле ми+натата недела ко#а на некаков начин !ила спротивна на нивната вол#а и да
• Tа знае вредноста на спротивставувањето на сопствениот став и
мислење
• критички ги анализира з*оровите и однесувањето на луѓето
независно од нивниот статус
6*#5-/)*/'
• креда,
• ра*отен лист за наставникотнаставничката-врдења.
Ор8анизаци9а и активности на часот
!О!5Д&* *К#/!&О+#'ите деца сто#ат во круг и се из!ира едно дете кое ќе !иде /&еле0. оадете застанува во центарот на кругот и тре!а да дава одредениинструкции кои започнуваат со реченицата- /&еле вели ... 0 и сите децатре!а да #а следат неговата инструкци#а. /&еле0 мое да даде инструкци#а!ез да рече /&еле вели ...0 и тога" децата не тре!а да го направат тоа "тото# го вели. $околку некое дете го направи – тога" излегува од игра.Cграта продолува с% додека не останат само неколку деца во игра. 4апример детето во средина вели- /&еле вели сите да скокатеU0 – и ситедеца тре!а да скокаат, но мое и да кае- /'кока#те0 и тога" децата нетре!а да го направат тоа "то то# го !ара. Bко некое дете скока тога"излегува од игра. Cграта се продолува со други инструкции кои не смеатда !идат прете"ки или невозмони за извед!а.*!&* *К#/!&О+#
'ите деца сто#ат и наставничката со креда црта долга лини#а во средина
на училницата и на едниот не#зин кра# црта знак /V0 а на другиот знак /+0
и вели дека ќе чита одредени тврдења, а учениците ќе тре*а да застанат
на лини#ата во зависност од тоа колку се согласуваат или не се
согласуваат со прочитаното тврдење. Потоа наставничката чита одредено
тврдење од ра*отниот лист за наставникотнаставничката /врдења0 и
*ара учениците да заземат одредена позици#а на лини#ата. :ткако сите ќе
се наместат *ара по неколкумина од секо# кра#, но и од средината, да го
о*#аснат сво#от из*ор и да продискутираат со останатите, но *ез да се
навредуваат или омаловауваат. 4аставничката нагласува дека во ко#*ило момент од дискуси#ата ко# сака мое да #а промени позици#ата
доколку го сменил мислењето по повод тврдењето. Постапката се
повторува за сите предлоени тврдења
Д/+КУ+/)*
1.$али притисокот да направиме не"то или да се однесуваме на одреден
*!&* *К#/!&О+# 1'ите ученици сто#ат во круг и со рацете ги драт краевите на еден големчар"ав. @ар"авот е оптегнат и наставникот на средина става една топка. адачана учениците е да #а ?рлат топката десет пати во возду; !ез да им падне од
чар"авот и !ез да се тркала, туку да отскокнува.Д/+КУ+/)* 1
1. 5ако ви *е"е за време на активноста6
7. $али успеавте6
8. 5о# *е"е одговорен за успе;от6
>. =то е одговорност6
. =то значи да се *иде одговорен6
*!&* *К#/!&О+# 2
4а мало ливче ;арти#а секо# ученик #а довр"ува реченицата ко#а почнува на
следниов начин- :дговорност е кога... Потоа ги ставаат во една кути#а, а
наставникот едно по едно ги вади и ги чита, а потоа ги лепи со селоте#п на еден
лист на ко# во средина пи"ува одговорност. 4а кра# ги сумира одговорите и ги
одо*рува.
Д/+КУ+/)* 2
1. 5ако се чувствуваме кога до*ро сме го завр"иле она за "то сме одговорни6
7. &о однос на кого имаме одговорности6
*!&* *К#/!&О+# 3
Учениците се делат во "ест групи и секо#а група до*ива по еден лист на ко# е
напи"ана по една од следниве релации- кон се*е, другарите, семе#ството,
учили"тето, заедницата, светот или по еден дел од ра*отниот лист за учениците
/Lазни одговорности0. 'еко#а група тре*а да напи"е по неколку одговорности
"то учениците ги имаат во однос на до*иената релаци#а. Потоа тре*а да си ги
заменат листовите додава#ќи ги на групата "то е од нивната лева страна и да
допи"ат нови одговорности, доколку сметаат дека има потре*а на листот "то годо*иле. Jистовите понатаму се разменуваат и се дополнуваат на истиот принцип
с% додека не се врати ка# групата "то го започнала. Jистовите потоа се
истакнуваат и наставничката ги чита запи"аните одговорности.
