Dipavamsa
Dipavamsa (Dpv.)
Input by the Sri Lanka Tripitaka Project
Released by Dhammavassarama 法雨道場
2550 B.E. (2006 A.D.)
( foreign1 font )
http://www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/2_pali/3_chron/dipava1u.htm
http://www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/2_pali/3_chron/dipava2u.htm
8Tevisatimo paricchedo
16Catibbisatimo paricchedo
24Pabca visatimo paricchedo
31Chabbisatimo paricchedo.
35Sattavisatimo paricchedo
46Atthavisatimo paricchedo
58Ekunatimsatimo paricchedo
66Timsatimo paricchedo
77Ekatimsatimo paricchedo
83Battimsatimo paricchedo
95Tettimsatimo paricchedo
113Catuttimsatimo paricchedo
129Pabca timsatimo paricchedo.
135Chattimsatimo paricchedo.
144Chattimsatimo paricchedo
160Atthatimsatimo paricchedo
168Ekunatalisatimo paricchedo
176Cattalisatimo paricchedo.
186Ekacattalisatimo paricchedo
192Dvicattalisatimoparicchedo
202Ticattalisatimo paricchedo
211Catucattalisatimo paricchedo
223Pabcacattalisatimo paricchedo
233Chacattalisatimo paricchedo.
239Sattacattalisatimo paricchedo.
252Atthacattalisatimo paricchedo.
283Pabbasatimo paricchedo.
293Ekapabbasatimo paricchedo.
304Dvapabbasatimo paricchedo
312Tepabbasatimo paricchedo
318Catupabbasatimo paricchedo
329Pabcapabbasatimo paricchedo
338Chapabbasatimo paricchedo
348Sattapabbasatimo paricchedo
360Atthapabbasatimo paricchedo
371Ekunasatthitamo paricchedo
392Dipavamso
392(Pathamo paricchedo)
401Divavamse-dutiyo paricchedo
408Bhanavaram dutiyam
415Bhanavaram tatiyam
415Dipavamse-catutho paricchedo
430Dipavamse-chattho paricchedo
446Bhanavaram sattamam
447Bhanavaram atthamam
494Sattarasamo paricchedo
566[MY ENDEAVOUR.]
Dipavamso
Namo tassa Bhagavato Arahato Sammasambuddhassa.
[ FOREWORD]
[PART II.]
63.Tato maha sena narindajo’tthaSate cha talisatimamhi
BuddheRaja’si kittisasirimeghavannoCintamani kama dado’vadata
64.Vasavgato papavatam mahadiSeno vinasesi’khilamhi
yamtamMahamati pakatika’bca vippaKata’vkari bhupati tatra tatra
65.Mahinda therassa pavatti maggamSesam sunitva’ggagunepasidiSo
vanna bimbam’sapamanato’vaKaretva theramba thale sa’bhupo
66.Tam sannivasetva maha mahenaPuram pavesesa’nuradha
sabbamVasavidure panabhupatissa Karetvapasadam varam tahim tam
67.Appesi’yitthi’yitarana’bimbeNetva’tra rakkha’bca
paribbaya’bca hapetva pujaya’nu vassa me’vamKatum niyojesi tatha
akamsu
68.Vasse’ssa rabbo navamekalivgaDesa sudattopadisampatica Sa
hemamala muni dantadhatuMidha’nayimsu’ggatahasaceta
[SL Page 002] [\x 2/]
69.Lavkissaro tam patigayhu’daggaCittosuci suddha
silamayamhiCavgotake pakkhipimananasoPamoda vacam samuda
haranto
70.Devanamadi piyatissa rabbaKarapitam bhupati
vatthukamhiSa’dhamma cakkakhya gharam panesiTam danta dhatva
vasatham puna’hu.
71.Disampati vattayi dantadhatuMaha maham khonaca lakkha
mattamVitta’mpi vissajjiya piti cetoMaho’bhavi’yam pathamo
visittho
72.Netva’nu cassam ‘va’bhayuttaramsoVihara ma’ggam pana danta
dhatumPujavidhi’vkasi para’mpikatu’Masesa ‘mevam
viniyojayittha.
73.Sudatta danto iti hemamalaYetam nayimsu’dha muninda
dathamSa’kiravèlladhivacamhi bhoggamKatvana gamam dadi te
vasimsu
74.Katva vihara’ttha dasa’gga
pubbaMatthadhikabbisatimamhivasseKammam
yatha’to’gamibhupatindoSa’nibbuto dipavaro’va bhaso.
75.Tassa’nujobhupati jetthatissoLavkaya lavghesi sitana
pattamSodanta sippamhi pavinako’vaVinesi sippejanatam taha’mpi
76.Buddhavkurassi’ddhimayam ‘varupam’Natta tathapitha
ma’passaya’bcaChatta’vkarumte manimandapa’mpiRajja’vkariso
navacassa ma’ggam
[SL Page 003] [\x 3/]
77.Tato sutotassa bhavi’ha Buddha-Daso disampatyu’dayoru kitti
Catuhi vatthuhica savgahehiRabjesi sopani ganam vadabbu
78.Bhisakka satthe’ti pavinatamkhoGato gilane supatikirayayaDaya
paro bhesaja bhattadanaSa’bhu patike khalusavgahesi
79.Game kire’ko thusavattinameBhikkham caram bhikkhu
susussita’bcaSappanakam khirama’bhubjiladdhaNipilayimsu
kimayo’ssakucchim 80.Nivedayi bhupatino tama’tthamSutvapavattim
nikhilam’mayassaNidana’mabbasi sa’tavkhanam’vaVidhaya vahassa
siraya vedham
81.Payetva ratta’mpi gahetvavitiNametva mattam samanambabhasa
hayassatam sonitaka’nti sutvaVamikimi nikkhamu’lohitena
82.Sukhi bhavi bhikkhu pamodama’ssaRabbo nivedesi
tato’pirajaSatthappaharena kimibhayo caTapassitemenirujakate’ti
83.Evam narindo pana sallakantaKiraya
pavino’bhavijivako’caGandamayo’si phanino’daramhiPhaletva nigganda
‘makasi kucchim
84.Sirimsaposo sukhito narindaBhisakkasetthamhi pamodavetoManesi
samma manina’riyenaKalla’vkaripani ganam bahuddha
[SL Page 004] [\x 4/] 85.Raje’kada bhupati bhusanenaVibhusito
vahiniya saha’yamPurindado gacchati seyyathapiDisvana sobhaggagatam
mahipam
86. Pabaddha vero’pi bhavantare’koKutthi
pakuppitva’canim’sahantoVipothayam
kattarayatthiyacaAkkocchi’nekabbidhabharatihi
87.Disvani’mam vippakati mpi kassaNa’ham sarami
katamappiyamhiCeri’sa’yam pecca kadaci kutthimNibbapayissami
tadantikassa
88.Anapayi so pana tassa cittaCaram vijane’ti
gatosa’maccoRutthoki ‘mattha’nti sakhe’va pucchiDaso’sya’yamme
kusalena raja
89.Mamam’ca manaya puradvipenaPayati nissesa
‘mavocakutthiSoporiso bhupatino pavattimNivedayi’yam mama
pubbaveri
90.Vinicchanitva punaverinotamVeram
vinodetu’mupakkamenaYutta’nti savganhi’ti
tiyojayitamSinanasokhummapavadinaso
91.Santappayitva sukhitam karitvaBapesirabbo kasina’nti
etamKarapitam so puna bhumipaloMato’ti sutva hadayam phali’ssa
92.Evamhiso vapavamanasanamTikicchayi bhupativyadhina’bcaDipadhi
vasina’hitaya gameGame’pikaretva’tha vejja sala
[SL Page 005] [\x 5/]
93.Vejjeniyojesi taham taha’mpiTesam’vakhettanu’pajivananiAdasi
hatthassabalana’vejjehapesi pakkhandha janana’sala
94.Karesi bhogena samam’vadhammaPabhasakanam sa’thapesi
vattamSaratthama’daya’pivejja sattheSaratthasavgaha’makasi
dhiro
95.Karetva keki parivena ma’ggamMahavihare panagola
panuGavadvayam’da samano’titassaViharadanalaya vapiyoca
96.Karesi ye’vampatimavatassaRajje maha dhammakathi
yatisoNiruttiya sihalikaya sutteHitayi’mesamparivattayittha
97.Tadatraja’siti sirighanassaSamabbika’sum
panasavakanamEkunatimsa ssaradamhi bhupo’Pajatitulyogami dibba
lokam
98.Suvidita vanipala’nekasampatti punnamSamanubhaviya lavka
rajja’maggam manubbamGamu’muda sakakaye ca’pi hitva paratthaIti
sumariya vibbunocarepara magge
Bhanavaram bavisatimam. -------------
Iti sajjanananda samvegajanake dipavamse vasabhadi
rajadipanonama bavisatimoparicchedo.
[SL Page 006] [\x 6/]
Tevisatimo paricchedo
1.Tato’ssa jettho tanayo’patissoRaja’bhavi bhupati dhamma
yuttoRabjesi vatthuhi pajacatuhiPakkhandharogi pasavantina’bca
2.So bhogasala api dana salo’Dicyam subha mavgala
cetiyamhaThupa’bca bimbaya ma’gga bimbamKaresi pubba
kirayaya’bhijato
3.Rajuppalam pokkharapasaya’bcaValadi hassam
punagijjhakutamAmbutthika’vkarayi gondigameVapim viharam api khanda
rajim
4.Bhupala geha’paradakkhinaya’Muposathagara varam munissaBimboka
ma’cchivaranena ca’traUyyana’marakkhiya sapadano
5Tasse’varabbe samaye dubhikkhaRogo’bhavi
tassamasambhava’bcaBhikkhuhi sutva munidhatu
bimbamSovannika’vkariya ca’smapattam
6.hapetva sapam karasampuvamha’Ropetva ce’sandana
ma’ggabimbamSilam samadaya samadapetvaVattetva
dana’bca’bhayamjananam 7.Alavkaritva pura magga vithimSamotari’tho
parivaritosoSamagato tattha sa’bhikkhu savghoBhanam’va suttam
ratanampanitam
[SL Page 007] [\x 7/]
8.Sibcamjalam rajagaho pakattheRacchapathasmim
varanividurePadakkhina’vkasya’vihimsakamoNisavasane’tha’runu’ggatamhi9.Vassam
pavassi mahiya’turakhoSukhussava’vkamsu
yada’tradipeDubbhikkharogadi bhayam bhaveyyaNiyojasi bhupati
kattu’mevam
10.Kalandakuyyanamuva’pagamitvaCaramtaham
bhattama’danicapamCoram vadhayanita ma’sukhediDisva
puna’netvachavamsusana
11.Khipitva lohakkhaliyam dhana’bcaDatva palapetva nisaya
coramSo kujjhito bhanumatu’ggate’vaChavamlahum jhapayi
takkaram’va
12.Dipe mahe thupa varana’masmimThupassa karetva’tha thuparame
rajahari cumbata kabcuka’bcaRajjam dvitalisa samam karittha
13.Rabbo’nuja tassa mahadinamaHetimnipatetva’padamhi deviTam
vallabham marayi pabbajitvaKanitthako bhatari jivamane
14.Vattitva hinayahate’sirabboRajamahesi’vkari bhatu
ghatimGilanasala garu palivuddhimKaresi lohappatihara’maggam
15.Ralaggagamam atha kotipassaVanam vihara’bca sa’darayitvaAdasi
bhikkhuna’bha yuttaravheVihara ma’ddimhi ca dhumarakkhe
[SL Page 008] [\x 8/] 16.Mahesiyanaya’pi
karayitvaSa’theravadinama’da nava’bcaKammam
viharesucajinnakesuKarapayi dana rato’ti mattam
17.Idha’ga vasse dutiyamhirabboSopahiyam gamini cina
bhikkhuVasamvivassam vinayamhi pottheLikhitva’ga tepanagayha
silo
18.Lavkayahari manihema bimbeVannesi thupe vipula
talakaSatthissahassam yatayotadaniVasimsu byakasi’ha sotapassi
19.Bodhividure vara jambudipeVisarado brahmana manave’koVibbata
vijjo’si tivedavediVadatthiko’hinda ma’ga viharam
20.Sorevatatthera varena saddhimKatva vivada’mpi
parajitosamTasso’pakatthepanapabbajitvaUgganhisammapitakattayamhi
21.Ekayano’ya ‘nti sa’ganhi maggoBuddhassaghoso
viyaghosatayaGhosohi Buddho viyamediniyamvaTam Buddhaghoso’ti
