V.U. Marc Joolen – Bevrijde Wereld – Mercatorstraat 81, 9100 Sint-Niklaas – T. 03 777 20 15 – F. 03 766 36 41 – E-mail: [email protected]België-Belgique 9100 Sint-Niklaas 3/4976 . b e ngo voor ontwikkelingssamenwerking . b e ngo voor ontwikkelingssamenwerking Afgiftekantoor 9100 Sint-Niklaas 1 P 209494 - Driemaandelijks Nr 55 april - mei - juni 2012 Focus op Mali: Tussen watertekort en vuur Wat doet Bevrijde Wereld in de Sahel? Leerlingen Carolus en Berkenboom bekommerd over waterproblematiek Word een held voor Bevrijde Wereld › DOSSIER: voedselcrisis crisis in DE SAHEL ‘Dit wordt de zwaarste droge periode in 20 jaar’
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
V.U
. M
arc
Jool
en –
Bev
rijd
e W
erel
d –
Mer
cato
rstr
aat
81,
9100
Sin
t-Ni
klaa
s –
T. 0
3 77
7 20
15
– F.
03
766
36 4
1 –
E-m
ail:
info
@be
vrijd
ewer
eld.
beBelgië-Belgique
9100 Sint-Niklaas
3/4976
.be
ngo vo or ontwikkelingssamenwerking.be
ngo vo or ontwikkelingssamenwerking
Afgiftekantoor 9100 Sint-Niklaas
1 P 209494 - Driemaandelijks Nr 55
april - mei - juni 2012
Focus op Mali: Tussen watertekort en vuur
Wat doet Bevrijde Wereld in de Sahel?
Leerlingen Carolus en Berkenboom
bekommerd over waterproblematiek
Word een held voor Bevrijde Wereld
› DOSSIER: voedselcrisis
crisis in DE SAHEL
‘Dit wordt de zwaarste
droge periode in 20 jaar’
In een vorige Djembé had ik het al over de gevolgen van een
mislukt regenseizoen in de Sahellanden. In oktober waren reeds de
eerste tekenen daarvan zichtbaar. Sinds een aantal jaren hebben
de boeren steeds meer moeite om de juiste zaaidatum vast te
stellen. Vroeger wist men tot op de dag nauwkeurig wanneer de
regens zouden komen. Dat kan nu niet meer. Het gevolg is dat men
de gok waagt en gaat zaaien. De kiemplantjes komen op om snel
daarna te verdrogen, door het uitblijven van de regen.
Bevrijde Wereld probeert met haar lokale partners en collega-ngo’s
dit tij te keren door het installeren van waterputten, de introduc-
tie van zaadbanken en de introductie van agro-bosbouw.
Maar het seizoen 2011-2012 is nog extremer. Het ziet ernaar uit
dat een nieuwe hongersnood zich gaat manifesteren. Op veel plek-
ken in Mali, Senegal en in mindere mate in Gambia en Burkina
Faso zit men nu al aan het einde van de voedselvoorraad. Tien-
duizenden mensen hebben de hoop op een oogst al opgegeven en
zijn veel eerder dan normaal op weg naar de stad, op zoek naar
werk. De prijzen van basisvoedsel zijn in de hele regio verdub-
beld. Sommige schattingen geven aan dat alleen al in Mali het
levensonderhoud van zo’n 3,5 miljoen mensen direct gevaar loopt.
Maar, alsof dat nog niet genoeg is lijkt het Malinese volk op dit
moment op een regelrechte burgeroorlog af te stevenen. Zwaar be-
wapende Touareg stammen in het noorden strijden opnieuw voor
een onafhankelijk Noordelijk Mali . Met moderne westerse wapens
gaan ze het reguliere Malinese leger te lijf. Wapens die ze hebben
meegenomen op hun vlucht uit Libië, waar ze aan de kant van
Khadaffi vochten. Het Malinese leger is niet genoeg bewapend
om tegen deze overmacht enige weerstand te bieden. Dit heeft
op 22 maart tot een staatsgreep geleid, wat de verdeeldheid en
verwarring alleen maar heeft doen toenemen. Meer dan een kwart
miljoen Malinezen zijn intussen gevlucht naar Niger en Burkina
Faso vanwege het geweld.
