-
277
Pangalawang Batas ang ibig sabihin ng Deuteronomio. Ganito ang
itinawag dito dahil sapagkakalagay nito sa ating Biblia pagkatapos
ng kabuuan ng mga batas na nasa mga aklat ngLevitico at Mga Bilang.
Subalit unang isinulat ang Deuteronomio kaysa mga ito. Para
pag-isahin ang mga utos at mga kaugalian ang unang layunin nito at
para ibigay sa Israel ang Batasna katatagpuan nito ng buhay.
At nang inedit ang Deuteronomio, sa ika-7 dantaon bago dumating
si Kristo, higit salimandaang taon na ang lumipas mula nang
makipagtagpo si Moises sa Diyos. Nasakop na anglupain ng Kanaan,
naitatag na ang Kaharian nina David at Solomon at pagkatapos ay
nahati.Bumagsak na ang mas malaki at mas masaganang probinsya sa
hilaga na tinatawag na Kaharianng Israel. At gayon ding kapalaran
ang nagbabanta nang mga taong iyon sa Kaharian ng Judana probinsya
sa timog.
Noon ipinagbigay-alam ang Batas na ito ni Yawe. Inilantad nito
sa kanyang bayan angdahilan ng kanilang mga pagkatalo at iniaalok
ang isang pagkakataon para maligtas. Matagalna itong nalimutan sa
Templo sa panahon ng pag-uusig ni Manases. Ngunit ang pagkatuklas
ditosa taong 622 (2 H 22) ang siyang pinakaugat ng reporma ni
Yosias.
Si Moises at ang Deuteronomio
Tinanggap ng bayan ng Israel at ng kanilang mga pastol ang
Deuteronomio bilang salita ngDiyos at aral ni Moises, pero ang mga
pari at ang mga propeta naman ang sumulat nito. Binuodnila sa mga
pahinang ito ang kanilang karanasan sa kabuuan ng kanilang
kasaysayan.
Tulad sa iba pang mga libro sa Biblia, inilagay sa bibig ni
Moises ng mga sumulat ngDeuteronomio ang mga diskursong gusto nila
mismong sabihin sa kanilang bayan. Gawa-gawalamang ang
pagsasalaysay nila na bago mamatay ay nakinikinita na ni Moises ang
masaklap nakapalarang naghihintay sa kanyang bayan. Sinasabi nilang
sa kanya galing ang mga babala atmga batas na pupuwede pang
magligtas sa Israel. Sa totoo’y ginagamit ng Deuteronomio
angpangangaral ng mga propeta tungkol sa katarungan at pag-ibig:
ito ang kauna-unahangpagsisikap na ginawa sa daigdig para bumuo ng
isang lipunang may pagkakaisa’t pagka-kapatiran.
(PAGE 277)
DEUTERONOMIO
-
278DEUTERONOMIO 11 Ito ang mga salitang sinabi ni Moisessa buong
Israel sa Disyerto ng Araba sa
kabilang ibayo ng Ilog Jordan, sa tapat ng Suf,sa pagitan ng
Paran, Tofel, Labam, Haserot atDishab. 2 Mula sa Bundok Horeb
hanggangKades-Barnea, labing-isang araw nilang nilakadang
kabundukan ng Seir. 3 At ngayon, sa unangaraw ng ikalabing-isang
buwan sa ikapat-napung taon ng kanilang pag-alis sa Ehipto,sinabi
ni Moises sa mga anak ng Israel anglahat ng iniutos sa kanya ni
Yawe tungkol sakanila.
4 Pagkalupig kay Sihong taga-Hesbon na haring mga Amorreo at kay
Og na hari ng Basan nanaghahari sa Astarot at Edrei, 5
sinimulangipaliwanag ni Moises ang batas na ito. Nasalupain sila ng
Moab, sa kabilang ibayo ng Jor-dan.
Ang unang pagsasalita ni Moises:ang mga hukom
• Sinabi ni Moises: 6 “Sa Bundok Horeb,sinabi sa atin ni Yaweng
Diyos natin – Matagal nakayo sa bundok na ito. 7 Iwan ninyo ang
lugar naito at magpunta sa kabundukan ng mga Amor-reo at sa mga
karatig-bayan nito sa Araba, saKabundukan, sa Kapatagan, sa Negeb
at saDalampasigan, sa lupain ng mga Kananeo atLebanon, hanggang sa
malaking Ilog Eufrates.
8 Tingnan ninyo, iniaalok ko sa inyo anglupaing ito, puntahan
ninyo at angkinin anglupaing ipinangako ko sa inyong mga
ninuno,
kina Abraham, Isaac at Jacob, at sa lahat nilanginapo.
9 Sinabi ko sa inyo nang panahong iyon –Hindi ko kayo kayang
pasaning mag-isa.10 Pinarami kayo ni Yaweng Diyos ninyo, attingnan
ninyo, sindami na kayo ngayon ng mgabituin sa langit! 11 At libong
ulit pa sana kayongpadamihin ni Yaweng Diyos ng inyong mganinuno,
at pagpalain gaya ng ipinangako niya.
12 Ngunit paano ko malulutas na mag-isa anglahat ninyong
problema at usapin? 13 Pumilikayo ngayon ng mga lalaking matalino,
mauna-wain at kinikilala mula sa bawat tribu ninyo. Atitatalaga ko
silang pinuno ng sambayanan.
14 At sumagot naman kayo – Maganda angipinagagawa mo sa amin. 15
Kayat mula sa mgapinuno ng inyong mga tribu, pumili ako ng mgataong
marunong at kinikilala, at itinalaga silabilang mga pinuno ng
tigsasanlibo, tigsasan-daan, tiglilimampu at tigsasampu, at bilang
mgaopisyal din para sa bawat tribu. 16 At ibinigay koang utos na
ito sa mga hukom – Asikasuhinninyo ang mga reklamo ng inyong mga
kapatid,at hatulan nang may katarungan ang mgausapin ng mga
magkakapatid na Israelita, o ngisa sa kanila at ng dayuhan sa
inyong piling.
17 Huwag kayong magpapaimpluwensyakaninuman sa inyong
paghuhukom, kundi pa-reho ninyong pakinggan ang dukha at ang
ma-yaman, ang makapangyarihan at ang mahina.At huwag kayong matakot
kaninuman sapagkatkayo’y mga kinatawan ng Diyos. At kung may
Ang Pag-ibig ng Diyos at ang Lupang Pangako
Iniutos ni Moises na sakupin ang lupain ng Kanaan. Sinasabi ng
Deuteronomio na dahilregalo ng Diyos ang lupang ito, kailangang
sundin ng Israel ang Batas para manatili ito sakanilang
pag-aari.
Tanging paglilingkod lamang kay Yawe ang mga salita ni Moises.
Inilalahad naman ngayonng Deuteronomio ang mga dakilang batas ng
pag-ibig ng Diyos.
Ang Diyos ang unang nagmamahal. Hindi basta-basta na lamang
ibinibigay ng Diyos angkanyang pag-ibig sa lahat, kundi minamahal
niya sa natatanging paraan ang mga pinili niyangmaglingkod sa kanya
(Dt 7:6-8). At nasa mga ekstraordinaryong pagkilos ng Diyos para
saIsrael nang ilabas niya ito mula sa Ehipto (Dt 4:32-40) ang
magpapatunay sa pagkapili sa Israel.
Kailangang tumugon ang Israel sa Diyos nang may pag-ibig sa puso
(na siyang wala sasampung utos). Tingnan Dt 6:1-9.
Kailangang manatiling nagkakaisa ang mga Israelita, marunong
magmahal at magpatawadsa isa’t isa (Dt 15). At kailangan silang
magkaisa na ang iisang Templo ng Jerusalem angpinakasentro (Dt
12).
Ang pagmamahal sa Diyos ay pagmamahal sa kanya sa katapatan (Dt
13).
1
-
279 DEUTERONOMIO 1usaping maging napakahirap para sa inyo,dalhin
ninyo ito sa akin at ako ang haharap dito.
18 Nang panahong iyon, sinabi ko sa inyo anglahat ng dapat
ninyong gawin.
Pag-alaala sa paghihimagsik sa Kades19 Sa wakas, pagkaalis natin
sa Horeb, ni-
lakad natin ang malawak at nakakatakot nadisyertong nakita ninyo
patungo sa kabundu-kan ng mga Amorreo, tulad ng iniutos sa atin
niYaweng Diyos natin. At pagdating natin saKades-Barnea, 20 sinabi
ko sa inyo –
Dumating kayo ngayon sa kabundukan ngmga Amorreo na ibinibigay
sa atin ni YawengDiyos natin. 21 Tingnan mo, Israel, ang
lupaingibinibigay sa iyo ni Yawe. Umahon ka at ang-kinin ito, gaya
ng sinabi sa iyo ni Yaweng Diyosng iyong mga ninuno. Huwag kang
matakot nipanghinaan ng loob.
22 At lumapit kayong lahat sa akin, at inyongsinabi – Magpadala
tayo ng ilang lalaki na uunasa atin para saliksikin ang lupain, at
sabihin saatin ang daan papunta sa mga siyudad na pu-puntahan
natin.
23 Maganda ang mungkahing iyon, kayapumili ako ng labindalawang
lalaki mula sa inyo,isa para sa bawat tribu. 24 Umalis sila at
umahonsa kabundukan hanggang makarating sila saLambak ng mga
Ubasan, at sinaliksik ito.25 Pagdating nila roon, kumuha sila ng
mgabunga ng lupa, dinala nila ang mga ito pabalik atisinalaysay sa
atin ang kanilang nakita. Sinabinila – Maganda ang lupaing
ibinibigay sa atin niYaweng Diyos natin.
26 Ngunit ayaw ninyong umahon, kundi nag-rebelde laban sa utos
ni Yaweng Diyos ninyo.27 At nagsimula kayong bumulung-bulong
sainyong mga tolda – Ayaw na sa atin ni Yawe.Inilabas niya tayo sa
Ehipto para lamang ibigaysa kamay ng mga Amorreo na lilipol sa
atinglahat. 28 Saan tayo pupunta? Tinakot tayo ngating mga kapatid
sa kanilang ibinalita sa atin
na: Mas malalakas at mas malalaki kaysa atinang mga tao roon.
Malalawak ang siyudad atabot hanggang langit ang mga pader.
Atnakakita pa kami roon ng mga higante.
29 At sinabi ko sa inyo – Huwag kayongmasindak ni matakot sa
kanila. 30 Si YawengDiyos ninyo na nangunguna sa inyo ang siyaring
lalaban para sa inyo tulad ng ginawa niyapara sa inyo sa Ehipto. 31
Nakita rin ninyo angkanyang ginawa sa disyerto, pinasan niya
kayohabang daan tulad ng pagpasan ng ama sakanyang anak hanggang
makarating tayo salugar na ito.
32 Ngunit hindi pa rin ninyo pinaniwalaan siYaweng Diyos ninyo.
33 Siya ang nanguna sainyo sa inyong paglalakbay sa paghanap
nglugar na mapagkakampuhan. Itinuro niya sainyo ang daan sa
pamamagitan ng apoy kunggabi at ng ulap kung araw.
34 At nang marinig ni Yawe ang ingay nginyong mga reklamo,
nagalit siya at kanyangisinumpa – 35 Wala isa man sa masamang
lahingito ang makakakita sa magandang lupaingipinangako kong
ibibigay sa inyong mga ninuno36 maliban kay Kaleb na anak ni
Yefone.Makikita niya ito, at ibibigay ko sa kanya at sakanyang mga
anak ang lupang kanyangnilakad, sapagkat matapat siyang sumunod
kayYawe.
37 Nagalit din sa akin si Yawe gawa ninyo,kaya sinabi niya sa
akin – At pati ikaw, hindi karin makapapasok doon, 38 kundi ang
iyongayudanteng si Josue na anak ni Nun ang siyangmakapapasok.
Palakasin mo ang kanyang loobsapagkat siya ang magbibigay sa Israel
ngpamana nito. 39 Ang inyong mga anak na walapang muwang ngayon sa
mabuti at sa masamaang makapapasok doon. Sa kanila ko ibibigayang
lupain at magiging kanila ito. 40 Ngunit parasa inyo, bumalik kayo
sa disyerto papunta saDagat ng Mga Tambo.
41 At sumagot kayo sa akin – Nagkasala kami
Inaalaala ng unang kabanata ang pagkakaroon ngmga hukom. Dahil
si Moises ang unang mambabatasng kanyang bayan, lagi nang ang
kanyang awtoridadang siyang tutukuyin ng mga dumating na
kasunodniya. Ginugunita rin nito ang paghihimagsik sa Kades:mula pa
sa simula ng kanilang kasaysaya’y napatu-nayan na ng Israel kung
gaano kabigat ang kabayaranng pagsalungat sa magaling na tagubilin
ng kanyangDiyos.
Isinasalaysay naman ng ikalawa’t ikatlong kabanataang pagdating
sa Lupang Pangako. Si Yawe angsiyang naghatid sa kanila sa kanilang
lupa at kailangannila siyang pakinggan kung gusto nilang patuloy
namabuhay nang malaya sa kanilang lupain.
• 1.6 May kanyang mga batas ang bawat bansa.Bunga ito ng
mahabang karanasan ng bayan at ngpagninilay ng mga pinuno nito. Sa
ganito ring paraannabuo ang mga batas ng Israel. Ngunit kaiba sa
ano pamang bansa ang karanasan ng Israel.
Kaya isang mahabang diskurso ang inilalagay sabibig ni Moises ng
mga sumulat ng Deuteronomiobilang introduksyon sa mga batas ng
Israel. Ditoipinaaalaala sa Israel ang panimulang karanasangiyon.
Hindi inuulit ng mga unang kabanatang ito angtungkol sa mismong
pag-alis sa Ehipto kundi angtungkol sa mga pangyayari sa disyerto
lalo na angnangyari sa Kades na oasis sa timog ng Palestina
kungsaan “apatnapung taong” tumigil ang mga Israelita.
-
280DEUTERONOMIO 1kay Yawe. Aahon na kami ngayon at lalabangaya
ng iniutos sa atin ni Yaweng Diyos natin.Kaya kinuha ng bawat isa
ang kanyang mgasandata, sa pag-aakalang madali ang umahonsa
kabundukan. 42 Subalit sinabi sa akin ni Yawe– Sabihin mo sa
kanilang huwag umalis paralumaban sapagkat wala ako sa kanila,
kunghindi’y matatalo sila ng kanilang mga kaaway.