viyakarimsu
22.Tasmim tada theravaro sa’bano-Dayakhya padi karanam
gabhiramYada’ttha salini ma’kasi dhammaSavgabbamatthayamaha
viyatto
23.Parittasuttatthakatha’bca katum’Rabhittha tam revata thera
sihoDisvani’mam’voca giram ni’ha’tthaKatha’tthi asi’nita pali
mattam
[SL Page 009] [\x 9/]
24.Mahinda therena kata susuddhaSavgiti ma’rulha ma’vekkhi
ya’ggamTasihaliyattha katha visitthaVattanti dipe pana
sihalanam
25.Gantva tahim sutvaca magadhayaNiruttiya ta
parivattaye’tiVutte pasanno’va imam tatohiDipam sa’rabbo ‘ddhani
agadhima
26.Maha viharamhi maha padhanaGharam gamitva puna
therapadoSosihaliyattha katha’bca savghaPalassa batta suni
theravadam
27.Vinicchiye’so munino’sayo’tiSavgham samanetva taham
dadatuNiruttiya magadhaya mama’tthaKathamhi
kattum’khilapotthakete
28.Savgho sa’vimamsituma’ssa gathaDvaya samatthatta ma’dasi
tasmimTipetakam satthakatham
pavinoSavgayha’kasisa’visuddhimaggam
29.Therassa nepubba ma vekkhi ye’tthaSabbo’va savgho dadi
potthake soGanthakareduradisavkarakhyeViharamagge nivasam
yasassi
30.So sihaliyattha katha’pi sabbaNiruttiya magadhaya
pajanamHitaya dhiro parivattayitthaPalim’gahumtheriyi’va’cariya
31.Thero visitthattha katha cariyoGate sakicce parinitthitim
khoSo vanditum bodhi ma’gabchi jambuDipam pamokkho dutiyo
‘si’missam
[SL Page 010] [\x 10/]
32.Bhutvana dvavisa samam sa’rajjamSadadayo kariya citra
kammamMato mahanama mahipatindoPara’vgamiloka mi’mam pahaya
33.Tassa’sirabbo damilitthi kucchiBbhavo suto bhupati
sotthisenoMahasidhita pana savgha namaGhatapayi tam tadahe’va
kopa
34.Sachattagahassa pavecchirajjamAkasi vassam api savhavapimTato
samam karayi mittasenoSovihi corohi mahanubhavo
35.Tadani pandu damilena saddhimYoddhum dvipam’ruyha
puram’gamitthaGantva rane tam damilohi panduRajjam kari pabca samam
tato’ssa
36.Parinda namo’si suto mahipo’Nusasiye’vam damilo
tivassamTassa’nujo khuddaparinda namoRaja’bhavi sorasavassa
ma’ssa
37.Hitabalatthassa subhassayeteMoriya vamsiyanarapalataTaham
taham vasama’kamsu nandiVapimhi tesam’bhavi dhatuseno
38.Tassa’trajova’mbilayagu gameVasittha dattho samajatikehiSo
dhatuseno palatissabodhiSute labhi dvepuna dhatuseno
39.Pabbajjakho matula thera batteVasisato’pekkhayama’yati’mpiTam
panduko janiya ganhathe’namPesesi sigham mahati’bcasenam
[SL Page 011] [\x 11/]
40.Kharam niyogam pana pandurabboMahadinamo supine viditva Thero
surakkhi punabhagi neyyamLavkaya vebhupati hessati’ti
41.Balam gahetva atha dhatusenoKhuddena parindabhidhena
rabbaYujjhitva maresi tiritarakhyoRaja bhavi tam dutiyamhi mase
42.Vinasayi tena rana’vkariyaTasmim hate dathiya
damile’koRajja’nnusasi tisamam’va dhatuSenena nattho
thiravikkamena43.Tato’bhavi bhupati pithiyavhoSosatta masam’nu
bhavitva rajjamMaccussavasa’vgamimanavesoPacchijji’to damila vamsa
thamo
44.Bhupa’gatagama visasa sasattha nitiPubbaccita’pi maranam
kathinam samattaAccetu ma’gga carita nasahimsu
itthamVedivibhavikayira matada’mpi pubbam
Bhanavaram tevisatimam
Iti sajjanananda samvega janake dipavamse’ karasa rajadipano
nama
Tevisatimo paricchedo.----------------
[SL Page 012] [\x 12/]
Catibbisatimo paricchedo
1.Atho sahassechadhike munindaSamvaccharasmim suta
dhatusenoNaradhipo’si mita pubbalakkhiSobhesi lavkam sahajena
saddhim
2.Khandhapayitvana maha savantimKedarake’kasi
thirodike’kaRogina’sala athakala vapimGanhitva bandhesi maha
nadi’bca
3.Vinasitam bodhi gharabcaramaNeyya’vkari so viya
dhammasokoSusavgaha’vka pitakattayassaTheriya bhikkhuna’ maha
vihare
4.Sokala vapyadi viharake’tthaDasa’su karapayi
tappamanaVapicakaretvu da khuddakehiVihara ke’ttharasa vapiyoca
5.Dapesi tesam’va disampatindoSoloha pasade vare sujinneKammam
nava’vkarayi jinnakecaVisala thupesu ca tisu chatte6.Mahinda bimbam
udakarayitva Netvana therassa susana bhumimMaha maha’vkatuma’da
sahassamDipetu’manapayi dipavamsam
7.Sodantadhatussa maham vidhayaCavgotakam ramsi
ma’nagghika’bcaMahaggha mutta manikinna hemaPupphani pujesi
vasundharindo
[SL Page 013] [\x 13/]
8.Bodhimaha’vkaviya tissarajaVisala sala patimaca cetyeKaretva
pubbam vividham karitthaVasidayo so matima mahipo
9.Dveputta’sum kassapo bhinnamatoMoggallano tulyamato’ssa
rabboEka ramma duhita panatulyaPadasi sobhagineyyassatamhi
10.Talesi sodhitara’micca’veccaJhapesi tassa’mbama’tho’ti
kuddhoPabaddhaverosa’hi bhagineyyoRajje palobhetvi’ma’masurabbo
11.Pitva’ntarebhediya jivagahamGahapayi bhupati
dhatusenamSa’kassapo’ssapayi setachattamBhata’bhavesi’ gami
jambudipam
12.Vadham vidhaya’pi kariya naggamPacimukham savkhalikam
mahipamTam bhittiyanto’va karitvarutthoBandhitva limpesa’tha
mattikaya
13.Gahapayanto panakalavapimSamahitam
bhikkhuma’pu’tthapetumPamsumkhipapesi
sa’muddhani’ssaSanditthiko’yam sa’vipakavaro
14.Naradhiposunuhato yaso’tthaRasassamato vibudhana
me’vamSahavyatam papuni dhatusenoDayaparo kosaliko’va niccam
15.Rabbo’ssakale pana dighasanda-Senapatinda pparivena samiThero
mahanama bhidho mahipaCero samolokiya dipikamhi
[SL Page 014] [\x 14/]
16.Pavatti ma’ggattha kathagata’mpiUpagatam kho sutito
gahetvaYatha tatham yava mahadisena-Rajam mahavamsa
ma’ka’tihasam
17.So kassapo papa sakho’vabhatuBhito gato sigagirim
narehiBhusam duraroha ma’ram samantaTamsodhayitva varanena
samma
18.Parikkhipitvana tahimhi sihaKarena nisseni gharani
citreKaresi tannama’si tena selohapesi rakkha’bca nidhaya
cittam
19.Vasigharamtatra’pi dassaneyyamKaretvaso’va’laka
mandama’ggamTato param tam puramu’ttama’vkaSenapati tassa migara
namo20.Sanamika’vka parivena ma’ggamSakammana vippatisari
hutvaKatha’nnu mubcissa ma’nappaka’ntiPubba’vkari sila ma’rakkhi
niccam 21.Sovissaradisamanam
viharamKarapayitva’dimavatthujataSubhogagame
atirittakecaKinitva’dasi panatassabhupo
22.Dvedhitara’sum mahipassa bodhu-Ppaladivanna’ssa
viharakassaTasa’bca nama’vkarisassatasmimDente’ti kammam
pitughatakassa
23.Lokassa garayha bhaya’va
theraVadinaicchimsva’thatesa’mevaDatu’mpi
satthuppatimaya’dasi’Dhivasayumte’ti muninda bhogo
[SL Page 015] [\x 15/]
24.Niyyatavuyyanavare’calassa’Sanne
vihara’vkarisassanamaTa’ndasi so dhammarucina’paraLokaca bhito
sakabhataraca
25.Samvacchare’ttha rasame’ssa
mogga-LlanavhayobarasamukhyayodheGahetva agammi’ha
jambudipaAmbatthakolabbisaye pasiddhe
26.Bandhittha senanivaham kuthariViharake sutavi’ti’mantya’
dissamNiggabchi raja punamokkha mogga-Llano’si sannaddha balo
kumaro
27.Ambatthakolo’ti kadamba namaPura’nti
mabbanti’tihasavediGatosuranam’va sa’yuddha’mindo’Pagammu’bho’jim
dhajini’rabhimsu
28.Tahim ranesassa parajayam soBatvasiram chetva kha’mukkhi
pitvaDisampati kosiya ma’tra sattimKhipijayo’bbassa
nirussaho’si
29.Kammepasiditva mahipatissaAlahanam kariya
tassagattamSamattama’daya’pisadhanamso’Pagabchikhatto nagaram
patitam
30.Sutva pavattim yatayo viharamSamajjiya’sum
sunivatthaka’vaSuparuta’tthamsu yathakkamamsoSavghepasiditva
panammabhatya
31.Chattena manesi tama’ssa’dasihanam pane ‘ta’ntica
chattavaddhiVoharayimsu parivena ma’ggamKata’mpi tannama ma’hosi
tattha
[SL Page 016] [\x 16/]
32.Patvana rajjam satatam samenaDhammena palesi paja’tha
kuddhoSa’nihari daya ma’macca jata’Nuvattayimsu pitughataka’nti
33.Tene’va so rakkhasanamava’siVinasayi maccaganam’nugam tamSo
sota nasadi’pichedayitthaPabbajayi bhuri jane tada’to
34.Sutvana dhammam punasanta cittoDanam pavattesi’va
varivahoPhusse’nuvassam panapunnamayamPavattayi dana varam
cirassam
35.Pitussalaja dadisarathiyoDvaradhi paccam sa’hi’dasi tassa
Sihacalekariya dalhadathaKondabba nama’mpidvayam viharam
36.Sa’dhammarocina’ca sagalinam Dapesi siha calakam viharamKatva
mahanama varamhi dighaSandavhaye’da parivenadhise
37.Sorajini nama’mupassayamhiKaretva’tho
sagalikana’maggamPadasibhupo pana bhikkhuninamSada rato sasana
vuddhikicce
38.DathapabhutyavhayakotulambaKannanvayo kassapa
bhumipaleNibbinnaceto upagamma tattha Mereliyam vagga
ma’kasivasam
39.Siladikalo’ bhavi tassa puttoBhito ito kassapato’ca gantva
Sojambudipam sajanena mogga-Llanena saddhim varabodhi mande
[SL Page 017] [\x 17/]
40.Viharake pabbaji so kadaciSavghassa sadvamba ‘madasi
tasmimPasanna citto’vadi ambasama-Nero’ti tena ‘bhavi tam
samabbo
41.Sokesa dhatu’mpi labhitva tassaRajje idha’nesi
‘matabhisittoKatva’ssa sakkara ‘managgha dhatumMahaggha cavgota
vare nidhaya
42.Dipavkaravgirasa bimba vaseVaddhetva pujam
pariharakenaPavattayi so parihara ‘massa’Siggahathanam
bhaginimca’dasi
43.So sindhu rakkham pana bandhiya’sumNibbhitikam
dipa’makasirajaSamuddavelahitanavikajiSena tènanti mantya’dhi
muttise’ti
44.Senapati vuttarako sanamamPadhana gara’vkari bhumipaloKatvana
pubbam vividham paratthaGamittha attharasamamhi vasse
45. Lavka rajja’malavkarittha’ti saho samsuddhabuddhi
yasoSambuddhagama vuddhipaddhatirato sokassapamhajitoMoggallana
mahipati na visahi jetu’mpi maccumparamYate’vamsumati’yavecca
palayam hantva labhavho sivam
Bhanavaram catuvisatimam--------------Iti sajjanananda
samvegajanake dipavamse tirajadipanonama catubbisatimo
paricchedo.