De binnenlandse voedselmarkten zijn volledig van slag door het geweld. Traditionele migra-tieroutes van de nomadische veeboeren zijn verstoord. En ondertussen kunnen de gewassen
niet groeien.
Bevrijde Wereld heeft deze Djembé geheel in het teken van de
Sahel gemaakt. En ik hoop dat u dit nummer met aandacht en
interesse zult lezen.
Marc Joolen
Algemeen Coördinator
››› Staatsgreep en burgeroorlog in Mali
P. 05
Dossier 'Crisis in de Sahel'
‘Dit wordt de zwaarste droge periode in 20 jaar’
Families op het platteland krijgen het steeds moeilijker om in voldoende eten te
voorzien. Onze landenvertegenwoordiger in Senegal, Sidy, schetst de situatie.
P. 06 - 07
Focus op Mali: 'Tussen watertekort en vuur'
Rebellen creëren instabiliteit op de voedselmarkt
Terwijl de gevolgen van het slechte regenseizoen zich laten voelen in de
plattelandsdorpen in Mali, speelt zich in het zanderige noorden een burgeroorlog af.
P. 08 - 09
Focus op Bevrijde Wereld
Aangepaste gewassen en teelttechnieken doen
wonderen in West-Afrika
Wat doet Bevrijde Wereld ten tijde van de Sahelcrisis? “Dit project is een zegen
voor onze gemeenschap.”
P. 10 - 11
Inspiratie voor een nieuwe creatie
Een gloednieuw Baobab inleefatelier
Het Baobabteam legde een heuse inspiratiezoektocht af voor het gloed-
nieuwe atelier.
P. 12
Middelbare scholen in actie voor
Bevrijde Wereld
Middelbare scholen zetten zich in voor waterproject
Bevrijde Wereld
De leerlingen die afgelopen zomer op inleefreis gingen naar Senegal
inspireerden hun medestudenten om actie te voeren voor de
waterproblematiek.
P. 13
Vrijwilliger worden bij Bevrijde Wereld?
Bevrijde Wereld is op zoek naar jou! Vind jouw uitdaging op pagina 13.
P. 14
Word een held voor Bevrijde Wereld
Heldenrace: loop honger de wereld uit!
In oktober 2012 kan jij lopen voor het goede doel. Haast je snel
naar pagina 14.
››› In deze Djembé
››› 2012 hongerjaar voor Sahel
Waar blijven de
langetermijn-
oplossingen?
2012 wordt een hongerjaar voor de Sahel. Lokale
overheden, de Verenigde Naties en ngo’s actief in de Sahel
trekken aan de alarmbel. De regen blijft uit, de oogsten
mislukken, de vegetatie verarmt, de veetelers moeten
kiezen: nu hun vee verkopen of het op korte tijd zien
sterven door de droogte? De jaarlijkse hongerperiode
begint dit jaar mogelijks al in maart, drie maanden
eerder dan normaal. De bevolking zal fel verzwakt zijn
wanneer ze in mei de velden moet voorbereiden op het
nieuwe landbouwseizoen. De internationale gemeenschap
formuleert enkel maatregelen op korte termijn.
Er wordt berekend dat er 725.000.000 euro nodig is
om de crisis te verzachten. Een derde gaat naar strikte
humanitaire hulp: het gratis verstrekken van voedsel
aan de meest getroffen groepen van de bevolking, zoals
kinderen tot 2 jaar, en dat in de ergst getroffen zones.
Voor acties op langere termijn wordt slechts 10 procent
van het bedrag genoteerd. Geeft dit aan dat men al
tevreden zal zijn om het geld bijeen te krijgen voor de
grootste humanitaire noden?