• #а знае сопствената улога и улогата на други во заедницата
• ги знае своите долности
• знае за послеиците од сопственото однесување
&е"тини
• мое да #а согледа причинско+последичната врска меѓу постапките и
резултатот на тие постапки
'тавовивредности
• #а цени ваноста за превземање на одговорност за се*е и другите
• с?ака дека постапката има последица врз другите
• го с?ати повратното вли#ание на сопствените постпки
• чувствува одговорност кон другите и одговорност за нивни потре*и
6*#5-/)*/'
• ра*отен лист за учениците- а ово# свет,
• ра*отен лист за учениците- 'о "то моам да придонесам за
поквалитетен ивот на децата6,• при*ор за пи"ување,
• та*ла,
• креда.
Ор8анизаци9а и активности на часот
*!&* *К#/!&О+# 14аставникот #а чита песната од о"е Проески, снимена за потре!ите на У4CDGS,/B :&:T '&G0, и секо# ученик до!ива по еден примерок од песната /а ово#свет0.
Д/+КУ+/)* 1
1 $али сте #а слу"нале оваа песна6
7. $али ви се допаѓа6 о"то6
8. 5ако се чувствувавте додека #а слу"авте6
>. 5о# е то# "то тре*а да се *ори за ово# свет6
. =то правел о"е Проески за ово# свет да *иде подо*ро место за ивеење на
!О!5Д&* *К#/!&О+#'ите ученици седат во круг и наставничката подава клопче од волница на неко#ученик, дре#ќи го кра#от во едната рака и при тоа каува една ра!ота "томисли дека ќе го направи светот подо!ро место за ивеење на сите луѓе.Ученикот "то го примил клопчето го задрува кра#от во сво#ата рака, кауванова ра!ота ко#а мисли дека ќе го направи светот подо!ро место за ивеење насите и го подава клопчето понатаму. 4а ист начин сите ученици си го подаваатклопчето, праве#ќи мреа. :ткако клопчето ќе стаса повторно до наставничката,играта завр"ува и секо# ученик ги пресекува конците "то ги дри и тре!а да синаправи неко# украс од нив (да си сплете алка, да си направи некаков !еN илистегач за коса или не"то друго). 'еко# си го зема украсот за се!е како потсетник
за заедничките ел!и за подо!ар свет.*!&* *К#/!&О+# 1
4аставничката *ара од учениците да каат кои познати личности ги знаат
– *орци за чо векови права, односно луѓе кои со сво#ата ра*ота придонеле
или придонесуваат светот да стане подо*ро место за ивеење. Cмињата
ги запи"ува на та*ла. :ткако ќе ги запи"е, за секо# посе*но пра"ува "то
е тоа "то личноста го направила за светот. Потоа учениците се делат во
групи по четворица и секо#а група до*ива по една *иогра?и#а од
ра*отниот лист /Iиогра?ии0. оа се всу"ност *иогра?ии на луѓе "то
придонеле светот да стане подо*ро место за ивеење. Учениците тре*а даги прочитаат, да ги проанализират и да на#дат-
1. =то е тоа "то таа личност го направила за до*рото на сите6
7. 'о кои препреки се среќавала6
8. 4а ко# начин се соочуваласправувала со нив6
4а кра# секо#а група накусо го презентира портретот на /сво#ата0 личност
и заклучоците по трите пра"ања.
Д/+КУ+/)* 1
1. 5ои осо*ини ги имале овие личности6
7. 5ако средината реагирала на нивните активности6
8. 5ако тие ги надминувале притисоците и пречките6
• знае за целите и за ограничувањата на ин?ормирањето.