[SL Page 018] [\x 18/]
Pabca visatimo paricchedo
1.Tato tassa suto dhatu-seno asi kumarakoNara devo deva
rupo-sahasse satthime jine2.Karitesu viharesu-pitara nava
kammakamAkasantappayi savgham-paccayehi catuhi’pi
3.Attharasa vihareca-karesi vapiyo tathaKaretva
dhammasavgitim-sasana’bca visodhayi
4.Janakiharanam nama-sakkataya niruttiyaMahakabba ‘maka
raja-sihala jana garavam
5.Viloketvana tam kabbam-jambudipa idha gatoTassa mitto asi
kali-daso kavikavissaro
6.Rajavanna dasi ghare-kudde pajjaddhakamlikhiYo ve punna’vkare
tassa-tutthidayam dade’vaca
7.Disvana tam kalidaso-sampunna’makari tathaMaretva tam
gharetassa-sa’ttanalikhitam’vadi
8.Asaddahitva tam raja-kalidasassa tam itiVinicchiya
sakhamtassa-pariyesi ito ci’to
9.Maritoso’ti batvana-netva mata kalebaramKaretva citakam
tattha-jhapesi tam mahipati
10.Dayhamanamsa’tam mittam-disvu’ggasocanopatiCitakam
uppatitvana-mato tassa mahesikaPabca sokatura tena-ta’pi tattha
matacite
11.Taham thane cetiyani-karetva sattabodhayoRopayimsu tato
satta-bodhivatthu’ti voharum
12.Tam kho thanam mahatitthe-ca’nuradha puruttameIcce’va ‘mevam
matiyo-tesam tesam visum’bhavum
[SL Page 019] [\x 19/]
13.Rabbo’pi tassa vasatta-anuradhapure iti Sakka tam
patiganhatum-ne’tthakoca ‘pisamsayo
14.Katva’nekavidham pubbam-dayavaso disampatiHayane
navameputa-pabbo para’maga ito
15.Tassa’trajo kittiseno-rajja’vga kata pubbako tammatulasivo
mase-navame tam vinasayi
16.Raja hutva sivo pabca-visahe jahi rajjakamTatiyo upatisso
kho-sivam hantva’si bhumipo
17.Silakalocamunatho-moggallanassa rajino bhagini
samikassa’da-saha bhogena dhitaram
18.hanantaradihi janam-savgahesi janadhipo tanaye’ko
kassapo’ti-upatissassa rajino
19.Sila kalo rajja lobha-savganhitva maha balamYujjhitum pana
pacina-tissacala’maga balo
20.Kassapo’pi dvipam ‘ruyha-sila kalam palapiyaAropesi girim
hatthim-tene’va girikassapo
21.Maha have vattamane-pekkhayam saparajayamSisam chetva
churikaya-hatthikkhandhe avatthari
22.Sutva tam upatissokho-sokasalla’nnugo
matoSaddhahayanikorajja-diva’vgamidisampati
23.Raja’bhavi silakalo-gahetva pubba sabbakamTa’mamba
samaneradi-sila kalo’ti bapayi
24.Sokho’vanipati santo-rajja’vkaresi dhammiyaMaghata’vkarayi
bhoge-vejja salasuvaddhayi
25.Anita’mattana kesa-dhatum sampujayi’nisamBodhi
puja’mpa’nudina-’makabimbani satthuno
26.Tayo putta’bhavum jettha-moggallanassa sununoAdipada padam
paci-desa’bca dadi bhupati
[SL Page 020] [\x 20/]
27.Majjhimo dathappabhuti-rajjam malayikam
labhiVasapayittho’patissam-santike ye’va rajino28.Vasse
dvadasamerabbo-kasi pura ‘mito gatoVetullavadikam dhammam-dhatu
ganthamhi vanijo
29.Anetva rajino’dasi-buddha dhammo’ti sabbayaPagganhi tam
achekatta-dhamma dhamma vijanane
30.Rajagara vidure tam-gehe katvana pujayiTathe’va katum
sakkaram-niyojesi naradhipo
31.Katvane’so silakalo-vividham pubba sabcayamSuto rajjam gato
raja-thitva terasahayane
32.Tadaccaye majjhimako-dathappabhuti namavaSuto rajjam ganhi
kama-’matikkamma mahabalo
33.Akkamo iti varentam-maresi saka bhataramMoggallano tam
sunitva-yuddha sajjo pakuppiya
34.Maha cakkam samadaya-rahera sikharim agaRaja sannayha
siviram-khandhi karinda bhudhare
35.Moggallano nisamme’tam saparadha na dipikaTena’bbe maca
yujjhantu-hatthiyuddham karomi’dha
36.Sandesam pahini rabbo-vatva sadhu’ti tammukhamGato gajam
samaruyha-moggallano’si tadiso
37.Danti ghatte’sanirava-samosuyitthanissanoDantaghate
samutthasi-jalaviya’cirappabha
38.Raja parajayam disvava-galam chindi nivariteRajja ‘mevam
divasehi-masehi ca chahi jahi
39.Tassa’ccaye moggallanova-dutiyo asi bhubhujoPaticcamatulam
culla-moggallano’tivohari
40.Patitoso’pi kaveyyo-savgahehi maha janamSavgahesi maha
savgham-savganhi paccayehica
41.Tipetaka’bca vacesi-satthakatha ‘manuttaramSaddhamma bhanake
puja-vidhina pujayi’nisam
[SL Page 021] [\x 21/]
42.Katvanaso dhammakabbam-thapetva danti sekhareSaddhamma
desanosane-vacesi nagare nisam
43.Sikhari majjhato bandhi-kadambapaga’madaramDighayu pada
kamma’nti-pattapasana vapikam
44.Bandhapayi dhana vapim-garitara’bca vapikamSaddhamma’bca
likhapesi-sasanabbhudayerato
45.Paletva sasanam lokam-soraccadi gunalayoYatha kammam gato
raja-vasse visatime ito
46.Mahesi tassa sajane-visayogena ghatiyaRajje
puttam’bhisibcitva-sa kho rajjam vicarayi
47.Kittissiri meghavanno-dutiyo bhupati
panaTipupattehichadesi-bodhighara’managghikam
48.Silakaladdhanigame-savgillavhaya vissuteBhayasivo
manave’ko-asi moriya vamsajo50.Tassa’ggabodhi
putteko-mahanago’tivissutoBhagineyyoca’bhavimsu-mahanago
vanecaro
51.Savamsike tayo bhupe-hantva bhehisi patthivoVyakasi mantiko
tamhi-sutva siseva bhupatim
52.Rajatuttho’vata’vkasi-rohana’yuttakam sakamTasmim
punapasiditva-andhasenapati’vkari
53.Pacceka bhogam katvaso-rohanam’va vasam
tahamDathappabhutinayoddhu-’vgamoggallanabhitiya
54.Osakkitva kittisiri-megharajaddhani puramGantva
ne’kunavisahe-maresi tam mahipatim
55.Rajahutva mahanago-desa’vkari yatha
puraMatattabhagineyyassa-tato matula puttakamAggabodhi
kumaramhi-uparaja ‘makaguni
[SL Page 022] [\x 22/]
56. Katva bodhi dumindassa-alavalam harimayamSadumamchadayi
bhupo-muni bimbani sandahi
57.Ada maha viharassa-game jambelakadayoUddhadi gamake
jeta-vanassa dadi bhupati
58.Khettattisata danena-niccakalika yaguyaSantappayi jeta
vane-yatayo satakamato
59.Maha vihare savghassa-duratissa sara satoSahassakhettam
padasi-yaguyasa’saradhipo
60.Mayura
parivenassa-navamkamma’bcadapayiSujinna’manuraramam-patisavkharayi
tada
61.Patthivo so mahanago-vividham pubba sampadamSabcinitva
tivassena-bhottum phala’maga divam
62.Santuttha’mita vibhava samuttikittiBhupala janavisaram
vamimsu vittamSante’vam sumariya yutti magga
yuttaBhavetha,matasiridam sade’va pubbam
Bhanavara pabcavisatimam.--------------Iti sajjanananda samvega
janake dipavamse navaraja dipanonama Pabcavisatimo paricchedo.
[SL Page 023] [\x 23/]
Chabbisatimo paricchedo.
1.Asi mahanaga naradhipassaSa’matuleyyo puna
aggabodhikaDisampati bhuta samadhina tamHirabba gabbho vidadhittha
nunam
2.Sa’matula’vka upa medinindamBhatussa ‘dasi yuva
rajakattamSabhagineyyam malaya dhipaccehapesi thantarakesu
yogge
3.Raja sacakkam yuva bhupatissaDakkhibba desam pana ‘dasi
tatthaVasam samano sirivaddhamanaVapi’bca gahapayi dalha citto
4.Giri vihara’bca kariya savghaBhogaya khetta dvisatam
pavecchiDatha vhayam dhitara’massa rajaAdasi so kho malaya
dhipassa
5.So savgha bodhi parivena’maggamKari mahasiva
samabbakassaSanamaka’vka parivena’massaPadasi ye’vam
parivaraka’pi
6.Budha’ssa rabbo’ddhani sihaliyaNiruttiya ‘kamsu vicitra
kabbePadipika ca ‘su’ matappavahoKale ‘smi’me’ke pana
mabbare’ti
7.Kurunda namam atha sabba savghimViharakam katva sanama
vapimSa’nalikeropavanam mahantamTiyojana ‘vkarayi bhumi palo
[SL Page 024] [\x 24/]
8.So loha yupam patisavkharitvaMahe ‘ssa chattimsa sahassa
bhikkhuTicivarena’ccayi dathasiva bhikkhussa ‘vade ‘kari thitva
rajjam
9.Sa’mugasena patikam viharamKaretva’tho lajjika gama
vamamBhikkhussa bhogattha ‘mada mahadi-Nagavhaya’vka parivena
kantam
10.Vetulla vado ‘tra tada’si jotiPalo maha thera varo
vivadaVetulla vadi’pi parajayitthaRaja pasiditva ‘tha manayi
tam11.Datha pabhutya vhayaka’di padoTheram parajjhitva karamhi
jataGanda hato kho bhagini sutagga-Bodhim ‘dipada gga’maka
mahipo
12.So bhupati’neka vihara bimbaThupe ca vapi atha karayitvaGato
catuttimsa samaya kammaSarikkhakam dibba sukha’nnubhottum
13.Tato ‘ggabodhi dutiyo’si bhupoPubbassa rajassa
mahallakattaTa’vkhudda namenu’da voharimsuPalesi dipam mahipo
manubbam
14.Devi’ssa dhita’si samatulassa’Siggahaka’vka sa’tha savgha
bhaddamhanantaram ‘dasi yatha raham ‘bcaVeluvana’vkariya
sagalinam
15.Jambadimamrantaragallaka’bca’Ka matupitthim puna
khirikayaSa’dhatuya geha’ma ku’nnalomaGhara’bca chattam
‘malacetiyamhi
[SL Page 025] [\x 25/]
16.Asse’ca kalamhi kalivga bhupoRane jananam marana’mpi
disvaSamvigga citto’va idha ‘gamitvaSaddhaya so pabbaji
jotipale
17.Padhana thana ‘vkari matta seleViharake tassa adasa
‘maccoMahesi va ‘gammi ‘ha pabbajum teSutva mahesi ta’mu
patthahittha
18.Amacca therassa sa’ vetta vasaViharakam pacina khanda
rajyamAdasi so savgha varassa ta ‘bcaAtha ‘ccaya ‘vga mahipo sa
‘thero
19.So jotipala tthaviramhi thupaRamamhi thupe abhivandamaneBhago
pabhijjitva pure patitthaDassesi rajam puna dukkhito’va 20.Disvana
samvigga mano ta ‘matthamTasmi ‘vkhane patthapi
kamma’maggamSa’dakkhinaya ‘kkhaka dhatu setthamhapetva pujesa’tha
loha yupe
21.Cirayamane navakammi ‘masmimRaja papabcessati dhatu
gabbhamGacchama dhatum pana gayha yam tam’Vocum ‘sa deva supato’va
‘rami
22.Raja pabuddho pana uttasantoKaresi sabbam na cirena
kammamDhatu varam ‘netva manubba loha-Ppasadato vaddhayi
samputamhi
23.Padasi lavkam saha sena dhatu-Gabbhassa vattesu ‘pahara
harimTa ‘vgopakanam ‘dadi labha gamamMahesiya ‘moda pavedayanto
[SL Page 026] [\x 26/]
24.Mahesiya katva ca sassa namamDathaggabodhi’ti akasi
vasamGavga tatam sela tatam sara’bcaTatha valahassa ‘makasi
vapim
25.Sa bhatta vamsam ‘disi bhikkhuninamKatvana so bhatta tarim
mahantimVaddhesi palim mahipo para’vgaPubbam cinitva dasama
ssamayam
26.Iti vidita muninda ssasana bhumi palaUpacita kusala sampanna
bhoga samattamSiri visara’managgham hitva maccussa
vasa’Mupagamu’miti batva no care ko hi dhamme
Bhanavaram chabbisatimam--------------Iti sajjanananda samvega
janake dipavamse raja dvaya dipano namaChabbisatimo
paricchedo--------------
[SL Page 027] [\x 27/]
Sattavisatimo paricchedo
1.Dutiyo savghatisso’si-bhupo’siggahako tatoSahassasmim sate
eka-pabbasatima hayane
2.Khuddaggabodhi rajassa-moggallano camu patiVasam rabba
rohanasmim-yuddhattham ‘bhimukho’gami
3.Kubjaram’ruyha puttena-raja sannaddha
vahanoMoggallana’mupagabchi-pacina tissa pabbate
4.Duvinnam bala kayanam-savgame samupatthiteTasmim rabbo
mahanage-madhuka cchaya’mavisi
5.Sakha’mahacca chattam ‘sa-bhumiyam pati rajinoRipusena’haritva
tam-samino dadi tavkhane
6.Chatta’mussapayi sela-muddhani tthitako tadaPatthive’so’ti
cintetva-parivaresi tam camu
7.Hatthikkhandha’varuhitva-puttam’maccam va sukhkhacamGahetva
pavisi meru-majjaram kananam dukho
8.Atha gantva vedvavanam-codito pabbaji rahoRohanam gantu
kamo-so-manihira’mupagami
9.Tatra ttha sevaka tassa-sabjanitva tayo janeMoggallanassa
bapesum-netva siha girim puram
10.Tesam chindapayi sise-dvihi masehi bhumipoSavghatisso
asiggaho-mato evam sudukkhito
11.Nisamma rajino putto-icca ‘tra sa ‘pakuppiyaHattha padani
tassa’sum-chinditum viniyojayi
12.Laddha jjayo moggallano-pura’magamma nibbhayoLavka rajja
dhipo asi-dalla namena pakato
13.Senapatim mittaduhim-malaya dhipati ‘vkariTassa puttassa
‘siggaha-thanam dadittha bhubhujo
14.Maha thupa ttayam samma-nava vatthehi chadayiDatha dhatum
kesa dhatum-mahabodhi ‘bca pujayi
[SL Page 028] [\x 28/]
15.Aka vesakhapuja’bca-sasanam parisodhayi tipetakassa
sajjhaya-’vkaresi vattayam ‘canam
16.Savghassa lonakhettani-adasi tisatadhikeMoggallana
vihara’bca-karapitthimhi karayi
17.Savgama pitthigama’bca-vatta gama viharakamKaresi cetiya
geham-tatha rakkha viharakam
18.Viharana ‘mada bhuri-bhoga game janadhipoSabcini pacuram
pubbam-vividham sata kamato
19.Kuddho malaya rajassa-ta’mupayena marayiTassa putto
asiggaho-nilinam jettha tissakam
20.Upasavkamma tena’pi-yoddhum raja’mupagamiBhuri pajja ra
rogena-rajasena mata tada
21.Rajasena pabhijjitva-palayitva’tidubbalaEkakinam
palayanta-’ma nubandhi mahipatim
22.Sihaselassa samante-marayittha narissaramRajja’vkaresi
soye’vam-chavassani disampati
23.Jettha tissa’mahi ohinam-hantum bhava patthivoPesesi sasanam
ehi-batva so malayam aga
24.Asiggaho anuradha-puram’gamma nisamsayoLavkadhipo asi
sila-meghavanno’ti vissuto
25.Bodhi’bca savgham vanditva-cetiye tini bhupatiSakkasa’tha
mahapalim-vaddhayittha sukhedhito
26. Silamaya munindassa-vihare abhayuttare jinnam
geha’makadatva-kolavapi’bca rakkhayi27.Sirinago jetthatissa-matulo
paratirakamGantvana damile’daya-ganhitum desa’muttaram
28.Upakkami tada raja-sutva yujjhitva ta’mpi caHantvana sese
pesse’ka-tatra tatra viharake
29.Sampatta vijaye rabbe-vasante sati nibbhayeBodhi vhayo
bhikkhu’bhaye-vihare bahule tahim
[SL Page 029] [\x 29/]
30.Disva dussilake raja-’mu pasavkamma dhammikamKammam yacittha
tene’va-karesi tam mahipati
31.Raho mantiya dussila-ta’mmaretva kammakamPatibahayum
bhupalo-kuddho ganhiya te tato
32.Sarasi palake’kasi-chinna hatthe sabandhaneJambudipe satam
bhikkhu-khipapesi mahamati
33.Parisodhesi paggaham-saram tassa ca sasanamTheriyavadake
raja-tehi katu ‘muposatham 34.Nimantetva patikkhitto-kujjhitvana
‘vabhasiya akkhamapiya te bhikkhu-dakkhina’vgadisampati
35.Maranantika rogena-phuttho deham sarajjakamJahitva navame
vasse-para’vgami’vanipati
36. Tato tassa suto asi-rajaggabodhi namava pakato ‘si
sirisavgha-bodhi namena manito
37.Bhataram tassu’parajje-mana’mhisicca dakkhinamAdasi samma
palesi-rattham savgham ca manayi
38.Malaye jetthatissa vho-vasam savgayha manavePubba dakkhinake
hattha-gate katvana pacchimam
39.Datha sivam sajiva’bca-gahetum pesayi lahum mayetti’magatam
bhupo-dathasivam pana’ggahi
40.Jetthatisso rana sajjo-rajasenam samotthariRaja
abbatavesena-palato turitam tada
41.Nava’maruyha masamhi-chatthe rajja
anissaroJambudipa’maga’pekkho-ayati’bca yatha tatha
42.Tato’bhavi jetthatisso-mahipalo mahabaloSasanam
paripalesi-mananiye ca manayi
43.Mahadaragiri’ndasi-vihare abhayavhayeMahaviharassa
maha-mettabodhi ‘mada sato
44.Jetavane gondigamam-padasi pacure tatoAda samvasathe
raja-tasmim tasmim viharake
[SL Page 030] [\x 30/]
45.Patisavkharayi jinne-tilakkhena niyamatoPubba ‘mevam vidham
bhupo-sabcinittha sadasayo
46.Tatiyaggabodhi bhupalo-tada paratatam gatoDamilam bala
‘madaya-kalavapi ‘mupagami.
