1 SHKOLLA F.M.U “SMAJL HAJDARAJ” PEJË
1
SHKOLLA F.M.U “SMAJL HAJDARAJ” PEJË
2
Udhëzime shtesë për modelin e planit zhvillimor të shkollës
PLANI ZHVILLIMOR I SHKOLLËS
Faqja e parë e planit zhvillimor të shkollës duhet të përmbajë këto të dhëna:
Emri i shkollës: ”Smajli Hajdaraj”
Vendi: Kristal, Pejë
Komuna: Pejë
PZhSh i aprovuar nga: Këshilli i shkollës
Data e aprovimit: 25.08.2012
Data e rishikimit të ardhshëm: 25.08.2013
Mbledhja e Këshillit të shkollës dhe prezantimi i projektit nga drejtori i shkollës,30.01.2013
3
4
5
6
Plani zhvillimor i shkollës rekomandohet të këtë përmbajtje:
I. Hyrja
- Përshkrimi/pasqyrimi i shkurtër i shkollës
- Vlefshmëria – periudha kohore që mbulon PZhSh-ja, obligimet dhe data e rishikimit
II. Niveli i parë konkret: Vizioni dhe misioni (me përshkrim të shkurtër)
a. Synimet afat-gjata
III. Niveli i dytë konkret: Plani i menaxhimit – plani tre vjeçar(3 – 10 pika kyçe)
a. Synimet afat-mesme me motot udhëheqëse
IV. Niveli i tretë konkret: Planet e veprimit - plani vjetor
- Synimet afat-shkurtra
- Fushat dhe aktivitetet kyçe zhvillimore
- Përshkrimi i detajuar i aktiviteteve dhe proceseve
- Planet e punës të projekteve të ndryshme dhe përshkrimi i proceseve
- Plani i monitorimit dhe vlerësimit
V. Shtojca (Dokumente përkatëse)
1. Hyrja
Në këtë kapitull bëhet një përshkrim i shkurtër (jo më shumë se një faqe) i shkollës. Aspektet
që vihen në dukje në këtë përshkrim duhet të jenë tetë fushat e cilësisë (përafërsisht nga një
fjali për secilën fushë të cilësisë). Këtu duhet të prezantohen elementet mbi të cilat ndërtohet
plani zhvillimor i shkollës.
Në pjesën përfundimtare të hyrjes, rekomandohet të potencohet periudha kohore që mbulon
PZhSh-ja dhe data e rishikimit.
I. Vizioni dhe misioni (jo më shumë se nga një fjali)
7
Secila shkollë ka specifikat e veta, ka pikat e forta dhe pikat e dobëta, ka kërkesat dhe
nevojat e veta. Dallon për nga numri i nxënësve, personeli, konteksti dhe mjedisi i saj
specifik. Prandaj, vizioni dhe misioni i secilës shkollë duhet të jetë i dukshëm për kontekstin e
shkollës që i dedikohet. P.sh. Shkolla jonë brenda pesë viteve do të jetë shkollë
gjithëpërfshirëse ku do të sigurojë mësimdhënie dhe nxënie cilësore, pranim dhe
respekt për të gjithë nxënësit.
Vizioni i shkollës duhet të artikulohet me objektiva të matshëm nga fushat e cilësisë së
shkollës, në mënyrë që kapitulli i tretë (plani drejtues) të përfshijë pikat kryesore zhvillimore
që ndihmojnë në arritjen e objektivave dhe vizionit të shkollës. P.sh.
1. Fushat e cilësisë: 5. Profesionalizmi i mësimdhënësve dhe zhvillimi i personelit
Objektivat e fushës së cilësisë:
1. Mësimdhënësit e shkollës sonë përfshihen në zhvillimin profesional me bazë në
shkollë në programin e hartuar nga shkolla me partnerë ;
2. Rikualifikimi i mësimdhënësve ne programin pa shkëputje nga puna (AKM)
3. Trajnimi i vazhdueshëm i mësimdhënësve nga koleget e tyre trajner
Kështu veprohet edhe për fushat tjera të cilësisë, varësisht nga rezultatet e SËOT analizës
dhe Vizionit të shkollës.
