Direction

Families 2 (Гэр бүл 2 )

Family 2

The Bell Family- Бэллын гэр бүлDo you remember Mr and Mrs Bell and their children Carol and Robert?                                    Санаж байгаа биздээ Ноён, хатагтай Бэллын хүүхдүүд Карол Робэрт 2 ыг?

Mr Bell`s parents are dead and he does not have any brothers and sisters, he was an only child. Ноён Бэллын эцэг эх нас барсан. Түүнд ямар ч ах дүү байхгүй тэр айлын ганц хүүхэд байжээ.

Mrs Bell`s parents are still alive, she has a younger sister and an older brother.                    Хатагтай Бэллын эцэг эх амьд сэрүүн байгаа. Тэр нэг эмэгтэй дүү, нэг ахтай.Lets learn some more about them: Тэдний талаар дахиад жаахан юм мэдэж авъя.

Here are Mary`s parents. Mr and Mrs Richards, Emily and Edgar. She is their daughter.                  Энэ бол Мэригын эцэг эх. Ноён, хатагтай Ричард, Эмили Эдгар 2 бол түүний охидууд.

"Hello. We are Carol and Robert`s grandparents. Carol and Robert are our grandchildren."            Бид Карол Робэрт 2 ын эмээ өвөө. Карол Робэрт 2 бидний ач хүүхдүүд.

Mr Richards: "I am their grandfather. Carol is our granddaughter and Robert is our grandson. "    Ноён Ричард: Би тэдний өвөө. Карол бол миний ач охин, Робэрт бол миний ач хүү.

Mrs Richards: "I am their grandmother. We are George`s in laws. I am his mother-in-law and Edgar is his father-in-law. George is our son-in-law."                                                                       Хатагтай Ричард: Би тэдний эмээ. Би Жоржын хадамууд. Би түүний хадам ээж, Эдгар бол түүний хадам аав.

1

This is Mr and Mrs Robert"s other daughter. Энэ бол Ноён, хатагтай Робэртын өөр нэг охин."Hello. I am Anne. I am Mary`s younger sister. That makes me Carol and Robert`s aunt. Carol is my niece and Robert is my nephew. Mary`s husband George is my brother-in-law, I am his sister-in-law. I am not married, I am single."

Би бол Анн. Би Мэригийн дүү. Карол Робэртын нагац эгч. Карол бол миний ач эмэгтэй дүү, Робэрт бол миний ач эрэгтэй дүү. Мэригийн нөхөр Жорж бол миний хүргэн ах, би түүний бэр дүү. Би бол гэрлээгүй, ганц бие.

 And this is their son Charles. Энэ бол тэдний хүү Чарлез."Hi. I am Charles. I am Mary`s older brother. That makes me Carol and Robert`s uncle. Carol is my niece and Robert is my nephew. Mary`s husband George is my brother-in-law, I am his brother-in-law too. I was married, but not any more, I am divorced. I have one child, a baby girl."

Би бол Чарлез. Би Мэригийн ах, Карол Робэрт 2ын авга ах. Карол бол миний ач эмэгтэй дүү, Робэрт бол миний эрэгтэй ач дүү. Мэригийн нөхөр Жорж миний хүргэн дүү, би түүний хүргэн. Би гэрлэж байсан харин одоо үгүй. Би салчихсан. Би нэг хүүхэдтэй, нэг охинтой.

 This is Emma. She is Charles`s baby. Charles is her father. She is Carol and Robert`s cousin, they are her cousins too. Mary and Anne are her aunts, she is Mary and Anne`s niece. George is her uncle, she is his niece.

Энэ бол Эмма. Тэр бол Чарлезын хүүхэд. Чарлез бол түүний аав. Тэр бол Карол Робэрт 2-ын үеэл буюу тэр өөрөө бас тэдний үеэл. Мэри, Анн нар тэдний нагац эгчүүд. Харин тэр өөрөө тэдний ач дүү нь. Жорж бол түүний авга ах. Харин тэр өөрөө Жоржын ач эрэгтэй дүү нь юм.

Pronunciation

grandmother-эмээ

grandfather-өвөө

grandchild-ач хүүхэд

granddaughter-ач охин

grandson-ач хүү

uncle-авга

aunt-нагац

nephew- эрэгтэй ач дүү

niece-эмэгтэй ач дүү

cousin-үеэл

Directions 1 (Зүг чиг 1)

Simple Directions-Энгийн зүг чигRight-баруун Left-зүүнStraight-чигээрээ

2

Жишээ нь:

The factory is straight ahead. Үйлдвэр яг чигээрээ урд байгаа.