47.Jetthatisso ‘pi senavga-’madaya samupagamiKalavapi
sakasamhi-yujjhanto attano balam
48.Disvano ‘hiyamanam ‘va-maccam gira ‘mimam bruviMahesiya
samaroca-devi pabbajja agamam
49.Sajjhayitva ca’bhidhammam-vatva pattim sarajinoDehi’ti vatva
sattiya-silam chindi sayam tato
50. Mahadevi tatha katva-phalitva hadayam mata raja pabcahi
masehi-para’vga bhuvanam mato
51.Balava jitasavgamo-aggabodhi naradhipoRajjam pakatika
‘vkasi-puna rajje patitthiya
52.Padhana ghara samissa-havkaram
samugamakamKehellarajabhaga’bca-adasi parivarake
53.Mahamanim jetavane-salagamam disampatiMayetti kassapa
vase-’dasi pubba parayano
54.Cetiyaddimhi ambila-padara’nda pulatthikePure ‘kasi
mahapana-dipakam suvicittitam
55.Manam ‘macco’parajanam-maresum tam ‘paradhitamTato ‘nujam
kassapavha-’mo parajje ‘bhisecayi
56.Dathasivo ‘ccayam sutva-manassa damilam balamGahetva tintinim
gabji-gamam yujjhitva bhupatim
57.Parajetvana dathopa-tisso’tya’hu suvissutoTatva ‘ggabodhi
bhupalo-jambudipam palatava
58.Laddhokaso idha’gamma-rajjam’gahi viyujjhiyaLoko upadduto
rabbam-savgamena’si pilito
59.Dathopatisso nikhilam-nasayi pubbarajunamDhatvavasesu
sara’bca-hemam bimbesu paggahi
[SL Page 031] [\x 31/]
60.Thuparame cetiyamhi-gahi sovannathupikamBhindittha cetiye
chatta-’managgharatanacitam
61.Puna vippatisari’va-desetum sassa kibbisamSakavatthuviharam
so-bhogena saha karayi
62.Bhagineyyo’si ratana-datho mahadipadakoAtha’ggabodhimhi
patte-kassapo yuvabhupati
63.Senam rakkhitu’mappabbo-thuparamamhi cetiyamBhetva rajuhi
mahitam-dhanasara’bca paggahi
64.Dakkhinasmim viharasmim-bhindi cetyam durasayoEva’mabbe’pi
bhinditva-aggahi dhanasabcayam
65.Karonta’mevam varetum-nasakkhi’ghapurakkhatamRaja
thuparamacetyam-bhinnam pakatika’vkari
66.Jito dathopatissena-aggabodhi disampatiRanasenam
sajjayitum-puna rohana’meva’ga
67.Tahim solasame vasse-vyadhina pahato matoTada’nujo
yuvaraja-kassapo balavahano
68.Dathopatissa’mapara-patiram’va palapiyaRajja’meka’vkasi
dipam-makuta’nne’va dharayi
69.Satam savgamato sassa-desetum kibbisam bhusamAramavapiyo
va’pi-karapayi hite rato
70.Mahamahehi sakkasi-mahacetittayam punaThuparama’bca
pujesi-bhogagamavarena’pi
71.Yupam varicavattimhi-karetva
nagasalakamMahanitthilagama’bca-naga sala nivasino
72.Therassa’dasa’bhidhammam-satthakatha’manuttaramTena
vacesu’patthaya-paccayehi yatharaham
73.Tato dathopatisso ‘tra-sena’madaya agatoKassapena’have
nattho-vasse dvadasame’bhavi
74.Kassapo dutiyo patta-vijayo’si mahadhitiBhattaggam
bhikkhusavghassa-vaddhesi pubbakamato
[SL Page 032.] [\x 32/]
75.Dhammam vacesi manetva-nagasala nivasinaPalim
likhapayu’ddissa-katandhakara vasinam
76.Patisavkharayi jinnam-kamma’vka cetiye navamTathe’va
kusala’vkasi-pahutam bhupati’nisam
77.Bahula tassa putta’sum-manavho pubbajo’bhaviChapakatta puna
tesam-vasantam rohane tada
78.Bhagineyyam samahuya-manam puttehi rajjakamTassa
niyadayitvana-taham savgham khamapayi
79.Dhamma’meva’nuvattitva-sabbam savganhi sadaroYathakamma’maga
raja-navame hayane param
80.Matulassa maharabbo-kattabbam katva sabbasoDamile
niharapesi-jane savgayha manakena
81.Nibbasema’ti’mam tasmim-thitasmim bahi damilaPuram
gahetvana’gantum-hatthadathassa parato
82.Pesesum sasanam sajju-mano’pi sasanam pituPesesi rohane
sassa-nacirena’gato pita
83.Tato mano’bhisibcittha-tatam rajje sa ‘dappulamNikayanam
tisahassa-’mada savganhi dipake
84.Hatthadatho damilanam-sutva sasana’magatoMano’pi pitaram
rajam-rohanam’va savatthukam
85. Pesetva so pubbadesam-gantva vasi jane sutoSattaha
‘manuradhamhi-dappulo’kasi rajjakam
86.Rohane vasamano so-palesi sasanam janamTini vassani
rajja’vka-yathakammam gato param
87.Pacinayam vasam mano-ranam katu’mupakkamiHatthadatho’pi tam
batva-samagabchi mahabalo
88.Tambalamhi mahayuddhe-yodha manam vinasayumHatthadatho
dathopa-tisso savesi savhayam
89.Pituccha sununo agga-bodhissa yuvarajatamDesa’bca
dakkhina’ndasi-nissite’pi susavgahi
[SL Page 033] [\x 33/]
90.Vihare abhayavho’ka-kappura parivenakamTipu thulla viharam
hi-karente theriya yati
91.Simaya’nto’ti varesum-karayi sa’bala
tahimPattanikkujjana’vkamsu-assaddho’ti vijaniya
92.Katvana vividham pubbam-vyadhina pahato bhusamNavame hayane
rajja-mato ‘si mahipo dayo
93.Khanena sampatya ‘pasavya yatramPayati sabba
acirappabha’vaTato param tasu ratim vihayaCareyya dhammabhirato
hitatthi
Bhanavaram sattavisatimam.---------------Iti sajjanananda
samvega janake dipavamse attha raja dipano nama Sattavisatimo
paricchedo.
[SL Page 034] [\x 34/]
Atthavisatimo paricchedo
1.Tato catuttho’ssa’nujo’ggabodhiNamena raja sirisavghabodhiAsi
dayalu sa’hi pubbakamiYatina ‘bhattagga ‘malokayittha
2.hanantaram ‘dani yatharaham soPalim mahanti’mpica
vaddhayitthaKarubba samputa mano mahipoMaghataka ‘vkarayi atra
dipe
3.Jinne vihare parivenakecaAkasi so pakatike manapamGame ada
bhogaraham karitvaSavghassa dase ca thapesi kamam
4.Gunam hi tinnam ratanana ‘magga’Manussarante ‘kavalim
gahetvaAka ‘kkhamalam kira subbato ‘vaPaja nuvatta ta ‘mahesu
‘mevam
5.Kamme niyutto’ssa hi potthakuttho matambiyam geha ‘maka
padhanamKappuraname parivena kanteYupam aka so damilo dhaneso
6.Sa ‘potthasato dhajini patindoBhupalanamim parivena ‘maggamSo
savghatisso’pyu ‘pabhumi paloKaresi sehaluparaja sabbam
7.Jettha mahesi pana tassa jetthaRamabhidhanam pana
bhikkhuninamUpassayam ka’ssa ada dvigamamDhatvalaya’vka malayadhipo
so
[SL Page 035] [\x 35/]
8.So bodhitisso ‘kari bodhi tissaVihara ‘mabbe idha
mandaliyaTatha ‘karum bhuri vihara rameKalo ayam pubbamayo ‘va
bhasi
9.Atha ‘param bhumipati pulatthiPura’vgato vasa
‘makappayitthaRogenaphuttho jana ‘movaditvaDiva’vgato solasamamhi
vasse
10.Vicarayi rajja ‘mato ‘tra pottha-Kuttho ‘pabhupam khipi
dathasivamvaKaraghare ‘rakkhana ‘madisitvaRabba vinu
‘bbimparibhubjitu’bca
11.Sakkoti so datta ‘mala’nti netvaRajanvayim tam abhisicca
rajjeNamam thapetva ‘ssa vicarayitthaRaja vihara’vkari so
sanamim
12.Datto sa’raja ‘dvisamam’ca rajjaMaka tato’huya’pi
hatthadatham Rajje’bhisibci sva’nusasi bhupamMaresi masehi
chahi’bhavasmim
13.Asi maha sammata vamsa jatoSa’kassapassa ddutiyassa
rabboPutto samano pana manavammoRaja’tha lavka dharani talasmim
14.Mahesi rabbo malayadhipassaDhita’si samgha lalana surupaSanto
kumaro sa’hi hatthadathaRajassa kale ‘gami jambudipam
15.Sevitva rajam narasiha nama’Maradhayi sabba pavuttiya
soPiya’ssa kanta catudhitaro caTahim vijata caturo ca ‘pacce
[SL Page 036] [\x 36/]
16.Evam vasante narasiharabbaSaddhim ranaya ‘gami
vallabhavhoRaja’have tamhi sa’manavammoSena’mpi viddhamsayi
vallabhassa
17.So manavammo’pi taham patuttamDassesi dibbana’rane
hari’caTasmim pamodo nara siha rajaSavahanam vahini’massa datva
18.Gacchahi ganhahi’ti rajja’masumPesesi lavkam puna
manavammoAgammi’mam samyuga’marabhitthaDathopatissena parajito
so
19.Etto tato para’maga sahayamDisva puna’radhiya tam
narindamSamma vupatthesi sa’yava bhupa-Catukka’ma
yacca’mapekkhamano
20.Varasmi ‘masmim pana manavammamvaRajje thapessa’nti balam
sayoggamDatvana nesi atha so sasenoSindhu ‘ntaritvo’ttara
maggahittha
21.Sena puram gantu’makhobhayitva’Rabhi sunitva iti pottha
kutthoMaha balo paccupago’si suroSo manavammo dvipa’maruhitva
22.Tam potthakuttham mahipa’bca dvejjham Palapayi tassa nara
palatamTam hatthadatham pana disva tassaSisam hagetva’ssa ca
dassayimsu 23.Sa’potthakuttho vigato mato’siTato’tra dipe sa’hi
manavammoUssapayi chatta ‘manappakaniPubbani ‘kasi atha kappa
gamam
[SL Page 037] [\x 37/]
24.Sepannikakhya’bca vihara’maggamPadhanarakkhe sirinama
yupamKaresi jinne satisavkharitthaSo pabcatimsa ssarade
para’vga
25.Tato’ccaye pabcamako’ggabodhiTassa’trajo bhupati asi
pubboKadambagona ‘bca mahatalasmimSo devapalisu girim pura’bca
26.Karesi so antare sobbhakamhiDevam vihara’vkari raja matimTe
pamsukulina ‘ma dasa’vaddhaMana bca yupam patisavkharittha
27.Suvanna chabbisa sahassa mattamSamapayitva pati
cetiyaddimJinna’bca sabbam patisavkharitthaSa’paninam’dasa’tha dana
bhande
28.Dayo mahasena viharakassaKariya’dasi vara tala
vatthumSa’gondigamakhya saram vibhinnamBandhapayi sadhu
pajahitatthi
29.Sayam’va rajje janata’ssa sammaSovaggiyam kamma’makasi
niccamChavassa ‘mevam sukata’vkaritvaBhottum’va’gabji tidivam
vipakam
30.Tassa’nujo ‘hosa’tha bhumipaloSa’kassapavho tatiyo
patitoMahajanam savgahi savgahehiPita niyam putta’miva’gga ceto
31.hanantaradi dadi tassa tassaMaghataka’vkarayi so’tra
dipeVanijjagamo pavana’bca’kasiSa’kassapacela padhanageham
[SL Page 038] [\x 38/]
32.So heligamamhi ca macchatittheKaresi
vase’mbavanopavanyamEva’mpi abbe cakaritva pubbeAkasi rajjam
chasamam manubbam
33.Tato kanittho’pi mahindanamoSampattarajjo na mahi
kiritamTassa’si mitto cirasatthuto hiMato pura’to na ca icchi so
tam
34.Sa’adipado’vi ha rajja’maggamVicarayi kassapa namabhatuSo
aggabodhim suta’moparajjehapetva’dasi puna pubba desam
35.Sutassa’dasi pana dakkhinasamDasanakam so garupaliyam hiDine
dine dapayi bhikkhunina’Mupassaya’vkasi sanamadheyyam
36.Mahindatittho pavanam sabhoga’Mabbani’kasi vividhani
pubbeKatvana rajjam matima tivassamGavesayam naka’maga
sakham’va
37.Mahinda putto karaga’mpi rajjamPacina desa dhipatissa
tassaChatthaggabodhissa padasi pabboRaja silamegha samabbako’si
38.Mahindaputtam puna oparajje’Bhisibci kale atha
gacchate’vamAgamma rajam pisuna raho’gha’Vocum mahipo paribhijji
tasmim
39.Viditva tam so sakadesa’masu’ Magamma savganhi jane
tadaniBalam gahetva ‘rabhi sampaharamBhimam ‘si yuddham kadali
nivate
[SL Page 039] [\x 39/] 40.Tahim parajitva rane’ggabodhiUpavaniso
malayam palatoTato katabbu saka bhatuno’paKaram saranto malayam
sayam’va
41.Gantva ‘ggabodhim susamadiya’ggamPuram gamitva saka dhitu
savghamAka vivaham saha tena tunnam’Tato samagga sukhita
vasimsu
42.Kadaci savgha patino’ssa agga-Bodhissa dosa pituno niyogaSa
pabbaji bhikkhuni santikasmimTassa tada matula sunu bhuto
43.Taham ta’madaya rahassa ‘magga-Bodhi kumaro tuvatam
palatoDhavoparajo sahitena saddhimYujjhitva ganhi bhariyam’sa
savgham
44.Vyapara adi nimako pavanyamMana gga bodhu pavana’bca
tacchamSo hatthi kucchimhi punadipitthiViharake karayi citra yupe
45.Jinna’bca so pakatikam karitvaYatha balam sabcini pubba