II. Plani drejtues - plani tre vjeçar ( 3 – 10 pika kryesore)
Secila shkollë duhet të vendos pikat kryesore (objektiva) të zhvillimit të shkollës. Ato duhet të
mbështeten në fushat përkatëse të cilësisë së shkollës dhe në karakteristikat e tyre. Pikat
kryesore të zhvillimit të shkollës vendosen sipas problemeve që janë identifikuar gjatë
analizës së gjendjes në fushat e cilësisë dhe sipas përcaktimit të prioriteteve. Rekomandohet
që në planin drejtues të ketë 3 – 10 pika (elemente) kryesore zhvillimore. Parimet kryesore
që duhet pasur parasysh gjatë vendosjes së pikave (elementeve) kryesore zhvillimore
(objektivave) janë:
- Të jenë në funksion të arritjes/përmbushjes së vizionit të shkollës,
- Të vlejnë për gjithë shkollën,
- Të jenë reale, të realizueshme dhe të matshme,
- Të jenë pika kryesore zhvillimore.
- Të vendosen në përputhje me afatet e planit të zhvillimit të shkollës.
Rekomandohet që plani drejtues të hartohet sipas tabelës në faqen vijuese.
2012
8
Pri
ori
tete
t
Korniza e cilësisë Fushat kryesore zhvillimore
për periudhë tri vjeçare
Afatet
2012 2013 2014
I-VI
VII-
XII I-VI I-VI VII-XII I-VI
1 IV. Udhëheqja dhe menaxhimi i
shkollës
Implementimi i Këshillit Drejtues të
Shkollës
2 V. Profesionalizimi i
mësimdhënësve dhe zhvillimi i
personelit
Zhvillimi profesional i
mësimdhënësve me bazë në
shkollë – në komponentët e
vlerësimit formativ
3 VI. Rikualifikimi i mësimdhënësve
ne programin pa shkëputje nga
puna (AKM)
……….
Rikualifikimi i mësimdhënësve ne
bashkëpunim me MASHT –në
formë të vazhdueshme
4
VII. Trajnimi i vazhdueshëm i
mësimdhënësve nga koleget e tyre
trajner
……………
Trajnimi i vazhdueshëm i
mësimdhënësve me bazë në
shkollë, nga trajnerët e shkollë,
nga trajnerët e shkollës
2012
9
Model i planit drejtues tre vjeçar
10
III. Planet e veprimit - Plani vjetor
Planet e veprimit janë instrumente që artikulojnë vizionin e shkollës dhe janë operacionalizim
i planit drejtues tre vjeçar. Prandaj secila shkollë duhet të hartojë planet e veprimit.
Rekomandohet që në këtë kapitull të përshkruhet shkurtimisht performanca e përgjithshme e
punës së shkollës (maksimumi një faqe), ku theksi duhet të vihet në fushat kryesore të
zhvillimit që janë përcaktuar të jenë pjesë e planit të veprimit.
Rekomandohet që plani i veprimit të përfshijë fushat kryesore të zhvillimit dhe pikat referuese
që të jenë pjesë e realizimit në vitin e parë të planit zhvillimor të shkollës. E njëjta gjë duhet
të bëhet edhe në planin e veprimit për vitin e dytë, përkatësisht për vitin e tretë të planit
zhvillimor të shkollës.
Në planin e veprimit duhet të rregullohet qartë se kush, kur dhe çfarë detyrash merr dhe në
cilën kohë duhet t’i përfundojë.
Rekomandohet që plani i veprimit të hartohet sipas tabelës në faqen vijuese.
Cilat pika
zhvillimore
kryesore duhet
të zbatohen
(Synimet e
përgjithshme)
Si duken
hapat/synimet e
zbërthyera?
Si mund t’i
kontrollojmë
hapat/synimet e
zbërthyera?
Cilët persona/grupe janë
përgjegjës dhe cilat janë
përgjegjësitë
Kush për çfarë
mbështetje ka
nevojë?
Kur duhet të
përfundohen
aktivitetet?