Post office-Шуудан

The Post office is on the left. Шуудан зүүн талд байгаа.

You are here. Чи энд байна.

The train station is on the right. Галт тэрэгний буудал баруун талд байгаа.

Train station-Галт тэрэгний буудал

Ask the right question-Асуулт асуух

Question-асуулт Answer-хариулт

Where is the post office, please? Шуудан хаана байдаг вэ? It is on the left. Зүүн тийш байгаа.

Could you tell me where is the factory? Үйлдвэр хаана байгааг хэлж өгөөч?

It is straight ahead. Яг чигээрээ урд.

Excuse me. Do you know where is the train station? Өршөөгөөрөө, та галт тэрэгний буудал хаана байдагийг мэдэхгүй биз?

It is on the right. Баруун тийш байгаа.

Where is ...? Хаана байдаг ... вэ?

Where is the church? Сүм хаана байдаг вэ?

Where is the train station? Галт тэрэгний буудал хаана байдаг вэ?

Where is the school? Сургууль хаана байдаг вэ?

Where is the airport? Онгоцны буудал хаана байдаг вэ?

Where is the hospital?Эмнэлэг хаана байдаг вэ?

The church is on the left. Сүм зүүн тээ байгаа.

The train station is to the right of the church. Галт тэрэгний буудал сүмийн баруун талд байгаа.

The school is in the middle. Сургууль яг голд нь бий.

The airport is to the left of the hospital. Онгоцны буудал эмнэлэгийн зүүн талд бий.

The hospital is on the right. Эмнэлэг баруунтаа байгаа.

or... эсвэл...

The church is next to the station. Сүм буудалын хажууд байдаг.

The train station is between the church and the school. Галт тэрэгний буудал сүм сургууль 2-ын хооронд байдаг.

The school is between the station and the airport. Сургууль буудал, онгоцны буудал 2-ын хооронд байдаг.

The airport is between the school and hospital.Онгоцны буудал сургууль эмнэлэг 2-ын хооронд байдаг.

The hospital is next to the airport. Эмнэлэг онгоцны буудлын дэргэд байдаг.

Pronunciation - дуудлага

between-хооронд

left- зүүн middle- дунд next to- хажууд, дэргэд

right- баруун straight ahead-чигээрээ урагшаа

Directions 2 (Зүг чиг 2)

3

near-ойрхон far-хол

about-ойролцоогоор

along-зам дагуу

Movement - Хөдөлгөөн

- дээгүүр

Over the bridge-гүүрэн дээгүүр

...аар өнгөрөн, нэвтThrough the tunnel-хонгилоор

-дагуу, турш

Along the road-зам дагуу

-дээд давхар

Go upstairs-дээд давхар луу яв

-доод давхар

Go downstairs-доод давхар руу яв

-лифт Take the lift up/down-лифтээр дээшээ/доошоо яв

Ask the right question-Асуулт асууна уу?

4

More Questions: Асуултууд

How do I get to ... ? Би яаж тийшээ очих вэ?

What is the best way to ...? Тийшээ хурдан очих зам юу вэ?

Is it near? Энэ ойрхон уу?

Is it far? Энэ хол уу?

Pronunciation-дуудлага сонсох

along- дагуу down- доор downstairs- доод давхарт

over- цаана, дээгүүр

through- ...аар өнгөрөн, нэвт өнгөрөх

up- дээшээ, өөд upstairs- дээд давхарт

Modal verbs Туслах үйл үг Can / Could / Must/ Be able to..

Modal verbs give additional information about the mood of the main verb that follows it. In other words, they help to incorporate or add the level of necessity: (must -obligation, requirement, no choice); (should - recommendation); (can/could-it is possible); and (may/might - option, choice) The Modal verbs always come before the verbs. But the verb should be in Infinitive form. You must not put to before the verb.

Modal verb-нь туслах үйл үг гэсэн утгатай. Энэ нь өгүүлбэрийг улам тодотгож илүү мэдээлэл өгөхөд тусалдаг. Доорх туслах үйл үгүүд Англи хэлэнд байдаг байнга хэрэглэгддэг ерөнхий туслах үйл үгүүд.

*Туслах үйл үгүүд байнга үйл үгийхээ өмнө нь ордог ба үйл үг маань байнга анхныхаа хэлбэр дээр байна. Үйл үгийн өмнө to-г тавих ёсгүй.