43 Sinabi ko ito sa inyo ngunit hindi kayonakinig. Sinuway ninyo
ang utos ni Yawe atumahon pa rin sa kabundukan sa inyong
kaya-bangan. 44 At hinarap kayo’t pinagtataga ngmga Amorreong
nakatira sa kabundukang iyon,para silang mga putakteng humabol sa
inyomula Seir hanggang Horma. 45 At lumuluhakayong nagbalik sa
harap ni Yawe, ngunit hindiniya kayo dininig o pinakinggan man ang
in-yong tinig. 46 Kaya matagal na panahon kayongtumigil sa Kades,
at alam ninyo kung gaanoiyon.Ang daan sa disyerto
1 At bumalik tayo at naglakad patungosa disyerto sa daang
papunta sa Dagat ng
Mga Tambo, gaya ng iniutos sa akin ni Yawe. Atmatagal nating
nilibot ang kabundukan ng Seir.
2 At sinabi sa akin ni Yawe – 3 Matagal nakayong naglilibot sa
kabundukang ito, lumikokayo ngayon sa hilaga. 4 Iutos mo ito sa
samba-yanan: Dadaan kayo sa lupain ng inyong mgakamag-anak, ang mga
taga-Seir na mga anak niEsau. Katatakutan nila kayo, ngunit
pakainga-tan ninyong 5 huwag silang lusubin sapagkathindi ko
ibibigay sa inyo ang kanilang lupain nikapirasong lupa na inyong
tinutuntungan. KayEsau ko ibinigay ang kabundukan ng Seir
bilangkanyang pag-aari. 6 Babayaran ninyo sila ngpilak para sa
inyong pagkain at inumin, 7 sapag-kat pinagpala ka ni Yawe sa lahat
mong gawa, atkasama mo siya sa iyong paglalakbay sa ma-lawak na
disyertong ito. Apatnapung taon monang kasama si Yawe, at
kailanma’y di kanagkulang ng anuman.
8 Kaya dumaan tayo sa lupain ng ating mgakamag-anak na mga
taga-Seir na mga anak niEsau. Iniwan natin ang daan ng Araba
papun-tang Elat at Asion-Gaber, at lumiko tayo sadaang papunta sa
disyerto ng Moab.
9 At sinabi sa akin ni Yawe – Huwag monglusubin ang Moab o
ibuyong lumaban, sapagkathindi ko ibibigay sa iyo ang alinman sa
lupainnito. Ibinigay ko na ang Ar sa mga anak ni Lotbilang kanilang
pag-aari.
10 (Noong una’y mga Emim ang nakatiraroon – isang bayang malaki,
marami at sin-tangkad ng mga Anakim. 11 Itinuturing din silang
mga higante tulad ng mga Anakim, pero tina-wag silang Emim ng
mga Moabita. 12 Dati ringnakatira sa Seir ang mga Horeo, ngunit
pina-layas sila at pinatay ng mga anak ni Esau. At silaang tumira
sa kanilang lugar tulad ng ginawa ngIsrael sa lupaing kanilang
pag-aari na bigay sakanila ni Yawe.)
13 At ngayon, tumawid kayo sa ilog ng Zared.Nagpunta nga tayo sa
ilog ng Zared. 14 Tat-
lumpu’t walong taon na tayong naglalakad mulaKades-Barnea
hanggang sa pagtawid natin sailog, hanggang pumanaw na ang buong
hene-rasyon ng mga mandirigma, tulad ng sinabi niYawe. 15 Laban sa
kanila maging ang kamay niYawe, hinayaan silang mamatay sa
kampohanggang sila ay maubos.
16 Sa wakas, pagkamatay ng lahat ngmandirigma, 17 nakipag-usap
sa akin si Yawe atkanyang sinabi – 18 Papasok ka ngayon sa
mgahangganan ng Moab na katapat ng siyudad ngAr, 19 at makakaharap
mo ang mga Amonita.Huwag mo silang lusubin ni hamunin sapagkathindi
ko ibibigay sa iyo ang anumang lupain ngmga Amonita. Ibinigay ko na
iyon sa mga anakni Lot bilang pag-aari.
20 (Itinuturing din iyong lupain ng mga hi-gante na dating
nakatira roon. Zommim angtawag sa kanila ng mga Amonita. 21 Sila’y
isangbayang malakas at marami, matatangkad atmalalaking tulad ng
mga Anakim. Subalit nilipolsila ni Yawe sa pamamagitan ng kamay ng
mgaAmonita na nagtaboy sa kanila at umangkin sakanilang lupain, 22
tulad ng kanyang ginawa samga anak ni Esau na nasa Seir; nilipol
nila angmga Horeo at inangkin ang kanilang lupainhanggang ngayon.
23 Gayon din ang ginawa niyasa mga Heveo na nakatira sa mga
kampohanggang Gaza; pinalayas sila ng mga Caftore-ong pumataya sa
kanila at sumakop sa kanilanglugar.)
24 Tumawid kayo sa Ilog Arnon. Tingnanninyo, ibinibigay ko sa
inyong mga kamay siSihon, ang Amorreong hari ng Hesbon, sampung buo
niyang lupain. Simulan mo ngayon dinna angkinin ang kanyang lupain
at makipagla-ban sa kanya. 25 At sisimulan ko namang papag-hariin
sa lahat ng bayan sa silong ng langit angtakot at sindak sa iyo.
Marinig lamang nila angpangalan mo’y manginginig silang parang
ba-baeng nanganganak at masisiraan ng loob saharap mo.
Ang tagumpay laban kina Sihon at Ogat pagsakop sa kanilang
lupain
26 Mula sa disyerto ng Kedemot, nagpadalaako ng mga sugo kay
Sihong hari ng Hesbon,
2
-
281 DEUTERONOMIO 3hindi natin naagaw sa kanila: ang buong
rehiyonng Argob na kaharian ni Og sa Basan. 5 Anglahat ng ito’y mga
siyudad na napapaderannang mataas, may mga pinto at trangka,
bukodsa napakaraming nayong walang pader.
6 Pinuksa natin ang mga ito para kay Yawe,pinatay ang lahat ng
tao, tulad ng ginawa natinkay Sihong hari ng Hesbon: pinuksa natin
parakay Yawe ang lahat ng siyudad, ang mga lalaki,mga babae at mga
bata. 7 Mga hayop lamang atmga nasamsam sa mga siyudad ang
tangingitinira natin para sa ating sarili. 8 Inagaw natinnang
panahong iyon ang lupain sa dalawangharing Amorreo, ang lupain sa
kabilang ibayong Jordan mula sa Ilog Arnon hanggang BundokHermon 9
(Siryon ang tawag ng mga taga-Sidonsa Hermon, at Senir naman ang
tawag dito ngmga Amorreo). 10 At nabihag natin ang lahat ngsiyudad
sa talampas at ang buong lupain ngGalaad at Basan hanggang Selka at
Edrei, mgasiyudad sa Basan na kaharian ni Og.
11 (Si Og na hari ng Basan ang kahuli-hu-lihang nalalabi sa lahi
ng mga higante. Makikitasa Rabba na siyudad ng mga Amonita
angkanyang kamang bakal na apat at kalahatingmetro ang haba, at
dalawang metro naman anglapad.)
12 At napasaatin ang lupaing iyon. Ibinigay kosa mga tribu ng
Ruben at Gad ang kalahati sakabundukan ng Galaad pati ang mga
siyudadnito, mula sa Aroer sa tabi ng Ilog Arnon. 13 Atibinigay ko
naman sa kalahati ng tribu ng Ma-nases ang nalalabi sa Galaad at
ang buongBasan na kaharian ni Og, kasama ang buongrehiyon ng Argob.
Noo’y tinatawag na lupa ngmga higante ang buong lupain ng
Basan.
14 Kinuha ni Yair na anak ni Manases angbuong rehiyon ng Argob
hanggang sa mgahangganan ng Gesuri at Maacati. Tinawag niyasa
kanyang pangalan ang mga siyudad na ito nahanggang ngayo’y
tinatawag na mga nayon ngYair.
15 Ibinigay ko ang bahagi ng Galaad kayMakir. 16 At para naman
sa mga tribu ng Rubenat Gad, ibinigay ko ang lupain mula sa
Galaadpalusong hanggang Ilog Arnon (nasa kala-gitnaanan ng ilog ang
hangganan) at hanggangIlog Yabok na kahanggan ng lupain ng mga
anakni Amon. 17 Kahanggan nito sa kanluran angAraba, at sa silangan
nama’y ang Jordan mulasa Keneret hanggang sa dagat sa disyerto
natinatawag na Dagat Asin, sa paanan ng BundokPisga.
18-19 Pagkatapos, iniutos ko noon sa inyo –Ibinigay sa inyo ni
Yaweng ating Diyos ang
taglay ang pahatid na ito ng kapayapaan –27 Padaanin mo ako sa
iyong lupain, at sa daanlamang ako mananatili, hindi ako liliko sa
kanano sa kaliwa man. 28 Pagbilhan mo kami ngpagkain na babayaran
namin ng salapi upangmakakain kami, at ng tubig upang makainomkami.
Padaanin mo lamang kami 29 tulad ngginawa sa amin ng mga anak ni
Esau na nasaSeir at ng mga Moabitang nasa Ar, hanggangmakarating
kami sa Jordan at makapasok salupaing ibinibigay sa amin ni Yaweng
Diyosnamin.
30 Subalit hindi tayo pinadaan ni Sihong haring Hesbon, sapagkat
pinagmatigas siya niYaweng Diyos ninyo upang ibigay siya sa
atingmga kamay, tulad ng ginawa niya ngayon.
31 At sinabi sa akin ni Yawe: ‘Tingnan mo,mula ngayo’y
ibinibigay ko na sa iyo si Sihon atang kanyang lupain’. Simulan mo
nang sakupinang kanyang lupain. 32 Kaya lumabas si Sihonkasama ang
lahat niyang tauhan para harapintayo at labanan sa Hasa. 33 At
ibinigay siya saatin ni Yaweng Diyos natin, at nalupig natin
siyapati ang kanyang mga anak at lahat niyangtauhan. 34 Nang
panahong iyon, nabihag natinang lahat nilang siyudad at pinuksa ang
mga itopara sa Diyos, pinatay ang lahat ng tagaroon,mga lalaki, mga
babae at mga bata. Walatayong itinirang buhay isa man, 35 liban sa
mgahayop na kinuha natin, gaya ng mga nasamsamnatin mula sa lunsod
na ating sinakop.
36 Mula sa siyudad ng Aroer na nasa tabi ngIlog Arnon hanggang
Galaad, walang nayon osiyudad na hindi natin nabihag: ang lahat
ayibinigay sa atin ni Yaweng Diyos natin 37 liban salupain ng mga
Amonita na hindi natin ginalaw,ang mga pampang ng Ilog Yabok at ang
mgasiyudad sa kaburulan – ang lahat ng lugar naipinagbawal sa atin
ni Yaweng Diyos natin.
1 Sa pagbabalik natin, dumaan tayo salandas papuntang Basan.
Lumabas si Og
na hari ng Basan, kasama ang lahat niyangtauhan para labanan
tayo sa Edrei. 2 At sinabi saakin ni Yawe – Huwag kang matakot sa
kanyasapagkat ibinibigay ko siya sa iyong mgakamay pati ang buo
niyang bayan at ang kan-yang lupain. Gawin mo sa kanya ang ginawa
mokay Sihong Amorreo na haring taga-Hesbon. –3 At ibinigay nga sa
ating mga kamay ni YawengDiyos natin si Og na hari ng Basan at ang
buoniyang bayan. At tinaga natin silang lahat, atwalang iniwang
buhay isa man.
4 Sinakop natin noon ang lahat nilang siyu-dad, wala isa man sa
animnapung siyudad ang
3
-
282DEUTERONOMIO 3lupaing ito para angkinin. Ngunit ang inyongmga
asawa, mga anak at mga alagang hayop(alam kong napakarami ng inyong
mga hayop),sila lamang ang maiiwan sa mga siyudad naibinigay ko sa
inyo. At lahat naman ng mala-lakas na lalaki ang mangungunang
nasasanda-tahan sa kanilang mga kapatid na Israelita20 hanggang
bigyan sila ni Yawe ng lugar nakanilang mapagpapahingahan tulad ng
pagbi-bigay niya sa inyo. At aangkinin din nila anglupaing nasa
kabilang ibayo ng Jordan na ibi-bigay sa inyo ni Yaweng Diyos
ninyo. At pag-katapos, makababalik na ang bawat isa sa inyosa
sarili niyang pamanang bigay ko sa inyo.
21 Iniutos ko rin noon kay Josue – Nakita ngiyong mga mata ang
lahat ng ginawa ni Yawengiyong Diyos sa dalawang haring iyon, at
gayondin ang gagawin niya sa lahat ng kahariangpupuntahan mo. 22
Huwag kang matakot sakanila sapagkat si Yaweng iyong Diyos mismoang
siyang lalaban para sa iyo.
23 Pagkatapos, hiniling ko kay Yawe –24 Yaweng aking Panginoon,
sinimulan mo nangipakita sa iyong lingkod ang iyong kadakilaan
atang lakas ng iyong kamay. Sapagkat sinongdiyos sa langit o sa
lupa ang makagagawa tuladng ginawa mong kabayaniha’t kagitingan?25
Patawarin mo na ako para makita ko angmagandang lupain sa kabilang
ibayo ng Jordan,ang magandang kabundukang iyon pati angLebanon.
26 Subalit gawa ninyo kaya nagalit sa akin siYawe at hindi ako
pinakinggan. At sinabi niYawe sa akin – Tama na, huwag mo na
akongkausapin pa tungkol dito. 27 Sa halip, umahon kasa tuktok ng
Bundok Pisga at mula roo’ytumingin ka sa kanluran hanggang sa
hilaga, satimog at sa silangan. Makikita mo ang lupain,
subalit hindi ka makatatawid sa Jordan. 28 Utu-san mo si Josue,
palakasin ang kanyang loob atpatatagin, sapagkat siya ang
mangunguna sasambayanang ito sa pagtawid at siyang mama-mahagi sa
kanila ng lupaing makikita mo.
29 Kaya nanatili tayo sa lambak na katapat ngBet-Peor.
Isabuhay ang batas• 1 At ngayon, Israel, dinggin mo angmga
tuntunin at mga batas na itinu-
turo ko sa iyo, upang maisabuhay mo angmga ito. At mabubuhay ka
at makapa-pasok at maaangkin ang lupaing ibinibi-gay sa iyo ni
Yaweng Diyos ng iyong mganinuno.
2 Huwag mong dagdagan ni bawasanang iniuutos ko sa iyo. Ngunit
tuparin moang mga utos ni Yaweng iyong Diyos nainiuutos ko sa iyo.