A ishim të
suksesshëm?
Shembull:
Prioriteti nr.2:
Zhvillimi
profesional i
mësimdhënësve
me bazë në
shkollë - në
komponentën e
vlerësimit
formativ
Pikat referuese:
1. Mbi 90 % e
mësimdhënësve janë
përfshirë në aktivitetet
për zhvillim profesional
me bazë për
komponentën e
vlerësimit formativ;
2. Mbi 60% e
mësimdhënësve në
fazën e parë e
zbatojnë në klasë
vlerësimin formativ.
3. Mbi 80 % e
mësimdhënësve
janëvëzhguar dhe
mentoruar.
4. Të gjithë
mësimdhënësit kanë
përgatitur portfolion e
vlerësimit formativ.
- lista e
pjesëmarrjes,
- materialet e
përgatitura për
zhvillim
profesional,
- modelet e
planit mësimor
- ditarët për
reflektim
- raportet e
vëzhgimit
- portfolio e
vlerësimit
formativ
- intervistimi i
mësimdhënësve
Përgjegjës:
Udhëheqësi për zhvillim
profesional me bazë në
shkollë
Përgjegjësitë/ detyrat:
- Harton planin e ZHP BSH,
- siguron materialet dhe
resurset e nevojshme,
- siguron udhëzuesin për
vlerësim formativ
- verifikon pjesëmarrjen
- realizon takime individuale
me mësimdhënës,
- bën shpërndarjen e
produkteve të punës
- përgatit raportet e punës,
Infrastrukturë të
TIK-ut,
materiale,
flipqart, etj
15 Mars 2013 Ekipi për zhvillim
profesional me bazë
në shkollë vlerëson
aktivitetet e
zhvillimit
profesional;
diskuton me
mësimdhënës për
nevojat dhe për
masat eventuale që
duhen ndërmarr.
Në fund shikohen
kriteret e arritjes.
Prioriteti nr.3:
VI. Rikualifikimi i
mësimdhënësve
ne programin pa
shkëputje nga
puna (AKM)
Prioriteti nr.4:
VII. Trajnimi i
vazhdueshëm i
mësimdhënësve
nga koleget e
tyre trajner
1. Mbi 85% e
mësimdhënësve janë
të kualifikuar
2. Do të siguroi
mundësi të cilat kuadri
do të mund ti
shfrytëzoj në procesin
e sjelljes së
vendimeve nëpërmjet
mbledhjeve të kuadrit,
dhe do të mundet të
merr pjesë në
aktivitetin për zhvillim
profesional
1. Mbi 75% e
mësimdhënësve janë
të trajnuar 2.
Do t’ju ofroj përkrahje
individëve të kuadrit
kur do të jetë e
nevojshme 3.
Do të ofroi mundësi
për mbikëqyrje
kolegjiale , do të
përkrah avancimin
profesional dhe do ti
pajis me literaturën
profesionale
-lista e
pjesëmarrjes,
- materialet e
përgatitura për
zhvillim
profesional,
- modelet e
planit mësimor
- ditarët për
reflektim
- raportet e
vëzhgimit
- portfolio e
vlerësimit
formativ
- intervistimi i
mësimdhënësve
Udhëheqësi për zhvillim
profesional me bazë në
shkollë
Drejtoria e shkollës, DKA –ja
dhe MASHT
- verifikon pjesëmarrjen
- përgatit raportet e punës
- cakton lokalin dhe trajnerët
- realizon takime individuale
me mësimdhënës
Infrastrukturë
dhe materiale,
letër, marker,
kompjuter,
projektor, dhe
mbështetje
materiale,
financiare etj
Modeli: Plani Vjetor i Shkollës - Secili prioritet i planit vjetor të shkollës mund të zhvillohet në një projekt
13
Përpunimi i Planit vjetor të shkollës i cili artikulon planin zhvillimor të shkollës, mund të
shtrihet edhe në modele të tjera, si në modelin vijues. Por është më rëndësi që për të të
pajtohet këshilli drejtues i planit zhvillimor të shkollës.