Common Modal Verbs

Can-чадах

Could-чадах болно

May-магадгүй

Might-магадгүй

Must-тэгэх ёстой

Ought to-ёстой

Shall-тэгнэ, ингэнэ

Should-тэгэх ёстой

Will-тэгнэ, ингэнэ

Would-тэгж байх болно

Be able to-байж чадна

Example: You should take warm clothes. (Чи дулаан хувцас авах ёстой шүү)

*You should to take warm clothes. (Ингэж бичихгүй. Энэ бол буруу)

5

Calm down Tamira, she may come back to you. (Тайвшираа Тамираа, цаадах чинь магадгүй буцаад ирэх байх чам дээр)

Can you do this for me please? (Чи энийг надаа хийгээд өгөхгүй юу?)

Туслах үйл үгийг ур чадварыг илэрхийлэхэд хэрэглэнэ.

Цаг Зөвшөөрсөн өгүүлбэр (can)Үгүйсгэсэн хэлбэр (cannot= can"t)

Асуух хэлбэр? (can / can`t)

ОдооI can speak German quite well. Би Германаар дажгүй сайн ярьж чаддаг.

I can`t speak Chinese. Би Хятадаар ярьж чаддагүй.

Can you speak English? Та Англиар ярьж чаддаг уу?

Can`t you find your key? Чи түлхүүрээ олж чадахгүй байна уу?

Өнгөрсөн

Can - could.

I could only speak English when I was a child. Би хүүхэд байхдаа зөвхөн англиар л ярьдаг байсан.

Cannot=can`t - could not, couldn`t.

I couldn`t speak any German when I came here. Би энд ирэхдээ германаар огтхон ч ярьж чаддагүй байсан.

Can=can`t - could=couldn`t.

Could you have taken German course before you came here? Чи энд ирэхээсээ өмнө герман хэлний дамжаанд явж байсан уу?

Couldn`t you get any help with your German when you arrived? Чи энд ирээд ямар нэгэн герман хэлний тусламж аваагүй юм уу?

Ирээдүй

Can - be able to

I will be able to speak German fluently by the time I leave Germany. Би германаас буцахдаа германаар чөлөөтэй ярьж чаддаг болчихно.

Cannot, can`t - will not be able to= won`t be able to.

I won`t be able to go on holiday next year. Би дараа жил амралтаараа явахгүй.

Can, can`t - will be able to, won`t be able to.

Will you be able to go on holiday this year? Чи энэ жил амралтаараа явах уу?

Why won`t you be able to go on holiday next year? Чи яагаад дараа жил амралтаараа явахгүй гэж?

Ex: Birds can fly.(Шувуунууд нисч чаддаг)

Horses can`t fly but they can run very fast. (Моринууд нисч чаддагүй, харин тэд хурдан давхиж чаддаг)

Present Perfect positive - Одоо төгссөн цагийн баталсан хэлбэр

Present Perfect Tense -Одоо Төгссөн цаг

Present perfect буюу одоо төгссөн цагийг хэрхэн зөв ашиглах, ямар тохиодолд хэрэглэгддэгийг сайн ойлгочихвол энэ цаг бидний ярьдаг шиг тийм хэцүү зүйл биш юм. Present Perfect гэсэн үгийг орчуулж ойлгох шаардлага огт байхгүй. Хэрэв орчуулбал одоо төгссөн цаг гэж орчууллагддаг бөгөөд энэ нь суралцагсдын толгойг их эргүүлдэг юм. Тийм учир зүгээр present perfect гэж ийм цаг байдаг ийм зүйл илэрхийлдэг гээд ойлгочиход л хангалттай.

Present Perfect цагийн өгүүлбэрийн бүтэц

Subject

+

have

has

+past participle

Анхаар ! Present Perfect цагийг болоод өнгөрсөн үйл явдлыг хэлэхэд ашиглах бөгөөд, үүнд тодорхой цаг заан ашиглаж болохгүй. Үүнд: yesterday, one year ago, last week, when I was a child, when I lived in Japan, at that moment, that day, one day. Гэхдээ Present Perfect цагт: ever, never, once, many times, several times, before, so far, already, yet, эдгээр үгсийг ашиглаж болно.

6

Дүрмийн үйл үг

work

like

talk

play

start

study

+ ed

worked

liked

talked

played

started

studied

Дүрмийн бус үйл үг

go went gonesee saw seenhave had haddo did done

Англи хэлний өгүүлбэрийн бүтэц дараах хэлбэртэй байдаг:

S+V+O

S- Subject буюу үйлийн эзэн

V - Verb буюу үйл үг

O- Object буюу тусагдахуун

Анхаар! үйл үг нь энгийн өнгөрсөн цаг биш нөхцөлт үйлийн өнгөрсөн цагийн хувирлаар хувирах ёстой.

