Dldp – Udhëtime studimore 15. – 21. Dhjetor 2013

Prof Stefan Pfäffli

Ndihmesa nga dldpPlani strategjik i zhvillimit dhe parashikimi buxhetor afatmesëm dhe afatgjatë dhe më shumë

Dldp – Udhëtime studimore15. – 21. Dhjetor 2013

Slide

Përmbajtja

1. Plani strategjik i zhvillimit dhe parashikimi buxhetor - përse2. Veçoritë e një metodike të mirë dhe parashikimi buxhetor3. SDPeMTBP sipas dldp4. Sfidat aktuale5. Oferta shtesë të parashikuara në dldp, në Fazën 3

2

Slide 3

1.Përse?

Slide

«GOUVERNER, C’EST PRÉVOIR»TE QEVERISËSH DO TË THOTË TË PARAPRISH

Émile de Girardin (1802-1881)

4

Slide

Marrëveshja shoqërore mbi zhvillimin e dëshiruar Përcaktimi i prioriteteve strategjike Përgatitja e Marrëdhënieve të qëndrueshëme me aktorët e

jashtëm dhe të brendshëm te komunave Orientimi i efektshëm: më shumë efektivitet nepërmjet

vendosjes së drejtuar të resurseve sipas qëllimeve të zhvillimit Transparencë të lartë mbi politikën e synuar të komunave,

komunikim më i mirë mes organeve të zgjedhura komunale, të punësuarit në administratë, banorëve dhe rretheve të tjera të interesuara

Krijimi i përgjegjësisë për zhvillimin e komunave

5

Themeli i planit strategjik të zhvillimit të komunave (1/2)

Burimi: Strategic development planning and performance based budgeting in the medium term, p. 52

Slide

Themeli i planit strategjik të zhvillimit të komunave (2/2)

Ndihmë orientimi: Mirëkuptim për kursin e zhvillimit Inkurajim për lojën e përbashkët: Shpirt skuadre, koordinim

6

Slide

Parashikimi buxhetor – përse? 1/3Sqarim pyetjeve themelore ekonomike

7

Mirë1

Mirë2

x0

x1

x2

x3

x4

Efiçenca prodhuese (çfarë të prodhosh?)

Efiçenca alokative (Si të prodhosh?)

Buxheti si pasqyrë, reflekton vendimin e një shoqërie për alokimin e resurseve të pakta dhe ekzistuese.

(Schiavo-Campo and Tommasi)

Slide 8

1. Funksioni ekonomik- Qështja e ndarjes së fondeve

(çfarë fokusim pasurie)- Funksioni balancues ndermjet të

ardhurave dhe shpenzimeve shtetërore

- Funksioni makroekonomik (ndikimet në konjunktur)

- Funksioni drejtues (nxitje nga taksat dhe shpenzimet)

2. Funksioni juridik- Shteti është i detyruar të

parashikojë buxhetin por jo ekonomia private

- Ndarja e kompetencave buxhetore:Shpenzimet dhe të ardhurat

- Rregullat e devijimit buxhetor: kreditë shtesë, mbartjet buxhetore, dislokimi i fondeve

3. Funksion planifikimi- Funksioni admininstriv i

planifikimit: detyra të vjetra dhe të reja; Metodë efiçente; llogaritja e shpenzimeve të personelit dhe te kapitalit material; kontributet financiare të klientëve dhe të tretëve; investime dhe shpenzime ne vijim, kosto të tjera…

4. Funksioni drejtues dhe kontrollues- Funksioni ekzekutiv përdorimit

të fondeve në kuptimin e qëllimeve strategjike

- Liri veprimi në pjesmarrje- Vendosje kufiri për Kontroll

Parashikimi buxhetor përse 2/3Katër funksionet e buxhetit

A ka kuptim?

9Burimi: USAID, 2012, S. 59

Të ardhurat lokale në % të PBB dhe të të gjitha të ardhurave publike

Slide 10

2. Si?

Slide

Çfarë e bën të mirë një plan zhvillimi të komunave PZHK? Fonde të drejtuara për synime zhvillimi afatgjata dhe afatmesme Zhvillim plani në bazë pjesëmarrjeje gjithëpërfshirëse Orientim afatgjatë Niveli matës i zbatimit (Monitoring) I miratuar zyrtarisht nga organet përkatëse I publikuar

11

PZHK e SDP

Sektori Plani 1

Sektori Plani 2

IAFP bzw. MTBPBuxheti vjetor

Slide

Elementë të rëndësishëm në një plan të mirë zhvillimi të komunave

1. Analiza e situatës: Natyra, Historia, Kultura, zhvillimi i popullsisë, veçori socio-ekonomike te komunave

2. Potenciale zhvillimi dhe mundësi strategjike: Teknologji, nevoja ekonomike dhe shoqërore, nevoja kombëtare dhe rajonale

3. Vendime strategjike: vizioni dhe misioni, qëllime zhvillimi, projekte të rëndësishme strategjike (duke përfshirë vlerësimet e çmimeve), përgjegjësitë