3 Nakita ng iyong mgamata ang ginawa ni Yawe kay Baal-Peor atsa
tanang naglingkod sa kanya: pinuksasila ni Yaweng iyong Diyos. 4
Subalitkayong naging matapat kay Yaweng in-yong Diyos ay buhay pa
ring lahat nga-yon.
5 Tingnan ninyo, ayon sa iniutos sa akinni Yaweng aking Diyos,
itinuturo ko sainyo ang mga tuntunin at mga batasupang maisabuhay
ninyo ang mga ito salupaing pupuntahan ninyo para angkinin.6
Tuparin ninyo at isabuhay ang mga ito,sapagkat ito ang inyong
dunong at talino
• 4.1 Isang aral ang inilalahad ni Moises mula samga lumipas na
karanasan, at para hikayatin tayongsumunod sa Batas ng Diyos,
inaanyayahan niya tayongimulat ang ating mga mata: Kayong naging
matapatkay Yaweng inyong Diyos ay buhay pa ring lahatngayon,
samantalang nangamatay na ang iba. Sapiling ng maraming “patay” na
nababalisa at nagla-laban-laban sa ating daigdig, buhay pa rin ang
maypananampalataya. At isa pa’y Anong bansa ang maynapakadakila at
makatarungang mga tuntunin atmga batas tulad ng Batas na ito?
Subalit may mga pagkakataon sa ating buhay naabut-abot ang mga
tukso, at pakiwari nati’y makaka-tagpo tayo ng kaligayahan kung
iiwan natin ang utosng Diyos. Ngunit nasa batas ng Diyos ang
kaligayahanat hindi ito nangangailangan ng ating pagsang-ayon:huwag
mong dagdagan ni bawasan.
Anong bansa ang napakadakila at may mga diyosna napakalapit sa
kanila tulad ni Yawe? Mga huwad
na kaibigan at bunga ng ating imahinasyon ang mgadiyos. Nilalaro
natin ang mga ito at sinisikap namahulog sa atin ang kanilang loob
para magkatotooang ating mga plano. Subalit sumasaatin ang Diyos
sakabuuan ng kanyang misteryo, lubos na sumasaatinngunit hindi
natin abot. Gayong hindi natin siyanakikita, nakikilala natin siya
nang buong katiyakan. Atsa tuwing lumalapit siya sa atin, iniiwan
niya tayongmay kapanatagan.
Iginigiit ng Biblia na totoo at talagang nangyari angmga
naturang pakikisangkot ng Diyos sa kasaysayanng tao: Huwag mong
kalilimutan ang mga bagay nanakita ng iyong mga mata (9). Totoo
ngang pag-kalipas pa ng mga dantaon saka isinulat ang istorya
niMoises at marami nang pangyayari sa paglalakbay ngmga Israelita
sa disyerto ang naging mga alamat.Subalit hindi mabubuo ang mga
alamat tungkol samanna, sa ulap at sa pagtawid sa dagat kung
hindinaranasan ng pamayanan ng Israel ang Kalinga ng
4
-
283 DEUTERONOMIO 4sa harap ng mga bansa. Kapag narinignila ang
lahat ng tuntunin na ito, sasabihinnilang – Walang bayang sintalino
at sin-dunong ng dakilang bansang ito. 7 Sapag-kat anong bansa ang
napakadakila atmay mga diyos na napakalapit sa kanilatulad sa atin
ni Yaweng ating Diyos satuwing tatawag tayo sa kanya? 8 At
anongbansa ang napakadakila at may maka-tarungang mga tuntunin at
mga batastulad ng Batas na ito na ibinibigay ko saiyo ngayon?
9 Subalit mag-ingat ka at ingatan ang
iyong sarili, huwag mong kalilimutan angmga bagay na nakita ng
iyong mga matani iwawaglit ang mga ito sa iyong puso salahat ng
araw ng iyong buhay. Ngunit ituromo ang mga ito sa iyong mga anak
atmga apo.
• 10 Nakatayo kayo sa harap ni Yawe saBundok Horeb nang sabihin
niya sa aking– Tipunin mo sa harap ko ang sam-bayanan nang marinig
nila ang akingmga salita. Sa gayo’y matututo
silangmagkaroong-pitagan sa akin habang
Diyos at ang malakas niyang kamay sa mga pag-kakataong iyon. Sa
bawat araw na lumipas, nakita ngIsrael ang Diyos bilang isang ama
na umaakay sakanyang anak (Dt 1:31).
RELIHIYON AT PANANAMPALATAYALaging lumilitaw ang dalawang
salitang ito pag
pinag-uusapan ang ating relasyon sa Diyos. Kayakailangan nating
malaman ang ibig sabihin ng“relihiyon” at “pananampalataya”.
“Relihiyoso” ang mga tao noong unang panahontulad ng marami
ngayon: naniniwala sila na likha ngDiyos-na-Maykapal ang daigdig na
tinitirahan nila.Kaya nakakatagpo tayo sa lahat ng
matatandangrelihiyon, gayundin sa mga unang pahina ng Biblia, ngmga
salaysay ng paglikha, na nagbibigay-liwanag sasimula ng daigdig at
ng sangkatauhan. Yamang angMaykapal ang may-akda ng paglikha, siya
lamang angmakapagbibigay ng mga tuntunin para sa maayos napag-andar
nito: mangyari pa, kasama sa mga salaysayng bawat relihiyon ang mga
utos tungkol sa moralidad.Ang Diyos ng relihiyon (o mga diyos
sapagkat laganapang politeismo) ay pinaglilingkuran ng kaparian
nanagpapasalamat sa kanya sa ngalan ng mga tao parasa mga biyaya
niya sa mga ito at sumasamo na muliniyang gawin ito sa papasok na
taon. Kaya binubuoang mga kapistahang panrelihiyon unang-una
ngpasasalamat at mga unang bunga, tulad ng nakikitanatin sa mga
teksto tungkol sa mga ritwal naMatandang Tipan.
Likas na konserbatibo ang relihiyon, sapagkattinitiyak nito ang
mabuting kaayusan ng daigdig; walaitong “pag-asa”: wala tayong
inaasahang bago, kundimaibigay ng bukas, tulad ngayon, ang ating
kinakaila-ngan sa mundong ito.
Sa pagbubukas ng Biblia, sa ating “pagpapahayagng
pananampalataya”, napapansin nating tayo manay relihiyoso; di ba’t
sinasabi natin: “sumasampalatayaako sa Diyos amang
Makapangyarihan-sa-lahat, naMaylalang ng langit at lupa”? Pero ang
relihiyong ito naating ipinahahayag ay lubusan nang napalitan
anganyo bunga ng pananampalataya: Ang Diyos naMaykapal ang naghayag
ng kanyang sarili sa bayangIsrael na pinili mula sa
kawalang-hanggan para magingkanyang “saksi sa piling ng mga bansa.”
Sa loob ng
mga dantaon, inihayag ng diyos ang kanyang sarili sakasaysayan
ng Israel: inaakay niya ang kanyang bayantulad ng pag-akay ng ama
sa kanyang anak (Dt 1:31),patungo sa isang kapunuang hindi kayang
maisip nimalirip (Ef 1:15-23; 3:14-21; Col 1:9-14; 1:26-27).
Ipinakikilala ng Diyos kung sino talaga siya;pinapupunta niya
tayo sa isang pakikipag-isa ngwalang-hanggang pakikipagmahalan sa
kanya (Jn17:21). Kaya nga ang pag-asa, kahit sa kahulugan manlamang
ni Pablo (Rom 8:24-25), ay nasa pinakapusong ating pananampalataya;
at kung pumapailanlangpalagi ang ating pasasalamat patungo sa Diyos
para samga biyaya niya sa atin, lalo itong pumapailanlang, saantas
na di-mapapantayan, patungo sa Amang ito nanaghanda sa atin upang
matanggap natin ang atingbahagi sa mana ng mga banal na nasa
kanyangkaharian ng kaliwanagan, patungo sa kanya “na nag-ligtas sa
atin sa kapangyarihan ng dilim, at inilipat sakaharian ng kanyang
pinakamamahal na Anak” (Col1:12-13).
• 10. Ginugunita ni Moises ang karanasan sa Sinai(na tinatawag
ding Bundok Horeb) sapagkat sakaranasan nakaugat ang
pananampalataya. Sapagsisikap ni Pablong patatagin sa kanilang
pananam-palataya ang mga Kristiyanong natutuksong lumihis nglandas,
ipapaalaala niya sa kanila ang kahanga-hangang karanasan nila sa
pagpasok sa Iglesya (Gal3:1; Heb 12:18).
Walang nakitang anyo, boses lamang ang narinigninyo (12).
Pansinin ang pagkakaiba ng pagkakita atng pagkarinig. Narito ang
tamang pagkakaiba nghuwad na pagsamba at tunay na
pananampalataya.
Sa mga huwad na relihiyon, ang tao ang lumilikha ngkanyang mga
diyos (mga diyos na sinauna o makabagotulad halimbawa ng isang
lider o isang ideolohiya) naayon sa sarili niyang paraan ng
pagkakita (o pagtingin)at pag-intindi sa kahulugan ng buhay. Ang
tao angsiyang nagpipinta ng kanyang mga diyos at umiim-bento ng
kanyang katotohanan ayon sa sarili niyangpag-iisip na nakatuon
lamang sa nakikita, may dag-liang bisa at puwedeng pakinabangan at
gamitin.
Subalit ang tunay na pananampalataya ay nakaugatsa narinig na
salita: tingnan Rom 10:14-17. Mapa-palad ang mga naniniwala gayong
hindi nakakita!
-
284DEUTERONOMIO 4sila’y nabubuhay sa lupaing iyon at ituturonila
ang mga salitang ito sa kanilang mgaanak.
11 Pagkatapos, lumapit pa kayo at tu-mayo sa paanan ng bundok.
Naglalagab-lab ito at abot hanggang langit ang apoysa gitna ng
makapal na ulop at madilimna ulap. 12 At kinausap kayo ni Yawe
mulasa apoy. Narinig ninyo ang ugong ng mgasalita, ngunit walang
nakitang anumanganyo, boses lamang ang narinig ninyo.13 Ipinaalam
niya sa inyo ang kanyangPakikipagtipan kung saan niya iniutos
sainyo na tuparin ang kanyang sampungutos na isinulat niya sa
dalawang tapyasna bato. 14 At inutusan naman niya ako naituro sa
inyo ang mga tuntunin at mgabatas upang maisabuhay ninyo ang mgaito
sa lupaing magiging inyo.
15 Pakaisipin ninyong mabuti ang in-yong gagawin. Wala kayong
nakitanganumang anyo nang kausapin kayo niYawe nang araw na iyon
mula sa apoy saBundok Horeb. 16 Kaya huwag kayongmagpapakabulok,
huwag kayong gagawang diyus-diyusan o rebultong korteng la-laki o
babae, 17 o kaanyo ng anumanghayop sa lupa, o ng anumang uri ng
ibonglumilipad sa langit, 18 o ng anumang gu-magapang sa lupa, o ng
anumang uri ngisda sa tubig sa ilalim ng lupa. 19 Sa pag-
tingala mo sa langit, at makita ang araw,ang buwan, ang mga
bituin, at lahat nghukbo ng langit, huwag kang paeeng-ganyong
yukuan ang mga ito para sam-bahin at paglingkuran bilang mga
diyos.Sapagkat iniwan ni Yaweng iyong Diyosang mga iyon para sa
lahat ng bansa sasilong ng langit, 20 subalit pinili niya kayoat
inilabas mula sa Ehipto kung saankayo sinubok sa apoy, upang
magingsariling sambayanan niya tulad ninyongayon.
21 Gawa ninyo kaya nagalit sa akin siYawe at isinumpa niya na
hindi ako ma-katatawid sa Jordan at hindi makapa-pasok sa magandang
lupaing ibinibigaybilang pamana sa inyo ni Yaweng Diyosninyo. 22 Sa
lupaing ito ako mamamatay athindi makatatawid sa Jordan. Subalit
kayoang makatatawid at magmamay-ari samagandang lupaing iyon. 23
Kaya pakai-ngatan mong huwag limutin ang Paki-kipagtipan sa iyo ni
Yaweng iyong Diyos, athuwag kang gumawa ng anumang uri
ngdiyus-diyusan, tulad ng iniutos sa iyo niYaweng iyong Diyos. 24
Sapagkat si Ya-weng iyong Diyos ay apoy na tumutupok,isang Diyos na
seloso.
• 25 Kapag nagkaanak ka na at nag-kaapo, at tumanda ka na sa
lupain, huwag
Naniniwala tayo sa katotohanang isinasalin sa atin ngIglesyang
bayan ng Diyos. Para sa Kristiyano, walangkuwenta ang anumang
“pagbubunyag” o “mensahemula sa Diyos” na tinatanggap ninuman, kung
hindi itolubos na katugma at nakasalalay, unang-una, sa Salitang
Diyos, pati na rin sa iglesya na siyang pinili ng Diyospara maging
saksi at tagapanagot ng kanyang salita(Gawa 10:41).
Huwag kayong gagawa ng diyus-diyusan orebultong korteng lalaki o
babae (16). Naritong muliang pagbabawal na gumawa ng anumang
larawan ngDiyos. Tingnan ang paliwanag sa Ex 20:4. Maginglarawan pa
man ito ng anumang nilikhang puwersa(gaya ng araw) o litrato ng
kung sinong lider o sagisagng anumang grupo (ng inang-bayan,
partido…), wa-lang anumang bagay na nilikha na maituturing naDiyos.
Hindi rin ipinahihintulot na ilarawan ang Diyosdahil siya ay Banal,
na ibig sabihi’y hindi siya katulad nganumang puwedeng isipin o
ilarawan ng tao sa kan-yang imahinasyon.
Huwag kang paengganyong yukuan ang mga
ito para sambahin. Wala siyempreng nagsasalitangayon tungkol sa
pagsamba sa isang tao o bagay.Subalit ang pagsamba ay kapareho rin
ng pagsusukong sarili sa anuman o kaninuman. Marami ang
nag-lilingkod sa mga pulitikal na diyos o sa diyos
ngkonsumerismo.
• 25. Ipinapaalaala sa atin ng mga linyang ito angtalinhaga ng
waldas na anak (Lc 15).