Зөвшөөрсөн хэлбэр

They have gone to school. Тэд сургуульдаа явчихсан байгаа.You have worked very hard for 3 days. Чи 3 хоногийн турш их шаргуу ажиллаа.She has cooked dinner. Тэр хоол хийчихсэн байгаа.We have translated the story. Бид өгүүллэгийг орчуулчихсан байгаа.I have been to London. Би Лондонд очиж үзсэн.She has seen this movie twice before. Тэр энэ киног урьд нь 2 удаа үзсэн.

Эцэст нь та бүхэнд сануулж хэлэхэд дүрмийн бус хувирдаг үгсийг сайтар тогтоох хэрэгтэй.

Present PastPast participle

Translation

be was, were been байх, болохbecome became become бий болохbegin began begun эхлэхblow blew blown үлээх, салхилахbreak broke broken эвдрэх, хугарахbring brought brought авч ирэхbuild built built барихburst burst burst тэсрэхbuy bought bought худалдаж авахcatch caught caught барихchoose chose chosen сонгохcome came come ирэх

7

cut cut cut хэрчих, таслах, зүсэх

deal dealt dealt зохицох, шийдэх, тараах

do did done хийхdrink drank drunk уухdrive drove driven жолоодохeat ate eaten идэхfall fell fallen унахfeed fed fed хооллох, тэжээхfeel felt felt мэдрэхfight fought fought зодолдох, хэрэлдэхfind found found олохfly flew flown нисэхforbid forbade forbidden хориглохforget forgot forgotten мартахforgive forgave forgiven уучлах, өршөөхfreeze froze frozen хөлдөх, гэсгээхget got gotten олж авахgive gave given өгөхgo went gone явахgrow grew grown өсөх, ургахhave had had байхhear heard heard сонсохhide hid hidden нуухhold held held барихhurt hurt hurt гэмтэх, өвтгөхkeep kept kept хадгалахknow knew known мэдэхlay laid laid хэвтээгээр тавихlead led led удирдах, тэргүүлэхleave left left орхих, үлдээхlet let let зөвшөөрөхlie lay lain хэвтэхlose lost lost хаях, ялагдахmake made made хийхmeet met met уулзахpay paid paid төлбөр хийх

quit quit quit гарах, шууд хаях/болих

read read read уншихride rode ridden унах, давхихring rang rung утас дуугарах

rise rose risen өсөх, дээшлэх, нар мандах

run ran run гүйхsay said said хэлэхsee saw seen харахseek sought sought хайхsell sold sold худалдах, зарахsend sent sent илгээхshake shook shaken сэгсрэх, гар барихshine shone shone гялалзахsing sang sung дуулахsit sat sat суухsleep slept slept унтахspeak spoke spoken ярихspend spent spent зарцуулах, үрэхspring sprang sprung үсрэхstand stood stood зогсохsteal stole stolen хулгайлахswim swam swum сэлэхswing swung swung савах, дүүжигнэхtake took taken авахteach taught taught заахtear tore torn урах, тасдах

8

tell told told хэлэхthink thought thought бодохthrow threw thrown шидэх, чулуудахunderstand

understood

understood ойлгох

wake woke woken сэрэхwear wore worn өмсөхwin won won ялахwrite wrote written бичих

Present Perfect negative - Одоо төгссөн цагийн үгүйсгэсэн хэлбэр

Present perfect буюу одоо төгсcөн цагийг хэрхэн зөв ашиглах ямар тохиодолд хэрэглэгддэгийг сайн ойлгочихвол энэ цаг бидний ярьдаг шиг тийм хэцүү зүйл биш юм. Present Perfect гэсэн үгийг орчуулж ойлгох шаардлага огт байхгүй. Хэрэв орчуулбал одоо төгссөн цаг гэж орчууллагддаг бөгөөд энэ нь суралцагсдын толгойг их эргүүлдэг юм. Тийм учир зүгээр Рresent perfect гэж ийм цаг байдаг ийм зүйл илэрхийлдэг гээд ойлгочиход л хангалттай.