De Sahelregio omvat de volgende acht landen: Mauritanië,
“Maar dat is niet de visie van Bevrijde Wereld en haar partners.
Solidariteit staat bij ons voorop.”
kIPPENtEELt IN tIJDEN DRoogtE“De boeren hebben het hard te verduren”, legt Meneer Doumbia
ons uit in zijn dorp Kandja (Mali) waar hij kippen teelt. Hij wordt
sinds jaren ondersteund door onze partner AMPDR. “Dankzij de
kippenteelt kan ik mijn familie onderhouden, mijn kinderen kun-
nen naar school en mijn familie kan een waardig leven opbou-
wen.” Doumbia kreeg een vorming om de dieren te verzorgen,
een businessplan op te stellen, en leerde opnieuw te investeren
in andere activiteiten die hem beschermen tegen de honger, zoals
het telen van groenten.
Alle toegepaste landbouwtechnieken zijn aangepast aan de
droogte van de Sahel. Omdat zowel de hoeveelheid regen als de
lengte van het regenseizoen tegenviel, bekijken de partners van
Bevrijde Wereld welke activiteiten een minimum aan water en
middelen vragen. “Het kweken van geiten kan een belangrijke in-
komensbron betekenen voor een gezin”, vertelt Lien. “Maar wan-
neer het gezin door de tegenvallende graanoogst zelf amper te
eten heeft, is het niet in staat dagelijks een aantal geiten te eten
te geven. Kippenteelt is dan een goed alternatief.”
Miljoenen mensen worden geconfronteerd met een ernstig tekort aan voedsel. Jouw steun kan hen helpen. Met een gift van 40 euro kan Bevrijde Wereld de boeren nog beter ondersteunen. Vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest waardoor je een deel terugkrijgt via je belastingen. BE19 012 1876 7412 met vermelding ‘Steun Bevrijde Wereld’.
StEUN DE BoEREN IN DE SAHEL
P. 08
Een derde strategie bestaat uit een hygiënisch gebruik van voedsel
en toegang tot drinkbaar water. Volgende cases en getuigenissen
over de graanteelt en zaadbanken tonen aan hoe we deze strategie
in de praktijk omzetten.
VAN zES NAAR tWEE MAANDEN HoNgERMevrouw Hoja Touray is voorzitster van een vrouwenbeweging in
het dorp Panneh Ba in Gambia: “Dit project is een zegen voor onze
gemeenschap! Vroeger was er veel voedselonzekerheid in het dorp.
Wanneer er niet geoogst of gezaaid werd, moesten vele mannen
migreren naar andere dorpen om er te werken als seizoensarbeiders
om hun gezinnen te voeden. Met de komst van Bevrijde Wereld en
haar partner NATC is onze voedselsituatie sterk verbeterd.” In dit
project introduceerden we snelrijpe rijst- en maïsvariëteiten met
een hoog rendement. Hierdoor wordt de overbruggingsperiode tus-
sen zaaien en oogsten verkort en de productie verbeterd. Ondanks
de late en weinige regen in de regio dit jaar zijn de nieuwe varië-
teiten snel gegroeid.
“Met de introductie van de zaadbank in het dorp kunnen de fami-
lies een reserve aanleggen voor het volgende seizoen en hebben
ze meer tijd om hun lening voor de zaden terug te betalen. De
periode van voedselonzekerheid is teruggebracht van zes naar twee
maanden”, vertelt Hoja Touray. “Ik hoop dat Bevrijde Wereld en
NATC dit project kunnen uitbreiden naar de naburige dorpen. Zij
zijn hard getroffen door de slechte oogsten en vragen nu om hulp
voor voedsel en zaaigoed.”
“We moeten dit wel nuanceren”, vertelt Sidy Gueye Niang, landen-
vertegenwoordiger in West-Afrika. “Het zaad dat na de oogst in de
zaadbank werd opgeslagen, is misschien niet kwalitatief genoeg
om het regenseizoen te overleven. Dit evalueren we nu met onder-
zoekscentra en partnerorganisaties.”