Dahil ang Israel ang bayang pinili ng Diyos, may masmabigat
itong responsabilidad. Regalo ni Yawe angkanilang lupa at mawawala
ito sa kanila sa paglayo nilasa kanya. Kayat nabuhay ang Israel
alinsunod sapanuntunan ng Unang Tipan sa Sinai. Mga materyalna
regalo, kasaganaan, mga lupa at kapanatagan angkanilang inaasahan
sa Diyos. At walang ibang pa-rusang ipinakita sa kanila si Yawe
kundi ang pagka-tapon sa bandang huli: ang pag-alis nila sa
magandanglupaing iyon.
Ngunit naroon din naman ang pangako: Ngunithahanapin mo roon si
Yaweng iyong Diyos.
-
285 DEUTERONOMIO 4kayong magpapakabulok sa pagka-karoon ng mga
diyus-diyusan at paggawang masama sa paningin ni Yaweng iyongDiyos.
Kapag ginalit ninyo siya, 26 ganapkayong maglalaho sa lupaing
aangkininninyo pagkatawid ninyo sa Jordan. Saksiang langit at lupa
sa aking babala – hindikayo magtatagal doon kundi tiyak
namalilipol.
27 Pangangalatin kayo ni Yawe sa mgabayan, at iilan lamang ang
matitira sainyo sa mga bansang pagdadalhan sainyo ni Yawe. 28 Doo’y
papaglilingkurinkayo sa kanilang mga diyos, na gawangkamay ng tao,
at yari sa bato at kahoy, nahindi nakakikita o nakaririnig, ni
kuma-kain o nakaaamoy. 29 Ngunit hahanapinmo roon si Yaweng iyong
Diyos, at mata-tagpuan mo siya kung hahanapin mo siyanang buo mong
puso at nang buo mongkaluluwa 30 sa gitna ng iyong pighati.Kapag
nangyari ito sa mga huling araw,babalik ka kay Yaweng iyong Diyos,
atmakikinig ka sa kanyang tinig. 31 Sapag-kat si Yaweng iyong Diyos
ay Diyos namaawain, hindi ka niya pababayaan opupuksain, o
lilimutin kaya ang Pakiki-pagtipang sinumpaan niya sa iyong
mganinuno.
Pinili ka ng Diyos
• 32 Magtanong ka tungkol sa mga pa-nahong nagdaan mula sa
pinakaunangaraw nang likhain ng Diyos ang tao salupa. Magtanong ka
mula sa magkabilangdulo ng daigdig – Nagkaroon na ba ngpambihirang
bagay tulad nito? Maynarinig na bang tulad nito noong una?33 May
bayan na bang nanatiling buhaymatapos marinig ang tinig ng Diyos
nabuhay, tulad mo matapos mo siyang
marinig na nagsasalita mula sa gitna ngapoy?
34 Kailan ma’y walang diyos na nag-tangkang dumating para ikuha
ang kan-yang sarili ng isang sambayanan mulasa piling ng isa pang
bayan sa pamama-gitan ng mga pagsubok at mga tanda,ng mga
kababalaghan at digmaan, nangmay malakas na kamay at nakaunat
nabisig, nang may kakila-kilabot na bagaytulad ng lahat ng ginawa
ni Yawe para sainyo sa Ehipto na nakita ng inyong mgamata.
35 Ipinakita sa iyo ang lahat ng itoupang malaman mong Diyos si
Yawe, atwala nang iba liban sa kanya. 36 Ipinarinigniya sa iyo ang
kanyang tinig mula salangit, upang supilin ka. At ipinakita niyasa
iyo sa lupa ang kanyang malakingapoy, at narinig mo nga ang kanyang
mgasalita mula sa apoy. 37 Dahil mahal niyaang iyong mga ninuno,
pinili niya angkanilang inapong sumunod sa kanila, atsiya mismo sa
kanyang malakas nakapangyarihan ang naglabas sa iyo saEhipto. 38
Pinalayas niya sa harap mo angmga bansang mas malaki at mas
malakaskaysa iyo, at pinapasok ka niya sa kani-lang lupaing
ibinigay niya ngayon sa iyobilang pamana.
39 Kaya itanim mo sa iyong puso na siYawe lamang ang Diyos sa
langit sa itaasat sa lupa sa ibaba, at wala nang iba.
40 Tuparin mo ang mga tuntunin at mgautos na iniuutos ko sa iyo
ngayon, atmapapabuti ka at ang iyong mga anakna susunod sa iyo. At
mabubuhay kanang matagal sa lupaing ibinibigay saiyo magpakailanman
ni Yaweng iyongDiyos.”
• 32. Kailanma’y walang kakila-kilabot na gi-nawa (34). Tingnan
ang paliwanag sa 4:9.
Marami ang nag-aakala na “paniniwala sa Diyos”ang siyang
importante sa Biblia. Malaking pagkalitoang hatid ng pananalitang
ito. Ang pananampala-taya sa Biblia ay hindi paniniwalang buhay at
may
Diyos, o makapangyarihan ang Diyos o puwedetayong tulungan ng
Diyos. Sa halip, ang importantesa Biblia ay ang pagkapili ng Diyos
sa Israel para saisang natatanging misyon sa mundo at ang Diyosang
kaisa-isahang Diyos at kaiba sa lahat ng bayanang Israel.
-
286
• 41. Dito nagsisimula ang pangalawang “Dis-kurso ni
Moises.”
Muling inilalahad ng talata 5:1-22 ang SampungUtos sa paraang
katulad na katulad sa Exodo 20:2.
Binibigyang-diin naman sa talata 5:23-31 angkalooban ng Diyos na
makatagpo ng isang taong
DEUTERONOMIO 4Pangalawang “pagsasalita ni Moises”
• 41 Ibinukod ni Moises ang tatlong siyudadsa kabilang ibayo ng
Jordan sa gawing sila-ngan 42 kung saan makapupunta para kup-kupin
ang sinumang di-sinasadyang naka-patay ng kanyang kapwa na kailan
ma’y dinaman niya nakagalit. Makapupunta siya saalinman sa mga
siyudad na ito at maililigtasniya ang kanyang sarili.
43 Ito ang mga siyudad: ang Basar sa talam-pas ng disyerto para
sa tribu ng Ruben, angRamot ng Galaad para sa tribu ng Gad, at
angGolan sa Basan para sa tribu ng Manases.
44 Ito ang Batas na itinadhana ni Moises samga anak ng Israel.
45 Ito ang mga deklarasyon,mga tuntunin at mga batas na sinabi ni
Moises samga anak ng Israel pagkalabas nila sa Ehipto,46 sa
kabilang ibayo ng Jordan sa kapatagangkatapat ng Bet-Peor sa lupain
ni Sihong taga-Hesbon na hari ng mga Amorreo na nalupig niMoises at
ng mga anak ng Israel paglabas nilamula sa Ehipto. 47 At inangkin
nila ang kanyanglupain pati ang lupain ni Og na hari ng Basan,ang
dalawang haring Amorreo sa silangan ngJordan, 48 mula sa Aroer sa
hangganan ng IlogArnon hanggang sa Bundok Siryon na tinatawagding
Hermon – 49 ang buong kapatagan mula sasilangan ng Jordan hanggang
Dagat na Patay sapaanan ng Bundok Pisga.
Isa pang paglalahad ng Sampung Utos
1 Tinipon ni Moises ang buong Israel atsinabi sa kanila:
“Pakinggan mo, Israel, ang
mga tuntunin at mga batas na itinuturo ko sa iyosa araw na ito
upang matutuhan mo at maisa-buhay ang mga ito. 2 Si Yaweng Diyos
natin aynakipagtipan sa atin sa Horeb, 3 hindi lamang saating mga
ninuno nakipagtipan si Yawe kundipati sa atin, sa ating lahat na
nariritong buhayngayon. 4 Kinausap kayo nang harap-harapanni Yawe
mula sa apoy sa bundok. 5 At tumayonaman ako roon sa pagitan ninyo
at ni Yaweupang ipaabot sa inyo ang salita ni Yawe,sapagkat hindi
kayo makaahon sa bundok dahilsa takot sa malaking apoy. Ito ang
sabi niya –
6 Ako si Yaweng iyong Diyos na naglabas saiyo mula sa lupain ng
Ehipto, mula sa bahay ngpagkaalipin. 7 Huwag kang magkakaroon
ngibang diyos sa harap ko.
8 Huwag kang gagawa para sa iyong sarili ngdiyus-diyusan o
anumang imaheng nililok nakaanyo ng anumang nasa kalangitan sa
itaas onasa lupa sa ibaba o nasa mga tubig sa ilalim nglupa. 9
Huwag kang yuyuko o sasamba sa ka-nila, sapagkat akong si Yaweng
Diyos mo ayselosong Diyos. Pinarurusahan ko ang mgaanak hanggang sa
ikatlo at ikapat na heneras-yon dahil sa kasamaan ng kanilang mga
magu-lang na namumuhi sa akin. 10 Subalit nagpapa-kita ako ng
walang maliw na pagmamahal salibo mang henerasyon sa mga nagmamahal
saakin at sumusunod sa aking mga utos.
11 Huwag mong gamitin sa mali ang pangalanni Yaweng iyong Diyos
sapagkat hindi pina-babayaan ni Yawe na di napaparusahan
anggumagamit sa kanyang pangalan nang walangkatuturan.
12 Ipangilin mo ang Araw ng Pahinga atpabanalin ito, tulad ng
iniutos sa iyo ni Yawengiyong Diyos. 13 Anim na araw kang
magta-trabaho para gawin ang lahat mong gawain,14 ngunit araw ng
pahinga kay Yaweng iyongDiyos ang ikapitong araw. Huwag kang
gagawang anumang trabaho – ikaw man o ang iyonganak na lalaki o
babae ni ang iyong mga alipin,o ang iyong baka o asno o alinman sa
mgahayop mo, ni ang dayuhang nasa loob ng iyongbakuran.
Magpapahingang tulad mo ang iyongmga alipin. 15 Alalahanin mong
dati kang alipinsa lupain ng Ehipto at mula roo’y inilabas niYaweng
iyong Diyos nang may malakas nakamay at nakaunat na bisig. Kaya
iniutos sa iyoni Yawe na ipangilin mo ang araw ng Pahinga.
16 Igalang mo ang iyong ama at ina, tulad nginiutos sa iyo ni
Yaweng iyong Diyos upanghumaba ang iyong buhay at mapabuti ka
salupaing ibinibigay sa iyo ni Yaweng iyong Diyos.
17 Huwag kang papatay.18 Huwag kang makikiapid.19 Huwag kang
magnanakaw.20 Huwag kang sasaksi nang mali laban sa
iyong kapwa.21 Huwag mong pagnasahan ang maybahay
ng iyong kapwa. Huwag mong pag-imbutan angbahay ng iyong kapwa,
o ang kanyang bukirin omga alipin niyang lalaki o babae, o ang
bakaniya o asno o anumang kanya.
pupuwedeng humarap sa kanya sa ngalan ng lahat.Nasa pagiging
tagapamagitan o kinatawan ng Israelang karangalan ni Moises.
5:29. Layunin ng Batas ng Diyos na paligayahintayo. Dito
nahahayag ang pag-ibig ng Diyos bilangama.
5
-
287 DEUTERONOMIO 622 Ito ang mga salitang sinabi ni Yawe sa
buong pagtitipong nasa bundok nang may ma-lakas na tinig mula sa
gitna ng apoy at madilimna ulap at makapal na ulop. Ito lamang
angkanyang sinabi, at isinulat niya ang mga ito sadalawang tapyas
na bato na ibinigay niya saakin. 23 Narinig ninyo ang tinig na iyon
sa gitnang dilim, habang naglalagablab ang bundok. Atlumapit sa
akin ang lahat ng pinuno ng inyongmga tribu kasama ang mga
matatanda ninyo,24 at kanilang sinabi – Masdan, ipinamalas saatin
ni Yaweng ating Diyos ang kanyang luwal-hati at kadakilaan, at
narinig natin ang kanyangboses mula sa gitna ng apoy. Alam namin
naang pakikipag-usap ng Diyos sa tao ang siyangnagbibigay-buhay sa
tao. 25 Ngunit ngayo’ymamamatay kaming nilalamon ng malakingapoy na
ito kung patuloy naming maririnig angboses ni Yaweng Diyos natin.
26 Sino ang maka-pananatiling buhay matapos marinig ang bosesng
Diyos na buhay na nagsasalita buhat sa apoy,tulad ng ginawa niya
ngayon sa atin? 27 Mabutipang ikaw ang lumapit para pakinggan
anglahat ng sasabihin sa iyo ni Yaweng ating Diyos.At sabihin mo na
lamang sa amin ang sasabihinsa iyo ni Yaweng Diyos natin. Makikinig
kami atsusunod.
28 Narinig ni Yawe ang inyong mga salita atsinabi niya sa akin –
Narinig ko ang sinabi sa iyong sambayanang ito; maganda ang
kanilangsinabi. 29 Maging ganito nawang lagi ang kani-lang
kalooban, magkaroon nawa sila ng pitagansa akin at tuparin ang
lahat kong utos upangmapabuti sila at ang kanilang mga
anakmagpakailanman. 30 Tumindig ka at sabihin sakanilang bumalik sa
kanilang mga tolda.
31 Ngunit maiwan ka rito sa akin at ituturo kosa iyo ang lahat
ng utos, tuntunin at batas naituturo mo sa kanila upang maisabuhay
nila angmga ito sa lupaing ibibigay ko sa kanila paraangkinin.
32 Pakaingatan ninyong isakatuparan angmga iniutos sa inyo ni
Yaweng Diyos ninyo.
Huwag kayong liliko sa kanan o sa kaliwa.33 Lumakad kayo sa
lahat ng daang iniutos sainyo ni Yaweng Diyos ninyo, at
mabubuhaykayo, mapapabuti at lalawig ang inyong mgaaraw sa lupaing
sasakupin ninyo.
Makinig ka, Israel: si Yawe angkaisa-isahan
• 1 Ito ang mga utos, mga tun-tunin at mga batas na iniutos
sa
akin ni Yawe na ituro sa inyo upang ma-tupad ninyo ang mga ito
sa lupaingmagiging inyo. 2 Sa lahat ng araw ngiyong buhay,
magkaroon ka ng pitagankay Yaweng Diyos mo, at tuparin anglahat
niyang tuntunin at utos na itinuturoko sa iyo ngayon at sa iyong
mga anak atmga inapo, upang humaba ang buhaymo.
3 Kaya makinig ka, Israel, tuparin moang mga ito. Kapag
isinabuhay mo angmga ito, mapapabuti ka at dadami salupaing
dinadaluyan ng gatas at pulot-pukyutan, tulad ng ipinangako sa iyo
niYaweng Diyos ng iyong mga ninuno.