Present Perfect цагийн үгүйсгэсэн өгүүлбэрийн бүтэц

Subject

+

have

has

not +past participle

Анхаар ! Present Perfect цагийг болоод өнгөрсөн үйл явдлыг хэлэхэд ашиглах бөгөөд, үүнд тодорхой цаг заан ашиглаж болохгүй. Үүнд: yesterday, one year ago, last week, when I was a child, when I lived in Japan, at that moment, that day, one day гэдэг үгсийг их хэрэглэдэг. Гэхдээ Present Perfect цагт: ever, never, once, many times, several times, before, so far, already, yet эдгээр үгсийг ашигладаггүй.

Дүрмийн үйл үг

work

like

talk

play

start

study

+ ed

worked

liked

talked

played

started

studied

Дүрмийн бус үйл үг

go went gonesee saw seenhave had haddo did done

Англи хэлний өгүүлбэрийн бүтэц дараах хэлбэртэй байдаг:

Subject+Verb+Object

S- Subject буюу үйлийн эзэн

V - Verb буюу үйл үгO - Object буюу

9

тусагдахуун

Анхаар! үйл үг нь энгийн өнгөрсөн цаг биш нөхцөлт үйлийн өнгөрсөн цагийн хувирлаар хувирах ёстой.

Үгүйсгэсэн хэлбэр

I have not been to London. Би Лондонд очиж үзээгүй.

You have not worked very hard for 3 days.Чи 3 хоногийн турш их шаргуу ажилсангүй ээ.

She has not cooked dinner. Тэр орой хоол хийгээгүй байгаа.He has not seen this movie before. Тэр энэ киног урьд нь үзээгүй.We have not translated the story. Бид өгүүллэгийг орчуулчуулаагүй байгаа.They have not gone to school. Тэд сургуульдаа яваагүй байгаа.

Эцэст нь та бүхэнд сануулж хэлэхэд дүрмийн бус хувирдаг үгсийг сайтар тогтоох хэрэгтэй.

Present PastPast participle

Translation

be was, were been байх, болохbecome became become бий болохbegin began begun эхлэхblow blew blown үлээх, салхилахbreak broke broken эвдлэхbring brought brought авч ирэхbuild built built барихburst burst burst тэсрэхbuy bought bought худалдаж авахcatch caught caught барихchoose chose chosen сонгохcome came come ирэхcut cut cut хэрчих, таслах

deal dealt dealt зохицох, шийдэх, тараах

do did done хийхdrink drank drunk уухdrive drove driven жолоодохeat ate eaten идэхfall fell fallen унахfeed fed fed хооллох, тэжээхfeel felt felt мэдрэхfight fought fought зодолдох, хэрэлдэхfind found found олохfly flew flown нисэхforbid forbade forbidden хориглохforget forgot forgotten мартахforgive forgave forgiven уучлахfreeze froze frozen хөлдөх, хөлдөөхget got gotten олж авахgive gave given өгөхgo went gone явахgrow grew grown өсөх, ургахhave had had байхhear heard heard сонсохhide hid hidden нуухhold held held барихhurt hurt hurt гэмтэх, өвтгөхkeep kept kept хадгалахknow knew known мэдэхlay laid laid хэвтээгээр тавихlead led led удирдах, тэргүүлэх

10

leave left left орхихlet let let зөвшөөрөхlie lay lain хэвтэхlose lost lost хаях, ялагдахmake made made хийхmeet met met уулзахpay paid paid төлбөр хийхquit quit quit шууд хаях/орхихread read read уншихride rode ridden унах,давхихring rang rung утас дуугарах

rise rose risen өсөх, дээшлэх, нар мандах

run ran run гүйхsay said said хэлэхsee saw seen харахseek sought sought хайхsell sold sold худалдах, зарахsend sent sent илгээхshake shook shaken сэгсрэх, гар барихshine shone shone гялалзахsing sang sung дуулахsit sat sat суухsleep slept slept унтахspeak spoke spoken ярихspend spent spent зарцуулах, үрэхspring sprang sprung үсрэхstand stood stood зогсохsteal stole stolen хулгайлахswim swam swum сэлэхswing swung swung савах, дүүжигнэхtake took taken авахteach taught taught заахtear tore torn урах, тасдахtell told told хэлэхthink thought thought бодохthrow threw thrown шидэх, чулуудахunderstand

understood

understood ойлгох

wake woke woken сэрэхwear wore worn өмсөхwin won won ялахwrite wrote written бичих

11

Present Perfect questions - Одоо төгссөн цагийн асуух хэлбэр

Has he ever been to ...? - Тэр урьд нь очиж байсан уу...?

Анхаар! Гол үйл үг нь Past participle цаг дээр байна. Үүнд: (gone/done/been/spent/come...) гэх мэт.