Als er schaarste optreedt op de markt van rijst, sorghum, pinda’s
en maïs, moet je als land extra graan invoeren. Als op de wereld-
markt de prijzen echter enorm stijgen door slechte oogsten en
speculatie op de markten, dan heeft dit een enorme impact op de
West-Afrikaanse bevolking. De prijs voor sorghum en gierst is op
een jaar tijd verdubbeld in Gambia. Het is belangrijk dat de lo-
kale productie verhoogd wordt en voedsel opnieuw een zekerheid
wordt. En daar springt Bevrijde Wereld in.
DRIE SPEERPUNtEN VooR BEVRIJDE WERELDEerst en vooral proberen we door duurzame en alternatieve land-
bouwtechnieken de lokale voedselproductie te verhogen. Daar-
naast helpen we de bevolking kleine inkomstgenererende activi-
teiten en handeltjes opzetten zodat ze ook eten kunnen kopen.
Aangepaste
gewassen en
teelttechnieken
doen wonderen in
West-Afrika
Stel je een regio voor waar er steeds minder regen valt.
Die regio heeft daardoor sterk dalende opbrengsten
in de graanteelt en pindaproductie. Er zijn nog maar
reserves voor twee à drie maanden tegenover de
gebruikelijke zes maanden. Bijna twee miljoen mensen
zijn hierdoor met hongersnood bedreigd. In gambia
werd de noodtoestand afgekondigd. Senegal kan slechts
voor een derde in zijn behoeften voldoen. Wat doe je
daar als ngo aan?
››› Bevrijde Wereld in de Sahel
Babou Njai uit het dorp Samba Musu beleefde dit jaar
het meest productieve landbouwseizoen van zijn leven:
“Ondanks de zeldzame regen heb ik een goede oogst
achter de rug met het nieuwe zaaigoed. Voor de eerste
keer in mijn leven heb ik meer dan 700 kg sorghum
geoogst.”Naast de introductie van beter zaaigoed,
organiseerde Bevrijde Wereld opleiding in technieken om
gewassen te beschermen en te diversifiëren. “Het hele
dorp is er beter aan toe dan voor het project. Door de
goede oogst konden we zelfs een paard kopen!”
P. 05 P. 05 P. 09
P. 04 P. 04 P. 04 P. 10
Een gloednieuw Baobab inleefatelier
We bevinden ons op de eerste verdieping van het nieuwe gebouw in de Mercatorstraat. Hier komt
het nieuwe inleefatelier voor kinderen. Nu nog een lege ruimte van 14 meter bij 7. Binnenkort de
warmste plek van onze Noordwerking. Na vele intensieve brainstorms, trokken we met het hele
Baobabteam op inspiratietocht om het atelier een nieuwe invulling te geven. Benieuwd? Loop dan
even een eindje met ons mee:
››› Inspiratie voor een nieuwe creatie
EERStE HALtE
Aan tafel in Brussel
In de tentoonstelling Aan tafel kregen
we grote porties informatie op ons bord
over de voedselkringloop. Over de teelt
van voedingsgewassen, de verwerking
van eten in de fabriek, de verspreiding
van voeding via de warenhuizen en de
consumptie. Een boeiend bezoek, omdat
we in ons nieuwe atelier meer willen
werken rond voedselzekerheid. Maar onze
honger naar kennis was nog niet gestild.
Dus zetten we onze tocht verder.
tWEEDE HALtE
Het kindermuseum in Elsene
Een bezoek aan het kindermuseum
leverde heel wat ideeën op over hoe
we een boodschap kunnen vertalen
naar een jonger publiek. Het museum
is opgebouwd volgens het pedagogisch
principe dat wij ook toepassen in onze
ateliers: Laat kinderen het antwoord op
hun eigen vragen ontdekken. Het nieuwe
inleefatelier wil kinderen handvaten
aanreiken om hun eigen waarheid te
zoeken maar hen tegelijk te doen inzien
dat hun blik maar een van de vele
manieren is om naar de wereld te kijken.