Fusha e cilësisë:
Karakteristika e cilësisë:
Prioriteti:
Synimet Detyrat/
aktivitetet
Afati
kohor
Përgjegjës Strategjia
e përdorur
Matësit/
Instrumentet
Resurset e
nevojshme
Dokumentimi
Arritja e
rezultate
ve të
dëshirue
shme
Rikualifiki
mi dhe
trajnimi i
mësim
dhënësve
Në
vazhdi
mësi
Drejtori,
DKA dhe
MASHT- UP
Mësimi
lëndor
Suksesi Objekti,
kuadri,
material; si
letër ,
marker,
tabelë etj
Diploma dhe
certifikatat e
trajnimeve
Plani vjetor i shkollës që synon zhvillimin e fushave të cilësisë dhe që mbështetet në planin
zhvillimor të shkollës, duhet të ketë edhe planin e buxhetit. Në këtë plan duhet të pasqyrohet
lista e shpenzimeve të parashikuara për aktivitetet e planifikuara për një periudhë të caktuar
kohore. Plani i buxhetit duhet të përputhet me qëllimet, objektivat dhe aktivitetet e
përcaktuara. Tabela në vijim, paraqet një model të artikulimit të planit të buxhetit për PZhSh.
Buxheti Njësia
muaj/ ditë/ sasi
Çmimi
për njësi
Nr. i
njësive
Vlera totale Burimet
financiare
Personeli
Shpenzimet
administrative
Shpenzimet e synimit
të përgjithshëm /
projektit
IV. Plani i monitorimit dhe vlerësimit
Plani i monitorimit është instrument që kontrollon procesin e implementimit të planit zhvillimor
të shkollës, përkatësisht planit zhvillimor vjetor. Në të përfshihet fusha e cilësisë, pikat
referuese, progresi i arritur, vështirësitë, të arriturat dhe perspektiva/reagimi.
Prioritetet Pikat
referuese
Progresi Vështirësitë Të arriturat Perspektiva/Rea
gimi
A B C
Implementi
mi i Këshillit
Drejtues të
Shkollës
√
- Në
bashkëpunim
me EU-GIZ
dhe BEP
Zhvillimi
profesional i
mësimdhën
ësve me
bazë në
shkollë -
vlerësimi
formativ
Mbi 90% e
mësimdh.
janë përfshirë
në aktivitetet
për zhvillim
profesional
me bazë -
për
komponentën
e vlerësimit
formativ
√
- Realizimi i
planit të ZHP
BSH
- Certifikatat e
pjesëmarrjes
- Modelet e
planeve të
mësimit –
sipas
udhëzimeve
për
komponentin
e Vl. Formativ
- Me kohë
Mbi 80 % e
mësimdhënë
sve të
përfshirë në
ZHP BSH
janë
mentoruar
nga drejtori i
shkollës
√
- Ka shumë
aktivitete në
shkollë
- Vetëm një
pjesë e
mësimdhënësv
e kërkojnë të
mentorohen
- Delegimi i
përgjegjësisë
të
mësimdhënësit
e dalluar
- Takime me
mësimdhënës
A = Perfunduar ne kohen√ B = Ka vonesa gjate implementimit√
C = Anuluar ose ne rrezik për tu anuluar√
Shtojca ( Dokumente relevante)
Dokumenti i planit zhvillimor të shkollës mund të përmbajë edhe dokumente të tjera relevante
që janë në funksion të përkrahjes së implementimit të këtij dokumenti. P.sh. mund të jenë të
dhënat statistikore të raportuara në SIMA, Raporti i SWOT Analizës, pjesë nga ligji,
udhëzime administrative, udhëzues të qarkut të menaxhimit të projektit, udhëzues të
projektimit dhe zbatimit të buxhetit, ( të gjitha duhet të jenë në funksion të PZHSH).