Асуух өгүүлбэрийн бүтэц.

Form: Have/Has

+Subject

+past participle

Асуулт Хариулт- Зөвшөөрсөн Хариулт-Үгүйсгэсэн Has Mr. Bean ever been to

America? Ноён Бэн Америкад байсан уу?

Yes. He`s been to America.    Тэр Америкад байсан.

No. He`s never been to America. Тэр хэзээ ч Америкад

байгаагүй.Has he ever been to Ireland?

Тэр Ирландад байсан уу?Yes. He`s been to Ireland. Тэр

Ирландад байсан. No. He hasn`t been to Ireland. Тэр Ирландад байгаагүй.

Has he ever been to Canada? Тэр Канадад байсан уу?

Yes. He`s been to Canada. Тэр Канадад байсан.

No. He hasn`t been to Canada. Тэр Канадад байгаагүй.

Анхаар ! Present Perfect цагийг өнгөрсөн үйл явдлыг хэлtхэд ашиглах бөгөөд, үүнд тодорхой цаг заан хэлж болохгүй. Үүнд: yesterday, one year ago, last week, when I was a child, when I lived in Japan, at that moment, that day, one day гэдэг үгсийг их хэрэглэдэггүй. Гэхдээ Present Perfect цагт: ever, never, once, many times, several times, before, so far, already, yet эдгээр үгсийг ашигладаг.

Have/has - ийг хэрхэн ялгах бэ?

Has-зөвхөн (He/She/It) эдгээр эзэн бие дээр л ашиглана.

Жишээ нь:

Hehas

closed the window.

Shehas

opened the window.

Ithas

rained a lot.

Have - зөвхөн (I/You/We/They) эдгээр эзэн бие дээр л ашиглана.

Жишээ нь:

I have answered the question.We have called you.You have carried a box.They have washed the car.

The Weather - Цаг агаар

12

Verbs

Үйл үгс

Adjectives

Тэмдэг нэрс

General Descriptions

Ерөнхий тайлбар

Other Things

Бусад зүйлс

What to say

Юу гэж хэлэх

Цаг агаарыг тодорхойлж хэлэх үйл үгнүүд

The sun is shining

Нар шарж байна

It is drizzling

Бороо шивэрч байна

The wind is blowing

Салхи салхилж байна

It is raining (The rain is falling.)

Бороо орж байна

It is hailing

Мөндөр орж байна

It is pouring (The rain is pouring down.)

Бороо ширүүн орж байна

It is snowing (The snow is falling.)

Цас орж байна

It is thundering

Тэнгэр дуугарч байна

Цаг агаарыг тодорхойлж хэлэх тэмдэг нэрс

Sweltering = It is sweltering. or It is a sweltering day.

Халуун бүгчим=Халуун бүгчим байна. эсвэл Халуун бүгчим өдөр байна.

Freezing = It is freezing. or It is a freezing day.

Хөлдөм=Хөлдөм байна. эсвэл Хөлдөм өдөр байна.

Warm = It is warn. or It is a warm day.

Халуун=Халуун байна. эсвэл Халуун өдөр байна.

Cold = It is cold. or It is a cold day.

Хүйтэн=Хүйтэн байна. эсвэл Хүйтэн өдөр байна.

Sunny = It is sunny. or It is a sunny day.

Нартай=Нартай байна. эсвэл Нарлаг өдөр байна.

Cloudy = It is cloudy. or It is a cloudy day.

Үүлэрхэг=Үүлэрхэг байна. эсвэл Бүрхэг өдөр байна.

Clear = It is clear. or It is a clear day.

Цэлмэг=Цэлмэг байна. эсвэл Цэлмэг өдөр байна.

Stormy = It is stormy. or It is a stormy day.

Шуургатай=Шуургатай байна эсвэл Шуургатай өдөр байна.

Misty = It is misty. or It is a misty day.

13

Бүүдгэр=Бүүдгэр байна эсвэл Бүүдгэр өдөр байна.

Foggy = It is foggy. or It is a foggy day.

Манантай=Манантай байна эсвэл Манантай өдөр байна.

Breezy = It is breezy. or It is a breezy day

Сэвшээ салхитай=Сэвшээ салхитай байна. эсвэл Сэвшээ салхитай өдөр байна.

Windy = It is windy. or It is a windy day.

Салхитай=Салхитай байна. эсвэл Салхитай өдөр байна.

Showery = It is showery. or It is a showery day.