4 Makinig ka, Israel! Si Yaweng Diyosnatin ay Isang-Yawe. 5
Mahalin mo siYaweng iyong Diyos nang buo mongpuso, nang buo mong
kaluluwa at nangbuo mong lakas. 6 Isapuso mo ang mgasalitang ito na
iniuutos ko sa iyo ngayon.7 Ulit-ulitin mo ang mga ito sa iyong
mgaanak. Pag-usapan ang mga ito sa pag-upo mo sa iyong tahanan at
sa paglakadmo sa daan, sa iyong paghiga at sa iyongpagbangon. 8
Itatak mo ang mga ito saiyong kamay bilang tanda, at
magingpaalalang lagi sa pagitan ng iyong mga
• 6.1 Makinig ka, Israel! Si Yaweng Diyos natinay Isang-Yawe.
Ang mga bersikulong ito ang Kredo ngmga Judio, na kinaugalian na
nilang dasalin araw-araw. Ang tekstong ito ang tinutukoy ni Jesus
nangtanungin nila siya tungkol sa pinakaimportanteng utos.Tingnan
ang Marco 12:28 at ang paliwanag tungkoldito.
Mahalin mo si Yawe nang buo mong puso. Nangmga unang panahong
iyon, hindi ganap na di-makasarili ang pag-ibig kay Yawe. Alam ng
Israel na sapagsagot nito sa pag-ibig ng Diyos na pumili sa kanyaay
nasa tamang landas sila at gagantimpalaan siya ngDiyos ng
kapayapaan at materyal na kasaganaan.
Isapuso mo ang mga salitang ito: ituon sa mga itoang iyong isip
para maging maayos ang iyong pag-iisipat mahusgahan ang lahat
alinsunod sa mga pamanta-yang ito.
Ulit-ulitin mo ang mga ito sa iyong mga anak:dahil alam mong
pananagutan mo ang kanilangpananampalataya.
Itatak mo ang mga ito sa iyong kamay, o ang mgaito ang umakay sa
iyong mga kilos.
Maging paalalang lagi sa pagitan ng iyong mgamata, para hindi mo
maalala ang mga ito kung kailanhuli na at wala nang ibang magagawa
kundi taghuyanang iyong mga pagkakamali.
6
-
288DEUTERONOMIO 6mata. 9 Iukit mo ang mga ito sa mga haliging
pinto ng iyong bahay at sa mga pin-tuan ng iyong siyudad.
10 Huwag mong kalilimutan si Yawekapag dinala ka na niya sa
lupaing ipina-ngako niya sa iyong mga ninunong sinaAbraham, Isaac
at Jacob. Sapagkat bi-bigyan ka niya ng malaki at magandangmga
siyudad na hindi mo itinayo, 11 ng mgabahay na punung-puno ng lahat
ng mabu-buting bagay na hindi mo naman pinuno, ngmga balon na hindi
mo hinukay, ng mgaubasan at mga taniman ng olibo na hindi monaman
tinamnan. Kapag nakakain ka na atnabusog, 12 huwag mong kalilimutan
siYawe na naglabas sa iyo mula sa Ehipto,mula sa bahay ng
pagkaalipin. 13 Magka-roon ka ng pitagan kay Yaweng iyongDiyos,
paglingkuran siya at gamitin angkanyang Pangalan sa iyong
panunumpa.
14 Huwag ninyong sundan ang ibangmga diyos, mga diyos ng mga
bansangnakapalibot sa iyo, 15 sapagkat si Yawengiyong Diyos na
kapiling mo ay Diyos naseloso, baka mag-apoy ang kanyang galit
sa iyo at maglaho ka sa balat ng lupa.16 Huwag mong subukin si
Yaweng Diyosninyo, tulad ng ginawa ninyo sa Massa.
17 Isakatuparan mo ang utos ni YawengDiyos ninyo, at ang kanyang
mga kautusanat mga deklarasyong ipinag-utos niya saiyo. 18 Gawin
ang tama at mabuti sa mata niYawe upang mapabuti ka, makapasok
atmaangkin ang magandang lupaing ipi-nangako ni Yawe sa iyong mga
ninuno,19 matapos niyang palayasin sa harap moang lahat mong
kaaway, gaya ng sabi niYawe.
• 20 At kung tanungin ka ng iyong anakbalang araw – Ano po ba
ang mga deklarasyon,mga tuntunin at mga batas na ito na
ipinag-utossa inyo ni Yaweng Diyos natin? 21 Sasabihin mosa iyong
anak – Dati tayong mga alipin ni Paraonsa Ehipto, subalit inilabas
tayo ni Yawe mula saEhipto nang may malakas na kamay. 22 Atnakita
namin ang dakila at kakila-kilabot namga tanda at kababalaghang
ginawa niya labansa Ehipto, laban kay Paraon at sa buo
niyangsambahayan. 23 Inilabas niya tayo mula roonupang ihatid tayo
at ibigay sa atin ang lupaingipinangako niya sa ating mga ninuno.
24 Iniutos
Iukit mo ang mga ito sa mga pintuan ng iyongsiyudad, o ang mga
ito ang pamahalain sa buhaypang-ekonomiya at panlipunan.
Si Yawe ay Diyos na seloso: tingnan Ex 20:5.Maraming nabibigla
sa pananalitang ito. Pero meronba namang tunay na pag-ibig na
walang partikular naklase ng pagseselos, hindi ’yung laging takot
sakataksilan ng minamahal? Ipinahihiwatig nitongpananalitang “Diyos
na seloso” sa dahop at sinaunangwika, ang pangunahing katangian ng
Diyos – na-pakahiwaga. Hindi lamang siya Pag-ibig, gaya nggustong
sabihin ng marami, Mangingibig pa siya.Hindi sapat na sabihing
mahal tayong lahat ng Diyossa pananaw ng kabutihang panlahat:
pinipili niya kungsinong mamahalin niya at ang bawat isa ang lahat
sakanya.
Sinasabi na sa atin ng pananalitang ito kung ano angsanhi ng
pagkamangha ni Pablo pag nagsalita siya ngtungkol sa
predestinasyon, o ang pag-ibig ng Diyos napumili sa atin bago pa
man nalikha ang mundo (Rom8:31-39; Ef 1:1). Pag sinabing seloso ang
Diyos, angibig sabihin nito’y hindi niya matatalikuran
angpakikipagmahalan at katapatan na inaasahan niya sakanyang mga
minamahal. Ipakikita ng Israel ang selosna ito ng Diyos sa mga
katakot-takot na pagsubok naipinadadala niya sa kanyang bayan: ang
pinakamapaitna pagsubok na titiisin natin sa buhay na ito ay
bale-wala kung ihahambing sa nililikha ng Diyos sa atin.
Kapag nakakain ka na, huwag mong kalilimutan
si Yawe. Waring nalimutan na ito ng buong moder-nong
sibilisasyon. Pakiramdam ng tao’y siya angpanginoon ng siyensiya,
ng teknolohiya at ng mundo.At mas grabe pa kaysa rito ang
pagpapatangay niya sahangaring kontrolin ang sanlibutan at sarili
naman niyamismo ang mawala.
• 20. Ipinagdiriwang taun-taon ng mga Israelitaang Paskuwa. Kaya
isinagawa ng bawat pamilya angmga seremonya ng piyestang ito sa
isang salu-salongpanrelihiyon. Kapag nagkakatipon na sila sa
hapag,isa sa mga bata ang magtatanong sa ama: “Itay, ano poba itong
gagawin natin?” At isinasagot naman ng ama:“Dating nasa Ehipto ang
ating mga ninuno bilang mgaalipin ni Paraon…” Matutunghayan natin
sa sumusu-nod na mga linya ang kredong ito, ang pagpapahayagna ito
ng pananampalataya ng Israel. Hindi sapat parasa Israelita ang
basta “maniwalang may Diyos”, kundikailangan niyang alalahanin ang
mga pagpapala ngDiyos sa lumipas na panahon para magpasalamat
sakanya.
Gayundin naman laging nililingon ng Kristiyano angnakaraan para
kilalanin ang mga kagandahang-loob sakanya ng Ama, at pati na sa
buong sangkatauhan. Angmisa ang pinakapuso ng panalangin sa
Iglesya. At ditotayo nagpapasalamat sa Diyos para sa
kaligtasanghatid sa daigdig ng kamatayan at pagkabuhay ni
Kristo.
Ang mga materyal na pangako sa Israel ay larawanng mga pangako
ng Diyos sa kanyang Iglesya. Hindi na
-
289 DEUTERONOMIO 7sa atin ni Yawe na isabuhay ang lahat ng
tun-tuning ito, at magkaroon ng pitagan kay Yawengating Diyos upang
lagi tayong mapabuti atmabuhay tulad ngayon. 25 Magiging mabuti
ngatayo at kalugud-lugod sa kanyang paninginkung tutuparin natin at
isasabuhay ang mgautos na ito gaya ng kanyang iniutos sa atin.
1 Kapag dinala ka na ni Yawe sa lupaingpupuntahan mo at
aangkinin, at itinaboy na
niya sa harap mo ang maraming bansa – ang mgaHeteo, Gergaseo,
Amorreo, Kananeo, Pereceo,Heveo at Hebuseo – pitong bansang mas
maramiat mas malakas kaysa iyo, 2 kapag ibinigay niyaang mga ito sa
iyong mga kamay at malupig mosila, pupuksain mo silang lahat ayon
sa batas nganatema.
Huwag kang makikipagtipan ni maaawa sakanila. 3 Huwag kang
magpapakasal sa kanila;huwag mong ibibigay ang iyong mga anak
nadalaga sa mga binata nila, ni kunin ang kanilangmga dalaga para
sa iyong mga anak na binata.4 Sapagkat hihikayatin nila ang iyong
mga anakna binata na talikuran ako para sambahin angmga banyagang
diyos. At mag-aapoy ang galitni Yawe sa inyo at agad kayong
lilipulin. 5 Subalitito ang dapat ninyong gawin sa kanila:
gibainang kanilang mga altar at durugin ang kanilangmga sagradong
bato, wasakin ang mga sagra-dong poste nila at sunugin ang kanilang
mgadiyus-diyusan.
Ginagantimpalaan ng Diyos ang mgatapat sa kanya
6 Isa kang bayang banal para kayYaweng iyong Diyos. Pinili ka ni
Yawemula sa lahat ng bayan sa balat ng lupaupang maging sariling
sambayanan niya.7 Ibinigkis ni Yawe ang kanyang sarili saiyo at
ikaw ang pinili, hindi dahil ikaw angpinakamarami sa lahat ng bayan
(sapag-kat ikaw pa nga ang pinakakaunti). 8 Ngu-nit pinili ka niya
sapagkat mahal ka niyaat upang tuparin ang pangakong binitiwanniya
sa iyong mga ninuno. Kaya inilabaska ni Yawe nang may malakas na
kamay
at tinubos ka sa bahay ng pagkaalipinat mula sa kamay ni Paraong
hari ngEhipto.
9 Kaya alamin mong mabuti na siYaweng iyong Diyos ay Diyos, ang
ma-tapat na Diyos. Nananatili siyang matapatsa kanyang
pakikipagtipan, at abot salibong henerasyon ang kanyang walangmaliw
na pag-ibig sa mga nagmamahalsa kanya at tumutupad sa kanyang
mgautos. 10 Ngunit pinarurusahan niya angnamumuhi sa kanya at
kaagad na sinu-suklian.
11 Kaya tuparin mo ang utos, mgatuntunin at mga batas na
iniuutos ko saiyo ngayong isabuhay. 12 Kung paki-kinggan mong
mabuti ang mga batas naito, tutuparin at isasabuhay, tutuparinnaman
ni Yawe ang kanyang pakiki-pagtipan sa iyo at ang walang maliw
napag-ibig na ipinangako niya sa iyong mganinuno.
13 Mamahalin ka niya, pagpapalain atpararamihin.
Pagpapalain niya ang bunga ng iyongsinapupunan at ang bunga ng
iyong lupa –ang iyong trigo, ang iyong bagong alak atsariwang
langis – ang mga anak ng iyongbakahan at tupahan sa lupaing
ipina-ngako niya sa iyong mga ninuno na ibi-bigay sa iyo.
14 Pagpapalain ka niya nang higit saalinmang bayan. Di
magkakaroon nglalaki o babaeng baog sa piling mo o saiyong hayupan.
15 Itataboy ni Yawe mulasa iyo ang lahat ng karamdaman; hindiniya
ilalapat sa iyo ang alinman sa mgasalot sa Ehipto na alam mo.
Subalit ila-lapat niya ang mga ito sa lahat ng namu-muhi sa
iyo.
mga ani at mga tupa ang kanyang inaasam kundi angpagdami ng mga
sumasampalataya at ang paglago ngmga katangian ni Kristo sa
kanila.
Inilalahad ng talata 8:1-6 ang kahulugan ng pag-lalakbay sa
disyerto. Panahon iyon ng pagsubok.Naging dukha ang Israel subalit
hindi nagkulang angtulong ng Diyos.
Pinakain ka niya ng manna upang ipakita sa iyona hindi lamang sa
tinapay nabubuhay ang taokundi sa lahat ng namumutawi sa bibig ni
Yawemabubuhay ang tao. Ang mannang tinanggap nila aysagisag lamang
ng isa pang pagkaing kailangan ng taoat nagmumula sa bibig ng
Diyos: ang kanyang salita(tingnan ang paliwanag sa Ex 16:16).
7
-
290DEUTERONOMIO 716 Kaya ubusin mo ang lahat ng bayang
ibinibigay sa iyong mga kamay ni YawengDiyos mo. Huwag mo silang
kaawaan nipaglingkuran ang kanilang mga diyos,sapagkat magiging
bitag iyon para sa iyo.
17 Sasabihin mo siguro sa iyong puso – Masmarami kaysa akin ang
mga bansang ito, paanoko sila mapapalayas? 18 Ngunit huwag
kangmatakot sa kanila. Alalahanin mong mabuti angginawa ni Yaweng
iyong Diyos kay Paraon at sabuong Ehipto. 19 Nakita ng iyong mga
mata angmga kakila-kilabot na pagsubok at mga tanda atmga
kahanga-hangang bagay, ang malakas nakamay at nakaunat na bisig na
ginamit ni Yawengiyong Diyos upang ikaw ay palayain. Gayon dinang
gagawin ni Yaweng Diyos mo sa lahat ngbayang kinatatakutan mo
ngayon. 20 Ipadadalasa kanila ni Yaweng Diyos mo kahit mga
bubuyoghanggang mapawi ang mga natirang buhay nanagtatago mula sa
iyo.