DERDE HALtE
te rade bij de trouwe fans van
Awa & Hamad
“Awa & Hamad, die blijven onze
kinderen aanspreken”, bevestigden de
leerkrachten die wij onlangs uitnodigden
op Bevrijde Wereld. Al bijna 20 jaar
vormen de twee leeftijdsgenootjes uit
Gambia de spil van het inleefatelier. We
kunnen iedereen alvast geruststellen:
Awa & Hamad zijn nog lang niet Bevrijde
Wereld uit. Wel zullen we in onze nieuwe
ateliers ons nog meer laten inspireren
door onze belangrijkste partner: de
boerenfamilies in het Zuiden.
STOP1 STOP2 STOP3
BAoBAB oNDER WAtER
Momenteel werken we aan een programma over water voor het
basisonderwijs. Houd de site www.loopnaardepomp.be in de gaten als je
hiervan op de hoogte wil blijven.
P. 11
P. 12
WAAR gAAt DE oPBRENgSt VAN DEzE ACtIE NAARtoE?1. Meer inspraak voor jongeren
We willen de jongeren stimuleren om met hun toekomst bezig te
zijn. De gewoonte in de dorpen wil dat de dorpsoudsten de zaken
bespreken en beslissingen nemen. Om de jongeren meer betrokken
te laten voelen met de waterproblematiek in hun dorp, willen we
hen betrekken in het proces van besluitvorming.
2. Versterking van jongerengroepen
Jongeren en jongerengroepen moeten in staat zijn een mening
te formuleren. Ze moeten sterk genoeg zijn om het woord te kun-
nen nemen. Daarom willen we samen met onze Senegalese partner
Action Jeunesse et Environnement jongerengroepen begeleiden en
versterken.
3. Jongeren testen de waterkwaliteit
Net zoals de Belgische inleefreizigers zullen de Senegalese jon-
geren leren werken met tests die de waterkwaliteit in een dorp
meten. Tijdens de inleefreis in juli 2012 gaan zij hier samen mee
aan de slag. Ze analyseren de watersituatie in de dorpen en nemen
maatregelen om hier verbetering in te brengen.
DANKJEWEL BERKENBOOM EN CAROLUS!
Ik heb goed nagedacht wat ik zou kunnen vertellen over wa-ter in Senegal. Iedereen stelt zich dorpen met een waterput voor. Maar de school waar wij verbleven in de Senegalese stad Thies had wel degelijk een kraan met stromend water, centraal op het schoolplein. Later, toen we in het dorp Bo-tou verbleven, haalden we wel water uit de waterput. Maar we zagen ook dat er een watertoren werd gebouwd. Dat betekent dat het dorp binnenkort stromend water zal heb-ben. Het is ongelooflijk hoe mensen zich daar inzetten voor hun toekomst. Ik vind dat we hen daarin moeten steunen.Fien (6de middelbaar, Carolus) is één van de trekkers.
Leerlingen
Carolus en Berken-
boom bekommerd om
waterproblematiek
“Het is ongelooflijk hoe mensen zich daar inzetten
voor hun toekomst. Ik vind dat we hen daarin
moeten steunen.” De leerlingen die afgelopen zomer
op inleefreis gingen naar Senegal inspireerden
hun medestudenten om actie te voeren voor
de waterproblematiek. De afgelopen maanden
verkochten de twee Sint-Niklase scholen badeendjes
en organiseerden ze Afrikaanse workshops. Hun doel
is 7000 euro ophalen voor een project van Bevrijde
Wereld dat de waterkwaliteit in 3 Senegalese dorpen
zal verbeteren.
››› Jongeren in actie
ondertussen leerden de 24 Sint-Niklase inleefreizigers elkaar al kennen op hun eerste voorbereidingsweekend. Daar namen ze een eerste duik in het thema water en werden ze voorbereid op hun missie. Meer weten over de inleefreis en het educatief traject ‘Loop naar de pomp?!’ Surf naar www.loopnaardepomp.be
LooP NAAR DE PoMP?!