Ширүүн бороотой=Ширүүн бороотой байна. эсвэл Ширүүн бороотой өдөр байна.

Rainy = It is rainy. or It is a rainy day.

Бороотой=Бороотой байна. эсвэл Бороотой өдөр байна.

Frosty = It is frosty. or It is a frosty day.

Хүйтэн жавартай=Хүйтэн жавартай байна. эсвэл Хүйтэн жавартай өдөр байна.

Snowy = It is snowy. or It is a snowy day.

Цастай=Цастай байна. эсвэл Цастай өдөр байна.

Icy = It is icy. or It is an icy day.

Мөстэй=Мөстэй байна. эсвэл Мөстэй өдөр байна.

Drizzly = It is drizzly. or It is a drizzly day.

Шиврээ бороотой=Шиврээ бороотой байна. эсвэл Шиврээ бороотой өдөр байна.

Dry = It is dry. or It is a dry day.

Хуурай=Хуурай байна. эсвэл Хуурай өдөр байна.

Wet = It is wet. or It is a wet day.

Чийгтэй=Чийгтэй байна. эсвэл Чийгтэй өдөр байна.

Цаг агаартай холбоотой бусад зүйлс

Sunshine - Нартай, нарлаг өдөр Lightning - Аянга цахилгаан

Puddles - Шалбааг Raindrops - Борооны дусал

Hailstones - Мөндөр Snowflakes - Цасан ширхэг

Frost - Жихүүн хүйтэн The weather forecast - Цаг агаарын урьдчилсан мэдээ

Flood - Үер Drought - Ган гачиг

Tidalwave - Далайн давалгаа tornado / twister - Хар салхи

Atlantic / Eastern Pacific = a hurricane

Атлантын/Номхон далайн зүүн хэсэг = хар салхиNorthwest Pacific = a typhoon

Баруун хойд номхон

далай = тайфун хар салхиRest of the world = a cyclone

Дэлхийн бусад хэсэг = циклон хар салхи

Цаг агаарыг ерөнхийд нь тайлбарлах

hot, scorching

халуун, бүгчим халуун

wet, miserable, damp

нойтон, бүрхэг, чийглэг

warm, mild, fine, dry dull, grey

14

дулаан, зөөлөн, сайхан, хуурайбүрхэг, дүнсгэр

cool, refreshing

сэрүүн

cold, chilly хүйтэн, жихүүн

Юу гэж хэлэх

Цаг агаар ямар байгаа талаар яаж асуух тухай.

What is the weather like?

What is the weather doing?

Is it raining where you are?

Цаг агаарын тухай өгүүлсэн үгнүүдийн ихэнх нь тоологддоггүй үгс байдаг, иймд тоологддог үгнүүдийг шинээр бий болгох юмуу нэмэх нь зүйтэй.

Fog / Mist

A wisp of mist / fog.

Hail A hailstone

Rain A drop of rain / A raindrop

Snow A snowflake

Sunshine

A ray of sunshine

WindA gust of wind

Shapes (Хэлбэр дүрс)

Хэлбэр дүрс

Энгийн шулуун хэлбэртэй дүрснүүд

15

Rectangle -Тэгш өнцөгт

Square - Дөрвөлжин

Triangle - Гурвалжин

Энгийн дугуй дүрснүүд

Circle - Дугуй

Oval - Зууван

Гурвалжингийн хэлбэрүүд

Equilateral triangle -Адил талт гурвалжин

Isosceles triangle -Адил хажуут гурвалжин

Right angled triangle -Тэгш өнцөгт гурвалжин

3D хэлбэрүүд

Cone -Конус

16

Cube -Шоо

Cylinder -Цилиндр

Pyramid -Пирамид

Rectangular Prism -Тэгш өнцөгт призм

Sphere -Бөмбөрцөг

Математикийн дүрсүүд

Parallelogram - Параллель

Pentagon-5 өнцөгт

Hexagon-6 өнцөгт

17

Octagon-8 өнцөгт

Олон төрлийн дүрснүүд

Coffin -Авс хэлбэрийн гонзгой дүрс

Diamond -Жишүү 4 өнцөгт

Heart -Зүрхэн хэлбэр

Kite -Цаасан шувуу хэлбэр

Petal -Дэлбээ хэлбэр

Shell -Дун хясаа хэлбэр

Star -Од хэлбэр

Teardrop -Нулимсан дусал хэлбэр

Countries/Nationalities... (Улс орон, үндэстэн...)