&е"тини
• мое да ги стави ин?ормациите во контекст на правата на луѓето,
• мое да согледа негативни последици од одредени ин?ормации во
медиумите,• умее да ги провери ин?ормациите "то ги до*ива преку медиумите,
• умее да открие гре"ки во известувањата на медиумите,
• умее да изгради сопствен став врз основа на ин?ормации од повеќе
медиуми.
'тавовивредности
• #а согледа ваноста од целосно и сестрано ин?ормирање,
• ги с?ати последиците од медиумското известување врз луѓето.
6*#5-/)*/'
• ра*отен лист за учениците- $елови од слики,
• ра*отен лист за учениците- Dелосни слики.
Ор8анизаци9а и активности на часот
!О!5Д&* *К#/!&О+#Учениците се делат во групи по петмина и нивна задача е да смислат како ќепретстават одредена локаци#а или простор невер!ално (како на пр. во авто!ус,на северен пол, на месечината, во тоалет, во диско). 'еко#а група си из!ираодредена локаци#а простор и се договара како ќе го претстави просторот. Потоа,една по една, групите презентираат, а останатите ученици погодуваат.
*!&* *К#/!&О+# 1
Учениците се делата во пет групи и на секо#а група и се дава по еден
примерок од ра*отниот лист за ученици /$елови од слики0 и во групата
тре*а да се договорат "то мислат дека претставува сликата во целина и
тре*а да дадат кус опис на целината ("то прават луѓето на сликата, какосе чувствуваат, "то има во затскриениот дел). Потоа по еден претставник
од секо#а група го каува мислењето на групата за првата слика. :ткако
сите ќе каат "то мислат за првата слика, наставничката на сите групи
им #а дава /целосната слика0 и сите заедно утврдуваат "то всу"ност има
на сликата. Cстата постапка се повторува за секо#а слика.
• ра*отен лист за наставникотнаставничката- а пред народен
право*ранител или не6• ноици,
• лепило,• големи листови ;арти#а,
• при*ор за пи"ување,
• селоте#п.
Ор8анизаци9а и активности на часот
!О!5Д&* *К#/!&О+#'ите ученици сто#ат во круг и наставникот на средината на кругот остава кути#асо ливчиња. 4а секое ливче во средината има една точка, освен на едно. 'итеученици влечат по едно ливче и го отвораат за да го видат, но не му го
покауваат на никого. :но# "то ќе го до!ие ливчето !ез точка е /прекр"ител0/Прекр"ителот0 тре!а, !ез да го видат останатите, да го /улови0 погледот нанеко# од останатите ученици /чесни граѓани0 и кога ќе му намигне –граѓаниноттре!а да седне на столчето. /Прекр"ителот0 тре!а да им намигне на "то емоно повеќе чесни граѓани и при тоа да внимава да не го за!елеатостанатите. 5ога неко# од /чесните граѓани0 смета дека знае ко# е/прекр"ителот0 мое на глас да го кае името и со рака да покае кон неговеле#ќи- /(Cме), ти си /прекр"ителотU0 $околку погодил, играта се прекинува, адоколку не, играта продолува. Bко и по четири неуспе"ни погаѓања не сеоткрие /прекр"ителот0, играта се прекинува и /прекр"ителот0 сам тре!а да гооткриесво#от идентитет.
*!&* *К#/!&О+#
4аставничката ги пра"ува учениците дали го слу"нале з*орот 4ароден
право*ранител и во каков контекст. $о*иените одговори ги насочува и со
помо" на потпра"ања тре*а да ги наведе кон тоа да се заклучи дека-
4ароден право*ранител е дравен орган ко# ги "тити уставните и
законските права на граѓаните. 4егова основна задача е да ги за"тити
уставните и законските права кога тие се повредени од органите на
дравната управа, и од други органи и организации "то имаат #авни
овластувања. Потоа учениците се делат во групи и секо#а група до*ива по
еден комплет исечени картички од ра*отниот лист занаставникотнаставничката /а пред народен право*ранител или не60
(наставникот прет;одно ги сече картичките, ги превиткува на половина и
ги лепи за да до*ие картички на кои од двете страни има текст. 'лучаите
"то се за пред 4ароден право*ранител се секога" претставени први во
ра*отниот лист за учениците). Учениците имаат задача да определат на
ко#а страна од картичката е претставена ситуаци#а за ко#а лицето тре*а да
Учениците се делат во пет групи (доволно е ако се парови или тро#ки). 'еко#а
група влече по еден исечок од ра*отниот лист за ученици /Iолести – состо#*и0, а
потоа до*ива и по еден примерок од ра*отниот лист /Продукти0 и /@ини#а0.