21 Huwag kang masindak sa kanila sapagkatkapiling mo si Yaweng
iyong Diyos, malakas naDiyos at dapat katakutan.
22 Si Yaweng Diyos mo mismo ang dahan-dahang magpapalayas sa mga
bansang ito saiyong harap. Hindi mo sila sabay-sabay namalilipol,
kung hindi’y dadami ang mababangisna hayop laban sa iyo.
23 Ibibigay sila sa iyo ni Yaweng iyong Diyosat lilituhin sila
hanggang mapuksang lahat.24 Ibibigay ni Yawe sa iyong mga kamay
angkanilang mga hari upang burahin mo ang kani-lang mga pangalan sa
silong ng langit. Walangmakatatayo laban sa iyo hanggang mapuksamo
sila. 25 Sunugin mo ang mga nililok naimahen ng mga diyos nila at
huwag pag-imbu-tan ang ginto o pilak na nakabalot sa mga ito.Huwag
mo itong angkinin, kung hindi’y mabibi-tag ka nito sapagkat
kasuklam-suklam ito kayYaweng iyong Diyos. 26 Huwag kang mag-uuwing
kasuklam-suklam na bagay sa bahay mo,kung hindi’y isusumpa ka ring
tulad nito. Lubosmong kasuklaman at kamuhian ito sapagkatanatema o
isinumpa ito.
Huwag kalimutan ang Diyos sa panahonng kasaganaan
1 Pakaingatan ninyong tuparin angbawat utos na iniuutos ko sa
inyo
ngayon upang kayo’y mabuhay at du-mami, at makapasok at maangkin
anglupaing ipinangako ni Yawe sa inyongmga ninuno.
2 Alalahanin mo ang lahat ng daangpinagdalhan sa iyo sa disyerto
ni YawengDiyos mo sa loob ng apatnapung taongito. Pinapaghirap ka
niya at ginutomupang subukan ka at malaman ang nasaiyong puso, kung
tutuparin mo nga angkanyang mga utos o hindi. 3 Subalit pina-kain
ka niya ng manna na hindi mo alamni ng iyong mga ninuno upang
ipakita saiyo na hindi lamang sa tinapay nabu-buhay ang tao, kundi
sa lahat ng namu-mutawi sa bibig ni Yawe mabubuhay angtao. 4 Ni
hindi man lang namulmol angsuot mo, o namaga ang iyong paa sa
loobng apatnapung taong iyon. 5 Kaya una-wain mo sa iyong puso na
dinisiplina ka niYawe gaya ng pagdisiplina ng isang amasa kanyang
anak.
6 Tuparin mo ang mga utos ni Yaweng iyongDiyos, lumakad ka sa
kanyang mga daan atmagkaroong-pitagan sa kanya. 7 Sapagkat
di-nadala ka ni Yaweng iyong Diyos sa magandanglupain, lupain ng
mga ilog at batis, ng mga bukalna umaagos sa mga lambak at mga
burol,8 lupain ng trigo at sebada, ng mga ubasan atmga puno ng igos
at ng iba pang mga prutas,lupain ng langis ng olibo at
pulot-pukyutan,9 lupaing kung saan hindi ka kakain ng tinapaysa
karukhaan at hindi ka mangangailangan nganuman, lupaing may bakal
ang mga bato atmay mina ng tanso ang mga burol.
10 Kakain ka hanggang mabusog, at pagpa-palain mo si Yaweng
Diyos mo para sa magan-dang lupaing bigay niya sa iyo.
11 Kaya pakaingatan mong huwag limutin siYaweng iyong Diyos sa
di pagtupad sa kanyangmga utos, mga batas at mga tuntuning
iniuutosko sa iyo ngayon. 12 At kapag nakakain ka na atnabusog,
kapag nakapagtayo ka na ng maga-gandang bahay at nakatira na sa mga
ito,13 kapag dumami na ang iyong hayupan, kapagsagana ka na sa
ginto at pilak, at dumami na anglahat mong ari-arian, 14 huwag
maging palaloang iyong puso at huwag limutin si Yawengiyong Diyos
na naglabas sa iyo mula sa lupainng Ehipto, mula sa bahay ng
pagkaalipin. 15 Siyaang umakay sa iyo para makalampas sa mala-wak
at nakatatakot na disyertong puno ng mga“apuy-apuyang” ahas at mga
alakdan, isanglupaing tigang at walang tubig. Subalit pina-bukal
niya ang tubig para sa iyo mula sanapakatigas na bato. 16 At
pinakain ka niya sa
8
-
291 DEUTERONOMIO 9disyerto ng mannang hindi alam ng iyong
mganinuno.
Pinapaghirap ka niya at sinubok upangmapabuti ka sa bandang
huli, 17 kung hindi’ysasabihin mo sa iyong sarili – Yumaman ako
sasarili kong kayod at lakas. 18 Alalahanin mo siYaweng iyong
Diyos, siya ang nagbigay sa iyong lakas para yumaman, para
pagtibayin tuladngayon ang Pakikipagtipang sinumpaan niya saiyong
mga ninuno.
19 Ngunit kung lilimutin mo si Yaweng Diyosmo at susunod sa
ibang mga diyos, kungsasambahin mo sila at yuyukuan, ngayon pama’y
binabalaan na kita na tiyak ka ngangmapupuksa. 20 Tulad ng mga
bansang pinuksani Yawe sa harap mo, gayon ka rin niya pu-puksain
dahil sa hindi mo pagsunod kay Yawengiyong Diyos.
1 Makinig ka, Israel! Tatawid ka ngayonsa Jordan para agawan ang
mga bansang
mas malaki at mas malakas kaysa iyo, mgabansang may
naglalakihang mga siyudad naabot hanggang langit ang mga pader. 2
Isangbayang marami at matatangkad – ang mgaAnakim na nakita mo at
nabalitaang walangmakatatalo sa kanila. 3 Subalit makikita mongayon
si Yaweng iyong Diyos na mangungunasa iyo gaya ng tumutupok na
apoy. Pupuksainniya sila at ipaiilalim niya sila sa iyo. At
aagawinmo ang lupain sa kanila at agad silang lilipulintulad ng
sabi sa iyo ni Yawe.
4 Kapag itinaboy na sila sa harap mo ni Ya-weng iyong Diyos,
huwag mong isaloob na –Dinala ako rito ni Yawe para angkinin ang
lupa-ing ito dahil sa sarili kong kabutihan. Ngunitpinalayas ni
Yawe ang mga bansang iyon saharap ninyo dahil sa kanilang kasamaan.
5 Hindidahil sa iyong kabutihan o dahil dapat kanggantimpalaan kaya
ka makapapasok para ang-kinin ang kanilang lupain. Dahil ito sa
kasamaanng mga bansang iyon kaya sila palalayasin niYawe sa harap
mo bilang katuparan ng salitangbinitiwan niya sa iyong mga ninunong
sinaAbraham, Isaac at Jacob.
Isa kang bayang mapaghimagsik• 6 Kaya alamin mong mabuti na
ibinigay sa
iyo ni Yaweng iyong Diyos ang magandang
lupaing ito para angkinin hindi dahil sa iyongkabutihan,
sapagkat isa ka ngang bayangmatigas ang ulo. 7 Alalahanin mo at
huwagkaligtaan kung paano mo ginalit sa disyerto siYaweng iyong
Diyos. Sapagkat naging mapag-himagsik ka na kay Yawe mula pa sa
araw nalumabas ka sa Ehipto hanggang dumating ka salugar na
ito.
8 At sa Horeb, ginalit ninyo si Yawe kayabinalak niya kayong
puksain sa kanyang poot.9 Umahon ako sa bundok para tanggapin
angmga tapyas na bato, ang mga tapyas ng Pakiki-pagtipang
pinagtibay sa inyo ni Yawe. Apat-napung araw at apatnapung gabi
akong nanatilisa bundok, hindi kumakain o umiinom. 10 Atibinigay sa
akin ni Yawe ang dalawang tapyas nabato na sinulatan ng daliri ng
Diyos. Nasa mgaito ang lahat ng salitang sinabi sa inyo ni Yawesa
bundok mula sa apoy, sa Araw ng Pagtitipon.
11 Ibinigay sa akin ni Yawe ang dalawangtapyas na bato, ang mga
tapyas ng Pakikipag-tipan, pagkatapos ng apatnapung araw at
apat-napung gabi. 12 At sinabi ni Yawe sa akin –Lumusong ka agad
mula rito dahil nagpakabu-lok ang iyong bayan na inilabas mo mula
saEhipto. Kay dali nilang lumihis mula sa daanginiutos ko sa kanila
at gumawa sila ng tinunawna diyus-diyusan para sa kanilang
sarili.
13 At sinabi pa sa akin ni Yawe – Nakikita koang sambayanang
ito; sila nga’y isang bayangmatigas ang ulo! 14 Pabayaan mo ako
para puk-sain sila at pawiin ang kanilang pangalan sasilong ng
langit. At gagawin kitang isang ban-sang mas malakas at mas marami
kaysa kanila.15 Kaya bumaba ako mula sa naglalagablab nabundok,
tangan sa aking mga kamay ang dala-wang tapyas ng Pakikipagtipan.
16 At nakita ko:nagkasala nga kayo kay Yaweng inyong Diyos,at
gumawa kayo ng guyang tinunaw na metal.Kay dali ninyong lumihis
mula sa daang iniutossa inyo ni Yawe! 17 Kayat hinawakan ko
angdalawang tapyas na bato at ibinalibag ang mgaito, at nadurog ang
mga ito sa paningin ng lahat.
18 Pagkatapos, nagpatirapa ako sa harap niYawe, at tulad noong
una, apatnapung araw atapatnapung gabi akong hindi kumain ni
umi-nom dahil sa lahat ng kasalanan ninyo sa pag-gawa ng masama sa
paningin ni Yawe hanggang
• 9.6 Ang Israel ay isang bayang matigas ang ulo.Ganito natin
isinasalin ang pananalitang “bayangmatigas ang batok”, o mahirap
akayin. Panunumbatlang kaya ito? Mula sa simula’y isa nang bayang
maykasarinlan ang Israel at lubhang ipinaglalaban ang kan-yang
kalayaan. Hindi nila kailanman sinamba ang kani-
lang mga pinuno kundi lagi nang nakikipagtalo atnakikipag-away
sa lahat, kahit na sa Diyos. Ang talin-haga ng waldas na anak ay
tumutulong sa atin namaunawaan kung bakit mahal na mahal ng Diyos
angbayang ito at kung bakit hanggang ngayo’y ito pa rin
ang“panganay na anak” ng Diyos sa lahat ng bansa sa lupa.
9
-
292DEUTERONOMIO 9siya ay magalit. 19 Natakot ako dahil sa galit
atpoot ni Yawe sa inyo sapagkat gusto niya ka-yong puksain. Ngunit
muli akong pinakingganni Yawe.
20 Galit na galit din si Yawe kay Aaron parapuksain siya. Kaya
ipinanalangin ko rin noon siAaron. 21 Tungkol naman sa kasalanan –
angguyang iyon na ginawa ninyo – kinuha ko iyon atinihagis sa apoy,
dinurog at giniling na simpinong alabok. Itinapon ko ang pulbos sa
ilog naumaagos pababa sa bundok.
22 Ginalit din ninyo si Yawe sa Tabera atMassa, at sa
Kibrothatava. 23 At nang paalisinkayo ni Yawe sa Kades-Barnea,
sinabi niyang –Umahon kayo at angkinin ang lupaing bigay kosa inyo
– ngunit muli kayong naghimagsik sautos ni Yaweng inyong Diyos.
Hindi ninyo pina-niwalaan si Yawe, ni pinakinggan ang kanyangtinig.
24 Naging mapaghimagsik na kayo kayYawe mula pa sa araw na makilala
ko kayo.
25 Kaya apatnapung araw at apatnapung gabiakong nagpatirapa sa
harap ni Yawe sapagkatsinabi ni Yaweng pupuksain niya kayo. 26
Na-nalangin ako kay Yawe, at sinabi – O YawengPanginoon, huwag mong
puksain ang iyongsambayanan, ang sarili mong ari-arian natinubos mo
sa iyong kadakilaan at inilabas mulasa Ehipto nang may malakas na
kamay. 27 Ala-lahanin mo ang iyong mga lingkod na sinaAbraham,
Isaac at Jacob. Huwag mong tingnanang katigasan ng ulo ng bayang
ito, o angkanilang kasamaan o kasalanan, 28 kung hindi’ysasabihin
ng bansang pinagkunan mo sa amin –Hindi nakaya ni Yawe na dalhin
sila sa lupaingipinangako niya sa kanila at ayaw na niya sakanila
kaya niya sila inilabas para patayin sadisyerto. 29 Ngunit sila ang
iyong sambayanan,ang sarili mong ari-arian na inilabas mo
sapamamagitan ng iyong malakas na kapang-yarihan at ng iyong
nakaunat na bisig.
1 Nang panahong iyon, sinabi sa akinni Yawe – Suminsel ka ng
dalawang
tapyas na bato tulad ng una, at umahon ka ritosa akin sa bundok.
Gumawa ka rin ng isang
kabang yari sa kahoy. 2 Isusulat ko sa mgatapyas ang mga
salitang nasa unang mga tap-yas na sinira mo. At ilalagay mo ang
mga ito sakaban.
3 Kaya gumawa ako ng kabang yari sa kahoyna akasya, at suminsel
ng dalawang tapyas nabato tulad ng una. At umahon ako sa
bundok,hawak ang dalawang tapyas. 4 Isinulat naman niYawe sa mga
tapyas ang isinulat niya noon sauna, ang sampung salitang sinabi
niya sa inyo sabundok mula sa apoy, sa Araw ng Pagtitipon.
Atibinigay sa akin ni Yawe ang mga ito.
5 Nang bumaba ako mula sa bundok, inilagayko ang mga tapyas sa
kabang ginawa ko, atnaroroon ang mga ito gaya ng iniutos sa akin
niYawe.
6 Nagpunta ang mga anak ng Israel sa mgabalon ng Bene-Yakan, at
dumaan sa Mosera.Doon namatay si Aaron, at doon din siya
inili-bing; at ang kanyang anak na si Eleazar anghumalili sa kanya
bilang pari. 7 Mula roon, nag-lakbay sila sa Gudgoda, at mula sa
Gudgodapatungong Yotbata na lupain ng mga ilog at mgabukal. 8 Noon
ibinukod ni Yawe ang tribu ni Leviupang sila ang bumuhat sa Kaban
ng Pakikipag-tipan ni Yawe, at tumayo sa harap ni Yawe atmaglingkod
sa kanya, at magbasbas sa pag-tawag sa kanyang Pangalan, tulad ng
ginagawanila hanggang ngayon. 9 Kaya walang kaparte siLevi sa
pamana ng kanyang mga kapatid. SiYawe ang kanyang mana, tulad ng
sinabi sakanya ni Yaweng iyong Diyos.