pubjamBhupo hi talisatimamhi vasseRajjam vicaretva
diva’vgamittha
46.Tato mahindassa suto’ggabodhiRaja ‘bhavi sattatamako
‘parajaMahindaputtam sakam ‘moparajje’Bhisibci rakkhi janasasanam
so
47.Jinno mahabodhi ghare nava’mpiKammam thira’vkasi kalanda
namamAramakam mallanila’bca kasiSalaka bhattam dadi vamsikanam
[SL Page 040] [\x 40/]
48.Gilana bhesajja’mada pulatthiPure vasa’vkasi pahuta
pubbamMato suto jivati bhupatismimCuto’si raja chahihayanehi
49.Tato silamegha suto mahindoVasundharindo
dutiyo’bhavitthaPitussa kalamhi sa ‘cakkapaccehatva vicaresi sayam
va rajjam
50.Rabbe matasmim janake mahanteTitthe vasi so matima
vinitoRabbo’ccayam cullapitussa sutvaNaseyyu’masum ta’ma
ripura’vga
51.Saratthiya mandaliko ‘ttarasmi’Macchejja desa’bca karam na
‘damsuSutva saseno ‘va tahim gamitvaSabbe’va te nimmathayi
nayabbu
52.Matassa rabbo ‘ggamahesi guyhamHantum niyojesi
mahindabhupamSo tam viditvana’pi taya rakkhamVidhaya gantva ‘ggahi
rajja’maggam
53.Vattu’bca maretu’masakkunantoDevim saka’vkasi piyam piyam
‘caVijayi sa sunuvaram’sa opa-Rajjam adasi mahipo sabhogam
54.Tato mahipo dhajini patissaKale’ttano jatasutassa
yuddheSuratta’mikkhitva sutam hi senaPacce thapesi suvidura
dassi
55.Tada silamegha mahipatissaSa’bhagineyyo’bhavi dappulavhoBalam
samadayu’dakalavapiMupagami samyuga ‘masukatum
[SL Page 041] [\x 41/]
56.Sutvana so tam mahipo sasenoAgabji tesam samaram ‘si
bhimamOhiyamanam dhajinim sakassaSa’dappulo ‘vekkhiya sampalato
57.Subbam puram icca’pi uttarisaMantva ‘ggahesum nagaram
paviroGantva puram te patibahayitvaRajjam vicaresi yathanayam
so
58.Pattanubalyo malayam gato’caDvebhagineyye puna ‘huya
rattimSodappulo ‘gamma puram sasenoUgghosayanto parirundhi
sigham
59.Mahinda bhunatha ‘runu’ggatamhi Matavga ‘maruyha
dhatayudho’vaYujjhitva nipphotiya ‘ratisenamPavedayi laddhajayo
savittim
60.Parajito dappulako sasena’Madaya ‘ga rohana ‘meva
patoDverajaputte’ggahi jivagahamPacinadesa’mpi susadhayittha
61.Pubbamhi desamhi thita ‘dipadaSagabha ‘mahuya’pi
rohanasmaKatvana sandhim saritatatamhiMahabbala
vasa’makappayimsu
62.Nisamma tam bhupati’nikajatamLahum bahummara bhidhana
gameNivesayi tesa’mubhinna ‘majiSudussaha’si pana kovilare
63.Tatra’pi tesam balasamhatim soRaja samugghatayi dappulo
‘thaPalatava dvevihata ‘dipadaTahim rane laddhajayo babhuva
[SL Page 042] [\x 42/]
64.Nirakula’vkatu’mimam hi thupaRamamhi sabbam atha bhikkhu
savghamSo sannipatetvi’tare sapabboPavatti’marocayi yutti yutto
65.Pasamsito tehi’pi dappulenaSandhi’vkaritva’ssatu
paragavgamDatva puram’gamma vase’kachattoDamavhaya’vka
parivena’maggam
66.Sanniratittha’bca pulatthisabbePure karitvana
‘bhayuttaramhiMahadilekham parivena ‘mitthamKaresi so bhupati
pubbakami
67.Taham tilakkheni’va vejayantamSo nekabhumam
ratanavhayupamKaretva jambonada hema satthiSahassamattena muninda
bimbam
68.Karesi culamani sabbutam’vaSabbopaharena karitva pujamTasmim
caji yupamahe sa ‘rajjamRupimaya’vkarayi bodhi sattam
69.Bimbam hi tam bhikkhunupassayamhiRaja silameghabhidhe
thapitthaKaretva jinne ‘nimisana ‘vaseTaha’nta ha’vkarayi deva
bimbe
70.So pavgulanam usabhe ca vuttimDasi gavam khiragate ‘va
sasseSahassa khettam dadi kalavapiNirassa dharam
suthira’vkarittha
71.Rabbo tada dhabbuparajaputtoMarittha senapati
‘mabbapaccamhapesi bhumipati oparajjePavattayi rajja
‘manissaro’va
[SL Page 043] [\x 43/]
72.Disampati sadhu vata nuvattiVassani visatya ‘nisam
sa’rajjamSammanu sasittha paja’sute’vaMabbi diva’vga
‘ggasukha’nnubhottum
73.Sabbo’va satta visaro dhana dhabba vittamHitva payati satanum
dayita’mpi evamBatva sato dhiti yuto vividha’mpi pubbamKubbetha
mutti matadam satatam hitatthi
Bhanavara matthavisatimam--------------Iti sajjanananda samvega
janake dipavamse navaraja dipano namathavisatimo paricchedo.
[SL Page 044] [\x 44/]
Ekunatimsatimo paricchedo
1.Atho sahasse tisate - eka pabbasame jineDutiyo dappulo tassa -
suto raja’si kittima
2.Yuvaraja’maka jettha - sutam tassa mahipatihanantara’mada
tassa - tassa ‘nejo yatharaham
3.Assosi raja paccanto - kupito mani hirakePuttam
senapati’bca’sum - pesayi te upagamum
4.Bhedakama tattha vatva - pisuna bhubhuje ubhoBhindimsu verino
hutva - ganhitum desa’marabhum
5.Mahipati ti viditva - gantva ghatesi te ubhoSamsametvana tam
desam - pulatthipura ma’gami
6.Rohana dhipati datha - sivassa sunu khattiyoMahindo pituno
suro - sapatto bhuya vegava
7.Upasavkami rajanam - disva tuttho mahipatiSavganhi tena
metti’bca - thira’vkatum’sa dhitaram
8.Devanamam tassa datva - pahesi rohanam tatoTaham vasam
palapesi - pitaram paratirakam
9.Patisavkharayi bhupo - jinne thupe viharakePatimayo ca karesi
- game dadi tahim tahim
10.Vejja sala ca karesi - pulatthi pura puvgavePandavi gamamhi
bhoga - gama sabbutakam tatha11.Samma vinicchite atte - potthakesu
likhapiyaUkkotana bhaya bhupo - thapesi raja mandire
12.Pavgula ndhana ‘salayo - karayittha taham tahamPubba
lekhe’pya ‘varetva - sasanam paripalayi
[SL Page 045] [\x 45/]
13.Mahesi cetiya ddimhi - kantaka’vkasi cetiyamBhikkhunu
passaya’vkasi - silamegha samabbakam
14.Raja dappula sela vham - vasa’mbuyyanake subhamSena gga
bodhinaga’bca - vaha dipamhi karayi
15.Pubba’vkatva bahum nekam - ‘vanim bhutva yathakkamamPariccaji
bhuvam bhupo - pabca vassehi pubbava
16.Mahindo tatiyo asi - rajatassa suto tatoSo dhammika silamegho
- dhammikatta ‘ti vissuto
17.Katum navam hi ratana - pasade ‘ti mano rameSada dapesi
getthumba - daka varam mahamati
18.Patisavkharayi jinnam - cinitva kusalam bahumCatutthe sarade
rajja - yathakammam gato param
19.Atha’tthamo aggabodhi - kanittho tassa rajinoChatta
mu’ssapayi raja - sattanam hita ‘mavaham
20.Namena pituno ca’ssa - udaya ggadi bodhikamKaresi
parivena’bca - karetva bhuta namakam
21.Sabhogam sassa verassa - bhikkhunam tisatassa caAda vihara
cetyanam - tasmim tasmim’bca gamake
22.Maccha mamsa sura dina - ‘muposatha dinesu hiPura ppavesam
varesi - sovaggiya ‘maka tatha
23.Matu patthana nirato - raja’haradina sadaCetiyam ‘ca aho
rattam - patimanesi mataram
24.Katvana vividham pubbam - mataram’va upatthitumVasse’kadasame
dibba - loka’vgami disampati
25.Kaniyo tassa tatiyo - dappulo ‘si ‘tha
bhupatiCaritta’mavivajjetva - samma rajjam vicarayi
26.Tada rohana dhisena - mahindena sunihataPutta rajana ‘magamum
- pavatti suni bhupati
[SL Page 046] [\x 46/]
27.Datva raja balam tesam - pitara nesi yujjhitumTahim rane
parajitva - rajana ‘magamum puna
28.Mahindo batina yena - yujjhanto mari bati’piTadaraja
bhagineyya - kittaggabodhino sakam
29.Dhitaram deva bhidhanam - datvana rohanam ‘nayiVaha dipa lava
rama - pabbata’vkarayi subham
30.Buddham sovannaya’vkatva - vihare jeta namakeBodha vase
vaddhayitva - maha maha’makarayi
31.Patisavkhari jinna’bca - mahapali’bca vaddhayiSenapati’ssa
vajiro - kacchava la’bca karayi
32.Thupa rame thupa gharam - hematthikahi chadayiKambu dvare ca
karesi - tula bhara’bca dapayi
33.Raja vasam bherimani - pasada nagare vareRajjam solasa
vassani - katva’gami divam dayo
34.Tatva’ggabodhi navamo - tassa putto’si patthivoRaja samatta
dipamhi - papa caram nivarayi
35.Yati cullaviharesu - gantva maha viharakamYagum ganhanti tam
sutva - tibba nibbinna manaso
36.Game tayo ca salila - cara dapiyabhupatiTahim tahim ‘ca yagum
hi - gahetum yojayi sada
37.Sannipatetva dipe’smim - yacake divasattayamKambum yatheccham
dapesi - dukkhinam sata’mavaham
38. Pubba pakam padassetum - tihi vassehi rajjatoDibba ‘vhayum
‘va mahipam - santatam dhamma carinam
39.Tadaccaye tassa ‘nujo - seno raja’si pubbavaMahesi rajino
savgha - ‘bhavi kanta piyamvada
40.Mahindo kassapo tassa - udayo ‘tya ‘nuja’ bhavumMahindo tesa
ma’bhavi - yuvabhupatita ‘nnugo
[SL Page 047] [\x 47/] 41.Kadaci pandu mahipo - jambudipa
iha’gatoArabhi ganhitum dipam - rajasena’bca peseyi
42.Pandu rajo’ttaram ganhi - vasanta damila tahamTassa’nuyata
balava - yujjhitum ‘rabhi rajina
43.Dassesi pandu raja’ttam - senaya rana bhumiyamTato’pi’havati
sena - sihala ‘sum nirussuka
44.Taham rane pabhijjitva - palataraja vahiniTam sutva
sara’madaya - bhubhujo malaya’vgami
45.Palatatta sasenaya - mahindo yuvabhupatiHatthikkhandhe sayam
sisa - ‘mattano chindi manava
46.Kassapo adi pado’pi - yodhento puna samyugeMarito pandu
bhupena - sasena pura ‘maggahi
47.Pure saram harapesi - vihare raja mandireSovanna bimbam
ratana - pasadeca ‘bhayuttare
48.Pandu bhupo sena rabba - sandhim katum’mamaccakePesesi tattha
tam tehi - bhupo sunittha sasanam
49.Sampaticchiya tam dute - savganhitva yathicchitamHatthi
dvaya’bca’bharane - pesesi tassa bhupati
50.Pandu raja tena tuttho - niyadetva puruttamamNava’maruyha
sahasa - sampayato sadesakam
51.Mahipalo puram gamma - vasi tattha sabhataramMahadipada
‘mudayam - katva padasi dakkhinam
52.Mahadipado rogena - phuttho kenaci bhirunaPubba’vkatva na
cirena - dayo maccuvasa’vgato
53.Kassapassa ‘dipadassa - caturo sunavo ‘bhavum mahadipadam
jetthassa - senassadakkhina’bca’da
54.Rohana dhisa kittagga - bodhino caturo sutaTisso ca dhitaro
asum - mahindam jetthakam sutam
[SL Page 048] [\x 48/]
55.Maretva rohanam ganhi - pituccha tassa bhataroTasmim ruttha
bhaginiyo - daya bhupa’mupagamum
56.Disva te bhupati’ti ca - mamayanto pavaddhayiTesam jettham
kassapam hi - desam ganhitu ‘pesayi
57.Gantva savahano so’pi - hantva tam ‘gahi rohanamSena’bca
udaya’bca’pi - pakkositvana bhataro
58.Tehi saddhim vasi tattha - raja kabbasu tisu hiDapesi
uparajassa -savgha namam manoramam
59.Kanitthassu ‘parajassa - mahindassa sabhatunoPadasi tissa
nama’bca - kitta sabbam mahibhujo
60.Bandhave dipike ca’pi - savganhi savgahehi caSele ‘ritthamhi
aramam - pamsukulika bhikkhunam
61.Katvana parihara’bca - dapesi ‘neka bhumakamJeta vana
viharamhi - katva pasada ‘muttamam62.Sabba so vannayam Buddham -
karetva tattha vaddhayiAbhayaddi viharamhi - viravkura
samabbakam
63.Katvana theriyana’bca - dapesi savgha senakamDeviya saha
karesi - avasa’nti manoramam
64.Karetva kesa dhatussa - sovannaya karandakamSamma pujam
pavattesi - rajjena’pi cajimato
65.Pulatthi nagare ramme - mahanetta cale subhamMahapali’bca
karesi - vejja sala’bca pacchime
66.Vihare uttare savgha - devi mahinda senakamKaretva vasam
vasesi - bhikkhavo sa upatthahi.