4. Sistemi i referencave: lidhja e synimeve dhe objektivave me aktivitetet dhe nevojën përkatëse për fonde

5. Sistemi i Monitorimit: përcaktimi i proceseve monitoruese, përgjegjësitë, kriteret matëse dhe vlerat e synuara

12

Slide

Pjesë përberëse të rëndësishme të një buxheti afatshkurtër dhe afatmesëm – Informacione të përgjithëshmeElementet e informimit Nënelementet

Pranimi i planifikimit

Informim mbi prioritetet strategjike Përmbledhje e projekteve të rëndesishmë (t-1…t+3)

Në tërësi (Buxhetit dhe MTBP(Program me buxhet afatmesëm)

Detyrat federale që subvencionet për një qëllim të caktuar t’i përgasin buxhetit (conditional grants), Principi BrutoPunët komunale (utilities) etj. të përfshihen ne buxhet

Lidhja e buxhetit me PZHK (SDP Plan zhvillimi i qëndrueshëm)

Identifikimi i rrezikut të planifikimit

Metodika monitorimi të synuara Përshkrimi i proceseve të planifikimit duke përfshirë pjesemarrjen

Caktimi i funksioneve tek programet

13

Slide

Pjesë përberëse të rëndësishme të një buxheti afatshkurtër dhe afatmesëm – informacione financiare

14

Elementet e informimit Nënelementet

Rezultat financiar i pritur Gjendja e borxheve të organit territorial në fillim të vitit

Pjesë përbërëse të pasurisë , vlera në fillim të vitit Shuma treguese të të ardhurave të planifikuara (fiscal package) (t-1…t+3) me sqarime

Përpilim i detajuar i të ardhurave (t-1…t+3)

Përpilim i detajuar i shpenzimeve (t-1...t+3) Ndarje funksionale dhe ekonomike e programit

Shpenzive për investim: Në të kaluaren t-5… t+3

Analiza e trendit të të ardhurave Analiza e trendit të detyrave në bazë të ndarjes ekonomike

Shifër dalluese financiare Vështrim i përgjithshëm, sqarim, analizë

Slide

Pjesë përberëse të rëndësishme të një buxheti afatshkurtër dhe afatmesëm – informacionet e programit

15

Elementet e informimit Nënelementet

Titulli i programit

Përshkrim i detyrave të programit

Sfidat aktuale

Synimet e programit Përshkrimi i synimeve, lidhja me strategjitë

Synimet e detajuara tek synimet kryesore

Projekte të rendësishme Vështrim i përgjithshëm, kostot e projektit, fillimi dhe fundi i projektit

Sistem matës i rezultatit Indikatorët e arritjes, vlerat aktuale dhe vlerat e synuara të planifikuara për çdo vit

Shpenzimet vjetore të programit Kostot për personelin, ndërmarrjet dhe banesat, shpenzimet e investimeve, tarifa të tjera,

Financimi i programit Kontributet për një qëllim të caktuar, kontribute të tjera, fonde nga taksat

Slide 16

Projekte&

ArritjeFinancim

MTBP me një miks informacioni të balancuar

Slide 17

3. SDPeMTBP?

Slide

SDPeMTBP Methodikë nga dldp

18

Zëra të integruar me 5 PFM (masa pedagogjike të nxitjes) synime të reformës: • Parashikim buxheti i orientuar sipas strategjisë• Lidhja e planit financiar me atë politik, • Planifikim afatmesëm i detajuar• Formësim politik gjithpërfshirës, • Me synime të orientuara drejt arritjeve

Arritjet:• PZHK të gjeneratës se dytë te përmirësuar: me formë të gjatë dhe të

shkurtër• Planifikim financiar afatmesëm• MTBPs gjithpërfshirëse : afatgjatë dhe afatmesëm

Dldp-mbështetje:• Trainim dhe përgatitje për ngritjen e PZHK(SDP) dhe e MTBP si dhe të

përdorimit të programeve elektronike të planifikimit financiar FPT• Material trainimi, ndihmë planifikimi:

- Manual për planifikimin financiar dhe strategjik, afatmesëm dhe afatgjatë- Tekst mësimor: Strategic development planning and medium-term budgeting- Programe elektronike për planifikimin financiar FPT me manuale- Udhëzim për përpilimin e versioneve të shkurtra të GEP dhe MTBP

Nivel i implementimit SDPeMTBP(Pranverë 2013)

19

4 & 5 Sfidat

Si vazhdohet më tej?

Slide

Sfidat aktuale

21

Thellimi i të kuptuarit të metodologjisë së re të PFM ; përdorimi i potencialit reformues për menaxhimin e komunave. Gouverner, c’est prévoir! Ndryshimi kulturor ka nevojë për kohë.

Komunat e vogla shpesh me potencial të vogël reformues. Qështje të hapura të përcaktuara / madhësia e buxhetit. Pavarësi e lartë e komunave nga subvencionet shtetërore;

potencial i kufizuar tek fondet e veta (own revenues); megjithatë shpesh potencial i pashfrytëzuar plotësisht. Taksimi i ndarë të zhvillohet me tej (shared taxes) .

Prognozat e të ardhurave kryesisht për financa publike të qëndrueshme, për përmbajtjen e disiplinës financiare. Sfida të mëdha në zona lokale.

Ku gjendemi ne tek dldp, si vazhdohet me tej?

22

Slide 23

Faleminderit për vëmendjen tuaj

[email protected]