10 At apatnapung araw at apatnapung gabiakong nanatili sa
bundok, at pinakinggan dinako ni Yawe noon, at hindi niya niloob na
puk-sain ka. 11 At sinabi sa akin ni Yawe – Tumindigka at pamunuan
ang sambayanang ito upangmakapasok sila at maangkin ang lupaing
ipi-nangako ko sa kanilang mga ninuno na ibibigaysa kanila.
Paglingkuran at mahalin ang Diyos• 12 At ngayon, Israel, ano pa
ang
hinihingi sa iyo ni Yaweng iyong Diyoskundi ang magkaroon ka ng
pitagan kay
• 10.12 Inilalahad dito ang dalawang utos napinag-isa naman ni
Jesus.
Mahalin mo ang Diyos at paglingkuran siya nangbuo mong puso at
nang buo mong kaluluwa. Pag-ibig na sagot sa pag-ibig ng Diyos:
“Sapagkat ibinuklodni Yawe ang kanyang sarili sa iyong mga
magulang.Minahal niya sila, at pagkatapos ay kayo naman angminahal
niya.” Pansinin ang pagkakasunud-sunod naito: ang Diyos ang unang
nagmamahal at pumipili, atsaka natin sinasagot ang kanyang pag-ibig
at sinisikapitong ipahayag sa ating pagsunod. Una ang awa ng
Diyos, at gaya ng ipaaalaala sa atin ni Pablo, walangsinumang
makapagmamagaling ng kanyang mgakabutihan at karapatan sa harap ng
Diyos (Rom 3:20).
Dalisayin ang inyong mga puso. Mas tumpak nasinasabi ng tekstong
ito: isagawa ang “pagtutuli” ngpuso (tingnan Genesis 17).
Ang biyuda, ang ulila, ang dayuhan. Pagmamahalsa mga
nangangailangan ang sagot sa pag-ibig ngDiyos. Nang panahong iyon,
sila mismo ang mgataong naghihikahos sa isang lipunang wala
pangmalinaw na panlipunang hanay ng mga tao. Subalit sa
10
-
293 DEUTERONOMIO 11Yaweng iyong Diyos at lumakad sa lahatniyang
daan? Mahalin mo siya at pag-lingkuran si Yaweng iyong Diyos nang
buomong puso at nang buo mong kaluluwa.13 Tuparin ang mga utos ni
Yawe at angkanyang mga tuntuning iniuutos ko sa iyongayon para sa
iyong kapakanan.
14 Tingnan mo! Kay Yaweng iyongDiyos ang langit at ang
himpapawid, angsangkalupaan at lahat ng naririto. 15 Ngu-nit ang
iyong mga ninuno lamang anginibig mahalin ni Yawe. Pinili niya
angkanilang mga inapo na sumunod sa kanila– kayo mismo – mula sa
lahat ng bansa,tulad ngayon.
16 Dalisayin ninyo ang inyong mga pusoat huwag nang maging
matigas ang ulokay Yawe 17 sapagkat si Yaweng inyongDiyos ang Diyos
ng mga diyos at Pangi-noon ng mga panginoon. Diyos na
dakila,malakas at kagila-gilalas! Wala siyangkinikilingan at hindi
siya tumatanggap ngsuhol. 18 Iginagawad niya ang katarungansa mga
ulila at mga biyuda; at mahal niyaang mga dayuhan, binibigyan niya
sila ngpagkain at damit. 19 Kaya mahalin mo angmga dayuhan sapagkat
naging dayuhandin kayo sa lupain ng Ehipto. 20 Magka-roon ka ng
pitagan kay Yaweng iyongDiyos, paglingkuran siya, kumapit sakanya
at tawagin ang kanyang Pangalansa iyong panunumpa. 21 Siya ang
iyongdangal, siya ang iyong Diyos na gumawapara sa iyo ng mga
dakila at kagila-gilalasna bagay na iyon na nakita ng iyong
mgamata. 22 Pipitumpung katao lamang ang
iyong mga ninuno nang bumaba sila saEhipto, ngunit ngayo’y
ginawa ka niYaweng sindami ng mga bituin sa langit.
• 1 Kaya mahalin mo si Yawengiyong Diyos at tuparin sa lahat
ng
araw ang ipinag-utos niya sa iyo – angkanyang mga tuntunin, mga
batas at mgautos. 2 Kayong mga kausap ko ngayonang may-alam nito.
At hindi sa inyongmga anak na hindi nakakita at di naka-alam sa
pagdisiplina ni Yaweng inyongDiyos, ni sa kanyang kadakilaan, sa
kan-yang malakas na kamay at nakaunat nabisig. 3 Pero kayo ang
nakasaksi sa mgatanda at mga kababalaghang ginawa niyasa Ehipto
laban kay Paraong hari ngEhipto at sa buong bayan niya. 4 At pati
saginawa niya sa hukbo ng Ehipto, sa mgakabayo at mga karwahe nito
nang tabu-nan niya sila sa mga tubig ng Dagat ngMga Tambo sa
paghabol nila sa inyo. Atpinuksa nga sila ni Yawe hanggang saaraw
na ito.
5 Alalahanin din ninyo ang ginawa sa inyo niYawe sa disyerto,
hanggang makarating kayo salugar na ito, 6 ang ginawa niya kina
Datan atAbiram na mga anak ni Eliab mula sa tribu ngRuben, nang
ngumanga ang lupa at lulunin silamula sa buong Israel, kasama ang
buo nilangpamilya, ang kanilang mga tolda at lahat ngmay buhay na
kanilang ari-arian. 7 Nakita nginyong mga mata ang lahat ng
dakilang bagayna ito na ginawa ni Yawe. 8 Kaya tuparin ninyoang
lahat ng utos na iniuutos ko sa iyo ngayonupang lumakas kayo at
makapasok at maang-kin ang lupaing inyong pupuntahan. 9 At
hahabaang inyong buhay sa lupaing ipinangako niYawe sa inyong mga
ninuno na ibibigay sa
daigdig natin ngayo’y may buong mga hanay at mgabayan ang nasa
sitwasyon ng biyuda, ulila at dayuhanng mga panahong iyon.
Sa kasalukuyang panahon, ang pagmamahal na itosa mga
nangangailangan ay madalas na nanga-ngahulugan ng pagtatalaga ng
sarili sa mga masmababang hanay sa lipunan. Ang Diyos ang
mag-gagawad sa kanila ng katarungan. Kung hindi natinalam kung
paano kusang makakamit ang katarungangito sa pamamagitan ng mga
paraang itinuturo ngEbanghelyo, ang Diyos ang siyang maggagawad
ngkatarungan sa mas radikal na paraan.
• 11.1 “Sinasabi ko sa inyo na nakasaksi sa mgahimala: tandaan
ninyo.” Inuulit ang parehong mgaaral. Patuloy na magiging panatag
ang Israel sa lupainnito kung hindi kalilimutan ng mga darating na
salinlahiang ginawa ni Yawe para sa kanilang mga ninuno.Kaya ang
mga nakasaksi sa mga kahanga-hanganggawa ng Diyos ay may
obligasyong ituro ang mga iyonsa kanilang mga anak.
Hindi isang doktrina ang pananampalataya kundiang pagdiskubre sa
Diyos na kumikilos, sa Diyos natagapagpalaya. Nakikita natin siya
sa ating buhay, sabuhay ng pamayanang Kristiyano na bumabago samga
nakikipag-ugnayan dito.
11
-
294DEUTERONOMIO 11kanila at sa kanilang inapo, lupaing
dinadaluyanng gatas at pulot-pukyutan.
10 Sapagkat ang lupaing pupuntahan ninyopara angkinin ay di
tulad ng lupain ng Ehipto nainyong pinanggalingan. Pagkapaghasik
moroo’y kailangan ka pang magdilig sa pama-magitan ng lakas ng
iyong mga bisig, tulad saisang gulayan. 11 Subalit ang lupaing
pupun-tahan mo para angkinin ay lupain ng mga bun-dok at mga lambak
na ulang galing sa langit anginiinom ng lupa. 12 Alaga ni Yaweng
iyong Diyosang lupaing iyon at laging nakatuon dito angmga mata ni
Yaweng iyong Diyos mula sasimula hanggang katapusan ng taon.
13 Kung susundin ninyong mabuti ang mgautos na iniuutos ko sa
inyo ngayon, kung ma-mahalin ninyo si Yaweng inyong Diyos at
pagli-lingkuran siya nang buo ninyong puso at nangbuo ninyong
kaluluwa, 14 bibigyan ko ng ulanang inyong lupain sa panahon nito,
sa panahonng taglagas at tagsibol, at aanihin ninyo anginyong
trigo, bagong alak at langis. 15 Bibigyanko ng damo ang iyong
parang para sa iyong mgahayop at kakain ka hanggang mabusog. 16
Pa-kaingatan ninyong huwag maengganyo anginyong puso. Kung lilihis
kayo at maglilingkodsa ibang mga diyos at yuyuko sa kanila, 17
mag-aapoy laban sa inyo ang galit ni Yawe. Sasarhanniya ang langit
at hindi na uulan, hindi na ma-mumunga ang lupa at dagli kayong
maglalahosa magandang lupaing ibinibigay sa inyo niYawe.
18 Itanim ninyo sa inyong mga puso’t kalu-luwa ang mga salita
kong ito. Itatak mo ang mgaito sa inyong kamay bilang tanda at
magingpaalala sa pagitan ng inyong mga mata. 19 Ituroninyo ang mga
ito sa inyong mga anak. Pag-usapan ang mga ito maging sa pag-upo mo
saiyong tahanan o sa iyong paglakad, sa iyongpaghiga at sa iyong
pagbangon. 20 Iukit mo angmga ito sa mga haligi ng pinto ng iyong
bahay atsa mga pintuan ng iyong siyudad. 21 At ma-bubuhay kayo nang
matagal pati ang inyongmga anak sa lupaing ipinangako ni Yawe
sainyong mga ninuno na ibibigay sa kanila. Atmananatili ka roon
habang ang langit ay nasaitaas ng lupa.
22 Sapagkat kung tutuparin ninyong mabuti
ang lahat ng utos na ito na iniuutos kong isa-buhay ninyo, ang
mahalin si Yaweng Diyosninyo at lumakad sa lahat niyang daan at
ku-mapit sa kanya, 23 itataboy ni Yawe ang lahat ngbansang ito sa
harap ninyo, at maaagaw ninyoang lupain sa mga bansang mas malaki
at masmalakas kaysa inyo.
24 Magiging inyo ang lahat ng tuntunganninyo, masasakop ninyo
mula sa disyerto hang-gang Lebanon, at mula sa Ilog Eufrates
hang-gang sa dagat sa kanluran. 25 Walang sinumangmakatatayo laban
sa inyo. Saanman kayo pu-munta, ilalatag ni Yaweng inyong Diyos
angtakot at pagkasindak sa inyo sa buong lupain,gaya ng sabi niya
sa inyo.
• 26 Tingnan ninyo, inihaharap ko sa inyongayon ang pagpapala at
ang sumpa. 27 Pagpa-pala kung susundin ninyo ang mga utos niYaweng
inyong Diyos na iniuutos ko sa inyongayon, 28 at sumpa kung
susuwayin ninyo angnaturang mga utos ni Yaweng Diyos ninyo
atlilihis mula sa daang iniuutos ko sa inyo ngayonupang sumunod sa
ibang mga diyos na hindinaman ninyo kilala. 29 Kapag dinala na kayo
niYaweng inyong Diyos sa lupaing pupuntahanninyo para angkinin,
magkasabay ninyong ipa-pahayag ang pagpapalang ito sa Bundok
Ga-rizim at ang sumpang ito sa Bundok Ebal.30 (Nasa kabilang ibayo
ng Jordan ang mgabundok na ito, sa kabila ng daang pakanluran,sa
lupain ng mga Kananeong nasa Araba, satapat ng Gilgal, malapit sa
malalaking puno ngMore.) 31 Tatawid kayo ngayon sa Jordan
parapuntahan at angkinin ang lupaing ibinibigay sainyo ni Yaweng
inyong Diyos. Angkinin ninyo itoat dito kayo manirahan. 32 At
tuparin ninyongmabuti ang lahat ng tuntunin at batas na iniha-harap
ko sa inyo ngayon.
Magkaroon ng iisang santuwaryolamang
• 1 Ito ang mga tuntunin at mgabatas na dapat mong isabuhay
nang mabuti sa lahat ng araw ng iyongbuhay sa lupaing bigay sa
iyo ni YawengDiyos ng iyong mga ninuno para angkinin.
Sa anumang dantaon, ang paraan ng mga magulangpara hubugin at
turuan sa pananampalataya angkanilang mga anak ay ang pagbabahagi
sa mga ito ngmga personal na karanasan nila sa relihiyon
atpagpapakita kung paano nila natagpuan ang Diyos nabuhay.
Isinasalin o ipinapasa ang pananampalataya saisa’t isa.
• 26. Ang Pakikipagtipang ipinagdiwang ni Josue(Josue 8:30) ang
ipinahihiwatig dito.
• 12.1 Nagsisimula sa kabanata 12 ang mgabatas na dapat umiral
sa Israel para maging tunay nabayan ito ng Diyos.
Ang una ay ang pagwasak sa mga sagradong lugar
12
-
295 DEUTERONOMIO 122 Ganap ninyong wasakin ang lahat ng
lugar kung saan pinaglingkuran ng mgabansang ito ang kanilang
mga diyos, samatataas na bundok at mga burol, at salilim ng lahat
ng malalabay na puno.3 Gibain ninyo ang kanilang mga altar
atdurugin ang kanilang mga sagradongbato; sunugin ang kanilang mga
sag-radong poste at durugin ang mga nililokna imahen ng kanilang
mga diyos, atburahin ang pangalan ng mga ito sa mgalugar na
iyon.
4 Huwag ninyong gagawin ang gayonpara kay Yaweng inyong Diyos, 5
sa-pagkat siya mismo ang pipili ng lugarmula sa lahat ninyong tribu
upang doonilagay ang kanyang Pangalan at doonmanahan. Doon ka
pupunta para hanapinsi Yaweng inyong Diyos.