67.Bhaddo ca vajiro’macca - uttaro ca’pi
rakkhasoParivenavkarumvase - tannamena ca laddhake
68.Raja pubbam pavaddhento - pulatthi pura muttameVasam visatime
vasse - gato dibba sahavyatam
[SL Page 049] [\x 49/]
69.Dhana’bca dhabbam api jivita’bcaBati samattam acirantanam
hiVinassara’nti satima saritvaViraga satto vicareyya sare
Bhanavara mekunatimsatimam.------------------Iti sajjanananda
samvega janake dipavamse charaja dipanoNamekunatimsatimo
paricchedo.---------------------
[SL Page 050] [\x 50/]
Timsatimo paricchedo
1.Ahosi seno dutiyo mahadiPado tato mediniya ‘dhipo ‘traMahesi
savgha ‘bhavi tassa rabboTasso ‘paraja kaniyo mahindo2.Mahesi rabbo
‘kkhaya ‘mattha lakkhimTisadhana satti ‘ca pubba vantamSutam pasuta
suta kassapassaPadasi so dakkhina ‘mopa rajjam
3.Mahinda bhatussu ‘pabhupatissaTissaya jatam bhariyaya
savghamSo dhitaram kassapa sununo hiAka vivaham samaye
‘ppamattam
4.Pura kila’gammi’dha pandu rajaDipam vinasetva gahetva
saramGato’ti sutva viya lajjito so’Macce niyojesi bala’vgahetum
5.Tada’gato pandu kumarako’traSakena rabba paribhutako’vaDisvana
tam tutthamano sasenamCamupatim pesayi tena raja
6.Hantvana pandu mahipam kumaramRajje bhisibcitva pura
‘panitamSaram samattam janatam gahetvaSenapati gabcha ‘cirena
pito
7. Bhupo saseno jayapana ‘mevamPiva’vkari pakatika’bca
saramRabbo yati visatimamhi vasseTe pamsukula ‘pagata vihara
8.Mahinda namo’pavanipati’pi mahinda senam parivenaka’vkaRabbo
sa’tettimsatimamhi vasseMato’paraja ‘su ‘dayo kanittho
[SL Page 051] [\x 51/] 9.So loha yupam patisavkharitvaVaddhesi
sovannamaya ‘bca bimbamDhammena sodhesi tayo nikayeAka vihare
patima ca yupe
10.Sa’bhumipalo puna kanavapimBandhapayi bhuri dhana
bbaya’vaCetyacale vejja khayam visalamKaresi samma nipuna
vgavesi
11.Savgha mahesi kira savgha senam’Bhayaddike karayi tuthaka
vhoSa’sena sena pati namadheyyamSabhoga’maggam parivenaka’ mpi
12.Asse’va rabbo’ddhani nilavasaDitthi vha vetulla pulivga
‘matraDipe patitam jalitam kathabciDhara tale patu’bhavi kada
tam
13.Kale sirihasa disampatissaSa’jambudipe madhura
puramhiSammittiyakhyanvayiko’sidutthoAssaddhiye ‘ko kira papa
bhikkhu
14.Nilambaram parupiya ‘tirattoGantva sa’vesi sadumam pabhateAga
viharam tapato’va sissaPucchimsu’kappo’ya’muda ssubho’ti
15.Tampakatatta’va pasamsitva Tassa’nisamsa’bca vadittha
bhikkhuTabbavakara parama’nti nilam-Sukani ‘yeva’vkira
parupimsu
16.Vesi sura ca’ti manobhavo caPanita ‘metam ratanattayam
hiBhuvi ‘tare kavamani’va ta’nti Viyakaritva racayittha gantham
[SL Page 052] [\x 52/]
17.Tato siribhasa janadhipo tamSamekkhiya ‘kappa dhare ca
ganthamPakkhippa yupe nalakicca’masumKarittha sesa’mpi’dha nesi
koci
18.Seno narindo suta kitti tejoPubbam pahutam cini tana hetumSo
pabcatimsa ssarade jananam’Makamakama jahi’mam’vani’mpi
19.Tato’nujo tassu ‘dayo mahipoAsi hitesi janataya
niccamSabhatujam kassapa namadheyyamMahadipada’vkari bhumipalo
20.Sa’kassapavhassa sabhatujasso’Parajino dhitara’masu
senamPiya’vkari so ‘paratissa savhamDharesi bati kata savgaho
hi
21.Suto mahindo pavanipatissaKittaggabodhi’gami rohanam soTatra
tthitam matulakam nihantvaSahatthaga ‘vkasi janam vibuddhi
22.Tasmim pakuppitva naradhipo tam’Netum niyojesi
mahindasabbamBalam gahetva vajiragga namaDhipena so’gabji ta
‘maggahesi
23.Tam netva rabbonikatam mahindoNikkantaka’vkasa ‘tha rohanam
soTaham’va’dhiso puna sasana’bcaVaddhesi vapi ca pabandhi
sindhum
24.Raja tulahara’madasi tiniKkhattu’mpi thupopavane
sa’thupamSuvannapattena’pi chadayitthaKadambanajjam
thiranijjhara’vka
[SL Page 053] [\x 53/]
25.Pure viharesu saresu jinneYupesu samma pati savkharitthaSo
timsalakkham pana vissajitvaDiva’vgame ‘karasamamhi vasse
26.Tadaccaye kassapa namakhattoRaja catuttho ‘bhavi
kassapassaSa’dakkhina’nda yuvabhupatissaTissaya
‘dasa’ggabhiseka’mittham
27.Dandissaram sippina’matthikanamDanam sada dapayi
danasondoTada mahindo pana adipadoRattha’vgahetu’vgami
rohanasma28.Sutva mahipo kupito anikamPesesi yujjhitva mahinda
namoTam ‘jesi raja puna tassa tatamNesi nivattetu’mago’paraja
29.So kassapo tamsunivattayitthaDatvana raja
sakadhitaram’saPesesi tam rohana’manvayesuDussilake tisu
viniharittha
30.Sanamakam yupa’maka’bhayaddiVihara ramme mahipo thalamhiJale
ca panina’mada’bhaya’bcaCarittakam rakkhi puratana’mpi
31.Upassayam bhupaki bhikkhuninamKaresi senapati
‘lavgasenoCetyacale’ka hadayunha namamSamudda selam
parivena’maggam
32.Bhesajja gehani ca vejja salaPure’nuradhe ca pulatthi
sabbeKaresi raja puna rakkhasavhoSacara gamamhi aka viharam
[SL Page 054] [\x 54/]
33.Seno mahalekha varo sanamaSela’vkhaya’vka
mahipassa’maccoSa’colaraja parivena’maggamNattham hi karesi
yathatthitam’va
34.Tisu nikayesva’pi mandapaniCitrani karesi bahu’mpi
pubbamKatva yaso sattarasi samayamBhupo yathakamma’maga
parattha
35.Tassa’trajam pabcamam kassapa vham Rajje’bhisibci vidita gga
satthoSo dappula’vka yuvaraja’madiPadam sutam cakka camu
patindam
36.Sovanna patte abhidhamma palimLikhapayi’da
parihara’massaBhani’bhidhammam hi sabhikkhu savghoGanthakara’vka
parivena’maggam
37.Aka pure vejjagharam’bhayavheSa’bhandikakhyam parivena
setthamSo sakkasenapati savha’maggamSanamaka’vka vajirapiya’ssa
38.Upassaya’vkariya pada labcheAdasi sa theriya
bhikkhuninamSakkavha sena patino janentiSanamakam vasa ‘makasi
deva
39.Rajjam karonte mahipe’tra dipeYujjhitva coladhibhuna
tade’vaParajito pandupati’padayoSandhaya sena’bci’dha
pesayittha
40.Datva balam bhupati sakkasenaPatim pamokkham puna
pandudesamPesesi senapati yodhamanoAsakkunam jetu’mato’mayena
[SL Page 055] [\x 55/]
41.Sa’sakkasenapatino sutassaPitussa thanam dadi so
kavisoNarissaro dhammapadassa attha-Kathaya
ganthippada’muttama’vka
42.Dayo mahindo mahito va santimLokassa vuddhim puna
sasanassaKatvana sovaggiya kamma’masmaPara’vgato so dasamamhi
vasse
43.Tasmim mate dappulako catutthoVasundharindo’si tato
parajamSanamaka’vka kusala’vkaritvaSo sattamasehi
para’vgamittha
44.Tadaccaye pabcama dappulavhoTasso ‘paraja’bhavi
bhumipaloAda’dipadassu’dayassa rajo’Parajitam pandupati
kadaci45Desam sakam colabhaya jahitvaIha ‘gato tassa siri’mpi
datvaVasesi tam so nagara bahiddhaTade’ha khatta pabhavena kena
46.Pandussa papeni ‘ca viggahum soAlam hi vaseni’ha
keralanamBattam kiritadi’maha nidhayaSunitthite bhupati
viggahe’tra
47.Tato mahabodhigharassa gama’Madasi senapati rakkhato’ssaAkasi
vasam sa’hi’lavganamoRajavhaya’vka’timanohara’mpi
48.Raja pane’so vividha’mpi pubbamKatvana rattham
munisasana’bcaPaletva samma’matapana’magaSahavyatam dvadasamhi
vasse
[SL Page 056] [\x 56/] 49.Tato dayo’si dutiyo mahipoSenassa
padasi atho ‘parajjamRajassa bhita saciva tapassaVana’vgata
raju’pabhupati ca
50.Sisani tesam pana chedayimsuTene’va nibbinnamana tapassiTe
rohana’vgabchu paja parutthaRaja khamapesa’tha tam viditva
51.Raja tato pubbamahipatinamCaritta’maggam
paripalayitvaPubba’bcinitva tatiyamhi vasseKammam yatha maccu
mukham payato
52.Tassa’ccayasmim tatiyo sagabbhoSeno ‘bhisekam labhi
adipadamAko ‘dayam so yuvaraja’ma smimNaradhipo’posathiko
bhavitva
53.Akibcanana’mpi kahapananamSahassa’matta dadi
posathesuDandissaram dana’mada sade’vaSujinnavase
patisavkharittha
54.Bhupo’bhaya bbhudhara cetiyasmim’Jire sila pattharanaya
sammaDapesi talisa sahassa mattamVapisva ‘ka niddhamane sujinne
55.Mahamati ‘neka vidha ‘mpi pubbamKatvana sovaggiya
satada’mpiVasundharindo navamamhi vasseSahavyata’vgabchi sudhasinam
so
56.Tato’dayo so tatiyo’pabhupoRaja’si lavka dharani talasmimSena
dipadam upabhupati’vkaSo majjako middhasarupako’si
[SL Page 057] [\x 57/]
57.Colo tato’tara’mapekkhayam’saPanduppadese abhiseka
‘maggamPattum lahum netu’kiritakadimPesesi dute na dadi sa’raja
58.Atho sa’coladhipati hathenaTa’vganhitum pesayi’yettha
senamPaccanta dese kupite tadaniSena pati’gabchi taham sametum
59.Camupati tattha mato tato hiRaja gahetva makutadi ‘masumSo
rohana’vgabchi ‘dha colasenaPavesanam no labhi sampalata
60.Tato viduraggadhipassa senaPaccam ada so viduragga
namoColappadesam vihanitva nitamNesi’dha tam’sesa’manappaka’mpi
61.Mahavihare patimaya satthuCulamani’vka maniramsi
sobhamKatvana pubbam vividham mahindoVasse’tthame’gabchi param
sa’lokam
62.Nikhila dharani pala sampadam apadassaPada’manisa’masaram
sabcinitva manapamVapu’mpi pajahitva yantya’kama paratthaIti
sumariya satto buddhima sabcareyya
Bhanavaram timsatimam.-------------Iti sajjanananda samvega
janake dipavamseNava raja dipano nama
timsatimoParicchedo.------
[SL Page 058] [\x 58/]
Ekatimsatimo paricchedo
-----------------1.Pabca timsatime pabca-sate sahassake
jineVassu’ssapayi setata-pattam seno catutthako
2.So kho saddhamma nipuno-naradevo mahakaviMahinda’madipadam
sa-yuvaraja’maka sato
3.Kabba satthe’pi kusalo-loha yupe nisidiyaSuttantam vannayi
raja-datha dhatu maha’vkari
4.Karetva parivena’mpi-sitthagamam mahipatiTivassena
diva’vgabchi-dibbana’miva sasitum
5.Tassa’ccaye mahindo so-yuvaraja catutthakoRajavsi matima
vamse-kalivga cakka vattino
6.Jatam kumarikam agga-mahesi’vkasi bhupatiTassa duvinnam
puttana-’madipada’mada dayo
7.Akasi dhitaram so’pa-rajinim sumanoramamYathavidhi
thapesi’dha-vamsam bhupati kovido
8.Vallabho madditum rajjam-nagadipam balam tadaPesesi raja tam
sutva-senavhaya camupatim
9.Yujjhitum pesayi tattha-gantva senam camupatiNasetva vallabha
nika-savgama mandalam’gahi
10.Mahipa vallabhadi’pi-jetum patthiva’matra tuAsakkonta
narindena-karum suhada santhavam
11.Tenevva rajino tejo-jambudipe’pi patthatoPamsukulika
bhikkhuna-’magadadi ada sada
12.Nikayattaya bhikkhunam-dvikkhattum labha vasinamTula
bhara’mada raja-savgha bhoga’managate
13.Na ganhantu’ti mahipa-nidhapayi silalipimKaresi
dhammamittena-abhidhammattha vannanam
14.Vyatta bhikkhuhi vinayam-datha nagena dhimataVacesi
abhidhamma’bca-manento patthivo sato
[SL Page 059] [\x 59/]
15.Suvanna mali thupassa-manetva patta kabcukamVatthani
tassabhajetva-bhikkhunam dapayi dayo
16.Hema sajjhuka pattehi-thuparamamhi cetiyamChadapetvana
pujesi-yatharajjam mahamati
17.Jhapitam cola senaya-mandiram padalabchaneMahapali’bca
karesi-dhamma savgini mandiram
18.Maha mallaka sabba’bco-passayam kariya’riyamBhikkhunina’mada
yupam-nitthapesi manivhayam 19.Amacca caturo tassa-parivenani
karayumRabbo devi kittinama-parivena’maka tatha