Shembull i simuluar: Balanci i përparësive dhe dobësive
I
Rezultatet
dhe sukseset
e shkollës
II
Kultura e
mësimdhënies
dhe nxënies
III
Kultura e
shkollës
IV
Udhëheqja
dhe
menaxhimi i
shkollës
V
Profesionalizmi i
mësimdhënësve
VI
Fokusi dhe
strategjia e
zhvillimit
cilësor
VII
Gjithë-
përfshirja
VIII
Menaxhimi i
objekteve
shkollore
Pë
rparë
sit
ë
Pik
at
e f
ort
a
Performanca
e
shkëlqyeshme
e nxënësve
në garat
sportive
rajonale
Prindërit janë të
kënaqur me
praktikën e
mësimdhënies
Bashkëpunimi
i mirë dhe i
rregullt me
shkolla të
tjera
Frymë e mirë
ekipore,
mësimdhënësit
diskutojnë
situata
problematike
Planet mësimore përgatiten me
shkrim dhe me kohë
Kemi vizion
për orientim
afat-gjatë
Nuk ka
tensione
ndërmjet
grupeve etnike;
Integrimi i
suksesshëm i
dy fëmijëve në
karrocë
Pro
ble
met
Fu
sh
at
për
përm
irë
sim
Rezultate të
ulëta të
nxënësve në
matematike
dhe semi-
matur
Ka shumë
raste të
vjedhjeve në
shkollë, policia
ka shkuar në
shkollë së paku
4 herë në 6
muajt e fundit
Këshilli drejtues i
shkollës nuk
është shumë
aktiv
Vetëm një mësimdhënës ka
ndjekur programin e trajnimit në
komponentën e vlerësimit
formativ
Vitin e kaluar
20 nxënës e
kanë lënë
shkollën pa
ndonjë transfer
Shembulli i simuluar: Balanci i mundësive dhe rreziqeve
I
Rezultatet
dhe
sukseset e
shkollës
II
Kultura e
mësimdhënies
dhe nxënies
III
Kultura e
shkollës
IV
Udhëheqja dhe
menaxhimi i
shkollës
V
Profesionalizmi i
mësimdhënësve
VI
Fokusi dhe
strategjia e
zhvillimit
cilësor
VII
Gjithë-
përfshirja
VIII
Menaxhimi i
objekteve
shkollore
Mu
nd
ësitë
Ka trajnime
të veçanta
për
mësimdhënë
sit e
matematikës!
Ne mund të
përfitojmë nga
përpjekjet për të
përmirësuar
cilësinë dhe
gjithëpërfshirjen e
arsimit!
Ekziston çmimi
për projektet
mjedisore!
Ekziston
biznesi lokal
për rrethojë –
ndoshta ata
mund të japin
ndonjë çmim
të mirë për
shkollën?
Bashkëpunimi
me akterë të
tjerë
MASHT-i është
duke përgatitur
një katalog të
gjitha programeve
të akredituara
dhe trajnimin e
mësimdhënësve.
Procesi i
definimit të
vizionit ka
sjellë motivime
të reja
Çdo shkollë
duhet të
themelojë një
ekip për
parandalimin
e braktisjeve
të shkollës!
Me më shumë
mbështetje
nga komuniteti
ne mund të
mobilizojmë
punën
vullnetare të
renovimit të
klasave
Rre
ziq
et
Asnjë nxënës
nga shkolla
jonë nuk
duhet ta hup
rastin e
edukimit të
mëtejmë
Ndryshimi i
kurrikulumit
Nxënësit duhet
të jenë të
njoftuar me
kodin e
mirësjelljes dhe
masat e sigurisë
në shkollë – të
dyja duhet të
zbatohen!
Anëtarët e
këshillit drejtues
të shkollës janë
duke u larguar,
sepse nuk e
ndjejnë veten të
angazhuar
mjaftueshëm.
Vlerësimi i
mëparshëm i
performancës së
mësimdhënësve
do të zbatohet; ne
duhet të jemi të
përgatitur për
këtë
Shumë nevoja
– pak mjete
financiare!
Mungesa e
kapaciteteve të
zhvillimit të
cilësisë
Zvogëlimi i
donacioneve
për zgjerimin
e objekteve
shkollore në
nivel
kombëtar.
Përgatiten: Drejtori, Hasan Çetaj
Mësimdhënësi: Zekë Muqkurtaj