6 Doon ninyo dadalhin ang inyong mgasusunuging-handog at mga
hain, ang in-yong mga ikapu at mga alay, ang inyongmga panata at
mga kusang-loob na han-dog, ang mga unang anak ng inyong mgabakahan
at tupahan.
7 Doon kayo kakain sa harap ni Yawenginyong Diyos, at
magpipiyesta kasama nginyong mga pamilya, sa abot-kaya mo –ang
pagpapala sa iyo ni Yaweng iyongDiyos. 8 Huwag ninyong gagawin
ang
ginagawa natin ngayon dito, bawat isa sainaakala niyang tama sa
sarili niyangpaningin. 9 Sapagkat hanggang ngayo’yhindi pa kayo
dumarating sa kapahi-ngahan at sa pamanang ibinibigay sa iyoni
Yaweng iyong Diyos.
10 Pagkatawid ninyo sa Jordan at nakatira nasa lupaing ibibigay
sa inyo ni Yaweng inyongDiyos bilang pamana, bibigyan niya kayo
ngkapahingahan mula sa lahat ninyong kaaway sainyong paligid at
mabubuhay kayo nang mati-wasay. 11 At dadalhin ninyo sa lugar na
pipiliin niYaweng inyong Diyos bilang tirahan ng kanyangPangalan
ang lahat ng iniuutos ko sa inyo: anginyong mga susunuging-handog
at mga hain,ang inyong mga ikapu at ang alay ng inyongmga kamay, at
lahat ng piling handog na ipina-ngako ninyo’t sinumpaan kay Yawe.
12 Doonkayo magpipiyesta sa harap ni Yaweng inyongDiyos, kayo at
ang inyong mga anak at anginyong mga alipin, pati ang Levitang
nasainyong mga bayan sapagkat wala siyang kapar-teng mana sa
inyo.
• 13 Huwag sanang mangyari na ialay mo angiyong mga
susunuging-handog sa lahat ng lugarna magustuhan mo. 14 Ngunit
tanging sa lugarlamang na pipiliin ni Yawe sa isa sa iyong mgatribu
mo iaalay ang iyong susunuging-handog,at doon mo rin gagawin ang
lahat ng iniuutos kosa iyo.
15 Gayon man, makapagkakatay ka ng ha-yop at makakakain ng karne
hanggang gustomo sa lahat mong siyudad ayon sa pagpapalang
ng mga pagano. Sa gitna ng mga puno sa tuktok ngmga burol
itinayo ang mga lugar na ito. Isang poste angnakalagay roon sa
gitna ng nakatayong mga bato.
Ang pangalawang kautusan ay ang di pagkakaroonng ibang templo
liban sa nasa Jerusalem. Dahil sa mgaabusong bunga ng pagdami ng
mga lugar ng pag-samba, nagawa ng mga paring Judio na magkaroon
ngpagkakaisa sa relihiyon sa paligid ng Templo sa Jerusa-lem. Ang
pag-isa ng kulto ay bahagi ng malakingproyekto ni Haring Yosias:
ang muling pag-isahin angmatandang kaharian sa hilaga ng kaharian
ng Juda(1 K 23:8-9).
Bakit iisang Templo lamang ang gusto ng Diyos?Waring dahil din
sa parehong mga dahilan kung bakitsa isang angkan lamang ng mga
hari na pamilya niDavid niya gustong gawin ang kanyang mga
pangako.Dahil ito sa kailangang maging tanda ng pagkakaisa samundo,
una, ang Israel, at pagkatapos ay ang Iglesya.Kung totoo mang
puwedeng kausapin ng tao angDiyos sa bawat sandali at sa anumang
paraang iniaatasng kanyang pananampalataya, kailangan namanniyang
igalang ang kalooban ng Diyos na iisang bayan
lamang ang maglilingkod sa kanya sa Iisang Bahay niyana kanyang
Iglesya.
• 13. Pinagtitibay ng talata 12:13-19 ang pagka-kaiba ng
pagkatay sa mga hayop para ialay ang mga itobilang handog na sa
Templo sa Jerusalem lamangipinahihintulot, at ng pagkatay sa mga
ito para karni-hin na magagawa saan mang lugar.
Mula 12:29 hanggang 13:19. Panibagong babalalaban sa panganib ng
pagsamba sa mga diyus-diyusan.Kayat mapapawi mo ang kasamaan sa
iyong piling(13:6). Aalalahanin ni Pablo ang mga salitang ito sa
1Cor 5:13 sa pagsasabi niya sa pamayanang Kristiyanona palayasin
ang nagbibigay ng masasamang halim-bawa at ayaw magbagong-buhay.
Tulad ng sinasabitungkol sa Josue 6, ang utos na itong patayin ang
mgapasimuno ng pagsamba sa mga diyus-diyusan ay mulasa katiyakang
pinakamahalaga sa buong mundo angpananampalataya ng Israel. Hindi
mapapayagan ngbayang pinili ng Diyos na mahawahan ng pagkakamaling
sangkatauhan ang kanilang pananampalataya parasa anumang halaga o
dahilan.
-
296DEUTERONOMIO 12bigay sa iyo ni Yaweng iyong Diyos;
maka-kakain nito kapwa ang di-malinis at ang malinis,na parang
karne ng gasela o usa. 16 Ngunithuwag ninyong kakanin ang dugo,
kundi ibuhosninyo itong parang tubig sa lupa.
17 Hindi mo makakain sa iyong mga siyudadang ikapu ng iyong
trigo, at ng iyong bagongalak at langis, at ang mga unang anak ng
iyongbakahan at tupahan, at alinman sa iyong mgaipinanata at mga
kusang-loob na handog, at angalay ng iyong kamay. 18 Sa harap ni
Yawengiyong Diyos mo lamang makakain ang mga ito,sa lugar na
pipiliin ni Yaweng iyong Diyos, ikawat ang iyong mga anak at mga
alipin at angLevitang kapiling mo. At magpipiyesta ka saharap ni
Yaweng iyong Diyos sa abot-kaya mo.19 Huwag sanang mangyari na
pabayaan mo angLevita habang nabubuhay ka sa iyong lupain.
20 Kapag pinalawak na ni Yaweng iyongDiyos ang iyong mga
hangganan tulad ng ipi-nangako niya sa iyo, at gusto mong kumain
ngkarne, makakakain ka ng karne hangganggusto mo. 21 Kung
napakalayo sa iyo ang lugarna pinili ni Yaweng iyong Diyos bilang
tirahan ngkanyang Pangalan, makapagkakatay ka saiyong bakahan o
tupahang bigay sa iyo ni Yawe,tulad ng iniutos ko sa iyo. At
makakakain ka saloob ng iyong mga siyudad hanggang gusto mo,22
ngunit kakanin mo ito tulad sa pagkain ngkarne ng gasela o usa;
lahat ay makakakain nito– di-malinis man o malinis. 23 Tiyakin
lamang nahuwag kainin ang dugo, sapagkat ang dugo atbuhay ay iisa,
at hindi mo dapat kanin ang buhaykasama ang laman. 24 Huwag mo
itong kaininkundi ibuhos itong parang tubig sa lupa. 25 Hindimo ito
dapat kainin upang mapabuti ka at angiyong mga anak na susunod sa
iyo dahil ga-gawin mo ang tama sa mata ni Yawe.
26 Dalhin mo ang mga bagay na ibinukod moat ipinanata bilang
handog kay Yawe, at pumun-ta ka sa lugar na pipiliin ni Yawe. 27
Doon moiaalay ang iyong mga susunuging-handog, angkarne at ang
dugo, sa altar ni Yaweng iyongDiyos. Ibuhos mo sa altar ni Yaweng
iyong Diyosang dugo ng iyong mga hain, at kanin ang karne.
28 Pakinggan mong mabuti ang lahat ng sali-tang ito na iniuutos
ko sa iyo upang lagi kangmapabuti at ang iyong mga anak na susunod
saiyo, dahil gagawin mo ang mabuti at tama samata ni Yaweng iyong
Diyos.
29 Pupuksain ni Yaweng iyong Diyos sa harapmo ang mga bansang
pupuntahan mo paraangkinin, at maaangkin mo nga ang mga iyonat
mamamayan sa kanilang lupain. 30 Huwagsanang mangyari na mahulog ka
sa bitag atsumunod sa kanila matapos silang mapuksa saharap mo.
Huwag mong hanapin ang kanilangmga diyos at isiping – Paano ba
pinaglingkuranng mga bansang ito ang kanilang mga diyos?Ganoon din
ang gagawin ko.
31 Huwag mong gagawin iyon para kayYaweng iyong Diyos, sapagkat
ginawa na nila sakanilang mga diyos ang lahat ng kinasusukla-man at
kinamumuhian ni Yawe; sinunog nilakahit ang kanilang mga anak para
sa kanilangmga diyos.
Huwag lumayo sa pananampalataya• 1 Isagawa ninyong mabuti
anglahat ng iniuutos ko sa inyo, huwag
itong dagdagan o bawasan.2 Kung may lumitaw na propeta sa
piling mo o isang nakakakita ng mgapanaginip at bigyan ka ng
isang tanda okababalaghan, 3 at kung magkatotoo ngaang tanda o
kababalaghang sinabi niya saiyo, at sabihing – Tayo nang sumunod
saibang mga diyos na hindi ninyo kilala, atpaglingkuran natin sila.
– 4 huwag mongpakinggan ang mga salita ng propeta o ngnakakakita ng
mga panaginip na iyon,sapagkat sinusubok kayo ni Yawenginyong Diyos
para malaman kung mahalnga ninyo si Yaweng inyong Diyos nangbuo
ninyong puso at nang buo ninyongkaluluwa.
5 Kay Yaweng inyong Diyos ka lamang su-sunod, sa kanya ka
magkakaroon ng pitagan.Tuparin mo ang kanyang mga utos,
pakingganang kanyang tinig, paglingkuran siya at sakanya
kumapit.
6 At patayin ang propeta o ang nakakakita ngmga panaginip na
iyon, sapagkat nagsalita siyang paghihimagsik laban kay Yaweng
inyongDiyos na naglabas sa inyo mula sa lupain ngEhipto at tumubos
sa iyo mula sa bahay ng
• 13.1 May ilang propetang makagagawa ngmga tanda at
kababalaghan: kung ito ay para lumayokay Yawe, isa siyang
manloloko. Gusto ba ng Diyos namagpalit tayo ng relihiyon para
pumunta sa inaakalanating may mga milagro?
Binibigyang-diin ng teksto na ang Salita ng Diyos atang kanyang
mga utos ang siya lamang batayan ngating pananampalataya:
sumasampalatay tayo hindidahil nakakita tayo ng mga tanda at
kababalaghan(Jn 4:46) kundi dahil nagsalita ang Diyos.
13
-
297 DEUTERONOMIO 14pagkaalipin, sapagkat nais ka niyang ilihis
sadaang iniutos sa iyo ni Yaweng iyong Diyos natahakin mo. Kayat
mapapawi mo ang kasamaansa iyong piling.
7 Kung palihim kang hikayatin ng iyong ka-patid na anak ng iyong
ina, o ng iyong anak nalalaki o babae, o ng iyong asawang nasa
kan-dungan mo, o ng iyong matalik na kaibigan, atsabihin sa iyo –
Tayo nang maglingkod sa ibangmga diyos na hindi mo kilala ni ng
iyong mganinuno, 8 mga diyos ng mga bansang nakapa-libot sa inyo,
malapit man o malayo sa iyo, samagkabilang dulo ng daigdig, 9 huwag
kangumoo ni makinig sa kanya. Huwag kang maawasa kanya; huwag mo
siyang patatawarin athuwag pagtatakpan. 10 Ngunit patayin mo
siya,at ang kamay mo ang mauuna sa pagpapatawsa kanya ng kamatayan,
at susunod pagkataposmo ang buong sambayanan. 11 Batuhin
siyahanggang mamatay, sapagkat tinangka niyangilayo ka kay Yaweng
iyong Diyos na naglabas saiyo mula sa lupain ng Ehipto, mula sa
bahay ngpagkaalipin. 12 At maririnig ito ng buong Israel
atmatatakot, at wala nang muling gagawa ngganitong kasamaan sa
piling mo.
13 Kung may magsabi sa iyo sa isa sa iyongmga siyudad na
ibinibigay sa iyo ni Yawengiyong Diyos para tirhan – 14 May lumitaw
doongilang anak ni Belial at naengganyo nila ang mganaroon sa
kanilang siyudad na sumama sakanila at sumunod sa ibang mga diyos
na hindininyo kilala. – 15 Buong ingat mo itong siyasatinat
imbestigahang mabuti. At kung totoo nga ito,at napatunayang ginawa
nga nila sa piling moang kasuklam-suklam na bagay na ito, 16
puk-sain mo para sa Diyos ang siyudad at lahat ngnaroroon, tagain
ang mga nakatira roon at lahatng hayop. 17 Ipunin mo sa gitna ng
liwasan anglahat ng nasamsam dito at sunugin ang siyudadpati ang
lahat ng nasamsam para kay Yawengiyong Diyos. Magiging bunton iyon
ng mga guhomagpakailanman, at kailanma’y di na mulingitatayo.
18 Hindi dapat dumikit sa iyong kamay angalinman sa mga
anatemang iyon upang mag-lubag ang matinding galit ni Yawe at
mahabagsa iyo at maawa at paramihin ka tulad ngipinangako niya sa
iyong mga ninuno 19 sapag-kat pinakinggan mo ang tinig ni Yaweng
iyongDiyos para tuparin ang lahat niyang utos nainiuutos ko sa iyo
ngayon, at para gawin angtama sa mata ni Yaweng iyong Diyos.
1 Mga anak kayo ni Yaweng inyongDiyos.
Huwag ninyong hiwain ang inyong sarili oahitin ang buhok sa
inyong noo para sa mgapatay. 2 Isa kang bayang banal para kay
Yawengiyong Diyos, at si Yawe ang pumili sa iyo upangmaging bayan
niya, isang natatanging pag-aarimula sa mga bansa sa balat ng
lupa.
Mga hayop na “malinis” at “di-malinis”• 3 Huwag kang kakain ng
anumang ka-
suklam-suklam na bagay. 4 Narito ang mgahayop na makakain ninyo:
baka, tupa, kam-bing, 5 usa, gasela, kambing-bundok,
antilope,bupalo, at ang tupang-gubat. 6 Makakain ninyoang anumang
hayop na ngumunguya, maykuko at biyak ang mga paa.
7 Ngunit sa mga hayop na ngumunguya omay kuko at biyak ang mga
paa, hindi ninyomakakain ang sumusunod: kamelyo, kuneho
atkunehong-bundok sapag