18

Countries, Nationalities, Languages and Flags

Улс, үндэстэн, хэл болон далбаа

Country / Nationality / Language

Улс/үндэстэн/хэл

Capital Cities

Нийслэл хотууд

Flags

Далбаа

Англи хэлэнд улс орон болон тухайн улс орноос гаралтай бүтээгдэхүүн, хүмүүс, үйлчилгээ зэргийг тодорхойлж буй тэмдэг нэрүүдийг оноосон нэр гэж нэрлэх ба тогтмол ТОМ ҮСГЭЭР эхэлж бичдэг болохыг бүү март.

For example: Irish coffee-Ирланд кофе, Belgium chocolate is very famous. Белги шоколад бол маш нэртэй.

Country-Орон Nationality-ҮндэстэнOfficial Language(s)-Албан ёсны хэл

Australia-Австрали Australian English

Austria-Австри Austrian Austrian

Belgium-Белги Belgium French or Flemish

Brazil-Бразил Brazilian Portuguese

Britain/England-Англи British English

Canada-Канад Canadian English or French

China-Хятад Chinese Mandarin

Denmark-Денмарк Danish Danish

Egypt-Егифт Egyptian Arabic

Finland-Финланд Finnish Finnish

France-Франц French French

Germany-Герман German German

Greece-Грек Greek Greek

Hungary-Унгар Hungarian Hungarian

Italy-Итали Italian Italian

19

Japan-Япон Japanese Japanese

Korea-Солонгос Korean Korean

Mexico-Мексик Mexican Spanish

Northern Ireland-Умард Ирланд Irish English

Poland-Польш Polish Polish

Portugal-Португал Portugese Portugese

Russia-Орос Russian Russian

Scotland-Шотланд Scottish English or Gaelic

South Africa-Өмнөд Африк South African

AfrikaansEnglishIs NdebeleIsiXhosaIsiZulu Northern Sotho (Sepedi) SesothoSetswanaSiSwatiTshivendaXitsonga

Southern Ireland-Өмнөд Ирланд Irish English

Spain-Испани Spanish Spanish

Sweden-Швед Swedish Swedish

Switzerland-Швейцари Swiss French / German / Italian

The Netherlands-Голланд Dutch Dutch

Turkey-Турк Turkish Turkish

The USA-Америк American English

Wales-Вэльш Welsh English эсвэл Welsh

Улс орны нийслэл хот нь тухайн улсынхаа хамгийн чухал хот нь байх бөгөөд улсын юмуу төрийн дээд удирдлагууд нь уулзаж ажлаа явуулдаг засгийн газар болон засаг захиргааны төв нь байдаг.

Country-Орон Capital City-Нийслэл

Australia Canberra

Austria Vienna

Belgium Brussels

Brazil Brasilia

Britain London

Canada Ottawa

China Beijing

20

Denmark Copenhagen

Egypt Cairo

England London

Finland Helsinki

France Paris

Germany Berlin

Greece Athens

Hungary Budapest

Ireland (Northern) Belfast (regional capital)

Ireland (Southern) Dublin

Italy Rome

Japan Tokyo

Korea Seoul

Mexico Mexico City

Northern Ireland Belfast

Poland Warsaw

Portugal Lisbon

Russia Moscow

Scotland Edinburgh

South Africa Cape Town

Southern Ireland Dublin

Spain Madrid

Sweden Stockholm

Switzerland Bern

The Netherlands Amsterdam

Turkey Ankara

The USA Washington

Wales Cardiff (regional capital)

Тухайн улсын төрийн далбааг тодорхойлж хэлэхдээ тус үндэстэнг тодорхойлон хэлсэн тэмдэг нэрийг хэрэглэнэ.

Country Description The Flag

21

Australia The Australian flag

Austria The Austrian flag

Belgium The Belgium flag

Brazil The Brazilian flag

Canada The Canadian flag

China The Chinese flag

Denmark The Danish flag

22

Egypt The Egyptian flag

England The English Flag

Finland The Finnish flag

France The French flag

Germany The German flag

Greece The Greek flag

23

Hungary The Hungarian flag

Ireland The Irish flag

Italy The Italian flag

Japan The Japanese flag

Mexico The Mexican flag

Poland The Polish flag

Portugal The Portuguese flag

24

Russia The Russian flag

Scotland The Scottish flag

South Africa The South African flag

Spain The Spanish flag

Sweden The Swedish flag

Switzerland The Swiss flag

25

The Netherlands The Dutch flag

Turkey The Turkish flag

The UK The Union Flag

The USA The American flag

Wales The Welsh flag

26