20.Katva catu viharesu-mandape sumanohareDhatupuja’maka
tattha-caritta’mpi pavattayi
21. Perito’pacitaneka-pubbehi pubba mandiro vasse solasame
dibba-loka’vgami disampati
22.Tadaccaye tassa suto-kalivga devi sambhavoSeno pabcamako
raja-asi dvadasa vassiko
23.Yuva raja padam’dasi-kanitthasso ‘dayassa tuRabbo senapati
seno-pitu senapati bhavi
24.Sena patimhi paccantam-gate udaya namakamMahamallam
suttikaram-senapati’maka tada
25.Sutva tam kupite sene-bala’madaya agatePalato rohanam
raja-samacco mandabuddhiko
26.Damila ppilitam rattham-sasana’bca samekkhiyaSenena sandhim
katvana-pulatthi pura’magami
27.Saram mahesi’vka sena-patino dhitaram’nvayamSa vijata
kassapavham-puttam gotta sarupakam
28.Labham papiya samsaggam-majjam pivi nirantaramTato byapanna
citto’ca-kalam khepayi bhupati
29.Khaya’sananam padavim-hitvana dullabham varamDasame hayane
raja-maccu vasa’mupagami
[SL Page 060] [\x 60/]
30.Mahindo pabcamo tassa-kanittho tadanantaramAnuradha pure
ramme-chatta’mussapayi dayo
31.Senena senapatina-nita jatika savkuleKasirena tahim raja-dasa
samvaccharam vasi
32.Rabbo janapadavpeta-nitimaggassa sabbathaRaja bhagam no
adamsu-vuttim datu’mpi no sahi
33.Kerala’laddhavatta te-raja mandira dvarakeDhatayudha’va
atthamsu-’mmaggato so viniggato
34.Gantvana rohanam sidu-selagamamhi bandhiyaKhandhavaram
bhatujayam-devim katva tahim vasi
35.Mataya taya’cirena-dhitaram bhatubhupatiMahesi’vka taya
suto-jato kassapa namava
36.Kappa gallaka gamamhi-tato katva puram vasiSesesu pana
thanesu-abba mabbam ‘dhipa bhavum
37.Batva pavattim tam cola-raja lavka’mpi ganhitumMahabalam
pesayevttha-rohana’vgami vahini
38.Chattimse hayane rabbo-rajabhande va bhupatimSandilesam
padassetva-jivagaham samaggahi
39.Bhande ca patthivam setthe-pesayi colarajinoLavkatale vkhilam
sara-mo’jahari’va te’ggahum
40.Kumaram kassapam tam hi-vaddento gopayum sataDvadasavassikam
cola-raja tam ganhitum balam
41.Pesesi rohanam desam-khobhesi tassa vahiniKitti Buddho’ti te
‘macca-colasenam vinasayum
42.Disva kumaro jayino-’macce tate’cchitam varamGanhatha’ti
bruvi Buddho-gamam pavenikam vari 43.Savghikam kitti gahitam-bhagam
jahitu ‘matthayiRajaputta laddhavara-’macca vandimsu padake
44.Cole dvadasa vassani-vasitvana
mahindakoVasse’tthatalisatime-diva’vgami mahipati
[SL Page 061] [\x 61/]
45.Kassapassa kumarassa-vikkamabbahu sabbakamKatvana’naya
vattimsu-tassa sabbe’ha dipika
46.So’bhisekam na patthesi-rajaratthassa ‘bhavatoSabcinitva
dhanam yoddhum-savganhi vahinim bhusam
47.Samyuga rambha kalasmim-vatatavkena pilitoMato dvadasame
vasse-samayoso ‘sya’rajako
48.Kitti namo dinana’ttha-nijanam sampavattayiHantvana tam
mahalana-kittivho rajatam’vgami
49.Rohanasmim vasam vasse-tatiye colasamyugeParajito
sahatthena-chetva sisam mato sayam
50.Athe’ko vikkamapandu-kalatitthe vasam samamRajja’vka
jagatipalo-ramabhijaniko’bhave
51.Ghatetva vikkamandum-rohane catuhayanamRajja’vkaresi tam
cola-hantva devi’bca dhitaram
52.Sara’bca pesayum colam-pandusunu parakkamoVassadvaya’maka
rajjam-tam’mpi cola vighatayum
53.Tato lokissaro sena-pati colabalam’khilamSamma’bhibhuya
sahasa-sato thiraparakkamo
54.Rajja’mpatva rohanasmim-vasam kajaragamakeBahukkhattum
kittinama-kumarena parajito
55.Khedam patto kitti khatta-’masakkonto’va
jetaveKittisesattanam yato-chassuvassani thitvi’ha
56.Pamadika lobhavimuhika caSabbe vinasam tuvata’vgamentiIcce’va
‘mabbayi’tara’mpi kiccamPahaya dipe suratim kareyyaBhanavaram
mekatimsatimam.----------------Iti sajjanananda samvegajanake
dipavamseDasaraja dipano namekatimsatimoParicchedo.--------
[SL Page 062] [\x 62/]
Battimsatimo paricchedo
1.Mahapabbo mahabhago-kittinamo patapavaAsi khatto’ssa
vamsadi-pavatti ri’ha vuccate
2.Raja bhijana samabhuta-mahinda vhaya rajinoDevala lokita
ca’sum-duve matula dhitaro3.Pasuta kassapa sabbam-paticca
matulattajamPutte duve moggallana-loka vhe lokita sute
4.Moggallano jetthasuto-mahasami’ti vissutoGunasarehi saro
so-vasam kappesi rohane
5.Natta dathopatissassa-rabbo pabbaji sasanePatthasenasane
vuttham-pasade karite sayam
6.Selantara puna’netva-yatindam tam
vasapayi.Selantarasamuho’si-yato bhikkhu samuhito
7.Devalaye tato rattim-bhikkhum vasetva ekakamVibudhanumatam
tam’va-mulatthane thapapayum
8.Yathanusasanam tesa-’me va vattanti
patthivaDathopatissanvayajam-bodhim paticca lokitam
9.Dhitaram Buddhanama sa-alabhittha manoramamMoggallanassa
tam’dasi-sa tam paticca kitti ca
10.Mitta mahindo ce’te’te-rakkhito caturo janeAlattha jettha
putto so-kitti terasa vassiko
11.Sikkhita dhanusippe’ko-mahaviro mahabaloLavkam katham
gahessa’nti-savkappo manaso’bhavi
12.Tade’ko Buddharajo’ti-lokasenanino bhayaMalaya cala
padesu-cunna sala vhaye vasi
13.Kittissa sura virattam-samvaccharika nayakaSavgha sutvana so
kitti-sevitabbo’ti nicchiya
14.Dute tadantikam nesi-sutva tassa vaco lahumGeha aga
sarivagga-pitthigamam dhanuddharo
[SL Page 063] [\x 63/]
15.Vasam taham pesayitva-sevake dittha samtthitamJetva bodhi
vala gamam-cunna salam samagato16.Tatra tthito vasa’vkasi-malayam
visayam lahumKittamaccassa tanayo-devamallo’pi rohanam
17.Gantva kumaram sampassi-saseno sadaram dayoKhatto pannarasa
vasso-bandhitvana ‘siputtikam
18.Adipadattanam gamma-hirabba malaya’vgatoKhandhavaram
sa’bandhesi-tato remuna pabbate
19.Tattha’pi samyuge loka-natha senanino balamPamaddiya sakam
kitti-ppatapam vaddhayi bhusam
20.Kassape’ko kesadhatu-nayako rohane tadaNijanam vattayi
cola-samanto tam pavediya
21.Pulatthi nagara’gabchi-yoddhum kajara gamakamKesadhatu rane
hetva-damilam vahinim lahum
22.Yojetva rakkhake rakkha-sila simaya nibbhayoPavekkhi kajaram
gama-’madipado’pi tam suni
23.Nihantum kesadhatum so-’nika sannahi tejavaKesadhatu sunitva
tam-sippatthala ‘mupagami
24.Pabca yojana ratthiye-jane ca’diya vegasaSamasanne
rajasute-so gato khadiravganim
25.Solasavassiko kitti-gato kajara gamakamKesadhatu’pi
chammasa-’manubhotvana rohanam
26.Samyugaya taham’gabji-rajasunussa vahiniKesadhatu siram
chindi-tahim savkula samyuge
27.Yuvaraja sa’vijaya-bahu’ti vidito
tahimBheri’bcarapiya’macce-thapento’pi padantare
28.Cole madditu’mavani-pala rattha dhivasinoUpaye yojayi
cola-raja sutvana tam tatha
29.Senanim pesayi datva-pulatthi purato balamSo gantva kajara
ggamam-duppasayha’nti janiya
[SL Page 065] [\x 65/]
30.Sadesam puna ra’gabchi-yuvaraja savahiniSippatthale vasam
rabbo-ramabba visaye jane
31.Dhanajata’bca pesesi-mahaggha vasana dihiPunna’va tariyo
ye’ttha-nesi tuttho sa’bhumipo
32.Vasi tammala gamasmim-karonto jana savgahamAbbamabbassa
bhinnatta-raja ratthiya rantuno
33.No dadimsu karam cola-bhupo datva balam tahamPesesi sacivam
so hi-mahatittha samotari
34.Kamena rohana’vgantva-ravidevacale vasamAke’kadasame
vasse-cole’bhimadditum tada
35.Mahadipado dugga’vka-paluttha pabbate
vasiTaha’maju’bhayesam’si-khara nasesi damile
36.Palayamanam senani-’manubandhiya seninoSisam tamba vitthi
game-ganhu’pakaranehi ca
37.Tato senanumatiya-pulatthi pura’muttamamGato khatto
vahiniya-tam sutva cola bhupati
38.Ganhitum khattiyam tibba-kopo lavkam mahabbalamPesesi bahujo
ta’bhi-batva senapatim’nayi
39.Saseno pana senindo-’nuradha pura santikeVattesi yuddham
colehi-rane khattabalam pati
40.Pahaya nagaram khatto-villikabanaka’vgamiHantva ‘macce duve
tattha-thitva vatagiri’vgato
41.Yodhento tattha temasam-patibahesi damileMaritassa rane
kesa-dhatunetussa sodaro42.Saram nasam tassa ruttho-gutta salaka
mandalamKhohesi yuvabhupalo-gantva maccutthale tada
43.Sena nivesa’vkaretva-khadiravgani duggatoPalapetvana
kubula-galla tam sampalapayi
44.Palayanto sa’colana-’mupantika’mupagamiKhattiyo tambala
ggame-karetva duggamam balam
[SL Page 065] [\x 65/] 45.Gantvana so mahanaga-kulavhaya pure
vasamColehi yujjhitum senam-sajjesi thiravikkamo
46.Dakkhinasam vasam kattu-pavine sacive
duvePesesa’bbamahamacca-yugam cole pamadditum
47.Tuvatam sindhu nikata-maha panthamhi pesayiNita te
dakkhinam’macca-colasena nivesane
48.Bhuri vasam karitvana-maha tittha ‘vgamum lahumSindhu
velabjase’macca-pesita ca tahim tahim
49.Senanivese lumpetva-pulatthi pura santikamAgamma pesayum
dute-khattiye’tu’ti tejava
50.Yateha’maccehi dvisu-kata’maccanta suratamSutva sannayha
senavgam-cole ummulitu’vgami
51.Bandhapesi taham khandha-varam cola’tivikkamaPulatthi nagare
sabbe-samo sarimsu yujjhitum
52.Bahiddha purato cola-katva savkula samyugamParajita puram
gantva-dvara kotthaka nissita
53.Saddha masam pavattesum-gutta dvara’pi samyugamPuna khatta
nuvatta te-ravideva calavhaya
54.Puram pacissa varana-’mullavghitvana sajjukamSamulam damilam
senam-ghatayum pattasabjayo
55.Sanaya vijayabahu-pure bheri’bcarapayiColarajo’hinamano-sena
puna napesayi
56.Masattaya’matikkamma-vandaniye’bhivadayamPulatthi
pura’magabchi-tada’dimalayo suto
57. Balaneta khattiyassa-veri hutva purantikeAndu
gama’mupagabchi-dhajinim’daya yujjhitum
58.Khatto gantva ta’mu hacca-pulatthi pura’magatoVidhaya rajja
kiccani-vidhivedi tahim tato
59.Samladdha savgama jayo-kittima muttima sutoSahasse chasate
vasse-sampatte navame jine balaneta khattiyassa-veri hutva
purantikeAndu gama’mupagabchi-dhajinim’daya yujjhitum
58.Khatto gantva ta’mu hacca-pulatthi pura’magatoVidhaya rajja
kiccani-vidhivedi tahim tato
59.Samladdha savgama jayo-kittima muttima sutoSahasse chasate
vasse-sampatte navame jine
[SL Page 066] [\x 66/]
60.Mahamahena’nuradha-pure’bhiseka mavgalam anubhotva
tato’gamma-pulatthi nagare vasam
61.Namena’si sirisavgha-bodhi’ti vidito yasoVirabahum’nujam
so’pa-rajje’bhisicca dakkhinam
62. Datva kanittha bhatussa-jayabahussa rohanamAda
ta’madipadatte-thapetvana yathavidhi
63.hanantarani’maccanam-pavecchiya yatharahamYathayutti karam
rajje-gahetum viniyojayi
64.Chatta gahaka neta ca-dhamma gehaka nayakoBhataro setthi
natho’ti-tayo rabbo bhavum ripu
65.Te palata jambudipa-’mekuna visa hayaneAgammi’ha
rohana’bca-malayam dakkhinam tatha
66.Parivattayimsu raja-gantva malaya rohaneGhatetva ripavo
vupa-samesi samaye’cite
67.Dakkhinam samani bhatu-vamsajam savicam lahumPesetva samare
veri-uttasetvana sulake
68.Niratavkam sa’karetva-pulatthi nagara’vgatoColadese thita
lila-vatiya saha dhituya
69.Mubcitva jagati pala-mahesi cola hatthatoLavka’magamma
lavkindam-passi so suddhavamsatam
