DEVRE TEOREMLERİ

1

DEVRE TEOREMLERİ

2

Doğrusallık (Lineerlik) Özelliği

• Etki ile tepki arasındaki ilişki eğer doğrusal şekilde tanımlanabiliyorsa, bu ilişkiyi sağlayan eleman lineerdir.

• Bir devrenin girişi ile çıkışı arasında lineer (doğrusal) bir ilişki varsa –yani giriş ile çıkış birbiri ile doğrudan orantılı ise-bu devreye lineer devre denir.

• Doğrusal elemanlardan kurulu bir devre de doğrusal davranış gösterir.

3

Doğrusallık (Lineerlik) Özelliği

Doğrusallığın Şartları

• Toplanabilirlik

• Çarpılabilirlik

4

Örnek:

.1 ,5

;3 ,15

AIoiseAIsEger

AIoiseAIsEger

5

Süperpozisyon (Toplamsallık)

• Toplamsallık özelliği; lineer bir devredeki bir eleman üzerindeki gerilim düşümü (veya akım geçişi) o devredeki herbir bağımsız kaynağın o eleman üzerindeki etkilerinin (gerilim düşümü veya akım geçişi) cebirsel toplamına eşittir şeklinde ifade edilir.

6

• Süperpozisyon yönteminin uygulama adımları:

1. Devredeki biri hariç tüm kaynaklar kaldırılır (Akım kaynakları açık devre, Gerilim kaynakları kısa devre) ve çıkış bilinen devre analizi yöntemleri kullanılarak belirlenir.

2. Tüm kaynaklar için Adım 1 tekrar edilir.3. Devre dışı bırakılarak teker teker etkileri

hesaplanmış olan kaynaklardan elde edilen ifadeler cebirsel olarak toplanır.

Süperpozisyon (Toplamsallık)

7

j

R1V

e +

-L N

i

j

+

-V1

R1

i1

L N

i2

-L N

+

V2

eR1

21;21 iiiVVV

8

Örnek

21 vvv

Vv

VvVv

10

82;21

9

ÖRNEK 4.11: Vab değeri nedir?

Elektrik Devreleri, Nobel Yayın Dağıtım, sayfa: 48

10

Kaynak Dönüşümü• Kaynak dönüşümü, bir gerilim kaynağına “Vs”

seri bağlı bir dirençten “R” oluşan kaynağı, bir akım kaynağı “is” ve buna paralel bağlı bir direnç “R” formuna dönüştürme işlemidir. Bu işlem her iki yönlüdür.

Vs=isR veya is=Vs/R

11

Kaynak Dönüşümü•Bu işlem aynı zamanda bağımlı kaynaklara da uygulanabilir:Bağımlı kaynak: Bir kaynak (akım veya gerilim) devredeki diğer elemanlardan birisine bağlı bir şekilde değişim gösteriyor ise bu kaynak bağımlı kaynaktır.

12

Örnek, Vo=?

13

Böylece, vo=3.2V olarak bulunur.

14

7

2A

6V2A

I

Örnek: Kaynak dönüşümü kullanarak I değerini hesaplayınız.

AI 5.0

15

Substitution (Yerine Kullanma) Teoremi

20V

+6 I2

4V

4

-

8

I3

V3

I1

20V8V

-

I3

V3

6

I1+

8I2

V3

6+

-20V

I1

1A

8

I3

I2

I1=2A, I2=1A, I3=1A, V3=8V

I1=2A, I2=1A, I3=1A, V3=8V

I1=2A, I2=1A, I3=1A, V3=8V

16


• İki taraflı bir DC devrenin (ağın) herhangi bir dalındaki gerilim ve akım ifadesi biliniyor ise, bu dal farklı elemanların farklı kombinasyonları şeklinde oluşturulabilecek farklı bir devre ile değiştirilebilir. Öyleki yeni devre seçilen dal için aynı akım ve gerilim ifadesini sağlamalıdır.

17


N1N N2Vs+

-

Is

Vs

NN1 OR NIs

N1

18

ÖRNEK 4.31: I akım değeri nedir?

Elektrik Devreleri, Nobel Yayın Dağıtım, sayfa: 56

DEVRE TEOREMLERİ

Documents