4ивна задача е да из*ерат од понудените продукти, според она "то им го
пи"ува на листот "то го извлекле, и да из*ерат дали ќе ги стават продуктите на
чини#ата како не"то "то се препорачува да се консумира во таква состо#*а, каконе"то кое ни се препорачува, ниту "тети и такви кои според нив вооп"то не се
препорачува да се консумираат во таква состо#*а. 'е *ара од учениците сами да
додадат *арем у"те по едно не"то во трите категории на чини#ата. <рупите го
покауваат сра*отеното. 4аставникот поставува потпра"ања за време на
претставувањето на секо#а група.
Д/+КУ+/)*
1. =то е до*ро да се #аде кога сме *олни6
7. =то е до*ро да се пие кога сме *олни6
8. наете ли некои лековити сво#ства на различни пре;ран*ени продукти6 $али
;раната и начинот на ис;рана мое да вли#аат врз здрав#ето6 5ако6
>. 9ое ли на"ето тело да се доведе во состо#*а да е понеотпорно на грипови и
настинки само од начинот на ко# се ;раниме6
:*КУ;ОК
4а"ето здрав#е во голема мера зависи од тоа како се ;раниме, *ез разлика дали
сме *олни или не. Lедовното внесување на течности, свеа ;рана, како на пр.
ово"#е и зеленчук, многу придонесува за оп"тата состо#*а на телото. 5ога сме*олни тре*а осо*ено да се внимава да се внесуваат "то повеќе течности и
природни витамини. При настинки, грипови, расипан стомак, многу е вано да се
пи#ат течности во големи количини, на#до*ро е да се исцеди сок од портокал,
лимон, гре#п?рут и слично, кои покра# тоа "то се течни, имаат и витамин D и
ово"ен "еќер. @аеви, и тоа на#до*ро природни, камилица, ко#а има анти*иотско и
антимиоктичко де#ство, нане, посе*но за стомачни тего*и, ма#чина ду"ичка,
планински ча#, "ипка и слично. 'е #аде лесна ;рана, не многу масна и
неконзервирана, свеа, кисели вкусови кои #а спу"таат темпрературата, супи. а
расипан стомак се препорачува лесна ;рана, неутрална, со не многу #аки вкусови,
како на пр. варен компир, ориз или двопек, *ез зачини и во мали количини. При
состо#*и на пролив и повраќање, вано е да се внесуваат течности и минерали
поради опасност од де;идраци#а. &о симнување на температурата помага и
витаминот D, како и течноститесоковите. Jукот е многу силен анти*иотик, потоа
е корисен и медот, цветниот прав, прополисот.. 5опривите, леќата, какаото и
циметот се многу *огати со елезо. $околку не се внесуваат витамини, минерали
или доколку се #аде само еднолична ;рана *ез ;ранлива вредност, секако дека
Учениците се делат во групи со по четири деца. 'еко#а група до*ива неколку
минути да се договори и со телата тре*а да напи"епретстави еден од следните
з*орови (во кра#ната сцена, децата сто#ат, не се двиат, на пример доколку еднодете #а пи"ува *уквата /У0 стои исправено со една рака испруена под агол)-
Q JУ5,
Q 9G$,
Q @BT,
Q ':5,
Q 'УПB.
$околку *ро#от на групите е поголем, мое да се повторуваат некои з*орови или
сите.
-5<5К+/)*
1. =то правевме денес6
7. 5ако се чувствувавте6
8. =то научивме6
>. 5ако мое наученото да го користиме во секо#дневниот ивот6
Дневно планирање за час на одделенската заедница во VII одд.