70.Batva lilavati’vkasi-mahesim sa yasodharamDhitaram labhi
bhupalam-paticca merukandaram
71.Dhitara’bca viracamme-’da sa labhi dvidhitaroJettha
lilavatinama-sugala’si kanitthika
72.Kalivga raja nvayajam-tiloka sundarim
varamVamsatthitim’pekkhayam so-mahesiyatte’bhisecayi
73.Subhadda sumitta loka-natha ca ratanavaliRupavati’ti’ma
pabca-vijata dhitaro’pi sa
74.Puttam vikkamabahu’ti-labhittha pubba
lakkhanamPandurabbo’nujam mittam-sakam’dasi mahipati
[SL Page 067] [\x 67/]
75.Sa manabharano kitti-sirimegho’ti
vissutoSirivallabho’tesunu-pasuta sukati tayo
76.Suhaddam virabahussa-sumittam jayabahunoPadasi
manabharane-dhabbam ca ratanavalim
77.Lokanatham kittisiri-meghavhassa ada yasoMataya
rupavatiya-sugalam sirivallabhe
78.Rajadevi bandhumadhu-kannavadi nujam subhamAda
vikkamabahussa-sutarim’bhijanatthiko
79.Tato vikkamabahussa-lilavati’mpi kaminimPada
saddhim’sabhogena-batijanahite rato
80.Cirassam parihinam’dhi-karanassa vinicchayamYathavidhi
pavattesi-mahipo nayakocido
81.Pulatthinagare ramme-purarakkhaya cu’nnatamPakaram
digghikaya’ma-thira’vkarayi bhumipo
82.Tade’pasampada kamma-gana puraka
bhikkhunamAppahonakataya’nu-ruddha rajantikam lahum
83.Nareso ramabba rattham-dute nayittha sopadeSamyama guna
sampanne-vibbata pitakattaye
84.Pabca visati matte’pi-bhikkhavo thera sammateAnapetva tato
samma-pabbajja’bco’pasampadam
85.Dapetva kulaputtanam-manetva pitakattayamKathapetvana
jotesi-muninda sasanam varam
86.Bahuvihare karetva-pulatthi pura
puvgaveNikayattayavasinam-’mada bhogehi’nekaso
87.Karetva danta dhatussa-pasada’ntimanoharamMahamaha’bca
karesi-santatam’va yathapura
88.Tulabhara’bca tikkhattum-dandissaram patissamamAda
likhapayitvana-savghassa pitakattayam
89.Kannata cola rajuhi-pesite’ha pahenakeAdiyitva’gata
duta-rajino’damsu laddhake
[SL Page 068] [\x 68/]
90.Tesa’mubhinnam sakkatva-tesa’do sakadutakeKannatadutehi
samam-pesayi sapahenake
91.Colo sihala dutesu-pattesu visayam sakamChedapetva
kannanasa-virupe’kasi dutake
92.Disva tatha’gate dute-dosuddipita manasoSajje tva damile
dute-kanta pasadhanehi ca
93.Tuyham rajje mamam va’tha-yadi’cche yujjhitum
yahimColaraje’tvi’dam vatva-pesesi dutake lahum
94.Vijayabahu bhupassa-vikkamatisayassa tuBhitiye’ha
balassa’pi-viggahena’ji no’bhavi
95.Bandhapayi mahaheli-pabhuti vapi solasaBhinna ca vapiyo
tatra-tatra pakatika’kari
96.Pabandhiya vibhinnamso-tilavatthuka matikam subhikkha’vkari
nirenava-puretva manihirakam
97.Siripada ppanamaya-gacchanta manusa’bjaseKilamantu’tima
dana-vuttiya sumanaddike
98.Datva gilimalaya vham-silalekham thapapayiMahavase pabca
aka-matapitana’lahane
99.Dhiro vihare bahavo-patisavkhasi jinnakeParivena’vka
vijaya-bahum so tittha gamake
100.Mahakavi’dasi’neka-kaveyyesu hite ratoPaveni gamam
sadhanam-raja maccadi sununam
101.Siloke racite sutva-yatharaha’mada dhanamBhupo’pi sihala
kabba-racaneso mahamati
102.Virabahu’parajaca-baddhaguna viharakeBandhesi cetiyam
cola-nasitam vapikam tahim
103.Rabbe samanusasante-’parajini mate satihapesi jayabahum
so-’parajje yati kamato
104.Datva vikkamabahussa-adipada padam yasoTassa’trajassa
padasi-rohanam gajabahuno
[SL Page 069] [\x 69/]
105.Taham gantva mahanaga-kulavhaya puram tatoKatvana rajadhanim
so-vasi tattha yatharuci
106.Raja sirisavghabodhi-vijayabahu vikkamoCiratthitika
kiccani-akasi loka sasane
107.Sa’pabcapabbasasamam’va ana-Cakkam pavattetva
vasundharindoSamavhito devaganena dibba-Rajja’mpi katum’va
diva’vgamittha
Bhanavaram battimsatimam.----------------Iti sajjanananda
samvega janake dipavamse sirisavghabodhi Vijayabahu rajappavatti
dipano nama Battimsatimo paricchedo.-----------------
[SL Page 070] [\x /]
Tettimsatimo paricchedo
1.Mitta’nujam bhupatino suta’ssaTayo ca’macca yatayo ca
sabbeMahadipadassa tu rohanasmimhitassa ‘narociya raja nasam
2.Savgamma mantetva’tha lavka rajje’Bhisevana’ndum yuvarajino
teAdamsu manabharanu’parajjamTayo sagabbha jayabahuna’ma 3.Pulatthi
nama nagara sasenaGanhama tam vikkamabahu khattamVinikkhamum so
puna tam sunitvaPura viniggamma saka’tivego
4.Pitussa alahanathana’mattaDisva vinodessa’miti’ti
sokamvaGaccham pulatthim nagaram sasenoPathantarale bala’ma gatam
so
5.Disve’kaviro kata sampaharoPalapayitvana diso disam teParajite
sodariye tayo’piLavajjayo yava chavara’matta
6.Samaccajivo sa’pulatthi sabbamPura’vgami tata susana
bhumimPassam daram cetayi samjahitvahanantaram’da sacivesu
samma
7.Bhatuhi manabharanavhayo soSarohanam
dakkhinapassa’masumSahatthaga’vkatvi’ti
virabahuSuto’vakittissirimeghadhise
8.Rattham sahassassa ca dvadasa’ttaDatva taham tam vasitum
niyujjaSo kho mahanaga kula ppurasmimVasi sirivallabha
namadheyye
[SL Page 071] [\x 71/]
9.So bahujo’da’tthasahassa ratthamSa’uddhanadvara bhidhana
gamamKatva vasi tamhi tu rajadhanimMata ca mitta jayabahuraja
10.Kittissiri megha sakasakamhiVasimsu te sodariya’parajjuIssa
para vikkamabahu rabbaVinikkhamum vahiniya hi yoddhum
11.Batvana tam vikka bahu bhupoGamittha tesam ‘bhimukam sasenoSo
dakkhinasmim pana bodhisena-Valavha game samare jinittha
12.Pabca yojanavhayamhi ratthakeTe palayu’masu duggamam
tatoSattavo’nubandhi ganhitu’mpi teAriyo tu viradeva pakato
13.Sahatthaga’vkattu’masesa lavkamMahaditittham ‘vatari
sacakkoKalyanito ta’bca sunitva rajaPavekkhi mannarama
namagamam
14.Maresi yuddhe patu viradevamPahaya chandam samare
sagabbhaVasimsu ratthesu sakesu eka-Cchattam pabhu no caturo’pi
katum
15.Pavaddhitam tam vijayadibahuRajena lokam pana
sasana’bcaDubbuddhayo hapayu’matra dipeBuddhadibhoge
api’hacca’nagghe
16.Pada’nujivisu ca vikkamadiBhujo pajeso hi pulatthi sabbePure
videsina’mada bhatanamBhuri vihare’pi sadhatuka’gge
[SL Page 072] [\x 72/]
17.Sa’pattadhatussa ca dantadhatuVarassa dinne
manimuttake’piSovannabimbe ca vichejja kamamVayam nayi
titthakaro’va tuccho
18.Disva yati sasanaloka’mevamNattham vinibbinnamana’ggapattam
Dathabhadanta’bca samadiyitvaLahu’vgamum rohana’ma ggabuddhiva
19.Mitta ca devi jayabahu rajaKala’vkarum rohanake tadaniDevi ca
manabharanassa mittaPabhavati dve ratanavali sa
20.Sutam pasuta’mita pubba lakkhamSettham kumara’mpi
satejakittim hapetva lavkam’khila jambu dipamSameka chatta’vkaritum
samattham
21.Tassa’risammaddana dipabaha-Yoga parakkantibhujo’ti
sabbaAnvattha’ma si’tha param ‘satatoMato’si manabharano
narindo
22.Kittissiri megha samabba bhupoJetthassa rattham pana
adiyitvaTam rohanam’da sirivallabhassaDve dhitaro’daya piyam
kumaram
23.Gantva sirivallabha santikamhiVasi mahesi ratanavali saTato
parakkantibhujo kumaroSajatabhumi’vgatava vasittha
24.Rajjam vicaretva samekavisaVassani so vikkamabahu rajaParam
yathakamma ‘maga’ssa puttoAsi’bhabahu dutiyo narindo
[SL Page 073] [\x 73/]
25.Ittham hi tasmim gajabahu rabbePulatthi sabbe nagare
vasanteDve bhataro yujjhiya tena saddhimGamum parajitva sayam
purani
26.Tato sirivallabha mandalesoLoka’mpara’vgabchi sake
purasmimKittissiri megha naresa batteDhabbo parakkantibhujo
kumaro
27.Pavaddhayam sikkhita sippa sattha’Gatagamo cheka taro
nayamhiMahosadhadibbhuta suravira-Setthapadanani sunitva tehi
28.Samo na hessam mama jatiya’laMa’tra tthito ce’pi
manorathassaNa hehiti siddhi’ti rajarattha-Ppayana’masum
pavara’ntya’vecca
29.Ghara’bhinikkhamma sa’jati rattimRaho kumaro
badalatthalavhamPato’va gama’vgami dighamaggamKhepetva senapati
savkhasabbo
30.Rajjassa simacarime vasantoPaccuggamitva
sahasa’darenaPatiggahesi puna tappayanamRajassa’narociya
icca’vecca
31.Pahesi dute mahipassa tenaKata’mpi tam vabcana’masu
batvaGhatapayi nikapatim ‘sa vitta-Rasim niyojesi bhate gahetum
32.Kittissirimegha vasundharindoTam ganhitum pesayi
cakkajatamPalapayitvana sukhena senamTato kumaro
siriyalagamamva
[SL Page 074] [\x 74/]
33.Atikkamitva siriyalasela-Sanne’ti
sannaddharanayudho’vaBuddhavhagamam samupagamitvaTaham vasi kabci
dinam vidhibbu
34.hitassa kalassarake ‘bhabahu-Rajassa
senapatino’saya’mpiPesesi batum manujam salekhamSenapati’gamma
mahipasunum
35.Samadaro passi paticca pannamMam passitu’bca’gamanam
vara’ntiSavganhi tam sadhu sudhi pasannoUpagami so gajabahubhupam
36.Paccuggamitva mahipo kumara’Maropayitva sathitam
mahebhamPamodava pavisi rajagehamVasam taham so caturo upaye
37.Pesetva lekham janikaya tunnamNijanujam bhaddavatim
kumarimAnapayitva gajabahu rabboSamappaya’ttham
nijahatthaga’vka
38.So kabcikalam nivasam bahiddhaTammandaliyesu
vipakkhapakkheBatu’bcinitva nijasamibhattiPurassare
keca’higunthike’va
39.Samuddikabbu viya keci vejjaNibhe’va madi purise
pavineAbbatavesena taham taha’mpiPesesi vuttanta ‘mavedayum te
40.Kumarasetthassa tu vikkamadiGunassilagham kathitam
janehiSutva narindo gajabahusavkamJanesi tasmim puriso maha’yam
[SL Page 075] [\x 75/]
41Batvana dussavka ‘mimam pahaya payana’magga’nti
vicintayitvaPure taram sassa balam janadi-Padavhathanam pahinitva
bhupam
42.Upagamitva sajane’pi datthumGacche’ti vatva
yuvarajaratthamRattim’bhinikkhamma pura saravha-Gama’vgato vahiniya
samam’va
43.Kittissiri megha pabhu pavinaKumarapattim pana sutva
rabboGharam sametu’ti kumarabattamPahesi dute’mhi vilambamane
44.Upagamitva ratanavali tamAdaya dassesi
mahipatissaSamekkhiya’modamano
kumara’Mavoca’maccabhimukhamhi’yittham
45.Tumhe kumaram anuvattathe’tiTesam hi niyyatayi tam tato
hiKittissirimeghanarissaro soMato sikhikicca ‘maka’ssa dehe
46.Tato kumaro sivasamsini’vaNakkhattayogamhi mahadipadamPatva
padam tam gajabahurabboBapesi manabharanassa ca’pi
47.Savghayha’macce padavippadanaRajjassa simaya
samantakutaAsagarappattanato sasenamNivesayi tatra ca tatra
yoggam48.Samattalavka’vkira chatta’me kamKattu’mpi’dhitthaya
sadhabbake hiSabbadi’middham vijitam sakassaKatum viditva
la’miti’dipado
[SL Page 076] [\x 76/]
49Ahuya’macce sarakhatakadim Bandhapiya’sum kasi kamma
vuddhimKattum niyojesi vana’mpi vutthiJatam vina lokahitam
parittam
50.Ma gabchi sindhum manihemajata-thanam thapetva aparatra
khetteKarapitum vedayi te sajiva’Rabhimsu vaddhetu ‘mato saloka
51.Setummukha jajjaranamanajja’Rattakkaravha
sutakotthabaddhamBandhapayitva suthiram gabhiramSumatika’vkarayi
setumaggam
52.Ubhosu passesu mahatavim’saChedapiyabbihi sahassavaheKhette
pavattapayi’dani so khoDeso kasiya vidito ‘si kamme
53.Parakkama ssindhu mahasaradiEkuna talisa pamana
vapiBandhapayitva patis