Vrijwilliger worden bij Bevrijde Wereld?
Voor onze interactieve, reizende foto-expo FooDPRINtS zijn we op zoek naar vrijwilligers. Wat kan je doen? Meehelpen met het opdienen van drinken, assisteren bij de opstelling, of gadgets uitdelen aan de aanwezigen en voorbijgangers. En dit op volgende data:
- Antwerpen-Centraal: 20 april
- Gent-Sint-Pieters: 14 mei
- Gent-Dampoort: 21 mei
- Mechelen: 28 mei
- Brugge: 31 oktober
HEB JE INtERESSE IN VRIJWILLIgERSWERk BIJ BEVRIJDE WERELD? Neem dan contact op met Wouter via wouter.semey@ bevrijdewereld.be of een belletje naar 03 777 20 15.
LAAt JE FooDPRINtS NA!
P. 13
Bevrijde Wereld is op zoek naar jou! We hebben een hele re-
sem boeiende taken voor je in petto, dus ongetwijfeld iets
dat bij je past: werk je graag met kinderen, cijfers, letters,
‘bits and bites’ of hamer je er graag op los? Name it, we got
it! We gaan samen op zoek naar de ideale uitdaging.
ANIMAtoREN VooR BAoBAB WERELDkLASJe werkt graag met kinderen? Of wil je ervaring opdoen in mondi-
ale vorming? Dan ben je bij het Baobabteam aan het juiste adres.
Je kan meehelpen tijdens workshops op verschillende evenemen-
ten, zoals de jaarlijkse buitenspeeldag, het Baobabfestival in juni
of het kinderwerelddorp op Villa Pace in Sint-Niklaas.
ADMINIStRAtIEVE kRACHtENOp piekmomenten stapelt het werk zich op bij Bevrijde Wereld:
het adressenbestand heeft nieuwe input nodig, een stapel enve-
loppen moet de deur uit, facturen moeten worden geklasseerd,...
Maak onze administratieve ploeg blij met jouw versterking!
HANDIgE HARRy’SOns nieuwe gebouw ziet er met de dag beter uit. Maar er kan
nog heel wat werk worden verricht. Het Baobab-team is volop
bezig de laatste hand te leggen aan het nieuwe inleefatelier. Zij
zoeken nog schilders, klussers en schrijnwerkers. Wil je wekelijks
of gewoon eens een dagje de handen uit de mouwen steken? We
hebben voldoende taken om je volledig in uit te leven.
BEVRIJDE WERELD BERoEMDBen je een babbelkous en ben je niet beroerd om een infostandje
op een festival open te houden? Wij zoeken heel wat enthousias-
telingen om op festivals en andere evenementen onze infostand
te bemannen. Zo help jij mee om Bevrijde Wereld beroemd te
maken. Maak je hiervoor graag een hele dag vrij of enkele uurtjes?
Iedereen en elk engagement is welkom!
De reizenDe foto-expo van BevrijDe WerelDstap mee van boer naar bord
printSFO OD
HELDENRACE: LooP HoNgER DE WERELD UIt!In oktober 2012 kan jij lopen voor het goede doel. Bevrijde We-
reld doet mee aan het grote loopevenement in Antwerpen: de
Heldenrace. Hoe werkt het? Op de Heldenrace kan je zes kilome-
ter lopen ten voordele van een deelnemende organisatie. Lopers
laten zich sponsoren door familie, collega’s en hun vrienden. De
opbrengst gaat naar de projecten van Bevrijde Wereld. Zo word jij
een held voor Bevrijde Wereld èn de boeren in het Zuiden.
Je kan ook samen met jouw collega’s, vrienden of familie een
team vormen. De ideale gelegenheid om samen de loopschoenen
aan te trekken en zo onze projecten in het Zuiden te steunen.